Loemoemba heeft geen vertrouwen
in Hammarskjoeld
Aflossing van de
Belgische troepen in
Katanga in volle gang
DE ZAAK POWERS
De aanslag
op president Betancourt
jchool-
Senoodigdheden
HAAR VAM HAAR
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1960
16e Jaargang Nr 5061
DE UITTOCHT VAN
EUROPESE
KOLONISTEN UIT
KONGO
De kosten van de V. N.
in Kongo
PHIUPS
TSJOMBE
OVER LOEMOEMBA
VERKLARING VAN
MINISTER STRUYE
Slachtoffers van noodweer
in Japan
GESPANNEN
TOESTAND IN
JADOTSTAD
Reeds 15.000
binnenkomende schepen
te Rotterdam
ONTPLOFFING IN
HOUSTON
GEVANGENIS
OPSTAND IN CANADA
franker Ing by abonnement: Terneuzen
I nirpcteur-Hoofdredacteur 1. van de Sande
Nledactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
N& 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer S8150
„^onKsnriis: ƒ6,— per kwartaal; per
Abonnem j Week 43 ct Losse nrs 9 ct
tlJSYVIjK IZ.H.)
*.V. Ft P. J. T. d «ANSI
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Temeuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum pa?
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»*
advertenties): 5 regels ƒ1,Iedere regel mes
20 ct. Kleine advertenties bfj vooruitbetaKn®.
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adrta
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 1# oor.
»e minister-president van
Kongo, Loemoemba, zegt in een
maandagavond in Leopoldstad
gepubliceerde brief, aan de
secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Hammarskjoeld,
dat regering en volk van Kongo
geen vertrouwen meer in de
secretaris-generaal hebben.
I Loemoemba dringt er in de
brief opaan dat de Veiligheids
raad neutrale waarnemers uit
veertien landen naar Kongo
zendt om de „onmiddellijke en
algehele uitvoering van de reso
lutie van de Veiligheidsraad van
14 en 20 juli en 9 augustus te
verzekeren". De ws3.rnemers
moeten afkomstig zijn uit de
volgende landen: Marokko, Tu
nesië, Ethiopië, Ghana, Guinea,
de Verenigde Arabische Repu
bliek, Soedan, Ceylon, Liberië,
Mali, Birma, India, Afghanistan
en Libanon.
In Leopoldstad werd verwacht
dat Hammarskjoeld maandag
avond per vliegtuig naar New
York zou gaan om op een ver
gadering van de Veiligheidsraad
verslag uit te brengen over zijn
onenigheid met Loemoemba over
het gebruik van de V. N—strijd
macht in Kongo.
De minister-president verzoekt
Hammarskjoeld echter zijn ver
trek 24 uur uit te stellen zodat
een Kongolese regeringsafvaar
diging met Hammarskjoeld mee
naar New York kan vliegen.
Deze brief van Loemoemba
maakt deel uit van een briefwis
seling van de premier en de
secretaris-generaal.
Loemoemba herhaalt in zijn
brief voorts dat de troepen van
de Verenigde Naties moeten
samenwerken met de centrale
regering en het Kongolese leger
om de afscheiding van Katanga
ongedaan te maken.
Hammarskjoeld zegt in zijn
antwoord dat de V. N.-troepen
zich op geen enkele wijze in de
binnenlandse aangelegenheden
van Kongo mogen mengen. Haar
enige taak bestaat uit hand
having van de orde en naleving
van de resoluties van de Veilig
heidsraad.
Verder zegt Hammarskjoeld
in een brief aan Loemoemba dat
Loemoemba's beschuldiging als
zou de secretaris-generaal zich
volledig hebben neergelegd bij
de eisen van de Belgen, zoals die
door Tsjombe zijn geformuleerd,
„ongegrond en ongerechtvaar
digd".
De secretaris kondigt in zijn
laatste brief aan dat hij maan
dagavond naar New York zou
gaan voor overleg met de Vei
ligheidsraad.
In Leopoldstad was het maan
dag in het begin van de avond
nog niet bekend of Hammars
kjoeld gehoor geeft aan Loe
moemba's verzoek om zijn ver
trek een etmaal uit te stellen.
Loemoemba spreekt in zijn
laatste brief over „manoeuvres
die bestaan uit het zenden van
militairen uit Zweden waarvan
de sympathie voor de Belgische
koninklijke familie welbekend
is".
Loemoemba somt vijf eisen op:
1. Het Kongolese leger moet on
middellijk de bewaking op
zich nemen van alle vliegvel
den die thans onder bewaking
van de V. N.-strijdmacht
staan.
2. Onmiddellijk moeten niet-
blanke V. N.-troepen en Kon
golese troepen naar Katanga
worden gezonden.
Rel ga meldt dat er steeds meer
Europese kolonisten uit de Kon
golese provincie 'Kivoe wegtrek
ken, nu het Belgische consulaat
in Boekavoe gesloten is.
Er woonden 4.500 Europeanen
in Boekavoe. Op het ogenblik
zijn er nog maar 700. In de pro
vincie Kivoe zijn nu nog 40 van
de 200 Belgische ambtenaren in
functie. Ondanks de verklaring
van de provinciale regering van
Kivoe dat zij de Europese kolo
nisten die blijven, zal helpen,
gaan steeds meer Belgische on
dernemingen tot sluiting van
hun bedrijven over. In Boekavoe
verloopt de voedselvoorziening
moeilijk. De prijzen van de le-
\ensmiddelen stijgen, hetgeen de
ontevredenheid doet toenemen.
Belgische vluchtelingen in
Roeanda hebben voorts melding
gemaakt van ernstige onlusten,
die zich zouden hebben voorge
daan op de oevers van het Kivoe-
meer. Hierbij zouden verscheide
ne politiemannen om het leven
zijn gekomen. Ierse V. N -troepen
zouden naar dit gebied zijn Ge
zonden. b
Belga meldt uit Brussel dat
het maandagmorgen het eerste
bericht van het nieuwe Kongole
se persbureau heeft ontvangen.
Dit bericht had betrekking op de
rede, die president Kasavoeboe
zondag voor radio-Leopoldstad
heeft uitgesproken.
De Verenigde Naties schatten
dat het geheel van haar econo
mische en militaire operaties in
Kongo 200 miljoen dollar in een
jaar zal kosten, aldus heeft de
Amerikaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken Douglas Dil
lon maandag in een verklaring
voor de commissie van buiten
landse zaken van de Senaat ge
zegd. Hij voegde hieraan toe dat
de Verenigde Staten denken on
geveer de helft van deze kosten
te betalen. De Verenigde Staten
hebben voorts belangrijke be
dragen voor vervoer door de
lucht uitgegeven. x
3. Alle niet-Afrikaanse troepen
moeten uit Katanga worden
teruggeroepen.
4. De Verenigde Naties moeten
vliegtuigen ter beschikking
van de Kongolese regering
stellen voor het vervoer van
Kongolese soldaten en bur
gers, en
5. De Verenigde Naties moeten
onmiddellijk alle wapens en
al de munitie in beslag nemen
die de Belgen aan opstande
lingen in Katanga hebben uit
gereikt, en overgedragen aan
de Kongolese regering.
Kolonel Rudolf Fricker
De Zwitserse officier, die door
de Verenigde Naties benoemd is
cm de „Force Publique" in Kon
go te instrueren.
De aflossing van de Belgische
troepen in Katanga door militai
ren van de Verenigde Staten is
in volle gang.
150 Belgisch militairen hielden
maandagochtend op het vlieg
veld van Elisabethstad een af-
scheidsparade voor hun bevel
hebber, generaal Gheysens. Deze
dankte zijn ondergeschikten voor
de wijze waarop zij zich van hun
taak in Katanga de bescher
ming van vrouwen en kinderen
hadden gekweten. Zij zouden
rechtstreeks naar West-Duits-
land worden overgebracht voor
ondersteuning van de NAVO-
strijdkrachten.
Intussen arriveerden Marok
kaanse eenheden, die de Verenig
de Naties in Kongo ter beschik,
king zijn gesteld.
Ook de rest van het Zweedse
bataljon waarvan twee compag
nieën zich al in Katanga bevin
den, wordt aangevoerd. Zondag
werden Zweedse militairen op
speciaal verzoek van premier
Tsjombe naar de plaatsen Jadot-
stad en Kolwezi overgebracht,
aldus maakten een woordvoerder
van de V. N. bekend.
Troepen uit de Malifederatie,
die in Kindoe waren gelegerd,
zijn per trein naar Albertstad in
Noord-Katanga overgebracht,
waar een week geleden de stam-
menoorlog weer oplaaide. Andere
detachementen werden met val.
schermen afgezet te Manono en
Kangolo. Heden zal een Ethio-
(Adv.)
pisch bataljon rechtstreeks uit
Addis Abeba naar de Belgische
basis Kamina worden gevlogen.
Volgens een woordvoerder van
de Verenigde Naties zullen er
woensdag omstreeks 2.000 man
V. N.-troepen in Katanga zijn.
„Wij zullen ons buigzaam
tonen en met de uiterste streng
heid de aanstichters tot de on
geregeldheden straffen", zo heeft
de Katangese regering maandag
verklaard in een communiqué
over de relletjes die zondag in
Jadotstad aan drie mensen het
leven kostten. Zeven mensen lie
pen verwondingen op.
Volgens de verklaring hadden
betaalde handlangers van Loe
moemba, de premier van dé cen
trale Kongolese regering, ge
bruik gemaakt van de aankomst
van V. N.-troepen om incidenten
uit te lokken. Zij hadden vijan
dige leuzen aan het adres van
secretaris-generaal Hammars
kjoeld geroepen. (Het schijnt
echter dat de betogers vooral
leuzen tegen regering-Tsjombe
hebben geroepen).
In een vraaggesprek met een
verslaggever van het conserva
tieve Franse blad ..Paris-Presse",
dat maandag gepubliceerd is,
zou premier Tsjombe van Katan
ga gezegd hebben dat hij „Loe
moemba zal laten arresteren", zo
deze Katanga mocht proberen
binnen te komen.
Als Loemoemba zou trachten
per vliegtuig in Katanga te ko
men, zal ik er voor zorgen dat
dit toestel niet kan landen.
Mocht het hem toch gelukken
ergens in Katanga binnen te ko
men, dan zal ik hem laten arres
teren, aldus Tsjombe.
Tsjombe zei voorts dat hij niet
van plan is om met Loemoemba
te praten over een Kongolese
federatie, ondanks Loemoemba's
verklaring, dat hij geen tegen
stander is van een dergelijke
federatie.
Men kan Loemoemba nooit
vertrouwen, zei Tsjombe. De
Katangese premier verklaarde
verder dat hij volkomen tevre
den is met de regelingen, die
secretaris-generaal Hammars
kjoeld van de V. N. heeft getrof
fen. Ook zei Tsjombe nog dat
hij bereid is om een referendum
te laten houden, mits dit georga
niseerd wordt door de V. N. Mijn
regeling zal dan een grote meer
derheid krijgen, omdat het volk
begrepen heeft aan welke kant
de wijsheid en het verstand is,
aldus Tsjombe volgens „Paris-
Presse".
De voorzitter van de Belgische
senaat, Paul Struye, heeft maan
dag in het conservatief-katholie
ke blad „Libre Belgique", onder
de kop „Het uur van de waar
heid" geschreven, dat België uit
de behandeling, die het bij de
stemming in de Veiligheidsraad
over de kwestie-Kongo ten deel
is gevallen, het recht kan ontle
nen, zekere aspecten van zijn
buitenlandse politiek te herzien.
„Natuurlijk zal niemand zo ver
gaan om te eisen, dat ons land
uit de V. N. of uit de NAVO
treedt. Maar België acht zich
toch gerechtigd, zijn militaire
uitgaven te verlagen."
Volgens de Belgische senaats
voorzitter hebben de V. S. zich
uitsluitend bekommerd om hun
eigen belangen, blijkens de hou
ding van de V. S. in de Veilig
heidsraad waarmee zij atbreuk
hebben gedaan aan de Atlanti
sche solidariteit. „De Verenigde
Staten zullen er derhalve niets
kwaads in kunnen zien ais Bel
gië zich van zijn kant voortaan
door zijn nationale belangen laat
leiden."
In de afgelopen week zijn in
Japan tengevolge van wervel
stormen 28 mensen om het leven
gekomen. Negen mensen worden
nog vermist, aldus de politie.
in West-Japan dat door drie
stormen zwaar werd getroffen,
zijn ruim 20.000 huizen over
stroomd.
In Jadotstad is de toestand ge
spannen, zo hebben reizigers, die
maandag uit deze stad in Elisa
bethstad aankwamen, meege
deeld. Zondagavond zouden drie
huizen in de negerwijk van Ja
dotstad in brand zqn gestoken.
Aanhangers van Loemoemba,
die zich direct na de aankomst
van een peloton Zweedse V. N.-
soldaten in Jadotstad zijn gaan
roeren, hebben verklaard dat de
stad ongeveer in 2 gelijke kam
pen is verdeeld. De helft van de
inwoners zou voor Tsjombe en
de andere helft voor Loemoemba
zijn.
In een maandag door het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken uitgegeven verkla
ring wordt gezegd, dat minister
Herter in een speciale bood
schap, welke hij vrijdag jongst
leden aan zijn Russische ambt
genoot Gromyko heeft doen toe
komen, als zijn mening heeft uit-
a
Piloot Francis Powers, de vlie
ger van het Amerikaanse U-2
vliegtuig, dat boven Rusland is
neergehaald, gefotografeerd in
Moskou. Hij is hier gekleed in
zijn vliegeroveral!.
In Japan is een wereldcongres
gehouden voor de afschaffing
van A- en H-wapens en voor de
totale ontwapening. Uit alle
landen ter wereld zfjii afgevaar
digden naar dit congres geko
men. Op de foto staan enkele
•Japanse deelneemsters hij haar
symbool voor wereldvrede: vijf
ringen welke veel overeen
komst vertonen met liet olym
pisch symbool gevlochten
van lokjes haar. Het „materiaal"
voor de ringen is verzameld on
der 3,4 miljoen vrouwen uit 31
hinden door een vrouwenorgani
satie te Saga, Japan.
Tien dagen eerder dan ver
leden jaar -en toen werd al een
record gebroken heeft de Rot
terdamse haven haar 15.000ste
binnenkomende schip kunnen
noteren, n.l. het Zweedse s.s.
„Brage" van de rederij Svea te
Stockholm.
gesproken, dat de Sowjet-rege-
ring „bepaalde aspecten in de
voorbereiding van de berechting
van de Amerikaanse vlieger
Francis Gary Powers wenst te
verbergen."
Minister Herter deelde Gromy
ko mee tot deze conclusie te zijn
gekomen als gevolg van de
voortdurende Russische weige
ring om een vertegenwoordiger
van de Amerikaanse ambassade
in Moskou toe te staan Powers
te bezoeken.
De officiële woordvoerder van
het ministerie Lincoln White, wil
de niet nader op deze conclusie
ingaan, terwijl hij evenmin wilde
zeggen of het ministerie meent,
dat Powers een hersenspoeling
zou hebben ondergaan.
De Russische minister van
Buitenlandse Zaken heeft de
boodschap van minister Herter
mondeling beantwoord met een
nieuwe weigering om vóór het
proces een vertegenwoordiger
van de Amerikaanse ambassade
bij Powers toe te laten, aldus
deelde het State Department in
Washington nog mee.
Uit Moskou meldden Reuter
en A. F. P., dat de ouders en
echtgenote van Powers maandag
een onderhoud hebben gehad
met de Russische verdediger van
Powers, Mikhail Grinjev. Tij
dens dit onderhoud had zich een
menigte van ongeveer 300 Rus
sen voor het advocatenkantoor
verzameld, die de bezoekers bij
hun vertrek nieuwsgierig gade
sloegen. Afgezien van de twee
schoppen, die de Russische auto
van „Intourist", waarmee Po
wers' echtgenote vertrok, te ver
duren had, gaf de menigte niet
blijk van een vijandige stem
ming. Frank W. Rogers, een der
drie Amerikaanse juridische ad
viseurs van de familie Powers,
deelde na afloop van het onder
houd mee, dat dit zeer bevredi
gend was geweest.
Powers zelf, die maandag we
derom een onderhoud met zijn
verdediger Grinjev heeft gehad,
heeft de Amerikaanse juristen
door bemiddeling van Grinjev
doen weten te vermoeid te zijn
geweest om na het gesprek met
zijn verdediger gisteren ook nog
een der Amerikaanse juristen te
kunnen ontmoeten, zoals aanvan
kelijk afgesproken zou zijn ge
weest.
De woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken deelde op
zijn persconferentie nog mede,
dat de toegevoegde Russische
verdediger van Powers, Grinjev,
dezelfde man schijnt te zijn, die
twee groepen personen heeft
verdedigd die ervan beschuldigd
werden medeplichtigen te zijn
geweest van de vroegere Russi
sche minister voor de staatsvei
ligheid Beria, die later ter dood
werd gebracht. In december 1954
verdedigde Grinjev zes verdach
ten, die allen schuldig werden
bevonden en van wie er vijf wer
den geëxecuteerd, terwijl de twee
anderen tot langdurige gevange
nisstraften werden veroordeeld.
In mei 1956 verdedigde hij we
derom zes mensen, die ook allen
schuldig werden verklaard; van
hen werden er vier ter dood ge
bracht en twee werden veroor
deeld tot twintig jaar gevange
nisstraf.
Op een vraag of het ministerie
gegevens had over processen
waarin Grinjev meer succes had
geboekt, antwoordde Lincoln
White ontkennend.
O Een Zweeds gezin met vier
kinderen emigreert naar Austra
lië met een vliegtuig, een twee-
motorige de Havilland, welke de
vader, een boordwerktuigkundige
bij een luchtvaartmaatschappij,
tweedehands heeft gekocht en
zo deskundig opgeknapt dat hij
weer luchtvaardig werd ver
klaard.
Een speciale inter-Amerikaan
se commissie van onderzoek is
tot de slotsom gekomen, dat hoge
functionarissen van de Domini
caanse regering „morele en ma
teriële steun" hebben verleend
bij de moordaanslag, die in juni
op president Betancourt werd
gepleegd.
In haar rapport zegt de com
missie, dat generaal Rafaël Tru-
jillo, de opperbevelhebber der
Dominicaanse strijdkrachten, de
samenzweerders persoonlijk suc
ces had toegewenst, toen zij een
week voor de aanslag van een
Dominicaanse luchtbasis ver
trokken. Tevoren had Trujillo
alle steun toegezegd aan de po
ging om het bewind in Venezuela
omver te werpen. De samen
zweerders, onder leiding van een
Venezolaanse kapitein-ter-zee in
Bij een, ontploffing van een
enorme oven in een fabriek te
Houston in de Amerikaanse staat
Texas zijn maandag drie arbei
ders om het leven gekomen.
De oven was volgens een arbei
der van de fabriek zo groot als
een huizenblok. De installatie
werd gebruikt voor de produktie
van stalen vaten.
Een aantal mensen werd ge
wond, van wie verscheidene on
der het puin vandaan moesten
worden gehaald.
ballingschap, waren opgeleid
door twee Dominicaanse kolo
nels, die hun leerde omgaan met
eletronische helse machines. Ook
kregen zij machinepistolen, ge
weren en munitie.
De commissie heeft zes van de
samenzweerders allen Vene-
zolanen in Caracas onder
vraagd, terwijl zij ook in Ciudad
Trujillo, de hoofdstad van de
Dominicaanse republiek, een
onderzoek heeft ingesteld. Haar
rapport zal worden behandeld op
de bijeenkomst van ministers
van Buitenlandse Zaken van de
21 Amerikaanse landen, die
heden te San Jose in Costa Rica
begint.
Bij een opstand in de „Stony
Mountain" strafgevangenis bij
Winnepeg, Canada, is een ge
vangene om het leven gekomen.
Vier gevangenen werden gewond
toen de politie van vuurwapens
en traangas gebruik maakte om
de orde té herstellen.
Drie bewakers hebben even
eens verwondingen opgelopen.
Aanvankelijk was gemeld dat de
gevangenen een gebouw in
brand hadden gestoken. Dit
bleek later niet juist. De rook die
tot op grote afstand kon worden
waargenomen was afkomstig
van brandende matrassen.
WISSELENDE
BEWOLKING
Een storing in de hogere lucht
lagen trok over zuid-Engeland
naar ons land en gaf aanleiding
tot de ontwikkeling van talrijke
buien. 'De verdeling van de neer
slaghoeveelheden was zeer onre
gelmatig. Terwijl op Ypenburg
en Deelen omstreeks 30 mm
werd afgetapt, viel in Leeuwar
den en Woensdrecht slechts en
kele tienden van millimeters. Op
de oceaan bevindt zich ten wes
ten van Ierland een rug van ho
ge luchtdruk, die zich uitbreidt
in de richting van het Europese
continent. Onder invloed hiervan
zal de buiigheid wat minder wor
den en er worden opklaringen
verwacht, zodat over het alge
meen de middagtemperaturen
iets hoger zullen zijn. De wind is
matig tot vrij krachtig uit wes
telijke richtingen,
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Westelijke wind
Perioden met zonneschijn maar
ook plaatselijk enkele buien. Ma
tige en langs de kust vrij krach
tige westelijke wind. Dezelfde
temperaturen als gisteren of iets
hogere.
DINSDAG 16 AUGUSTUS
Terneuzen
Breskens
Hansweert
Walsoorden
v.m. n.m.
9.37 10.04
9.02 9.31
10.17 10.44
10.27 10.54
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Aug.
17
5.26
20.01
0.58
16.47
18
5.28
19.58
1.44
17.32
19
5.30
19.56
2.36
18.12
20
5,31
19.54
3.32
18.47