DE ONTWAPENING
W eeroverzicht
Belg
ie
za
zich niet verzetten tegen
binnentrekken van
V.N.-t roepen in Katanga
Belgische
regeringsverklaring
over Kongo
WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1960
16e Jaargang Nr 5050
België zal zich er
tegen verzetten wanneer de,joorbroken. Van diverse Kongo-
troepen van de Verenigde 'iese zijden is verklaard dat de
Naties „te zijner tijd" Ka- organisatie van de Verenigde
tanga binnentrekken, aldus Naties de opdracht van de Vei-
Hammarskjoeld meege
deeld. Dit is van doorgaans
betrouwbare zijde in Brus
sel vernomen.
LOEMOEMBA WENST
ONMIDDELLIJK
V. N.-TROEPEN
IN KATANGA
RAUL CASTRO
TIJDELIJK OPVOLGER
VAN ZIJN BROER?
WAARSCHUWING
VAN GHANA
BRIEF VAN
LOEMOEMBA AAM
VEILIGHEIDSRAAD
Spelevaren eist drie mensenlevens
Rooiboot door de stroom
meegesleurd naar een stuw
in de Maas
DE R.P.S. IN JULI
AMERIKAANSE
ZESDE VLOOT
WORDT VERSTERKT
Trambotsing in Wenen
Tien doden; 80 gewonden
Spectaculair ongeluk
met olietrein
ARRESTATIES
IN ARGENTINIË
BRITSE REACTIE OP
SOWJET-VOORSTEL
De overstromingen in Polen
Alarmtoestand in
verschillende delen
van het land
VERZOEKEN VAN
KONGOLESE PARTIJEN
AMERIKAANSE
REACTIE OP RUSSISCH
VOORSTEL
LUDWIG ZIND
GEARRESTEERD
ZON- en MAANSTANDEN
WEERBERICHT
HOOGWATER
iYankerlng bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur 1. van de_ Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: SmidswaJ
Telefoon 2073 en 2510
NA 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,- per kwartaal; per
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum pas
aaverientie 1 2.25.
Rubriek Kleine Advertenties géén tiandei»-
advertenties)5 regels 1,—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrnt
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 ooi.
n}et kjoeld met de Kongolese rege-
.„Iring zijn geraakt kan worden
j d i'ligheidsraad niet uitvoert, terug-
heeft de Belgische regerinB ^g^king van de Belgische troe-
de secretaris-generaal van pgn uj{ geheel Kongo, inclusief
de volkerenorganisatie DagKatanga, te bewerkstelligen. In
De Belgische regering heeft
Hammarskjoeld geen datum kun
nen noemen voor het begin van
de terugtrekking van de Bel
gische militairen uit Kongo, zo
werd in officiële Belgische krin
gen in Leopoldstad opgemerkt.
De plaatsvervangend secretaris
generaal Heinz Wieschhof is gis
terochtend uit Brussel, waar hij
besprekingen heeft gevoerd met
leden van de Belgische regering,
in Leopoldstad teruggekeerd.
Kort na zijn aonkomst had hij
reeds een onderhoud met Ham
marskjoeld.
Naar verluidt heeft Hammars
kjoeld de Kongolese regering op
de hoogte gesteld van het Bel
gische standpunt. In kringen van
de Verenigde Naties hoopt men
dat hierdoor de impasse waarin
de besprekingen van Hammars-
verband met de ernst van de si
tuatie heeft Hammarskjoeld de
afgelopen week de Belgische re
gering over haar standpunt ten
aanzien van Katanga gepolst.
In Belgische officiële kringen
in Leopoldstad verwacht men
niet langer dat de regering in
Brussel Katanga als onafhanke
lijke staat zal erkennen.
Wel heeft België de Verenigde
Naties verzocht blanke troepen
naar Katanga te zenden. Bezet
ting van deze provincie door Af
rikaanse eenheden van de V. N.-
strijdmacht zou een uittocht van
de Europeanen veroorzaken, zo
werd in Belgische kringen in de
Kongolese hoofdstad opgemerkt.
Premier Loemoemba heeft
verzocht dat troepen der Ver
enigde Naties onmiddellijk naar
de afgescheiden Kongolese pro
vincie Katanga worden gestuurd.
Hij deed dit verzoek maandag in
een onderhoud met dr Andrew
Oordier, assistent-secretaris
generaal der Verenigde Naties
die het secretariaat leidt in af
wezigheid van Hammarskjoeld.
Deze is thans in Kongo.
Loemoemba, die dit na zijn
onderhoud met Cordier meedeel
de, zei verder dat hij niet om ver
dere actie van de Veiligheidsraad
had gevraagd. Hij verwachtte op
7 en 8 augustus met Hammars
kjoeld in Leopoldstad over de
ontwikkelingen in zijn land te
zullen spreken. Hij was optimis
tisch over de toestand in Kongo.
De premier verklaarde naar
het secretariaat der Verenigde
Naties te zijn gegaan om active
ring te bewerkstelligen „van de
toepassing der resolutie waarin
J- Veiligheidsraad de onvoor-
pr
il» diplomatieke kringen wordt
aangenomen, dat premier Fidel
Castro wegens ziekte het bewind
tijdelijk zal overdragen aan zijn
broer Raul Castro, minister van
Defensie. Raul Castro is inmid
dels in Havanna teruggekeerd
van een reis door Rusland en
andere communistische landen
en de V. A. R.
Geheel afgezien van de over
weging dat het van groot belang
is een efficiënt bestuur in Ka-
tanga te handhaven na de terug
trekking van de Belgische troe
pen zou Hammarskjoeld dit ver
zoek welwillend hebben ontvan
gen.
De drie tot vierduizend man
Belgische troepen die thans in
Katanga zijn gelegerd zullen op
de basis Kamina worden terug
getrokken. De Belgische rege
ring is van mening dat in bila
terale onderhandelingen tussen
België en Kongo over de toe
komst van de bases, Kamina en
Kitona, moet worden beslist.
Voordat deze onderhandelingen
kunnen worden geopend dienen
echter de diplomatieke betrek
kingen te worden hervat.
Ghana heeft dinsdag de Vei
ligheidsraad verzocht, „de Bel
gische regering te wijzen op de
zeer grote ernst waarmee haar
huidig optreden moet worden
beschouwd".
Minister van Buitenlandse Za
ken Ako Adjei zegt in een brief
aan dé raad dat Ghana, „als de
agressie van Belgische troepen
tegen de republiek Kongo voort
duurt, zich verplicht zal gevoe
len, de Verenigde Naties te vra
gen België als aanvaller te
brandmerken en dienovereen
komstig op te treden". In zijn
schrijven haalt de minister van
Ghana een rapport van de Gha-
nese stafchef, de britse generaal
Alexander, aan, waarin deze
verklaarde, dat hij in Stanley-
stad geen bewijzen had gevon
den, dat er daar Belgen gedood
of aangerand zijn.
Be Belgische regering heeft
haar standpunt ten aanzien van
Katanga niet gewijzigd, aldus
heeft de Belgische minister van
Buitenlandse Zaken Wigny dins
dagavond na een kabinetszitting
medegedeeld.
De Belgische troepen zijn op
verzoek van de autoriteiten naar
dit gebied gegaan om de veilig
heid van de blanke bevolking te
waarborgen. Zij zullen zich ab
soluut niet in de binnenlandse
aangelegenheden van Kongo
mengen.
De Belgische regering rekent
het echter tot haar plicht de
aandacht te vestigen op de vol
gende feiten:
In deze streek heerst orde en
iedereen is er aan het werk
De regering van Katanga heeft
zich onafhankelijk verklaard en
voorgesteld een federatie met de
rest van Kongo te vormen.
'De Europese technici die het
dagelijks brood van de bevol
king verzekeren zijn zeer onge
rust en vastbesloten te vertrek
ken wanneer dë anarchie die
thans in andere delen van Kongo
heerst naar Katanga overslaat,
aldus minister Wigny.
De Belgische regering eerbie
digt de resoluties van de Veilig
heidsraad betreffende spoe
dige terugtrekking van de troe
pen uit Kongo maar zij
meent de aandacht te moeten
vestigen op de omstandigheid
dat dë reeds zeer zware taak van
de
waardelijke terugtrekking der-
Belgische troepen eiste".
Cordier had hem op de hoogte
gesteld van de door de Verenigde
Naties in Kongo genomen maat
regelen en meegedeeld dat de
strijdmacht der Verenigde Naties
thans ongeveer 11.500 man om
vat.
Premier Loemoemba van Kon
go heeft in een schrijven aan de
voorzitter van de Veiligheidsraad
de. Fransman Berard, te ken
nen gegeven, dat hij wellicht om
een nieuwe bijeenkomst van de
raad zal verzoeken, als (1e toe
stand in Kongo niet in de
komende paar dagen verbetert.
Loemoemba schrijft dat de
Belgische regering welbewust
weigert zich te houden aan de
besluiten van de raad. Met name
verzetten de Belgen zich tegen
de komst van V. N.-troepen in
Katanga. „Er is geen enkele
rechtvaardiging voor de aan
wezigheid van Belgische strijd
krachten in Kongo", aldus de
premier.
Hij noemt de argumenten die
de Belgen aanvoeren voor de
handhaving van hun troepen
„valse voorwendselen". Het zou
hun bedoeling zijn „het land te
desorganiseren teneinde de Kon
golezen in talrijke economische
en financiële moeilijkheden te
storten".
Volgens Loemoemba verzet -het
volk van Katanga zich „met na
druk" tegen „de Belgische pogin
gen tot afscheiding van hun ge
bied van Kongo". De Belgen wer
den gesteund door een „aantal
collaborateurs, onder wie (pre
mier) Tsjombe".
De Belgen zouden zeker hun
goede wil hebben kunnen tonen
bij de naleving van de besluiten
van de Veiligheidsraad, als zij
Katanga als eerste gebied in
Kongo hadden ontruimd.
Dinsdagmiddag omstreeks half
drie zijn drie inzittenden van
een roeiboot in de Maas bij de
stuw te Roermond verdronken.
De 42-jarige opperman A.
Hinssen had tezamen met de 28-
jarige J. Salentijn en de 25-jari-
ge J. M. Houben een roeiboot
gehuurd, waarin zij zich met
enige kinderen op de Maas met
de stroom lieten meedrijven.
Ter hoogte van de splitsing in
de Maas, waar het ene gedeelte
van het vaarwater voert naar
de sluis en het andere naar de
stuw, voeren zij naar een ten
noorden van de stuw liggende
Dok van rijkswaterstaat. Aange
zien drie schuiven van de stuw
getrokken waren, waardoor een
stroom het verblijf aldaar
gevaarlijk maakte, waarschuw
den opvarenden van deze bok
de roeiers daar weg te gaan. Zij
sloegen deze waarschuwing ech
ter in de wind. Even later werd
de roeiboot meegesleurd naar de
stuw, waar het bootje door de
open staande schuiven 6 meter
naar beneden viel en in het kol-
inBih.lf ££nS?0St*paarbank werd
in juli I960 ingelegd ƒ85.3 min
en terugbetaald 66,2 min, het
geen een positief spaarversch'l
opleverde van 19,i mln (vorige
maand 17.9 min en in juli
vorig jaar 11,7 min).
In 1960 is tot dusver b'i de
R.P.S. gespaard ,/129j2 min
tegen ƒ113,2 min in hetzelfde
tijdvak van '59. Het saldo-tegoed
per ultimo juli 1960 bedraaet
ƒ2498,3 min (vorige maand
2479,2 en ulto juli vorig jaar
ƒ2255,7 min).
kende water omsloeg. Salentijn
en Houben slaagden erin zich
aan de uitsteeksels van de stuw
vast te houden. Hinssen, zijn
zevenjarig zoontje W. H. M., de
vierjarige M. Salentijn en zijn
zevenjarig zoontje Wim, de
den echter door de stroom mee
gesleurd. Hinssen, zijn zoontje
W. en M. Salentijn verdronken.
De zevenjarige Hans Salentijn
werd door de voorbijganger C.
Leytten met gevaar voor eigen
leven uit het kolkende water
gered. Ondanks pogingen van
de sluismeester om het tweede
kind, dat zich aan een plank
vasthield, te redden, verdronk
dit op liet laatste ogenblik voor
de ogen van de sluismeester.
de Verenigde Naties niet door
geïmproviseerde maatregelen
nog extra moet worden ver
zwaard. De regering blijft van
mening dat de Kongolezen hun
binnenlandse aangelegenheden
zelf moeten regelen.
Op de kabinetszitting is ge
sproken over het verzoek van
Hammarskjoeld om een verkla
ring dat de Belgische regering
ermee kan instemmen dat de
Verenigde Naties te zijner tijd
Katanga zullen overnemen. Een
dergelijke verklaring zou juist
met het oog op een mogelijke
nieuwe bijeenkomst van de Vei
ligheidsraad gewenst zijn, zo
werd in doorgaans goed inge
lichte kringen in Brussel opge
merkt.
De minister van Financiën van
Katanga, Jean Kibwe, heeft
dinsdagavond op een persconfe
rentie in Parijs verklaard dat
zijn regering het binnentrekken
van V. N.-troepen ais „een oor
logsverklaring" zal beschouwen.
„De V. N.-troepen zouden iedere
soldaat van Katanga moeten
doden", aldus Kibwe.
De Amerikaanse zesde vloot,
in de Middellandse Zee, zal wer
den versterkt met een derde
vliegdekschip, aldus heeft het
ministerie van Marine in Wa
shington medegedeeld.
De vliegdekschepen „Forre-
stal" en „Franklin Delano Roo
sevelt" zullen de volgende maand
worden vervangen door de „In
dependence", de „Saratoga" en
de „Intrepide". De zesde vloot,
die ongeveer vijftig schepen om
vat, komt hierdoor over c.a. 200
vliegtuigen te beschikken.
De „Forrestal" en de „Frank
lin Delano Roosevelt" gaan naar
de Atlantische vloot.
De zevende vloot, die o.m. in
de Straat van Formosa patrouil
leert, telt 130 schepen en 250 ge-
vechtsviegtuigen. Aan de vlieg
dekschepen „Orinskany" en
„Ticonderoga" en het super-
vliegdekschip „Ranger" zullen
volgend jaar twee super-vlieg
dekschepen worden toegevoegd:
de „Kitty Hawk" en de „Con
stellation".
Bij een botsing tussen twee
trams in Wenen zijn dinsdag 10
mensen om het leven gekomen
en tachtig gewond. Van dertig
gewonden is de toestand ern
stig.
Volgens de politie was het het
ergste verkeersongeval dat zich
ooit in Wenen heeft voorgedaan.
Doordat de remmen van een
tram weigerden, reed het voer
tuig met volle snelheid op de
andere in. De twee trams wer
den volkomen vernield. Temid
den van de wrakstukken lagen
afgereten armen en benen.
Volgens de laatste opgave be
draagt het aantal doden twaalf,
terwijl dertig mensen zwaar en
vijftig licht gewond werden. Het
fatale ongeluk deed zich voor,
toen op een viersprong een
tram welker remmen weiger
den, in volle vaart op een an
dere tram inreed.
Ook een juist passerende per
sonenauto werd door de tram
geraakt.
Reddingsploegen van politie
en brandweer richtten op straat
verbandposten in om de gewon
den de eerste hulp te bieden.
Volgens ooggetuigen zouden
de remmen der bewuste tram,
die uit de richting van het Wijn
oord Sievering in de richting
van de stad reed, onderweg ook
reeds hebben geweigerd. Een
der passagiers zou daarom de
tram hebben verlaten, hetgeen
hem het leven heeft gered.
Toen de tram de plaats waar
zich even later de ramp zou af
spelen, naderde, was de snel
heid door de enigszins hellende
straat zó groot geworden, dat
het voertuig uit de rails liep en
zich in de voorste wagen van
een tram boorde, die op de
naastgelegen rails bij" een halte
stilstond. Tien mensen waren op
slag gedood en twee anderen
overleden later in het zieken
huis.
Het is nog niet bekend of zich
onder de slachtoffers ook bui
tenlanders bevinden.
Bij Britt, 90 kilometer van Sud
bury (Ontario-Canada), is een
olietrein van 20 wagens ont
spoord en in brand gevlogen.
De luchtfoto geeft een beeld van
de ontstellende ravage.
(Advertentie)
Te Cordoba, in Argentinië,
zijn 70 personen, op beschuldi
ging van samenzwering, ge
arresteerd, aldus wordt in deze
plaats van welingelichte zijde
vernomen.
De arrestanten, onder wie
zich een veertigtal gepensio
neerde militairen bevinden, zul
len voor een krijgsraad worden
gedaagd. Er zijn onder meer
drie gepensioneerde luitenant
kolonels gearresteerd.
De Sow jet-Unie heeft maan
dag het Amerikaanse verzoek
om een spoedige bijeenkomst
van de uit 82 leden bestaande
ontwapeningscommissie verwor
pen. Zij staat op het standpunt
dat zo'n bijeenkomst „de toe
stand slechts zou verergeren" en
de besprekingen in de algemene
vergadering zou hinderen.
De voorzitter van de ontwape
ningscommissie van de Verenig
de Naties, de Mexicaan Padilla
Nervo, had officieel voorgesteld
dat de commissie later in de
maand zou vergaderen. De Sow-
jet-Unie heeft schriftelijk haar
bezwaar daartegen kenbaar ge
maakt.
In de Russische brief wordt de
mening uitgesproken, dat de
beste manier om het ontwape
ningsprobleem op te lossen de
aanwezigheid in de algemene
vergadering van de regerings
hoofden der 82 leden van de ont
wapeningscommissie zou zijn.
Een woordvoerder van het
Britse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft dinsdag ver
klaard, dat het valt te betwijfelen
of een topconferentie inzake
ontwapening, zoals voorgesteld
door de Sowjet-Unie, voldoet
aan de Britse doelstellingen.
Volgens hem acht de Britse re
gering een bijeenkomst van de
ontwapeningscommissie van de
V. N. de beste manier om het
ontwapeningsoverleg weer op
In verschillende delen van
Polen is de alarmtoestand afge
kondigd als gevolg van het was
sen van de Weichsel. Vooral in
de districten Gdanks en Byd
goszcz, in Mlidden-Polen, is de
toestand gevaarlijk. Tal van dor
pen zijn ontruimd.
In Warschau daarentegen
wordt de situatie langzamer-
Het hoofdbestuur van dat deel
van de Kongolese nationale be
weging dat door Kalondji wordt
geleid, heeft er zich voor uitge
sproken in geheel Kongo onder
toezicht van de Verenigde Naties
een volksstemming te houden,
opdat de bevolking zich over het
staatsbestel en het algemene be
leid kan uitspreken. Het huidige
bestel beantwoordt niet aan de
opvattingen van de bevolking en
het is slechts een uitvloeisel van
het door het kolonialistische be
wind opgedrongen stelsel", aldus
het hoofdbestuur.
Intussen heeft de Kongolese
communistische partij de slui
ting van de ambassade en alle
consulaten van België in Kongo
geëist. Voorts zouden de Bel
gische bases te Kamina en Ki
tona onverwijld moeten worden
ontruimd. Tenslotte spreekt de
partij zich uit voor een boycot
van alle Zuidafrikaanse produk-
ten, als protest tegen de apart
heidspolitiek.
hand iets beter. In de nacht van
maandag op dinsdag is het wa
ter een meter gezakt.
Het aantal slachtoffers in
Midden-Polen is inmiddels tot
zes gestegen.
In het zuiden van het land
heeft de aangerichte schade een
catastrofale omvang aangeno
men. In 1600 dorpen staan de
wegen blank, terwijl SOOO woon
huizen en andere gebouwen ver
woest of zwaar beschadigd zijn.
140.000 hectaren graan en 70.000
hectaren andere landbouwge
wassen zijn vernield terwijl on
geveer 40.000 mensen moesten
worden geëvacueerd.
gang te brengen. Eik land zou
daarin zich kunnen laten ver
tegenwoordigen op het niveau
dat hem goed dunkt.
In commentaar op het voorstel
van communistisch China om in
het gebied van Azië en de Stille
Oceaan een kernwapenvrije zone
te vormen, verklaarde de woord
voerder, dat de regering in Lon
den nog steeds het sluiten van
een algemeen ontwapenings-
akkoord ais het beste middel tot
oplossing van het kernwapen-
vraagstuk beschouwt. Engeland
was niet officieel van het Chi
nese voorstel op de hoogte ge
steld.
Naar aanleiding van het Rus
sische voorstel tot het houden
van een „topconferentie" binnen
de algemene vergadering der
Verenigde Naties, waarin o.m.
het vraagstuk der ontwapening
zou moeten worden besproken,
heeft de woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken dinsdag ver
klaard, dat dit voorstel naar het
oordeel der Verenigde Staten een
Russische manoeuvre betekent,
die bedoeld is om te beletten dat
het vraagstuk der ontwapening
in de ontwapeningscommissie
der Verenigde Naties wordt be
sproken. De woordvoerder wees
op de ironie, dat zulk een voor
stel van de kant van de Sowjet-
Unie komt, die het doorgaan van
de topconferentie in Parijs in mei
j.l. heeft verhinderd.
Desgevraagd zei de woord
voerder, dat de Verenigde Sta
ten voornemens zijn een bijeen
komst van de ontwapenings
commissie te vragen desnoods
zonder deelneming daaraan door
de Sowjet-Unie.
Op verzoek van Interpol heeft
de politie van Napels de West-
duitse leraar Ludwig Zind ge
arresteerd toen hij op het punt
stond op de boot naar Tripoli
te stappen. Zind is in de bonds
republiek wegens antisemitisme
tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
OPKLARINGEN
De scheidingslijn tussen de
koele oceaanlucht en warme con
tinentale lucht ligt thans boven
Denemarken, Polen, Hongarije
en Noord-Italië. Een kleine sto
ring in dit front trok van Dene
marken naar het midden van de
Noordzee en veroorzaakt regen
in Schotland en noordoost-Enge-
land.
Het is echter niet waarschijn
lijk, dat dit regengebied ons land
zal bereiken. Wel bevindt zich
dicht bij ons land een storing in
de hogere niveaux, die geheel
met koude lucht gevuld is. De
atmosfeer blijft dan ook onsta
biel van opbouw. Naast opkla
ringen worden vooral in het bin-
ZON
MAAN
nenland opnieuw plaatselijk bui
en verwacht, waarvan sommigen
gepaard kunnen gaan met on
weer. De wind blijft zwak tot
matig uit noordwestelijke rich
ting, zodat de temperaturen be
neden normaal blijven voor de
tijd van het jaar.
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot hedenavond.
Weinig verandering
Opklaringen en voornamelijk
in het binnenland ook plaatselijk
enkele buien. Zwakke tot matige
wind uit noordwestelijke rich
ting. Dezelfde temperaturen als
gisteren of iets lager.
WOENSDAG 3 AUGUSTUS
op
onder
op
onder
v.m.
n.m.
Aug.
1.10
Breskens
10.00
10.33
3
5.04
20.27
17.03
Terneuzen
10.35
11.08
4
5.05
20.25
18.06
2.02
Hansweert
11.15
11.48
5
5.07
20.24
19.00
3.05
Walsoorden
11.25
11.58
