BREIEN N0YITA Parker Huink Onoverzichtelijke toestand in Kongo De reactie van Bonn op De Gaulles voorstellen Belgische wapens voor Katanga Uitwasbare inkt! Verklaring van Kasavoeboe Maatregelen tegen commu nistische actie in Indonesië gingen tot verzoening van Loemoemba en Kasavoeboe Rede van Loemoemba in het Huis van afgevaardigden Pog Het nut van seinpalen HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN \m Te koop bij inschrijving: percelen Voederbieten; perceel Aardappelen; perceel Bietenkoppen en -blad /oor inlichtingen en voor vaarden zich te wenden ot C. J. VERHULST, Coegorspolder P 12, Axel. briefjes in te leveren vóór >f op 17 sept. 1960 bij bo- 'engenoemde. «een mgst meer oor lekken OYAL BLUE WASHABLE. I de uitwasbare inkt voor school en huis, die met water en zeep in een wip uit alles wat wasbaar is kan worden verwijderd. Parket Super Quink bevat boven dien Solv-X, dat Uw vulpen reinigt terwijl U schrijft. 1 oz. f 0.70 2 oz. fb- 4 oz. 11.45 Bockhandel VAN DE SANDE loordstraat 57 - Terneuien frankering bij abonnement; Terneuze» Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5357 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2071 en 2510 Na 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJ DONDERDAG 8 SEPTEMBER I960. 16e Jaargang Nr 5081 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V, v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 et; minimum per advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties fgéén handels advertenties): 5 regels ƒ1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Na een stormachtige zitting \ar. zes uren en een redevoering ian Loemoemba, heeft het Kon golese Huis van Afgevaardigden woensdagmiddag, met 60 tegen 19 stemmen, een resolutie aan genomen, waarin besloten wordt de maandag jongstleden door de president der republiek en de minister-president gehouden redevoeringen, die tot de jongste crisis in Kongo hebben geleid ..geheel en al te annuleren". Kort vóór de stemming nam het Huis een voorstel van pre mier Loemoemba over tot in stelling van een „commissie van wijze mannen", die tussen de beide staatslieden zal moeten be middelen in een poging om het gerezen conflict tot oplossing Te brengen. Ook de Kongolese senaat kwam woensdag in zitting hijeen. In cn om het parlementsge bouw hielden tientallen Kongo lese militairen de wacht, terwijl militaire politie de toegangsbe wijzen van de genodigden en lournalisten op de publieke tri bune controleerden. Intussen zijn woensdag nog meer vrachtauto's met troepen in Leopoldstad aangekomen. Zo wel de aanhangers van Loe moemba, als die van Kasavoeboe beweren dat dit versterkingen vóór hen zijn. Totnutoe heeft het leger riP orders van de premier opgevolgd, doch een deel der troepen zou zich voor Kasavoe boe hebben uitgesproken. De telefoonverbindingen tussen Leopoldstad en Brazzaville zijn neg steeds verbroken, evenals de veerdienst over de Kongo-rivier naar Biazzaville. Ill Léopnldslad wordt door Kongolese troepen druk gepa trouilleerd. Tri de redevoering van 1\voe uur die Loemoemba in het Huis van Afgevaardigden heeft ge houden. viel hij weder de ver enigde Naties aan. Hij verklaar de dat de opperbevelhebber van het nationale Kongolese leger, generaal Loendoela. die uit Stan- leystad naar Leopoldstad terug keerde. niet op hel vliegveld van Leopoldstad moch: landen. Op zijn rit naar het parle mentsgebouw werd Loemoemba ooor Kongolese militairen be waakt. Twee Soerianese soldaten gingen met hem het gebouw binnen, doch de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden gelarile hun het gebouw te ver laten, onder de toevoeging: ..Wij kunnen hier geen buitenlandse troepen gebruiken". Joseph Ileo. de voorzitter van de senaat dip door president Kasavoeboe tot premier is be noemd in de plaats van Loe moemba. woonde de senaatsver gadering van gisteren niet bij. Volgens het Belgische persbu reau Belga zou hij bezig zijn in het geheim een nieuwe regering te vormen. De stemming over de door het Huis van Afgevaardigden aange nomen resolutie geschiedde bij handopsteken. De uitslag van de stemming werd door de aanhan gers van Loemoemba met her haalde kreten van ..Oehoeroe" onafhankelijkheidi begroet. Vu is het woord aan president Kasavoeboe, die de keus heeft tussen Loemoemba te dulden en niet voor het Huis van Afgevaar digden te buigen. De zilting van het Huis var Afgevaardigden, die van half rif 's morgens t >t vijf uur 's mid dags heeft "duurd. werd her haaldelijk oiidei broken door per soonlijke incidenten en dreige menten. Loemoemba. die de debatten zwijgend en onverstoor baar had aangehoord, nam om twee uur liet woord om Ie ver klaren dal de val van zijn rege ring tot anarchie en burgeroor log zou leiden, en tot. de ineen storting van Kongo. De levering van Russische vliegtuigen noem de Loemoemba slechts een voor wendsel tot het optreden van Kasavoeboe. Hij beschuldigde de „imperialisten" ervan de ineen storting van Kongo te willen, om er daarna'zelf te blijven. Onder applaus van tweederde vin het aanwezigp aantal leden verklaarde Loemoemba de volle dige onafhankelijkheid van Kon go te willen. De Verenigde Naties hebben onze soevereiniteit en ons gezag beknot", aldus de Kongolese pre mier. die zich afvroeg aan wie het land nu toebehoort. „Voor de Verenigde Naties beslaat er geen „Wij willen hun geld niet", zo ging hij verder. „Laten de troe pen van de Verenigde Naties ver trekken en ons met rust laten" Loemoemba ontkende nog maals communistisch te zijn. „Wij zijn nóch Russisch, nóch Amerikaans; wij volgen de mid denweg. en hieruit zal onze kracht bestaan". Bij zijn aanval op de Belgen, de kolonialisten en andere „samen zweerders" sprak Loemoemba ook over „ondermijnende Rooms-Katholieke pamfletten. Toen hij verklaarde dat in Kasai een R. K. bisschop was aange houden. die vermomd als een generaal van Kalondji's strijd krachten. verliet Nzezi Landa. één der oprichters van Kasavoe- boes Abakopartij. schreeuwend en heftig gebarend cfe zaal. Loemoembas rede werd ver scheidene malen onderbroken door kreten van goed- en afkeu ring. De premier riep op tot sa menwerking. Volgens hem zou Kongo uiteenvallen, als hij zou aftreden. Hij verklaarde elke algemene verkiezing gemakkelijk te zullen winnen. Loemoemba maakte voorts be kend, dat ei een komplot was ontdekt om Kongolese bankgel den ten bedrage van miljoenen dollars te verduisteren. „Zekere leden van de regering" waren hierbij betrokken. Loemoemba besloot zijn rede met dc verklaring dat als het parlement zich uitspreekt voor een federaal of confederaal stel sel, hij zich daar niet tegen zou verzetten, mac zulks zou dan op éen wettige manier dienen te ge beuren. Intussen heeft oon woordvoer der van de Ver. Naties in Leo poldstad bekendgemaakt, dat de Ver.N aties de vliegvelden van Leopoldstad, StanieystacT en Loe- loeaburg hebben gesloten. Hij zei dat dit betekende, dat er feitelijk aan het vervoer van Kongolese troepen met Russische vliegtui gen naar de gebieden van Kasai en Bakwanga oen einde is geko men. „Wij zijn bereid, elke maa'- regei te nemen om Kongolese levens te redden", aldus de woordvoerder. Hij wilde hierover niet nader uitwijden. landen een brief geschreven, die gisteren is gepubliceerd. Hij schrijft o.m.„Na de sa menzwering van de Belgische imperialisten met Kasavoeboe die van zijn functie van staatshoofd is ontheven in overeenstemming met de beslui ten van de onlangs gehouden PanAfrikaanse conferentie waar alle delegaties de agressie van de Belgische imperialisten veroordeelden en krachtig de beveiliging van de eenheid en het grondgebied bepleitten zou de wettige regering van de repu bliek Kongo, gisteren in buiten gewone zitting bijeen, bijzonder dankbaar zijn wanneer uw re gering haar onmiddellijke mili taire hulp kan verlenen door troepen van uw leger en de hoofdzakelijke bewapening, en mogelijk transportliegtuigen te zenden". In een brief aan de vertegen woordiger van Hammarskjoeld in Kongo zegt de Kongolese premier dat de maatregelen ten aanzien van de vliegvelden en het. radiostation" een schen ding van de soevereiniteit van de republiek Kongo" zijn. „De regering kan dergelijke maatre gelen niet langer aanvaarden". De opperbevelhebber van het Kongolese leger, generaal Loen doela, zou gisteren geen toe stemming hebben gekregen op het vliegveld van Leopoldstad te landen en hebben moeten terugkeren. LOEMOEMBA VRAAGT AFRIKAANSE STATEN OM MILITAIRE HULP Premier Loemoemba heeft de onafhankelijke Afrikaanse sta ten om onmiddellijke militaire hulp verzocht, en van de Ver enigde Naties geëist dat zij de vliegvelden van Kongo vrijgeven en Radio-Leopoldstad heropenen. Loemoemba heefi de rege ringsleiders van verschillende onafhankelijke Kasavoeboe heeft dinsdag avond weer iets van zich laten horen. Hij heeft voor Radio- Kongo de nationale zender van de republiek Kongo (het voor malige Frans kongo) in Brazza ville een verklaring laten voor lezen. Hierin kant hij zich tegen Loemoemba vanwege diens „pro-communistische politiek" en zegt hij dat de Bantoes niets wilen weten van het internati onale communisme. Het is nog niet duidelijk hoe Kasavoeboe contact heeft kun nen opnemen met zijn aan hangers in Brazzaville, daar alle verbindingen tussen Brazzaville en Leopoldstad verbroken zijn. De meeste waarnemers in Leo poldstad menen dat Kasavoe boe zich al lang zorgen heeft gemaakt over de groeiende in vloed van de communisten op Loemoemba en dat de aankomst in Loeloeaburg van de Rus sische Iljoensjins voor hem de druppel is geweest die de emmer heeft doen overlopen. De Franse radio-omroep heeft woensdagochtend omgeroepen dat de Kongolese president Ka savoeboe nok heeft medegedeeld dat hij. behalve premier Loe moemba, nog vijf ministers, die bekend stonden om hun commu nistische neigingen, heeft ontsla gen. Onder hen bevinden zich de minister van Justitie Mwamba, diens ambtgenoot van Binnen landse Zaken Gbenye en de mi nister van Voorlichting Kas.ja- moera. Kasavoeboe verklaarde tot zijn besluit te ziin gekomen, nadat hij in de afgelopen twee maanden de chaos in Kongo, dat volgens hem naar het communisme af glijdt. steeds groter had zien worden. De Franse radio-omroep meld de later nog dat Kasavoeboe zijn toespraak in zijn ambtswoning te Leopoldstad op een hand had laten opnemen, waarna deze band over de rivier de Kongo naar Brazzaville werd gesmok keld. Volgens de Franse radio-om roep beheersen troepen der Ver. Naties thans de verbindingen tussen Leopoldstad en Brazza ville. Volgens de omroep bevin den Kasavoeboe en Loemoemba zich beiden in Leopoldstad. „AFP" meldt uit Brazzaville dat in regeringskringen aldaar verklaard word dat de Kongole se president Kasavoeboe in staat Afrikaanse is gesteld via radio-Brazzaville een verklaring af te legen, om dat hem dit in zijn eigen land in feitte onmogelijk was geworden. Hieraan werd toegevoegd dat het in overeenstemming is met de democratische beginselen, wan neer een buitenlandse regering een ander bewind in staat stelt van haar middelen tot menings uiting gebruik te maken. In regeringskringen in Brazza ville legt men er de nadruk op. dat dinsdag j.l„ voordat de Ver. Naties het toezicht op het radio station van Leopoldstad over namen, gebleken is dat Loe moemba van plan was het ge bruik van de omroep uitsluitend voor zichzelf te reserveren en dat hij zelfs het staatshoofd Ka savoeboe niet wilde toestaan het volk toe te spreken. „AFP" meldt uit Leopoldstad dat aldaar een gespannen toe stand heerst. Dit is vooral merk baar in de omgeving van de ambtswoning van president Ka savoeboe. waar Kongolese mili taire politie de toegangen naar de presidentiële woning volko men heeft afgesloten. De politie weigerde zelfs een afgevaardigde, die voorzien was van een officieel doorlatingsbe- wijs, tot de president toe te laten. Ook in de omgeving van Kasa- voeboes woning hebben zich, verdekt, Ghanese V. N.-militai ren opgesteld, die op hun beurt weer scherp toezicht uitoefenen op alles, wat zich nabij het presi dentiële verblijf zou kunnen af spelen. Amerikaanse gift voor Kongo Do V.S. hebben dinsdag vijf miljoen dollar aan de V.N. ge geven. die „bestemd moeten wor den voor de financiering van de invoer in Kongo van diverse pro- dukten", zo is door een woord voerder van de V.N. meegedeeld. De passagiers van één van tie wagens van een Engelse diesel- trein die een dezer dagen bij Reading ontspoorde zul len dankbaar zijn, dat net op de plaats van de ontsporing een seinpaal stond. De stevig in de grond verankerde constructie voorkwam namelijk een ernstig ongeluk door de omvallende spoorwagen te ondersteunen en zo te voorkomen, dat deze ondersteboven van het talud rolde. De oorzaak van de ont sporing moet gezocht worden in een verschuiving -van de railbed ding. (Advertentie.) VóóR U GAAT EERST EVEN KIJKEN bij DAN HEEFT U ECHT IETS APARTS Uit het stilzwijgen van Bonn over de voorstellen van presi dent De Gaulle met betrekking tot de NAVO en de Europese samenwerking kan worden afge leid, dat de Westduilse regering tegenover deze voorstellen zeer terughoudend staat. De ongun stige weerklank, die De Gaulle's voorstellen op deze punten bij de Westelijke bondgenoten hebben gevonden, is ook tot Bonn door gedrongen. De eerste reactie van de rege ring in Bonn op de persconferen tie van generaal De Gaulle is in zoverre een misverstand geweest, dat deze regering de krachtige houding van De Gaulle tegen over de Russische intimidatie pogingen heeft toegejuicht. Dit sloeg echter niet op De Gaulle's plannen met betrekking tot Europa en de NAVO. Bondskanselier Adenauer, al dus wordt in Bonn vernomen, wenst niet door middel van luid ruchtige verklaringen over de Gaulle's plannen te discussiëren, doch uitsluitend langs de weg van diplomatiek overleg. Woensdag werd in Bonn be kend, dat bondskanselier Ade nauer vóór zijn vertrek naar zijn vakantie-oord Cadenabbia op 27 augustus een brief aan generaal De Gaullq heeft gezonden. De in houd hiervan wordt echter ge heim gehouden. Politieke waar nemers menen echter, dat Ade- In Indonesië neemt de span ning tussen het leger en de com munistische partij toe. Nadat het leger alle communistische acti viteit in Zuid-Borneo, Zuid-Suma- tra en Zuid-Celebes had verbo den, heeft thans het legercom- mando in Oost-Java een verkla ring doen uitgaan in het com munistische centrum Surabaja, dal duidelijk tegen de partij is gericht. Hoewel in deze verkla- Df Rotterdamse Kobhy Ouwer- kerk, die enige tijd geleden de opmerking maakte, dat do huid ziekte van zijn moeder en broers misschien wel in verband kon staan met het gebruik van plan tenboter, is dinsdag als een wonderdokter door minister mr. dr. Ch. J. M, A. van Rooy op het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid in Den Haag ontvangen, in aanwezigheid ian de directeur-generaal voor de Volksgezondheid prof. dr. P.- Muntendam bood de minister Hobby een fraaie schooltas aan. Foto boven v.l.n.r.Mr. dr. Ch. J. M. A. van Rooy, die boven dien een handtekening plaatste in liet knipselboek van het Rot- terdammertje Robby öuwer- kerk en prof. dr. P. Munten dam. Woensdag is in Elisabethstad een vliegtuig met negen ton wapens uit België voor het Ka- tangese leger aangekomen. Het Katangese ministerie van Bin nenlandse Zaken heeft meege deeld. dat dit pas het begin is van een geregelde aanvoer uit België. De lading bestond uit normale kleine wapens, waar- staat, geen regering. Zij bezetten I onder automatische geweren, het land". De wapens zijn voor de Force Publique besteld voor dat deze in juli aan het muiten sloeg. De gehele bestelling wordt volgens het ministerie aan Katanga ge leverd. Leopoldstad krijgt er niets van. Een woordvoerder van het Katangese ministerie van Bin nenlandse Zaken zei dat het onmogelijk is wapens naar Leo poldstad te zenden onder de huidige omstandigheden De wapens zulten onmiddellijk aan het Katangese leger worden uitgereikt, dat defensieve po sities inneemt aan de grens. De V. N., die toezicht houdl op de activiteit in Elisabethstad, laat de wapens toe. hoewel de volkerenorganisatie verder geen wapens in Kongo laat binnen komen. ring geen organisaties met name worden genoemd, wordt de be volking gewaarschuwd op haar hoede te ziin tegen de activiteit van een „bepaalde groep", die er op gericht is, de integriteit van het leger te ondermijnen om het leger tegen president Soekarno uit te spelen. In de verklaring wordt o.a. ge zegd, dat Indonesië het uitslui tende bezit is van het Indonesi sche volk. en dat hot hoogver raad zou zijn als men zich, eco nomisch of ideologisch, onderge schikt zou maken aan een bui tenlandse mogendheid. Een In donesiër mag geen loyaliteit be tuigen aan een vreemde macht. De woordvoerder van het gar nizoen te Soerabaja deelde mede. dat een lid van de communisti sche partij in hechtenis is geno men wegens het verspreiden van het gerucht, dat een hoge amb tenaar zich zou hebben laten om kopen om president Soekarno te vermoorden. Deze woordvoerder sprak ook een bewering tegen van de communistisch gezinde vakvereniging, de „Sobsi", als zouden vier personen, die na een demonstratie werden gevangen genomen, door de politie zijn mis handeld. Op de kleine Soenda-eilanden zijn het communistische blad de „Harian Rakjat" en het linkse blad „Bintang Timur" verboden voor militairen. In verschillende delen van In donesië hebban de Islamietische partijen demonstraties gehouden tot steun aan het optreden van het leger. MAMADOU DIA PREMIER VAN SENEGAL De nationale vergadering van Senegal heeft woensdagochtend de benoeming tot premier van Mamadou Dia goedgekeurd Mamadou Dia heeft gister avond president Senghor zijn kabinetslijst voorgelegd. nauer hierin als zijn mening heeft te kennen gegeven, dat het tot dusver bereikte begin van een Europese politiek niet in gevaar mag worden gebracht. Volgens welingelichte rege ringskringen in Bonn wordt de terughoudendheid van Bonn over de uitlatingen van generaal De Gauile verklaard uit de omstan digheid, dat bondskanselier Ade nauer afwezig is. Met betrekking tot de opmer kingen van de Franse president over de Europese politiek zeiden genoemde kringen, dat het het onveranderlijke beginsel der bondsrepubliek is de E.E.G. te behouden en te versterken. Op het gebied der defensie moet aan twee vereisten worden voldaan; de NAVO moet zo aan- valskrachtig mogelijk zijn. Om dit te bereiken moeten de Euro pese bondgenoten zich zo nauw mogelijk bij de Ver. Staten aan sluiten. Zodra deze beide beginselen ten aanzien van de Europese politiek en de defensie-politiek zijn vei lig gesteld, zou over de voorstel len van generaa] De Gaulle ver der kunnen worden gepraat. WESTDUITS PERSCOMMENTAAR OP DE GAULLES PLANNEN De onafhankelijke bladen in West-Duitsland zijn over het al gemeen sceptisch gestemd ten aanzien van De Gaulle's plannen voor een reorganisatie van de N.A.V.O. „Die Welt" uit Hamburg schrijft dat wanneer De Gauile een her ziening van dc N.A.V.O. wenst „hij zich goed bewust moet zijn dat hij de aanwezigheid van dc Amerikanen in Europa op spel zet". De in Essen verschijnende „Westdeulsche Algemcine" meent dat „De Gaulle's aandringen op een hervorming van de NA.V.O. en de Europese integratiepolitiek krachtig van de hand moet wor den gewezen. De Gaulle's voor stellen zullen in de andere N.A.V.O.-ianden maar weinig steun krijgen. Maar de open baarmaking van deze plannen is een nieuwe stap op de weg naar verzwakking van de N.A.V.O. De „Sueddeutsche Zeitung" (München) merkt op. dat het Europese parlement, dat De Gauile heeft voorgesteld, geen wetgevende bevoegdheid zou be zitten en slechts van symboli sche betekenis zou zijn. „een par lement dat geen parlement is". Daarentegen schrijft de „Deut sche Zeitung" uit Keulen met in stemming over het plan voor een Europese volksstemming. „Wan neer de Europese landen de doel stellingen van Europa goedkeu ren kunnen de Europese rege ringen er zich niet langer aan onttrekken. VEILIGHEIDSRAAD MORGEN BIJEEN De Veiligheidsraad koml van daag bijeen om de door de Sow- jet-Unie aanhangig gemaakte kwestie van de Dominicaanse republiek te behandelen. RUSTIG WEER I In de loop van woensdag bleef de luchtdruk boven de Britse eilanden regelmatig stijgen. Er ontwikkelde zich daar een krachtige rug van hogedruk, die zich langzaam naar het oosten verplaatste. Daarmee samen- hangend nam een frontale sto ring boven de Noordzee verder in betekenis af. Deze storing bracht woensdag in ons land wel bewolking, maar het bleef op de meeste plaatsen droog weer. De temperaturen liepen op tot 16 a 18 graden, alleen in Zuid-Limburg bleef het kwik een paar graden lager steken. Er was weinig wind Voor van daag komt er weinig verande ring in de temperaturen. Ds wind, die zwak tol matig blijft gaat waaien uit richtingen tus sen noord en west. Er blijft wel bewolking aanwezig, maar er wordt op de meeste plaatsen weer droog weer verwacht. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van donderdag ochtend tot donderdagavond. Rustig weer. Bewolkt, maar op de meeste plaatsen droog weet. Zwakke tot matige wind. overwegend tussen noord en west. Niet veel veran dering in temperatuur. DONDERDAG 8 SEPTEMBER v.m. n.m. Terneuzen 4.04 4.22 Breskens 3.29 3.47 Hansweert 4.44 5.02 Walsoorden 5.54 5.12 ZON MAAN op onder op onder Sept. 8 6.02 19.12 20.43 9.29 9 6.04 19.10 21.11 10.39 10 6.06 19.07 21.41 11.46 ijl I

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1