ÏRDAG
)E KLERK
IE K
Toestand in Kongo
blijft ernstig
De toekomst van Nieuw-Guinea
PLATEN
SPELERS
Weero verzicht
Corned
Beaf
Appelmoes
EED!
infauteuils
il'
i
Santa Maria ligt stil voor
Braziliaanse kust
Indonesië wil zware wapens
van Engeland kopen
en leuke
TAN-ROOM
doodstraf gebist
tegen 6 amerikanen
op cuba.
TEL. 2404-2428
TERNEUZEN
Prinses Beatrix
wordt 23
belgie vraagt
amerikaanse steun
salons ^rohènf"
Beslissing berust enkel bij de Papoea's
Koninklijk bezoek
aan het Westland
HOOGWATER
ZON- ea MAANSTANDEN
WEERBERICHT
Saterdag 28 januari
100 gram 10,35
per
wik f 0,50
jden
TELEFOON' 2592
nylons in de nieuwe
TERNEUZEN
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur l. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: SmidswaJ
Telefoon 2073
Gironummer 38150
A bonnementsprijs: ƒ6,— por kwartaal; per
maand ƒ2.-; per week 48 cL Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
MAANDAG 30 JANUARI 1961
17e Jaargang Nr 5203
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande. ferneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1.Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
In Havanna heeft een Cubaan
se openbare aanklager de dood
straf geëist tegen zes Ameri
kaanse burgers, die op 7 januari
werden aangehouden toen zij
trachten heimelijk Cuba binnen
te komen, teneinde zich te voegen
bij de tegenstanders van het be
wind van Fidel Castro.
Straalverkeersvliegtuig op
oefenvlucht verongelukt.
Een Boeing707 van de Ame
rican Airlines is zaterdag bij een
oefenvlucht boven het strand van
Long Island verongelukt. De zes
inzittenden kwamen allen om 't
leven.
Volgens ooggetuigen ontplof
te het straalvliegtuig in de
lucht, toen het zich op geringe
De nieuwe Ierse opperbevel
hebber der V. N.-troepen in
Kongo, luitenant-generaal Sean
McKeown, die vrijdag j.l. van
een inspectiereis van een week,
waarbij hij de meeste delen van
Kongo heeft bezocht, in Leopold-
stad is teruggekeerd, heeft za
terdag op een aldaar gehouden
persconferentie verklaard dat hij
van mening is, dat er een critie-
ke toestand kan ontstaan door
de gemelde vorming van een
„vreemdelingenlegioen'' in Ka-
tanga, waarvan zwaar bezoldig
de Europese huursoldaten deel
zouden uitmaken.
In antwoord op een vraag, be-
hoogte bevond. De wrakstukken vestigd generaal McKeown de be
kwamen in zee en op het strand -*-■-* «-«■
terecht. De inzittenden waren 2
piloten en een navigator, die les
gaven een twee piloten en een
navigator die werden geoefend
in het besturen van het toestel.
richten, dat deze huursoldaten in
de afgelopen dagen in Elisabeth-
stad zijn aangekomen.
„De V. N. stelt hiernaar thans
een onderzoek in", verklaarde
hij.
sèf
te
Te Leopoldstad is van ge
woonlijk betrouwbare zijde ver
nomen dat ongeveer driehonderd
Europese huursoldaten, over het
algemeen Belgen en Westduit
sers in Elisabethstad zijn. Mei
neemt aan, dat zij gebruikt zul
len worden in een offensief tegen
de Loemoembagezinde militairen,
die in de laatste tijd Noord-Ka-
tanga zijn binnengedrongen.
In antwoord op een vraag over
zijn mening betreffende de hui
dige toestand in Kongo, verklaar
de generaal McKeown deze ern
stig te achten.
„Doch ik geloof wel dat een
ernstige botsing tussen voor- en
tegenstanders van Loemoemba
nog steeds kan worden verme
den", zei hij.
Hij deelde verder mede, dat op
het V. N.-hoofdkwartier berich
ten zijn ontvangen over het uit
de Oostprovincie in de provincie
Equator binnendringen van mi
litaire Loemoemba-elementen. De
V. N. stelt ook een onderzoek
naar deze berichten in.
Generaal McKeown verklaarde
tenslotte dat z.i. alles moet wor
den gedaan om de bijna vijfdui
zend man troepen, die de V.A.R.,
Marokko en Indonesië uit Kongo
zullen terugtrekken, te vervan
gen.
Een woordvoerder van de V.N.
heeft zaterdag te Leopoldstad
verklaard dat een aantal Europe
se burgers is vertrokken uit de
Oostprovincie en uit de provincie
Kivoe, die beide beheerst worden
door aanhangers van ex-premier
Loemoemba.
„Er zijn echter nog steeds geen
tekenen waar te nemen van een
massale uittocht van Europea
nen uit deze gebieden", aldus de
woordvoerder.
l>it is een recente foto van
H. K. H. Prinses Beatrix, die
op 31 januari a.s. haar 23ste
verjaardag hoopt te vieren.
(Foto VIax Koot.)
Geen interviews met de
teruggekeerde Amerikaanse
vliegeniers.
(Het Witte Huis heeft bepaald
dat voor onbepaalde tijd vraag
gesprekken met de twee Ameri
kaanse vliegers die dezer dagen
door de Russen werden vrijgela
ten, verboden zijn. De Ameri
kaanse regering wil niet hebben
dat er iets gezegd wordt dat de
verbetering van de betrekkingen
met de Sowjet-Unie afbreuk zou
kunnen doen.
De twee vliegeniers, de kapi
teins McKone en Olmstead, keer
den zaterdag uit Washington
met hun vrouwen naar Topeka
terug om zich bij hun kinderen
te voegen.
Intussen worden nog drie in
zittenden van het toestel, dat op
1 juli vorig jaar boven de Ba-
rentszee werd neergeschoten,
vermist Aangenomen wordt dat
z'i °m het leven zijn gekomen,
evenals hun collega wiens stoffe
nd overschot indertijd door de
Russen is uitgeleverd. Voor de
o2-jarige vader en dë 80-jarige
moeder van één der vermisten,
Kapt. Eugene Posa, is het steeds
geheim gehouden, dat hun zoon
waarschijnlijk dood is. Een broer
van de vermiste leest zijn ouders
elke week een brief van Eugene
voor, die hijzelf heeft geschre
ven.
Roeanda is een republiek
geworden.
Het Belgische mandaatgebied
Roeanda heeft zichzelf tot repu
bliek verklaard. Joseph Gitera,
voorzitter van de voorlopige na
tionale vergadering, heeft zon
dag op een openbare bijeenkomst
meegedeeld, dat er een einde is
gekomen aan de regering van
Mwami Kigeri en dat Roeanda
voortaan een republiek is.
De door de Parmehoetoe-partij
voorgedragen Mbonyoemoetwa
is tot president gekozen.
Roeanda is het noordelijke
deel van het Belgische mandaat
gebied Roeanda-Oeroendi. In no
vember vorig jaar is door de Bel
gische resident-generaal 'n voor
lopige regering benoemd. Er zul
len spoedig parlementsverkiezin
gen worden gehouden.
De Parmehoetoe is één van de
twee voornaamste politieke groe
peringen onder de Hoeotoe-stam.
die tegen de erfelijke monarchie
is en de meeste stemmen kreeg
bij de verkiezingen van vorig
jaar.
(Adv.)
Be machines van de „Santa
Maria" zijn zondagmiddag om 16
uur stopgezet. Het schip be
vindt zich op 50 km van de Bra
ziliaanse haven Recife. Verwacht
wordt, dat de ontscheping van
de passagiers in volle zee zal ge
schieden.
rfaf if't Galvao heeft geseind
jtei aa1nvankelijk wel in zijn
bedoeling lag de passagiers naai
de vaste wal te brengen, maar
dat dit om taktische redenen
niet mogelijk is. „Wij zullen de
rest van de zondag en waar
schijnlijk een deel van de maan
dag op 30 mijl van Recife door
brengen", aldus Galvao
De nieuwe president van Bra
zilië, Janio Quadros. zou tegen
over een journalist hebben ver
klaard: „Galvao is mijn vriend.
België heeft de steun van de
Amerikaanse regering ingeroe
pen om de vrijlating te krijgen
van acht Belgische militairen, die
door aanhangers van Loemoemba
in Stanleystad worden vastge
houden, nadat zij over de grens
tussen Roeanda-Oeroendi en de
Kongolese provincie Kivoe waren
geraakt.
Het zou me niet verbazen ais hij
op 31 januari te middernacht
het momént waarop mijn ambts
termijn als president begint
Brazilië aandoet."
Volgens het radiostation van
het blad „Jornal do Brasil" in
Recife heeft Galvao in een
vraaggesprek verklaard dat hij
vijf mijl uit de kust bij Recife op
de „Santa Maria" wil onderhan
delen met Braziliaanse en Ame
rikaanse autoriteiten.
dt kfjpp*r «w*
Report»
16 9
een modern kapsel wil zeggen.,
in de eerste plaats, gezond haar
en goed verzorgd, hier zorgen wij
met een pijnlijke nauwgezetheid
voor.
Vonnissen inzake de
mijnramp te Marcinelles.
Het hof van Beroep te Brus
sel heeft zaterdag de directeur
van de steenkoolmijn „Bois du
Cazier" te Marcinelles, in Zuid-
België, tot zes maanden voor
waardelijke gevangenisstraf en
een boete van 2000 frank wegens
nalatigheid veroordeeld.
De directeur, de 51-jarige
Adolphe Calicis, was in 1950 door
een lagere rechtbank te Charle
roi vrijgesproken.
Bij de mijnramp te Marcinelles,
in augustus 1956, waarbij 262
mijnwerkers het leven verloren
door de brand, die de mijn teis
terde, bestond de helft van het
aantal slachtoffers uit Italianen.
Het Hof van Beroep te Brussel
heeft zaterdag de door nabe
staanden der slachtoffers inge
diende eisen tot schadevergoe
ding verworpen.
Het hof verklaarde dat de
maatschappij, die de steenkool
mijn „Bois du Cazier" in eigen
dom bezit, „civiel verantwoorde
lijk" is voor de fouten van Ca
licis. Het hof meende dat deze
verantwoordelijk moest worden
gesteld, omdat hij in de mijn een
seinstelsel had gehandhaafd, dat
misleidend of onvoldoende kon
worden genoemd.
Vrijdag heeft H. 51. Koningin
Juliana een bezoek gebracht
aan het Westland.
Foto: In Naaldwijk stelde
H. M. door een druk op een
knop het „Koningin Juliana-
carillon" in werking, dat daar
vóór de Ned. Herv. Kerk is op
gesteld. Het klokkespel speelde
daarna drie vaderlandse melo
dieën
(Advertentie)
NOORDSI*. 84-86 TEl 01150-J573
TERNEUZEN
De heer Nlcolaas Jouwe, een
der eerste Papoea's die op de
kieslijsten van de op 5 april te
kiezen Nieuw-Guinea-raad is
geplaatst, zal donderdag per
vliegtuig naar Hollandia terug
keren, na ongeveer een maand
in Nederland besprekingen van
velerlei aard te hebben gevoerd.
Als vorozitter van de „Mamta"-
studiecommissie, die opleidings
mogelijkheden wil scheppen voor
de opbouw van een technische
middenstand in Ned. Nieuw-Gui
nea, heeft hij van de vier grote
vakbonden in Nederland toezeg
ging voor steun verkregen. Hier
bij wordt wenselijk geacht, dat
een aantal jonge Papoea's bij
grote bedrijven te werk zal wor
den gesteld met salarissen die
hen in staat zullen stellen in
eigen levensonderhoud te voor
zien, en met de mogelijkheid om
's avonds technisch onderwijs te
velgen. Aan het gouvernement
in Nieuw-Guinea zal worden ge
vraagd de overtochtskosten
5000,per leerling) te subsi
diëren.
Dit is een van „de daadwerke
lijke" ondernemingen die de Pa
poea-leider op touw heeft gezet
met als doel zoals hij ver
klaart de verheffing en de zelf
standigheid van zijn land. Op
verscheidene spreekbeurten, die
hij voor enkele verenigingen hier
te lande gedurende de afgelopen
weken heeft vervuld heeft de
heer Jouwe vooropgesteld, dat
uiteindelijk bij de Papoea's zelf
de plicht berust om te beslissen
over de toekomst van hun land.
„Niet de republiek Indonesië
ncch iemand anders kan ons ver-
Volgens Indonesische kringen Mr Sunario zou lord Home heb
ben laten weten dat zijn land on
tevreden is over de Britse hou
ding te meer nu Rusland zich be
reid heeft verklaard zware wa
pens en torpedojagers aan Indo
nesië te leveren.
Indonesië zou geen andere
keus hebben dan zich tot de Sow
jet-Unie te wenden teneinde „de
laatste resten van het Neder
landse kolonialisme in Nieuw-
Guinea te elimineren ingeval En
geland zijn houding niet zou wij
zigen."
Volgens waarnemers zou lird
Home kennis hebben genomen
van het Indonesische standpunt
en geen enkele belofte of toezeg
ging hebben gedaan.
in Londen heeft Indonesië bij
Groot-Brittannië aangedrongen
op het leveren van zware wa
pens. Dit was het belangrijkste
doel van het bezoek dat de Indo
nesische ambassadeur in Londen,
rnr Sunario, aan de Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken,
lord Home, heeft gebracht, zo
werd vernomen.
Engeland heeft in 1960 lichte
wapens en kanonneerboten aan
Indonesië geleverd. Men zou aan
Indonesische zijde van mening
zijn dat Engeland geen zware
wapens wil leveren om niet het
evenwicht op bewapeningsgebied
ten nadele van zijn Navo-bondge-
noot Nederland te verstoren.
plichten in de Indonesische re
publiek op te gaan of anders
zins ons recht tot zelfbeschikking
op te geven", stelde hij vrijdag
avond in Den Haag tijdens een
lezing voor het oud-strijders
legioen.
De bestemming van Nieuw-
Guinea berust bij de Papoea's,
verklaarde hij. Hij vond het in
dit opzicht daarom jammer dat
in Nederland .,een tweifelachtige
houding" is ontstaan als gevolg
van: het bezoek van de Indone
sische minister van Defensie
(Nasution) aan Moskou, de aan
zienlijke bewapening van Indo
nesië, de versterkte Indonesische
eisen t.a.v. Nieuw-Guinea en de
steun die de president van de
Indonesische republiek in deze
geniet van het merendeel van de
Afro-Aziatische landen in de
V. N. Het is zonder meer verwer
pelijk dat er gedacht wordt aan
internationalisatie van Nederl.
Nieuw-Guineaa teneinde hier
mee een bepaalde politiek te
voeren in het Pacific-gebied,
stelde hij. In dit opzicht achtte
hij de Amerikaanse verwijten
aan Nederland, dat de Neder
landse Nieuw-Guinea-politiek
.onbegrijpelijk" zou zijn, onge
grond: de V. S. zijn zelf weifel
achtig verklaarde hij.
De toekomst van Ned. Nieuw-
Guinea is een zaak, die in goede
onderlinge verstandhouding moet
worden bepaald door de Papoea's
zelf met hulp van Nederland.
Deze verhouding Is niet in de
eerste plaats gebaseerd op mate
riële redenen, aldus de heer Jou
we, maar op geestelijke en
ideëele. „U hebt ons het christen
dom gebracht en ons gered uit
een donker leven, en wij zullen
het hoofd niet buigen voor mo-
hamedanisme, hindoeïsme of
communisme", zei hij.
De heer Jouwe zei het enigs
zins jammer te vinden dat het
staatsrechtelijk niet mogelijk is
•net de steun van de Ned. Antil
len en Suriname de Nieuwgui-
nese problemen intern in het
Koninkrijk der Nederlanden op
te lossen. Nieuw-Guinea is een
kolonie binnen het koninkrijk en
de rijksdelen op het westelijk
halfrond zijn evenwaardige part
ners, zodat het niet mogelijk is
„samen over Nieuw-Guinea te
praten".
Vele vragenn tijdens de dis
cussies beantwoordde de heer
Jouwe niet of slechts met ver
wijzing naar het werk van de
Nieuw-Guinearaad in de toe
komst zal doen. „Er zullen hier
bij talrijke verrassingen komen",
kondigde hij aan. De werkzaam
heden zullen o.m. betrekking
hebben op de vorming van een
goed kader onder de Papoea's
(die thans 60 procent van de be
stuursdiensten de lagere
zelf uitvoeren) intense samen
werking met de Papoea's in Aus
tralisch Nieuyv-Guinea (die een
week na de installatie van de
Nieuw-Guinea-raad op 12 april
ook over een soortgelijk parle
mentair orgaan zullen beschik
ken) en het voorzichtig
aanknopen van betrekkingen met
de andere landen in het Melane-
sische gebied. Wat dit laatste
betreft wilde de heer Jouwe de
in Nederland vaker gehoorde
suggestie van een Melanesische
unie niet zonder meer overne
men.
Ook de periode van tien jaar
ter voorbereiding van de volledi
ge zelfstandigheid wilde hij niet
zonder meer onderschrijven.
„Trouwens" zei hij „ik hoorde
hier op Schiphol voor het eerst
dat men aan tien jaar dacht".
Wel is hij voorstander van een
intensief uitvoeren van plannen,
die de basis-structuur van het
land moeten verbeteren en die
de Papoea's in slaaf zullen stel
len met vdldoende techniscne
kennis zelf hun land te besturen.
Dit zal echter uitsluitend een
kwestie tussen Nederland en
Nieuw-Guinea zijn, verklaarde
hij.
Van iedere andere politieke in
menging zijn wij afkerig, zo voeg
de hij er aan toe. „want ons land
behoort aan ons en er is geen en
kele reden om van Nieuw-Gui
nea een onderwerp van interna
tionaal debat te maken.
Het proces op Yassi.
In het proces op het eiland
Yassi tegen leden van het vroe
gere Turkse regime is de dood
straf geëist tegen vijftien perso
nen die beschuldigd zijn van po
gingen tot moord op Ismet Ino-
nu, de toenmalige oppositieleider.
Eén van de vijftien is ex-pre
sident Bayar, voor wie dit de
eerste doodstraf-eis is. Voor de
voormalige premier Mendérès,
die ook tot de vijftien behoort, is
het de tweede doodstraf-eis.
De aanslag op Inonu was in
mei 1959 gepleegd. Tegen de
overigen van het zestigtal perso
nen dat hierbij betrokken zou-
zijn geweest, eiste de aanklagei
gevangenisstraffen van twintig
tot vier-en-twintig jaar.
Wrak van Indonesisch
vliegtuig gevonden.
'Het wrak van het Indonesische
vliegtuig met 21 personen aan
boord, dat dinsdag vermist wercl
toen het op weg was van Dja
karta naar Bandoeng, is gevon
den, zo meldt de luchtvaartmaat
schappij „Garoeaa". Er zijn geert
overlevenden.
Het toestel is tegen een berg
gevlogen, tien minuten vóórdat
het in Bandoeng zou landen.
Gaswagen-actie.
De automonteur Harry Weri-
tritt (59 jaar oud) in de Beierse
plaats Selbitz is vrijdag gearres
teerd onder verdenking ten tijde
van Hitiers regime in Berlijn
autobussen gereed gemaakt te
hebben voor de z.g. „gaswagen-
actie", waarbij in dergelijke bus
sen opgesloten Joden om het te
ven werden gebracht door de ui-
laatgassen van de motor in het
bus-interieur te leiden.
Volgens de aanklager dr Goetz
was Wentritt van het doel van
zijn werkzaamheden op de hoog
te geweest. Alleen reeds bij Chel-
mond, een kleine Poolse plaats
tussen Posen en Lodz, zouden
meer dan honderdduizend Joden
door de S.S. in dergelijke doden-
bussen om het leven gebracht
zijn.
Wentritt is overgebracht naar
Hannover waar het arrestatiebe
vel is uitgevaardigd.
VEEL WIND.
Een depressie, die met een
snelheid van 100 km per uur over
de Oceaan trok, bereikte zondag
avond het noordelijk deel van de
Noordzee. Ze trekt verder in de
richting van Zuid-Noorwegen.
Boven Zuid-Europa bevindt
zich een uitloper van het Azo-
renhogedrukgebied. Tussen bei-
MAANDAG 30
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
JANUARI
v.m-
1.15
1.50
2.30
2.40
n.m.
1.30
2.05
2.45
2.55
ZON
op onder
Jan.
30 8.24
33 8.23
MAAN
op ender
17.23
17.25
16.27
17.25
7.20
7.56
de druksystemen stroomt met
stormachtige westelijke tot Zuid
westelijke winden zachte Oceaan-
lucht Europa binnen.
De vorst is inmiddels tot West-
Rusland teruggedrongen.
De depressie veroorzaakte op
de Noordzee een zware zuidwes
terstorm, terwijl de lichtschepen
langs onze kust bijna windkracht
10 rapporteerden.
De wind zal in de loop van de
dag naar west tot noordwest rui
men en in kracht afnemen. Ove
rigens blijft er veel bewolking
met nu en dan regen en houdt
het zachte weer aan.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Veel wind
Zwaai- bewolkt met nu en dan
regen. Matige tot krachtige,
langs de kust krachtige tot
stormachtige wind tussen zuid
west en west. Weinig verande
ring in temperatuur.