De achtste stakingsdag in België
Nieuwe Franse
kern wapen-ontploffing
Weeroverzicht
Belgische regering over
stakingsbeweging
WOENSDAG 28 DECEMBER I960
17e Jaargang Nr 5173
EERSTE BLAB
BELGISCHE
MILITAIREN
UIT DUITSLAND
TERUGGEROEPEN
KONINGIN ONTVING
PROF. DE GAAY
FORTMAN
en MAANSTANDEN
WEERBERICHT
HOOGWATER
Demonstratie in Gent
Hactio cle Koek
Vele zeeschepen op rede
naven
van Vlissingen door staking in
Antwerpen
m $ai£,
NIEUWE GERUCHTEN
OVER TERUGKEER
VAN
KONING BOUDEWIJN
Schoolkinderen
tegen rassendiscriminatie
Franke, ing bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
A.bonnementsprijs: f6,— per kwartaal; per
maand f2.— per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handös-
advertenties)5 regels 1.Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 «nr.
De achtste dag van de door de
socialistische vakbonden uitge
roepen stakingen in België is
dinsdag zonder grote incidenten
verlopen. Duizenden en duizen
den stakers in Brussel en in Wai-
ionië hebben in de loop van de
dag tegen de „Eenlieidswet" van
de regering betogingen gehou
den, waarbij het nergens tot
v> anoi'deiijkheden van lx-teken is
is gekomen.
E)e omvang van de staking
leek dinsdag, voorzover uit de
dikwijls tegenstrijdige verklarin
gen en communique's kon wor
den afgeleid, stationnair te zijn
met in sommige plaatsen een
kleine toeneming en elders een
verdere tendentie tot hervatting
van het werk.
Dinsdag zijn ook opnieuw ge
ruchten opgedoken, dat koning
Boudewijn en koningin Fabiola
hun huwelijksreis in Spanje zul
len onderbreken. Een militair
vliegtuig staat in Sevilla ter be
schikking van de Belgische vorst,
waarmee hij op elk gewenst
ogenblik de terugreis naar Brus
sel kan aanvaarden.
Inmiddels zijn echter in Brus
sel dinsdag ook de eerste berich
ten opgedoken over verzoenings
pogingen door werkgevers- on
werknemersorganisaties over de
uitwerking van de omstreden
punten van de „Eenlieidswet".
Volgens het gezaghebende blad
„Le Soir'' zou tijdens het Kerst-
weekeinde contact zijn opgeno
men tussen werkgevers en werk
nemers om tot een akkoord te
komen. Ook zou het contact tus
sen de regering en de socialisti
sche oppositie ter bespreking
van de stakingsactie volgens
politieke kringen in Brussel
..niet geheel zijn verbroken".
I® Brussel, Luik en het indu
striestadje La Louvrière hadden
de betogingen dinsdag de groot
ste omvang. Naar schatting
zeven duizend betogers trokken
dinsdagochtend door het centrum
va® de Belgische hoofdstad, het
aftreden van de regering eisend
en vergeefs pogend het tramver
keer te ontwrichten door een
tramwagen tot staan te brengen.
De politie kon echter ingrijpen
en onder het wakend oog van
gewapende militairen en bereden
rijkswachten trok de stoet door
de straten.
f* Luik, waar maandagnacht
een fles benzine in de redaktie-
lokalen van het blad „La Wal
lonië" werd geworpen, werd
eveneens door duizenden stakers
betoogd. Ook hier gingen, de be
togers na enkele uren zonder in
cidenten te hebben veroorzaakt
uiteen.
De grootste demonstratie had
plaats in La Louvrière een
10-tal kilometers ten zuiden van
Brussel - waar een 20.000 sta
kers bijeen kwamen en werden
toegesproken door het socialis
tische Kamerlid Hoyaux. „Wij
zijn niet voor Hitier gebogen en
zullen dat ook niet voor Eyskens
doen", riep deze uit. „Laat hij
rekening houden met de waar
schuwing van de arbeidersklasse.
Zij zal niet zwichten". Na deze
woorden ging ook hier de menig
te zonder wanordelijkheden uit
een.
Hadden de betogingen een vrij
rustig verloop, bij pogingen van
stakers in andere plaatsen om
werkwilligen te beletten aan het
werk te gaan, kwam het tot
enkele botsingen.
zijn opgeroepen ter bescherming
van vitale bedrijven. Geen tegen
spraak volgde op berichten van
de Belgisch-Duitse grens, dat
beschadigingen, men pleegt sabo
tage en gewelddaden.
Dat de socialisten en hun vak
bonden zich door een niet-demo-
cratische minderheid op sleep
touw laten nemen is hun zaak,
echter een nationale partij en
een nationaal vakverbond on-
dinsdag detachementen militai- j waardig. Dat een regering haar
ren van de Belgische strijdkrach
ten, die opdracht zouden hebben
gekregen van hun bases in
Duitsland terug te keren in ver
band met de stakingen, in
plicht zou verzaken is ondenk
baar. Daarom zal zij alles doen
om de vrijheid van arbeid en de
bedrijfsuitvoering te verzekeren,
om de openbare orde te beveili-
msm f «m
Het kabinet der Koningin
deelt mede
H. M. de Koningin heeft gis
termiddag ten paleize Soestdijk
prof. mr. W. F. de Gaay Fort
man ontvangen en hem ver
zocht de mogelijkheden te
onderzoaken om tot een spoe
dige oplossing van de kabinets
crisis te geraken met hand
having van dezelfde politieke
samenstelling als die van het
huidige kabinet.
De informateur prof. mr. W.
F. de Gaay Fcrtman heeft gister-
avond de A.R.-fractieleider uit de
'x weede Kamer, dr. Bruins Slot
ontvangen. Dit onderhoud werd
gearrangeerd, omdat uit de A R.-
fractie de bekende woningbouw-
mótie-Van Eibergen kwam, die 't
kabinet tot aftreden bracht.
Het Franse ministerie van
Landsverdediging heeft medege
deeld dat Frankrijk dinsdagoch
tend op zijn plaats te Reggan, in
de Sahara, voor de derde maal
een kernwapen tot ontploffing
heeft gebracht.
De kracht van de ontploffing
wordt als „niet groot" beschre
ven.
Het ministerie verklaarde ver
der: „Evenals bij de twee eerste,
door Frankrijk tot ontploffing
gebrachte kernwapens, zijn alle
voorzorgsmaatregelen genomen
om te verhinderen dat de radio
actieve afval gevaar oplevert.
De resultaten van de waar-
In Hasselt raakten leden van
de rijkswacht en stakers slaags,
nadat deze het postkantoor wa
ren binnengedrongen en de iri-
houd van postzakken op de grond
gooiden en vertrapten. De sta
kers braken de straat voor het
postkantoor op, doch werden
daarna door de rijkswacht uit
eengedreven.
Ook in Bergen werden barri
caden opgeworpen. Het wegver
keer werd in de ochtend door
stakers aangehouden. Op de weg
van Bergen naar de Franse
grens waren spijkers gestrooid.
In de loop van dë ochtend ver
dwenen echter de stakers van de
straat en kon het verkeer nor
maal doorgang vinden. Inciden
ten zijn ook hier niet gemeld.
Op de spoorlijn van Gent naar
Adinkerke werden nieuwe pogin
gen tot sabotage gedaan. In de
wissels weid cement gestort, dat
echter tijdig kon worden verwij
derd, evenals de betonblokken
die op de rails waren geplaatst.
Ook hier trachtten de stakers
het wegverkeer onmogelijk te
maken door spijkers rond te
strooien. Ongevallen hebben zich
niet voorgedaan.
In verviers, waar de vorige
week de stakers de overhand
schenen te hebben, was het dins
dagochtend vrij rustig. Pogingen
om het openen van de postkan
toren te verijdelen werden door
de politie in de kiem gesmoord.
Winkels en café's heropenden
hun deuren.
In Namen werden samenscho
lingen van meer dan vijf per
sonen verboden. Ook hier heerste
dinsdag een betrekkelijke rust.
Het Belgische ministerie van
Defensie heeft dinsdag tegenge
sproken, dat militairen zouden
IMÏPREliSIE
Een grote
IN AANTOCHT, .nieuwe depressie in diepte toe-
en omvaugrijke j nemend over de Briise eilanden
depressie ten noorden van de naar 'ie' noonlen z-x] tiekken.
Far-Oei beheerste het weer in Zij zal het weerneeid bij ons van
geheel West- en Noord-Europa-
De aangevoel de Oceanische lucht
heeft nu ook uit Scandinavië alle
koude verdreven en de tempera
turen daar even vei tot boven
nul doen oplopen als bij ons.
Een kleine storing in de zuid
westelijke stroming volgde dins
dag een gebied met opklaringen
en deed de bewolking in de mid
dag weer toenemen. I en westen
van de Britse eilanden ontwik
kelde zich in een bijzonder krach
tige westelijke .stroming, waarin
in de hogere luchtlagen wind
snelheden van 250 km per uur
voorkomen, een nieuwe üepres
sie, als randstoring van het eer
der genoemde lagedrukgebied.
Het laat zich aanzien dat deze
7 GW
vuit-
ZON
MAAN
daag bepalen. Op de nadering er
van kan de wind uit zuidwest tot
zuid tot krachtig, en aan de kust
tot stormachtig aanwakkeren,
terwijl ook een regengebied zai
passeren.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig van woensdag
ochtend tot woensdagavond.
Toenemende wind.
Half tot zwaar bewolkt met
later enkele buien. Tot krachtig
of stormachtig toenemende wind
tussen zuidwest en zuid. Middag-
temperaturen van omstreeks 5
graden.
WOENSDAG 28 DECEMBER
Een menigte stakers en niet-
stakers op het plein van Sint
Peter in Gent luistert naar cle
toespraken van minister De
Keuleneir en de afgevaardigde
Verspee t en tijdens oen demon
stratie op de tweede Kerstdag.
WsS&wi
gen en het openbaar leven nor
maal te hanctnaven".
Het ministerie van Financiën
maakte bekend, dat in Antwer
pen dinsdag 2.000 arbeiders in de
haven aanwezig waren.
Het hoofdbestuur van 1 et Al- i in de provincie wonen het
gemeen Chris elijk Vakverbond ministerie van Middenstands-
heeft inmiddels dinsdagavond op zaken, waar geen enkele ambte
een vergadering het reeds ver-
De Belgische minister van Be
stuurszaken, Harmei, heeft dins
dagmiddag op een persconferen
tie in Brussel aangekondigd, dat
op vrijwel alle departementen
het aantal afwezigen te verwaar
lozen is.
Als voorbeelden noemde hij het
ministerie van Economische Za
ken, waar zes ambtenaren op de
2.000 dinsdag ontbraken, het
ministerie van Buitenlandse Za
ken met 39 afwezigen op een
staf van 500 waarbij hij op
merkte dat de meesten van hen
Aken
vrachtauto's l)ij
grens kwamen.
De Belgische minister van
Economische Coördinatie, De-
quae, zei dinsdagavond in een
radiorede, dat „België bezig is
de faam van een land, waar de
mensen met gezond verstand
regeren en met beide benen op
de grond staan, in snel tempo te
verliezen".
Sprekende over de motieven,
die de socialistische vakbonden
voor de staking tegen de „Een-
heidswet" aanvoeren, zei hij:
„Nog nooit hebben in een be
schaafd land de meest fantasti
sche roddelpraatjes in zo'n korte
tijd ingang gevonden.
Hij verzekerde het Belgische
volk, dat de regering geen enkel
verworven recht van de arbei
ders zal aantasten. De stakings
actie veroordeelde hij als een
politieke daad.
Minister Dequae betoogde
voorts, dat een regering, die-deze
naam waardig is, niet kan dul
den dat de vrijheid van arbeid
wordt aangetast. „Men aarzelt
niet dwang uit te oefenen op
alles en iedereen. Men verplicht
winkelsluiting, men dreigt met
wachte besluit genomen zich niet
bij de stakingsactie aan te slui
ten. De Katholieke werknemers-
over de organisatie zegt in een commu
niqué de stakingsactie als een
louter politieke kwestie te be
schouwen en roept de leden op
„zich niet te laten meesleuren in
een avontuur, waarvan de arbei
ders de eerste slachtoffers zijn".
Terwijl ook de liberale vakbe
weging zich dinsdag uitdrukkelijk
van de staking distancieerde,
heeft het overkoepelende orgaan
van alle socialistische bewegin
gen in België een communiqué
uitgegeven, waarin wordt ge
zegd, dat de socialistische bewe
ging „alle krachten mobiliseert
voor de reusachtige strijd, die
door prof. Eyskens is gewild en
die zal eindigen in een overwin
ning van de arbeiders".
Bij gevechten tussen neger-
si ammen in Roodeqooit en Stil-
fontein Zuid-Afrika i zpn maan
dag achttien negers om het leven
gc-komen.
0 De Eina is weer actief. Ieder j
uur stoot de vulkaan twaalf
zwarte rookwolken uit, hetgeen
gepaard gaat met een roodachtig I
schijnsel.
naar ontbrak en het ministerie
van Afrikaanse Zaken, waar op
de 800 personeelsleden 139 af
wezigen waren genoteerd, van
wie 95 regelmatig Kerstverlof
genieten.
Het stakingsbeeld samenvat
tend zeide minister Harmei, dat
in het noorden van België nor
maal wordt gewerkt met uitzon
dering van Gent, waar de beperk-
lAdv.)
Noordstraat 102 - Telefoon
Terneuzen
3128
WÈÊfc
Dec.
v.m.
n.m.
28
8.48
16.35
14.13
3.58
Breskens
10.38
11.20
29
8.48
16.37
14.44
5.03
Terneuzen
11.13
11.o5
3D
8.48
16.37
15.19
6.05
Hansweert
11.53
12.35
33
8.48
16.38
16.00
7.02
Walsoorden
0.03
12.45
De scheepvaart op de Wester-
schelde ondervindt sterk de in
vloed van de staking in de haven
van Antwerpen. Op de rede van
Vlissingen liggen tientallen zee
schepen te wachten tot de sta-
ldng zal zijn opgeheven en zij
kunnen doorvaren naar de Sin
jorenstad. Enkele schepen zijn
al in de haven van Vlissingen
binnengelopen om te bunkeren,
terwijl de mogelijkheden voor
laden en lossen onderzocht wor
den.
De toto geeft een beeld van de
dl ukte op de Vlissingse rede.
te stroomlevering zich in vele
plaatselijke industrieën doet gel
den; in de haven van Gent een-
ter meldden zich dinsdagochtend
2.000 arbeiders aan. In Antwer
pen wordt een lichte verbetering
geconstateerd. De Boudewijn-
sluis is weer in bedrijf gesteld en
de gas- en electriciteitsvoorzie-
ning is normaal.
In het Limburgse mijnbekken
werd totnutoe nog geen enkele
werkonderbreking gemeld. In de
hoofdstad zijn de arbeiders zowel
in particuliere als staatsbedrij
ven dinsdag „massaal" aan het
werk gegaan.
In het zuiden van het land
bleef in de steenlcolencentra, wat
de minister noemde de „status
quo" gehandhaafd. De industrie
centra in Wallonië ondervonden
nadelige gevolgen van de restric
ties in de energievoorziening,
maar ook van de activiteiten van
stakingsposten.
De minister deelde tenslotte
mede, dat bij de dienst van de
spoorwegen enkele gevallen van
sabotage uit het Waalse land wa
ren gemeld. Zij waren echter
niet van ernstige aard, voegde hij
hier aan toe.
Minister Harmei sprak voort
nog de voldoening van de Belgi
sche regering uit over de werk
willigheid van de overgrote
meerderheid van het overheids
personeel.
Het vertrek van een militair
vliegtiug uit Brussel naar Spanje
heeft dinsdag in Brussel opnieuw
aanleiding gegeven tot geruchten
over een onderbreking van de
huwelijksreis door koning Bou
dewijn en koningin Fabiola met
het oog op de gebeurtenissen in
België. De vorige week werden
deze geruchten reeds door het
Belgische hof tegengesproken.
Van officiële zijde in Brussel
werd dinsdagmiddag verklaard,
dat het vliegtuig met een adju
dant van de koning, die de Kerst
dagen in België heeft doorge
bracht, en door de vorst te
tekenen documenten naar Spanje
reist. Het vliegtuig, een DC-6.
zal te Sevilla ter beschikking
van de koning blijven.
Een woordvoerder van het hof
doelde later mede, dat het vlieg
tuig in Sevilla zal blijven om de
koning naar Brussel terug tc
brengen ndien dez.e dat wenst
en de omstandigheden dit zullen
vereisen.
nemingsposten in geheel Afrika
zullen zo spoedig mogelijk be
kend worden gemaakt".
De twee vorige malen dat
Frankrijk een kernwapen tot
ontploffing bracht geschiedde
dit op 13 februari en een april
j.l„ boven de grond. De eerste
ontploffing had een kracht van
zestig tot zeventig kiloton, de
tweede was, naar van officiële
zijde werd medegedeeld, „een
explosie van geringe kracht".
Het was dinsdagochtend nog
niet direct bekend of dit derde
Franse kernwapen boven of on
der de grond tot ontploffing
werd gebracht.
Generaal Jean Thiry, de leider
van de Franse wetenschappelijke
groep, die is belast met de uit
voering van het kernwapenpro
gramma, verklaarde dinsdag ie
Parijs: „De naam van het heden
tot ontploffing gebrachte kern
wapen is „Gerboise rouge" (rode
erboa de Jerboa is een kleine
Afrikaanse woestijnrat). Met
deze proefneming werd het vol
gende beoogd;
1. Vervolmaking van de kunst
om kernwapens te vervaardigen.
2. Het verschaffen van gege
vens aan de Franse strijdkrach
ten over de voorwaarden, waar
onder kernwapens het best kun
nen worden aangewend, waarhij
in het bijzonder aandacht is ge
schonken aan de mogelijkheden
tot bescherming tegen deze wa
pens.
Frankrijk streeft er bij zijn
vervaardiging van kernwapens
naar zoveel mogelijk te bereiken
door berekening, om zodoende
het herhalen van elders reeds ge
dane proefnemingen te voor
komen.
Wij kunnen op deze wijze kwa
litatief hetzelfde resultaat berei
ken, minder geld besteden en. be
trekkelijk sneller vorderingen
maken dan de andere kemmo-
gendheden hebben gedaan", aldus
generaal Thiry.
Hij verklaarde verder dat bij
de proefneming te Reggari
krachtige voorzorgsmaatregelen
tegen een nadelige uitwerking
zowel van de radio-actieve afval
stof in het algemeen, als boven
het proefgebied zijn genomen.
Thiry besloot: „Wij zijn er
thans mee bezig van onze atoom
bom een eenvoudiger wapen te
maken, zowel in het gebruik als
voor de vervaardiging op grotere
schaal. Tot nu toe hebben wij
experimentele prototypes ge
maakt. Er moet thans een
atoombom van het geëikte model
worden vervaardigd".
In welingelichte kringen in
Parijs wordt vernomen dat de
kracht van de derde atoombom
van dezelfde orde van grootte
was als van de tweede, te weten
enige kiloton. De ontploffing is
teweeggebracht aan de top van
een toren, ongeveer op dezelfde
plaats als waar de tweede ont
ploffing op 1 april j.l. plaats
vond.
Een Franse officier van ge
zondheid deelde mee dat men
kooien met ratten en muizen in
het proefgebied had geplaatst om
de gevolgen van de straling te
kunnen bestuderen.
De huidige stand van de tech
nische kennis en elektronische
materialen doen hopen dat
Frankrijk, om zijn tactische wa
pens te kunnen maken en over
te gaan naar het stadium van de
waterstofbom, kan volstaan met
explosies die veel zwakker zijn
dan die van de andere leden van
de atoomclub.
Het Japanse weerkundige ob
servatorium heeft verklaard dat
de Franse atoombomontploffing
klaarblijkelijk te klein was voor
registratie door instrumenten in
Japan.
Zeven meisjes met B.B.-kap
sels en gekleed in houtje-touw
tje-jassen en kleurige maillots,
zijn gistermiddag door de con
sul-generaal van de Verenigde!
Staten iri Amsterdam, de heer
O. E. Clark, ontvangen. De
meisjes kwamen lijsten aanbie
den met handtekeningen van
270C Amsterdamse scholieren,
voornamelijk meisjes, die op
deze wijze willen blijkgeven
van hun ontstemming over de
rassendiscriminatie op som
mige Amerikaanse spholen.'
Deze afvaardiging van vijf Am
sterdamse meisjes-ulo's en een
jongens-ulo werd op de voet
gevolgd door een deputatie, be
staande uit twee jongens van
een middelbare school, die 600
handtekeningen voor hetzelfde
doel verzamelden.
De lijsten zijn bestemd voor
de Amerikaanse president, res
pectievelijk voor de gouverneur
van de staat Louisiana, die de
jongensdeputatie abusievelijk
ook als president had aange
duid. Wegens tijdgebrek kon de
heer Clark de jongens niet ont
vangen. Zijn secretaris nam hun
lijsten in ontvangst. Maar met
de zeven meisjes (12 tot 16
jaar) heeft de heer Clark zich
enige tijd onderhouden. Hij
heeft ze uitgenodigd nog eens
een babbeltje te komen maken,
want zo zei hij ons, als die jon
gens en meisjes het serieus
menen hebben ze recht op een
nadere uiteenzetting.