RT Balkanisering van Afrika.... I Voor TELEVISIE B U C K kwartje d e ZE WEEK etvalcantie 59 ct 35 ct "*99 „u69 ct 1.42 NU 1.27 24 ct c NU 39 ct Loemoemba, Katanga en de V.A.R. Mevrouw Powers uit Moskou vertrokken Weero verzicht den Eeckhout AHUIS elt ert van ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1960 16e Jaargang Nr 5071 BINNENVERINGBED Ijootlwill SCHUIMRUBBERBED TREINONGELUK IN ZUID-SLAVIE HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN WEERBERICHT MARGARINE BRAADVLEES of FIJNE RIB 2,50 UNDERLAPPEN a 1,75 :rcarbonade 2,— EHAKT a ƒ1.40 A RECLAME: Ham 45 ct. per 100 gr. nworst 25 et. per 100 gr. aslever 25 ct. per 100 gr. 5PEIC 1,per kg. 'AAN 2 TELEF. 2431 t/m 2 SEPTEMBER eptember zijn wij weer Uw dienst. (E. BOERBCOMS) 'EL. 2473 - TERNEUZEN am gram 1ST k gram leken STEI 'an '9 nog 98 ct EoB'eFa-zaken be am prima kwaliteit, rtering en lage prijzen t iedereen bij aankoop cent één zegel. Bij in- van een vol opplak- zegels) ontvangt V in ken ƒ2,—. fyonwiac feg abeuBamaat: Terneuaeu Oirecteur-Hoofdredacteur I. van de Sandi Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswa] Telefoon 2073 en 2510 NA 5 nor uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 ct Losse nrs 9 ct DE VRIJE ZEEUW Versehilnt dagelijks Uitgeefster N. V, v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 et; minimum pc; advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties Tgéén handel*- advertenties)5 regels 1,Iedere regel men 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adraa Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 utir. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 tmT, De Afrikaanse moeilijkheden blijven aanhouder, en zij hebben o.a, haar oorzaak in het feit, dat er na de ontvoogding geen sta biele staten of naties achterbleven. In Kongo is dat bekend. De provincie Katanga heeft zich afgescheiden onder invloed van Bel gische grote ondernemingen, die op die wijze hopen, gevrijwaard te blijven voor de chaos in de rest van Kongo. Maar op zichzelf zouden er in Katanga al genoeg stammen zijn, die niets willen weten van het centrale gezag in Leopoldstad, nu daar geen Bel gische voogden meer zitten. In Neder-Kongo en overal elders bestaan zulke vormen van „stammen-nationalisme", die de eenheid bedreigen. Verleden week heeft premier Loemoemba, een heethoofd, er de secretaris generaal van de V. N., Hammarskjoeld. van beschuldigd, dat deze niets deed. om Katanga te onderwerpen aan het centrale gezag. „Ik heb opdracht, zo zet de heer H. toen, om de Belgische troepen te vervangen door afdelingen der V. N„ maar niet om me te men gen in binnenlandse kwesties. Formeel erkende hij dus wel, dat Katanga tot het „binnenland'' van Kongo behoort, maar wie daar gezag heeft gaat hem niet aan. De V. N. mogen zich zelfs krachtens het Handvest niet mengen in binnenlandse aangelegenheden. Anders zou elke regering, die heeft te kampen met een binnenlandse verzetsbeweging, de Ver. Naties kunnen vragen, haar te komen helpen. De Kongolezen die nog niet eens een grondwet hebben moeten in die grond- vet maar bepalen, of Kongo een unie van republieken wordt of een eenheidsstaat. TERNEUZEN RUSSISCH VERZET. Maar Hammarskjoeld riep toch de Veiligheidsraad bijeen, om bevestiging te verkrijgen zijn opdracht: die is hem verleend. Ei was geen behoefte aan een nieuwe resolutie: hij had de oude alleen uit te voe ren. De Russen konden legen die oude besluiten niets begin nen. Zij wilden eerst nog een mo tie doen aanvaarden, waardoor de heer H. zou worden gedwon gen. de Canadezen van de V. N. naar huis te sturen (omdat Ca nada lid is van de NAVO) en een Afrikaanse commissie te aanvaarden, die hem in Kongo op zijn vingers moest tikken. Maai de Russen hebben dat voorstel niet eens in stemming gebracht, omdat zij alleen de steun van de Polen hadden kunnen krijgen. In Kongo zelf bleven er overi gens moeilijkheden genoeg. De assistent van H. Bunche (een Amerikaanse doctor en een ne gen werd vervangen door een andere, Indische, secretaris, om dat Bunche in conflict was ge komen met Loemoemba, de pre mier van Kongo. Er waren voortdurend geschillen tussen de troepen der V. N. en Kongolese soldaten. De militairen uit Gha na. nog onder hev el van de En gelse generaal Alexander, wil den daarop van hun wapens ge bruik maken, doch Bunche ver bood hun dit, omdat dan de chaos niet zou zijn te voorzien. Als zij worden aangevallen met wapens, mogen deze troepen er ook gebruik van maken, maar overigens moeten zij veel over hun kant laten gaan. MALI-FEDERATIE. Hoe moeilijk het is, te voorko men dat Afrika een soort Bal kan wordt van kleine landjes, is bewezen in het vroegere Franse V est-Afrika. Toen dit binnen de Frans-Afrikaanse gemeen schap zelfbestuur kreeg in 1958, viel het meteen uiteen in de ge westen. die de Fransen om ad ministratieve redenen hadden afgebakend. Het is zo. dat de daar door Frankrijk aangestel de neger-intellectuelen, die al in de Franse tijd afgevaardigden en hoge ambtenaren en tenslotte ministers waren geworden, hun eigen „staatje" graag behielden, en dat natuurlijk de stammen binnen hun gebied ook afkerig waien van het opgaan in een veel grotere eenheid. Van de Frans-Afrikaanse staatjes die gewoonlijk twee tot drie miljoen inwoners heb ben waren er tenslotte toch twee die een federatie wilden vormen: Senegal, dat aan zee ligt en erg is verfranst, en Soe dan. dat in het binnenland ligt en gebruik maakt van de haven van Senegal (Dakar) zodat de twee ook economisch bij elkaar horen. Maar nu is het tot een uitbarsting gekomen en zijn de twee weer uiteengevallen na een poging van de Soedanese leiders, zich meester te maken van het gezag in Senegal. Het is zeer vvel mogelijk, dat Soedan, weer afgezonderd in het binnenland, zich zal afscheiden van de hele Frans-Afrikaanse gemeenschap. Want juist omdat Senegal zo „Frans'' was, wilden de Soedanezen het onder hun eigen leiding zien te krijgen. De kans bestaat, dat Soedan zich nu aansluit hij Guinea. Dit ligt aan de Afrikaanse west kust en grenst aan Soedan, even als Senegal. Maar Guinea heeft zich in 1959 onafhankelijk ver klaard en is uit de Frans-Afri kaanse gemeenschap getreden. Of Soedan en Guinea dan echter een nieuwe federatie zullen vor men, moet men betwijfelen. Mis schien wordt het een soort Be nelux, maar ook niet meer. IMPONEREND. U weet hoe de Russen in Afri ka met het Westen concurreren. In Guinea bijvoorbeeld kreeg de regering van de jonge staat geen Franse hulp meer na de afscheiding, maar toen sprongen Oosteuropese landen in en Gui nea wordt nu ^apchouwd als een sport-springplank voor het mar xisme in Afrika, al zal het wel geen vazalstaat worden van de Russen. In Kongo pogen deze laatste zich ook al populair te maken. Nu spelen tegenwoordig daarbij technische snufjes een grote rol, om eenvoudige volken maar ook wel Westerlingen onder de indruk te brengen. Wat dit betreft hebben de Russen weer iets geprésteerd, wat de Amerikanen nog niet is gelukt: een kunstman te lanceren, die ongeveer acht keer rond de aar de te laten draaien, en daarna twee opgesloten hondjes levend en wel op aarde te doen terug keren in een luchtdichte cabine. Inderdaad: het is fantastisch. Want uit de raket is die dieren- cabine weer weggeschoten naar de aarde terug. Dit zijn allemaal voorbereidingen, om een mens rond de aarde te doen draaien. Wat voor nut het heeft is niet erg duidelijk, het is meer een gevaarlijk spelletje. Het zou pret tiger ziin. als men de formule van het geluk had gevonden. Maar nu is de vrees juist erg groot dat met al die experimen ten de mogelijkheid tot militai re macht zeer is toegenomen. Als men twee honden kan laten rond vliegen en op een bepaald punt op aarde kan laten terug komen. kan men dat nok met twee atoombommen. En daarom is het dus een griezelig geval. ook als „agressief en oorlogs zuchtig gehekeld. Dat Powers maar tien jaar kreeg, met kans op latere gra tie, zou zo zegt de pers in Stalins tijd niet zijn voorgeko men. Maar de Russen hebhen een goede beurt willen maken voor de openbare mening der wereld. Omtrent de houding van de piloot, die spijt betuigde, wa ren de meningen verdeeld. Maai als men zelf niet in zo'n situatie zit is het moeilijk te zeggen, of men anders had kunnen reage ren. DUITSE GENERAALS. De Duitse generaals hebben weer van zich doen horen. Zij hebben een memorandum doen publiceren, waarin zij als hun mening te kennen geven, dat de Westduitse Bondsweer atoom wapens moet hebben. Nu is het voor geen volk goed. als gene raals meedoen aan politiek, maar de Duitsers hebben er bijzonder onaangename herinneringen aan. De minister van Defensie heeft het memorandum goedge keurd. Had hij het dan niet zelf kunnen publiceren? Neen, hij ge bruikte de generaals om zijn eigen wensen kenbaar te maken, en daaraan kracht bij te zetten. Vooral om de socialisten tegen te werken, die tegerr kernwapens voor het leger zijn. Er zijn vol gend jaar namelijk verkiezingen, ais nu maar de Amerikanen de zeggenschap houden over de kernwapens is dat nog enigszins geruststellend. Het is te kort ge leden, dat de oorlog eindigde, om Duitse generaals het lot van Europa te kunnen toevertrou wen. Het is echter nog beter dat zij zich ook niet mengen in de politiek. Dr. A. C. (Nadruk verboden.) DE VERJAARDAG VAN H. K. H. PRINSES WILHELMINA H. K. H. Prinses Wilhelmina zal op haar 80ste verjaardag van de Rotterdamse burgerij telegrafisch een gelukwens ont vangen. Deze word) dan ver zonden van de St. Laurens- plaats, waar 's avonds van 8 tot 9 uur een groot deel van de be volking van de Maasstad aan wezig zal zijn op een .zangdienst ter ere van Prinses Wilhelmina. Aanvankelijk zou dit zanguur in de Sini Laurenskerk ge houden worden, maar er bleek zoveel belangstelling voor te be staan, dat men besloot het rui me plein er ook bij te betrek ken. Door middel van televisie toestellen zal het publiek mee kunnen zingen. Rond een rij dende muziektent vol appara tuur zal men de muzikale lei ding van cantor-organist George Stam kunnen volgen, evenals de openingstoespraak van de burgemeester van Rotterdam, en de verbindende teksten tus sen de Valeriusliederen, die een predikant zal verzorgen. De plaatsen in de kerk wor den gereserveerd voor bejaar den uit tehuizen, die met bus sen gebrachl worden. Na afloop van het zanguur volgt op het. plein een laptoe. Van het gehele programma wordt een bandopname ge maakt, die Prinses Wilhelmina toegezonden zal worden. (Adv.) Advertentie) HAZET-FABRIEK EN ZEVENBERGEN KONINKLIJKE FAMILIE IN NAPELS Koningin Juliana. Prins Bern- hard en de Prinsessen Beatrix en Irene zijn vrijdag in Napels aangekomen met de jachten „Groene Draeck" en Piet Hein", die van de eilanden Capri en Ischia waren vertrokken. KONING BOUDEWIJN EERT GEVALLENEN IN KONGO Koning Boudewijn. premier Eyskens en de minister van Defensie Gilson hebben donder dagmiddag in Brussel deelgeno men aan een herdenkingsplech tigheid voor de 49 Belgische militairen die in Kongo zijn ge sneuveld. De koning bevestigde de pos- thuum verleende onderscheidin gen aan de kisten en onderhield zich geruime tijd met familie leden van de gesneuvelde mili tairen. De radiozender „De stem van Havanna" heeft gemeld dat een niet geïdentificeerd vliegtuig donderdagavond boven de Cu baanse provincie Pinar del Rio heeft gevlogen en daar het vuur heeft geopend op twee militai ren, Één van de soldaten werd gewond. POWERS VEROORDEELD. De Amerikaanse piloot Po wers, die in mei met zijn spiona- gevlieglüig in de Sowjet-Unie, boven de Oeral, naar omlaag werd geschoten, is veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Hij moest liet nog doen met een vliegtuig, maar kon vandaar uit de aardbodem folograferen. Daar Eisenhower zelf had ver klaard, dat hij opdracht had ge geven tot zulke vluchten, zei men in Moskou, dat eigenlijk de Amerikaanse president terecht stond. Diens politiek werd dan Vrijdag is te Leopoldstad van welingelichte zijde vernomen dat de Verenigde Arabische Re publiek thans de mogelijkheid ernstig overweegt troepen ter beschikking te stellen van de regering-Loemoemba, om de on afhankelijkheid van Katanga te vernietigen. Loemoemba zou deze uiterste oplossing achter de hand houden voor het geval zijn streven, om langs diploma tieke weg zijn gezag in Katanga te vestigen, schipbreuk zou lei den. Een uit diplomaten en mili tairen bestaande missie van de V.A.R. heeft dinsdag j.l. in aan wezigheid van de bevelhebber der V.A.R.-eenheden, die ter be schikking van de V.N. zijn ge steld, een onderhoud van twee en een half uur met, Loemoem ba gehad. Deze missie is woens dag naar Alexandrië vertrok ken. waar zij rapport heeft uit gebracht aan president Nasser. De leider van de V.A.R.-dele gatie naar de conferentie te Leopoldstad. Sabri, zou nu Loe moemba hebben medegedeeld dat, Nasser bereid zou zijn de eenheden valschermtroepen, die thans deel uitmaken van het V.N.-leger in Kongo, ter be- BELGIE VRAAGT HULP VAN DE VER. NATIES In Brussel is meegedeeld dat België een voorstel van de Ver enigde Naties een beroep op de Verenigde Staten te doen heeft aanvaard, en dat Amerika zich bereid heeft verklaard vliegtui gen beschikbaar te stellen. schikking van de centrale Kon golese regering te stellen, in dien deze ze zou willen aan wenden om Katanga te over meesteren. In de omgeving van Loe moemba wordt opgemerkt dat „niets een regering kan verhin deren een bevriend land te ver zoeken zijn strijdkrachten ter beschikking te stellen ter be vordering van een doel, dat on der de uitsluitende zeggenschap van deze regering valt". Hieraan werd toegevoegd: „Er zou dus in dat geval niet kun nen worden gesproken van een buitenlandse militair ingrijpen, doch van het verlenen van mi litaire bijstand". In Kongolese regeringskrin gen merkt men verder op dat er bij de indeling der V.N.-troe pen in voorzien werd dat de V.A.R.-eenheden zouden wor den gelegerd in Kamina, in Ka- tanga. PERSCONFERENTIE VAN LOEMOEMBA (Adv.) Amerikaanse deelneming met overlijden U. F. M. Dellaert De raad van commissarissen en de directie van de „Port of New York Authority" (de New- Yorkse havendiensten l hebben aan mevrouw Dellaert een tele gram gezonden waarin zij hun deelneming betuigen met het overlijden van haar echtgenoot. Tevens hebben zij zorg gedragen dat als „laatste blijk van uitzon derlijke waardering" op het graf van de overleden luchthaven directeur namens hen een krans zal worden gelegd. Premier Loemoemba heeft vrijdag op een persconferentie in Leopoldstad verklaard dat Kongo, zodra de Belgische troe pen het land hebben verlaten, aan de V. N. zal vragen geleide lijk haar troepen die dan niet meer voor het handhaven van de orde nodig zijn, terug te trek ken. Wij hebben reeds gevraagd dat de controle op de vlieg velden en in de havens door de Kongolezen zelf wordt uitge oefend. aldus de premier. Hij zei verder dat zijn rege ring een spionagenet had ont dekt met als centrum Brazza ville aan de andere kant van de rivier de Kongo. De Belgen hadden daar een algemeen hoofdkwartier ingericht met de steun van de Franse autoritei ten. Daarom had de Kongolese regering de verbindingen tus sen Brazzaville en Leopoldstad verbroken. De veiligheids- KATANGA EN KASAI In een door de premier van de „mijnstaat" Ngagoela uitgegeven perscommuniqué wordt meege deeld dat op 25 augustus door „de presidenten Tsjombe en Ka- lindji een conventie fs getekend waarbij een voorlopige confede ratie tussen de republieken Ka- tanga en Kasai wordt gesticht". Het akkoord voorziet in gemeen schappelijke verdediging van de twee republieken en de oprich ting van een economische en tol- unie tussen Katanga en de mijn- republiek van Kasai. Kalondji is uit Elisabethstad naar Bakwanga vertrokken. Tsjombe verklaarde aan een vertegenwoordiger van A.F.P. dat hij enkele compagnieën Ka- tangese troepen naar Kasai had gezonden om met name Ba kwanga te beschermen. Aan de grens waren mijnen gelegd maar men moest de ernst van de toe stand niet overdrijven. Op het vliegveld van Bakwan ga zijn benzinevaten gereed ge zet om ongewenste landingen van vliegtuigen te verhinderen. Het postverkeer tussen Elisa bethstad, de hoofdstad van Ka- tanga. en de rest van Kongo is geheel stopgezet. Alleen het ver keer met het buitenland gaat door. de uit- dat diensten in Loeloeaburg hadden een vliegtuig in beslag genomen dat wapens vervoerde en in Brazzaville was opgestegen. Loemoemba deelde mede dat hij vandaag naar Stanleystad zou gaan. Hij zou een kleine groep Westelijke correspon denten meenemen om hun te tonen dat de bevolking van Kongo zijn regering „ten volle steunt". De toon der verklaringen was gematigd en verzoenend en niets herinnerde aan scherpte van de vroegere latingen van de premier. Intussen wordt gemeld het rivierverkeer tussen Braz zaville en Leopodstad vrijdag ochtend is hersteld. Op elke boot bevindt zich een agent van de Kongolese veiligheidsdienst die de identiteit der passagiers controleert. Loemoemba bevestigde dat zijn troepen posities in de provincie Kasai hadden inge nomen om de veiligheid in het gebied te verzekeren. Hij zinspeelde na het offici- ele gedeelte van de persconfe rentie in een kort gesprek met verslaggevers erop dat zijn leger voorbereidingen treft om op te treden tegen zijn tegenstanders in de provincie Equator. HAMMARSKJOELD NIET NAAR ZUID-AFRIKA Secretaris-generaal Hammar skjoeld heeft in een telegram aan minister van Buitenlandse Zaken Eric Louw verklaard, dat hij met het oog op de gebeurte nissen in Kongo niet zijn voor genomen bezoek aan Zuid-Afri- ka zal kunnen brengen. Hij zei dat zijn aanwezigheid in het V.N.-hoofdkwartier in New York vereist was. Aanvankelijk zou Hammar skjoeld eind vorige maand naar Pretoria zijn gegaan, naar aan leiding van de resolutie van de Veiligheidsraad over de door de regering-Verwoerd gevolgde apartheidspolitiek. De gang van zaken in Kongo heeft hem evenwel al enkele malen ge noodzaakt dit bezoek uit te stel len. Mevrouw Barbara Powers, de echtgenote van de tot tien jaar vrijheidsstraf veroordeelde Ame rikaanse piloot is vrijdag uit Moskou via Erussel en Parijs naar haar vaderland terugge keerd, tegelijk met haar moeder en beide advocaten. Deze laatsten zeiden dat het nog niet duidelijk is hoe vaak mevr. Powers haar man zal kun nen zien. Dit zou afhangen van de plaats waar hij wordt vast gehouden. Mevr. Powers zei nog niet te hebben uitgemaakt wanneer zij naar de Sowjet-Unie teruggaaf Haar verzoek om een onderhoud met premier Chrcesjtsjef was tot dusver onbeantwoord geble ven. ZUIDAFRIKAANSE NOODTOESTAND OPGEHEVEN De Zuidafrikaanse minister van Justitie, Erasmus, heeft vrijdagavond medegedeeld dat zijn regering heeft besloten de noodtoestand, die 20 maart j.l. na de wanordelijkheden te Sharpeville werd ingesteld, met ingang van 31 dezer op te hef fen. De noodtoestand werd in 123 districten afgekondigd. Hij is thans nog in 46 districten die alle grote steden omvatten van kracht. De „Johannesburg Star" meldt dat de opheffing van de nood toestand inhoudt dat alle per sonen, die onder de bepalingen ervan op politieke gronden ge vangen zijn gezet, op vrije voe ten zullen worden gesteld. Minister Erasmus verklaarde dat de omstandigheden in Zuid- Afrika thans zodanig verbeterd zijn, dat het niet langer nodig is rust en orde met behulp van de noodtoestand te handhaven. Barbara Powers kocht winterkleding voor haar man in Moskou In gezelschap van een gids van Intourist, die haar koffer en tas droeg, heeft mevrouw Powers, de echtgenote van de in Moskou gevangen zittende Amerikaanse U-2-piloot Francis Gary Powers, donderdag in Moskou gewinkeld. In het Gum-warenhuis van de Russische hoofdstad kocht zij voor haar man een warme win- te rui trusting. Woensdag j.l. is mevrouw Po wers een uur lang bij haar man geweest, de toestemming hiertoe was volkomen onverwacht ge geven. Bij een treinongeluk irt Zuid- Slavië zijn donderdag negen riien- sen om het leven gekomen en achttien gewond. Het ongeluk deed zich voor op de lijn Split- Zagreb. Een sneltrein botste op het station van Martin Brod tegen een stilstaande goederen trein. Het ongeluk zou te wijten zijn aan een seinfout. DEZELFDE TEMPERATUREN Een storing die van het zui den uit over ons land is getrok ken veroorzaakte vrijdag plaat- ZATERDAG 27 AUGUSTUS. Terneuzen Breskens Hansweert Walsooorden v.m. 5.17 4.42 5.57 6.07 n.m. 5.34 4.59 6.14 6.24 ZONDAG 28 AUGUSTUS. Terneuzen 5.58 6.15 Breskens 5.23 5.40 Hansweert 6.38 6.55 Walsoorden 6.48 7.05 ZON MAAN selijk zware regenval. In Leeu warden en Zierikzee viel zelfs meer dan 30 mm. Op vele an dere stations werden echter slechts enkele millimeters afge tapt. De storing werd gevolgd door een zwakke rug van hoge- luchtdruk, die eveneens naar 't noorden trekt. Boven Frankrijk komt echter reeds weer een nieuwe storing voor. In verband hiermee moet worden verwacht, dat er heden behalve opklarin gen opnieuw plaatselijk enkele buien zullen voorkomen. Daar de wind uit zuidelijke richtingen zal waaien blijft de tempera tuur boven normaal. op onder op onder Aug 28 5.44 19.37 12.30 22.27 29 5.46 19.35 13.41 23.07 30 5.48 19.33 14.50 23.54 31 5.49 19.30 15.53 medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van zaterdag ochtend tot zatei dagavond. DEZELFDE TEMPERATUREN Eukele opklaringen maar ook plaatselijk enkele buien, zwakke tot matige wind uit zuidelijke richtingen, weinig verandering in temepratuur.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1