Zaterdag 18 februari 1961.
TERNEUZEN
y ULPENNEN
KERSSTRAAT 3-5
TELEFOON 2581
TERNE U ZEN
dag 18 februari 1961.'
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 13
m-ineend noodzakclHk ls ook de bouw van een Zecuwseh-VIaanderen aangedaan door het weder-
6 -a» ™.0m invoeren van veertarieven is in genen dele
ongedaan gemaakt door de gebrekkige verlaging
die per 1 januari 1961 is ingegaan. Heeft het pro
vinciaal bestuur belangrijker plannen dan herstel
van dit Zeeuwsch-Vlaanderen aangedane onrecht,
dat men de Minister van Verkeer en Waterstaat
toch vooral niet wenst te verstoren?
Ook wt) zijn van mening dat een vaste oever
verbinding de enige afdoende oplossing zou zijn
tot algehele opheffing van het isolement van
Zeeuwsch-Vlaanderen. De vele, ook internationale
factoren, die voor de verwezenlijking hiervan moe
ten worden overwonnen, belemmeren echter een
directe actie, die op dit doel is gericht en maken
de totstandkoming en de schatting van een be
paalde tijdsperiode ten deze uitermate moeiiyk.
In verband hiermede hebben wij ons afgevraagd
of het ter overbrugging van deze mogelijk nog
langdurige periode niet gewenst zou zijn terug
te grijpen op een in 1947 geopperd plan door Dr.
H. C. Kuiler in zijn „Rapport over de mogelijk
heden voor de Industrallsatic in de gemeente Ter-
neuzen en omgeving." Dr. Kuiler gaat er van uit,
dat voor het relzigersvervoer over de Schelde het
Hjdselement van groot belang is. Het zwaartepunt,
aldus Dr. Kuiler, by het streven naar betere ver
bindingen zal moeten liggen bij de Scheldeverbin
ding. Deze (goede) verbinding zal vooral gericht
moeten zijn op Terneuzen als economisch en soci
aal centrum. Breskeng en Perkpolder mogen daar
bij slechts van ondergeschikte betekenis zijn.
Op bladz. 80 zegt Dr. Kuiler dan: „Het is voor
een reiziger zeer onaangenaam van trein in bus,
van bus op boot en van boot op bus te moeten
overstappen voor de overbrugging van een betrek
kelUk korte afstand. Éénmaal overstappen op
trein of boot, moet meer dan voldoende worden
geacht. Nu is dat doel betrekkelijk eenvoudig te
bereiken, indien de bootdienst TerneuzenHoede-
kenskerke, inzonderheid voor het personenvervoer
wordt ingericht en in aansluiting op de boot een
electrlsch treinstel de verbinding met Goes onder
houdt, ook weer in directe aansluiting op de elec-
trlsche treinen naar Brabant. Eventueel war?
te overwegen van deze Jaatste treinen te Goes
een ireinstel af te koppelen, dat doorrijdt naar
Hoedekenskerke. evenals b.v. de trein voor Den
Haag en Rotterdam (vroeger) te Dordrecht werd
gesplitst."
En verder: „Ongetwijfeld biedt een bootverbin
ding, waarop zowel spoorwagons als auto's ver
voerd kunnen worden van Zuid-Beveland naar
Terneuzen de beste kansen, enerzijds omdat Ter
neuzen het economische centrum van Zeeuwsch-
Vlaanderen is, anderzijds omdat te Terneuzen aan
sluiting op de spoorlijnen naar België kan worden
verkregen."
Wil het College deze materie eens in studie
nemen en ons het resultaat van deze studie bin
nen niet te lange tijd doen toekomen?
openbare bibliotheek en leeszaal. Het oude ge
bouw voldoet niet meer. Onze fractie verzoekt
'hiervoor de speciale aandacht van het College.
Naast het Wlt-Gcle Kruis krijgt in 1961 het Groe
ne Kruis thans een waardig onderdak, waarin
verschillende diensten, de gezondheidszorg betref
fende huisvesting zal worden verleend. Ongetwij
feld zal in de toekomst do uitbouw van het maat-
sehappeiük werk. zowel van kerkelijke- als van
«meentellike zllde de aandacht vragen. De huis
vest ing van bejaarden, vormt nog een punt van
ernstig overleg. Het is reeds meer dan een jaar
geleden dat het'eerste project van de Protestantse
bejaardenzorg werd Ingezonden.
Gaarne zullen wi) vernemen hoever de onder
handelingen met de gemeente zijn gevorderd.
Onze fractie acht een snelle en doelmatige aan
pak van de bejaardenzorg op elk terrein van zeer
«root belang. Wij vertrouwen, dat ook de huis
vesting van de jeugd de aandacht van het College
heeft Naast de genoemde punten, die het beeld
van Terneuzen reeds doen veranderen en nog
meer zullen wijzigen, willen we er nog enkele
afzonderlijk noemen,
jKanaalverbreding.
Voor dit grootse werk, waarover iedere Terneu-
—naar spreekt, die zich voor de haven interes
seert Is voor 1961 door het Rijk 17 miljoen be
schikbaar gesteld. Dit gigantische project alleen
al wijzigt het beeld van Westelijk Terneuzen vol
ledig. Het zal zonder meer duidelijk zijn, dat hot
Rijk niet bereid zou zijn, ettelijke miljoenen gul-
dens aan de verbreding van dit kanaal ten koste
te leggen, uitsluitend en alleen om tegemoet te
komen aan de belangen van Gent. Slechts de uit
voering van extra werken zal de kanaalverbre-
idlng rendabel maken. Heel de kwestie van de
kanaalverbreding, overname van de haven en
exploitatie van de haven eist een diepgaande be
studering en een nauwe samenwerking van RUk,
provincie en gemeente.
Niet zonder spanning wachten wd op de be
langrijke plannen van het College in samenspre
kin" met de betreffende havencommissie, die
thans ongetwijfeld tot nieuw leven zal worden
gewekt.
Kan het College over de betreffende plannen
reeds iets naders mededelen? Zo niet, dan zal de
raad zijn nieuwsgierigheid nog wel even weten
te bedwingen. Wel achten wd het nuttig het Col
lege mede te delen, dat onze fractie de kwestie
j overname en exploitatie van de haven, zeker
voorhands, ziet als een zuiver Temeuzense aan
gelegenheid.
Het is teleurstellend, dat ten aanzien van Sluis
kil nog weinig of geen definitieve mededelingen
zijn ontvangen over de vraag welke schadever
goeding voor de panden, welke moeten worden
afgebroken, zal worden verstrekt. In de praktijk
is overigens wel gebleken dat voor woningen,
welke moeten verdwijnen op onteigeningsbasis,
een behoorlijke vergoeding wordt gegeven. Voor
het overige zal nog geduld geoefend moeten wor
den, waarbij men mag aannemen, dat de tietrpf-
ïende bewoners nog wel een jaar of drie tijd zul-;
len hebben.
HOGE VERDIENSTEN.
Medewerkers met; veel
vrije tijd gezocht voor de
zerkoop aan particulieren
/an een zeer populaire
^oekenreeks.
drachtige verdiensten, gc-
niddeld ƒ7,50 per'intake-
ling.
3rieven aan RECORBU -
»fd C. Postbus 4013 te-Rot-
;erdam.
Grote sortering
BALPOINT of
POTLOOD
n alle prijzen bij:
boekhandel
Van de Sande
De woningbouw.
t De woningbouw eist nog steeds de special!
aandacht. Behalve voor de normale uitbreiding
van de stad, zltn woningen nodig Ier vervanging
van de panden, die door de kanaalverbreding moe
ten verdwijnen, voor hen, die hier aan de kanaal
verbreding komen werken en voor de vestiging
van industrie.
Wanneer we lezen, dat aan Zeeland in totaal
800 woningwetwoningen zijn toegewezen en 600
premiewoningen, dan kunnen we alleen maar
hopen, dal er nog diverse potjes zijn waaruit
Terneuzen zal mogen en kunnen putten. Van de
aan geheel Zeeland toegewezen woningen kan
Terneuzen Hlleen, zonder ie veeleisend te zijn
luim de Helft alleen ui voor 1961 góed gebruiken
Denken we aan de kwaliteit van de woningen,
aan de vervanging dus, de krotopruiming, dan
komen we in het geheel niet toe. De realisering
van grote plannen behoeft in een Hjd als deze
niet vast te lopen op hel woningprobleem. Bi]
een dergelijke geringe toewijzing is dit gevaui
echter zeker niet denkbeeldig.
I b Ook in 1960 bleek weer, dat het aantal inge
schreven woningzoekenden niet bepalend was voor
de vaststelling van het woningtekort. Van de 511
uitgegeven vestigingsvergunningen werden et' 281
derhalve meer dan 50 9fverstrekt aan niet nis
Woningzoekenden ingeschrevenen,
i Momenteel staan nog 314 personen ingeschre
ven, doch de woningbehoefte kan derhalve zeker
op liet, dubbele worden gesteld, afgezien van de
aantellen, woningen, welke benodigd zullen zijn
voor uitbreiding van de personeelsbezetting van
bestaande of nieuw to vestigen industrieën.
18 woningen werden onttrokken aan hun be
•temming, daar zl) absoluut ongeschikt waren om
nog langer bewoond te worden. Een veelvoud van
dit aantal verkeert In dezelfde toestand. Door de
kanaalverbreding zullen in totaal 153 panden in de
gepieente Terneuzen moeten verdwijnen, terwijl
inmiddels reeds een 20-tal panden worden ont
ruimd en gesloopt.
Bovendien zijn een aantal inwoners van de ge
meente Hoek, die echter geheel op Terneuzen
zUn georiënteerd, van plan zich zo mogelijk in
Terneuzen te vestigen. Ook voor deze groep dlenl
dus exlra bouwvolume beschikbaar te worden ge
s'eld. De onderbrenging van de bewoners van de
thans reeds gesloopte panden, heeft de spanning op
de reeds zo krappe woningmarkt nog doen toe
nemen,
Het zou toch zó moeten zijn, dat eerst wonin
gen werden gebouwd en daarna tot afbraak van
do bestaande panden werd overgegaan. Wil het
College hierop ter plaatse nog eens de anndueht
vestigen?
De voortdurende afneming van het oanlal vóór
oorlogse woningen heeft tot gevolg, dal bet. ge
middelde huurpeil stijgtIe meer daar de com
plexen particuliere woningen over hel algemeen
In een hogere huurklasse vallen dan de woning
wetwoningen. De huur van de huidige woningwet
woningen ligt voor verschillende groepen zelfs
thans al zó hoog, dat het betrekken van Herge-
Hike panden ten koste van de toch heus niet zo
hogi- levensstandaard gaat.
tvy achten het mede hierdoor noodzakelijk het
onderbrengen van Terneuzen In een hogere loon-
klasee afzonderlijk te bespreken.
Samenwerkende gemeenten.
De samenwerking tussen de vijf kanaulzönc-ge-
nieenten heeft zich In het afgelopen jaar voort
gezet. Vermelding verdient ongetwijfeld de instal-
'alle door de Commissaris van de Koningin op 9
november I960 van hot rechtspersoonlijkheid be-
zittend lichaam „Afvalwaterleiding Kanaalzone
ó""uw.<ch-Vlaanderen", welk lichaam zich zal
bozig houden mei de aanleg en de exploitatie
vat> de afvalwaterleiding van Sas van Gent naar
J1'1 Schelde en waarvoor het plan reeds besteks-
«latir Is. Afgewacht zal moeten worden of de af-
plilslng van een dagelijks bestuur van 5 leden
)ar het uit totaal 10 leden bestaande lichaam
effectief zal werken. Het wachten is niet zonder
enig ongeduld op de plannen van het dagelHks
bestuur.
Verbinding over <1« Schelde.
'Iel spijt ons, dat het College in do inleiding
op de begroting geen enkele aandacht schenkl
ann de verbindingen met overig Nederland. Het
is natuurlijk prettig te weten, dat de blik van het
oiiege gericht blijft op een vaste verbinding over
Schelde, maar we zouden wel een» willen weten
wat het College hiermede in concreto bedoelt.
aarschllnlljk is het niet de bedoeling van hel
college geweest om het provinciaal bestuur tege
moet te komen in de wens toch vooral de rust
te bewaren rond de veertarieven. Het onrecht
Gemeenteclassificatie.
Speciaal in verband met de aanwijzing van Ter
neuzen als kerngemeente moge een enkel woord
gezegd worden over het netelige probleem van
de gemeenteclassificatie. De gemeenteclassificatie
moest na cfe oorlog blijven beslaan, omdat men
van uitging, dat het reële loon niet mocht wor
den verlaagd en ter verkrijging van een even
wichtige loonstructuur. Hot systeem ls gebaseerd
oj) verschillende kosten van levensonderhoud in
si ad en platteland, en dient dus ter geltfktrekking
van het reële loon. De vraag, die steeds meer
klemmend kan worden gesteld, is of de toen wel
licht bestaan hebbende verschillen, vooral ge
baseerd op de verschillen in huren, nu nog steeds
bestaan, Wy menen deze vraag ontkennend te
moeten beantwoorden. De huurverschillen bestaan
niet of nauwelijks meer. Daarentegen zijn do kos
ten van levensonderhoud op het platteland ge
stegen door de kosten van vervoer. (Onderwijs
en culturele vooruitgang.) Veelal ligt het voe-
riingspakket en de textieivoorziening duurder in
kleinere plaatsen dan in de stad.
Is het College niet met ml) van mening, dat de
gemoenteclasKiflcalle afwerend werkt in het stre
ven naar het opvoeren van de werkgelegenheid
in de streken die buiten de randstad Holland lig
gen? Immers: het lokt de pendel uit. Het belem
mert de bedrijven, die naar de buitengewesten
komen om kader mee te nemen. Het platteland,
tenslotte, komt altijd achterop met onderwijs
krachten. WD menen zelfs, dat een standplaats-
toeslag in vele gevallen op zijn plaats zou zijn.
BH spreiding van industrie dient de koopkracht
in dc kerngemeente gelijk te zijn aan de grote
stad. Financieel, maar vooral ook psychologisch
is dit van zeer groot belang. Het verdwijnen van
de gemeenteclassificatio bevordert de keuzevrij
heid van de bedrijven.
In verband met de aan de opheffing van de ge
meenteclassificatie verbonden hoge kosten vragen
wij ons of of getracht kan worden dit allereerst
voor de kernen" te bereiken. Ik denk hierbij b.v.
aan Zierikzee, waar men ten behoeve van de
metaalindustrie hieraan is tegemoet gekomen.
Wil het College deze aangelegenheid eens be
zien en te bevoegder plaats bespreken? Het lijkt
ons voor het verkrijgen van een verbetering van
het gehele vestigingsklimaat zeer zeker de moeite
waard.
Het zwembad.
Meneer de Voorzitter. Het kan niet anders of
in deze algemene beschouwingen moet een enkel
woord nver het zwembad worden gezegd. Zeker
15 jaar lang heb ik meegemaakt, dat ter gelegen
heid van de begrotingsbehandeling, en waarlijk
dan niet alleen, gevraagd werd hoever de plan
nen stonden om te komen tot. aanleg van een
zwembad. Hel is een lange weg geweest en thans,
op de vorige vergadering, 19 januari 1961, Is het
belangrijk besluit dan eindelijk genomen, hiertoe
in staat gesteld door de instanties die de uiteinde
lijke beslissing, althans financieel, in handen had
den. Wij weten, dal we er nog niet zijn. Het
bedrag, dal voor rekening van de gemeente komt,
is van dien aard, dat de financiële besprekingen
nog niet geheel „rond" genoemd kunnen worden.
Met enige zekerheid mogen we echter thans
aannemen, dat de aanbesteding dit jaar zal plaats
vinden en dat in 1962 gezwommen zal kunnen
worden. Hel is een zeer belangrijk besluit geweest.
Wij danken allen ,dio aan de totstandkoming heb
ben medegewerkt, Namen noemen doen we liever
niet, omdat in de lange periode van 15 jaar zoveel
mensen hun beste krachten voor dit doel hebben
gegeven, dat het noemen van namen wat moeilijk
wordt. Het College komt de eer toe het besluit
te hebben mogen voorleggen on tot de uitvoe
ring te mogen overgaan. Dit project ls voor de
verbetering van het vestigingsklimaat uitermate
belnngrjjk. Mocht de burgerij de moed al eens
hebben opgegeven, men zal thans bemerkt heb
ben wat met laaie volharding en niet aflatend
doorzettingsvermogen kan worden bereikt.
Nabeschouwing.
Meneer de Voorzitter, Er ls één punt, dat tol
slot voor ditmaal onze aandacht, vraagt in de
algemene beschouwingen en wel de 15-jarlge her
denking van de bevrijding van ons land.
Dit derde lustrum is op waardige wijze her
dacht en er is allerwegen spontaan feest gevierd,
Ook in onze stad was de 5e mei dit jaar een blijde
dag. Wellicht nog meer dan anders werden onze
gedachten bepaald bij de gruwelijke ervaringen
in de oorlogsjaren en bU de blijde en hoopvolle
verwachtingen van een nieuw begin.
Nog meer dan anders gingen we afwegen en
vergelijken; onze hoop en onze verwachting, die
we hadden van de vredestijd, die we zouden gaan
veroveren, en datgene wat we ernu, na 15 jaar,
van terecht hebben gebracht; in de wereld, in
ons land, in onze stad, in de omgang met onze
medemens. En bil alle dankbaarheid voor het vele,
dat is bereikt, vooral in materieel opzicht, voor
het feit, dal wij, als volk althans, in vrede mogen
leven, blijft een diep gevoel van teleurstelling,
vermengd met schaamte, over de geweldige kan
sen, die werden en worden verzuimd, en van be
nauwenis over de dreiging in de wereld en het
leed en de onderdrukking in een zeer groot aan
tal landen, waaronder miljoenen mensen dagelijks
gebukt gaan en waarbij de vage onrust mee
spreekt, dat het ons niet of niet voldoende be
roert, dat de mensen door het leed dezer wereld
niet genoeg zijn gebroken. Zal er eerst, weer een
hel moeten losbarsten over de mensheid, nog en!
ge malen vreselijker als de vorige, alvorens- men
gaat inzien, dat wü wel degeiyk ons broeders
hoeder zUn? En dit niet alleen maar inzien, doch
ook doorvoelen en er naar leven en handelen.
We hebben prachtige theoriën gehoord. Er zijn
vele mooie woorden gesproken en we horen ze
nog dagelijks. Maar soms komt in mijn gedachten
dat oude rijmpje:
Ze hebben mij door woorden wel gedreven
Maar hebben ml) verhinderd door hun leven
Doch laten we ons, zoals dit in deze raad past,
bepalen tot de te voeren politiek in onze stad.
Ook hier geeft een vergelijking met 15 jaar ge
leden veel reden tot dankbaarheid, hoewel er
reden is tot enige bezorgdheid tevens. Vergeleken
bü andere Zeeuwse steden is er veel bereikt; ik
heb er in deze beschouwing reeds over mogen
spreken. Onze stad maakt een zeer levendige in
druk. Onbekende bezoekers verbazen zich steeds
opnieuw over de steedse indruk van Terneuzen
en over dc zeer goede gelegenheden tot winke
len,- Onze stad breidt zich uit en gaat zich, men
selijkerwijs gesproken, thans als eerste stap, op
werken tot een plaats van 20.000 zielen, een stad
waarin het zeer goed is te wonen.
Een reden tot enige bezorgdheid is het, mis
schien na de bevrijding iets verbeterde, doch nog
steeds bestaande, gebrek aan voldoende gemeen
schapszin in onze stad. Eni^je jaren geleden kon
eengoedbedoelde poging van het gemeentebestuur
om de jonge kiezers in een genoeglijk samenzijn
een objectieve voorlichting te geven over hun
rechten en plichten als staatsburgers niet door
gaan, omdat er eenvoudig geen interesse bestond.
Vole verenigingen worden in de loop der jaren
in hun bestaan bedreigd omdat over futiliteiten
onenigheden ontstaan. Een krachtig georganiseer
de middenstand, die, niet als goedwillende enke
lingen, doch als geheel leeft en handelt in de
overtuiging clal de „Cost" nog altijd voor de
„baet" uitgaat, kennen we niet.
Een overkoepelende vereniging, die gereed staat
om bij bijzondere gebeurtenissen de leiding op zich
te nemen, wil maar niet uit dc grond komen.
Bezien we nu de politieke samenstelling van
onze bevolking, dan is het wellicht zó, dal wat
voor de één een reden is tot grote voldoening,
dc ander uitermate verwerpelijk voorkomt. Op
zichzelf is dit niet ongezond. In de afgelopen 15
jaar is bewezen, dat deze raad met zijn zes ver
schillende politieke partijen, zeer constructieve
besluiten kan nemen. Verschillen in de politieke
sfeer zijn zelfs gewenst, mits deze voortprulten
uit een gezonde en zelfstandig gevormde oordeels
vorming, gevolgd door een volkomen vrije party-
keuze. Do gedachte, dat iemand, die R- K„ Gere
formeerd of Hervormd is, automatisch zyn stem
uitbrengt op de K. V. P., dc A. R. party of de
C. H. is, naar onze mening, uit de tyd. Dat
deze gedachte veld wint, bewust een vergeiyking
met de toestand van 15 jaar geleden duideiyk. Er
is een situatie aan hol groeien waarin de progres
sieve krachten in ons volk zich duideiyk samen
bundelen in de politieke partijvorming zoals deze
wordt voorgestaan door de P. v. d. A. Het is te
betreuren, dat de conservatieve georiënteerden
nog steeds geen duideiyk politiek dak hebben kun
nen vinden. De V. V. D. kan tot op heden, on
danks zwakke pogingen van die zijde, nog steeds
niet als politiek tehuis van alle conservatieven
worden gezien, omdat het program van deze par
ty zich, althans tot op heden, in hoofdzaak richt
tot en weerklank vindt by dc nicer. gegoede
landgenoten, afkomstig uit oen Humanistisch of
Vryzinnig milieu. De Party van de Arbeid duar-
entegen wendt zich juist zowel tot de Godsdien
stige als niet-Godsdienstigp bevolkingsgroep in al
haar geledingen, mits zü met ons van mening zlin
dat een vooruitstrevende politiek gewenst is voor
het welzün van land en volk, ook in onze Ter-
neuzense gemeenschap en als grondbeginsel wil
len accepteren, dat de zwaarste lasten door de
sterkste schouders moeten worden gedragen.
Tegen de partyvorming op confessionele grond
slag hebben wy overwegende bezwaren. Ik denk
hierbü aan de eertyds door de Maritaln gemaakte
onderscheiding tussen twee vormen van samen
leving, „Autoritairement Chrétien" en „Vitale-
ment Chrétien" genaamd. Onder liet eerste ver
staat men een staat en een maatsohappü waar
in, volgens de wens der confessionele partyen, de
diverse instellingen naar het ulteriyk zlin ge
kerstend.
Onder het tweede verstaal men een volksleven,
dat zélf van geesteiyke waarden is doordrongen,
Als socialist vraag ik om een vitaal Christelijke
samenleving, waarby ik voor myzelf aansluiting
zoek bi) het begrip „leefbaar bestaan" in het Her-
deriyk schi-yven van de Ned. Herv. Kerk. Hel is
een onderscheid, dat in de verhouding van Kerk
en Maatschappy van uitermate practise!) belang
is.
Het feit, dat men R. K., Gereformeerd of Her
vormd is, wil zeer bepaald niet zeggen, dat men
ook in politiek opzicht geiyk denkt. Het is onjuist
en het werkt remmend op een vlotte politieke
ontwikkeling en meningsvorming om dan met. el
kaar in één politieke party de lands- en gemeen
teiyke belangen te behartigen. Het. ontmoet, poli
tiek gezien, geen enkel bezwaar, om bli verschil
van Godsdienstige gevoelens deel uit te maken
van dezelfde party. Het ls, gezien de ernst der
tyden, Integendeel een gebiedende eis, mits men
In deze party volkomen vryheid heeft naar de
Inspraak van zijn geweten, of naar zyn Godsdien
stige overtuiging, Ie beslissen en te handelen.
Wanneer de Humanist naar diepste overtuiging
en levensopvatting zijn verbondenheid uitspreekt
met zyn medemens, zo zal de Christen in dezelfde
party hem dit nazeggen, gedreven door zyn eigen
geloofsovertuiging
Dat Hy ons over grenzen hoen
laat zien het groot gezicht
van aller mensen broederschap
in 't eeuwig goddehjk licht.
Meneer de Voorzitter, mevrouw, mijne horen
gli zult het, hoewei mijn opvattingen kennende
willen blliyken, dat lk by deze algemene beschou
wingen op deze wyze myn gedachten heb willen
weergeven, die het afgelopen lustrumjaar van de
bevrüding nog meer ais anders by my opkwamen.
Zy worden, het Is my bekend, door de meerder
heid van onze raad niet gedeeld. Dat onze fractie
in de door my geschetste geest zal trachten te
werken zult U niettemin willen en kunnen accep
teren. Dat dit zal geschieden in welgemeend res
pect voor de afwijkende meningen in deze raad
moge daarby door U als volkomen vanzelfspre
kend worden aanvaard. En dat onze samenwerking
in verscheidenheid de beste resultaten mogen af
werpen voor het welzyn van Terneuzen is hierby
ongetwyfeld ons aller wens.
De heer Wetering»: Mbneer de Voorzitter, ge
woonte getrouw maakt onze fractie van de ge
boden gelegenheid gaarne gebruik deel te nemen
aan de algemene besthouwingen.
Evenals in de voórafgaande jaren moeten wy
ook voor 1961 constateren, dat het nog niet mo
gellik is geweest een sluitende begroting aan te
bieden.
Waren wp b> de behandeling van de begroting
van 1960 enigszins optimistisch gestemd omtrent
een definitieve financiële regeling tussen Ryk en
Gemeente, helaas moeten wü by het in behande
ling nemen van de thans voor ons liggende be
grotlng onze teleurstelling uitspreken dat bedoel
de regeling er nog steeds niet is. Deze lacune is
tot een nachtmerrie. Wy kunnen on» indenken
dat vele Gemeenten de moed wel eens laten zak
ken en by de pakken gaan neerzitten. Wy vragen
ons al of dit soms voor de plattelandsgemeenten
mede een rpden zou kunnen zyn dat er een ont
volking plaats vindt, die angstwekkende vormen
gaat aannemen? Laat ons de hoop uitspreken,
dat in 1961 de zo lang verwachte regeling er
door komt, zodat de Gemeenten weten waar zy
toe
Voor een dynamische gemeente, die daarnaast
te maken heeft met een gestage aanwas der be
volking en voor die bevolking werkgelegenheid
moet aantrekken alsmede de leefbaarheid ver
beteren en vergroten, zou het een ramp betekenen
als men met de handen over elkaar geslagen de
verdere ontwikkeling van de verhouding Ruk en
Gemeente bleef afwachten. Dit zou, evenals vooi
vele plattelandsgemeenten, de klok achteruit in
plaats van vooruit zetten, betekenen.
Ondanks het behoorlijk begrotingstekort, waar
wl) overigens niet meer van schrikken, mogen
wy met genoegen constateren, dat onze Gemeen
te het aandurft een beleid uit te stippelen, dat
niet alleen gericht is op het heden, maar ook en
vooral op de verdere toekomst. Besturen ia voor
uit zien 1
Door een ruime blik in de toekomst van Ter
neuzen te werpen heeft Uw College de moed
kunnen opbrengen initiatieven tc nemen, die be-
bepalend zullen zyn voor de verdere ontwikke
ling van onze Gemeente en haar naaste om
geving.
Dat bedoelde initiatieven risico's met zich mee
brengen is begrdpeiyk, doch wanneer deze risico's
met het nodige doorzicht en verantwoordeiykheids-
zin worden genomen, kunnen wy er zeker van
zyn, dat het risico tot een minimum wordt be
perkt.
Wanneer wij de begroting in haar geheel be
zien, dan verheugen wy ons er over, dat, hieruit
een groot geloof spreekt in de grote mogeiykheden
die deze Gemeente biedt. Vertrouwen hebben in,
er zeker van zyn dat onze Gemeente een grootse
toekomst is weggelegd, stempelt het beleid van
U persooniyk, mynheer de Vqprzitter. en het Col
lege van Wethouders. Wij twijfelen er dan ook
niet aan, dat het totale College van B, en W. al!"S
op alles zal zetten om in een goed team-verband
Terneuzen uit tc bouwen tot een bloeiende stad,
waar industrie, handel en nyverheld de pellers
zullen vormen waar ook de gehele bevolking met
genoegen aan zal meebouwen,
Dat dit alles veel werk van U zal vragen, ls
duideiyk. Dat teleurstellingen U niet gespaard
zullen biyven ïykt ons evenmin uitgesloten, doch
wy zyn er ook van doordrongen, dat er winst
geboekt zal worden on laat deze winst een be-
langrykc injectie zyn om voort te gaan, al wor
stelend, zoals de Zeeuwse leeuw, uiteindelijk
bovenkomend uit de hogere Overheidsgolven, die
nog steeds een remmende invloed hebben op de
snelle ontwikkeling van onze Gemeente,
Probleemgebied en kerngemeente brengen nog
grotere problemen met zich mede al moeten wy
aan de andere kant dankbaar zijn, dat de Rege
ring hierdoor perspectieven biedt, die anders niet
of heel moeliyk te verwezeniyken zouden zyn.
Meneer de Voorzitter, het is als Voorzitter van
deze Raad, de eerste keer dat U ons mede een
begroting hebt aangeboden. Uit de aard der zaak
werd deze met meer dan gewone belangstelling
tegemoet gezien. Het stemt ons tot voldoening,
dat, ofschoon U nog maar betrekkelijk kort als
Voorzitter van deze Raad fungeert, deze reeds
mede de stempel draagt van Uw bestuursbeleid.
Reeds vanaf de eerste dag, dat wy met U kennis
mochten maken, konden wy constateren, dat wy
een zeer dynamische burgervader hadden inge
haald. Met uw jeugdig en vakkundig élan hebt
U zich geworpen op de problemen van onze
Gemeente en het moet gezegd, dat de wyze waar
op U de Raad tegemoet bent getreden, het voor
ons prettig maakte direct tot een volledige samen
werking te kunnen komen. WH hebben nieuwe
inpulsen gekregen, die van tijd tot tyd nodig zyn
om niet te verstarren. Onze fractie Is U daar
dankbaar voor en zegt gaarne alle steun en mede
werking loe om in eensgezinde samenwerking
voort te bouwen aan de toekomst van ons dier
baar Terneuzen. Deze samenwerking geldt ook
voor de andere fracties. Wli mogen met voldoe
ning constateren, dat het. klimaat góed is. ondanks
dr grote verschillen in politiek en godsdienst. Het
nieuwe Terneuzen groeit hoe langer hoe meer
naar elkaar toe, zich bewust zynde, dat door een
goede verstandhouding, met respect voor eikaars
principiële verschillen, iets groots tot sland kan
worden gebracht.
Het Is daarom, dat wij bU deze gelegenheid voor
de uitermate grote belangstelling en medeleven
by het overlijden van pastoor Van Campen U
gaarne dank zeggen. De vriendeiyko herdenkings
woorden waren geen holle frasen, doch welge
meend. Hl) was voor onze Katholieke Gemeen
schap een groot man, doch ook de totale gemeen
schap van Terneuzen lag hem na aan het hart.
De ontwikkeling van onze stad en streek had zijn
grote aandacht en medewerking. Zyn ruime blik
alsmede zyn sterke oecumenische gedachten, wa
ren mede aanleiding tot toenadering met de ge
hele bevolking van onze Gemeente. Zyn verlan
gen tot innige samenwerking met, alle bevolkings
groepen zal steeds by ons voortleven en richting
geven aan onze houding voor het biyvend schep
pen van goede samenwerking ook op polltlek-ter-
rein.
Meneer de Voorzitter, de infrastructuurwer
ken hebben een aanvang genomen. Hel volledige
plan zal geleideiyk worden uitgevoerd, althans
als Ryk en Provincie in versneld tempo hun mede
werking biyven verlenen. Gezien de resultaten
van de laatste maanden vertrouwen wil dat deze
zal biyven bestendigd.
De sluizen en kanaal werken beginnen in een
stadium te komen van uitvoerbaarheid. Laat ons
hopen, dat onze Regering spoedig tot ratificatie
zal overgaan. De Belgische Regering heeft dit
reeds gedaan.
In dit verband willen wjj ook nog oen ogenblik
speciaal de schijnwerper richten op Sluiskil, oen
deel van onze Gemeente, waar in de zeer nabije
toekomst ingrijpende veranderingen zullen plaats
vinden.
De onzekerheden, die boven deze plaats han
gen. treffen niet alleen haar bewoners, doch ook
ons Gemeentebestuur. Onze fractie juicht het van
harte toe én is er zeer erkenteiyk voor, dat van
wege Uw College de nodige voortvarendheid wordt
betracht voor het nu op korte tormyn te verwach
ten uitbreidingsplan Sluiskil, waarvan wy voor
Sluiskil, als plaats, een heilzame werking voor
zien.
Wij zyn van mening, dat de huidige bestaande
geringe animo voor Sluiskil als biyvend of nieuwe
woonplaats, hoofdzakeiyk voortvloeit uit de heer
sende onzekerheden en het tekort aan openbare
accomodatie, maar dat het opklaren van die on
zekerheden en een forse aanpak van de realisatie
van gedeelten van het nieuwe uitbreidingsplan,
het kiezen van Sluiskil als biyvende en nieuwe
woonplaats terug zal animeren, zodat de huidige
tendens als tydeiyk en niet chronisch la te kwali-
lificeren
Evenwel zouden wy van Gemeentewege een
stap op zeer korte termyn ten zeerste op prys
stellen, n.l. door Uw College voor te stellen nog
maals Den Haag te attenderen op en spoedige
maatregelen te verzoeken voor de steeds grotere
vormen aannemende onrust onder de by de ka
naalplannen betrokken bewoners van onze Ge
meente, in het byzonder de cynsbowoners. WH
stellen voor namens de Raad een telegram of
schryven in deze geest tot de ministeries te rich
ten. Dat wü de bewoners van Sluiskil hiermede
een goede dienst bewyzen, behoef ik niet te bena
drukken.
Om nog even by Sluiskil te biyven. Het bad
huis, annex brandweerkazerne en politiebureau,
nadert haar voltooiing. Dit is een grote aanwinst
voor de Gemeenten zo langzamerhand uitgegroeityvoor Sluiskil, waaruit de bewoners_mogen_conclu-
deren, dat zy door Terneuzen Kom niet in da
steek worden gelaten. Wy spreken gaarne de hoop
uit, dat van het badhuis een veelvuldig gebruik
zal worden gemaakt. De woningbouw aldaar be
gint langzaam weer op gang te komen. Moge het
zó worden, dat binnen afzienbare tyd meer wonin
gen zullen kunnen worden gebouwd. Wy zUn er
van overtuigd, dat van de nieuw tc bouwen wo
ningen een gretig gebruik zal worden gemaakt.
Rest ons nog te vermolden het klaarkomen van
een moderne flat voor de verpleegsters van het
St. Elisabeth-ziekenhuls, waardoor Sluiskil haast
een stedeiyk karakter heeft gekregen, maar voor
al voor de verpleegsters een grote aanwinst mag
worden genoemd.
Het strekt de directie van dit ziekenhuis tot
eer, dat zy met de nodige voortvarendheid hun
complexen uitbouwen tol een hyper-modern zie
kenhuis in het belang van de Hldendp mensheid.
Als een van de evidente problemen in onze
dynamische Gemeente, geldt ook hetgeen verband
houdt met de haven. Wy stellen vertrouwen In
hetgeen hieromtrent al gedaan en nog gaande is,
maar liet zal zaak zyn zware kanonnen in stelling
tc brengen om tot het summum van de gunstige
en door de kanaalwerken nog gunstiger wordende
ligging van Terneuzen aan groOtscheepswater te
profiteren. De combinatie gruotseheepswater en
industrie ls niet weg te denken, maar dan zal ook
in de eerste plaats havenoutillage in ruime mate
aanwezig moeten zyn.
Een definitieve en drastische aanpak van het
havenprobleem is nodig. Wy vertrouwen dan ook,
dat naast de industrie-projecten, zo spoedig moge-
lük een havenplan ter tafel zal komen, dat qua
ontwikkeling geiyke tred zal houden met de hui
dige industriële ontwikkeling, maar ook voldoen
de ruimte zal laten voor de naaste toekomst.
Op hel gebied van de woningbouw mag onze
Gemeente fier zyn op het tot op heden bereikte
resultaat. Het zal echter in de komende jaren
een nog Intensere inspanning vergen, aangezien
de in en om Terneuzen te verwachten economische
bedrijvigheid de wonlngbelgiefte ter plaatse nog
groter zal doen woiden. Het feit, dat steeds meer
blllkt dat Terneuzen als woongemeente zeer in
trek is, noopt ons op maatregelen te bezinnen om
dienaangaande niet alleen rekening te houden
met nieuwe economische bedrijvigheid op ons eigen
gebied, maar ook van elders in de Kanaalzóne.
Ik wil er echter uitdrukkeiyk by vermelden, dat
wy hiermede niet willen stimuleren de ontvolking
van het omliggende platteland, zowel ten Oosten
als ten Westen van Terneuzen. De opmerking,
die In Zeeuws-Vlaanderen hieromtrent gemaakt
wordt, wil lk ten sterkste tegenspreken, lk weet,
en ik ben my zelfs bewust, dat ik hiermede een
gevoelig probleem aansny. Doch men kan Terneu
zen niet verwijten, dat wij de plattelandsbevolking
naar hier trekken. Dit geldt overigens voor do
gehele kanaalzóne. Ik zou het zelfs betreuren, dat
het platteland zodanig ontvolkt wordt, dat het
als een ramp moet worden betiteld. Doch men
moet goed begrypen, dat, waar de leefbaarheid
gunstig is, de mensen uit zichzelf naar die lref-
baarheidsgebieden trekken. De pendel bullen
Zeeuws-Vlaanderen is een veel grotere ramp. want
dit brengt niet alleen op de duur de ontvolking
van liei platteland mede, maar ook van het gr-
west Zeeuwsch-Vlaanderen. Wanneer wy de cll-
fers van de bevolkingsachteruitgang van Zeeuws-
Vlaanderen goed bestuderen, komt men int de con
clusie, dat deze achteruitgang niet volledig toe
gevloeid is tiaar Terneuzen en de Kanaalzóne.
Het cijfermateriaal laat hieromtrent aan duide
lijkheid niets tc wensen over. By de beoordeling
van een en ander lette men vooral ook op hel ge
boortecijfer. Dc oorzaken van d'- ontvolking van
het platteland van Zeeuwsch-Vlaanderen ligt
voor een groot deel op het platteland zelf.
De nieuwe industrie-vestiging in Terneuzen en
de gehele Kanaalzone is niet van dien aard, dal
hiervoor zoveel mensen van hel platteland moes
ten worden aangetrokken. De structurele evolutie
In bepaalde gedeelten van Zeeuwsch-Vlaanderen
is mede oorzaak van het niet Ujdlg mee doen aan
deze evolutie, enkele uitzonderingen daargelaten
Deze structurele evolutie brengt grote problemen
met zich mede, vandaar dat wl) hel ten zeerste
betreuren, dat de woningtoewijzing aan de provin
cie Zeeland wederom droevig is te noemen. Een
toewyzlng aan de gehele provincie voor groei en
woningtekort van zegge en -schrijve 290 woningen
ls op zyn zachtst uitgedrukt een absolute misken
ning van de werkeiykc toestand zoals die momen
teel is. Het protest aan Den Haag door het Pro
vinciaal Bestuur kan dan ook onze volledige in
stemming wegdragen. Voor krotopruiming 470
woningen, dit moet een begin betekenen van dc
krotopruiming. Het is eehlcr een fictie van het
aantal krotwoningen dat onze provincie rijk of
arm is. 340 woningen voor dc vervanging van het
aantal noodwoningen is een schandaal. 16 jaar na
de bevrijding moeten nog op grote schaal noodwo
ningen worden vervangen. Het is ook hiermede
een druppel op een gloeiende plaat. Met deze'
cyfers voor ogen vertrouwen wy, dat Uw College
al het mogeiyke zal doen oni zoveel mogelijk
woningen te krygen, mede ook in verband met liet:
feit, dat nog honderden woningzoekenden by onze
dienst staan ingeschreven, ondanks het feit, dat
er ieder jaar nog behoorlijk gebouwd is kunnen
worden.
Op het gebied van het onderwys gaan wij lang
zaam maar zeker in de goede richting. De nieuw-,
bouw van scholen is ieder jaar vermeerderd. Toch
zyn er nog veje verlangens op dit terrein. Wli zou
den het op prys stellen, indien Uw College opj
korte termyn de raad een overzicht kon doen toe-j
komen van datgene dat- nog voor goede accomo-j
datte voor het onderwijs noodzakelijk is. Dit geldt
ook speciaal voor hel gymnasliekonderwys, dat'
bij de wet verplichtend is gesteld, doch niet ge-'
geven kan worden wegens het, ontbreken van de
nodige lokaliteiten. Een overzicht van de perma
nente bezetting der gymnastieklokalen zien wy
ook gaarne van Uw College tegemoet. Wy staan
er op, dal geen enkel gymnasllek-loknal Uidens
de schooltydeó ook maar één uur onbezet blijft.
Met de uitbreiding der gemeente on het. felt dat
wij een zeehaven bezitten, betreuren wy het, dat
het politiecorps niet uitgebreid kan worden. On
danks de voortdurende activiteit, die door Uw
College in deze aan de dag zyn gelegd, hopen wij,
dat verdere uitbreiding uw aandacht zal behou
den.
Terugkomende op de leefbaarheid, belleuren wy
het, dat niet meer vooruitgang gemaakt wordt
met de bouw van een cilltureel centrum. Tot op
heden heeft de raad omtrent eventuele plannen
nog niets bereikt. Met klem verzoeken wy Uw
College in deze de nodige voortvarendheid te be
trachten. Wanneer er nog geen definitieve plan
nen zyn, ligt het dan niet op dc weg van Uw Col
lege om langs andere wegen in deze dringende
behoefte te voorzien? Een goed geoutilleerd cultu
reel centrum is voor onze gemeente zeer belang
rijk, temeer omdat op cultureel terrein wy altyd
nog een achterstand hebben in te lopen. Bij vorige
algemene beschouwingen is door onze fractie hier
ook reeds op gewezen en wederom moeten wy
onze teleurstelling uitspreken dat het particulier
initiatief in gebreke blijft. Overigens zijn wy niet
blind voor de grote financiële offers die hiervoor
gevraagd zullen worden, doch men moet goed be
grijpen, dat een volk zonder of met betrekkelijk
weinig culturele uitingen een volk is, dat zichzelf
miskent en zich niet bewust is, dal dan het cultu
rele leven zich gaat verplaatsen buiten Terneuzen.
Dit wil niet zeggen dat er niet aan cultuur gedaan
wordt. Doch hel is te bescheiden en een gemeente
als Tprneuzen onwaardig. In dit verband willen
wij ook de activiteiten of nlet-activiteiten van de
V. V. V. betrekken. Ook deze vereniging ïydt aan
bloedarmoede omdat het de steun mist, juist van
die personen die er het meeste belang bil hebben.
De concurrentie op dit tereln is groot. En al wat
wy in deze verliezen zal in de nariste toekomst
moeiiyk terug te winnen zyn en zou Voor de zaken
wereld wel eens anders kunnen uitvallen dan men
zich voorstel). Samenwerking op dit gebied is drin-