De „Santa Maria" op drie mijl
van Recife ten anker
De toestand in Kongo
Weeroverzicht
Wateroverlast in Maasdorpen
DONDERDAG 2 FEBRUARI 1961
17e Jaargang Nr 5206
GALVAO VRAAGT
KASAVOEBOE OM
ASIEL IN KONGO
ONTSLAG VAN SPAAK
„MET LEEDWEZEN"
DOOR NAVO-RAAD
AANVAARD
GESLAAGDE PROEF
MET EEN
„MINUTEMAN"
GARCIA EIST VRIJE
VERKIEZINGEN
IN SPANJE
TREINONTSPORING
IN ITALIË EIST
MENSENLEVENS
Verhalen over Galvao
en de zijnen
Asiel voor Portugese
rebellen in Brazilië
Wil Galvao naar Kongo
WATER IN HET LUIKSE
IS GAAN ZAKKEN
Verbetering van de
toestand verwacht
RADIO He BUCK
AUTOBUSONGELUK
BIJ MILAAN
Romance tussen Kroonprins
Harald van Noorwegen eni
dochter van zakenman
Helpers van Algerijnse
opstandelingen gearresteerd
DE OVERSTROMINGEN
IN .WEST-DUITSLAND
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
WEERBERICHT
STAKING BIJ DE
DEENSE T. V.
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum peï
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
De „Santa Maria" ligt thans 3
mijl uit de wal van Recife voor
anker; dal is aan de grens der
territoriale wateren.
Twee vertegenwoordigers der
Braziliaanse regering, Helio Lei-
te, directeur der havenbedrijven
van de staat Pcrnambueo, en ko
lonel Ccsta Cavalvanit, hoofd
van de dienst voor openbare vei
ligheid van deze staat, zijn gister
middag aan boord van de „santa
Maria" gegaan om kapitein Gal-
ao te vragen wat zijn antwoord
is op de boodschap van de Brazi
liaanse president Quadros, w aar
in deze zegt de rebellen het ver
blijfrecht als politieke uitgewe-
De permanente NAVO-raad
heeft gisteren „met leedwezen"
Paul-Henri Spaak op diens ver
zoek ontslag verleend als secre
taris-generaal van de Noord-
atlantische-verdragsorganisatie.
Zoals gemeld wil Spaak volgen
de maand terugkeren in het poli
tieke leven van België.
De raad betuigde zijn erkente
lijkheid voor „de geweldige taak
die Spaak op elk gebied van de
organisatie heeft vervuld, en
voor de stuwkracht die zijn dy
namische persoonlijkheid aan de
NAVO heeft gegeven".
De 63-jarige rat. D. U. Stik
ker, de Nederlandse ambassa
deur bij de NAVO, wordt het
meest genoemd als waarschijn
lijke opvolger van Spaak.
De Amerikaanse luchtmacht
heeft woensdag succes gehad
met haar eerste proef met een
„minuteman", een nieuw type
intercontinentale raket met vaste
brandstof.
Twintig minuten na de lance
ring op de basis bij Cape Cana
veral kwam de raket op het doei
in het zuidelijke deel van de At
lantische Oceaan neer. Bij deze
eerste proef werd de dertig ton
zware raket dadelijk over de
volle afstand gelanceerd.
De stafchef van de luchtmacht,
generaal White, heeft gezegd dat
dit succes één van de belang
rijkste stappen is in de richting
van het verkrijgen van de over
hand op het gebied van intercon
tinentale raketten.
Mariano Garcia, minister van
voorlichting van de Spaanse re
gering in ballingschap, heeft
woensdag op een persconferentie
in Bonn spoedige vrije verkiezin
gen in Spanje geëist.
De overmeestering van het
Portugese schip „Santa Maria
noemde hij de eerste actie tot be
vrijding van Spanje en Portugal
tan de dictatuur. Aan dc actie
van kapitein Galvao hadden tal
rijke Spanjaarden deelgenomen.
Garcia deelde verder mee, dat
de Spaanse regering in balling
schap reeds lang „zeer belang
wekkende contacten" met de
R. K. kerk in Spanje, vooral met
de Jezuïeten, heeft. De houding
van de Katholieke kerk was zeer
veranderd en de regering in bal
lingschap verwacht er zeer veel
van
Desgevraagd zei Garcia, dat de
regering in ballingschap in het
geheel geen betrekkingen met de
communisten zou onderhouden.
Zij zou elke samenwerking met
de communisten bij de bevrijding
van Spanje afwijzen.
Te assno Dadda, 30 km ten
twisten van Milaan, is woensdag
middag de sneltrein Parijs
Triest ontspoord. Er zijn bij deze
sl»K>rramp 14 personen gedood
en 25 gewond.
Het traject MilaanVenetië is
volkomen geblokkeerd.
Het ongeluk gebeurde toen de
Rein een vaart van 100 km per
uur had. In de bocht liepen de 2
achterste wagens uit het spoor.
De rest van de trein reed daarna
nog een km verder. De ontspoor
de wagens, een personenrijtuig
en een bagagewagen, botsten te
gen palen en kantelden 100 m
verder om.
kenen in Brazilië aan te bieden.
„Wat betreft dé „Santa Maria"
zelf moet het internationale recht
worden toegepast", aldus zou dc
president in deze boodscnap heb-
ben verklaard.
Dc Braziliaanse vertegenwoor
digers zouden de opdraent heb
ben om, wanneer Gaivao deze
voorwaarden aanvaardt, regenn
gen te treffen voor het ontsche
pen der passagiers.
Dc kans, dat dc passagiers nog
woensaagavond te Recife aan
wal konaen gaan, scheen gering.
Een Amerikaanse marine-
woordvoerder heeft medegedeeld
dat er een impasse is ingetreden
in dg besprekingen tussen Galvao
en de Braziliaanse regeringsver
tegenwoordigers.
r-en ljoi iuge.se regerings
woordvoerder heeft woensdag op
een persconferentie voor buiten
landse journalisten bevestigd dat
de Portugese regering niet om
uitlevering van Galvao en de on
der hem dienende Portugezen zal
vragen. „De regering heeft van
het begin af siechts belangstel
ling getoond voor het lot van
het scnip zelf, zijn bemanning en
de passagiers", aldus de woord
voerder.
Toen een journalist opmerkte
dat er een moord (op de derde
stuurman) aan boord van de
„Santa Maria" w as gepleegd, ant
woordde de woordvoerder dat de
ze zaak uitsluitend de Braziliaan,
sc politie aanging, „daar het
schip zich thans in Braziliaanse
wateren bevindt en onder toe
zicht staat van de Braziliaanse
marine".
„De Portugese regering zal zelf
geen stappen ondernemen, indien
Demanningsleden van de „Santa
Maria" zouden besluiten zich bij
Galvao c.s. aan te sluiten en de
Braziliaanse regering zouden vra
gen al.s politieke vluchtelingen in
Brazilië ie mogen blijven", ver
klaarde hij.
Een speciale correspondent van
„Reuter" meldt uit Recife dat
particuliere luchtvaartmaat
schappijen aldaar maatregelen
hebben getroffen om de passa
giers van de „Santa Maria", die
na de ontscheping van hun dien
sten gebruik zouden willen ma
ken, zo spoedig mogelijk ter wille
te zijn.
Een Spanjaard heeft in Ciu-
dad Trujillo verteld dat hij de
Venezolaanse havenstad La
Guaira iemand in een zieken-
wagentje aan boord van de
„Santa Maria" heeft zien bren
gen. Hij leek op Galvao, zo zei
de Spanjaard.
Portugese ballingen hebben
de vorige week in Caracas ver
klaard. dat Galvao heeft voor
gewend zwaar ziek te zijn toen
hij uit Venezuela vertrok om
de Portugese agenten, die hem
achtervolgden, op een dwaal
spoor te brengen.
De rebellen hadden al op 1e
„Santa Maria" een spionne
vóór zij het schip overmeester
den, zo schrijft het tijdschrift
„Time". Het meisje was als
telefoniste werkzaam op het
Portugese schip en heeft ver
schillende x-eizen hiermee ge
maakt. Zij stelde zich goed op
de hoogte van het verbindings
systeem en wist de rebellen be
langrijke gegevens in handen
te spelen.
Uit Rio de Janeiro wordt be
richt dat president Quadros van
Brazilië cie rebellen van iiet
schip asiel heeft verleend in Bra
zilië. Quadros zou een telegram
aan Galvao hebben gestuurd,
waarin hij zegt dat hij, krachtens
zijn grondwettelijke bevoegd
heden, asiel zal verlenen aan
Galvao en zijn metgezellen, als
zij dit wensen.
„Mutual Broadcasting System"
weet uit Leopoldstad ie melden,
dat rebellenleider Galvao Kasa-
voeboe om asiel in Kongo heeft
gevraagd. Galvao zou de Kongo
lese president er in een telegram
op gewezen hebben, dal in een
van de Kongolese provincies
nogal wat Portugezen wonen, die
voor het grootste deel tegenstan
ders van Salazar zijn. Kasavoeboe
heeft nog niet geantwoord, aldus
het radiostation.
lil liet gebied van dc beneden-
Sanibre, tussen Farcienne en FIo-
reffe, zijn honderden hectaren
land overstroomd.
De. spoorlijn CharleroiNamen
staat een meier onder water. In
de streek van Luik is de was
van de Maas en de Ourthe thans
tot stilstand gekomen.
Foto: In Chatelet, hij Charleroi,
brachten militairen inwoners in
veiligheid.
Woensdag is het peil van de
Maas én de Ourthe in het Luikse
gaan zakken. De watertoevoer
van de Ourthe, waarvan het
hoogtepunt van 640 kub. meter
per seconde werd bereikt, is ver
minderd tot 56.) kubieke meter.
Woensdagochtend was de wa
tertoevoer van de Maas te Visé
nog 2256 kubieke meter.
In de nacht van dinsdag op
woensdag hadden de Maas en
haar voornaamste zijrivier tal
rijke oeverplaatsen overstroomd
waardoor belangrijke schade
werd aangerichl. Woensdag is
hun peil aanzienlijk gedaald en
gedurende de eerste 24 uren
wordt een aanmerkelijke verbe
tering van de toestand verwacht.
(Adv.)
Voor service en kwaliteit
Noordstraat 84-86
Terneuzen Telef. 2573
Blijkens metingen om acht udr
gistermorgen bij de stuw van
Borgharen is het water van de
Maas de laatste vier uur nog zes
centimeter gestegen. In het ko
mende etmaal wordt nog een ver
dere was verwacht Nadat de
overlaat van Itteren dinsdag
avond in werking is gesteld, zijn
de Maasdorpen Borgharen, Itte
ren en Bunde gedeeltelijk onder
gelopen. Rijkswaterstaat ver
wacht echter niet, dat de snelle
was van de Maas catastrofaal zal
worden
De verbinding tussen de Maas
dorpen onderling en die tussen
Borgharen en Maastricht zijn
verbroken, doordat op de wegen
het water een tot anderhalve
Ten westen van Milaan is gis
terochtend een autobus met Ita
liaanse arbeiders in de rivier de
Naviglio gereden, waardoor vijf
inzittenden om het leven kwa
men. 24 mensen liepen lichte ver
wondingen op.
meter hoog staat. In Maastricht
zijn de terreinen van de vroege
re winterbedding van de Maas
te Heugen ondergelopen. Enkele
woningen werden hier door het
water bedreigd. Woensdagmor
gen werd in Maastricht een wa
terafvoer van 2000 kubieke me
ter per seconde gemeten.
DE MAAS VALT
De Maas in Limburg is in de
loop van woensdagmiddag gaan
zakken. Om drie uur woensdag
middag was er bij Borgharen 8
cm val en om zes uur 's avonds
bedroeg de val te Borgharen 10
cm. In Linne is een val van 3 cm
gemeten. De Commissaris der
Koningin in Limburg, dr F. Hou-
ben, heeft gistermiddag enige
ondergelopen plaatsen in Lim
burg bezocht, waaronder Itteren
en Borgharen.
Voor het komende etmaal wordt
nog een verdere val van de Maas
verwacht, maar daarna kan er
weer een korte periode van was
komen, omdat er op het ogen
blik nogal wat neerslag valt in
het gebied van de bovenloop van
de rivier. De stroomsnelheid be
draagt op het ogenblik ongeveer
10 km per uur. Van de dorpen
die wateroverlast hebben is It
teren het meeste getroffen. Hier
is de hele dorpskern over
stroomd, maar de toestand is
niet zo ernstig, dat ontruiming
van de huizen nodig is.
(Adv.)
De „Daily Sketch" heeft, mel
ding makend van een vriend-
schap tussen kroonprins Harald
van Noorwegen en de 23-jarige
Sonja Haraldsen, dochter van een
zakenman in Oslo, geschreven
dat het meisje de waarschuwing
heeft gekregen dat de monar
chie geschokt zou kunnen wor
den als de kroonprins met haar
zou trouwen.
Kroonprins Harald, van wie
vroeger gezegd is dat hij belang
stelling koesterde voor prinses
Alexandra van Kent, ontmoette
Sonja drie jaar geleden op een
studentenfeest. Daarna zagen zij
elkaar dikwijls.
Een woordvoerder van de
Noorse ambassade in Londen zou
volgens het blad de waarschu
wing hebben geuit. Tenzij kroon
prins Harald een prinses huwt
zou de koninklijke afstamming
in Noorwegen tot een einde ko
men, aldus voegt de „Daily
Sketch" hier aan toe. De kroon
prins studeert in Oxford en
wordt deze maand 24 jaar.
't helpt en., 't is lekker
RED BAND- ROOSENDAAL
De Franse politie heeft vier
personen gearresteerd die wor
den verdacht v; hulpverlening
aan de Algerijnse opstandelin
gen. Zij zouden een organisatie,
„Jeune Résistance", hebben ge
leid die dienstplichtigen aanzet
te tot dienstweigering en deser
tie.
Zij werden vrijdag gearresteerd
ten huize van Pierre Hespel, een
36-jarige metselaar die in 1958
kandidaat stond in een Parijs'
kiesdistrict. Hij was vrij links
georiënteerd, maar werd niet ge
kozen. Hespel zou aan het hoofd
van „Jeune Résistance" staan.
Alle arrestanten worden ervan
beschuldigd de veiligheid van de
staat in gevaar te hebben ge
bracht.
Eenzelfde tenlastelegging is
uitgevaardigd tegen Claude Es-
tier en Maurice Laval van het
links-georiënteerde blad „France
Observateur", dat vorig jaar
herfst een interview met Ferhat
Abbas, de premier van dc Alge
rijnse regering in ballingschap,
publiceerde.
De Kongolese minister van Bui-
tenlandse Zaken, Bomboko, heeft
woensdag op een persconferen
tie een kist met 25 in Tsjecho-
Slowakije gemaakte handgrana
ten en een hoeveelheid munitie
voor lichte wapens getoond en
gezegd dat uit het vinden van
dit soort wajiens en munitie in
Kongo blijkt dat er buitenlandse
inmenging in Kongo is.
Volgens Bomboko heeft de Ver.
enigde Arabische Republiek dit
materiaal naar Kongo gebracht
Het werd vorige week tijdens een
gevecht tussen strijdkrachten
van generaal Moboetoe en aan
hangers van Loemoemba buitge
maakt.
De Verenigde Naties lokken
gevechten uit zolang zij toestaan
dat dergelijke wapens worden
binnengesmokkeld in het gebied
dat m de macht is van aanhan
gers van Loemoemba. Tenslotte
zal Kongo dan een tweede Korea
worden, aldus Bomboko.
Generaal Moboetoe, die ook op
de persconferentie was, verweet
de Verenigde Naties dat er geen
enkelemilitair van de strijd
macht van de wereldorganisatie
langs de grens tussen Soedan en
Kongo patrouilleert en over deze
grens worden per boot wapens
gesmokkeld. Een groot deel
komt per vliegtuig het land bin
nen.
Volgens de generaal hebben
zijn soldaten honderd kisten met
handgranaten,' één ton geweer-
en revolvermunitie, drie geweren
en één machinegeweer, alles van
Tsjechoslowaakse makelij, buit
gemaakt.
Bomboko zei nog dat drie
Tsjechen jongeren in de Oost-
provincie oefenen in het hante
ren van wapens en dat een ma
joor van de V. A. R. militair ad
viseur van het Loemoemba gezin
de bewind in Stanleystad is.
De persoonlijke vertegenwoor
diger van secretaris-generaal
Hammarskjoeld in Kongo, Dajal,
heeft geprotesteerd tegen het
heficn van een belasting van alle
Belgische mannen ouder dan 21
jaar in de Oostprovincie, aldus
heeit een woordvoerder van de
V. N. te Leopoldstad bekendge
maakt. De woordvoerder zei dat
de belasting ten bedrage van
ongeveer 2250 gulden per hoofd
per jaar nog niet is ingevoerd,
maar dat een paar dagen geleden
besloten is haar te heffen.
Verder zei de woordvoerder dat
alle voorbereidingen voor de af
tocht van de 503 soldaten van de
V.A.R. die deel hebben uitge
maakt van het V. N.-leger. thans
voltooid zijn. Amerikaanse trans
portvliegtuigen zouden woens
dagochtend een begin maken met
het vervoer van cie troepen van
Coquilhatstad naar Cairo maar
liet vertrek is uitgesteld.
De bevelhebber van de Ameri
ka:. .arine in het uraibische
geii.eJ, schout-bij nacht Allen
Smith, is dinsdagmiddag aan
boord van de „Santa Maria" ge
gaan voor overleg met rebellen-
leirer Galvao over de ontsche
ping van de passagiers. De
schout hij-nacht was met de Ame
rikaanse torpedobootjager „Gea
ring" naar de plaats van ont
moeting ca 35 mijl van Recife
gevaren.
Foto: De ontmoeting tussen de
„Santa Maria" en de „Gearing".
Met uitzondering van de rivie-
en de Lahn en de Moezel, waar
van het water nog steeds een
stijging vertoont, begint het
water van de buiten haar oevers
getreden rivieren in West-Duits-
land weer te zakken.
Het dal van de Lahn. tussen
Weziar en Weilburg, is geheel
hersenapen in een meer, dat op
sommige plaatsen een breedte
heeft van twee kilometer.
Nu de depressie, die storm in
ons land bracht, zich boven zuid-
Bcandinavië ophoudt en verder
noordoostwaarts gaat, nadert er
over Ierland weer een nieuwe
storing. Deze hangt samen met
een depressie, die veel dieper is
en zich ten zuiden van IJsland be
vindt. Het ziet er naar uit dat de
diepe storing langzaam in ooste
lijke richting gaat en iets opvult.
De wind gaat dus tijdelijk wat
afnemen, maar de kans op regen
neemt heden later op de dag
weer toe. Het is echter wel zó,
DONDERDAG 2 FEBRUARI
v.m.
n.m.
Breskens
2.50
3.13
Terneuzen
3.25
3.48
Hansweert
4.05
4.28
Walsoorden
4.15
4.38
ZON MAAN
op onder op onder
Febr.
2 8.20 17.29 19.30 S.55
3 8.18 17.31 20.34 9.21
dat-de aanvoer van de lucht nog
steeds in hoofdzaak uit één rich
ting komt, die tussen west en
zuid ligt. Grote veranderingen in
de maximumtemperaturen wor
den daarom niet verwacht.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Dezelfde temperaturen
Veel bewolking met in hoofd
zaak later op enkele plaatsen
enige regen. Matige wind tussen
west en zuid. Weinig verande
ring in temperatuur.
De Deense televisie-acteurs zijn
woensdag in staking gegaan. Zij
eisen een verhoging van de loon
schalen met 132 procent, terwijl
de werkgeefster (de overheid)
niet verder wil gaan dan 35 pro
cent.
In 1955 hebben de acteurs vijf
maanden lang gestaakt om een
looneis ingewilligd te krijgen-
