GRATIS SCHOOL SCHRIFTEN De toestand in Albertstad Eisenhower wil deelnemen aan V. N.-debatten Ernstige gasontploffing in Amsterdam De gebeurtenissen in Kongo W eero verzicht WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN iüsciag 24 augusfus 1960 DONDERDAG 25 AUGUSTUS 1960 16e Jaargang Nr 5069 EERSTE BLAD KENNEDY LIJDT NEDERLAAG Het treinongeluk in Portugal DE TWEE KONGO'S Persconferentie van Amerikaanse president generaal kettani militair adviseur van kongolese staf VORDERING BELGISCHE VLIEGTUIGEN IN KONGO Dillon: „SITUATIE IN KONGO VERBETERD" EISENHOWER OVERWEEGT BIJWONING ALG. VERGADERING DE KONINKLIJKE FAMILIE Libanees vrachtschip gezonken Feestelijk défilé PHILIPS *"U> L\-Vix Cf C\\V.\V\\W«« /rankerlng hij abonnement: Temeuzen Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswai Telefoon 2073 en 2510 NA 5 uur uitsluitend 2073 jironummer 38150 Abonnementsprijs: 16.— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 et Losse nrs 9 ct DE VRIJE Z Versenijnt dagelijks - Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J van de Sande. Temeuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum {ME ..iviTientie ƒ2.25. Fabriek Kleine Advertenties (géén handel»* advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adre# Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 dot Zowel van de zijde van het (ommando der V.N.-troepen in Elisabethstad als van dat der Belgische troepen is medege deeld, dat de toestand in Albert stad woensdagmorgen kalm is geweest. Uit Kamina is woensdag een compagnie Ierse troepen per vliegtuig naar Albertstad ver trokken, om het contingent van de Mali-federatie af te lossen. De Belgische troepen, die dins dag uit Kamina naar Albertstad zijn gekomen, bevinden zich daar nog steeds. Intussen zijn de verschillende verklaringen over het gebeurde nog steeds met elkaar in tegen spraak. De woordvoerder van de Verenigde Naties in Elisabeth- stad, Berendson, verklaarde woensdagmorgen geen aanlei ding te hebben terug te komen op zijn verklaring van dinsdag, toen hij zei niet over gegevens te oeschikken waaruit hij zou moe ten afleiden dat manschappen van het Mali-contingent aan het muiten zouden zijn geslagen of aan de relletjes zouden hebben deelgenomen. Generaal Gseysen, de bevelhebber der Belgische troepen in Kongo, verzekerde van zijn kant niets te weten van een afkeurenswaardig gedrag der Malinese militairen. Premier Tsjombe van Katan ga daarentegen handhaaft zijn communiqué van dinsdag, waar in werd gezegd dat Malinese militairen vrachtauto's ter be schikking van de muiters hadden gesteld, terwijl de (Europese) woordvoerder van het Katangese ministerie van Binnenlandse Zaken heeft verklaard, dat de Malinezen wapens aan de op standelingen zouden hebben ge leverd. De Katangese minister van Binnenlandse Zaken Moenongo en de Birmaanse kolonel Ye Gaung Qui worden woensdag uit Albertstad in Leopoldstad terugverwacht, waar zij verslag over de gebeurtenissen zullen uitbrengen aan de Ierse kolonel Byrnes, commandant der V.N.- troepen in Katanga. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken had men de gebeurtenissen van maandag avond en dinsdag reeds sedert enkele dagen verwacht. De Afri kaanse bestuursambtenaar van het betrokken gebied had reeds anonieme brieven gekregen, waarin hij met de dood werd be dreigd. Uit een woensdagavond door de regering van Katanga uitge geven communiqué blijkt, dat bij de ongeregeldheden in Albert stad op maandag en dinsdag slechts „enkele elementen van het Mali-contingent" betrokken zijn. In het communiqué wordt medegedeeld, dat de situatie in Albertstad weer normaal is. Dinsdagavond is een coördinatie tussen de verschillende groepen, die de orde handhaven, tot stand gebracht, vooral dank zij het op treden van de Birmaanse kolonel Ye Gaung van het V.N.-hoofd- kwartier. In overeenstemming met de burgerlijke en militaire autori teiten van Katanga enerzijds, en de autoriteiten van de Verenigde Naties anderzijds, aldus het com muniqué verder, zijn voorzienin gen getroffen voor het herstel van de orde, die was verstoord door enige ophitsers, die hulp De Amerikaanse Senaat heeft met 51 tegen 44 stemmen een door senator Kennedy gesteund voorstel verworpen, een plan voor medische zorg ten behoeve van ouden van dagen te koppe len aan de sociale wetgeving. Tot de tegenstemmers behoor den 19 democraten, voor het overgrote deel uit de zuidelijke staten. Vóór de stemming had Ken nedy verklaard dat het congres thans kon bewijzen dat het be reid is gedurende deze korte zit tingsperiode vooruitstrevende wetten aan te nemen. Toen de uitslag van de stemming bekend werd wierp Kennedy vol afschuw zijn pen op zijn lessenaar. Eisenhower heeft zich herhaal, delijk tegen het opnemen van medische programma's in het stelsel van sociale voorzieningen uitgesproken. Bij het treinongeluk in Coim- bra in het westen van Portugal zijn dinsdag twee mensen om het leven gekomen en 50 gewond. Het ongeluk gebeurde op acht km van Coimbra. De locomotief van een passagierstrein kwam op een brug in botsing met een vrachtauto en stortte daarna in de rivier de Ceira. hadden gekregen van enkele ele menten van het Mali-contingent. In het gebied van Albertstad zijn de politie-operaties begonnen. Zij hebben geen aanleiding gege ven tot betogingen. Het schijnt, dat de aanstich ters van de ongeregeldheden de vlucht hebben genomen, zodra zij hoorden van het tussen de autoriteiten, die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de orde, tot stand gekomen akkoord, aldus het communiqué tot be sluit. Intussen moet het volgens ooggetuigen, die uit Albertstad in Elisabethstad zijn aangeko men, niet uitgesloten worden ge acht, dat de Malinese militairen te goeder trouw zijn geweest. Zij zouden hun vrachtauto's aan de onruststokers hebben uit geleend in het verlangen zich met de bevolking te verbroede ren, om bloedvergieten te voor komen. De Ierse troepen, die het Mali nese contingent in Albertstad zullen aflossen, zijn inmiddels gearriveerd. Het Belgische ministerie van Landsverdediging heeft woens dag bevestigd dat Belgische troepen naar Albertstad in Ka- tanga zijn gezonden wegens een muiterij van soldaten uit de Mali-federatie, die tot de strijd macht van de Ver. Naties be horen. Volgens een communiqué zijn de Belgische soldaten, parachu tisten, met instemmnig van het opperbevel van de Ver. Naties naar Albertstad gegaan toen was gebleken dat de ernstige toe stand daar, die het gevolg was van de muiterij van een afdeling soldaten van de Ver. Naties, ge vaar opleverde voor leven en eigendommen van Europeanen. De regeringsleider van Katan ga, Tsjombe, heeft woensdag zijn communiqué van dinsdag bevestigd volgens hetwelk er geen communiqué onder een deel van de soldaten uit de Mali federatie in Albertstad geen discipline heerst. Tsjombe deelde dit mee na een gesprek met offi cieren van de Verenigde Naties. Volgens de verklaring van Tsjombe die door een Belgische adviseur aan verslaggevers werd doorgegeven, schijnt de Verenig de Naties niet goed te zijn inge licht over de toestand daar. De adviseur zei voorts dat Katangese autoriteiten in Al bertstad woensdagochtend tele grafisch hebben meegedeeld dat de toestand in Albertstad weer normaal is. Van gewoonlijk welingelichte zijde te Brussel is woensdag ver nomen dat bij het incident in Albertstad slechts één Afrikaan verwondingen heeft opgelopen. De omvang van de gebeurtenis sen is zeer overdreven, zo voegde men eraan toe. De ongeregeld heden waren begonnen na een demonstratie van een zeker aan tal Afrikanen. Frankrijk heeft voorgesteld, dat de Veiligheidsraad de twee republieken Kongo dringend zal verzoeken een overeenkomst te bereiken voor verschillende na men voor de staten voordat zij volgende maand tot de Verenig de Naties worden toegelaten. Nu! Haast u! Olympiade bij Knorr soep bouillon.1 Pakket van fï?30 nu slechts f 1,03 Alléén bij y&lOVl Woensdagochtend zijn de poli tie en de brandweer in Amster dam gealarmeerd voor een gas ontploffing in -een pand aan het Ceramplein. Vier personen werden min of meer ernstig gewond en een woonétage werd veranderd in een ruïne, toen zich gisteroch tend tegen tien uur met een hevige knal, die tot ver in de omtrek was te horen, een gas ontploffing voordeed op de eer- Kongolese soldaten, op zoek naar „spionnen" in Leopoldstad, hebben vier Belgen gearresteerd en een radiozender in beslag ge nomen. Twee werden na onder vraging op het hoofdbureau van de politie vrijgelaten, de andere twee worden vastgehouden op beschuldiging van spionnage. Zij zouden met hun zender geheime berichten naar het buitenland hebben gezonden. De Kongolese soldaten, die de zender in een kantoor in het centrum van Leo poldstad in beslag hadden geno men, zeiden dat zij ook wapens en munitie in het gebouw had den gevonden. De kisten, waar in de wapens zaten, werden op straat, voor de ogen van een menigte Kongolezen, opengebro ken. De veerdienst over de Kongo van Leopoldstad naar Brazza ville ligt nog steeds stil. De toe gangen tot de steigers zijn met prikkeldraad afgesloten. Maan dagavond betrokken Kongo lese troepen de wacht voor de woning van premier Loe- moemba. Er deden n.l. geruchten de ronde dat er een aanslag op Lcemoemba werd beraamd. In Leopoldstad zijn maandag voorts zeven Belgen, die de be manning vormde van een Sabe- na-toestel, gearresteerd en ge fouilleerd op wapens. Twee pis tolen zouden in beslag zijn ge nomen. Vele 1'eigen hebben ver gunning om wapens te dragen, maar de Kongolese autoriteiten hebben deze vergunningen inge trokken. In Stanleystad zijn vier Cana dese seineis van de V.N. tijdelijk door de Kongolezen vastgeliou- den. Z.ij werden gearresteerd na aankomst op het vliegveld van stad omdat hun parachutis tenemblemen achterdocht wek ten. Toen hun identiteit eenmaal was vastgesteld mochten zij zich naar hun onderdeel begeven. In Loeloeaburg is een Belgische piloot, die met zijn toestel van de Sabena uit Leopoldstad was gekomen, door de Kongolezen gearresteerd. De Belg vloog voor de Ver. Naties. De volkerenorga nisatie zoekt nu een andere pi loot die het toestel weer naar Leopoldstad moet terugvliegen. Functionarissen van de V. N. verwachten dat deze „kleine" in- cdienten nog wel enige tijd zullen aanhouden, daar er een ware angst voor spionnen bestaat. Iedere blanke met een uniform aan wordt direct met argwaan bekeken. de De Ver. Naties hebben bekend gemaakt dat de Marokkaanse generaal Ben Hamid Kettani mi litair adviseur van het Kongo lese opperbevel is geworden. Hij heeft het verzoek hiertoe van premier Loemoemba aanvaard. Generaal Kettani is ook plaats vervangend opperbevelhebber van de V. N.-strijdkrachten in Kongo, nu bijna 17.000 man in totaal. Kettani zal deze post be houden. Loemoemba zegt in een verklaring dat men nu voorbe reidingen zal treffen om het nieuwe Kongolese leger een „echt nationaal karakter te geven". De Belgische luchtvaartmaat schappij Sabena heeft woens dag bevestigd, dat een deel van haar luchtvloot, die de binnen landse lijnen in Kongo bevliegt, door de Kongolese regering is gevorderd. In het geheel be schikt de Sabena in Kongo over vier DC-4-toestellen, vier Con- vairs en dertien DC -3 en C-47- vlieg tuigen. Enige dagen geleden kondig de premier Loemoemba van Kongo in Leopoldstad aan, dat Kongolese troepen per vliegtuig naar Loeloeaburg, in de provin cie Kasai, zouden worden over gebracht, om de stammenoor- log te onderdrukken. De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Douglas C. Dillon heeft in de commissie voor buitenlandse zaken van het Huis van Afgevaardigden ver klaard dat de situatie in Kongo „tijdelijk schijnt te zijn verbe terd" nu de publieke opinie in de wereld zich ten gunste van het optreden van de Verenigde Naties heeft uitgesproken. Wat betreft de kwestie Katan ga -stelt de Amerikaanse rege ring zich op het standpunt dat „de bevolking van Kongo, Ka- tanga hierbij inbegrepen, zelf moet beslissen over de regerings vorm die zij wenst". De afgevaardigde Wayne Hays verklaarde dat „Loemoemba een krankzinnige is die zich als een Castro gedraagt". A.merika zou ..geen technici maar psychiaters" naar Kongo moeten sturen ste verdieping van een pand aan het Ceramplein in Amsterdam- Oost. De bewoonster mevr. W. AckermanBakker, die in de keuken aan het werk was, liep ernstige brandwonden op; haar echtgenoot, de 53-jarige verzeke ringsinspecteur P. M. Ackerman, werd gewond aan het hoofd en de armen, evenals de 17-jarige zoon Piet. Een Duits logeetje, Liezel Veit, oud 16 jaar en af komstig uit Zweibrücken kwam er iets beter afzij kreeg enkele lichte verwondingen. Alle slacht- offers zijn overgebracht naar het Onze Lieve Vrouwegasthuis. j Een begin van brand kon door de snel gealarmeerde brandweer terstond worden gesmoord met behulp van schuimblussers. De politie vermoedt, gezien de grote kracht van de explosie, dat in een zich in de keuken van de woning bevindende kleine buta- gascylinder een lek is ontstaan, waaruit het gas kon ontsnappen. Waarschijnijk is men toen met vuur in de nabijheid gekomen. De ontploffing ontstond vlak na het moment waarop de heer Ackerman in zijn woning was teruggekeerd na het doen van enkele boodschappen. Na de hevige explosie riep de man zijn vrouw toe uit het raam te sprin gen. De ernstige gewonde vrouw gaf hieraan direct gevolg en sprong over de gedeeltelijk weg geslagen waranda naar de circa vier meter lager gelegen tuin aan de achterzijde van het pand. Haar man, de zoon en het logeet je konden de geheel verwoeste kamers via de trap ontvluchten. Door de sterke druk bezweken alle binnenmuren rond de keu ken. Er sloegen grote gaten zo wel in het plafond als in de vloer, waardoor de boven- en de benedenbewoners de schrik van hun leven kregen. Vele ruiten van omligende woningen werden vernield. In de woning zelf ont stond een onvoorstelbare ravage van huisraad, kalk en muur stenen. De brandweer had gerui me tijd werk de eerste wrakstuk ken op te ruimen. De familie Ackerman was juist terugge keerd van vakantie. President Eisenhower heeft woensdag op zijn wekelijkse persconferentie verklaard dat hij persoonlijk deel zal nemen aan de debatten in bepaalde bijeen komsten van de algemene ver gadering der Verenigde Naties, „indien mijn aanwezigheid nood zakelijk is voor het onderstrepen van het belang van zekere aan de orde zijnde punten". Eisenhower beantwoordde twintig vragen. Hiervan hadden er zestien betrekking op Ameri kaanse binnenlandse vraagstuk ken of de campagnes voor de komende presidentsverkiezingen, terwijl vier ook op de een of andere wijze met de Amerikaan se buitenlandse politiek waren verweven. De volgende punten waren de voornaamste van 's presidenten persconferentie 1. Verenigde Naties. De hier voor vermelde bijwoning door de president van bepaalde ver gaderingen van de komende zit ting van de algemene vergade ring, „indien dat noodzakelijk mocht zijn". In andere gevallen zal de mi nister van Buitenlandse Zaken het standpunt der Ver. Staten uiteen zetten. 2. Cuba. De president bevestig de dat de Monroe-leer nog steeds van kracht is en dat hieraan door de verdragen van Rio de Janeiro en Caracas slechts uit breiding is gegeven. „Er is ech ter met betrekking tot de Ame rikaans-Cubaanse betrekkingen nog niets onherroepelijks ge schied. Er moet, ook in het be lang van het Cubaanse volk zelf, een oplossing voor de huidige moeilijkheden worden gevonden", aldus Eisenhower. 3. Nixon. Eisenhower verklaar de met nadruk dat hijzelf degene was geweest die gedurende zijn twee ambtsperioden alle belang- President Eisenhower over weegt of hij naar de algemene vergadering der Ver. Naties zal gaan, aldus heeft de eerste Ame rikaanse afgevaardigde bij de Ver. Naties, Cabot Lodge, mee gedeeld. Lodge, die 3 september als Amerikaans afgevaardigde af treedt om aan de verkiezings campagne mee te doen, daar hij de republikeinse kandidaat voor het vice-presidentschap is, zei nog niet te weten of Eisenhower zeker de algemene vergadering, die 20 september begint, zal bij wonen. Een besluit was nog niet genomen. Op een persconferentie in het Witte Huis heeft de president onlangs gezegd, de mogelijkheid niet uit te sluiten dat hij de as semblee zal bijwonen als de Rus sische premier Chroesjtsjef er zou zijn en als de Amerikaanse president van mening is dat zijn aanwezigheid in New York nut tig zou zijn. rijke beslissingen had genomen. „Nixon heeft immer op brede, moedige en nuttige wijze aan de voorbereiding ervan deelgeno men", aldus Eisenhower. 4. De verkiezingscampagnes. De president noemde als de be langrijkste punten van de thans in volle gang zijnde campagnes voor de komende presidentsver kiezingen de buitenlandse poli tiek, het landbouwbeleid en finan ciële en fcelastingvraagstukken. Hij betreurde het, dat de buiten landse politiek niet buiten de ver kiezingscampagnes kon worden gehouden. 5. Het Katholicisme. De pre sident onderstreepte dat de Ame rikaanse grondwet in godsdienst vrijheid voorziet en dat daarom het geloof van een bepaalde pre sidentiële kandidaat geen factor in de verkiezingsstrijd mag vor men. Hij voegde hieraan toe: „Ik moet toegeven dat een vraagstuk als dat van het geloof bepaalde tegenstellingen in het leven kan roepen, doch ik voor mij wens hier niet aan mee te doen." 6. De landbouw. Eisenhower legde de nadruk op de noodzaak ener wijziging van de Ameri kaanse landbouwwetten, „opdat deze kunnen worden aangepast aan de moderne omstandig heden". Hij achtte dit vooral no dig in verband met de toenemen de buitenlandse behoefte aan Amerikaanse landbouwproduk- ten. Om hieraan tegemoet te kunnen komen moest z.i. echter de binnenlandse positie van de Amerikaanse boer worden ver beterd. 7. De politiek. Eisenhower verklaarde opnieuw dat hij slechts in uitzonderingsgevallen zou deelnemen aan bepaalde politieke manifestaties in het kader der verkiezingscampagnes. Dit was eensdeels het gevolg van de verantwoordelijkheden van zijn ambt, terwijl hij zich aan de andere kant reeds ver plicht had tot deelneming aan niet-politieke gebeurtenissen. President Eisenhower herhaal de op zijn persconferentie zijn reeds eerder geuite mening, dat de Russische autoriteiten de Amerikaanse „U-2"-vlieger Francis Powers te zwaar hebben gestraft. Hem was gevraagd uiteen te zetten waarom hij dit zo vond, waarbij de vragensteller had verwezen naar het vonnis van dertig jaar gevangenisstraf, dat een Amerikaanse rechtbank had geveld over de Sowjetrussi- sche kolonel Abel, die wegens spionage in de Ver. Staten had terecht gestaan. Eisenhower antwoordde hierop dat beide gevallen niet konden worden vergeleken. „Er bestaat geen precedent voor hetgeen Powers ten laste werd gelegd", verklaarde hij. In antwoord op verschillende vragen over het feit, dat Powers verklaard had schuldig te zijn aan het hem ten laste gelegde, verklaarde Eisenhower dat hij er nimmer ook maar over ge dacht had Powers te verlooche nen. De president bracht in her innering dat hij persoonlijk de verantwoordelijkheid voor de aan Powers gegeven opdracht op zich had genomen. Koningin Juliana en Prins Bernhard, de Prinsessen Beatrix en Irene, met vakantie in Italië, zijn woensdag op Capri aangeko men. Het gezelschap was des ochtends met de „Piet Hein" en de „Groene Draeck" uit het havenplaatsje Minori vertrok ken. De twee jachten werden door de mijnenveger Hr Ms „Gemert" vergezeld. Het Libanese vrachtschip „Haalycon Med" is woensdag bij Gibraltar gezonken na een aan varing met het 23.363 ton meten de Panamese tankschip „Esso Switzerland", dat 26 opvarenden van de „Haalycon Med" heeft opgepikt. 3 mensen worden ver mist. Het gezonken schip mat 1.948 ton en zonk in de buurt van het eiland Alboran. De overlevenden zijn overgebracht op een schip dat naar Gibraltar onderweg was. De „Esso Switzerland" zette het zoeken naar de vermis ten voort. TIJDELIJK ENIGE REGEN Boven de Golf van Biscaye ontwikkelde zich een kleine depressie, die in noordoostelijke richting wegtrok naar de Ierse Zee. Bijbehorende regengebieden, die in Engeland plaatselijk 25 mm regen brachten, breidden zich via Zuid-Engeland en de Noordzee tot aan Nederland uit, maar verloren toen onverwacht snel aan betekenis. Hierdoor viel er voornamelijk in het noord westen van het land wat regen. Versierde schepen trekken langs een rustieke molen: Een beeld van de feestelijkheden op de eer ste dag van het eeuwfeest van Nieuw Amsterdam/Veenoord. Met een zwakke tot matige zui delijke wind stroomde warme en vochtige lucht uit Frankrijk bin nen waardoor het kwik opliep tot 23 a 25 graden, behoudens in het noorden, waar het circa 20 gra den werd. Het weer kreeg door de grote vochtigheid een druk kend karakter, maar tot ontwik keling van onweders kwam het nog niet. In tegenstelling tot Noord-Frankrijk en België, waar zich in de warme lucht in de avond flinke onweders ontlast ten. Van uit het zuidwesten nadert inmiddels een koufront. Het laat zich aanzien dat dit vergezeld van enige regen, met een kans op onweer, in de loop van vandaag over Nederland naar het noord oosten zal trekken. Na de front passage stroomt dan koelere lucht binnen, waarin het kwik tot ongeveer 20 graden kan op lopen. [medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van donderdag ochtend tot donderdagavond. Koeler. Aanvankelijk veel bewolking met tijdelijk enige regen en een kans op onweer. Later vanuit het westen enkele opklaringen. Matige, later af en toe vrij krachtige wind tussen zuid en zuidwest. Lagere middagtempe- raturen, vooral in het midden en zuiden van het land. DONDERDAG 25 AUGUSTUS. Terneuzen Breskens Hansweert Walsoorden v.m. 4.07 3.32 4.47 4.57 n.m. 4.18 3.43 4.58 5.08 ZON MAAN op onder op onder Aug. 25 5.39 19.44 8.58 21.00 26 5.41 19.41 10.07 21.26 27 5.43 19.39 11.18 21.54

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1