BEKENDMAKING Loemoemba Verenigde doet beroep op de Naties WijzigingLoterijwetdoor Eerste Kamer verworpen HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1960 16e Jaargang Nr 5086 EERSTE BLAD Veiligheidsraad heden weer bijeen TSJOMBE WENST EEN NATIONALE CONFERENTIE KATANGA PROTESTEERT BIJ DE VERENIGDE NATIES WEER LUCHTVERKEER IN KONGO DE ORKAAN „DONNA" Slachtoffers van de cholera in India DE BEVOLKING VAN NEDERLAND V. A. R.-troepen in Kongo aan V. N.-bevel onttrokken In aansluiting op de mededelingen van de regering over het herstel van de vrije verkoop van alle mar garine wordt, om aan iedere verwarring een einde te maken, nogmaals op het volgende gewezen: Maandag j.l. heeft in alle winkels een sortering van margarine plaats gevonden. Na deze sortering, die door de overheid intensief is gecontroleerd, kan vanaf dinsdagmorgen 13 septem ber alle margarine, waarvan de code-tekens zaterdag j.l. werden gepubliceerd, weer VEILIG door het publiek bij de leveranciers worden gekocht Van den Bergh en Jurgens N.V. HET VERBLIJF VAN CHROESJTSJEF IN DE VERENIGDE STATEN Frankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur i. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 Na 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Premier Loemoemba heeft een gevangen gehouden wilden in beroep op de Verenigde Naties gedaan zijn regering vliegtuigen, wapens en een krachtige radio zender beschikbaar te stellen om de nieuwste imperialistische agressie tegen Kongo" te be strijden. Loemoemba zegt „elders" om rechtstreekse hulp te zullen ver zoeken wanneer de volkeren organisatie zijn verzoek niet in willigt, aldus blijkt uit de tekst van het telegram aan de Ver enigde Naties, die in Leopold- stad is gepubliceerd. Het tele gram is ook gericht aan de Afro- Aziatische staten. Van Kongolese zijde in Leo- poldstad werd reeds eerder ver nomen dat Loemoemba een al gemene mobilisatie heeft gelast. Naar van de zijde van de Ver enigde Naties in de Kongolese hoofdstad verluidt treft Loe moemba voorbereidingen om zijn aanhangers die nog niet zijn bewapend alsnog van wapens te voorzien. Het vliegveld van Leopoldstad is in handen van Soedanese troe pen van de Verenigde Naties, maar ongeveer twee pelotons ten dele gewapende Kongolese soldaten die maandag op het vliegveld doordrongen bevinden zich eveneens op het terrein. Een Soedanese officier ver klaarde tegenover verslaggevers dat de Kongolezen er in hadden toegestemd op het vliegveld geen wapens te dragen. Niettemin zijn velen wel gewapend. Loemoemba zei dat de Belgi sche procureur-generaal in Leo poldstad, René Rom, onder pres sie van president Kasavoeboe, maandagmiddag een arrestatie bevel had getekend. Later heeft Rom dit arrestatiebevel, in te genwoordigheid van Loemoem ba, weer ingetrokken. „De atmosfeer was geladen", aldus Loemoemba, sprekend over zijn arrestatie. De militairen van kamp Leopold -waar hij werd opstand komen, hem bevrijden en alle Europeanen in de stad over de kling jagen. Loemoem ba prees zich gelukkig een der gelijke slachtpartij te hebben kunnen voorkomen. Na zijn vrijlating begaf hij zich naar het Afrikaanse deel van Leopoldstad. Volgens het Franse persagent schap AFP is het telegram waar in om hulp wordt verzocht in eerste instantie gericht aan de Afro-Aziatische landen, en heb ben de voorzitter van de Veilig heidsraad en het secretariaat-ge neraal van de Verenigde Naties slechts afschriften ontvangen. De hulp is noodzakelijk om orde en rust in het land te her stellen, zo wordt in het telegram gezegd. Loemoemba verklaarde te zijn gearresteerd door soldaten die tot de Bakongo behoren, volge lingen van Bolikango. Bovendien zouden de soldaten zijn omge kocht, en onkundig zijn geweest van het feit dat het arrestatie bevel door een Belg was gete kend. Het was volgens Loemoemba op zijn eigen verzoek dat de sol daten hem naar kamp Leopold voerden. De daar aanwezige mi litairen wilden onmiddellijk pre sident Kasavoeboe „de schuld van alles" en procureur-gene raal Rom arresteren, maar Loe moemba wist hen hiervan te weerhouden. De commandant van het deta chement Ghanese troepen in Leopoldstad heeft naar aanlei ding van de gebeurtenissen bij het vliegveld Ndjili verklaard dat de opperbevelhebber van het Kongolese leger, generaal Loen- doela, twee pelotons Kongolese militairen onder t-cvel van de commandant van de Ghanese De regeringsleider van Katan ga, Tsjombe, heeft op een pers conferentie in Elisabethstad mee. gedeeld, dat hij een nationale conferentie wenst voor het rege len van de Kongolese problemen. Hij zei twee ministers naar pre sident Kasavoeboe en diens nieu we minister-president, Ileo, te hebben gezonden. Tsjombe wees erop dat alles wat hij over Katanga's houding zou zeggen, de taak van deze twee onderhandelaars moeilijker kan maken. Ileo moet, zei hij, vrede en rust herstellen in de rest van Kongo en daarna een nationale conferentie organiseren. Een dergelijke conferentie moet wor den gehouden op een plaats waar de afgevaardigden zeker zijn van hun vrijheid. Hij zei voorts dat hem een plaats als plaatsvervangende mi nister-president in het kabinet van Ileo was aangeboden. On der de huidige omstandigheden kon hij dit aanbod echter niet aanvaarden. Hij noemde Kasa voeboe en Ileo zijn persoonlijke vrienden. Tsjombe wees er met nadruk op dat zijn regering niet door de Belgen wordt geïnspireerd. Een woordvoerder van de Ka- tangese regering heeft dinsdag te Elisabethstad meegedeeld dat Katanga dinsdag bij de Verenig de Naties heeft geprotesteerd tegen het binnendringen van sol daten van premier Loemoemba over de grens in het noorden. De soldaten legden kleine wapen opslagplaatsen op Katangees ge bied aan. Verder zei de woordvoerder dat maandag te Fizi in Kivoe op 40 km van de grens met Katan ga concentraties van soldaten van Loemoemba zijn waargeno men. De sterkte van deze troe- pon is naar schatting iots grotor dan die van een bataljon. Over de toestand in Kasai zei de woordvoerder dat zich op vier punten n.l. te Gandadjika, Mwene, Ditoe en Loepoeta hevige gevechten hebben afge speeld tussen soldaten van Loe moemba en die van Kalondji. De Verenigde Naties hebben dinsdagochtend besloten de Kon golese vliegvelden weer open te stellen voor luchtverkeer. De vliegvelden blijven onder het be heer van de Verenigde Naties. Verder heeft de Ghanese een heid die het radiogebouw in Leo poldstad bewaakte, zich dinsdag ochtend omstreeks half twaalf teruggetrokken op bevel van de Verenigde Naties. Een zestal soldaten is bij het gebouw achter gebleven om de technici van de Verenigde Naties te bescher men. Voor hun aftocht hadden de Ghanese militairen de prik keldraadversperringen bij het gebouw opgeruimd en de loop graven dichtgegooid. De enige verandering op het vliegveld Ndjili bij Leopoldstad is, dat er behalve de Soedanese schildwacht bij de enige door gang in de prikkeldraadafraste ring rondom het vliegveld nu ook een Kongolese soldaat staat Maar degenen die het terrein willen betreden, laten hun pa pieren aan de Soedanese soldaat zien. Later werd uit Elisabethstad in Katanga gemeld dat een woordvoerder van de Verenig de Naties daar heeft meege deeld dat van dinsdagmiddag af alle vliegvelden in Katanga weer geopend zijn. Een uit zondering is echter gemaakt voor militaire vliegtuigen en toestellen die militairen en wapens vervoeren. De bewaking van de vliegvel den door V. N.-troepen zal ge handhaafd blijven, aldus de woordvoerder van de V. N. Hij zei dat het radiogebouw en de vliegvelden weer zijn geopend omdat de spanning is afgenomen. De sluiting was bedoeld als tijde lijke maatregel, voegde hij eraan toe. Waarnemers te Leopoldstad hebben dinsdagmiddag het be sluit in verband gebracht met berichten uit Accra volgens welke president Nkroemah van Ghana gezegd heeft zijn troepen aan het opperbevel van de V. N. te zullen onttrekken, indien Loe moemba geen toestemming krijgt voor het gebruik van de zender. De woordvoerder van de Ver enigde Naties heeft op de vraag, wat de V. N. ertoe gebracht heeft het verbod op het gebruik van de vliegvelden en het radiostation op te heffen, geantwoord, dat de noodtoestand is geëindigd hoewel de constitutionele crisis in Kon go voortduurt. troepen op het vliegveld heeft geplaatst. De Ghanese commandant mag de troepen gebruiken voor werk zaamheden waarvoor hij ze ge schikt acht. De Kongolezen heb ben hun wapens achtergelaten en hun intrek genomen in een gebouw op het vliegveld. Zij ge dragen zich vreedzaam en voe ren de hen opgedragen werk zaamheden uit, aldus de Ghane se commandant. LOEMOEMBA IN HET KONGO LESE PARLEMENT Glimlachend en kennelijk goed geluimd wandelde de Kongolese premier Loemoemba, gekleed in een goed zittend grijs pak, dins dagmiddag het parlementsge bouw te Leopoldstad binnen, al dus persoonlijk een tegenspraak gevend van de berichten, volgens welke hij zou zijn ondergedoken. Zijn aanhangers begroetten hem met gejuich. De banken van de oppositie in de vergaderzaal van de Kamer van Afgevaardig den, waar een gezamenlijke bij eenkomst van Kamer en Senaat zou worden gehouden, waren vrijwel onbezet. Kamer en Senaat waren bijeen geroepen ter behandeling van een wetsontwerp, dat beoogt de Kongolese grondwet zodanig uit te leggen, dat de president het recht mist ministers te benoe men of te ontslaan zonder voor afgaande toestemming der volks vertegenwoordiging. Parlement verleent volmacht Kamer en Senaat hebben pre mier Loemoemba dinsdag met 88 tegen 25 stemmen, bij drie ont houdingen, volledige volmacht van handelen verleend. VEILIGHEIDSRAAD HEDEN WEER BIJEEN Dinsdagavond is te New York medegedeeld dat de Veiligheids raad vandaag opnieuw zal be raadslagen over de toestand in Kongo. Volgens de laatste cijfers heeft de orkaan „Donna" tot nu toe in het totaal 148 doden ge- eist, van wie 20 in de V. S. Uit Halifax wordt bericht dat het grootste deel van de bos branden, die de afgelopen twee weken in New Schotland, New Brunswick, Price Edward Island en New Foundland hebben ge woed, door de hevige regens, door „Donna" veroorzaakt, is ge blust. De orkaan heeft tot dusver in de V. S. naar schatting een schade van bijna één miljard dollar aangericht. In de Noordindische staat Ut- tar Pradesj zijn in de zeven weken vóór 3 september 6.498 mensen overleden aan cholera en ingewandontsteking, zo is in Lucknow bekend gemaakt. In de eerste 7 maanden van dit jaar bedroeg het aantal huwe lijken in ons land volgens op gave van C. B. S. 47.917 tegen 48.126 in de eerste 7 maanden van 1959. Het aantal levendge borenen daalde van 144.980 in de eerste 7 maanden van 1959 tot 141.352 in de eerste 7 maanden van dit jaar, terwijl het aantal overledenen steeg yan 51.784 tot 52.555. Voorts nam het aantal immigranten in de genoemde pe riode toe van 19.186 in 1959 tot 21.313 dit jaar, terwijl het aan tal emigranten steeg van 30.433 tot 34.752. Op 1 augustus j.l. bedroeg het aantal inwoners van Nederland 11.492.013 zodat kan worden aan genomen dat inmiddels het aan tal inwoners van ons land de elf en een half miljoen zal hebben overschreden. Abdel Kader Hatem, Egyp tisch onderminister voor presi dentiële zaken, heeft maandag avond in een uitzending voor radio-Kairo medegedeeld, dat het bataljon valschermtroepen, dat Egypte in Kongo ter be schikking van de Verenigde Na ties heeft gesteld, aan de mili taire V. N.-leiding aldaar is ont trokken. De Eerste Kamer heeft gister middag een aanvang gemaakt met de beraadslaging over het wetsontwerp tot wijziging van de loterijwet. De Tweede Kamer heeft dit ontwerp op 7 juli j.l. aangenomen met 76 tegen 68 stemmen. Voor de behandeling in de Eerste Kamer bestond grote be langstelling. Verscheidene Twee de Kamerleden woonden op de gereserveerde tribune de ver gadering bij. Ook was daar de Belgische ambassadeur Baron Van der Straten Waillet aan wezig. De publieke tribune was geheel bezet. (Advertentie) Bij de aanvang der beraad slagingen hebben achter de re geringstafel plaats genomen minister Beerman, minister Cals en staatssecretaris Scholten. De heer Diepenhorst (A. R.) betoogt, dat tijdpassering, ver maak, verzet niet de voornaam ste drijfveer is voor de deel nemers aan de toto. Het meren deel van hen wil er beter van worden. Het kansspel in het algemeen en de toto in het bijzonder moet men intussen niet zwaarder be lasten dan billijk is, meent spr. Hij betoogt, dat het ideaal van de studie-commissie van de K. N. V. B. een omzet van 100 miljoen was. Dit bedrag wordt niet ge haald bij een prijs van 50.000 zo is gezegd. Steeds wordt het publiek in- gehamerd: „Grijp uw kans". Vaststaat z.i., dat door de „toto- isten" de bezwaren van morele aard over het hoofd worden ge zien. Men drijft de jeugd naar het spelen om geld. De geestelijke volksgezondheid loopt gevaar, zo betoogt de heer Diepenhorst. Wat hem tegenstaat is, dat er op het ogenblik schade wordt aange richt. Vandaar zijn beslist af wijzend oordeel. Spr. gaat na wat er kan ge beuren als het ontwerp wordt verworpen. Of het wordt aange nomen of verworpen zal z.i. af hangen van de verdediging door de minister. De heer Vixseboxse (C. H.) be toogt, dat de overheid tot taak heeft de voorwaarden en regelen te scheppen dat de mens kan leven naar de normen door zijn Schepper gesteld. Hij merkt op,- dat de regering vooral de laatste jaren geconfronteerd is gewor den met de invloed van het kans spel als vrije-tijdsbesteding. Z.i. gaat het bij dit kansspel niet zozeer om het gewin, doch om de kans op het bereiken van het algemeen doel: de bevre diging van de speler, dat hij het beter doet dan een ander. Winst is geen essentieel bestanddeel van het spel. Wanneer het winst motief naar voren komt staat de overheid voor de vraag waar en wanneer en hoe moet worden in gegrepen. De loterij en de staatsloterij kan z.i. een aanvaardbaar spel zijn als de overheid een rem mende werking uitoefent op de speelzucht van het volk. De'heer Vixseboxse meent, dat het aanbeveling zou verdienen als in de wet de omschrijving van het hazardspel werd gewijzigd in deze zin, dat hazardspel is elk spel, waarbij de winst van het toeval afhangt voorzover deze winst niet aan de gemeenschap ten goede komt. De bepalingen welke in het wetsontwerp voorkomen bespre kend, zegt hij van oordeel te zijn, dat de redelijkheid daarmede be tracht wordt. Opmerkend, dat door verwer ping een gespannen politieke si tuatie zou kunnen ontstaan en eventueel aftreden van de mi nister, zegt spr. dat velen dit laatste geen ramp zouden vin den. Hij verklaart echter van een tegenovergestelde mening te zijn. Sprekers fractie zal in haar geheel vóór het ontwerp stem men. (Zie verder pag. 2) Kleine William doorbreekt kleurbarrière Het zeven jaar oude negerjon getje William Campbell, wordt hier, na zijn eerste schooldag op de Murphy lagere school te Ra leigh in de Amerikaanse staat Noord-Carolina door zijn moe der afgehaald. William is het eerste negerjongetje op deze tot nog toe „blanke" school. Blanke moeders hebben gedreigd het ventje in het vervolg de toegang tot de school te zullen belem meren. De woordvoerder van het Wit te Huis, Hagerthy, heeft laten weten dat de beperking van de bewegingsvrijheid van premier Chroesjtsjef tijdens zijn verblijf op Amerikaanse bodem hij mag Manhattan Island niet ver laten uitsluitend is ingesteld uit veiligheidsoverwegingen. Hij zei dit naar aanleiding van Chroesjtsjefs verklaring, dat de beperking niet kan bijdragen tot een beter wederzijds begrip. ZUIDWESTELIJKE WIND Een uitloper van een hogedruk- gebied bij de Azoren breidde zich uit over de Noordzee. Als gevolg hiervan draaide de wind naar het noorden en stroomde minder warme lucht ons land tinnen. Hierin kwamen vooral in de wes telijke provincies wolkenvelden voor, zodat de middagtemperatu- ren niet hoger werden dan 18 a 20 graden. In het oosten van het land was de afkoeling minder en werden maxima van 24 graden bereikt. Ten westen van Ierland ont wikkelt zich een frontale storing die zich in de richting van Schot land beweegt. Het bijbehorende regengebied zal dus ons land niet bereiken en de invloed op het weer in ons land blijft beperkt tot een draaiing van de wind naar het zuidwesten. Er blijft vrij veel bewolking, zodat ook in de ooste lijke provincies de middagtempe- raturen minder hoog zullen zijn. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Veranderlijke bewolking Veranderlijke bewolking en op de meeste plaatsen droog. In het oosten en zuidoosten van het land lagere middagtemperaturen. Zwakke tot matige wind tussen zuid en west. WOENSDAG 14 SEPTEMBER. v.m. n.m. Terneuzen 8.41 9.21 Breskens 8.06 8.46 Hansweert 9.21 10.01 Walsoorden 9.31 10.11 ZON MAAN op onder op onder Sept. 14 6.12 18.58 15.28 15 6.14 18.56 0.28 16.09 16 6.15 18.53 1.22 16.46 17 6.17 18.51 2.21 17.18 18 6.19 18.49 3.24 17.47 19 6.20 18.46 4.29 1813 20 6.22 18.44 5.30 18.38

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1