De Belgische crisis
Ijooilwill
I
g!
ll voor f 1,50
De terechtstelling van
Loemoemba
De toestand in Kongo
Brand op Noors schip
Weer o verzicht
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
24 februari 1961.
VRIES
VN DAMME
telt
eswaren
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1961
17e Jaargang Nr 5226
Steeds weer: KONGO
In België is verleden
week een regeringscrisis
uitgebroken, die een zon
derlinge achtergrond heeft.
Het was namelijk reeds be
kend, dat het kabinet zou
aftreden en het werd zeer
waarschijnlijk geacht, dat er
op 26 maart verkiezingen
zouden worden gehouden.
De aanleiding daartoe is de
beroering, welke is gewekt
door de woelingen van de
cember en januari.
Verrassende ontwikkeling
Wie overwonnen
Kongo
Radio de Koek
BESCHULDIGINGEN
TEGEN LAGAILLARDE
NEDERLANDS-
BELGISCHE MILITAIRE
SAMENWERKING
Minister Beerman
troost spijtoptantje
met pepermuntjes
GEEN KABINETSCRISIS
IN BELGIE
INDONESIË EN BELGIE
BiNNENVERINGBED
VACATURE-ROMME
IN DE TWEEDE KAMER
INCIDENT BIJ BEZOEK
VAN ELIZABETH
AAN BOMBAY
ARGENTIJNSE
TANKBOOT ONTPLOFT
r
Vorstmaker
TELEF. 2566
idere goedkope
iet
zaterdag.
2.—, 2,3», 2,56
MJ ƒ3,—
«LAPPEN ƒ1,75
S 2,50
id strekt:
voor 55 et.
®r 30 ct. p. 100 gr.
40 et.; Gebraden
t.; Gekookt mager
t.; Gekookte Ach-
80 ct.; Rookvlees
•st 40 ct. enz. enz.
gen Worstkeuken
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J, van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum poft
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»-
advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adiee
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uttt.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 nnr.
U w eet da: de liberaal-Katho
lieke regering een „eenheidswet"
heelt voorgesteld, welke door het
parlement is aanvaard, en dia
allerlei vormen van versobering
inhield. Nieuwe belastingen, di
recte en indirecte, minder uit
gaven voor sociale verzekerin
gen, en allerlei financiële her
vormingen waren in dat wets
ontwerp vervat. De socialisten
zeiden nu, dat de verhoging van
de indirecte belastingen (die dus
elke verbruiker betaalt, zodat
„de massa" hiervan het meeste
opbrengt), veel omvangrijker
was dan de toeneming van de in
komstenbelasting, welke vooral
de gegoeden zou treffen. Van
daar dan ook de onlusten, vooral
in Walenland, dat door sluiting
van kolenmijnen en verplaatsing
van industrieën het zwaarts is
getroffen door werkloosheid.
Natiulijk was de buiten-parle
mentaire actie tegen de wet on
democratisch. De heftige onlus
ten stonden ook in geen verhou
ding tot het doel, dat de oproer
lingen wilden nastreven, name
lijk het torpederen van de wet
Die is door beide kamers aan
genomen, het laatst verleden
week door de senaat. Doeli reeds
van te voren had de regering be
sloten, nieuwe verkiezingen uit
tc schrijven. De Katholieken en
liberalen waren overtuigd dat de
kiezers hen tegenover de socialis
ten in liet gelijk zouden stellen
en dat die socialisten een flinke
nederlaag zouden lijden. Aldus
zou nog eens achteraf de poli
tiek «Ier regering worden goed
gekeurd.
Doch intussen begon bij de
Katholieken twijfel te ontstaan.
De koning heeft herhaaldelijk
aangedrongen op nationale ver
zoening en vooraanstaande ge
matigde socialistische leiders bij
zich ontvangen. Men sprak steeds
meer vah de mogelijkheid, dat er
na de verkiezingen een kabinet
zou ontstaan van socialisten en
Katholieken, wier vakbonden de
zelfde belangen hebben. De Ka
tholieken hoopten dan, dat zij
door een flinke voorsprong zo'n
kabinet zouden kunnen leiden.
En dat de socialisten die er in
zouden zijn vertegenwoordigd,
zoals Spaak, zeer gematigd zou
den wezen.
De liberalen begonnen te vre
zen, opgeofferd te worden, hoe
wel zij van hun kant concessies
hadden gedaan. Zij hadden in
komstenbelastingen doen ver
hogen, dividendbelasting enz.
aanvaard, die in hun „burger
lijke" kring zeer impopulair wa
ren. Enige liberalen hadden ook
tegen de eenheidswet gestemd. In
ruil voor die concessies verlang
den zij een verandering van het
kiesstelsel, dat voor de kleinste
partijen nadelig is. Maar in dit
opzicht kozen de Katholieken de
zijde van de socialisten. Zij wei
gerden het kiessysteem te ver
anderen.
Daarover ontstond de eerste
crisis. Als er verkiezingen moe
ten worden gehouden, voor de
normale zittingstijd van het par
lement is verstreken, dan goed.
zo zeiden de liberalen, mits wij
die stemming tegemoet gaan met
een kiesstelsel, dat minder na
delig voor ons is.
Het scheen dat nochtans de
liberalen zich hadden neergelegd
bij deze nederlaag, toen er iets
anders geschiedde. De Katholie
ken zeiden, dat het geen zin had
de hele eenheidswet uit te voeren
en een toekomstige regering voor
een voldongen feit te stellen. Dus
zou een deel van de wetsartikelen
niet vóór de verkiezingen van
kracht worden, een ander deel
wel.
En nu wilden de Katholieken
wel de belastingverhogingen
door de koning laten bekrach
tigen, maar niet de beperking van
de werkloosheidssteun en van
sociale uitgaven. Immers, die
toeneming van de inkomsten
belasting was onpopulair bij de
burgerij, die een minderheid
vormt. De bezuiniging op de so
ciale uitgaven zou een aantal
arbeiders en kleine luiden af
kerig maken van de Katholieke
partij en zo zouden de socialis
ten toch stemmen kunnen win
nen.
De liberalen waren woedend
over de concessies die van hen
en hun kiezers werden verwacht.
Zij veronderstelden, dat al bij
voorbaat de Katholieken aan
stuurden op een coalitie met de
socialisten en dus de arbeiders
wilden sparen. De liberale mi
nisters boder hun ontslag aan,
kort'voordht wórd verwacht, dat
de kamers zouden worden ont
bonden.
De verkiezingsstrijd begon al,
maar dan tusen de twee rege
ringspartijen onderling. Wel een
vreemde geschiedenis. En wie in
hun vuistje lachten, waren de
socialisten, die eerst zo ver
slagen lekenZij konden nu
zeggen, dat hun verzet toch re
sultaat had gehad! Hoewel de
regering nog aanblijft, is dat
tijdelijk. Hét parlement is ont
bonden.
Deze interne verdeeldheid trof
de Belgen, terwijl zij aan zeer
veel kritiek bloot stonden inzake
hun Kongo-politiek. Vrijwel alle
Deze week heeft de Veiligheids
raad bijzonder in het teken van
het nieuws gestaan. De twee
hoofdfiguren, tijdens de felle de
batten over Kongo, waren zonder
twijfel de Russische afgevaardig
de Valerian Zorin, die men hier
dreigend zijn vinger ziet opste
ken, en secretaris-generaal Dag
Hammarskjoeld, die met gefron
ste wenkbrauwen de vele aanval
len op zijn beleid aanhoort.
(Adv.)
Noordstraat 102 - Telefoon 3186
Terneuzen
leden van de Verenigde Naties,
die in de Veiligheidsraad aan het
woord kwamen, eisten het ver
trek uit Kongo van Belgische
soldaten, die in dienst staan van
Tsjombe in Katanga. De beroe
ring over de moord op Loemoem-
ba (door Katanganen bedreven)
was nog niet geluwd.
Nu kwamen er berichten van
het hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties in Leopoldstad, dat
niet alleen Loemoemba was ver
moord. Er zouden aanhangers
van de overleden ex-premier
door de autoriteiten van Leo
poldstad (president Kasavoeboe
en generaal Moboetoe) zijn uitge
leverd aan een andere pro-Bel
gische gewestelijke gezaghebber,
namelijk Kalondji, die in Zuid-
Kasai, een streek met diamant
mijnen, regeert. En deze zou een
heie groep van „Loemoembisten"
hebben doen doden.
Koren op de molen van de
links-radical-: Afrikaanse landen
en de communisten. Slecht
nieuws voor de Belgen. En ook
voor de Amerikanen, die zich
achter Kasavoeboe hadden ge
schaard, om de communisten de
voet dwars to zetten. De Kongo
lese president scheen met gene
raal Moboetoe aan gezag te win
nen. En nu dit
dr. A. C.
(Nadruk verboden).
nd«l VAN DE SANDE
De voorzitter van de commissie
ter bescherming van de mense
lijke rechten en vrijheden heeft
in een brief aan premier Debré
modedeling gedaan van een aan
tal beschuldigingen, welke door
oen voormalige luitenant van het
Franse leger tegen Pierre Lagail-
larde zijn ingebracht.
Deze luitenant, Ben Cherif, die
uit het leger naar de Algerijnse
opstandelingen was overgelopen,
werd vier maanden geleden ge
vangen genomen en ter dood
v eroordeeld. Vanuit de gevange
nis in Algiers schreef hij een
brief aan de commissie, waarin
hij Lagaillarde ervan beschuldig
de acht Mohammedaanse Alge
rijnen te hebben vermoord en
daarna van het geld, dat zij bij
zich droegen, te hebben beroofd.
De voorzitter van de commis
sie schreef de beschuldigingen
voldoende gedetailleerd te achten
om premier Debré te verzoeken
een onderzoek in te stellen.
In Lcopoldstad zijn berichten
ontvangen dat Loemoemba-ge-
zindo troepen diep in de provincie
Ivasai zijn doorgedrongen en
zich thans in de omgeving van
de hoofdstad Loeloeaburg berin
den, aldus heeft een woordvoer
der r an de Verenigde Naties mee-
gedeeld.
De Ghanese troepen in deze
streek hebben opdracht de be
richten op waarheid te controle-
De woordvoerder van de minis
ter van Defensie verstrekte het
volgende communiqué:
De Nederlandse minister van
Defensie en de Belgische minis
ter van Landsverdediging heb
ben gisteren in Brussel hun ge
bruikelijke samenkomst gehad,
waarbij zij hebben besloten de
sinds 1948 bestande contacten
meer vaste vorm te geven. De
opzet is de grootst mogelijke
samenwerking der beide krijgs
machten te bereiken.
De ministers hebben besloten,
dat de voorzitters van de comité's
van de verenigde chefs van sta
ven dit nader zullen uitwerken.
De ministers zullen daartoe
periodiek rapporten ontvangen,
teneinde deze op hun politieke en
militaire mogelijkheden te kun
nen beoordelen.
ren en krachtige maatregelen Ie
nemen om botsingen tussen de
Loefnoemba-gezinde eenheden en
andere troepen en een verder op
rukken te voorkomen.
Zoals bekend heeft de Veilig
heidsraad besloten dat zo nodig
geweld moet worden gebruikt
om een burgeroorlog in Kongo
te voorkomen. Behalve 1000 man
Ghanese troepen bevinden zich
ook Liberiaanse V. N.-eenheden
in Kasai.
De Loemoemba-gezindc troe
pen zijn de afgelopen dagen van
uit Lodja, noordoost Kasai, in
westelijke richting opgerukt. Hun
aantal is niet bekend. Loemoem
ba had in Noord-Kasai, zijn ge
boortestreek, een aanzienlijke
aanhang.
In Lïssala, in de Evenaarspro
vincie, kwamen Kongolese troe
pen donderdag in opstand. Zij
ranselden burgers af, stalen en
molesteerden vrouwen. De bur
gerij besloot ten slotte tot een
demonstratie, waarop de soldaten
zich in hun kamp terugtrokken.
De plaatselijke autoriteiten ver
hinderden de V.N.-troepen uit
de Maleise federatie de bevolking
te kalmeren.
De autoriteiten m Stanleystad
heben nog niet geantwoord op
het verzoek om inlichtingen van
de Verenigde Naties over de poli
tieke gevangenen die maandag
zouden zijn terechtgesteld.
De Loemoemba-gezinde troe-
Oost-provincie. De woordvoerder
van de Verenigde Naties deelde
mee dat de commandant van het
garnizoen van Loeloeaburg zich
onder de hoede van de troepen
der Verenigde Naties heeft ge
steld.
Voorts zou in Stanleystad een
arrestatiebevel zijn uitgevaar
digd tegen Bernard Saiamoe, le
vroegere particuliere secretaris
van Loemoemba. Saiamoe zou
sinds donderdag zijn verdwenen
en worden gezocht. Enige weken
geleden leidde hij een missie van
dé regering Gizenga naar Cairo
Het Britse blad „Daily Sketch"
heeft vrijdag gemeld dat de eer
ste minister-president van Kon
go, Loemoemba, is terechtgesteld
door een vuurpeleton dat han
delde op bevel van de regering
van Katanga.
Volgens het blad heeft een 31-
jarige Duitser, die een peloton
Afrikaanse soldaten comman
deerde in een kamp op 650 km
van Elisabethstad, gezien dat
Loemoemba werd terechtgesteld.
Het vuurpeloton stond onder
commando van een Belgische of
ficier.
De Duitser, luitenant Arnim,
heeft vrijdagavond te Rome mee
gedeeld, aldus het blad, dat de
Belgische officier op last van de
staatsleider van Katanga, Tsjom
be, het vuurpeloton beval gat te
schieten. De Belg was toen Loe
moemba onder de kogelregen
viel, naar voren gelopen en had
zijn revolver leeggeschoten op
het lijk.
Arnim deelde mee bevel te
hebben gekregen met zijn pelo
ton het lijk te begraven.
Later waren vier leden van het
vuurpeloton terechtgesteld. Ar
nim zag in dat zijn leven gevaar
liep omdat hij te veel wist. Hij
trok in vier dagen tijds door het
oerwoud naar Elisabethstad waar
hij zich als burger voordeed. Hij
verliet het land met een lijnvlieg-
tuig' U 4-
Arnim zei negen jaar in het
Franse vreemdelingenlegioen te
hebben gediend. Hij is zeven
maanden in Kongo geweest.
Volgens de lezing van het Pa-
rijse blad „l'Aurore" zou de
Duitser Arnim hebben ver
klaard. dat Loemoemba, Mpolo
en Okito reeds op de dag van
hun overbrenging van Leopold
stad naar Elisabethsad, op 18
januari te half drie 's middags,
zijn gedood.
Na zijn uitstappen uit het
vliegtuig in Elisabethstad werd
Loemoemba op het vliegveld op
de grond gegooid, waarna man
schappen van de patrouille die
hem had overgebracht, hem
met hun bajonet in de keel sta
ken. Vervolgens smakte een der
soldaten Loemoemba met het
hoofd tegen de houten wand
van e en vrachtauto, gevolgd
door een schot in de nek.
Hierna maakte een Belgische
officier, kapitein Marcel Ruys,
die de patrouille commandeer
de, een einde aan het toneel,
door Loemoemba een genade
schot in het hoofd te geven
De volgende morgen, aldus het
verhaal van Armin, wer
den het lijk van Loemoemba en
die van Mpolo en Okito. die te
gelijk met hun leider waren ge
dood. naar het „tijdelijk kamp"
van Yectie ,,C" van de interna
tionale divisie van het Katange-
se leger gebracht. De officieren
van dit kamp zouden president
Tsjombe hebben gewaarschuwd,
die. gek van woede, kapitein
Ruys en de dertien manschap
pen van de bewuste patrouille
liet arresteren. Vier van hen
zouden zijn doodgeschoten, ter
wijl de Belgische officier zich
op het ogenblik in een militaire
gevangenis zou bevinden.
Volgens de Duitser zou
Tsjombe de moord op Loe
moemba betreuren en hebben
afgekeurd. Hij had hem levend
in handen willen hebben en
compromitterende verklaringen
van hem willen hebben, waar
door Loemoemba voor altijd zou
hebben afgedaan in de Kongo
lese politiek.
De Nederlandse minister van
Justitie, Z. E. mr. A. C. Beerman,
had zich dezer dagen ter verwel
koming In IJmuiden ingescheept
op het s.s. „Zuiderkruis", dat met
600 spijtoptanten uit Indonesië
in Amsterdam is aangekomen.
Het 3-jarig dochtertje Eugenie
van de familie Hoedt, kon maar
matig waarderen, dat de minister
haar op schoot nam en wilde hui
lend naar pappie terug. Mr. Beer
man moest haar met een peper
muntje troosten.
Aan de nieuwe onzekerheid, die
de afgelopen dagen in de Belgi
sche politieke wereld heeft ge
heerst, is vrijdag een (voorlopig?)
einde gekomen door een overeen
komst tussen de 'Katholieke en
Liberale ministers in het kabi-
net-Eyskens over de uitvoering
van belastingverhogende en be
zuinigingsmaatregelen uit de
„Eenheidswet".
Het Indonesische vakverbond
K. B. K. I. heeft er bij de rege
ring in Djakarta op aangedron
gen de diplomatieke betrekkin
gen met België te verbreken, al
le Belgische ondernemingen in
Indonesië te naasten en de
Amerikaanse en Franse bedrij
ven onder toezicht te stellen.
Het vakverbond wil dat de
regering deze maatregelen
neemt in verband met de moord
op Loemoemba.
(Advertentie)
Het ruim 4000 ton metende
Noorse schip „Gudveig" heeft in
de nacht van donderdag op vrij
dag om assistentie verzocht om
dat zijn machinekamer in brand
staat.
Het schip bevond zich aan de
Engelse oostkust ter hoogte van
Norfolk.
Nadat het schip had geseind
dat de bemanning spoedig van
boord zou moeten gaan, werd la
ter gemeld dat een Brits schip
het grootste deel van de opvaren
den had opgenomen. De kapitein,
pen zouden'afkomstig zijn uit de de marconist en nog twee opva
renden zijn aan boord van de
„Gudveig" gebleven, waarvan het
gehele achterschip in brand staat.
De Nederlandse sleepboot „Gele
Zee" heeft vrijdagmiddag om on
geveer kwart vóór zes het Noor
se schip op sleeptouw genomen
en koers gezet naar Immington.
De sleep wordt daar vanmiddag
verwacht.
De brand op het achterschip is
inmiddels geblust. Alle mensen
en al het blusmateriaal zijn van
boord genomen. Ook de laatste
vier Noorse opvarenden zijn van
boord gegaan, zodat het schip ge
heel onbemand wordt gesleept.
Dit viertal bevindt zich op de
„Gele Zee",
HAZET-FABRIEK t N 2EVFNBfc RG'E'N
SCHUIMRUBBERBEO
In de vacature-prof. mr. C. P.
M. Romme in de Tweede Kamer
heeft de voorzitter van het cen
traal stembureau behoemd ver
kaard tot lid diér Kamer mr. H.
B. J. Witte, burgemeester van
Eindhoven.
Mr. H. B. J. Witte zal deze be
noeming niet aanvaarden. Op de
desbetreffende lijst volgt dr. G.
Veldkamp, die thans de functie
van staatssecretaris bekleedt. Na
hem komt de heer B. J. van Buel
te Oss in aanmerking. Deze is
lid van Provinciale Staten van
Noord-Brabant.
De politie van Bombay is don
derdag slaags geweest met enige
honderden leden van een links-
socialistische splinterpartij, die
protesteerden tegen de „onno
dige buitensporigheid bij de
overheidsgelden" ten behoeve
van 't bezoek van koningin Eli
zabeth en prins Philip.
De menigte betogers werd
met behulp van lange stokken
uit elkaar geslagen toen zij
trachtte op te trekken naar het
paleis van de gouverneur waar
de koningin logeerde.
In de haven van La plala is
donderdag de 6.948 ton metende
Argentijnse tankboot „Florentine
Ameghino" ontploft en in (wee-
en gebroken. De eerste berichten;
maken melding van vier doden.'1
Hei schip was in reparatie en er
was slechts een 20-tal arbeiders
aan boord.
ZACHT WEEK.
Er bevindt zich nu weer een
diepe depressie op het midden
van de Atlantische Oceaan. Bij
ons is de luchtdruk wel gedaald,
maar boven Finland en Centraal-
Europa is de druk nog steeds ho
ger dan 1030. Door deze gang van
zaken wordt er met zuidelijke
winden zachte lucht naar ons
toegestuurd. In Zuid-Frankrijk is
de middagtemperatuur 20 graden
ZATERDAG 25 FEBRUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
10.28
11.03
11.43
11.53
n.m.
11.13
11.48
12.28
12.38
ZONDAG 26 FEBRUARI
v.m. n.m.
Breskens 11.25 11.42
Terneuzen 12.17
Hansweert 0-40 12.57
Walsoorden 0.50 1.07
terwijl het bij Parijs nog 15 gra
den is. Nabij de Portugese kust
houdt zich een gebied met regen
op, dat vandaag later ons weer
mogelijk kan beïnvloeden. Het
ziet er dus naar uit, dat het weer
zacht blijft waarbij kansen op
nachtvorst of mjst gering lijken.
medegedeeld door het K. N. M. T.
te De Bilt, geldig van zaterdag
ochtend tot zaterdagavond.
Vrij veel bewolking.
Zacht weer met plaatselijk enige
regen en slechts een enkele op
klaring. Zwakke tot matige wind
uit zuidelijke richtingen.
ZON
op onder
Febr.
25 7.36
26 7.34
27 7.32
28 7.30
MAAN
op onder
18.12
18.13
18.15
18.17
13.28
14.21
15.17
16.18
4.35
5.18
5.57
6.30
