GRATIS
Frankrijk zai geen inmenging in de
;erijnse kwestie dulden
Aig<
SCHOOL
SCHRIFTEN
Castro steunt op de massa
Japans minister betreurt verzoek tot
uitstel van vlootbezoek
OrkaanDonna'trok over
St. Maarten
Kasavoeboe vervangt Loemoemba
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- cn MAANSTANDEN
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1960
16e Jaargang Nr 5079
DE OORLOG
IN ALGERIE
GERUCHTEN ROND
KONING BOUDEWIJN
MIJNONGELUK
IN ZUID-AFRIKA
MINISTER
SOEBANDRIO OVER
DE DOORMAN
MOLOTOF IN WENEN
Veruarde toestand in Kongo
Vroeg uit de veren
Voorzitter en secretaris
Instituut Nederland-Japan
nemen ontslag
LOEMOEMBA ZET
KASAVOEBOE ALS
STAATSHOOFD AF
INCIDENT IN
KONGOLESE
PARLEMENTSGEBOUW
AMERIKAANSE
VERSLAGGEVER IN
KONGO OMGEKOMEN
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
Na 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijsƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,— per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Frankrijks president generaal
De Gaulle heeft op zijn maan
dagmiddag gehouden persconfe
rentie verklaard, dat Frankrijk
nöch geschokt, noch geïntimi
deerd zal worden door het ge
scheld of de plagerijen van be
paalde zijden tegen sommige
landen, waaronder Frankrijk.
Generaal De Gaulle sprak voor
meer dan 750 journalisten, bui
tenlandse diplomaten en leden
van het Franse kabinet, die zich
in de balzaal van het Elysée ver
zameld hadden. Dit was de derde
persconferentie, die generaal De
Gaulle sinds zijn ambtsaanvaar
ding heeft gehouden.
Met betrekking tot Algerië zei
de president, dat er een Algerië
bestaat. Er bestaat een Algerijn
se eenheid. Er bestaat een Alge
rijnse persoonlijkheid. Het is aan
de Algerijnen, aan wie het toe
behoort, om over eigen lot te be
slissen. In afwachting dat zij
zulks kunnen doen, is de ontwik
keling van de Algerijnen aan de
gang, een beweging die niet kan
worden tegengehouden.
Er worden nieuwe maatregelen
voorbereid voor het bestuur van
de verschillende gebieden en de
regering over geheel Algerië, al
dus de president, die hieraan
toevoegde dat de gang van zaken
in Aigerië goed vooruit gaat. De,
Mohammedanen hebben reeds
vele bestuurstaken overgenomen.
Voorts wees de president op de
toenemende economische kracht
van het land.
Met betrekking tot de interna
tionale situatie zei De Gaulle, dat
er een gevaar schuilt in de stro
mingen, die de wereld thans m
beroering brengen. Frankrijk
heeft zijn politieke lijn uitgestip
peld en zal deze standvastig vol
gen.
De Gaulle verklaarde verder,
dat in al deze manifestaties niet
temin iets overdrevens en kunst
matigs schuilt, en dat is de reden
waarom wij ons niet van streek
laten brengen door deze waar
schuwingen, aanmaningen, door
deze vloed van plagerijen, afkom
stig van bepaalde landen tegen
enkele andere landen, en in het
bijzonder tegen ons.
De Gaulïe uitte ernstige kritiek
op het optreden van de Verenig
de Naties in Kongo en deed een
beroep op nauwe coördinatie tus-
Een rug van hoge luchtdruk
boven de Britse eilanden, welke
zich oostwaarts uitbreidde, heeft
in ons land de buiïgheid sterk
onderdrukt en voor flinke zon
nige perioden gezorgd. Ook in
Engeland en Frankrijk onder
ging het weerbeeld hierdoor
een verbetering. Slechter ge
steld was het in het gehele Al
pengebied van Zwitserland,
Italië en Oostenrijk waar fron
tale storingen de afgelopen twee
dagen langdurige en soms zware
regenval veroorzaakten. Som
mige stations kregen in 48 uur
neerslaghoeveelheden van meer
dan 100 mm.
Het laat zich aanzien dat
eerdergenoemde rug van hoge
luchtdruk vandaag het weer
beeld in ons land geheel zal be
heersen, zodat de buiïgheid vrij
wel geheel zal verdwijnen en
zonnige perioden het weer een
prettiger karakter zullen geven.
In de nacht gevormde mist zal
in de ochtend weer snel verdwij
nen waarna het kwik zal op
lopen tot ongeveer 18 graden."
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig van dinsdag
ochtend tot dinsdagavond.
Zonnige perioden.
Zonnige perioden en overwe
gend droog weer. Zwakke tot
matige wind tussen west en zuid
west. Middagtemperaturen om
streeks 18 graden.
DINSDAG 6 SEPTEMBER.
sen de leidende Westelijke mo
gendheden.
„De rivaliteit tussen de Ver.
Staten en de Sowjet-Unie heeft
aan de Russische kant een stre
ven doen ontstaan om de moei
lijkheden, voortvloeiend uit de
nieuwe verwerving van de sou-
vereiniteit, in het bijzonder door
de Afrikaanse landen, tegen de
Westerse wereld uit te buiten."
De Russen trachten deze on
vermijdelijke ontwikkeling om te
zetten in een chronische crisis en
hierin worden zij door commu
nistisch China gesteund.
De Gaulle zei twee jaar gele
den aan president Eisenhower,
en vervolgens aan de Britse pre
mier MacMillan te hebben voor
gesteld om gezamenlijk te han
delen, speciaal in Afrika, in
plaats van ieder op eigen ma
nier. „'Dit is nog steeds niet ge
beurd. Maar het is nog niet te
laat. De Westelijke mogendheden
moeten permanent gezamenlijk
optreden om de nieuwe vrije
landen aan te moedigen redelijk
te handelen", aldus de generaal.
Met betrekking tot Kongo zei
de Franse president, dat de Ver.
Staten, Engeland en Frankrijk
van het begin af hun optreden
hadden moeten coördineren. Als
zij tezamen de souvereiniteit en
onafhankelijkheid van Kongo
hadden gegarandeerd, zou geen
inmenging van bepaalde zijden
hebben plaats gehad en zcu het
prestige van het Westen beter
zijn verzekerd dan door het on
voldoende en zeer kostbare op
treden van de zogenaamde Ver
enigde Naties.
In het verdere verloop van zijn
persconferentie stelde De Gaulle
een Westeurope.se volksstem
ming voor, ter verwezenlijking
van de plannen voor een Euro
pese politieke eenheid.
Verder uitweidend over Alge
rië zei De Gaulle, dat wat ook
in New York in de Verenigde
Naties zal gebeuren of niet zal
gebeuren, Frankrijk standvastig
zijn eigen politiek in Algerië zal
velgen.
Als de Algerijnse opstandelin
genleiders in Tunis mochten den
ken, met een resolutie van de
Verenigde Naties de hand van
Frankrijk te kunnen forceren,
geven zij zich aan een grote il
lusie over.
Volgens de president zijn de
Verenigde Naties niet bevoegd
om zich met Algerië bezig te
houden. Dit is zuiver een Franse
aangelegenheid.
De president verklaarde, dat
het op elk moment mogelijk is de
gevechten te beëindigen en te
spreken over de vraag hoe dit
zou kunnen worden bereikt, wat
er met de wapens moet gebeu
ren en wat met de strijders. Hij
zei dat zolang de wapens aan
het woord zijn, er geen politieke
kwesties kunnen worden bespro
ken.
Over West-Europa doorgaand,
zei De Gaulle dat de Westeuro-
pese landen regelmatig bijeen
moeten komen ter bespreking
van politieke aangelegenheden.
Hij stelde de instelling van een
secretariaat voor, alsmede van
een assemblée, samengesteld uit
delegaties van Westeuropese
parlementen, en voorts het zoj over één antenne, waarmede
spoedig mogelijk houden van een wel de verbinding met Curagao
„plechtig referendum, om de kan worden onderhouden, doch
steun van het volk te krijgen niet die met Saba, St. Eustatius
voor deze samenwerking tussen 1 en het Julianavliegveld op St.
de landen. Maarten zelf.
De Gaulle somde drie voor
waarden op voor een doeltref
fende ontwapening: ontspanning,
waarbij de landen zich onthouden
van beledigingen over en weer;
het maken van een begin met
ontwapening, vooral cp het ge
bied van kernwapens; en „ern
stige samenwerking".
Met betrekking tot de Mali-
federatie zei De Gaulle het recht
van Senegal om zich daaruit
terug te trekken, te erkennen.
Niettemin acht hij het voortbe
staan van de federatie van be
lang en Frankrijk zal het zijne
daartoe bijdragen. Ook een Afri
kaans staatshoofd stelt pogingen
in die richting in het werk.
Ten aanzien van het NAVO-
verdrag meende De Gauile dat
herziening op twee punten nood
zakelijk is: 1. De beperking van
het verdrag tot alleen de Euro
pese zóne; 2. de integratie van
de Europese defensie.
Volgens een rapport van de
staf van het Franse leger in Ai
gerië is de militaire toestand de
afgelopen anderhalf jaar, sinds
generaal De Gaulle president is,
aanzienlijk verbeterd', zo bericht
„Paris Jour".
De eenheden van het opstan-
delingenleger die zich in Marok
ko en Tunesië bevinden, zouden
thans geen offensief meer kun
nen ondernemen. Het aantal in
actieve dienst zijnde bewapende
rebellen zou van 40.000 in mei
1958 tot 22.000 thans zijn terug
gelopen. Hun bewapening zou in
deze p>eriode van 17.000 kleine
vuurwapens en 870 zware wa
pens (mortieren, bazooka's etc.)
zijn verminderd tot 8.300 lichte
en 470 zware vuurwapens.
Slechts in het Aures-gebergte,
waar de opstand zes jaar gele
den begon, baart de toestand nog
zorgen. Hier opereren nog een
heden van 100 man sterk.
Het aantal aanslagen tegen
personen en particuliere bezittin
gen verminderde de eerste helft
van dit jaar ten opzichte van
1959 met 35 proeent tegen over-
heidsbezit met 52 procent.
In kringen van de Romeinse
curie heeft men met verbazing
kennis genomen van een be
richt van een Amerikaans blad
volgens hetwelk de kardinaal-
staatssecretaris Tardini zou zijn
verzocht koning Boudewijn van
België voor te bereiden op het
kloosterleven daar de koning bij
de Trappisten zou willen in
treden.
Men schijnt dit bericht in ge
noemde kringen als gefanta
seerd te beschouwen.
(Adv.)
Nu! Haast u!
Olympiade
bij Knorr soep bouillon.
Pakket van fl?30 nu slechts f 1,03
Alléén bij 7&lWl
Voor een menigte van 300.008
man, die al zijn woorden beju
belde, heeft de Cubaanse pre
mier Fidel Castro in Havanna
bekend gemaakt het Ameri
kaans-Cubaanse defensieverdrag
te hebben opgezegd en bezig te
zijn met het aanknopen van
diplomatieke betrekkingen met
communistisch China.
De foto laat zien hoe Castro
vei antwoording afiegde aan zijn
vo!k.
Zaterdag zijn door een ont
ploffing in een mijn te Boksburg
in Transvaal vijf mijnwerkers
om het leven gekomen. 23 ande
ren geraakten ruim 2.000 meter
onder de grond ingesloten.
De mijndirectie heeft later
medegedeeld dat negen Afri
kaanse mijnwerkers om het
leven zijn gekomen. Negentien
mijnwerkers zijn nog onder de
grond ingesloten.
,Er bestaat geringe hoop, dat
de afgeslotenen nog tijdig kun
nen worden bereikt. Het red
dingswerk wordt echter in zo
hoog mogelijk tempo voortgezet
aldus de directiemededeling.
Een der ingesloten Afrikaanse
mijnwerkers is maandag na 45
uur levend gered. Na deze red
ding zijn de pogingen, om de
achttien andere ingeslotenen te
bereiken, met verdubbelde kracht
voortgezet.
De Japanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Zentaro Kosa-
ka, heeft maandag op een pers
conferentie verklaard het diep
te betreuren dat Japan moest
verzoeken om, uitstel van het
Nederlandse vlootbezoek.
Hij protesteerde tegen de me
ning dat het verzoek om uitstel
te vergelijken was mei het uit
stellen van het bezoek van pre
sident Eisenhower. Dit laatste
werd veroorzaakt door de bin
nenlandse toestand' in Japan ter
wijl het eerste uitstel het resul
taat was van diplomatieke over
wegingen en „niet van druk door
linkse groepen hier zoals sommi
ge berichten zeiden".
Kosaka zei
In de loop van de dag zijn nog
twee lijken van omgekomen
breken of zijn ambasadeur terug 1 mijnwerkers naar boven ge-
te roepen. Daarom vroeg Japan bracht. Men heeft thans weinig
Nederland herhaaldelijk het ver- Loop de overige zestien nog in-
met nadruk datzoek inzake het vlootbezoek in te gesloten mijnwerkers te kunnen
trekken.
Kosaka
zei dat Japan geen
Voorzover maandagochtend op
Curagao bekend Is geworden, is
de orkaan „Donna", die zondag
recht op het Antilliaanse eiland
Sint Maarten afstevende, zondag
avond even ten noorden van de
hoofdplaats Philipsburg over het
eiland getrokken.
Naar thans is gebleken, heeft
de radio-telegrafist van het
P.T.T.-kantoor te Philipsburg,
de hoofdplaats van St. Maar
ten, nog slechts de beschikking
v.m.
n.m.
Terneuzen
2.38
2.54
Breskens
2.03
2.19
Hansweert
3.18
3.34
Walsoorden
3.28
3.44
ZON
MAAN
op
onder
op
cndei
Sept.
6
5.59
19.17
19.49
7.02
7
6.01
19.14
20.16
817
8
6.02
19.12
20.43
9.29
9
6.04
19.10
21.11
10.39
10
6.06
19.07
21.41
11.46
Deze telegrafist beschikt op
het ogenblik evenmin over ge
gevens van de toestand in de
stad en op het verdere eiland,
daar hij door zware regenval
en de wind geïsoleerd is in het
telegraafkantoor.
Nadat hij een inspectietocht
had. gemaakt door de stad Phi
lipsburg en de districten op het
eiland St. Maarten, heeft gezag
hebber Beau jon het volgende
aan Willemstad gemeld:
Voorzover kan worden nage
gaan heeft de orkaan geen do
den en gewonden geëist. De
schade is zeer groot, doch is
nog niet met nauwkeurigheid te
ramen. Alle telefoonleidingen
en telefoonmasten zijn verdwe
nen, het lichtnet te Philipsburg
is onbruikbaar, van vele huizen
zijn de daken afgerukt en
enkele huizen werden totaal
vernield. Verder is er grote wa
terschade, terwijl ook de zee
ernstige schade heeft aange
richt. Op het vliegveld zijn de
antennes uitgevallen en is de
bakenzender verdwenen. De
plaats Simpsonbaai werd zon
dagavond geheel geëvacueerd.
Uit Saba en St. Eustatius is
op St. Maarten nog geen enkel
bericht ontvangen. Het plaatse
lijke hulpcomité is in actie ge
komen, doch voorlopig werd
nog geen aanvraag voor hulp
verzonden aan het Rode Kruis
op Curagao.
Op het Franse gedeelte van
het eiland St. Maarten zijn,
voor zover tot nu toe bekend,
eveneens geen doden of gewon
den te betreuren, doch ook
daar is zeer ernstige schade
aangericht, vooral aan de boom
gaarden. Het regent er nog
zwaar.
het uitstellen van het vlootbezoek
niet betekent dat Japan meer.
nadruk legt op de vriendschap f1-1 gekozen h.a in Fe,i
met Indonesië. „Japan wil vrien- sea Indonesië en Neder.anc,
den zijn met Indonesië en Neder- iov®r Westelijk Nieuw-Guinea,
land beiden". Kosaka zei datIn antwoord op een vraag zei
Japan reeds in mei een gereser- dat Japan zeer gaarne de
veerde houding had aangenomen Karei Doorman zou omvangen
toen van Nederlandse zijde voor 5 Iiet scklP ergens anders van-
het eerst informeel de mening an 7011 korr-en-
van Japan vroeg. De Japanse
regering was van mening dat
het bezoek op verzet in Indonesië
zou stuiten en zou kunnen leiden
tot het ontstaan van een delikato
kwestie tussen Japan en Indone
sië. De Indonesische minister van
Ondanks de gereserveerde Buitenlandse Zaken, dr. Soeban-
houding van Japan vroeg Neder- drio, heeft in commentaar op
land op 3 juni formeel toestem- het afgelasten van het Neder-
ming voor het bezoek. Japan landse vlootbezoek aan Japan
meende niet te kunnen weigeren gezegd, dat hij „blij is dat het
en stemde in met het bezoek. j gezonde oordeel uiteindelijk aan
De Indonesische regering had beidé zijden heeft gezegevierd"
eerst de Japanse toelichtingen
aanvaard maar later „was zij
niet in staat de gevoelens van-
het Indonesische volk te beheer
sen". Indonesië had toen meege
deeld, dat het indien het be
zoek zou
openbare
De minister zei, dat Indonesië
niet wenst dat Japan betrokken
wordt in het Indonesische con
flict met Nederland over Neder
lands Nieuw-Guinea.
De Japanse ambassadeur in
doorgaan door de i Djakarta, Takeo Oda, zei tegen
mening gedwongen verslaggevers, dat hij verheugd
zou worden de economische be- j is over het besluit van zijn rege-
trekkingen met Japan te ver- ring.
redden. Het aantal
draagt thans elf.
doden be-
De oud-minister van Buiten
landse Zaken van de Sowjet-
Unie Molotof is maandag in
Wenen aangekomen. Molotof, tot
voor kort ambasadeur in Oeljan
Bator, Buiten Mongolië, is, zoals
bekend, benoemd tot vertegen
woordiger bij het internationale
bureau voor atoomenergie.
Molotof vertrok onmiddellijk
na aankomst naar de Sowjet-
ambassade. Zijn toestel kwam
om ca. 12.00 uur plaatselijke tijd
aan. Dag en tijdstip waarop Mo
lotof zou aankomen waren strikt
geheim gehouden, om, zoals een
lid van de Sow jetdelegatie mee
deelde, hem ongemakken van
nieuwsgierigen en journalisten
te besparen.
Molotof zal de bijeenkomsten
in het kader van de conferentie
over kleine en middelgrote reac
tors, die maandag is begonnen,
waarschijnlijk niet bijwonen.
President Kasavoeboe vanKasavoeboe is altijd voorstan-
Kongo heeft maandagavond be-1 der geweest van een federaal
-I Kongo. Hij was in naam opper-
kend gemaakt, dat h,j Loemoem- bevethebber van het Kongolese
ba als premier van Kongo ver- leger. Het bevel werd echter in
vangen heeft door Joseph Ileo, feite uitgeoefend door generaal
Premier Chroesjtsjef gefotogra
feerd tijdens een wandeling in
het park van Kesaeranta (in
Finland) in de vroege ochtend
uren.
voorzitter van de senaat.
Kasavoeboe heeft de Ver. Na
ties gevraagd het bewind in het
land over te nemen.
Kasavoeboe maakte de ver
vanging bekend in een radiorede.
Hij verklaarde dat hij persoon
lijk het bevel over het Kongo
lese leger op zich heeft genomen.
Loemoemba is „door de Belgen
benoemd en voert het land naai
de broederkrijg" aldus Kasavoe
boe.
De voorzitter van het insti
tuut NederlandJapan, de heer
F. Th Roeter van Lennep te
Wassenaar, heeft besloten ont
slag te nemen uit deze functie.
Evenals de secretaris van dit
genootschap, die zijn ontslag
eerder indiende zondagavond,
doet de heer Roeter van Lennep
het uit protest tegen liet Japan
se besluit om de uitnodiging aan
de „Karei Doorman" in te trek
ken. De heer Roeter van Len
nep zeide dat „in ieder geval de
activiteiten van het instituut
voorlopig worden opgeschort
(het instituut werd ingesteld om
de handelsbetrekkingen tussen
Japan en Nederland te bevor
deren).
Loendoella,- die sergeant-majoor
was voordat Kongo onafhanke
lijk werd.
Volgens A.F.P. heeft Kasavoe
boe de hele regering-Loemocm-
ba naar huis gestuurd. De Kon
golese president zou voorts de
commandant van de V. N. om be
scherming hébben gevraagd.
Een woordvoerder van de V. N.
zei in Leopolastad, dat de V. N.
hun best zullen doen om Kasa-
vceboe's verzoek in te willigen,
maar dat zij een mandaat no
dig hebben om het bewind te
kunnen overnemen.
Premier Loemoemba van Kon
go heeft maandagavond voor de
radio verklaard dat de verkla
ring van president Kasavoeboe
van nni en gener waarde is. Hij
voegde hier onmiddellijk aan toe
dat Kasavoeboe geen staatshoofd
meer is.
Loemoemba noemde de verkla
ring van Kasavoeboe een onder
deel is van de samenzwering
tegen zijn regering, die de im
perialisten en hun medewerkers
gesmeed hebben. In naam van
de regering en het hele volk
spreek ik deze verklaring tegen.
De regering heeft geen enkel
onderhoud hierover met het
staatshoofd gehad.
Loemoemba deed een harts
tochtelijk beroep op liet leger
om op zijn post te blijven. Hij
verklaarde dat hij als minister
van Defensie bereid is om met
zijn soldaten te sterven.
'De politie van Leopoldstad
heeft in het parlementsgebouw
een jongeman gearresteerd, die
daar met een revolver en een
dolk liep te zwaaien. Volgens de
politie was het Orbert Nzoeze,
de leider van de jeugdafdeling
van Loemoemba's partij M.N.C.
Het is nog niet bekend wat
Nzoeze in het gebouw wilde
doen. Het gebouw zelf is thans
onder dubbele bewaking gesteld.
Een regeringswoordvoerder
zei geen officiële verklaring over
de arrestatie te kunnen geven.
De Amerikaanse verslaggever
Henry Taylor, zoon van de am
bassadeur in Zwitserland, is
zondag in de Kongolese pro
vincie Kasai tijdens een treffen
tussen groepen van de centrale
regering en leden van de Ba-
loebastam door machinegeweer
vuur gedood, zo deelde het
State Department mede. De
strijd speelde zich af te
Tsjelenge bij Bakwanga.
Taylor werkte voor de bladen
van het Schipps-Howard con
cern.