\^aótende diplomaten tjmnlwill J Louw beschuldigt r Doodstraf geëist tegen Menderes en anderen Aanslag in Leopoldstad Gupa ZATERDAG 15 OKTOBER 1960 16e Jaargang Nr 5111 ADENAUER EN KRUPP Lauwheid Malaise-stemming Westduitse tegenstellingen Britse conservatieven Zuid-Afrika Radio de Koek Algemene vergadering derVerenigde Naties Krachtige voorzorgsmaatregelen in Zuid-Rhodesië ITALIAANS VLIEGTUIG MET 11 PERSONEN AAN BOORD VERMIST N. Koninklijke belangstelling „ECHO" WEER ZICHTBAAR STRAALJAGER IN BRAND Piloot gewond Ndele door jeugdige aanhangers van Loemoemba door messteken ernstig gewond GROTE BRAND BIJ COCKERILL-OUGREE IN SERAING BIJ LUIK HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN PKmJssring bij abonnement: Terneuzen Directeun-Hoofdredactêur L vasa de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5357 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks"— Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handela- advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 unr. Zowel in de Verenigde Naties als in diverse hoofdsteden is men onzekerder geworden dan ooit. Wederom heeft Chroesjtsjef -n New York geprobeerd, de ontwapening tot een centraal thema te maken. Maar de vele hatelijkheden, aanvallen en stekeligheden van de Sowjot-prcmier zelf hoewel niet van hem alleen hebben bitter weinig hoop gewekt, dat we aan ontspanning toe komen, De Russen zeggen bijvoorbeeld, dat zij eventueel wel zonder Verenigde Naties hun diplomatie konden bedrijven. Natuurlijk kan dit, maar het is de vraag, of dan de koude oorlog niet juist feller zou gaan woeden. Chroesjtsjef kritiseert de Ver. Naties om verscheidene redenen: omdat de secretaris-generaal op de hand zou zijn van ,,de kapita listen"; omdat de Amerikanen nog altijd te zeer de toon zouden aangeven; omdat rood China niet wordt toegelaten, enz. Zonder de Verenigde Naties zou Moskou zich niets behoeven aan te trek ken van de wereldopinie. Dat de massa's zozeer worden betrokken bij de diplomatie is niet altijd winst. Het kan zijn, dat de diplo maten zich er de handen door gebonden zien. En tochris nu eenmaal grote menigten bij de buitenlandse politiek worden be trokken, dan is het goed, reke ning te houden met haar indruk ken en meningen. Als dus de Russen zeggen, dat zij het ook wel zonder Verenigde Naties kunnen stellen, moet dat worden uitgelegd als een gevolg van een agressieve mentaliteil, van een poging toch zijn wil door te zet ten. En voor ontwapening is zulk een gezindheid dan niet bijster geschikt Maar aan de andere kant kan r emand aan oorlog denken zon der een afgrond van verschrik king voor zich te zien. en men moet dus toch maar blijven hopen. Vandaar dat spanning en ontspanning elkaar afwisselen, ook in de redevoeringen der diplomaten. Niemand weet meer goed, hoe zo'n sfeer te kenschet sen. Zij werkt wel vermoeiend en vervelend. En tenslotte is het niet meer de moeite waard, alles te lezch wat er zo wordt gezegd. Achter de schermen evenwel gebeurt er toch van allerlei. Bij voorbeeld: de saamhorigheid van bondgenoten verzwakt, omdat het oorlogsgevaar niet dreigend schijnt te zijn. Zie naar de Fran se president De Gaulle. Hij doet of Frankrijk een zeer grote mo gendheid is, die een aparte na tionale politiek kan voeren, vooral als zij over atoombommen beschikt. Dit nationalisme heeft tot gevolg, dat de Franse strijd krachten niet in de Navo worden geïntegreerd of op kleine schaal dat Frankrijk zelf wil beslissen over het gebruik van kernwapens, en dat het toch in de Navo met Amerikanen cn Britten een doorslaggevende stem wil hebben in het kapittel. Dit heeft er al toe geleid, dat ,1e Franse Katholieken vertegen woordigd in de regering steeds meer wantrouwend staan tegen over De Gaullc. Wat wil hij eigenlijk in de buitenlandse poli tiek? Hij zal toch niet menen, dat zi.in land op eigen houtje de giote politiek kan maken? Zijn nationalisme verzwakt de Atlan tische saamhorigheid. In Bonn' is zijn vriend Aden auer zo wantrouwend geworden, dat hij wel eens wilde spreken mei de Fransen. En daartoe kwant dan de Franse premier Debré naar Bonn. Er werd ge sproken over de Franse lauwheid inzake alles: de Europese econo mische integratie, de Navo, dc militaire paraatheid enz. De „sterke man" De Gaulle geeft weinig leiding. Die stemming van malaise heef! zich geopenbaard bij de ge sprekken in Bonn. Een niets zeg gende verklaring achteraf, en de zekerheid dat de Westduitsers niet meer zo gelukkig zijn met De Gaulle als het eerst leek. Ma laise-stemming ook in Frankrijk. Op zijn tocht door de Franse Alpen is het gebleken. Voor het pers'. was er kritiek van de zijde dei arbeiders, die in groten ge tale besloten, de president te boycotten. De levenskosten zijn in Frank rijk binnen een jaar met 12 Co gestegen. De oorlog in Algerije, die grote sommen verslindt, ein digt niet. In Parijs vraagt men zich al af, hoe lang Dc Gaulle het nog kan houden. En men vreest, omdat de rechtse extre misten al weer demonstreren, dat een of andere generaal een Plaatsgreep zal plegen, om De Gaulle terzijde te stellen. Waar om? Parijs lijkt geen stad, waar een Tweede Franco zich kan installeren. Enwat zou die kunnen doen op gebieden, waar op De Gaulle heeft teleurgesteld? Veie intellectuelen hebben de Algerijnse politiek afgekeurd en zich nu van de president gedis- tancieerd. Zij staan ten dele zelfs onverbloemd achter de nationa listische moslims in Algerije. Maar al die vormen van oppo sitie onthullen vooral, dal men geen houvast meer heeft. In Bonn doet Adenauer erg flink tegen de Sowjet-staten. Als Oost-Duitsland niet opnieuw de vrijheid en veiligheid van West- Berlijn respecteert, en als de Russen het daartoe niet opwek ken, dan wil Bonn het handels verdrag likwideren met Oost- Duitsland. Daarover heerst Veel meningsverschil. Zo heeft de economische minis ter Erhard gezegd, dat hij geen voorstander is van zulk een op zegging. De positivan West- Berlijn, midden in de Sowjet- zónc. zou er zwakker door wor den. Dit vrije stadsdeel zou voor al de narigheden van toenemende spanning te verduren krijgen. En wat doet de machtige industrie van Krupp? Bekend maken, dat men een nieuw contract heeft gestoten met de Sowjet-Unie, om haar te helpert de chemische industrie op te bouwen. Het is dus zo, dat Adenauer de Ruhr- industrie steunt tegen het com munisme. in en buiten de Bonds republiek. Maar die industrie zelf handelt op ruime schaal met de grootste communistische staat, terwijl Adenauer aankon digt, dat een kleine communis tische republiek als Oost-Duits land zal worden geboycot. De Oostduitse communistische leider Ulbricht en Chroesjtsjef betogen, dat zij West-Berlijn niet zullen blokkeren. Maar geidt dat ook een West-Berlijn, dat met het Westen nauw is verbonden, of gelden dc geruststellende woorden alleen, indien het vrije stadsdeel een neutrale stad wordt, zonder Westelijke bezet tingstroepen? Omdat men dit niet weet is de onzekerheid, ken merk van deze periode, gebleven. De Engelse conservatieven zijn deze week hun congres begon nen. De partij regeert met succes en heeft geen daverende propa ganda nodig, zoals liberalen en labour, die ook hun congressen hebben gehouden. Wat labour trouwens aangaat: zijn propa ganda had een averechtse uit werking, omdat er binnen de eigen kringen zoveel onzeker heid en tegenstellingen bestaan. Inzake dc nationalisatie van grote bedrijven heeft de partij een zeer gematigd standpunt doen zegevieren. Betreffende be wapening het tegendeel: de meerderheid wilde geen Britse kernwapens en wou zelfs geen atoombases afstaan aan de Ame rikanen. De Kamerfractie heeft aangekondigd, dat haar meer derheid zich niets zal aantrekken van dit besluit: zij blijft in grote meerderheid trouw aan Ameri ka. Maar waar is de lijn nog ie vinden voor zulk een politiek? En om nog een staaltje te ge ven van onvastheid: de blanke kiezers in Zuid-Afrika hebben met een kleine meerderheid be sloten, de republiek uit te roe pen, en dus de banden met de Britse kroon te verbreken. Nu kan ook een republiek lid zijn van het gemenebest. Maar blijft Zuid-Afrika in het Common wealth? Alweer een open vraag. In het naburige Zuid-Rhodesia, waar ook een blanke minderheid regeert, zijn ernstige relletjes uitgebroken van negers tegen blanken, na een geringe aanlei ding: een blanke automobilist had een fietsende neger over reden. In het gemenebest geven ge kleurde volken de toon aan, en in Brits Rhodesia blijft dit niet zonder invloed: waar een zwarte meerderheid is, wil deze ook mee regeren. In Zuid-Afrika tracht men dit tot elke prijs te voorko men. De kans bestaat dus, dat het met zijn apartheid het isole ment verkiest boven het lidmaat schap van het gemenebest. Zo kan men zeggen, dat allerlei oude verhoudingen worden onder mijnd, zonder dat men de nieuwe duidelijk voor zich ziet. De afge lopen week kwam dit in alles tot uiting. Dr. A. C. (Nadruk verboden.) (Advertentie) BINNENVERINGBED haz et-fabriek en zevenbergen SCHUIMRUBBERBED (Adv.) Noordstraai 102 - Telefoon 3128 Terneuzen Dp Zuid-Afrikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Eric Louw, heeft vrijdag bij de voort zetting van de toespraken over de internationale politiek in de algemene vergadering der V. N. zijn bezorgdheid uitgesproken over de „tekenen van de groei ende invloed van het communis me in Afrika". Louw herhaalde zijn beschul digingen dat een aantal landen die Zuid-Afrika's rassenpolitiek hebben aangevallen, „niet met schone handen" naar de V. N. zijn gekomen. Hij sprak van discriminatie in India, Noorwe gen, Zweden, Liberia en enige andere staten. In India zijn re gelmatig ongeregeldheden voor gekomen, met name in Kasj mier, en deze zijn door de poli tie op niets ontziende wijze on derdrukt. Volgens rapporten van ac internationale arbeidsor ganisatie en andere gezagheb- oende bronnen zijn de toestan den waarin de boeren en wer kende klasse in India leven schokkend. Afrikaanse studen- Vrachtauto's met in totaal een tweeduizend man Europese terri toriale troepen, die onder meer met lichte machinegeweren zijn uitgerust, reden vrijdag de Afri kaanse dorpen binnen, die ge legen zijn rondom de Zuid-Rho- desisehe hoofdstad Salisbury en de steden Boelawajo en Gwelo. Het betreft hier een voorzorgs maatregel om in het komende weekeinde herhaling van de uit gebreide wanordelijkheden te voorkomen, welke zich in het afgelopen weekeinde, met ver lies aan mensenlevens, gewon den, en grote schade, in Salis bury hebben voorgedaan. Tevoren hadden vliegtuigen in totaal 20.000 pamfletten uitge worpen, waarin de bewoners van deze dorpen de reden voor deze voorzorgsmaatregel wordt uiteengezet. De territoriale troepen moeten als beschermers optreden van negers, die door rasgenoten wor- dén bedreigd. Afrikanen, die zich bedreigd gevoelen, kunnen een toevlucht zoeken in de posten, die de militairen zullen inrich ten. De militairen kunnen geen ar restaties verrichten. Zij hebben slechts de bevoegdheid de politie te helpen, wanneer deze hierom vraagt. Men verwacht dat de po litie later de Afrikaanse dorpen zal binnengaan en nasporingen zal doen naar elementen, die de orde kunnen verstoren. Enos Nkala. algemeen secreta ris van dc „Afrikaanse nationa listische democratische partij", verklaarde enkele minuten voor het binnenkomen der troepen in zijn kantoortje tegenover ver slaggevers: „Dit is een staat van oorlog, die tot een ramp kan lei den. Ik acht dit een rechtstreek se uitdaging van het Afrikaanse volk, die tot nieuwe gewelddaden kan leiden". ten hebben zich over discrimi natie op Indische universiteiten beklaagd. Het Indische kaste- stelsel is nog lang niet verdwe nen. De Zuidafrikaanse gedele geerde keerde zich daarop te gen Zweden en Noorwegen en naaide artikelen in kranten van deze landen aan die melding maakten van rassendiscrimina tie en onderdrukkingsmaati ede len jegens de minderheden dei- Lappen in Zweden en Noorwe gen. Hij sprak verder over de „sla vernij in Saoedi-Arabië", „de uitbuiting van negers door ne gers in Liberia" en de ..afschaf fing van de persvrijheid" in de Maieise federatie en Indonesië. De niet-blanke bevolking in Zuid-Afrika leeft in veel betere omstandigheden dan de arbei ders en boeren van Azië, het Midden-Oosten, Midden-Afrika en bepaalde staten in Zuid- Amerika, aldus Louw. Hij beschuldigde de Sowjet- Unie en andere communistische staten ervan op de huidige zit ting van de algemene vergade ring „openlijk en agressielde kcude oorlog te hebben gevoerd. Hij drong bij Groot-Brittarmië, Frankrijk, de V.S. en de Sow- jet-Unie erop aan opnieuw po gingen te doen om hun gescnil- len te regelen. (In een radio-uitzending z.ei Louw onder meer dat de span ning in de wereld door het be zoek van premier Chroesjtsjef en sommige andere staatshoof den aan de V. N. was toegeno-, men.) De vertegenwoordigers van El Salvador en Costa Rica legden de nadruk op de economische aspecten van het werk der V.N. en het belang van de huip aan de economisch minder ontwik kelde landen. De strijd van deze landen om hun bestaan zou niet mogen worden overschaduwd door het internationale gekra keel. Voordat de algemene vergade ring tot maandag uiteenging, antwoordde de Liberiaanse af- Hij zei ook: „Indien Engelandgevaardigde Henry Ford Coo- geen tweede Kongo wenst, moet het de eisen der Afrikanen in willigen". Een tweemotorig vliegtuig van de Italiaanse maatschappij „Ita lia". op weg van Rome naar Genua, is niet op de plaats van bestemming aangekomen. Het had zeven passagiers en vier be manningsleden can boord. De laatst ontvangen mededeling maakte melding van slecht weer in het gebied waarin het toestel vloog. DIT NUMMER BEVAT 12 PAGINA'S per op uitlatingen van minister Louw. Hij waarschuwde de Zuidafrikaanse regering dat de volkeren van Afrika niet zouden toestaan dat hun „broeders in Zuid-Afrika" in een „staat van onderworpenheid" zouden blij ven leven. Hij daagde de Zuid afrikaanse regering uit een on partijdig onderzoek naar de omstandigheden in haar land toe te laten. De Indische minister van De fensie, Krisjna Menon, zal maandag te beschouwingen over de internationale politiek be ëindigen. Er heerste een kalme sfeer in de zaal en veel zetels waren leeg toen Louw zich naar het spreekgestoelte begaf. De stren ge veiligheidsmaatregelen wa ren opgeheven en men kon het gebouw doorlopen zonder aller lei passen te hoeven tonen. Het Deense koninklijke paar brengt op liet ogenblik een be zoek aan de Verenigde Staten. Hier zien we in een kinderzieken huis in Washington hoe Konin gin Ingrid een babbeltje maakt met een vijfjarig poliopatiënt.je, dat in het ziekenhuis behandeld wordt. De Amerikaanse „Echo" cir kelt nog steeds rond de aarde. De Utrechtse sterrewacht deelt mede, dat hij in de komende dagen in de vroege ochtenduren weer hoog in het zuiden te zien zal zijn zondagmorgen om 05.16 uur, maandagochtend om 06.52 uur, dinsdagochtend om 06.26 uur, woensdagochtend om 06.01 uur en donderdagochtend om 05.35 uur. Omstreeks twee uur gister middag is tijdens een oefenvlucht aan boord van een F 86 K Sabre straaljager van de vliegbasis Twente brand ontstaan, De vlieger zag zich genood zaakt op de dichtstbijzijnde vlieg basis, Deelen, een noodlanding te maken. De aldaar gereed staande brandweer heeft de vlie ger uit het brandende toestel gered en de brand geblust. De vlieger liep ernstige brandwon den op. Het toestel is totaal ver nield, zo deelt de legervoorlich- tingsdienst mee. De straaljager werd bestuurd doo de 28-jarige eerste luitenant M. M. J. Dekker, gehuwd en wo nende te Enschede. Het vliegtuig, dat kort voor de landingsbaan brandend neerkwam, werd ge heel vernield. Blijkens een latere lezing van de luchtmachtvoorlichtingsdienst heeft de vlieger gebruik gemaakt van zijn schietstoel onmiddellijk nadat het toestel de grond had geraakt. Hij kwam enkele tien tallen meters van het brandende vliegtuig op de grond neer en liep daarbij ernstige verwondin gen op. In het massaproces tegen on geveer 500 vooraanstaande fi guren van liet regime-Mentlères is vrijdag, kort nadat de open bare behandeling op het eiland Yassi was begonnen, de dood straf geëist tegen oud-president Bayar, oud-premier Menderes, zestien voormalige ministers en twintig anderen. Oud-premier Mendères ver klaarde, dat een beklaagde zich slechts kan verdedigen, als hij in het volle bezit is van zijn licha melijke en geestelijke vermogens. De voormalige regeringsleider kreeg gelegenheid -. verklaring af te leggen, nadat de tenlaste legging was voorgelezen. Hij was zeer neurveus en sprak met zwakke stem. Hij beklaagde zich er over dat hij nu sinds vijf maanden ononderbroken zat op gesloten, zonder dat hij met iemand mocht spreken. „Ik ver zoek het hof mij in de gelegen heid te stellen, mijn zenuwen en moreel te herstellen. Anders zal ik mij niet zelf kunnen verde digen. Ik wil de officieren, die met mijn bewaking zijn belast, danken voor hun hoffelijkheid, maar hun zwijgen breekt mij geestelijk". Nadat de verdedigers hadden geprotesteerd tegen het feit, dat zij niet in contact met hun cliën ten hadden kunnen treden en dat de beklaagden niet de beschik king hadden over de stukken die voor hun verdediging onontbeer lijk zijn. bepaalde de president van het hof, dat alle stukken ter beschikking van de verdedigers zullen worden gesteld. Ex-president Bayar huilde toen hij werd ondervraagd over de verkoop van een" hond die nij van de Afghaanse vorst ten ge schenke had gekregen en welke hij voor een bedrag ter waarde van 25.000 gulden aan het mi nisterie van Landbouw had ver kocht. Hij sprak tegen dat hij dit geld ten eigen bate had ge bruikt. Hij had het bestemd voor de bouw van waterwerken nabij Izmir. Het ministerie had hem gevraagd het dier aan de dieren tuin te geven omdat hel aan het Afghaanse klimaat gewend was en een speciale behandeling nodig had. Het ministerie was bereid hem geld vor de hond te geven. Dertig personen die, sedert de staatsgreep van mei, op Yassi werden vastgehouden voor on dervraging, zijn donderdagavond vrijgelaten en naar Istanbul overgebracht. De vice-voorzit ter van het col lege van hoge commissarissen in Leopoldstad. Ndele, is vrijdag middag ernstig mishandeld door een dertigtal jeugdige aanhan gers van Loemoemba. Ndele is met een hevig bloe dende hoofdwond naar het zie kenhuis gebracht. Hij werd aan gevallen na afloop van een door hem gegeven persconferentie. De aanvallers poogden Ndele. die het deftige Memling hotel verliet, naar een Amerikaanse luxe-auto te slepen om hem te ontvoeren. Ondertussen gaven zij hem messteken. Een Amerikaan se zakenman wist Ndele. wiens gelaat droop van het bloed, in het hotel terug te trekken. De aanvallers vluchtten in een vrachtauto weg. Militairen van kolonel Moboetoe omsingelden later het hotel. Een tiental jonge Kongolezen is na de aanslag uit een caté dicht bij het Memling hotel ge haald. Zij moesten plat op hun buik liggen. Schreeuwende mili tairen schopten enkele van hen in de buik. Niet lang geleden zijn twee leden van het college van hoge commissarissen, dat een maand geledon is ingesteld, ontvoerd. Tientallen miljoenen frank schade is vrijdag hel gevolg ge weest van een felle brand in een machinefabriek van Cockerill Ougree in Seraing bij Luik. Voordat de brandweren uit drie plaatsen na twee uur het vuur meester waren, waren het kan toorgebouw, een machinehal en twee grote tanks met stookolie volkomen in vlammen opgegaan.1 De brand is waarschijnlijk ver- oorzaak! door kortsluiting. De fabriek vervaardigde on derdelen van locomotieven en scheepsmotoren. Stop mei kneedbaar knul, 0 van Cëla-Uever AANHOUDEND KOUD. HET K. N. M. I. deelt mede: De Noordzee-depressie die deze week geruime tijd het weer in West-Europa beheerste met regenval en wind. vulde vlak ten noorden van ons lancl verder op en veroorzaakte alleen in Noordwest-Duit'slana en in onze noordelijke provincies nog enige regenval. Tegelijkertijd is een hogedruk- gebied ten westen van Schot land belangrijk in betekenis toegenomen, waarbij het zijn invloed via de Noordzee tot over West-Europa uitbreidde. Dit leidt tot een verdere onderdruk king van de onstabiliteit, zodat zaterdag weliswaar van de Noordzee nog stapelwolken zul len binnendrijven, maar dp buien-activiteit hiervan niet groot zal zijn en voornamelijk tot ae kustprovincies beperkt zal blijven. Langdurige opkla ringen zullen in de nacht sterke uitstraling ten gevolge hebben, zodat de nachtvorstkansen aan zienlijk zijn toegenomen. Daar het hogedrukgebied vóór het weekeinde een noordelijke stro ming in stand zal houden, zul len ook de middagtemperaturen aan de lage kant blijven. NOORDELIJKE WIND. Opklaringen, maar voorname lijk in de kustprovincies ook nog enkele verspreid voorko mende buien. Zwakke tol mati ge noordelijke wind. Middag- temperaturen van 10 tot 12 gra den. ZATERDAG 15 OKTOBER v.m. n.m. Breskens 9.51 10.33 Terneuzen 10.26 11.03 Hanswcert 11.06 11.48 Walsoorden 11.16 11.58 ZONDAG 16 OKTOBER v.m. n.m. Breskens 11.07 11.25 Terneuzen 11.42 Hansweert 0.22 12.49 Walsoorden 0.32 12.50 ZON MAAN op onder op onder Okt. 14 7.02 17.49 0.08 13.18 13 7.04 17.47 1.09 lg.47 16 7.06 17.45 2.12 1615 17 7.08 17-42 3.19 16.40 18 7.09 17.40 4.27 17.05 19 7.11 17.38 5.38 17.30 20 7.13 17.36 6.31 17-58

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1