KATANGA MOBILISEERT België en de kwestie-Katanga Weeroverzicht DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1960 16e Jaargang Nr 5051 EERSTE BLAD PREMIER TSJOMBE: „WIJ ZULLEN ONS TEGEN DE KOMST VAN V. N.-TROEPEN DESNOODS MET GEWELD VERZETTEN Hun komst zal het sein zijn voor een algehele opstand V. N.-TROEPEN ZATERDAG NAAR KATANGA LOONGRENS VERPLICHTE ZIEKENFONDS VERZEKERING Cubaan vraagt asiel IERSE V.N.-TROEPEN IN BOEKAVOE VERKLARING VAN HAMMARSKJOELD OVER KATANGA WEERBERICHT ZON- en MAANSTANDEN Provinciale Staten kozen Eerste Kamerleden Prinses Irene meerderjarig VERKIEZING VOOR DE ZUIDKOREAANSE SENAAT HOOGWATER ,rankering bij abonnement: Terneuzen Ulrecteur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 Né 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 88150 Abonnementsprijs: 6,— per kwartaal; per naand f2. per week 48 ct. Losse nrs 9 ct DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum par advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén bandek-s advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Tydens een persconferentie heeft premier Tsjombe verklaard dat Katanga zich tegen de komst van V. N.-troepen desnoods met ge weld zal verzetten. De mobilisatie van het Katangese leger zal onverwijld worden bevolen. Premier Tsjombe cieelde mede dat zijn regering uit een plaatselijk dagblad en door de buitenlandse radio kennis had gekregen van het besluit der V. N. om troepen naar Katanga te zenden. Hij her haalde dat Katanga onafhankelijk is en dit zal blijven. Het weigert andere dan bevriende troepen, waarom het zelf heeft gevraagd, op zijn grondgebied toe te laten. De Verenigde Naties hebben evenmin ais enig ander land het recht Katanga binnen te dringen. Tijdens zijn persconferentie las Tsjombe een telegram voor, dat de regering van Katanga woens dag tot de secretaris-generaal der Verenigde Naties en alle an dere onafhankelijke landen heeft gericht. In dit telegram wordt medegedeeld dat de regering van Katanga eensgezind is in haar bereidheid om zich met alle mid delen te verzetten tegen de re gering van Loemoemba en de komst van diens vertegenwoor diger Sendwe en de troepen der Verenigde Naties. Hun komst, aldus het tele gram verder, zal het sein zijn voor een algemene opstand in Katanga. De Katangese rege ring is bereid haar standpunt uiteen te zetten tegenover dr Bunche, die zij voor een ont moeting in Elisabethslad uiter lijk heden uitnodigt, vóórdat ach catastrofale gebeurtenis sen zullen voordoen waarvoor aüeen de Verenigde Naties de verantwoordelijkheid zullen dragen. Tsjombe herhaalde vervolgens dat Katanga zich zo nodig met Secretaris-generaal van de Ver. Naties Dag Hammarskjoeld heeft medegedeeld, dat overeenkomstig de resolutie van de Veiligheids raad, troepen van de Ver. Naties zaterdag de provincie Katanga zuilen binnentrekken. Zoals bekend heeft de regering van Moise Tsjombe de onafhan kelijkheid van Katanga gepro clameerd. Dinsdagavond nog zei- de een Katangese minister in Parijs dat het binnentrekken van V. N-troepen zal worden be schouwd als „een oorlogsverkla ring". Hammarskjoeld verklaarde na drukkelijk dat de Belgische re gering zich niet zal verzetten tegem het binnentrekken van V. N.-troepen in Katanga. Vrijdag zal de plaatsvervan gend secretaris-generaal van de V. N. dr. Ralph Bunche naar Elisabethstad reizen om onder handelingen te beginnen over terugtrekking van de Belgische troepen op de basis Kamina. Op verzoek van de Belgische regering zullen Europese en niet Afrikaanse troepen van de V. N. Katanga binnentrekken. Wan neer de Belgische troepen door Afrikanen zouden worden ver vangen zou dit een exodus van de naar schatting 20.000 Euro peanen in Katanga tot gevolg hebben, zo meent Brussel. In Belgische regeringskringen gelooft men niet dat de mede deling van Hammarskjoeld ern stige gevolgen zal hebben. Het feit dat dr. Bunche zal gaan on derhandelen over de terugtrek king van de Belgische troepen beschouwt men in Brussel als een erkenning van het feit dat Katanga een speciaal probleem vormt, en als een aanwijzing dat men niet heeft gebogen voor de eis van de Kongolese regering dat de Belgische troepen uit ge heel Congo, de militaire bases incluis, worden teruggetrokken. De Belgische regering heeft steeds betoogd dat het in Katan ga volmaakt rustig was en dat het absoluut niet nodig is de komst van de V N.-troepen te overhaasten. De mededeling van Hammar skjoeld heeft een einde gemaakt aan de latente crisis tussen de Ver. Naties en de Kongolese re- gering over de wijze waarop het probleem Katanga moest'worden geregeld. In nationalistische kringen in Leopoldstad werd reeds ernstige kritiek geleverd op „de aarze lende houding van de Ver. Na ties". De aanhangers van Loe moemba zijn uiteraard fel ge kant tegen de afscheiding van Katanga, de rijkste provincie van Kongo. geweld tegen de komst van de V. N.-troepen zal verzetten. Hij deed een beroep op alle inwoners van Katanga, van welke natio naliteit of ras zij ook mogen zijn, zich achter dc regering te sdha- ren. Wij zullen liever sterven dan ons te onderwerpen aan het bui tenland, en vooral aan de dicta tuur van een regering van Loe moemba, die het buitenland in zijn bagage meebrengt en die niets anders dan anarchie, wan orde, plundering, moord en el lende kan veroorzaken. Hij zette verder nog uiteen, dat als de V. N.-troepen Katanga binnenkomen, dit gebied de meest totale economische crisis zal ondergaan, omdat de Euro peanen zullen vertrekken. Hij voegde hier nog aan toe, dat dan ook ongeregeldheden onder de stammen onderling zullen uit breken, hetgeen bijzonder tra gisch zal zijn, omdat dan de V. N.-troepen niet zullen ingrij pen. Tevoren had Tsjombe reeds gezegd, dat de mobilisatie, die reeds eerder moest worden af gekondigd om de heropbouw van het Katangese leger mogelijk te maken, thans onverwijld zal wor den doorgevoerd. Als gevolg van de aankondi ging dat er zaterdag V.N.-troe pen naar Katanga komen, heeft zich van de blanke bevolking van Elisabethstad esn paniek stemming meester gemaakt. Gek in vele inheemse kringen maakt men zich ongerust. Sommige blanken zouden ai voorbereidingen voor een ver trek treffen. Te Brussel wordt officieel mee gedeeld dat de V.N.-troepen voor Katar.ga zullen bestaan uit Ier se, Zweedse en Marokkaanse eenheden. Verder wordt bekendgemaakt, dat er geen Belgische troepen meer zijn in de provincie Leo pold, Evenaar en Oost. BELGISCHE TROEPEN UIT KONGO TERUG. Een compagnie Belgische para chutisten is woensdag uit Kongo in Brussel aangekomen. Het is de eerste groep van de 1500 man, die de Belgen uit Kongo zullen terugtrekken. Op het vliegveld waren veel mensen ter begroe ting aanwezig. BUNCHE HEDEN NAAR ELISABETHSTAD Dr Ralph Bunche vertrekt reeds heden naar Elisabethstad en niet vrijdag, zoals eerst werd aangekondigd, aldus is in Leo poldstad meegedeeld. Een woordvoerder van de Ver. Naties verklaarde, dat het tijd schema voor het binnenrukken van de V.N.-troepen in Katanga niet zal worden gewijzigd. Dezer dagen is tot stand geko men de wet, waarbij de loon grenzen in de sociale verzeke ringswetten met ingang van 1 januari 1960 zijn verhoogd tot 7450,—. Voor personen, die op 31 oktober 1959 reeds verplicht verzekerd waren en wier loon daarna wegens een collectieve loonswijziging de oude grens van 6900,lieeft overschreden, geldt de nieuwe grens van 1 november 1959 af. Voor de toepassing van de loongrens blijven buiten beschou wing alle wijzigingen van het loon, welke tijdens de dienstbe trekking in de loop van het kalenderjaar plaats vinden. ■De voorzitter van de Zieken fondsraad heeft aan de alge mene ziekenfondsen verzocht, degenen, die met terugwerken de kracht verzekeringspliehtig zijn geworden en zich vóór 14 augustus a.s. als verplicht ver zekerde aanmelden, een vergoe ding te verlenen voor kosten van medische hulp. In de vvet is bepaald, dat ziek tekostenverzekeringen van per sonen, die tengevolge van de wijziging van de loongrens ver zekeringspliehtig zijn geworden, met terugwerkende kracht ver vallen, tenzij men vóór 20 sep tember 1960 aaii de verzeke ringsinstelling bericht de verze kering te willen handhaven, al dus een mededeling van de Zie kenfondsraad te Amsterdam. Raul Chivas, voormalig pen ningmeester van de Cubaanse revolutie en directeur van de spoorwegen onder het bewind van Fidel Castro, is dinsdag met een kleine boot in Key West aangekomen. Hij heeft politiek asiel in de V.S. ge vraagd. Het is waar dat de tussen komst van de Verenigde Naties in Katanga in overeenstemming met de resoluties van de Veilig heidsraad is, aldus heeft de Bel gische premier Eyskens woens dagmiddag tegenover journalis ten verklaard. Deze tussenkomst mag echter niet betekenen dat wanorde gaat heersen in een ge bied waar het thans rustig is en waar 20.000 Europeanen wonen en werken. De Verenigde Naties moeten zich niet, onder het voorwendsel de 1.500 man Belgische troepen in Katanga af te lossen, op poli tiek terrein begeven of zich in de binnenlandse aangelegen heden van een staat mengen, al dus de Belgische premier. De volkerenorganisatie moet de ver langens van Kongo of een van de delen van de republiek ten aanzien van zijn toekomstige juridische status eerbiedigen. België is een klein land dat niet de strijd kan aanbinden met de Verenigde Naties, maar het heeft rechten en een eer. België kan van de Verenigde Naties verlangen dat zij, nu zij de ver antwoordelijkheid voor het her stel van de orde op zich hebben genomen, de veiligheid van alle blanke en zwarte minderheden garanderen. Zolang de veiligheid niet is verzekerd zal men ver geefs een beroep doen op bui tenlandse deskundigen, aldus de Belgische premier. De minister van Buitenlandse Zaken Wigny verklaarde dat de Belgische troepen uitsluitend naar Kongo zijn gegaan om de levens van de blanken te be schermen „en niet om e>- een door wapens gesteunde Kongo lese politiek te voeren". De tus senkomst van de Belgische troe pen is „uitzonderlijk en tijde lijk". „De Verenigde Naties zijn op verzoek van de Belgen en de Kongolezen tussenbeide geko men om de orde te herstellen. Wij hebben onze steun verze kerd aan elke militaire actie van de Verenigde Naties die ons ontsloeg van de noodzaak op Kongolezen te moeten schieten, wat ons na zoveel jarerv van samenwerking zwaarder viel dan al het overige. Wij verheugen ons over het feit dat de V. N. de verantwoordelijkheid voor de veiligheid in Kongo op zich heb ben genomen", aldus minister Wigny. „Bij mijn terugkomst uit New York (van de zitting van de Veiligheidsraad) heb ik U ge zegd ontgoocheld te zijn. Ik blijf hierbij. De opvatting van de Ver Naties over het vervullen van haar opdracht heeft België voor een zware beproeving geplaatst. Daarbij komen dan nog de las ter, het onbegrip., de druk van verscheidene zijden, de haat, die onze goede wil en ons geduld uitputten en ons uiteindelijk met walging vervullen. De Ver. Na ties zijn zoals ze zijn. Na uiting te geven aan mijn diepe ont goocheling ben ik bereid uiting te geven aan mijn tevredenheid. Inderdaad zijn de Ver. Naties er in een veertien dagen in ge slaagd de veiligheid in de be langrijke streken te verzekeren", aldus de Belgische minister van Buitenlandse Zaken. Minister Eyskens merkte op dat recht en orde in Kongo voor de onafhankelijkheid met be hulp van een troepenmacht van 30.000 man, van wie 4000 blan ken, werden gehandhaafd. „De Verenigde Naties hebben thans een strijdmacht van 11.000 man in Kongo, en daarmee hopen zij de mensenlevens in een land dat ten prooi is aan chaos te kun nen beschermen". Buiten Leo poldstad zijn nog slechts 400 Belgische ambtenaren op hun post in een gebied dat tachtig maal zo groot is als België, zo deelde Eyskens mee. Z.i. hebben de Verenigde Na ties „de plicht het verlangen van Katanga naar onafhanke lijkheid, tot uitdrukking ge bracht door een wettige provin ciale regering die over een par lementaire meerderheid be schikt, te eerbiedigen". De vol kerenorganisatie noch welk land dan ook hebben het recht zich in de binnenlandse aangelegen heden van Kongo te mengen. De Ierse compagnie van de Verenigde Naties, 180 man, is gisteren in Boekavoe, de hoofd stad van de provincie Kivoe, aangekomen. De ongerustheid van de blanke bevolking is door de komst van de Ierse troepen enigszins afgenomen. Talrijke Europeanen vluchtten dinsdag, toen soldaten van de weermacht voor het postkan toor versperringen oprichtten. Diezelfde dag werd opdracht ge geven de uit Katanga en Roean- da Oeroendi terugkerende Kon golese soldaten gedurende twee maanden voedsel en onderdak te verschaffen en hen te bewa penen, hetgeen eveneens onge rustheid onder de blanken ver oorzaakte. Het hoofdkwartier van de Ver enigde Naties in New York heeft een verklaring van Hammars kjoeld gepubliceerd waarin wordt herhaald dat het binnen trekken van de V. N.-troepen in Katanga op geen enkele wijze inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Kongo of Katanga betekent. Hammarskjoeld verwees naar zijn verklaring van 18 juli waar in hij o.m. zei dat de V. N..troe penmacht geen partij kan zijn in een intern conflict. KANS OP REGEN Opnieuw ontwikkelde zich in het front, dat de scheidingslijn vormt tussen de koele lucht bo ven West-Europa en de warme lucht boven Oost- en Noord- Europa een storing die van het zuidelijke deel van de Oostzee naar het westen trok. Gisteren veroorzaakte deze storing in Zuid-Denemarken en Noord- Duitsland regen. Met de ooste lijke bovenwinden verplaatst de kleine depressie zich naar de Noordzee, waardoor in het noor den van het land tijdelijk enige regen zal vallen. Ook elders in het land nemen later op de dag de regenkansen toe. Aanvanke lijk zullen vooral in de kustge bieden nog enkele opklaringen voorkomen. De wind blijft zwak, in hoofdzaak uit westelijke rich tingen, terwijl in het tempera- tuurverloop weinig verandering komt. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond Toenemende bewolking In het noorden van het land veel bewolkingen, tijdelijk enige regen. Elders aanvankelijk op klaringen, later toenemende be wolking met kans op enige regen. Zwakke tot matige wind in hoofdzaak uit westelijke rich tingen. Weinig verandering in temperatuur. De Provinciale Staten van Zuid- Holland hebben gisteren 18 Eer ste Kamerleden gekozen, die als volgt over de partijen waren ver deeld: P.v.d.A. 6, K.V.P. 4, A.R. 2, C.H.U. 2, V.V.D. 2, C.P.N. 1 en S.G.P. 1- Bij de gehouden verkiezing konden aanstonds 14 zetels wor den toegewezen en wel: P.v.d.A. 7, K.V.P. 2, A.R. 2, C.H.U. 1, V.V.D. 2. Voor vijf kandidaten lijsten zal moeten worden geloot over de bezetting van vier ze tels. De K.V.P. kwam met twee lijsten uit en zal met deze lijs ten meeloten. Eveneens zullen aan de loting deelnemen de lijs ten van C.H.U., V.V.D. en S.G.P. Vaststaat, dat de C.P.N. in Zuid- Holland haar zetel in de Eerste Kamer verliest. De mogelijkheid bestaat, dat de S.G.P. door loting haar zetel behoudt. De K.V.P., uitkomende met twee lijsten, zal bij de loting in ieder geval één zetel toege wezen krijgen. De namen van de 14 leden, in groep IV (provincie Zuid-Hol- iandj met zekerheid gekozen, zijn: A.R.: J. Schipper en dr. W. F. de Gaay Fortman; C.H.U.: mr. W. F. Lichtenauer; V.V.D.: mr. H. van Riel en prof. dr. H. J. Witteveen; K.V.P.: ir. E. H. A. Kraaijenvanger en jhr. mr. dr. O. F. A. H. van Nispen tot Pan- nerden; P.v.d.A.: mr. J. in 't Veld, P. J. Kapteyn, mr. M. de Niet, mej. mr. J. Zeelenberg, J. Hoogland, mr. G. van Hall en mr. M. v. d. Stoel. Vier van de volgende kandi daten zullen door loting worden aangewezen: J. W. van Hulst (C.H.U.), me vrouw J. F. Schouwenaar Franssen (V.V.D.), ir. A. L. H. Roebroek (K.V.P.), Th. S. J. Hooij (K.V.P.) en ir. H. Fokker (S.G.P.). Het op de V. V. D.-lijst voor groep IV (Zuid-Holland) geko zen lid, de heer Van Riel, heeft reeds zitting in de Eerste Ka mer voor groep III (Noord-Hol land en Friesland). Naar wordt vernomen zal hij zijn verkiezing in Zuid-Holland niet aanvaarden. Gekozen verklaard zal dan wor den mevrouw Schouwenaar Franssen. Bij de loting zal in dit geval voor de V.V.D. in aanmer king komen dr. P. G. van Vliet. De uitslag van de door de Sta ten van de provincies Gelder land, Overijssel, Groningen en Drenthe gehouden verkiezing voor 19 leden van de Eerste Ka mer is als volgt: oud nieuw P.v.d.A. 6 6 K.V.P. 4 5 A.R. 3 3 C.H.U. 3 3 V.V.D. 2 2 C.P.N. 1 19 19 De namen van de 19 gekozen leden voor de provincies Gelder land, Overijssel, Groningen en Drenthe zijn als volgt: P.v.d.A.: mr. J. A. Jonkman, ir. H. Vos, C. W. van Winger den, dr. A. Cjuerido, C. van der Waerden en dr. I. Samkalden. K.V.P.: dr. L. J. C. Beaufort, dl. J. J. Gielen, J. L. P. M. 'leijssen, mr. J. L. M. Niers en H. Rottinghuis. A.Rd dr. W. P. Berghuis, J. Tjaima en P. C. Ellferich. C.H.U.: mr. G. Vixseboxse, ir. M. A. Geuze en C. J. van Mas- trigt. ÉH H. K. H. Prinses Irene hoopt morgen haar 21ste verjaar dag te vieren. Foto Max Koot De democratische partij heeft bij de verkiezingen voor een nieuwe Zuidkoreaanse senaat 25 zetels veroverd. De liberalen kregen vijf en de onafhankelij- ken veertien zetels, terwijl één socialistische senator werd ge kozen. 13 augustus worden op nieuw verkiezingen gehouden voor het aanwijzen van nog der tien senatoren. V.V.D.: H. D. Louwes en mr. R. H. baron de Vos van Steen- wijk. UITSLAG EERSTE KA31ER-VERKIE ZING VAN WOENSDAG. De oude en nieuwe samen stelling van de Eerste Kamer is: oud P.v.d.A. K.V.P. A.R. C.H. V.V.D. C.P.N. S.G.P. 22 25 8 8 7 4 1 nieuw 23 25 8 7 7 2 75 72 (Over 3 zetels moet nog wor den geloot door 4 partijen, n.l.: K.V.P., C.H.U., V.VjD. en S.G.P. Deze loting zal op a.s. vrijdag geschieden.) (Advertentie.) Aug op onder op onder DONDERDAG 4 AUGUSTUS 5.07 20.24 5 19.00 3.05 v.m. n.m. 6 5.09 20.22 19.45 4.17 Terneuzen 11.46 7 5.10 20.20 20.23 5.35 Breskens 11.11 11.25 8 5.12 20.18 20.55 6.53 Hansweert 0.26 12.40 9 5.13 20.16 21.24 8.12 Walsoorden 0.36 12.50 10 5.15 20.14 21.50 9.27

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1