Loemoemba heeft geen vertrouwen in Hammarskjoeld Aflossing van de Belgische troepen in Katanga in volle gang DE ZAAK POWERS De aanslag op president Betancourt jchool- Senoodigdheden HAAR VAM HAAR HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN DINSDAG 16 AUGUSTUS 1960 16e Jaargang Nr 5061 DE UITTOCHT VAN EUROPESE KOLONISTEN UIT KONGO De kosten van de V. N. in Kongo PHIUPS TSJOMBE OVER LOEMOEMBA VERKLARING VAN MINISTER STRUYE Slachtoffers van noodweer in Japan GESPANNEN TOESTAND IN JADOTSTAD Reeds 15.000 binnenkomende schepen te Rotterdam ONTPLOFFING IN HOUSTON GEVANGENIS OPSTAND IN CANADA franker Ing by abonnement: Terneuzen I nirpcteur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Nledactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 N& 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer S8150 „^onKsnriis: ƒ6,— per kwartaal; per Abonnem j Week 43 ct Losse nrs 9 ct tlJSYVIjK IZ.H.) *.V. Ft P. J. T. d «ANSI Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Temeuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum pa? advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»* advertenties): 5 regels ƒ1,Iedere regel mes 20 ct. Kleine advertenties bfj vooruitbetaKn®. Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adrta Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 1# oor. »e minister-president van Kongo, Loemoemba, zegt in een maandagavond in Leopoldstad gepubliceerde brief, aan de secretaris-generaal van de Ver enigde Naties, Hammarskjoeld, dat regering en volk van Kongo geen vertrouwen meer in de secretaris-generaal hebben. I Loemoemba dringt er in de brief opaan dat de Veiligheids raad neutrale waarnemers uit veertien landen naar Kongo zendt om de „onmiddellijke en algehele uitvoering van de reso lutie van de Veiligheidsraad van 14 en 20 juli en 9 augustus te verzekeren". De ws3.rnemers moeten afkomstig zijn uit de volgende landen: Marokko, Tu nesië, Ethiopië, Ghana, Guinea, de Verenigde Arabische Repu bliek, Soedan, Ceylon, Liberië, Mali, Birma, India, Afghanistan en Libanon. In Leopoldstad werd verwacht dat Hammarskjoeld maandag avond per vliegtuig naar New York zou gaan om op een ver gadering van de Veiligheidsraad verslag uit te brengen over zijn onenigheid met Loemoemba over het gebruik van de V. N—strijd macht in Kongo. De minister-president verzoekt Hammarskjoeld echter zijn ver trek 24 uur uit te stellen zodat een Kongolese regeringsafvaar diging met Hammarskjoeld mee naar New York kan vliegen. Deze brief van Loemoemba maakt deel uit van een briefwis seling van de premier en de secretaris-generaal. Loemoemba herhaalt in zijn brief voorts dat de troepen van de Verenigde Naties moeten samenwerken met de centrale regering en het Kongolese leger om de afscheiding van Katanga ongedaan te maken. Hammarskjoeld zegt in zijn antwoord dat de V. N.-troepen zich op geen enkele wijze in de binnenlandse aangelegenheden van Kongo mogen mengen. Haar enige taak bestaat uit hand having van de orde en naleving van de resoluties van de Veilig heidsraad. Verder zegt Hammarskjoeld in een brief aan Loemoemba dat Loemoemba's beschuldiging als zou de secretaris-generaal zich volledig hebben neergelegd bij de eisen van de Belgen, zoals die door Tsjombe zijn geformuleerd, „ongegrond en ongerechtvaar digd". De secretaris kondigt in zijn laatste brief aan dat hij maan dagavond naar New York zou gaan voor overleg met de Vei ligheidsraad. In Leopoldstad was het maan dag in het begin van de avond nog niet bekend of Hammars kjoeld gehoor geeft aan Loe moemba's verzoek om zijn ver trek een etmaal uit te stellen. Loemoemba spreekt in zijn laatste brief over „manoeuvres die bestaan uit het zenden van militairen uit Zweden waarvan de sympathie voor de Belgische koninklijke familie welbekend is". Loemoemba somt vijf eisen op: 1. Het Kongolese leger moet on middellijk de bewaking op zich nemen van alle vliegvel den die thans onder bewaking van de V. N.-strijdmacht staan. 2. Onmiddellijk moeten niet- blanke V. N.-troepen en Kon golese troepen naar Katanga worden gezonden. Rel ga meldt dat er steeds meer Europese kolonisten uit de Kon golese provincie 'Kivoe wegtrek ken, nu het Belgische consulaat in Boekavoe gesloten is. Er woonden 4.500 Europeanen in Boekavoe. Op het ogenblik zijn er nog maar 700. In de pro vincie Kivoe zijn nu nog 40 van de 200 Belgische ambtenaren in functie. Ondanks de verklaring van de provinciale regering van Kivoe dat zij de Europese kolo nisten die blijven, zal helpen, gaan steeds meer Belgische on dernemingen tot sluiting van hun bedrijven over. In Boekavoe verloopt de voedselvoorziening moeilijk. De prijzen van de le- \ensmiddelen stijgen, hetgeen de ontevredenheid doet toenemen. Belgische vluchtelingen in Roeanda hebben voorts melding gemaakt van ernstige onlusten, die zich zouden hebben voorge daan op de oevers van het Kivoe- meer. Hierbij zouden verscheide ne politiemannen om het leven zijn gekomen. Ierse V. N -troepen zouden naar dit gebied zijn Ge zonden. b Belga meldt uit Brussel dat het maandagmorgen het eerste bericht van het nieuwe Kongole se persbureau heeft ontvangen. Dit bericht had betrekking op de rede, die president Kasavoeboe zondag voor radio-Leopoldstad heeft uitgesproken. De Verenigde Naties schatten dat het geheel van haar econo mische en militaire operaties in Kongo 200 miljoen dollar in een jaar zal kosten, aldus heeft de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Douglas Dil lon maandag in een verklaring voor de commissie van buiten landse zaken van de Senaat ge zegd. Hij voegde hieraan toe dat de Verenigde Staten denken on geveer de helft van deze kosten te betalen. De Verenigde Staten hebben voorts belangrijke be dragen voor vervoer door de lucht uitgegeven. x 3. Alle niet-Afrikaanse troepen moeten uit Katanga worden teruggeroepen. 4. De Verenigde Naties moeten vliegtuigen ter beschikking van de Kongolese regering stellen voor het vervoer van Kongolese soldaten en bur gers, en 5. De Verenigde Naties moeten onmiddellijk alle wapens en al de munitie in beslag nemen die de Belgen aan opstande lingen in Katanga hebben uit gereikt, en overgedragen aan de Kongolese regering. Kolonel Rudolf Fricker De Zwitserse officier, die door de Verenigde Naties benoemd is cm de „Force Publique" in Kon go te instrueren. De aflossing van de Belgische troepen in Katanga door militai ren van de Verenigde Staten is in volle gang. 150 Belgisch militairen hielden maandagochtend op het vlieg veld van Elisabethstad een af- scheidsparade voor hun bevel hebber, generaal Gheysens. Deze dankte zijn ondergeschikten voor de wijze waarop zij zich van hun taak in Katanga de bescher ming van vrouwen en kinderen hadden gekweten. Zij zouden rechtstreeks naar West-Duits- land worden overgebracht voor ondersteuning van de NAVO- strijdkrachten. Intussen arriveerden Marok kaanse eenheden, die de Verenig de Naties in Kongo ter beschik, king zijn gesteld. Ook de rest van het Zweedse bataljon waarvan twee compag nieën zich al in Katanga bevin den, wordt aangevoerd. Zondag werden Zweedse militairen op speciaal verzoek van premier Tsjombe naar de plaatsen Jadot- stad en Kolwezi overgebracht, aldus maakten een woordvoerder van de V. N. bekend. Troepen uit de Malifederatie, die in Kindoe waren gelegerd, zijn per trein naar Albertstad in Noord-Katanga overgebracht, waar een week geleden de stam- menoorlog weer oplaaide. Andere detachementen werden met val. schermen afgezet te Manono en Kangolo. Heden zal een Ethio- (Adv.) pisch bataljon rechtstreeks uit Addis Abeba naar de Belgische basis Kamina worden gevlogen. Volgens een woordvoerder van de Verenigde Naties zullen er woensdag omstreeks 2.000 man V. N.-troepen in Katanga zijn. „Wij zullen ons buigzaam tonen en met de uiterste streng heid de aanstichters tot de on geregeldheden straffen", zo heeft de Katangese regering maandag verklaard in een communiqué over de relletjes die zondag in Jadotstad aan drie mensen het leven kostten. Zeven mensen lie pen verwondingen op. Volgens de verklaring hadden betaalde handlangers van Loe moemba, de premier van dé cen trale Kongolese regering, ge bruik gemaakt van de aankomst van V. N.-troepen om incidenten uit te lokken. Zij hadden vijan dige leuzen aan het adres van secretaris-generaal Hammars kjoeld geroepen. (Het schijnt echter dat de betogers vooral leuzen tegen regering-Tsjombe hebben geroepen). In een vraaggesprek met een verslaggever van het conserva tieve Franse blad ..Paris-Presse", dat maandag gepubliceerd is, zou premier Tsjombe van Katan ga gezegd hebben dat hij „Loe moemba zal laten arresteren", zo deze Katanga mocht proberen binnen te komen. Als Loemoemba zou trachten per vliegtuig in Katanga te ko men, zal ik er voor zorgen dat dit toestel niet kan landen. Mocht het hem toch gelukken ergens in Katanga binnen te ko men, dan zal ik hem laten arres teren, aldus Tsjombe. Tsjombe zei voorts dat hij niet van plan is om met Loemoemba te praten over een Kongolese federatie, ondanks Loemoemba's verklaring, dat hij geen tegen stander is van een dergelijke federatie. Men kan Loemoemba nooit vertrouwen, zei Tsjombe. De Katangese premier verklaarde verder dat hij volkomen tevre den is met de regelingen, die secretaris-generaal Hammars kjoeld van de V. N. heeft getrof fen. Ook zei Tsjombe nog dat hij bereid is om een referendum te laten houden, mits dit georga niseerd wordt door de V. N. Mijn regeling zal dan een grote meer derheid krijgen, omdat het volk begrepen heeft aan welke kant de wijsheid en het verstand is, aldus Tsjombe volgens „Paris- Presse". De voorzitter van de Belgische senaat, Paul Struye, heeft maan dag in het conservatief-katholie ke blad „Libre Belgique", onder de kop „Het uur van de waar heid" geschreven, dat België uit de behandeling, die het bij de stemming in de Veiligheidsraad over de kwestie-Kongo ten deel is gevallen, het recht kan ontle nen, zekere aspecten van zijn buitenlandse politiek te herzien. „Natuurlijk zal niemand zo ver gaan om te eisen, dat ons land uit de V. N. of uit de NAVO treedt. Maar België acht zich toch gerechtigd, zijn militaire uitgaven te verlagen." Volgens de Belgische senaats voorzitter hebben de V. S. zich uitsluitend bekommerd om hun eigen belangen, blijkens de hou ding van de V. S. in de Veilig heidsraad waarmee zij atbreuk hebben gedaan aan de Atlanti sche solidariteit. „De Verenigde Staten zullen er derhalve niets kwaads in kunnen zien ais Bel gië zich van zijn kant voortaan door zijn nationale belangen laat leiden." In de afgelopen week zijn in Japan tengevolge van wervel stormen 28 mensen om het leven gekomen. Negen mensen worden nog vermist, aldus de politie. in West-Japan dat door drie stormen zwaar werd getroffen, zijn ruim 20.000 huizen over stroomd. In Jadotstad is de toestand ge spannen, zo hebben reizigers, die maandag uit deze stad in Elisa bethstad aankwamen, meege deeld. Zondagavond zouden drie huizen in de negerwijk van Ja dotstad in brand zqn gestoken. Aanhangers van Loemoemba, die zich direct na de aankomst van een peloton Zweedse V. N.- soldaten in Jadotstad zijn gaan roeren, hebben verklaard dat de stad ongeveer in 2 gelijke kam pen is verdeeld. De helft van de inwoners zou voor Tsjombe en de andere helft voor Loemoemba zijn. In een maandag door het Ame rikaanse ministerie van Buiten landse Zaken uitgegeven verkla ring wordt gezegd, dat minister Herter in een speciale bood schap, welke hij vrijdag jongst leden aan zijn Russische ambt genoot Gromyko heeft doen toe komen, als zijn mening heeft uit- a Piloot Francis Powers, de vlie ger van het Amerikaanse U-2 vliegtuig, dat boven Rusland is neergehaald, gefotografeerd in Moskou. Hij is hier gekleed in zijn vliegeroveral!. In Japan is een wereldcongres gehouden voor de afschaffing van A- en H-wapens en voor de totale ontwapening. Uit alle landen ter wereld zfjii afgevaar digden naar dit congres geko men. Op de foto staan enkele •Japanse deelneemsters hij haar symbool voor wereldvrede: vijf ringen welke veel overeen komst vertonen met liet olym pisch symbool gevlochten van lokjes haar. Het „materiaal" voor de ringen is verzameld on der 3,4 miljoen vrouwen uit 31 hinden door een vrouwenorgani satie te Saga, Japan. Tien dagen eerder dan ver leden jaar -en toen werd al een record gebroken heeft de Rot terdamse haven haar 15.000ste binnenkomende schip kunnen noteren, n.l. het Zweedse s.s. „Brage" van de rederij Svea te Stockholm. gesproken, dat de Sowjet-rege- ring „bepaalde aspecten in de voorbereiding van de berechting van de Amerikaanse vlieger Francis Gary Powers wenst te verbergen." Minister Herter deelde Gromy ko mee tot deze conclusie te zijn gekomen als gevolg van de voortdurende Russische weige ring om een vertegenwoordiger van de Amerikaanse ambassade in Moskou toe te staan Powers te bezoeken. De officiële woordvoerder van het ministerie Lincoln White, wil de niet nader op deze conclusie ingaan, terwijl hij evenmin wilde zeggen of het ministerie meent, dat Powers een hersenspoeling zou hebben ondergaan. De Russische minister van Buitenlandse Zaken heeft de boodschap van minister Herter mondeling beantwoord met een nieuwe weigering om vóór het proces een vertegenwoordiger van de Amerikaanse ambassade bij Powers toe te laten, aldus deelde het State Department in Washington nog mee. Uit Moskou meldden Reuter en A. F. P., dat de ouders en echtgenote van Powers maandag een onderhoud hebben gehad met de Russische verdediger van Powers, Mikhail Grinjev. Tij dens dit onderhoud had zich een menigte van ongeveer 300 Rus sen voor het advocatenkantoor verzameld, die de bezoekers bij hun vertrek nieuwsgierig gade sloegen. Afgezien van de twee schoppen, die de Russische auto van „Intourist", waarmee Po wers' echtgenote vertrok, te ver duren had, gaf de menigte niet blijk van een vijandige stem ming. Frank W. Rogers, een der drie Amerikaanse juridische ad viseurs van de familie Powers, deelde na afloop van het onder houd mee, dat dit zeer bevredi gend was geweest. Powers zelf, die maandag we derom een onderhoud met zijn verdediger Grinjev heeft gehad, heeft de Amerikaanse juristen door bemiddeling van Grinjev doen weten te vermoeid te zijn geweest om na het gesprek met zijn verdediger gisteren ook nog een der Amerikaanse juristen te kunnen ontmoeten, zoals aanvan kelijk afgesproken zou zijn ge weest. De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken deelde op zijn persconferentie nog mede, dat de toegevoegde Russische verdediger van Powers, Grinjev, dezelfde man schijnt te zijn, die twee groepen personen heeft verdedigd die ervan beschuldigd werden medeplichtigen te zijn geweest van de vroegere Russi sche minister voor de staatsvei ligheid Beria, die later ter dood werd gebracht. In december 1954 verdedigde Grinjev zes verdach ten, die allen schuldig werden bevonden en van wie er vijf wer den geëxecuteerd, terwijl de twee anderen tot langdurige gevange nisstraften werden veroordeeld. In mei 1956 verdedigde hij we derom zes mensen, die ook allen schuldig werden verklaard; van hen werden er vier ter dood ge bracht en twee werden veroor deeld tot twintig jaar gevange nisstraf. Op een vraag of het ministerie gegevens had over processen waarin Grinjev meer succes had geboekt, antwoordde Lincoln White ontkennend. O Een Zweeds gezin met vier kinderen emigreert naar Austra lië met een vliegtuig, een twee- motorige de Havilland, welke de vader, een boordwerktuigkundige bij een luchtvaartmaatschappij, tweedehands heeft gekocht en zo deskundig opgeknapt dat hij weer luchtvaardig werd ver klaard. Een speciale inter-Amerikaan se commissie van onderzoek is tot de slotsom gekomen, dat hoge functionarissen van de Domini caanse regering „morele en ma teriële steun" hebben verleend bij de moordaanslag, die in juni op president Betancourt werd gepleegd. In haar rapport zegt de com missie, dat generaal Rafaël Tru- jillo, de opperbevelhebber der Dominicaanse strijdkrachten, de samenzweerders persoonlijk suc ces had toegewenst, toen zij een week voor de aanslag van een Dominicaanse luchtbasis ver trokken. Tevoren had Trujillo alle steun toegezegd aan de po ging om het bewind in Venezuela omver te werpen. De samen zweerders, onder leiding van een Venezolaanse kapitein-ter-zee in Bij een, ontploffing van een enorme oven in een fabriek te Houston in de Amerikaanse staat Texas zijn maandag drie arbei ders om het leven gekomen. De oven was volgens een arbei der van de fabriek zo groot als een huizenblok. De installatie werd gebruikt voor de produktie van stalen vaten. Een aantal mensen werd ge wond, van wie verscheidene on der het puin vandaan moesten worden gehaald. ballingschap, waren opgeleid door twee Dominicaanse kolo nels, die hun leerde omgaan met eletronische helse machines. Ook kregen zij machinepistolen, ge weren en munitie. De commissie heeft zes van de samenzweerders allen Vene- zolanen in Caracas onder vraagd, terwijl zij ook in Ciudad Trujillo, de hoofdstad van de Dominicaanse republiek, een onderzoek heeft ingesteld. Haar rapport zal worden behandeld op de bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken van de 21 Amerikaanse landen, die heden te San Jose in Costa Rica begint. Bij een opstand in de „Stony Mountain" strafgevangenis bij Winnepeg, Canada, is een ge vangene om het leven gekomen. Vier gevangenen werden gewond toen de politie van vuurwapens en traangas gebruik maakte om de orde té herstellen. Drie bewakers hebben even eens verwondingen opgelopen. Aanvankelijk was gemeld dat de gevangenen een gebouw in brand hadden gestoken. Dit bleek later niet juist. De rook die tot op grote afstand kon worden waargenomen was afkomstig van brandende matrassen. WISSELENDE BEWOLKING Een storing in de hogere lucht lagen trok over zuid-Engeland naar ons land en gaf aanleiding tot de ontwikkeling van talrijke buien. 'De verdeling van de neer slaghoeveelheden was zeer onre gelmatig. Terwijl op Ypenburg en Deelen omstreeks 30 mm werd afgetapt, viel in Leeuwar den en Woensdrecht slechts en kele tienden van millimeters. Op de oceaan bevindt zich ten wes ten van Ierland een rug van ho ge luchtdruk, die zich uitbreidt in de richting van het Europese continent. Onder invloed hiervan zal de buiigheid wat minder wor den en er worden opklaringen verwacht, zodat over het alge meen de middagtemperaturen iets hoger zullen zijn. De wind is matig tot vrij krachtig uit wes telijke richtingen, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Westelijke wind Perioden met zonneschijn maar ook plaatselijk enkele buien. Ma tige en langs de kust vrij krach tige westelijke wind. Dezelfde temperaturen als gisteren of iets hogere. DINSDAG 16 AUGUSTUS Terneuzen Breskens Hansweert Walsoorden v.m. n.m. 9.37 10.04 9.02 9.31 10.17 10.44 10.27 10.54 ZON MAAN op onder op onder Aug. 17 5.26 20.01 0.58 16.47 18 5.28 19.58 1.44 17.32 19 5.30 19.56 2.36 18.12 20 5,31 19.54 3.32 18.47

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1