Ultimatum van Bomboko door V. N. afgewezen
Incident in Leopoldstad
De algemene vergadering
te New York
WOENSDAG 12 OKTOBER 1960
16e Jaargang Nr 5108
EERSTE BLAD
De Kongolese verwikkelingen
POLITIEKE SPANNING
IN LEOPOLDSTAD
HOOG GEWORDEN
Eisen in het proces tegen
voormalige SS-functionarissen van
Sachsenhausen
MIJNWERKERS
IN ENGELAND
OPGESLOTEN
STORM LANGS
DE KUST
Loodsdiensten gestaakt
SCHIP BIJ TEXEL
IN NOOD
Zoon van graaf van Parijs
in Algerië gesneuveld
„TINA SCARLETT-'
WORDT GELICHT
Premier van Malakka wil
over Nw-Guinea spreken
Radio de Koek
Engelse regering zal bouw
van Cunard-schip steunen
WEEKOVERZICHT
ZON- en MAANSTANDEN
HOOGWATER
CHROESJTSJEF IN
IN DE ALGEMENE
VERGADERING
CHROESJTSJEFS
VOORSTEL
VERWORPEN
Opnieuw demonstratie
tegen Oostenrijk in Rome
DEBRE PRIJST
NEDERLANDSE
TROEPEN
EYSKENS KRIJGT
BRIEF VAN TSJOMBE
Frankering Dij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—5?
Administratie-adres: SmidswaJ
Telefoon 2073
Gironummei 33150
Abonnementsprijs: 16,— per kwartaal; per
maand f2. per week 48 ct Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1,—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 oor.
De Verenigde Naties hebben in
Kongo de eis van Justin Bom
boko, oud-minister van Buiten
landse Zaken onder Loemoemba
m thans voorzitter van de door
kolonel Moboetoe ingestelde
„raad van commissarissen', dat
een tegen Loemoemba uitge
vaardigd en door president Kasa-
voeboe getekend arrestatiebevel
moet worden uitgevoerd, afge
wezen.
Loemoemba bevindt zich, als
bekend, in zijn „ambtswoning",
die door Ghanese V. N.-troepen
wordt bewaakt, waardoor hij niet
door de militairen van Moboetoe
kan worden gearresteerd. De
kolonel had, als gemeld, een ulti
matum gesteld, waarin hij dreig
de met geweld tegen de Ghanese
V. N.-troepen te zullen laten op
treden, wanneer deze een arres
tatie van Loemoemba zouden
willen verhinderen. Dit ultima
tum verliep dinsdag echter, zon
der dat een schot werd gevuurd.
Een vijftigtal Kongolese mili
tairen had zich tegenover de
Ghanezen opgesteld, doch er ge
beurde niets. Verscheidene Kon
golezen knapten, steunend op
hun geweren, in de hete Afri
kaanse middagzon een uiltje.
Terwijl Bomboko en kolonel
Moboetoe in het V. N.-hoofd-
kwartier met autoriteiten aldaar
beraadslaagden, verklaarde een
V. N.-woordvoerder dat de orders
van de Ghanese V. N.-wacht voor
Loemoemba's woning niet kon
den worden veranderd, om ar
restatie van de ex-premier te
vergemakkelijken.
De politieke spanning in Leo-
poldstad is door deze ontwikke
ling hoog geworden.
Groepen Kongolezen, die de
Verenigde Naties er in de af
gelopen maand van beschul
digden dat zij een „werktuig
van het Westerse imperialis
me'' waren, omdat de vol
kerenorganisatie Loemoemba
zou verhinderen zijn troepen
naar Katanga te zenden, riepen
thans luidkeels leuzen, waarin
de Verenigde Naties ervan
worden beticht op te treden
als „werktuig van het Afri
kaanse nieuwe kolonialisme".
Aangenomen wordt dat deze
leuze slaat op het optreden der
Ghanese V. N.-troepen en de be
scherming, die zij Loemoemba
bieden. De Ghanese president be
schouwt, als bekend, Loemoemba
nog steeds als de wettige Kongo
lese premier.
net v.N.-Hoofdkwartier te Leo-
potastad Deelt dinsdag een be
kendmaking uitgegeven, waarin
wordt gezegd, aat de V. N. haar
bescnerining van poemoemba,
die zijn airestatie verhindert,
niet Kan opbellen, omdat het
door een Kongolese gerechtelijke
vervolgingsautoriteit en door
president Kasavoeboe onder
tekende arrestatiebevel niet door
het parlement is goedgekeurd.
En in de Kongolese grondwet is
bepaald dat afgevaardigden en
ministers slechts kunnen worden
gearresteerd, wanneer het parle
ment hieraan zijn goedkeuring
heelt gehecht.
Daar de verantwoordelijkheid
der V. N. voor het welzijn van
Loemoemba eindigt, wanneer de
ze zich niet in zijn ambtswoning
bevindt, wordt te Leopoldstad
aangenomen, dat de V. N. zich
niet tegen 'n arrestattie van Loe
moemba zullen verzetten, wan
neer deze b.v. op straat zou wor
den verricht.
Men verwacht te Leopoldstad
dat het V. N.-beslult ook buiten
Kongo een politieke weerslag zal
hebben. Het vraagstuk van het
niet ingrijpen door de V. N. in
Kongolese binnenlandse aange
legenheden is thans opnieuw aan
de orde gesteld, daar de V. N.-
vertegenwoordiging in Kongo
positieve maatregelen moest ne
men, om het neutraliteitsbegin
sel te handhaven.
In politieke zin is er sprake
van de niet uitgesproken, doch
daarom wèl bestaande steun, die
Loemoemba en zijn federalisti
sche tegenspelers als president
Kasavoeboe, de Katangese presi
dent Tsjombe, de leider van de
„mijnstaat" Kalondji en anderen,
uit het buitenland genieten.
Achter Loemoemba staan de
communistische staten en Afri
kaanse landen ais Ghana en Gui
nea. Het Westen geeft (stilzwij
gende) steun aan de federalisten.
Men acht het te Leopoldstad
waarschijnlijk dat de V. N. met
haar besluit tot voortgezette be
scherming van Loemoemba de
beschuldigingen der communis
ten, dat zij de Westerse politiek
ondersteunen, hebben ontze
nuwd. Doch waarschijnlijk zal er
thans kritiek van het Westen
komen.
Bomboko noemde als één van
de redenen voor het arrestatie
bevel het feit, dat Loemoemba,
nadat hij door kolonel Moboetoe,
evenals president Kasavoeboe,
was „geneutraliseerd", plotseling
zijn woning had verlaten en zich
in de Afrikaanse wijken van Leo
poldstad had begeven, waar hij
verklaarde „de macht weer in
handen te hebben genomen", het
geen onrust had veroorzaakt.
In het proces dat Diisseldorf
tegen drie voormalige SS-func-
tionarissen van het concentratie
kamp Sachsenhausen wordt ge
voerd, heeft de openbare aan
klager dinsdag tegen de 56-
jarige August Höhn en de 70-
jarige Otto Böhm levenslange
tuchthuisstraf en tegen Horst
Henipel tien jaar tuchthuisstraf
geëist.
openbare aanklager ver
zocht ten aanzien van Höhn en
Hompel rekening te houden met
hun voorarrest en het feit, dat
zij bijna tien jaar in een Rus
sisch kamp voor dwangarbeiders
hebben doorgebracht.
Höhn werd schuldig geacht
aan zes moorden en in 343 ge
vallen een medeplichtigheid aan
moord. Böhm had 43 moorden
gepleegd en in 422 gevallen zich
aan medeplichtigheid aan moord
schuldig gemaakt. Hempel werd
door de openbare aanklager
schuldig geacht aan medeplich
tigheid aan moord in 510 geval
len.
Een beroep op bevelen van
hoger hand wees de openbare
aanklager van de hand. Wel vond
hij het opmerkelijk, dat de drie
beklaagden vóór en na hun op
treden in Sachsenhausen zich
nooit aan strafbare handelingen
hadden schuldig gemaakt. Hij
was van oordeel, dat de drie
mannen door de intensieve SS-
propaganda tot hun misdaden
waren gekomen.
Vandaag komen de drie ver
dedigers aan het woord.
DE BRUID GEARRESTEERD
Loemoemba bleef dinsdag de
gehele dag in zijn woning. De
daarvoor op post staande Ghane
se V. N.-militaireri werden om
streeks twaalf uur teruggetrok
ken. De „bescherming" van het
huis werd toen overgelaten aan
de normale V.N.waehtpost, die
zich hier reeds ruim drie weken
mee belast.
Moboetoe inspecteerde zijn
troepen, die rondom de V. N.-mi-
litairen waren gelegerd. Hij had
ook een pantserwagen en ver
scheidene jeeps opgesteld in na
burige straten.
Om drie uur 's middags werd
echter het verkeer voor Loe
moemba's aan de rivier de Kon
go gelegen woning vrij gegeven.
Het aantal journalisten en foto
grafen, dat toen kwam opdagen,
overtrof bijna de sterkte van
Moboetoe's militairen.
Door een Instorting in een
mijn te Thurnscoe bij Doncaster
in Noord-Engeland zitten zeven
mijnwerkers op 600 meter diep
te opgesloten. Men tracht hen op
het ogenblik te bereiken.
Met ingang van 8 uur gister
avond zijn alle loodsdiensten ge
staakt. Kadio-Scheveningen heeft
een waarschuwing doen uitgaan
aan alle schepen dat er momen
teel langs de kust een sterke
noord-wester storm staat (wind
kracht 9) waarbij windsnelheden
voorkomen van 54 mijl per uur.
De kustwacht van Eierland op
Texel heeft gisteren omstreeks
halt zes gerapporteerd, dat een
ongeveer 300C ton metend schip
op de kust bij Texel dreigde te
stranden.
Het schip had twee rode lich
ten in de mast gehesen ten
teken, dat het onmanoeuvreer-
baar was en trachtte voor anker
te gaan.
Uit IJmuiden vertrok de zee
sleepboot „Nestor" en van Ter-
scheling de zeesleepboot „Dog-
gersbank", terwijl de redding
boot „Prins Hendrik" ter assis
tentie uit Den Helder vertrok.
De „Prins Hendrik" was het
eerst bij het schip.
Het schip ligt ter hoogte van
paal 28 ten westen van Coxdorp.
Het loodswezen te Den Helder
heeft de „Prins Hendrik" later
geseind weer naar de thuishaven
terug te keren. Het onbekende
schip, dat uit Cardiff afkomstig
leek, gezien de „brokstukken"
van de radiosignalen van het
schip, die te IJmuiden zijn ont
vangen, heeft twee ankers uit
gegooid. Het scheen geen hulp
nodig te hebben.
In Leopoldstad heeft zich maan
dagavond een incident voorge
daan, dat uiteindelijk geen ern
stige gevolgen heeft gehad.
Teneinde op alle eventualitei
ten voorbereid te zijn, waaron
der ongetwijfeld de mogelijk
heid van een actie van Kongo
lese militairen tegen premier
Loemoemba, had een détache-
ment van 300 Ghanese militai
ren onder commando van kolo
nel Ankra maandagmiddag een
stelling betrokken op ongeveer
200 meter afstand van de wo
ning van de premier en vlak bij
een in de loop van de middag
door troepen van kolonel Mo
boetoe opgeworpen barricade.
Terwijl de Ghanese man
schappen in alle rust de tijd
kortten met praten en roken,
verscheen omstreeks zes uur in
de avond kolonel Moboetoe ten
tonele, gevolgd door twee met
zware mitrailleurs bewapende
jeeps en vrachtauto's met troe
pen. In een ogenblik tijds wer
den de mitrailleurs op de Gha
nezen gericht. Deze laatsten
gingen echter in een even kort
ogenblik in stelling en wachtten
de komende gebeurtenissen af,
terwijl hun commandant, kolo
nel Ankra. zich naar Moboetoe
begaf. Moboetoe. die door een
twintigtal manschappen was
omringd met het geweer in de
aanslag, verklaarde op hoge
toon de aanwezigheid ter plaat
se van de Ghanese troepen, die
zijn eigen soldaten bedreigden,
niet te kunnen tolereren. Hij
verzocht de Ghanese comman
dant zijn troepen terug te trek
ken. „Zo nist, dan beloof ik u
een staaltje van machtsvertoon
waaruit u niet als overwinnaar
tevoorschijn zult treden", aldus
Moboetoe.
Na enig overleg stemde de
Ghanese kolonel er tenslotte in
toe zijn troepen terug te trekken.
Terwijl onder zwaar gedreun
een gemotoriseerde Kongolese
colonne met mitrailleurs ter
plaatse verscheen, verlieten de
Ghanezen de door hen betrok
ken stellingen, welk voorbeeld
even later door de Kongolezen
werd gevolgd.
Slechts de journalisten, pers
fotografen en aantal nieuws
gierigen bleven op het „slag
veld" achter.
(Adv.)
Een bruid wordt gearresteerd op
de drempel van <le kerk! Een
uniek geval? In dit geval niet:
De heftige scène staat precies
omschreven in een scenario en
het verbitterde bruidje dat de
agenten handen vol werk geeft i.s
niemand minder dan „Ea Lollo",
die op het ogenblik een film in
Rome maakt.
De 25-jarige prins Francois
BourbonOrleans, tweede zoon
van de graaf van Parijs, de pre
tendent naar de Franse troon, is
dinsdagochtend bij een zuive
ringsactie tegen Algerijnse op
standelingen in het gebied van
Tizi Ouzou. een honderd km ten
oosten van Algiers, gesneuveld,
aldus heeft een Franse militaire
woordvoerder meegedeeld.
Gisteren is men begonnen met
het lichten van de „Tina Scar
lett", de Deense veerboot die
vrijdag in aanvaring kwam met
de Belgische tanker „Diamant".
De Deense roerganger van de
„Tina Scarlett", die bij de ramp
ernstig werd gewond, kan om
trent de oorzaak van de ramp
nog niet worden gehoord.
ZUID-RHODESIA.
Op verschillende plaatsen is het
in Zuid-Rhodesia tot onlusten
gekomen. Bij ongeregeldheden
in Harare, een Afrikaanse wjjk
van de hoofdstad Salisbury, kwa
men verscheidene personen om
het leven.
Foto: Van een gebouw, dat door
de oproerkraaiers werd geplun
derd, bleef niet meer over dan
een puinhoop.
Tunku Abdul Rahman, de p re-
mier van Malaka, heeft dinsdag
in Kuala Lumpur verklaard, dat
hij de Indonesische minister van
Defensie, Nasutior, gevraagu
heeft Malakka te bezoeken om
ever de kwestie-Nieuw-Guinca te
spreken. Hij zei tegen journalis
ten de gezindheid rond dit vraag
stuk te willen kenrten. „Ik zal
alles doen wat tot een vrcL-uzacie
oplossing kar leiden.' Hij zei
voorts dat Indonesië ..een zeer
lastig probleem is" en cat :.e
toestand daar slechter kan wor
den.
Generaal Nasution zal op 13
oktober voor een bezoek van dri?
dagen in Kuala Lumpur aan
komen.
De algemene vergadering heeft
dinsdag haar debat over de inter
nationale politiek voortgezet.
Carlet Auguste van Haiti ver
klaarde dat de minder ontwik
kelde gebieden bijzonder veel
belang hechten aan ontwape
ning, omdat zij er zich bewust
van zijn, dat hierdoor het stij
gen van de levensstandaard in
hun landen kan worden ver
sneld.
Daniel Schweitzer van Chili
pleitte voor beoefening van het
vreedzaam naast elkaar bestaan,
in plaats van er alleen maar over
te praten. Hij steunde de eerder
door minister Luns gedane sug
gestie, dat de sprekers die in
ideologisch opzicht tegenover el
kaar staan zich niet van een on
gepaste terminologie bedienen.
De Saoedi-Arabische minister
voor V. N.-zaken, Sjoekairy, ver
geleek het „Zionistische terro
risme" vóór de stichting van de
staat Israël met de daden van
het nazidom in Duitsland. De Is
raëliër Michael Comay noemde
Noordstraat 102 - Telefoon 3128
Terneuzen
Het Engelse ministerie van
Vervoer heeft bekendgemaakt,
dat de regering steun zal ver
lenen voor de bouw van een
nieuw lijnschip van 75.000 ton
van de Cunard-Stoomvaart Mij,
dat de Queen Mary" zal moeten i
vervangen. De steun zal ver-
leend worden in de omvang, die
door de commissie Chando werd
voorgesteld. Aan het parlement
zullen, wanneer dit weer bijeen
komt, bijzonderheden worden
meegedeeld. Op het ogenblik
werkt de maatschappij aan de
opstelling van een uitnodiging
tot inschrijving, die naar alle in
aanmerking komende scheeps
werven gezonden zal worden.
NOORDWESTELIJKE WIND
Boven Denemarken bevindt
zich een depressie die weinig van
plaats verandert. Zij veroorzaakt
op een groot deel van de Noord
zee een storm tussen noord en
noordwest, waarmee onstabiele
polaire lucht naar' het continent
wordt getransporteerd. Er ont
wikkelden zich veel buien: dins
dagavond werd plaatselijk meer
dan 10 mm afgetapt. In de alge
mene luehtdrukverdeling komt
weinig verandering, zodat het
huidige weertype blijft voortdu-
ZON MAAN
op onder op onder
Okt.
12 6.59 17.53 23.11 14.06
13 7.01 17.51 14.44
14 7.02 17.49 0.08 15.18
ren. Kleine randstoringen die
over de Waddenzee naar het
zuidoosten bewegen, doen daar
bij de wind langs de kust af en
toe tot stormkracht toenemen.
tvrrnprTjiruT
HbUtUUUUll
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Nu en dan buien
Wisselende bewolking met nu
en dan buien. Matige tot krachti
ge, aan de kust nu en dan storm
achtige noordwestelijke wind.
Iets kouder dan gisteren.
WOENSDAG 12 OKTOBER
Breskens 6.18 6.46
Terneuzen 6.53 7.21
Hansweert 7.33 8.01
Walsoorden 7.43 8.11
het walgelijk om enig volk met
de nazi's te vergelijken.
Premier Chroesjtsjef lieeft
dinsdag in de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties
verklaard, dat het ontwape-
ningsvraagstuk op plenaire bij
eenkomsten moet worden behan
deld en niet in eerste instantie
naar de voornaamste politieke
commissie moet worden ver
wezen.
Hij was van oordeel, dat er in
maart of april a.s. voor deze
kwestie een aparte zitting moet
worden belegd, waarvoor men de
landen zou kunnen uitnodigen,
bun staatshoofd of regeringslei
der at te vaardigen. Voigens nem
zou het wenselijk zijn deze zit-
t.ng in Europa, b-v. in Genève, te
houden. Ook zou men in Moskou
oi Leningrad kunnen vergade
ren.
cnroesjtsjef wijdde het groot
ste deel van zijn rede aan de
procedure voor het ontwape
ningsgesprek. Nieuwe voorstel
len nol feitelijke ontwapening
ot controlemaatregelen deed hij
met.
Ce algemene vergadering heeft
dun lag het voorstel van de S'ow-
.jet-Russisehe premier t'hroi u
jtsjef om het ontwapemngsvraag-
stiiK direct in een voltallige As-
semibleezitting tri doen bespreken,
in plaats van, als gebruikelijk,
het eerst eloor de (voornaamste)
poiitieke commissie te laten be
handelen, verworpen.
Een aanbeveling van de agen
dacommissie om het ontwape-
nings-vraagstuk op de gebruike
lijke wijze eerst door de politie
ke commissie te laten behande
len, en het pas daarna in de al
gemene vergadering ter sprake
te brengen, werd aangenomen
met 61 stemmen vóór, 12 tegen
en 25 onthoudingen.
De Kongolese republiek (voor
malig Belgisch) was afwezig.
HET GING NET NIET MEER.
Randen, waar bet profie' b"na
van afgesleten issteeds har
der rijden U denkt „dat liet
nog wel kan"
Een Amerikaanse soldaat die hij
Pirmasens in Duitsland reed
daqht dat ook. Nu is hij dood en 1
zijn wagen een verwrongen wrak.
Kijkt U vandaag, op de Natio
nale Bezinningsdag over de Ver
keersonveiligheid eens naar uw
handentrap eens op de rem en j
bedenk onder het rijden, dat U
door zelfbeheersing mensen
levens kimt redden!
Demonstranten hebben dinsdag
voor de tweede achtereenvol
gende dag in Rome betoogd
tegen het Oostenrijkse stand
punt in de kwestie Alto Adige.
Een naamplaat van het Oosten
rijkse consulaat in het centrum
van de stad werd afgerukt. Meer
dan duizend jongelieden riepen
voor het consulaat anti-Oosten
rijkse leuzen en zongen vader
landse liederen. Een jongeman
werd aangehouden.
Tijdens een bezoek aan de dcor
watersnood geteisterde stad Tul
le heeft premier Detré van
I Frankrijk hulde gebracht aan 't
detachement in La Courtine ge-
j legerde Nederlandse troepen.
„Ik ben getroffen door de geest
van de bevolking en door de hulp
j van het leger en van onze Neder-
landse vrienden, die blijk gege-
I ven hebben van een algehele toe-
1 wijding".
Premier Eyskens van België
heeft dinsdag een brief ontvan
gen van premier Tsjombe van
Katanga, waarin deze hem er
voor waarschuwt dat Katanga
de diplomatieke betrekkingen
met België wellicht zal verbre
ken als België een gecentrali
seerd Kongo blijft verdedigen.
Zoals bekend heeft Eyskens
maandag verklaard dat België
zich niet bemoeit met de binnen
landse betrekkingen van Katan
ga en dat deze staat haar eigen
regeringsvorm moet kiezen.