AAM'AKKKV! j
INSERTED
WE HEBBEN GEEN TIJD!
r
\J06C <U
0udero bedoelen Uet wel Cfoed
Zaterdag 10 september 1960
DÉ
VRIJE ZEEUW,
Pagina 9
ONDER DE DUIZEND WEKEN
ZIJ ZIJN HET PRODUKT VAN „HUN" TIJD
Vraag tekst en uitleg
Italiaanse
Herfst/Wintermode
als overbrengers van ziekte
BESTRIJDING
EEN
WERELDPROBLEEM
VAN
BETEKENIS
De insekten moeten vernietigd worden!
Pas na de oorlog
Vlektyfus, gele koorts
Bestrijding overzee
en u van de week
Na de vakantie
en daardoor
gezonder leven
„Jullie zijn ook zo hopeloos ouderwets!" Dat is een noodkreet die wQ de „teenagers'' maar al te
dikwijls tegen him ouders horen uiten. Zoiets komt wel eens voor, wanneer de kinderen en ouders
botsen. Het kind meent, dat het dit of dat wel mag en de ouders zijn het daar niet mee eens en ver
bieden het. In de meeste gevallen voel je je dan verschrikkelijk tekort gedaan en onrechtvaardig
behandeld, want Konny, Marianne en zoveel anderen mogen dat wèl. Wat zijn joUw ouders tqph
buitengewoon ouderwets! Maar je moet er eens goed op letten en dan zul je zien, dat er ook dingen
zijn die jij wèl mag en die Kon of Marianne weer niet mag van thuis.
In wezen zijn alle ouders
hetzelfde en allen even
„ouderwets"; althans in ónze
ogen, want al die ouders me
nen van zichzelf, dat ze hun
kinderen een moderne opvoe
ding geven, dat ze echt wel
met de tijd mee gaan en dat
ze van ons een heleboel din
gen goed vinden en toestaan,
die zij vroeger niet mochten
van hun ouders. En onze
ouders hebben ook gelijk,
want de meesten van hen
handelen ook zo. Hetgeen ons
parten speelt is de snelle tijds
ontwikkeling, waarbij de
ouderen altijd iets achter
lopen, zodat zij pas na langere
t id en ervaring een en ander
an het nieuwe accepteren,
terwijl wij jongeren veel snel
ler bereid zijn het nieuwe te
aanvaarden, ja, het zelfs wel
persoonlijk scheppen door ons
jong zijn.
Wij doen het zelf ook
Wij kunnen en wij mogen
de ouderen nooit verwijten dat
zij ouderwets zijn, want dat
elide verwijt kunnen onze
kinderen ons later maken,
>ant wij worden precies als
onze ouders.
Onze ouders zijn namelijk
een produkt van „hun" tijd.
Zij hebben in de meeste ge
vallen evenals wij conflicten
met hun ouders gehad. Zij
waren kinderen van hun tijd,
aanvaarden in hun jeugd ook
alle nieuwe normen en op
vattingen, kwamen daardoor
met hun ouders in strijd en
later toen ze ouder werden
waren die normen hun levens
wijze. Zo hadden zij het ge
daan en zó hoorde het. De tijd
ontwikkelt zich inmiddels ver
der en de volwassenen passen
zich aan, maar al naar gelang
zij ouder worden, gaat dit
aanpassen aan de ontwikke
ling wat langzamer, zij heb
ben namelijk geleerd dik
wijls door schade en schande
elke nieuwe ontwikkeling
maar niet zo voetstoots te
aanvaarden. Zij zijn voorzich
tiger geworden en kijken lie
ver eerst de kat eens uit de
boom.
Blijken nieuwe vormen en
normen na verloop van tijd
juist te zijn, dan kunnen ze
ue altijd nog accepteren. En
tenslotte komt er een leeftijd,
i aarop zij de nieuwe ontwik
kelingen helemaal niet meer
kunnen aanvaarden. Overi
gens varieert deze mogelijk
heid tot aanpassing natuurlijk
sterk; het ene stel ouders zal
moderner zijn in onze ogen
dan het andere, maar bijzon
der veel verschil zit er niet in.
Later als wij ouder en vol
wassen zijn, zullen wij deze
zelfde gang maken. Wij zul
len op den duur ook voorzich
tiger worden, door onze er
varing en ook minder snel de
nieuwigheden gaan accep
teren en tenslotte komt er een
tijd dat ook wij kinderen heb
ben van omstreeks vijftien tot
twintig jaar en dan handelen
we precies eender als onze
ouders. Dan zijn wij ook van
mening, dat dit of dat niet
mag of kan en krijgen we ook
conflicten met hen. Dit is nu
eenmaal de loop van het
leven.
Komt het voor, dat we een
verbod krijgen van onze
ouders, dan is het versetandig
om te vragen waarom of zij
het niet goed vinden. Vraag
om uitleg, dan bestaat de
kans, dat je het begrijpt. Oh
zeker, in je hart zul je me
nen, dat ze het wel erg don
ker of zwaar zien en dat het
heus wel meevalt, maar ver
geet aan de andere kant niet,
dat je ouders meer levenser
varing hebben en dat zij het
heus niet verbieden om je
dwars te zitten, want wan
neer je in een goed gezin
leeft, zullen je ouders het
juist prettig vinden, wanneer
ze je zoveel mogelijk een ple
zier kunnen doen. Dus daar
zit het niet in. In zo'n geval
hebben ze er wel degelijk hun
redenen voor. Natuurlijk heb
je ook het recht om in zo'n
onderling gesprekje over het
onderwerp jouw zienswijze te
geven en dan is het zeker niet
uitgesloten dat je samen tot
een compromis kunt komen.
NORA VAN HEEMSTEDE.
(Nadruk verboden.)
u
kunt
niet
weten
Laat vóór de winter uw haard of kachel gron
dig schoonmaken en nakijken, eventuele open
naden dichten met kachelkit en miccaruitjes
vernieuwen, indien zij defecten vertonen.
0 Laat tijdig de schoorstenen vegen- Straks als
het stookseizoen begint, heeft de schoorsteen
veger het zó druk, dat u in de kou moet wach
ten op uw beurt. Schoorsteenvegen is wettelijk
verplicht en ook vele brandverzekeringspolissen
eisen minstens een jaarlijkse schoonmaak.
Het branden van 2 kachels op één schoor
steenkanaal is verboden en tevens zeer gevaar
lijk.
Pleeg overleg met uw kolenhandelaar over de
te kiezen brandstof. U kunt niet straffeloos de
goedkoopste soorten gebruiken. Vooral bij haar
den is een juiste verhouding bij gemengd stoken
een levenskwestie. Betere soorten brandstof
geven trouwens méér en langer warmte.
Laat door een deskundige vaststellen, welke
capaciteit uw oliehaard moet hebben, om zo eco
nomisch mogelijk te kunnen stoken. Een te
kleine haard verwarmt niet snel genoeg en een
te grote moet men veelvuldig aan- en uitdraaien;
dit laatste heeft een grote roetafzetting tenge
volge, met alle gevaren daaraan verbonden.
Nikkelwerk aan kachels kan men schoon
maken met kalkhydraat.
9 Oliestookhaarden, op de juiste wijze aange
legd, dus met afvoer door de schoorsteen, geven
geen vochtige, maar meer een droge warmte en
ruiken niet.
0 Houdt de warmte in huis Zorg nü reeds voor
goede afdichting van naden en kieren. Breng
tochtband aan langs de ramen.
(Nadruk verboden.)
Links: Een purper zijden japon
met blauwe wollen mantel van
Veneziani.
Midden: Een mantel van beige-
bruine tweed van Mingolini Gu-
genheim. Een kraagje ontbreekt;
een kort „ceintuurtje" wordt
door twee knopen vastgehouden.
Rechts: Een mantel van zwart
en groene wolmelange met bont
kraag. Carosa is de ontwerper.
De film van onze cineast Bert
Haanstra over de macht van de
insekten en de moeilijke, soms
hopeloos lijkende strijd van de
mensen tegen die kleine gedier
ten, is aangrijpend en huive
ringwekkend.
Wie deze filmbeelden nog nooit
heeft aanschouwd, moet. dat,
wanneer de gelegenheid zich
voordoet, alsnog doen. Hij zal
doordrongen raken van de nood
zaak tot verdelging van die soor
ten die ziekten overbrengen.
„Destroy Disease Carrying Insects", dat is de leuze van de
Wereld Gezondheids Organisatie. Men zou dit kunnen vertalen door
„Vernietig ziekte-verbreidende insekten".
Allereerst heeft deze bestrijding betekenis voor een aantal tro
pische en veelal in ontwikkeling achtergebleven gebieden, waar
welvaart en levensgeluk voortdurend worden belemmerd door uit
puttende ziekten.
Het zou verkeerd zijn te menen dat wy in Nederland niets met
de bemoeiingen van de World Health Organisation op dit gebied
ie maken hebben. Weliswaar behoort ons bind tot die gelukkige
gebieden in de wereid waar niet de voortdurende bedreiging van
overheersing van een gevaarlijke insektensoort bestaat. Toch gaat
de bestrijding van die ziekte-overbrengers ook ons allen aan en
wei om een aantal zeer verschillende redenen.
Pas sedert 1946 wordt bij ons
een intehsieve vernietiging van
besmette muggen nagestreefd.
Dit heeft tot gevolg gehad, dat de
malaria, die tot voor kort in ge
heel Noord-Holland en in delen
van andere provincies inheems
was, thans zo goed als niet meer
voorkomt.
Interessant is de daarbij toege
paste methode, die ook voor de
rest van de wereld van revolu
tionaire betekenis kan worden.
Er worden geen waterbe-
wonende larven verdelgd, maar
uitsluitend volwassen muskieten
en wel die dieren die zich ophou
den in huizen en stallen, waar zij
zelf een besmetting kunnen op
doen en dan ook de bewoners
daar weer kunnen steken en in-
fekteren. Die verdelging heeft
niet plaats met het bekende
D. D. T., omdat helaas een aantal
soorten van insekten daarvoor
al weer ongevoelig is geworden,
Met gierende banden kronkelt een
auto zich door de nauwe bochtige stra
ten. De wandelaars, fietsers en andere
weggebruikers trachten het vege lijf te
redden, springen opzij of stoppen langs
de kant. Welke idioot rijdt er nu zó door
deze straten? Hoofdschuddend kijken
'zij de wagen na en enkelen tikken tegen
hun voorhoofd om uitdrukking te geven
aan hun gevoelens ten opzichte van de
chauffeur van deze auto.
i ?n,'ge "jd wordt de wagen door de
inmiddels gealarmeerde verkeerspolitie
ot stilstand gebracht. De agenten kij-
niet eens verwonderd, wanneer zij
acuter het stuur een omstreeks acht-
lenjarige jongeling ontdekken, die hen
dom toegrijnst en wiens adem en taal
erraden, dat hij teveel aan Bacchus ge
otterd heeft. De jongeman mag de heili
ge Hermandad naar het bureauverge
zellen en daar komt het verhaal: een
Klein drama, zoals er zich zovelen af
spelen en die tenslotte nare gevolgen
hebben.
„PRIMA OPVOEDING"
Deze achttienjarige jongeman, zoon
van gefortuneerde ouders, was op het
hellende vlak geraakt in weerwil van het
feit, dat hij een zogenaamde prima op
voeding gekregen had. Oh, zeker, het
had hem materieel aan niets ontbroken.
Eerst een kindermeisje, bedienden die
voor hem snelden, speelgoed in over
vloed, later een prima kostschool en
zakgeld genoeg om zich alles te kunnen
veroorloven. De jongen, begaafd met
een goed stel hersens, leerde vlot en het
liet zich aanzien, dat hij een geslaagd lid
van onze maatschappij zou worden, tot
dat er plotseling als het ware iets in
hem knapte.
De studie interesseerde hem daarna
matig en op deze jonge leeftijd raakte
hij op het hellende vlak. Met gebruik
making van het geld dat hij van thuis
kreeg, bracht hij het grootste deel van
zijn tijd door met wat men „boemelen"
pleegt te noemen. De drank maakte hem
zorgeloos, bracht hem in een prettige
stemming en dan waren er nog de
vrienden en vriendinnen die hem aan
genaam gezelschap hielden.
Waarom toch? Waarom ging deze
jongeman niet door met zijn studie,
waarom een soort nihilisme?
WAT ONTBRAK ER?
De dienstdoende inspecteur wist het
antwoord wel op deze vraag. De oor
zaak is bekend en heeft velen deze weg
opgejaagd. Zijn gehele leven lang heeft
deze jongen ouderliefde gemist, de
ouderliefde die voor ieder kind van het
allergrootste belang is, zonder welke het
nu eenmaal niet kan opgroeien tot eea
stabiel mens.
Ook hier hadden de ouders geen tijd
voor hun kind. Vader, een industrieel,
was vrijwel dag en nacht bezig met zijn
bedrijf, dat hem volledig opeiste. Hij
had geen tijd om zich met zijn zoon te
bemoeien. De moeder had meer belang
stelling voor de luxe waarmee ze omge
ven was, haar vriendinnen en haar re
presentatie, dan voor haar kind, dat toch
bij het kindermeisje en later op de goede
kostschool in prima handen was.
Deze jongen heeft, evenals vele andere
lotgenoten, het voornaamste gemist, de
ouderliefde. Och, heel jong wist hij niet
beter. Maar eenmaal ouder wordend,
ging hij dat gemis voelen, het gemis aan
contact met begrijpende ouders, de sfeer
van het ouderlijk thuis.
IETS ANDERS NODIG.
Hij voelde zich alleen en verlaten en
zocht hiervoor vervanging. Vervanging
die hij vond in vrienden en vriendinnen,
die wel konden zorgen voor een aange
name sfeer, ook al was die anders. Hij
vond de drank, die hem in een prettige
stemming bracht en hem het gemis deed
vergeten. Waar moest hij heen met zijn
problemen, die andere jongeren thuis
kunnen bepraten? Hij moest ze opkrop
pen en wegdrinken.
De politie-inspecteur hoorde het dra
ma aan. Hij kende het al uit zoveel vori
ge ervaringen. Hij dacht aan zijn eigen
gezin, met een zoon van zestien en een
dochter van veertien jaar. Ook hij had
een taak die hem volledig opeiste, maar
toch zorgde hij er angstvallig voor, dat
er voldoende tijd overbleef om zich met
zijn kinderen te bemoeien. De ondervin
dingen die hij in zijn praktijk had opge
daan, waren evenzovele waarschuwin
gen voor hem geweest.
Hij kende het gevaarlijke probleem:
we hebben geen tijd voor onze kinderen,
waarmee tadloze veelbelovende jonge le
vens worden geruïneerd.
ELLY MARTINS.
(Nadruk verboden,)
maar met pyrethrum een pro
dukt waarbij dit niet te vrezen is.
Verdere insekten, die bij ons
als ziekte-overbrengers kunnen
fungeren, zijn de vliegen; dieren,
die zich afwisselend op uitwerp
selen van zieken en op menselijk
voedsel bewegen en die zodoen
de besmettingen via maag- en
darmkanaal kunnen veroorzaken.
Maar er zijn nog andere rede
nen waarom wij ons niet verre
kunnen houden van een interna
tionale bestrijding van ziekte-
verbreidende insekten. Verschil
lende infektieziekten, die in ge
ordende omstandigheden voor
ons geen dreiging vormen, kun
nen namelijk in tijden van ver
waarlozing en vervuiling, als
allerlei ongedierte gaat woe
keren, de kop opsteken.
Het is nog niet zo lang ge
leden dat we ons hier te lande
genoodzaakt zagen om een
krachtige bestrijding van kleer-
luizen, de overbrengers van de
infektiekiemen der vlektyfus ter
hand te nemen!
Ook hebben wij ons verbonden
tot medewerking met de Pan-
amerikaanse „Sanitaire Organi
satie" in verband met het wel
varen van Suriname en van de
Antillen. Zo hebben wij ons deel
aan de verplichting die Curagao
en Aruba op zich hebben ge
nomen om daar de bepaalde
soort mug, die overbrenger van
de gele-koortsverwekker is, uit
te roeien. En in Suriname moet
een eind worden gemaakt aan de
eeuwige ellende van de malaria,
aan de vreselijke draadwormziek
te en ook weer aan de gele
koorts. Wij hebben als klein land
het onze bij te dragen aan de
taken, die de grote gezondheids
organisaties op zich hebben ge
nomen.
dr. H. W. SCALONGNE.
(Nadruk verboden.)
De ons zo welbekende slag
room met z'n hoge vetgehalte
(40 waardoor de room stijf-
geslagen kan worden is niet de
enige roomsoort die door de
melkfabriek wordt bereid. Veel
minder bekend is de z.g. koffie
room of kookroom met een vet
gehalte van 20 Een scheutje
koffieroom, de naam zegt het
al, kan een goed kop koffie tot
een genot maken omdat ze de
smaak van de koffie wel ver
zacht maar toch heel goed tot
zijn recht laat komen.
Dat koffieroom ook wel „kook
room" wordt genoemd komt om
dat men er ook allerlei gerech
ten mee kan bereiden (room-
puddingen, roomvla's, soepen en
sauzen met room enz.) De blanc
manger b.v. was vooral vroe
ger een pudding die men veel
op de zondagstafel aan kon tref
fen en ook bij voorkeur werd
klaargemaakt voor kraamvrou
wen en herstellende zieken. De
ze is niet moeilijk klaar te ma
ken, lang niet zo machtig als een
slagroompudding en bijzonder
fijn van smaak!
Koffieroom is vers (gepasteu
riseerd) praktisch overal ver
krijgbaar mits van te voren bij
de zuivelhandel besteld, maar
wordt ook gesteriliseerd (b.v. in
tubes verpakt) in de handel ge
bracht. De prijs hiervan is,
vooral wanneer men er een pud
ding mee gaat maken en dus be
trekkelijk veel nodig heeft, dan
wel aanmerkelijk hoger dan van
de gepasteuriseerde koffieroom.
ZONDAG: Toast met haring,
varkenshaas, postelein, aard
appelen, blanc manger.
MAANDAG: Vleespannekoek,
princessebonen, gebakken
aardappelen, wentelteefjes.
DINSDAG: Eieren in kerrie
saus, rijst, sla van rauwe
bloemkool, pruimenvla.
WOENSDAG: Rijstkoekjes met
kaas, princessebonen, aardap
pelen, tomatensaus, peren-
compöte.
DONDERDAG: Stoofschotel, le
ver, yoghurtvlaai (bonen in
de week zetten).
VRIJDAG: Witte bonen, padde
stoelen, kaasragoüt, aardap
pelen, óf speklappen, witte
bonen, aardappelen, hangop
met vruchten.
ZATERDAG: Dikke groenten-
soep met kaas, drie in de pan.
RECEPTEN
Blanc manger.
liter koffieroom, 1 vanille
stokje, 100 gram bitterkoek
jes, 75 gram suiker, 6 blaad
jes gelatine.
De room met het vanillestokje
en de verkruimelde bitterkoek
jes uur laten trekken, het
vocht door een dun lapje zeven
en de suiker en de geweekte,
uitgeknepen gelatine erin oplos
sen. Zodra de massa gaat opstij
ven, overbrengen in een pud
ding vorm, die enige tijd met
water is weggezet. Verder koud
laten worden, keren en er va
nillewafeltjes bij presenteren.
Dikke groentensoep met kaas.
2% liter water, 500 gram wit
te bonen of 2 kg aardappelen,
4 bouillonblokjes, 1 kg soep
groenten (prei, selderij, ui,
kool, bloemkool, worteltjes,
peterselie en/of selderij-
groen) 150/200 gr. kaas, 75
gram boter, zout, een scheut
melk.
Gaargekookte bonen of aard
appelen grof stampen, en het
water waarin de bouillonblokjes
zijn opgelost eraan toevoegen.
De groenten schoonmaken, snij
den en met de boter 10 minuten
fruiten. Daarna tegelijk met de
gehakte peterselie en de in blok
jes gesneden kaas door de soep
roeren en deze, zo nodig, op
smaak afmaken met melk en
zout.
lilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIL
I ONDER DE 1000 WEKEN j
1 School, winkel, fabriek
p en kantoor brengen weer
1 regelmaat in het leven van jj
B alle jonge mensen. Die B
jj regelmaat is van buiten- F
1 gewoon grote betekenis J
p voor het voortbestaan van
p een goede gezondheid. En 1
;j met een goede gezondheid jj
S kan er op de maatschappe- jj
1 lijke ladder iets warden jj
g bereikt
a En dan rijst meteen een 1
E vraag die voor alle jonge- 3
1 ren geldt: „Wat ben .jij 1
voor iemand? Wil jij eigen- 1
1 lijk wel iets bereiken?"
jj Ik wil me helemaal niet 'g
jj scharen in liet koor dat de W
jj ontaarding van de moder- jj
ne jeugd bezingt, maar p
g vaak is het toch wel erg E
jf moeilijk in de jonge men-
g sen van vandaag te blijven jj
g geloven.
SOORT SPORT
In de winkels wordt 1
jj iedereen immers dagelijks jj
H geconfronteerd met een jj
1 ontstellend gebrek aan in- B
jj teresse en aan vakkennis jj
1 bij de jeugdige verkopers jj
jj en verkoopsters.
3 Op school schaamt men Ij
g zich tot in de hoog;ste klas- jj
3 sen diep voor z'n leeftijd- I
g genoten als men z'n huis- jj
jj werk heeft gemaakt of z'n 1
jj lessen behoorlijk heeft ge- 1
1 leerd.
1 In de fabriek is het een 1
1 soort sport van veel jon- jj
jj geren om zo veel en zo lang jj
jj mogelijk van het werk weg 3
jj te zijn en de kanitjes eraf
J te lopen.
1 Op kantoor is het niet 1
jj anders: vooral de jeugd zit p
jj daar met een treurig ge- jj
jj brek aan plichtsgevoel de jj
jj tijd te verlummelen tot de g
g uitreiking van het volgen- ij
1 de loonzakje.
ALLES BETALEN
jj Toch heb ik het vertrSu-
M wen dat er onder de heden- 1
jj daagse jeugd genoeg jon- 1
ij gens en meisjes zijn die in- 1
jj zien dat thans de basis ge- 1
jj legd kan worden voor dat jj
jj wat zij eens zullen zijn.
jj Voor allen komt er im- 1
g mers een tijd dat de ouders 1
p niet meer alles betalen of
J het grootste gedeelte bij-
g passen. Dan gaat het erom 1
jj welke kennis er is verwor- g
jj ven en welke diploma's er jj
g zijn behaald.
jj Benut daarom de regel- H
p maat die na de vakantie 1
g door school of werk weer m
in je leven is gebracht en fi
p geef daar voor je eigen g
1 omstandigheden de nood- 1
j§ zakelijke uitbreiding aan. g
B Sta niet alleen iedere 1
g dag op dezelfde tijd op, ga 1
1 ook op geregelde tijden 1
g naar bed. Zorg voor de B
1 nodige ontspanning, liefst B
1 in de vorm van sport, zo jj
I mogelijk in de buitenlucht. 1
LEUKE PLANNETJES
En vergeet niet om op
zeer geregelde tijden te
g werken aan de uitbreiding g
p van je kennis. Nu ben je 1
jj op een leeftijd dat je het jj
I gemakkelijk in je hoofd I
g kunt zetten, nu ben je veel- B
p al in de gelegenheid er nog 1
g iets bij te leren,
p Laat het na de vakantie 1
p weer eens aanpakken ge- H
g blazen zijn. Durf eens nee E
p te zeggen tegen vriendjes jj
g en vriendinnetjes die een B
plannetje gemaakt hebben.
p Zet de knop van de radio B
jj gerust af, ga met je boe- 1
g ken naar een andere kamer 1
jj als de televisie aanstaat, §j
blijf niet eindeloos meeleu- 1
g teren over allerlei onbe- 1
p nuiligheden, maar maak 1
g iets van jezelf,
p Heb je de moed je te 1
g verzetten tegen de hoon jj
1 van de nietsnutten en de jj
M lanterfanters om je heen g
en werk blijmoedig aan je jj
p eigen toekomst.
dr. H. G. v. d. KLAAUW. 1
(Nadruk verboden) 1
ïllllllll!lil!IIIIIIIIIIUIIIIII|j||||||||l!lllll|||l|||||||||||||||U||||!||||||||[t|||jjy||||||[j|)i|||||||||j
