Pagina 14
DE VRIJE ZEEUW
Zaterdag 18 februari lOfljl
terdag 18 februari
-end noodzakelijk, terwijl vooruitzien geboden is.
Diverse wensen, die ook de voortdurende zoi„
ziln van Uw College, leven ook bij ons. De muziek
school groeit en bloeit. Alle lot voor het actieve
bestuur Doch door gebrek aan ruimte voor het
muziekonderwijs wordt deze sehool in haar aitivi
tèiten beperkt Met klem zouden wjj willen aan
dringen dit punt zo spoedig mogelijk tot een be
vredigende oplossing te brengen.
De sporthal kon voorlopig niet verwezenlijkt
worden, evenmin de volledige outillage van de|
nieuwe sportvelden. Laat ons hopen, dat in
zich hieromtrent nieuwe perspectieven °Pcne";
Andere wensen, zoals hotel-restaurant-accomo-
datie bij het te bouwen zwembad, nieuw gemeen
tehuis politie- en brandweerkazerne, verdere,
recreatie en kampeergelegenheden, onderhoud en
uitbreiding plantsoenen, uitbreid.ngsplannen reaU-
seren, maar ook saneringsplannen. Voo. dit laab,te|
is het eerste plan goedgekeurd door de raad. Laat
ons hopen, dat spoedig meerdere plannen kunnen|
V°wy" kunnen zo nog verder gaan, het zijn alle
maal belangrijke plannen, waar wjj als gezond
ontwikkelende gemeente voortdurend mee zullen
wordeii gecontront eerdEnerzijds voortvloeiende
uit achterstand, anderzijds tengevolge van het
nrobleemgebied en kerngemeente.
P Niet alles kan op vrij korte tijd verwezenlijkt
worden en toch moeten wij er "kemng mee h
den dat naast de intra-structuur ook de khmato
logische problemen om een spoedige aa"Pa^ng_
vraecn Vandaar dat wij voor wat de klimatoio
gische aspecten betreft, gaarne zouden zien dat
de gemeentelijke dienst voor Maatschappelijke
'/.org in samenwerking met de particulate die
sten voor maatschappelijke zorg, tot een iap
noit kwamen, waarin de problematiek omtrent
deze materie, duidelijk gesteld wordt, maarook:
een programma opstelde om belangrijke 1
zo spoedig mogelijk realiseerbaar te maken Amb-
telijke molens draaien langzaam en het is zaak,
tiidiir plannen gereed te hebben.
Meneer de Voorzitter, een enkel woord over d
vaste oeververbinding. Het Delta-plan n
verhindingen tfn noorden van de bcneiue.
V^rdei Instaat er waarschijnlijk geen Zeeland
meer. Een vaste oeververbinding on ei f «ver
de Westerschelde komt niet aan bod. De grote
industriestreek van Zeeuwsch-Vlaanderen schijnt
volgens de Regering maar te moeten volstaan met;
veen Dit geldt ook voor het personenvervoer
Ik wii niet ontkennen, dat Rotterdam Amster
dam belangrijke plaatsen zijn, ^'aar ^"Xs" Deze
vners-Di-oblemen moeten worden opgelost, Deze
zijn niet alleen van lokaal doch ook van '"terna,
tionaal belang Ondanks deze opmerking gaan de
Weemeesters van beide gemeenten door me
elkaai te plukharen", maar ze halen eruit wat|
er in zit. Ik kan dan ook niet aan de mdruk ont
komen, wat zowel de vaste oververbmding alsmede
Sloe- en Kreekrakplannen, niet de instemming
hebben van Rotterdam en mogelijk van nog an
Sere "ote plaatsen of gewesten. Wij worden wee>
zeer stiefmoederlijk bedoeld om een P'-°bleemge
bied en ook kerngemeente tot verdere ontpioo i g
te brengen Ja wij hebben veren, die op de eeiste|
nlaat- moeten worden betaald, maar die daarnaast
Ltn vloUe verbinding met overig Nederland ,n de
taan denk hierbij aan storm en mist en
nogg enkele andere ongemakken, waardoor
Zeeuwsch-Vlaanderen geïsoleerd blijft en aange-
on vervoer via Belgie, met alle nai g
heden daaraan verbonden. Tot nu toe hebben wy,
ondanks het feit. dat men steeds beklemtoont da_
Zeeuw-ch-Vlaandereii niet in de steek worot ge
S .fno- betrekkclttk w.Mg
desbetreffende gemeenten zeer eld willen w j
on dil «ebied iets kunnen ondernemen. Er is in g
heef Nederland geen streek of gewest aan,te
Wiizen dat zo internationaal geonenteerd is dan
Zeeuw'scf Vlaanderen. Zo op het eerste gezicht
zou men kunnen zeggen dat men rtaar bhj om
zi1n zeker in het kader van de Europese
Gemeenschappen Doch wij zijn on voelen ons nog
steTdfoen stukje van het Koninkrijk der Neder
tanden en wensen niet verkocht te worden of uit-
^^fbfeifaUeefal^dafpraktisch a^'e
trieën en daarnaast ook vele kleine en
landbouwgronden eigendom zijn van huitenlari e
le"t eetioeg Dit is niet bedoeld als kritiek op de
buitenlanders, want zij zijn het die het
eedurfd in dit deel van Nederland industrie
brengen. Onze eigen landgenoten laten ,°"s de
steek en dit alleen om het simpele feit. dat de
Schelde-barrière een duur en onovorkonienhjk b
zwaar is In dit verband juichen wij het toe, dat
Uw College een zeer aantrekkelijke ïndustriefol-
Ver heeft ontworpen, die ook gericht is op Neder-
fand doch bedoeld is voor het buiten and geden
het feit dat deze folder in het Engels en late
S andere talen zal worden uitgegeven. Dit
houdt tevens in dat wij voor een groot gedeelte
het vertrouwen'in de Nederlandse i"bustne hcb-
ben verloren en meer hoop hebben op het buiten
land Dit zou voor de Nederlandse regering
teken aan de wand moeten
Nederlandse regering dit op haa'jal.J; moeten
zal weten te schatten. Ondanks dit alles, moeten
wij met klem blijven hameren op een vaste °®v
verbTndingDe wetenschap is voldoende ontwik
keld om de technische moeilijkheden te ondervan
gen ook al wordt dit door minister Korthals ont-
Meneer de Voorzitter, het past ons een
van dank ?e zeggen aan allen die in d^nst van
He gemeente in het afgelopen jaai hun beste
krachten hebben gegeven voor het zeer-vele werk
dat door hun is verzet moeten worden. Nu de
mogelijkheid geschapen is, doordat meer perso
zal "kunnen worden aangetrokken, hopen wo,
zij met hetzelfde enthousiasme en kundigheid
riienst van onze gemeenschap z"Uen werkem
Meneer de Voorzitter, wij willen deze algemene
beschouwingen beëindigen met de hoop uit te sPr®'
ken dat in 1061 op de allereerste plaats nog meer:
begrip bij de regering zal worden gekweekt voor,
de moeilijke situatie waarin wjj verkeren Wy zijn
overtuigd dat Uw College in deze d.H
Wensen U hierbij de nodige sterkte en Gods hjk
ste zegen.
Ik dank U wel.
De heer Ollebek: Meneer de Voorzitter, het hou
den van algemene beschouwingen bij de behande
ling der begroting is een traditie, die de gelegen
heid schept voor alle partijen, zoals die in de Raad
vertegenwoordigd zijn, hun gedachten uit te spre
ken over de loop der dingen in onze gemeente
zoals deze er met al hun problemen en moeilijk
heden liggen. Hoe moeilijk dit is om alles ook in,
deze algemene beschouwing te bekijken en be
sproken. blijkt wel ieder .laar opnieuw uit de,
klachl het niet mogelijk te achten alle vraagstuk
ken en problemen, vervat in en rondom deze b
groting, stuk voor stuk te bespreken. By onze
steeds groeiende gemeente met haar steeds gi°ter
wordend inwonertal (nu reeds uhgegroeid tot
IK 300) worden deze problemen dan ook steeds
meer en groter, wat natuurlijk met te verwonde-)
Wij als C.H.-fractie, zijn B. en W. dan ook zeeij
erkentelijk voor' de grole voortvarendheid enJ>p-|
lcttendheid waarmee zij trachten de moel!uJ^
0.1 te lossen. We zün er van overtuigd dat dit niet,
eenvoudig ligt bij een zo snel groeiende gemeen te,
met zijn jaarlijkse aanwas van bevolking van rutm|
100 personen zoals vorig jaar. Om met de groei van
onze gemeente gelijke tred te kunnen houden op
gebied van onderwijs, woningbouw, recreatie enz.j
zijn er heel wat moeilijkheden te overwinnen. Dat
dit alles nog meer belemmerd wordt door df?l
financiële kant. die hiermee gemoeid is, kunnen
we allen begrijpen als we ook de begroting van
het jaar 1961 zien. ,i
En hiermee zijn wij dan vanzelt beland by net|
punt, waar het in de meeste gevallen wel om
draait: financiën. Dat deze nog lang niet zijn wat
ze wezen moeten, blijkt wel uit het grote tekortj
op de begroting. Alhoewel U in het voorwoord er'
op gewezen hebt dat cr ook ten aanzien van onze
gemeente nog allerlei mogelijkheden liggen, kan
er ons inziens toch nog niet van optimisme sprake
zijn.
De grote bedragen, die gevergd worden door de
uit te voeren werken, zijn wel van dien aard dat
we ons weieens moeten afvragen: kan dit alles
onze begroting dragen en worden we niet over
belast. Ik weet wel, dat de voorgestelde werken
niet overbodig zijn, maar maar al te vaak ge
boden.
Als we zien dat met een project als het te bou
wen zwembad het begrotingstekort met, ruw ge
schat, en naar ons gedacht niet overschat,
22.000,omhoog gaat, geeft dit toch wel even|
te denken.
Niet dat wij tegen het zwembad zouden zijn.
integendeel, wjj juichen het zeer toe dat het ei-
eindelijk komen zal. Maar dat geeft toch te den
ken ten aanzien van het tekort op de begroting.
Maar, meneer de Voorzitter, we weten ook dat we
mee zullen moeten als gemeente in de stroom
willen we wat bereiken en ook iets moeten durven
riskeren. Dil bewijst ook de aankoop van grond
voor de industrialisatie. Bij het zien van de totale
som voor de aankoop blijven we in gedachten een
ogenblik staan. Laten we echter hopen dat hier
mede de vestiging van do industrie in de gemeente
zal worden bespoedigd. De financiële zorgen druk
ken zwaar, maar met de verwachting voor de
toekomst moeten we het aandurven.
Meneer de Voorzitter, de woningbouw heeft na
tuurljjk, zoals ook bij alle andere fracties, onze
volle aandacht. Als wij het tekort zien aan wonin
gen per 31 december 1960. dan bemerken we, zoal
het rapport van de Dienst voor Maatschappelijke
Zorg aangeeft, dat dit, zelfs met het gereedkomen
van de 182 woningen, het tekort nog belangrijk is
gestegen. Dit zal naar onze mening in verband
met het kanaalplan in de nabije toekomst er niet
op verbeteren.
De uitbreiding van onze gemeente en de ves
tiging van ambtenaren in onze plaats brengt mee
dat de zorg ook hierover blijft. Met de meeste aan
drang vragen we- B. en W. dan ook aan dit punt
hun bijzondere aandacht te blijven wijden en met
de meeste aandrang om meer woningtoewijzing te
verzoeken.
Op het gebied van de huisvesting van het onder
wijs, meneer de Voorzitter, zien wjj nu wel enige
lichtpuntjes. In dit jaar zal, naar wij hopen, del
nieuwe openbare lagere school aan de Van Stèen-
bergenlaan verrijzen, waardoor er ook voor het
openbare U.L.O.-onderwijs een oplossing komt. De|
nieuwe Hervormde school hopen wij dit jaar ook
in gebruik te kunnen nemen, waardoor ook voor|
de anderen weer meer ruimte wordt verkregen.
Ook op het gebied van het kleuteronderwijs zien
we ditzelfde gebeuren, daar er ook voor het kleu
teronderwijs twee nieuwe scholen konden worden
geopend. In dit verband mogen wij ook onze blijd
schap uitspreken voor de, naar wij hopen, dit jaar
te bouwen twee gymnastieklokalen. Eén voor het
openbare en één voor het Hei-vormde onderwijs.
Wij weten wat er te doen is geweest om die te ver
krijgen en wij zijn dan ook dankbaar voor dit
resultaat.
Het onderhoud van het Zuidersportpark en wat
daarmee samenhangt vraagt zo rond de 100.000,- -
van de gemeente. Voor een gemeente als de onze
zeker geen kleinigheid. Het is, meneer de Voor
zitter, misschien wel goed ook vanuit de raad dit
even onder de aandacht te brengen van verschil
lende sportverenigingen en de bezoekers, die
straks dit sportpark zullen bevolken. Dat ze zich
ook bewust mogen zijn welke offers zich de ge
meente ook op dit gebied getroost. Wij hopen dat|
ze allen mee mogen werken dit sportpark voor
vernieling te behoeden.
Ook onze plantsoenen mogen gezien worden.
Wat zijn daar ook grote kosten mee gemoeid. De
verfraaiing die door aanleg en onderhoud
van deze in onze gemeente wordt verkregen,
weegt hier, ons inziens, wel tegenop. Het is ech
ter wel jammer dat er over het algemeen zo wei
nig respect wordt opgebracht voor deze stukje:
natuurschoon. Is het niet jammer, dat de ge
meente moet overwegen, om dit enigszins te be
schermen, een plantsoenwacht aan te stellen?
Laten de ouders nog eens goed overwegen hun
kinderen, en daarbij ook nog wel groteren, te
waarschuwen voor vernieling van de plantsoenen
en grasstroken. Wij weten, dat hier al vaak op
gewezen is. Maar wij willen dat ook nu bij deze
nog even doen. Aller medewerking verlicht het
werk voor de politie en zou voor de gemeente
een plantsoenwachter sparen.
De recreatie in onze gemeente willen we ook
even aanstippen. Door de verwezenlijking van het
zwembad zijn we al een stap in de goede richting
gekomen. Maar ook in verband met de industria
lisatie in onze gemeente zal er nog veel op dit
gebied om een oplosing vragen. Een kampeerter
rein is ook wel één van de vragen die er liggen
op dit terrein. In dit verband denken wij ook aan
de moeilijkheid met de huisvesting van de ver
schillende jeugdverenigingen en vooral ook het
padvinderswerk. Naar verluidt, zullen deze zich
binnen zeer korte tijd tol de gemeente wenden om
medewerking te vragen in hun plannen. Wij wil
len ook hiervoor uw bijzondere aandacht vragen.
In verband met het vele werk dat moet worden
verricht door B. en W. denken wij nog altijd aan
de uitbreiding van uw college, door een C.H.-wet-
houder. Maar dit even als herinnering voor deze
keer, aan hetgeen wij vorig jaar naar voren heb
ben gebracht.
Zoals in de Afdelingsvergaderingen al naar voren
is gebracht, is de samenstelling van de Afdelingen
voor de bespreking van de begroting niet zoals die!
graag zou worden gezien. Is het misschien moge
lijk deze in één keer te houden met alle raad
leden samen, of misschien door loting de Afde
lingen aan te wijzen?
Zo ook de vertegenwoordiging van de verschil
lende raadsfracties in de raadscommissies. Laten
wc als raad trachten deze indeling zo billijk moge
lijk te verdelen.
Zoals we bij het begin al naar voren brachten
is het niet mogelijk alle vraagstukken te behan
delen. Wij willen hier echter ook nog even noemer
de kanaalverbreding, met de grote werken daar
aan verbonden, voor de gemeente. Aanleg van eer
nieuwe en vergroting der bestaande insteekhaven
enz.
De overname door de gemeente van het Rij]
der havens met al wat daaraan vastzit. Dit staa
ons in de toekomst te wachten en met belang
stelling zien wjj dit alles tegemoet. De bouw var
de afvalwaterleiding en de demping van de Oos
teljjke Waterleiding zal, naar wij hopen, ook spoe
dig een feit worden, waardoor vooral door he'
laatste het plan-Serlippenspolder geheel verwezen
lijkt zal kunnen worden.
Mede door de uitbreiding van onze gemeentr
op alle terrein wordt het voor de Dienst voo
Maatschappelijke Zorg ook niet eenvoudiger. He
sociale werk in al zijn facetten, hetwelk zo nodi
is, kost de gemeente grote sommen. Wij weter
echter dat dit niet anders kan en zouden daar oo!
niet graag op willen beknibbelen. Als wjj voor dat
deel van onze bevolking, die dat nodig heeft, iet:
willen doen, zullen wij ons deze uitgaven moeter
getroosten.
Mijnheer de Voorzitter, wjj willen van deze
plaats ook onze erkentelijkheid uitspreken voor
al het werk dat door de verschillende diensten in
onze gemeente werd en wordt verricht en voor
de hulp die wij steeds overal mochten ondervin
den wanneer deze werd gevraagd of verlangd.
Tenslotte, meneer de Voorzitter, mogen wij nog
even noemen de verhouding die er steeds is tus
sen hel college van B. en W. en de raad. Wjj z(jr,
er van overtuigd dat deze gelukkig heel goed if
en daar zijn wij dankbaar voor, zowel als voor de
verhouding van de raadsleden onderling. De scher
pe kanten van de politiek mogen misschien wel
eens even worden gevoeld, maar van kwetsen be
hoeven we niet te spreken. Wij hopen dat het ook
in dit begrotingsjaar weer zo zal mogen zijn.
Meneer de Voorzitter, als C.H.-fractie hopen wij
ook dit jaar onze volle medewerking te kunnen
geven om samen te bouwen aan, en zo mogelijk
ook verwezenlijken van de plannen tot de uitbouw
en groei van onze gemeente.
Wij sluiten met de bede, dat God en het col
lege van B. en W. en de ganse raad Zijn wijsheid
en zegen schenken moge om in dit jaar samen te
werken aan het voor ogen gestelde doel: het wel-|
zijn voor onze stad.
De heer Van Langevelde: Meneer de Voorzitter
ik hoop, dal ik mij bij mijn algemene beschouwin
gen zal kunnen houden aan het Bijbelwoord, zoals'
door de heer Hol naar voren gebracht: „Gebruik
geen veelheid van woorden gelijk de heidenen
doen", hoewel ik tot nog toe daar niet veel van
heb gemerkt. Als éénling in de raad heb ik geen
voeling met fractiegenoten en zal zodoende alleen
mjjn eigen gedachten over de begroting naar voren
kunnen brengen.
Zoals vrijwel immer het geval is geweest speelt
de kwestie van de financiële verhouding tussen
Rjjk en gemeenten ook nu weer een belangrijke!
rol in de inleiding van Uw College. Het valt moei-|
lijk om met het eindcijfer van deze begroting voor
ogen een juist beeld te krijgen van de financiële!
toestand van de gemeente, omreden de saldi van
de begrotingen 1959 en I960 nog niet bekend zijn
en deze begrotingen zelfs nog niet zyn goedge
keurd door Gedeputeerde Staten. In de afdelings
vergadering is gesproken over een investerings
plan voor een langere periode dan één jaar. De|
inleiding geeft verder een aantal mededelingen
over de nieuwe financiële verhoudingswet en haar
toepassing voor Terneuzen. In deze nieuwe rege
ling is een aanpassingsperiode van 10 jaar opge
nomen. Aangezien, zoals ik reeds opmerkte, de
resultaten van 1959 en 1960 nog niet bekend zijn,
is het wel heel moeilijk een goed beeld van de toe-|
komst te krijgen en zal het beeld van de ge
noemde tien-jarige periode voorshands zeer vaag]
blijven. Niettemin hoop ik, dat deze onzekerheid
een voortvarend beleid van het College niet in de
weg zal staan.
Voor de nog ten laste van de gemeente blijvende
kosten uit hoofde van infraetuur- en leefbaar
heidswerken is een compensatie aanwezig in de
vorm van een verhoging van de algemene uil
kering per inwoner. Geraamd is hiervoor voor
1961 ruim 90.000,Dil is wel een aardig bedrag,
doch naar mijn mening lang niet genoeg om het
voorgestane programma uit te voeren. Daarom
zou ik het College willen verzoeken om op zo
hoog mogelijke Rijksbijdrage, ook in de te ver
wachte tekorten op deze werken, aan te dringen.
Enige jaren geleden is er een Havencommissie
ingesteld met het oog op de overname van de
Rijkshaven door de gemeente. Deze commissie is
enkele malen bij elkaar geweest, doch thans schij
nen de plannen in de ijskast te zijn opgeborgen.
Het is thans mijn wens, dat deze commissie op
nieuw bij elkaar geroepen wordt en met het Col-j
lege de plannen zal bespreken voor een beterej
toekomst met betrekking tot de haven. Insehake
ling van de commissie bij de huidige havenproble
men lijkt mij noodzakelijk, wil ook zij niet de
moed verliezen. Het besluit van de Gemeenteraad
tot deelname in de N.V. Haven Terneuzen is goed
gekeurd door Ged. Staten. Eenzelfde besluit van
Ged. Staten bleef steken op het Ministerie. Ook
op dit punt zou de havencommissie goede diensten
kunnen bewijzen en misschien tot resultaten kun-|
nen komen.
Verder is er destijds door mij gepleit om tol
instelling van een industrialisatie-commissie over
te gaan, waarin, naast het college van burgemees
ter en wethouders deskundigen uit de bevolking
zitting zouden kunnen hebben. Nu, 16 jaar na de
bevrijding, zijn de resultaten van de industrialisa
tie vrij pover.
Terneuzen is aangewezen als ontwikkelingskern.
Vooral het laatste jaar is er door het College veel
werk op dit gebied verzet en is er reeds veel tot
stand gekomen. Niettemin zie ik de toekomst voor]
de industrialisatie nog niet zo optimistisch in en
ik blijf van oordeel, dat een industrialisatiecom
missie terzake doeltreffend zou kunnen werken.
De moeilijkheden op dit punt zijn voornamelijk
gelegen in de uitzonderlijke ligging van Zeeuwsch-
Vlaanderen en de minder goede verbindingen met
overig Nederland. Ik vraag me af of er geen com
missie vaste oeververbinding ingesteld zou kun
nen worden, waar ik overigens reeds meer de
aandacht op heb gevestigd. Een dergelijke com
missie, te vormen uit de streek, dient deze vaste!
oeververbinding bij voortduring onder de aandacht
van Provincie en Rijk te brengen.
Nu weet ik wel. dat de Minister van Verkeer
en Waterstaat voorshands niet denkt aan een der
gelijke verbinding, maar de aandacht dient hier
toch blijvend op te worden gericht. In dit verband
doet het toch wel een beetje wonderlijk aan, dat
de plannen voor een verbinding over de Ooster-
schelde ai in kannen en kruiken schijnen te zijn.
Er zou, zoals indertijd is toegezegd, over deze
kwestie gesproken worden in de vereniging van
burgemeesters en secretarissen. Is dit reeds ge
beurd en, zo niet, kan er dan nog eens over ge
sproken worden?
Dan is er verder het belangrijke punt van de
woningbouw. In Terneuzen is het zó, dat, hoe
meer woningen er gebouwd worden, hoe meer
aanvragen voor woningtoewijzingen er worden in
gediend. Het woningtekort is momenteel groter
dan vorig jaar. Wij gaan dus niet vooruit, doch
achteruit. Wanneer wjj dan verder bezien, dat
de woningtoewijzing aan de Provincie Zeeland zeer)
gering is te noemen, behoeft het geen verbazing
te wekken, dat dit gebied ten prooi is aan ont
volking. In 1960 zijn 61 van de 102 gemeenten in
Zeeland in bevolking achteruit gegaan.
Een analyse van Zeeuwsch-Vlaanderen komt
m.i. nog ongunstiger uit. In dit deel zijn er slechts1
enkele gemeenten vooruitgegaan. Bij de woning
toewijzing zijn verschillende factoren van belang
Het is zaak voor burgemeester en wethouders
zoveel mogelijk woningen toegewezen te krijgen,
niet alleen uit het normale contingent, doch ook
uit andere extra-contingenten. De woningwet-
bouw wordt in het algemeen te stiefmoeder be
deeld. Ook de premiebouw, welke in het verleden
nog wel eens soulaas bood. is grotendeels stilge
vallen. Er liggen thans veie aanvragen in Mid
delburg te wachten. De bouwers moeten thans|
■elfs personeel ontslaan, omdat te lang gewacht
noet worden op premietoewijzing. Ook voor deze]
bouw dient een lans gebroken te worden.
Dan zou ik nog gaarne een opmerking willen
ïaken over de financiële zijde van het onderwijs.
Het verheugt me uiteraard, dat Terneuzen zovele
onderwijsinstellingen voor voortgezet onderwijs
beeft. Dit brengt echter voor de gemeente, waar
deze gevestigd zijp. extra kosten met zich. Het is
goed hierop de aandacht van het Ministerie van
Onderwijs te vestigen.
Met de opmerkingen inzake de extra toewijzing
an woningen voor vervangende woningbouw in
erband met de kanaalverbreding kan ik mij ver
enigen. Er zijn reeds een aantal bewoners van
de onteigende strook, die een woning in Terneu-
en hebben gekocht, ook uit andere gemeenten.]
Het eigen woningbezit ondergaat daardoor een
-ermindering, welke gecompenseerd dient te wor-|
den, niet door een toewijzing na afbraak, doch
vóór afbraak. De woningen dienen gereed te zijn
als de bewoners uit hun huidige woning moeten]
vertrekken.
Ook op cultureel gebied is er in deze streek een
achterstand. Ik hoop daarom ook. dat het cultu
reel centrum spoedig verwezenlijkt zal kunnen
vorden.
Tenslotte nog één opmerking. Ik ben dankbaar|
dat ik zovele jaren aan het besturen van de ge
meente heb mogen medewerken en heb mogen
samenwerken met de andere leden. Om de belan
gen van de gemeente op democratische wijze te
kunnen voorstaan behoef ik mjj niet aan te slui
ten bij de Partjj van de Arbeid. Ik geloof, dat de
A.R.-partij voldoende democratisch is om aan het]
besturen van een gemeente te kunnen medewet-
ken. Voor een goede samenwerking is het niet
nodig tot één partij te behoren. De zes partijen,:
in de Raad vertegenwoordigd, kunnen, mits men
elkaar wil begrijpen, zeker borg staan voor een
vooruitstrevende democratische politiek.
Ik dank U, meneer de Voorzitter.
De heer Dieleman: Meneer de Voorzitter, nu wij
de begroting van 1961 te behandelen hebben, wil
ik in het kort enkele opmerkingen maken. Dat onze
gemeente een groeiende gemeente ls blijkt ook in
deze begroting duidelijk; wat mü echter wel ver
ontrust, is, dat het tekort op deze begroting ook
groeiend is. Want het tekort op de begroting van
1961 is weer groter dan op de begroting van 1960.
Zeer ingrijpende voorstellen kregen wij reeds in
1960 te behandelen en zeer zeker zullen wij in 1961
nog meer ingrijpende voorstellen te behandelen
krygen, gezien de vele en grote plannen die ge
maakt wdrden. Ik geloof wel dat het nodig is om
een plan voor industrievestiging klaar te hebben,
maar wat betreft de aankoop van gronden en be
drijven zou ik het toch op prijs stellen dat hier
mede de nodige voorzichtigheid betracht werd en
dat zeker geen grotere oppervlakte grond aange
kocht wordt dan er gegadigden voor industrieves
tiging zijn. Gaarne wil ik ook de aandacht van
Burgemeester en Wethouders vestigen dat aan
hen, die hun bedrijf door industrievestiging kwijt
raken, alle medewerking wordt verleend om deze
mensen, zo mogelijk, aan een ander bedrijf te
helpen. Ik meen dat er voor het aantrekken van
industrie alles,in het werk gesteld wordt (en dit
kan zijn nut hebben), maar anderzijds mogen wij
niet vergelen dat vele kleine en ook grotere be-
diijven, die ook zeer nuttig zijn, en aan veel men-
-en brood verschaffen, hierdoor moeten verdwij
nen. En men- is dan niet klaar met schadeloosstel
ling. Want vooral jongere mensen zijn met een
schadeloosstelling alleen niet klaar om er verder,
van te leven.
Meneer de Voorzitter, in grote lijnen kan ik
met deze begroting wel instemmen. Dat wil ech-
101 niet zeggen dat ik met alle posten van deze
begroting kan instemmen. Ik zal deze gemaks
halve maar samenvatten. Dat zijn de posten van
verzekering, toneel, sport, spel en vermaak, waar
bij ik verzoek aantekening te wilen maken dat ik
daartegen gestemd heb. Ik heb hier principieel
bezwaar tegen en vooral de sport en toneel voeren
ons meer en meer in een verkeerde richting. Wij
hebben als Overheid de geboden en ordenantieën
Gods te betrachten en de zondagsrust te bevorde-|
en en omdat ook op zondag sport en vermaak
wordt toegelaten, zal het tegendeel van de zon
dagsrust bereikt worden. Gaarne zou ik zien dat
alle openbare vermakelijkheden op zondag ver
boden werden. Ik meen dat God in Zijn Woord
en Gebod dit ook van de Overheid als Godsdiena
resse eist. Dit Gebod geldt niet maar alleen voor!
de Staatkundig Gereformeerde Partij, maar dit
geldt voor alle partijen en voor elk mens.
Ten slotte wil ik Burgemeester en Wethouders
de raad geven: Tracht naar uw vermogen onze
gemeente té pesturen, naar en overeenkomstig de
Geboden en Ordenantieën Gods. Dan is er ver
wachting voor onze gemeente, want in het houden
van Zijn Geboden is „groten loon".
De Voorzitter: Wanneer ik dan in algemene zin
de verschillende sprekers zou willen beantwoorden,
zij vooropgesteld, dat het mij leed doet. dat de
heren Henry en Fijn van Draat wegens ziekte
vanavond niet aanwezig kunnen zijn. De belang
stelling, welke de heer Henry nog vlak vóór zijn
opname in het ziekenhuis heeft getoond is ons
gebleken uit de algemene beschouwingen en deze
belangstelling heeft onze bijzondere bewondering
en waardering. Ook de afwezigheid van onze
steno-tyjjiste, mej. Mechielsen, betreuren wij
uiteraard niet vanwege een tekort aan haar waar
dering voor haar lieftallige representante.
In mijn nieuwjaarsrede heb ik zelf reeds alge
mene beschouwingen gehouden, waarbij ik er op
gewezen heb, dat dit in vele gemeenten tot mijr
spijt achterwege wordt gelaten. Ook zijn er helaas
gementen waar bij de begrotingsvergaderingen van
uil de raad het houden van algemene beschou
wingen niet plaats vindt. Vanavond heb ik weder
om ervaren van hoeveel betekenis deze kunnen
zijn. Ik heb grote bewondering voor de wijze
waarop de diverse fracties hun inzichten in de ge
meentelijke zaak naar voren hebben gebracht.
Uw warme belangstelling voor het wel en wee
van de gemeente kan ik dan ook bijzonder waar
deren.
Een woord van dank is tevens op zijn plaats
voor de vriendelijke woorden, zowel tot het col
lege als tot mü persoonlijk gericht. Mede namens
de wethouders wil ik U alle mogelüke samen-|
werking toezeggen.
Byna alle sprekers hebben gesproken over het
weinig rooskleurige beeld, dat de gemeente-finan-
ciën bieden. De financiën mogen echter geen be
lemmering vormen om een voortvarend beleid na
te streven. Naast de financiële autonomie, welke
reeds zovele pennen in beweging heeft gebracht,
is er de bestuurlüke autonomie. Wy dienen al
het mogelyke te doen om die zaken aan te pak
ken, welke voor een goed functioneren van de ge
meente, in de ruimste zin, noodzakelyk zün.
Door de diverse sprekers is de industrialisatie
primair naar voren gebracht. In Uw beschouwin
gen heb ik tevens mogen beluisteren, dat ook de
begeleidende maatregelen by deze industriallisa
tie Uw aandacht hebben. Ik doel hier op de so
ciaal-economische en sociaal-culturele voorzienin
gen. U hebt daarbij ook gewezen op het onder
wijs en een achterstand op het culturele vlak in
dit gebied. U kunt ervan verzekerd zijn dat deze
zaken de volle aandacht van ons college hebben
Eén van deze projecten is het zwembad, waar
voor U op 19 januari 1.1. het besluit nam tot uit
voering. Wij ontvingen van de week telefonisch
bericht, dat Gedejiuteerde Staten machtiging ver
leend hebben. By een bezoek aan Den Haag is
my voorts toegezegd, dat de eerste week van
februari een beslissing zal worden genomen over
de Rijksgoedkeuring, naar ik mag aannemen in
gunstige zin, en tenslotte deelde de Directeur van
het Gewestelyk Arbeidsbureau te Terneuzen zo
juist mede, dat het zwembad is opengesteld, d.w.z.
dat by de Dienst der Arbeidsbemiddeling geen be
zwaren bestaan om tot uitvoering over te gaan.
Dit is een bijzonder verheugende en vlotte gang
van zaken. Nu hoop ik alleen maar, dat de aan
besteding een prüs oplevert, die een realisatie van
het zwembad binnen de raming mogelyk maakt.
Verder is er gesproken over de haven. De pro
blemen rondom de haven zyn dermate ingewik
keld en raken zoveel tere punten, dat het thans
niet mogelyk is daarover reeds een gefundeerd
oordeel te vormen. Het bestuursbeleid terzake zal
veel tact en wysheid eisen. Ik kan U de verzeke
ring geven, dat wanneer de tyd daar is, niets onbe
proefd zal worden gelaten om ook de geïnteres
seerden in de haven bij de besprekingen te be
trekken.
Ten aanzien van de kanaalproblemen, speciaal
die met betrekking tot Sluiskil, zij opgemerkt, dat
deze ook het afgelopen jaar onze volle aandacht
hadden. Deze belangstelling leeft niet alleen bü
ons college, doch ook by de regering en volksver
tegenwoordiging, zoals ik zelf by een recent be-|
zoek aan Den Haag nog heb kunnen ondervinden
Persoonlyk heb ik ervaren, dat er van de zydel
van de Rykswaterstaat in dit gebied byzonder]
veel begrip is voor de huidige problemen.
Vóór we dan ook verdere stappen gaan onder
nemen, lijkt het my gewenst terzake eerst over
leg te plegen met de Rykswaterstaat, alhier. In
dit .Jicht gezien lykt mij de verzendng van een
telegram e.d. thans niet gewenst.
Met de heer Weterings hoop ik. dat van het
badhuis te Sluiskil een veelvuldig gebruik zal
worden gemaakt.
In de vraagstukken rondom de verbindingen
over de Westerschelde zou ik me gaarne nog wat
willen verdiepen. Daaromtrent zullen de beide
wethouders nog wel wat op te merken hebben.
Om te besluiten nog één opmerking. U zult van
my zeker niet verwachten, dat ik hier op de ver
schillende naar voren gebrachte punten op poli
tiek gebied nader inga. Het-ambt van burgemees-,
ter eist strikte objectiviteit. Daarom geeft n,
ambt wel eens eenzaamheid en is op zekere put
ten, hoe aangenaam deze ook kunnen zijn, zeiteij
gereserveerdheid gewenst.
Als kanttekening zou ik nog willen opmerk,.,
dat m.i. de gesignaleerde kwalificatie progressie!!
conservatief te maken kan hebben met de mer^l
lyke aard en karakter.
De heer De Vos: Meneer de Voorzitter, hoestI
het niet in mün bedoeling ligt de algemene bf.1
schouwingen op de voet te volgen, wil ik to, I
gaarne van de mü geboden gelegenheid gebruik I
maken om een enkel woord te zeggen. Ik h^l
niet, dat daarbij het reeds meer geciteerde
woord op mü van toepassing wordt, want als r.- I
den wil ik niet worden aangezien.
De algemene beschouwingen zün zeer uiig,,
breid geweest. Er is vrüwel uitputtend cv»
diverse zaken gesproken. Sommige vragen,
gesteld zün, zün als het ware door de sprekfi
zelf beantwoord. Tej-eeht hebt U geantwoord, dj
de vele aan de orde gestelde problemen onze volk
aandacht hebben.
Het is nu eenmaal zó, dat niet alle kwesties
lijk tot een oplossing gebracht kunnen worden I
U hebt reeds meermalen gezegd, dat voorshand,
onze volle energie op het zwembad was gerich:
U zult begrüpen, dat het ook voor mü een grot.
vreugde is, dat nu op korte termün met de bou»
van dit zwembad een aanvang zal kunnen worde
gemaakt. De hele geschiedenis van het zwembai]
heb ik van het begin af meegemaakt.. Uzelf hek
deze geschiedenis ernstig bestudeerd en weet
dus alles van. Het heeft mij vaak verdroten, da:
alles zo lang heeft moeten duren. De moeilijk
heden rondom het zwembad zijn vele geweer.
Niet altijd is er volledig begrip voor deze moeiljjj.
heden geweest. Zo kon men enkele maanden gc
leden in een verslag van een vergadering van d»
zwemclub lezen, dat een bestuurslid op een vraa;
antwoordde, dat de vorige burgemeester eem
triomfantelijk een mooi zwembadplan had gt
toond. doch dat er verder nooit meer' iets van da!
plan gehoord was, m.a.w. het gemeentebestuur ai
terzake wel niet veel meer hebben gedaan. Hier.
uit blükt wel hoe weinig begrip er voor de ti
overwinnen moeilükheden bestond. Reeds vi
spoedig na Uw installatie werd U met het zwenj
badprobleem geconfronteerd en ik ben blü, 4:
het Uw volle instemming had en dat U met enl
thousiasme de zaak hebt aangepakt.
Verschillende sprekers hebben het gehad ovt
het nieuwe gemeentehuis. Het is U bekend, da
men bezig is plannen hiervoor te ontwerpen. Ir
studie is: Hoe groot moeten wü dit stadhuis ma
ken? Een nog groter probleem is de kwestie var
de financiering. Misschien, dat het onder de lee:-
baarheidssubsidiëring gebracht kan worden, maa
hierop moeten wü niet al te veel rekenen. Heil
stadhuisprobleem is er niet één van Terneuzf:|
alleen, maar speelt bij vele gemeenten in Neder
land. Een andere grote gemeente in Zeelani
heeft terzake al geruime tüd plannen gereei
voor de bouw van een nieuw stadhuis, maar da
RÜksgoedkeuring laat daar ook nog steeds op]
zich wachten. Laat ons echter niet alle hoop vee
liezen. In ieder geval is de plaats al bepaald en I
moeten wij de zaak voorbereiden.
Met betrekking tot het cultureel centrum heb
ben verschillende sprekers op spoed aangedrongen.
Er is gezegd: Als het met particulieren niet gaa:
doe het dan op andere wüze. Die andere manier
houdt echter in, dat men een Stichting moet vor
men, waarin voor 10 van de bouwkosten moet
worden deelgenomen door het particulier initia-
ief. Ten aanzien van deze particuliere deelname
'oen ik niet zo optimistisch gestemd. Een loterij
voor het zwembad ondervond een aantal jaren
geleden ook geen belangstelling. Terzake kan al
leen iets worden bereikt als alle bevolkingsgroe-
oen samenwerken en op dit gebied schort het
heel dikwüis, dat hebben wü weer gezien bjj de
openbare leeszaal.
Voor de bouw van een openbare leeszaal zijn
aveneens nog moeilükheden te overwinnen. Het
spreekt vanzelf, dat een dergelyke instelling nodig
is voor de verbetering van de leefbaarheid etv
deswege dient te worden gesubsidieerd. De moei
lükheden liggen momenteel op het punt van de
subsidieregeling, welke subsidiëring voor zelfstan
dige bouw niet kent. U kunt er verzekerd van
zün, dat het college ook hier alle aandacht voor
heeft en binnen afzienbare tüd zal trachten een
openbare leeszaal in Terneuzen te krygen.
Ten aanzien van de stichting van een bejaarden-
zentrum bereikte ons inderdaad reeds geruime tijd
geleden van Protestantse züde een verzoek tot het
garanderen van een geldlening. Hiermede zijn
enorme bedragen gemoeid, niet alleen voor de
stichting, doch ook voor de exploitatie. Wij heb
ben een goed voorbeeld aan het Julianaziekenhui-
in welks exploitatie de gemeente uit hoofde van
de garantie behoorlüke büdragen moet verlener
Niettemin is het niet nodig bevreesd te zyn, dat
het gemeentebestuur geen oog zou hebben voor
de bejaardenzorg, al willen wjj het risico tot het
noodzakelijke beperken. Wü hopen zeer binnen
kort met een voorstel te komen tot garanderen
van een geldlening, waardoor de stichting van een
bejaardentehuis binnen de mogelükheden komt te
'iggen.
Omtrent de schadevergoedingsregeling in ver
band met de kanaalwerken te Sluiskil hebben vele
sprekers hun verontrusting uitgesproken. E:
schijnt nu schot te komen in de procedure tot
vaststelling van de onteigeningsvergoedingen. Ce
commissie onteigeningsvergoedingen zal op 27 er.
31 januari a.s. een z.g. hearing houden. Daarop
kunnen de belanghebbenden hun wensen ter ken
nis van de commissie brengen. De praktük is, d'
enige tyd daarna de schattingen zullen plaats vin
den, gevolgd door het ter kennis brengen van d'
bedragen der schadevergoedingen. Hiermede ka1
echter nog geruime tüd gemoeid zün, doch in ieder
geval wordt nu een begin gemaakt.
Verschillende sprekers hebben gesproken ovf
he woningbouwvolume, met name dat dit veel
laag is. Ik geloof, dat dit nauwelüks betoog
hoeft. Bij Gedeputeerde Staten leefde zelfs at"
vankelyk de gedachte om de verdeling van
bouwvolume ten aanzien van Zeeland maar af
de Minister zelf over te laten. Jammer dat dit
niet kon doorgaan, want dan had de Minister
zelf eens kunnen ervaren hoe moeilük een vel
deling van een dergelük gering bouwvolume is-
Men zegt wel eens: Waar niet is, verliest zelfs
Keizer zün recht, en zo is het ook in Zeeland. Ge
deputeerde Staten hebben nu eenmaal niet veel
te verdelen, dus wü kunnen niet al te veel hoop
hebben op een hoge toewüzing. Aan de andere
kant is het wel zó, dal indien zich een bedrüf vev
igt, dat onder de premieregeling ontwikkelings
kernen valt, een bepaald aantal woningen uit W
extra-contingent wordt toegewezen. Overigens zul
len wü ons best doen ons rechtmatig aandeel van
het aan Zeeland toegewezen volume te krijgen.
De heer Van Langevelde was op het punt van
de industrievestiging niet zo optimistisch gestenri
Voor pessimisme zie ik echter geen reden. De lig
ging van Terneuzen is gunstig en nu het overal
een beetje vol begint te geraken, zal de belang
stelling voor dit gebied zeker toenemen.
Uiteraard brengt de grote investering in indu
strieterreinen een zeker risico met zich, doch er 15
'erecht opgemerkt, dat men een zekere mate van
vertrouwen dient te hebben. Men mag in ieder -
val later niet kunnen zeggen, dat wü de geboden
kansen niet gegrepen hebben. Terneuzen heeft
tot op heden als ontwikkelingskern al voor een
zeer groot bedrag aan werken gesubsidieerd ge
kregen en nog deze week is er een principiële toe
zegging ontvangen voor weer een nieuw werk.
Het is reeds meer opgemerkt, dat, willen wü ge
reed zün om industrieën te ontvangen, daarvori
de industrieterreinen gereed moeten liggen. E
moet zeer zeker voortgang gemaakt worden nie
die werken, welke voor de industrialisatie nood-
zakelük zün.
Er is voorts gewezen op de hoge huren, y
heer Huijbrecht heeft deze de vorige vergadering
nog ter sprake gebracht in verband met de sanu
ring van het Java. De z.g. efficiënte woningbou
in de laatste vergadenn
Jr'oken met de heer Gouwe
■Ertegen deze keuzeplan
KYn verband niet het hum
"%-üien op de. verlaag van
k
in verband met hun
"''"vraagstuk van de gem<
elk jaar onze aandacht
«Het vraagstuk van de^gemj
rjloK
Kwoerig" gedocumenteerd
fi^ ud gegaan, waarbh 00,
ET herziening terzake.
hebt al toegezegd deze zaa
Den Haag te willen besp
En de classifieatleopda
Cta ik op het standpunt d
Kzc eerder afstoot dan aai
in een hoge loonklassege
Kstigen bedrüf gemakkelü
u,l de gemeente kunnen 1
iade classificatie voor
tak gewijzigd omdat een be
met het meebrengen van I
■Took het punt van de vet
HET woningen welke o.m
■ndc kanaalwerken moei
wij aangesneden. Naar
oor vervangend bouwv
verleend en wel bov
lumo.
D<- sporthal heeft onzi
—.-rsoonlijk de mogelükhec
■nds niet gunstig inzie.
Ken hiermede eveneens be
litre züde. Met een dergelü
sommen gemoeid. Wannee
.eentekas moeten kom<
§e sporthal nog wel even
rerigens is dit plan voor
ju-heidsregeling opgegev
Do stichting van de sp
Idersportpark kan iets
a gezien. De 3 1n aanbouw
len met het nieuwe speels
j] nen worden genomen. Of
^Knct de geplande comblna
betwijfel ik. Dit is jamme
■dacht bij het hoofdveld, h
het verdwünen van de tei
lük Bolwerk, deze zomer
^^vorden genomen.
T De heer Weterings heel
de Dienst voor Maatsehai
betreffende de klimatologii
dust rial i-at ie. Een dergeüj
aandacht. Wanneer men
eveneens noodzakelük dat
geoutilleerd is. Momente
doende doch niet voor der
In dit licht gezien verbaas
dat de heer Weterings in
_-Zwaar maakte tegen aa
de maatschappelük werks
De heer Weterings hee
industrie-folder In het Er
poemd, dat wjj ons voorni
het buitenland en dat wt
Nederlandse Industrie z
jg Dit is echter niet juist.
de folder wordt In het N«
1de hoofdaandacht op d<
Bblüfl gericht.
I Tenslotte zou ik nog iet
■vaste oeververbinding. Dc
medegedeeld, dat de voo
■hands geen doorgang zou -
I ten zeerste. Over een vas
de Westerschelde wordt
en nu komt er plotseling
vallen voor het bouwen
andere zeearm in Zeelanc
over maximaal 18 jaren
lPRd. nr.i'
Het ls.niet .mün bedoel
deze verbinding. Ik weet
en Duiveland minstens
Zeeuwsch-Vlaanderen. H<
na het gereedkomen van
een verbinding is geschap
de nieuwe Deljadük. Mei
gen. In dit Jicl^. gezien r
men er zelfs ^niet aan df
binding over: de .Westerscl
Deze verbinding is niet
Zeeuwsch-Vlaanderen, do<
voo. de verbinding van
en FrankrykiiNet is onze
politieke ïefaMes op dez<
door te blyveo hameren,
zaak om Zeeuwsch-Vlaar
t« bevrijden.
De heer Dö-Meüer: Me
eerste plaats «Ou ik mü
dat U aan de wethoude
om 'op de algemene best
geven. Ik zou de naar
niet op de voet willen vo
aantal opmerkingen will
plaats over de financiën
over do industrialisatie e
De heer Van Langeve!
een juist inzicht mist in c
zolang de uitkomsten va
kend zün De dienst 195!
dienst 1960 hopen wü 1
mogelijk te weten. Juist
er bericht binnengekomc
toezegging van een extra
tefonds, waarmede verv
1959 en 1960 grotendeels
lang dit niet zeker is kt
niet informeren.
Wat de financiële ve
gemeenten betreft is di
jaren bezig met het tots
geling. Wanneer dit zo e
waarschijnlük niet zo
hoort men nog steeds de
krijgen van de financiël
gemeenten. Ik betwijfel
f maa] doordacht is. Wat
men op. eigen benen sta
I geval dan slaakt men 1
had ik mün vader en mc
j vraag me af of deze
vooral voor zich snel
nu wel zo gewenst ls. Ir
oorlog, toen er nog veis
dig waren, is de RUksb
meentebegrotingen tot h
j Ds- belastingbronnen,
vóór de oorlog een zek-
zün thans onvoldoende
In de nieuwe Financiè
I het Rük naar een zeke
gemeenten. Er worden
I teerd en er is een aanp
I jaar. Ik geloof, dat wü
I nuchter moeten beküke
I niet ontevreden zün. I
grotere voordelen geeft
broer 1 het Rijk) dan 11
E middelen een zekere 2
I Sommige kleinere of ri)l
wel bij varen en zouder
minimalisering van de
kunnen komen. Ze
woongemeenten worden
toestand, dal men gaa
waar men het minste b
zou de staat nooit oj>
staan.
De heer Ollebek hee
ling:vérgaderingen met
houden. Ik geloof niet,
In één vergadering zoi
Iers de overige leden v
"ig kunnen zeggen. H
kelük voor opmerking!
van groot nut kunnen
