PS Sowjet-Unie en China zullen hun streven naar wereldoverheersing niet opgeven De oppositie in Portugal Lezing van mr. Toxopeus over Ned. Nieuw-Guinea De Verenigde Naties en Kongo W eeroverzicht RADIO de BUCK VOOP een gunstige prijs!" tro-grammo- ;e versterkers ïtdek hoeveei O O N S Gemeente Terneuzea DINSDAG 31 JANUARI 1961 17e Jaargang Nr 5204 KENNEDY'S „STATE OF THE UNION" BINNENLANDSE ECONOMISCHE TOESTAND VERONTRUSTEND, MAAR NIET HOPELOOS HOGERE OLIEPRIJZEN. Samenwerking met andere landen BRAZILIË ZAL DE „SANTA MARIA" IN BESLAG NEMEN ALS HET BINNEN DE TERRITORIALE WATEREN KOMT De binnenlandse economische toestand Vuur verwoest krottenwijk JAPAN EN CHINA OVERVAL OP EEN JUWELIERSZAAK IN BRUSSEL GEVECHT TUSSEN MOBOETOE- EN LOEMOEMBA- TROEPEN IN OOSTPROVINCIE INDONESIË EN KONGO SOWJET-UNIE WIL EEN RESOLUUT OPTREDEN van VEILIGHEIDSRAAD TEGEN BELGISCHE AGRESSIE Russische brief aan de Veiligheidsraad over Kongo Goedennacht HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN WEERBERICHT if flic luidspreker J 'f - jj| rechts sch hoogtepunt HINDERWET. jrgemeester en Wethouders Terneuzen brengen ter open kennis, dat ter gemeeaie- etarie ter inzage ligt een ver- met bijlagen van P. J. v d. ,DE, Zuidlandstr. 24 te Ter- zen om vergunning tot op ting van een brood- en t>an- lakkerij, waarin 3 elekiromo- n met een gezamenlijk ver en van 3 pk gebezigd zuilen den, kadastraal bekende ge- nte Terneuzen, sectie te nr- edurende tien dagen na iag- uiing van deze bekendmaking taat voor een ieder de geic- heid schriftelijk bezwaren ;n het verlenen der vergun- g in te brengen bij het %*- mtebestuur. ovendien zal op donderdag- a.s„ 's namiddags te in het gemeentehuis sen nbare zitting worden gehou- waarin mondeling bezwaren ;n de inwilliging van dit ver- kunnen worden ingebracht !en ieder kan ter secretarie gemeente kennis nemen van ter zake ingekomen schnf- ;n. >e aandacht van belangtteo- den wordt er op gevestigd- tot beroep gerechtigd zijn de ivrager van de vergunning en ene, die in persoon of bij Sf" chtigde op de bovenbedoelde ing is verschenen. Mede beroep gerechtigd degene die- ider op de openbare zitting te i verschenen, binnen de ëe' de termijn schriftelijke W*®: heeft ingebracht, indien M ■t woonachtig is in des»? ge- ■ente of in een aangrenzende neente, waar openbare H®"* geving wordt gedaan. rneuzen, 25 januari 1961. ïurgemeester en Wethouder* voornoemd, H. RIJPSTRA, Vooraft**" A. J. DEES, Secret*** Frankeiing bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur L. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,- per kwartaal; per maand f2.—; per week 48 ct Losse nrs 9 ct. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande. Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2.25 Rubriek Kleine Advertenties (g$én handels- advertenties): 5 regels ƒ1.—. Iedere regel meer 20 ct Kleine advertenties bij vooruitbetaKbg. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Wij mogen ons nooit tot het geloof laten verleiden, dat de Sowjet- Unie en Cbina hun streven naar wereldoverheersing hebben op gegeven, heeft president Kennedy maandag gezegd in zijn eerste boodschap over de „State af the Union", die hij voorlas aan hei congres. De gehele Amerikaanse defensie-strategie zal aan een nieuw onderzoek worden onderworpen. »e binnenlandse economische toestand noemde de president ver ontrustend. maar niet hopeloos. Hij zal naar zijn mening nog slech ter worden alvorens het getij gaat keren. Mke dag neemt de crisis in omvang toe en wordt de oplossing [moeilijker. Elke dag komen wij nader tot het uur van het maximaic -<-vauc, terwijl de bewapening toeneemt en de vijandige krachten sterker worden, aldus de president. Hij heeft versteld gestaan toen h(j op de hoogte kwam van „de enorme omvang der beproevin gen die de Amerikanen in de komende vier jaar zullen moeten doorstaan". ift» Op 1 februari zullen, naar van de oliemaatschappijen wordt ver nomen, de verkoopprijzen voor een aantal aardolieprodukten verhoogd worden. Deze verhoging van de binnen landse verkoopprijzen, welke na voorafgaand overleg met het mi nisterie van Economische Zaken tot stand is gekomen betekent een aanpassing aan de gestegen wereldmarktnoteringen. Met in gang van genoemde datum wor den petroleum en tractorpetro- leum met 3/4 cent per liter, gas- olie, autogasolie en huisbrand olie 0,8 cent per liter duurder, met dien verstande dat de prijs van huisin-andolie I voor particu lieren 0,85 cent per liter ver hoogd zal worden. Be prijs van dunne stookolie wordt verhoogd met 55 cent per 1000 liter, die van zware stook olie met 4,per ton en die van middelzware soorten met 3,50 per ton en f 3,per 1000 liter. De regering is voornemens ten spoedigste over te gaan tot ver kenning van alle mogelijke gebie den van samenwerking met de Sowjet-Unie en andere landen ter benutting van de wonderen der wetenschap in plaats van haar verschrikkingen. De presi dent verklaarde, dat de Verenig de Staten 'n voorsprong hebben op het gebied van de wetenschap en techniek van de ruimte, ter wijl de Sowjet-Unie vooruit is op het gebied van het in de ruimte brengen van grote ruimtevaar tuigen. 'De Verenigde Staten zijn bereid tezamen met de Sowjet- Unie en de geleerden van alle andere landen zich grotere in spanning te ge» roosten om de vruchten van deze kennis voor iedereen beschikbaar te maken. De regering is voornemens spoe dig een plan op te stellen voor samenwerking met alle andere landen, met inbegrip van de Sowjet-Unie, op het gebied der wetenschappelijke ontwikkeling. Met betrekking tot Azië merk te Kennedy op, dat communis tisch China de veiligheid van dit gehele werelddeel bedreigt, doch dat de Verenigde Staten zich zul len blijven inspannen om de on afhankelijkheid der landen in dit deel der wereld te verzekeren. In Lissabon circuleren berich ten dat twee leden van de oppo sitie tegen het regime van Sala- zar de Braziliaanse ambassade ons politiek asiel hebben ge vraagd. De ambassade wilde de berichten niet onmiddellijk be vestigen of tegenspreken. Be beide mannen zijn een stu dent en een voormalige officier De Braziliaanse regering heeft Portugal meegedeeld dat indien het passagiersschip „Santa Ma ria" in Brazilië komt of de Bra ziliaanse territoriale wateren binnenvaart, het in beslag zal worden genomen om het aan de rechtmatige eigenaars terug te geven. Volgens een maandagochtend gepubliceerd communiqué van het Portugese ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft Bra zilië Portugal ook meegedeeld dat de opstandelingen onder leiding van Galvao in Brazilië geïnterneerd zullen worden in overeenstemming metde lange Braziliaanse diplomatieke tra duit die niet toelaat dat zeero verij wordt aanvaard. Volgens het Portugese com muniqué heeft de Braziliaanse ambassadeur te Lissabon, Ne- grao de Lima, de nota zondag avond aan de Portugese minis ter van Buitenlandse Zaken, Mathias, overhandigd. In de nota wordt voorts ge zegd dat de Braziliaanse auto riteiten geen maatregelen zul len nemen zolang het schip in vollezee is en het vraagstuk in hoofdlijnen niet verandert van de koopvaardij die in juli respectievelijk tot tien maanden en een jaar gevangenisstraf wer den veroordeeld, daar zij een complot zouden hebben beraamd om de regering omver te wer pen. Zij werden enige tijd latei- vrijgelaten, omdat de straftijd voor een groot deel samenviel met het voorarrest. Zij behoor den tot een groep van zes offi cieren en vijftien burgers die werden berecht wegens deelne ming aan plannen om een revo lutionaire beweging te ontkete- "tin maart 1959 een op •m 'la'l moeten beginnen. iJ personen van de oppositie hI !*"-,1, op 27 3anuari aan presi dent lomas een boodschap ge zonden waarin zij verklaren dat hL "Pa ionale eenheid en vrede, het internationale respect en de aT -l VSn het lan<' m Euro- pa, Afrika en Azië, alsmede de betrekkingen met de andere volkeren, waaronder Brazilië, slechts mogelijk zijn indien Por tugal een democratie is" Tot de ondertekenaars behoort de advocaat Arlindo Vicente voormalig kandidaat voor het presidentschap die zijn kandida tuur opgaf ten behoeve van ce. neraal Delgado. Wij constateren zo wordt ge zegd, dat zich thans een dreigend klimaat vormt dat elke door dachte overweging van de 0p te lossen problemen onmogelijk maakt. De oppositieleden zijn van mening dat de wereldopinie steeds meer tegen de politieke methoden van de Portugese re gering gekant blijkt. Ook zullen de Verenigde Sta ten steun blijven geven aan de pogingen der Verenigde Naties tot herstel van de vrede in Kon go, terwijl zij zich zullen blijven verzetten tegen de vestiging op het westelijk halfrond van een communistische basis zoals die op Cuba. De president noemde de bin nenlandse economische toestand verontrustend. De betalings balans geeft reden tot bezorgd- neid, doch niet te wanhopen. De monetaire, en financiële positie van het land is nog steeds bui tengewoon sterk. De totale beschikbare goud voorraden, inclusief de rechten tot trelcking op het internatio nale monetaire fonds, de goud reserves ter dekking van het be taalmiddel en de federale re- serve-depositos, bedragen onge veer 22 miljard dollar. „En ik beloof plechtig, dat de volle kracht daarvan zo nodig voor et handhaven van de waarde van de dollar kan worden gebruikt". Voorts verklaarde de president dat geen enkele stap zal worden ondernomen tot verhoging van de goudprijs van 35 dollar per ounce. Ook beloofde de president plechtig dat de legering de waarde van de dollar in geen enkel opzicht zal veranderen. Zolang het tekort voortduurt, zullen de middele gevonden worden om de dollaruitgaven in het buitenland te verminderen zonder de volle last daarvan te leggen op de gezinsleden van de mannen die wij hebben gevraagd ons land in het buitenland 1e dienen, aldus president Kennedy. Enige tijd geleden heelt een zware brand een krottenwijk in Wokwloon, Hongkong, met de grond gelijkgemaakt. Vier kin deren kwamen in de vlammen om; meer dan 10.000 mensen werden in één slag dakloos. Da gen later kon men de ongelukki ge bewoners ir: het puin zien zoe ken naar mogelijk gespaard ge bleven eigendommen. (Adv.) N00RDSTR. 84-86 IEL 01150-2573 TERNEUZEN In het belang vab vrede en voorspoed in het Verre Oosten zal Japan trachten dit jaar tot een verbetering van de betrek kingen met China te komen, vooral op handelsgebied. Dit is maandag door premier Ikeda in het parlement meegedeeld. Het zelfde gold voor de andere com munistische landen. Volgens de premier nadert de wereld een keerpunt en wordt het tijd dat er meer aandacht wordt besteed aan een betere verstandhouding tussen Oost en West. „Ee grondslaj va.i onze Nieuw Guinea-poiitiek moet zijn dat wij morele verplichtingen hebben tegenover de 700.000 mensen, die daar wonen en die wij niet zo maar in de steek kunnen laten", aldus betoogde de minister van Binnenlandse Zaken, mr E. H. Toxopeus, tijdens de lezing, die hij maandagmiddag hield in de aula van de Nederlandsche Eco nomische Hcogeschool ter gele genheid van het negende lustrum van de Rotterdamsche Studenten Dispuut Vereeniging „De Blaau- we Acoleynen". President Kcsavoeboe heeft de Ver. Naties gedreigd dat zij moe ten optreden tegen de aanhan gers van Loemoemlia in Kivoe en de Oost-provincie, of dat hij bui ten de Ver. Naties om militaire bijstand zal vragen, „ondanks het zeer reële gevaar dat het con flict hierdoor wordt geïnterna tionaliseerd". Gizenga en Kasjamoera, resp. vice-premier en minister van Voorlichting in het kabinet Loe- moomba die thans de macht in de Oost-provincie en Kivoe in handen hebben „maken zich schuldig aan afpersing, plunde ring, arrestaties en martelingen", aldus Kasavoeboe. De Ver. Na ties zijn verplicht handelend op te treden. Het betreft hier geen conflict tussen de centrale rege ring en provinciale autoriteiten, maar een strijd op leven en dood van subversieve elementen tegen een wettige centrale macht. Hammarskjoeld heeft Kasa voeboe geantwoord dat de con stitutionele problemen die Kasa- vceboe's brief oproept het onder werp zijn van een internationale discussie, en door de algemene vergadering of de Veiligheids raad niet zijn opgelost. Ham marskjoeld behoudt zich zijn eigen standpunt ten aanzien van Kasavoeboe's interpretatie van de situatie voor. De Sowjetafgevaardigde Zorin heeft bij de voorzitter van de algemene vergadering, de Ier Boland, geprotesteerd tegen het voornemen van België in Roean- da-Coroendi verkiezngen te hou den. België zou hiermee beslui ten van de algemene vergadering negeren. Het Belgische voornemen is in strijd met de resolutie van de algemene vergadering van 20 december, volgens welke de ver kiezingen moesten worden uitge steld en de datum na de hervat ting van de zitting op 7 maart zou worden bepaald. Roeanda- Oeroendi is een beheerschapsge- bied van de Ver. Naties. De al gemene vergadering heeft er bij Lelgië op aangedrongen een am nestie af te kondigen en de nood toestand op te heffen, zodat ge- Vier of vijf mannen hebben maandag in Brussel een overval gedaan op een juwelierszaak en hebben zich met naar schatting bijna 400.000 aan geld en juwe len uit de voeten gemaakt. Eén van de invallers hield de eigena res met een revolver in bedwang terwijl de anderen de buit bij elkaar zochten. arresteerde politici aan de ver kiezingscampagne kunnen deel nemen. België zal de Veiligheidsraad woensdag verzoeken met alle be schikbare middelen,, „zo nodig met geweld" de vrijlating te be werkstelligen van de acht solda ten die 17 dagen geleden door Lcemoemba-gezinde troepen in de Oost-provincie werden gevan gen genomen. Deze soldaten wa ren gelegerd in Roeanda-Oeroen- di en overschreden „na te zijn verdwaald", de grens met Kon go, zij gaven zich zonder verzet over. De Belgische regering zal de raad tevens verzoeken „nog maals te bevestigen" dat .,de eerste taak" van de volkeren organisatie is de vreemdelingen in Kivoe en de Oost-provincie op effectieve wijze te bescher men. lil kringen van de Verenigde Naties te Leopoldslad is maan dag vernomen dat troepen van generaal Moboetoe en aanhan gers van Loemoemba in de Kon golese Oostprovineie die bestuurd wordt door Loemoembagezinde autoriteiten te Stanleystad, een geveeht hebben geleverd. Het gevecht zou zich in het weekeind hebben afgespeeld op het gebied van de Oostprovincie. Officieren van de Verenigde Naties in Leopoldstad zeiden niet te geloven dat het gevecht de eerste fase is van een offensief van generaal Moboetoe tegen de Loemoembagezinde strijdkrach ten. Zij meenden te weten dat reeds enige tijd geleden soldaten van generaal Moboetoe in de om geving van Basoko in de Oost provincie hun kamp hebben op geslagen. 'In het betrokken gebied liggen geen strijdkrachten van de Ver enigde Naties. De Indonesische regering zal niet terugkomen van haar be sluit om het Indonesische contin gent uit Kongo terug te trekken, zo heeft een regeringswoordvoer der maandag in Djakarta mee gedeeld. Hij zei dit naar aanlei ding van het verzoek van secre taris-generaal Hammarskjoeld om de kwestie nog eens te over wegen. Of de Indonesische regering de zaak nog eens zou overdenken zou, volgens de woordvoerder, afhangen van een eventuele ont wikkeling die „belangen van de wettige regering in Kongo kan waarborgen". Indonesië erkent alleen het bewind van Loe moemba. De Sowjet-Unie wil een „reso luut" optreden van de Veilig heidsraad tegen „de Belgische agressie jegens Kongo". Dit staat in een brief die de Russische vaste V. N.-vertegenwoordiger Zorin heeft geschreven aan de voorzitter van de Veiligheids raad, Omar Loutl'i van de V.A.R. In de brief wordt gezegd dat veertien dagen geleden bij de be spreking over Kongo in de Vei ligheidsraad is gebleken dat Be'- gië's optreden niet te rechtvaar digen is en dat de Belgische re gering de besluiten van dé Vei ligheidsraad en de Algemene Vergadering waarin onmiddel lijke beëindiging van de Belgi sche inmenging in Kongo wordt geëist, naast zich blijft neerleg gen. Dit blijkt ook uit de gebeurte nissen, die zich de laatste tijd in Kongo hebben afgespeeld, na melijk bomaanvallen van „Bel gische kolonialisten op verschei dene Kongolese steden die in de macht van de wettige regering zijn". Talrijke vreedzame bur gers werden hierbij gedood. De Belgische regering neemt, aldus Zorins brief, ook maat regelen tot vorming van „eer zgn. vreemdelingenlegioen voor het uitvoeren van strafoperaties in het gebied van de Kongolese republiek". De activiteit van een recruteringsbureau in België is in verband daarmee toegenomen. Verder wordt België verweten, dat het met grote spoed troepen versterkingen naar Roeanda- Oeroendi zendt. Deze feiten, samen met de onrechtmatige gevangenhouding en de overbrenging van Loe moemba naar Katanga, maken de toestand in Kongo slechter en vergroten het gevaar voor de internationale vrede en veilig heid, aldus Zorins brief. Nederland heeft op Nieuw- Guinea slechts één taak: de autochtone bevolking te brengen tot een ontwikkeling, waarmee zij zelf kan beslissen over eigen lot. Dat eigen lot behoeft niet volstrekt onafhankelijkheid te zijn, zo zei mr Toxopeus, er zijn voor de Papoea's in de toekomst nog vele staatkundige mogelijk heden. Door de internationale situatie is het niet mogelijk de zelfbeschikking voor te bereiden op een andere wijze, dan nu ge schiedt. Indien zich inderdaad een betere mogelijkheid zal voor doen, dan zal die zeker worden aangegrepen. Mr Toxopeus had bij de Pa poea's in het algemeen grote po litieke belangstelling opgemerkt. De politiek-georganiseerden spra ken zich unaniem uit tegen op neming door Indonesië. Hun voorkeur voor de toekomst gaat uit naar een fusie met Austra lisch Nieuw-Guinea, de stich ting van een Melanesische Unie of een band met Nederland. Zon der twijfel zullen er onder de be volking ook personen zijn die aansluiting bij Indonesië wensen. Maar die zijn gering in getal en politiek niet gegroepeerd. Als grootste problemen voor de ontwikkeling van dit aan delf stoffen zo rijke eiland zag mr Toxopeus de practische onmoge lijkheid om particulier kapitaal aan te trekken, de slechte ver bindingen (alleen door de lucht of via het water) en de taal. Op Nieuw-Guinea worden meer dan 100 totaal verschillende talen ge sproken. De meer ontwikkelde Papoea's leren vooral Nederlands met het oog op verdere stu die Maleis en in mindere ma te Engels. Een rem voor de laat ste taal is het te geringe aantal leerkrachten. De olie-winning zal nog onge veer vijf jaar duren. Daarna is in verband met de situatie op de wereldmarkt een verdere exploi- ratie niet meer lonend. Voor de ontginning van nikkel, zink, ko balt en tin ziin kort geleden con cessies verstrekt Goede export mogelijkheden voor de toekomst biedt de hout-industrie. Ook is op den duur een lonende cacao- export te verwachten. Het onderwijs geschiedt vol gens een geheel ander systeem dan in Nederland en is vooral gericht op het verkrijgen van technische vaardigheid. De over tuiging dat de Papoea een be hoorlijke intelligentie heeft en ook graag wil leren, is algemeen. Opmerkelijk vond mr Toxopeus vooral het technisch begrip en de handelsgeest van de bevol king in de lage kustgebieden, Meer in het binnenland is de ontwikkeling veel geringer, daar leeft men nog vrijwel in het ste nen tijdperk. De gezondheidszorg door het gouvernement heeft voor de Pa poea-gemeenschap een onvoor zien probleem gebracht. De be volkingsgroepen zijn namelijk belangrijk groter geworden en daarop waren de verschillende dorpsgemeenschappen niet inge steld. De Papoea zal nu moeten leren werken om het geld voor voedsel te verdienen vroeger haalde hij dat voedsel eenvoudig uit de gemeenschappelijke tui nen. (Adv.) Slaapt U slecht door rheuma- tiek, spit, ischias, hoofd- en zenuw pijnen, neemt dan Togal. Verdrijft in al die gevallen snel en afdoen de die pijnen en daardoor slaapt U heerlijk. Togal baat! Zuivert óe nieren en is veilig voor hart en maag. Bij apotheek en drogist ƒ0,95. ƒ2,40. ƒ8,88 Boven het zuidelijk deel van de Atlantische Oceaan en het Mid dellandse Zeegebied strekt zich een brede gordel van hogedruk uit, terwijl van Groenland tot Finland de luchtdruk laag is. Tus sen beide druksystemen staat vooral in de bovenlucht een zeer krachtige westelijke stroming, die tot ver in Europa reikt. In deze stromingen bewegen oce aanstoringen met grote snelheid naar West-Europa. Een van deze storingen lag maandagavond ten DINSDAG 31 JANUARI. v.m- n.m. Breskens 1.50 2.06 Terneuzen 2.25 2.41 Hansweert 3.05 3.21 Walsoorden 3.15 3-31 ZON MAAN Febr 1 2 3 op onder op onder 8.21 17.27 18.27 8.28 8.20 17.29 19.30 8.55 8.18 17.31 20.34 9.21 westen van het Engelse Kanaal en zal de komende 24 uur waar schijnlijk ten zuiden van ons land langs trekken, hetgeen vooral in het zuiden en midden van het land met regen gepaard zal gaan. Ze wordt gevolgd door een nieu we storing, die ten noorden van de Azoren is gelegen en een noor delijker baan volg;t. Tussen beide storingen door zijn enkele ver spreide opklaringen mogelijk. De wind blijft matig tot krachtig waaien uit westelijke richtingen, terwijl de temperaturen, die gis teren tot 8 a 10 graden opliepen, over het algemeen iets lager worden. medegedeeld door het K. N. M. I., geldig tot hedenavond. Zwaar bewolkt. Overwegend zwaar bewolkt en tijdelijk regen, voornamelijk in het midden en zuiden van het land. Later enkele verspreid voor komende opklaringen. Matige tot vrij krachtige wind uit westelijke richtingen. In het algemeen iets lagere tem peraturen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1