Kongolese verrassingen Het bezoek van Loemoemba aan Washington RadiodeKock Terugtrekking van Belgische troepen uit Kongo HET WEER De overstromingen in Polen WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN ZATERDAG 30 JULI 1960 16e Jaargang Nr 5047 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Circusin Chicago DE GUERILLASTRIJD IN MALAKKA tflMMlwill LODGE KANDIDAAT VOOR HET VICE-PRESIDENTSCHAP VERKLARING VAN NIXON AMERIKAANSE PROEF MET RUIMTECABINE MISLUKT VLIEGTUIGRAMP DOOR SABOTAGE Hammarskjoeld in Leopoldstad ENGELAND WIJST RUSSISCHE BESCHULDIGING AF INDONESISCHE TROEPEN NAAR KONGO? De Kongolese studenten in België VOORMALIGE OOSTDUITSE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN VRIJGELATEN frtnkerlng bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sands Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 NA 5 uur uitsluitend 2078 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 6,- per Vertaal; Pg maand f2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE ZEEUW Advertentieprijs per mm 15 et,' minimum pat advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties Tgéén handel»* advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrea Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Zoals alle ontvoogde gebieden zorgt ook Kongo voor verrassin gen, meestal van bedenkelijke aard. De Veiligheidsraad heeft wederom in een resolutie, die zeer gematigd was cn door alle elf leden werd onderschreven, verlangt dat de Belgische troepen zo spoedig mogelijk zouden worden teruggetrokken. Geleidelijk ge schiedt dit nu en waar de troepen der Ver. Naties verschijnen was het verleden week rustig. De Kongolese soldalen, die tegen de Belgen optraden en niet meer door de eigen regering werden be heerst, trokken zich terug en legden de wapens neer. We hopen dat er sne] een einde komt aan de uitspattingen, waar van vooral blanke vrouwen de slachtoffers zijn geworden. Natuur lijk komen in een chaotische situatie van alle kanten onregelmatig heden los. Zo blijkt dat Belgische troepen het vuur uit seheeps- ka nonnen en vliegtuigen hebben geopend op de havenstad Matadi. die in handen was van Kongolese troepen, terwijl er toen geen Belgen meer in de stad waren. Het gerucht liep dat er in Ma- tacli een Pools schip met wapens was aangekomen. Zelfs de Bel gische minister Wignv deed, als of dit vaststond. Achteraf bleek hef een loos gerucht, maar de Belgische troepen wilden hlijk- baar de wapens uit dit spook schip onderscheppen. Zo'n militaire actie is overi gens nog iets anders dan het aanranden van vrouwen en het vermoorden v an weerloze Euro peanen. MATIGING De Kongolese gedelegeerde, die hel voord voerde in do Veilig heidsraad. erkende gelukkig dat er aanstootgevende en ergerlijke mishandelingen waren gepleegd, en in Londen ontkende ook pre mier Loemoemba (op weg naar New York) dit niet. Verder werd gezond dat men graag Belgische technici, specialisten en medici zou behouden. Het klimaat voor deze mensen is er echter niet beter op geworden. In feite is Kongo nu onder controle geko men van de V.N.. die zorgen moeten voor intellectuelen, mate riaal voor de opbouw, levensmid delen en officieren. Het is de bedoeling die .leiders te betrek ken uit 'Afrikaanse landen en uit neutrale Europese naties. Tot nu toe gelukte het de secre taris van de V. N„ Hammar- skjölri. de kwestie te lokaliseren 5n uit de sfeer van de koude oorlog te halen. Niet zonder moeite overigens. De Russen wilden nog weer eens België be schuldigen van ..agressie". Maar Jij legden zich neer bij de milde resolutie van de raad, die alleen „snelle" aftocht van de Belgi sche troepen eiste. Waarheen zulien die soldaten gaan? Waar schijnlijk naar het voogdijgebied van de V. N., onder Belgisch be heer, Roeanda Oeroendi. Wel hebben de Belgen recht voor lopig drie bases ie behouden in Kongo, maar zij schijnen er niet begerig naar te zijn, daarvan ge bruik te maken. OMMEZWAAI Het was duidelijk dat er niets zou komen van Russische inmen ging. Kongolese nationalisten hadden die Sowjet-interventie als een pressie-middel gebruikt. De sluwe premier Loemoemba had intussen echter al lang on derhandeld met een Amerikaan se zakenman. Detwiler, die hem enorme Amerikaanse en inter nationale kapitalen in uitzicht had gesteld voor de opbouw van Kongo. Rijk is dat land zeker, en beleggingen kunnen wel renda bel zijn. Loemoemba sprak plot seling heel pro-Westers, en pro- Amerikaans. We moeten nu twee dingen hopen: 1 Dat die grote banken en ondernemingen samenwerken met de Belgische maatschaDpii- en. 2 Dat zij werkelijk bereid zijn Kongo te helpen. Detwiler is namelijk een fantast gebleken die al velerlei grote projecten heeft doen mislukken. Men moet er niet aan denken, wat zou ge beuren, als blijkt dat de man aan Loemoemba van allerlei heeft voorgespiegeld, wat vals is, o.a. om de Belgen uit Kongo te wer ken. Gelukkig heeft Loemoemba in Londen serieuze Britse staats lieden gesproken en daarna in de Ver. Staten de mensen van de V. N.. en naar men mag ho pen met vertrouwenwekkende Amerikanen. Het zou een wen ding ten goede zijn, als hij daar medewerkers vond. KATANGA Intussen blijft het probleem- Katanga. Dit is de ertsrijke pro vincie in het zuiden, waar de Belgische troepen de situatie be heersen, in opdracht van de ge westelijke premier Tsjombe. Die heeft zijn gebied onafhankelijk verklaard, maar noch de V. N„ noch de Kongolese regering heb ben dat erkend. Vandaar dus dat de internationale troepenmacht toch ook in Katanga de taak van de Belgische troepen moeten overnemen, al is daar geen haast hij. U kunt zich voorstellen, dat de Belgen graag met een onafhan kelijk Katanga waar zij enor me mijnen exploiteren een verbond hadden gestoten. Ander zijds zou Kongo echter van zijn rijkste provincie zijn beroofd, en zou een bron van geweldige con flicten zijn geschapen. Een zwa re taak komt nog voor de V. N. om de Belgische belangen be scherming te verlenen en toch Katanga weer bij Kongo te doen voegen. Maar het internationale kapitaal zal zich niei voor Kongo interesseren, als dit doodarm achter blijft en zijn voornaamste bron van inkomsten (Katanga) ziet verloren gaan. Daarbij komt dat de Kongolese staat 22 van de aandelen heeft van de mach tige Union Minière. RHODESIA ONTWAAKT OOK! Nu zijn er ook in Rhodesia on lusten voorgekomen, en zeker onder invloed ran hetgeen in Kongo is gebeurd. In Noord- en Zuid-Khodesia zijn de negers verre in de meerderheid (met ongeveer vijfeWjiljocn zielen on de 300.000 BHIfcW-ri. Maar die hebben fiët gezag in handen, al heersl er geen apartheid in de Zuidafrikaanse zin van 't woord, dan lijkt de toestand daar toch veel op. Rhodesia, met kopermijnen en tabaksvelden, ligt tussen Katan ga en Zuid-Afrika in. Wordt Ka- tanga geheel door negers be heerst, dan wordt het nationa lisme in Rhodesia ook nog weer feller. Het is aan de Britten, hun houding te bepalen. De Engelse politiek is duidelijk: negersta ten te seheppen zonder apart heid. Maar de blanken in Rho desia hebben ren grote mate van zelfbestuur en zij denken er an ders over. Bjj het stormachtige tempo van Afrikaanse ontvoogding moet men er op rékenen dat straks ook dit gebied een zor genkind wordt. WEINIG LEIDING In deze omstandigheden moet worden erkend dat er van Noord- Amerika weinig leiding uitgaat. Eisenhower schijnt een vermoeid cn een beetje uitgespeeld man. na zijn tegenslagen in Parijs en Japan. Zijn republikeinse partij is maandag in conventie bijeen gekomen in Chicago, om daar de kandidaat voor het president schap te kiezen, die inmiddels is gekozen in de persoon van Nixon. Nu de koude oorlog zo is op geleefd. is bet zeer belangrijk, wie de toekomstige president van de V. S. zal zijn. Even be langrijk is echter, dat in een verkiezingsjaar de Amerikanen zo worden bezig gehouden door binnenlandse problemen, dat zij niet de gewenste concentratie op internationale vraagstukken opbrengen. De Franse president De Gaulle vond daarin aanlei ding de V. S. er aan te herinne ren, dat hij evenveel zeggen schap wenst over grote Atlanti sche besluiten als de V. S. en Engeland. Met name bij Afrika zijn ook de Fransen zeer geïnteresseerd. Zij willen proberen een „Euro pees front" te vormen om door een gemeenschappelijke politiek de ontvoogding zo te leiden, dat Europa in het zwarte werelddeel aanwezig blijft, economisch en cultureel. Inderdaad heeft Éuro- pa er nog een grote taak te'ver- vullen, als de banden behouden blijven. dr. A. C. (Nadruk verboden.) Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een communiqué uitgegeven over het bezoek van twee dagen aan Washington van de Kongolese premier Loemoemba. In dit communiqué wordt ge zegd. dat premier Loemoemba besprekingen heeft gevoerd met de minister van Buitenlandse Zaken en andere functionarissen van diens ministerie en daar bij heeft gewezen op het be lang, dat de Kongolese regering hecht aan de onmiddellijke cn algehele ontruiming dooi- alle Belgische troepen van Kongo. Tevens gaf de premier een uit eenzetting van de grote behoef te van Kongo aan alle soorten technische bijstand, alsmede van de behoefte aan geldmiddelen voor het in bedrijf houden van de belangrijkste diensten, de aanvoer van levensmiddelen en de betaling der ambtenarensa larissen. met inbegrip van die der veiligheidstroepen. De minister van Buitenlandse Zaken, aldus het communiqué, heeft de premier medegedeeld, dat de Verenigde Staten ten aan zien van al deze aangelegen heden, hun vertrouwen in de Verenigde Naties hebben ge steld, en dat de Verenigde Sta ten bereid zijn hun billijk aan deel in de voor het behoud van een vreedzaam en ordelijk be stuur in de Kongo benodigde technische en financiële bijstand ter beschikking van de Verenigde Naties te stellen. Op een vraag of de Verenigde Staten het standpunt van Loe moemba tegenover de Belgen De minister van Defensie van Malakka heeft tijdens een persconferentie medegedeeld dat. in de afgelopen twaalf ja ren 22.610 personen zijn gedood of gewond als gevolg van gue. rilla-acties of terroristische ac tiviteit op Malakka. Hiervan behoorden 13.517 personen tot de communisten, 2.947 tot de politie van Malakka! 1.478 tot de regeringstroepen en 4.668 burgers. steunen, antwoordde de woord voerder van het ministerie, dat „wij geen enkele partij in deze tragische situatie steunen. Wij steunen het streven van de Ver. Naties". De woordvoerder zei nog niets af te weten van een verzoek, dat Loemoemba tijdens zijn verblijf in Washington zou hebben ge daan om Amerikaanse troepen ter beschikking te stellen. Func tionarissen van het ministerie herinnerden er aan. dat met de Verenigde Naties een „gentle man's agreement" bestaat dat de grote mogendheden geen troepen voor Kongo zouden leveren. LOEMOEMBA BESCHUL DIGT BELGIË. Premier Loemoemba heeft vrij dag bij zijn vertrek uit Washing ton verklaard thans te weten dat ..de Verenigde Staten de pogin gen om ons land te verdelen nooit zullen goedkeuren". „Ik weet nu dat niet één land Ka- tanga als onafhankelijke staat zal erkennen." De pogingen van hen, die de republiek Kongo ten eigen bate willen verdelen, zijn tot misluk king gedoemd, aldus Loemoem ba. De leden van de Veiligheids raad, de secretaris-genei-aa! van de Verenigde Naties Dag Ham- marsk.ioeld en de Amerikaanse regering hebben allen begrip ge toond voor en steun verleend aan „de rechtvaardige zaak waarvoor wij strijden". „Dank zij de hulp die ik zo juist van de Verenigde Naties heb ontvangen zullen de Belgi sche troepen spoedig ons land verlaten. Het standpunt van de Belgische regering komt niet al leen neer op agressie, maar het houdt tevens een dreiging voor een derde wereldoorlgo in. Ge heel Afrika wordt door België bedreigd", zo zei de Kongolese premier. Loemoemba werd bij zijn ver trek naar Ottawa uitgeleide ge daan door de ond-rminister van Buitenlandse Zaken Douglas Dil lon. die o.m. verklaarde dat de Verenigde Staten het Kongolese volk en zijn regering welvaart en voorspoed wensen. De Kongolese premier keert zondagochtend naar New Y'ork terug. (Advertentie) BINNENVERINGBED HAZET-fABRIEKEN JtVENBERGEN SCH UIM RU BBERBED De conventie van de Ameri kaanse republikeinse partij heeft donderdag Henry ('abo( Lodge aangewezen als republikeins kandidaat voor het vice-presi- dentsehap van de Verenigde ■Staten. Lodge werd mei algemene stemmen als kandidaat aange wezen. Bij de stemming bleek dat van de 54 leden van de delegatie uit Texas er 53 voor Lodge waren. Na de stemming vroeg de woord voerder van de afvaardiging van Texas of hij er de laatste reste rende stem nog aan die voor Lodge mocht toevoegen. Dit werd toegestaan en zo kreeg Lodge alle 1331 stemmen. De afgevaardigde die Ledge eerst niet wilde steunen. Edwin S. Mever, zei aanvankelijk niet voor Lodge te hebben gestemd omdat hij deze eenvoudig niet mocht. Vice-president Richard Nixon heeft donderdagavond bij de aanvaarding van de kandidatuur voor het presidentschap ver klaard te geloven, dal het groot ste gevaar van de kant van het communisme op niet-militair gebied ligt. „waar de agressor vermomd is als voorvechter van de vrede". Amerika moet volgens Nixon een nieuwe strategie hebben om aan dat gevaar hei libofd te bie den. Het moet werken aan de overwinning van de vrije wereld zonder oorlog. Overwinning be tekende niet het zegevieren van het ene land over het andere, maar vrijheid over dwingelandij, gezondheid over ziekte en over vloed over armoede. Nixon beloofde een krachtige verkiezingenscampagne te zul len voeren. Hij zou alle vijftig staten bezoeken. Amerikaanse geleerden heb ben vrijdag vergeefs geprobeerd een ruimtecabine van het type Mercury na een baan door de atmosfeer naar de aarde te ia- ten terugkeren. Het mislukken van de proef was waarschijnlijk een gevolg van een ontploffing in de Atlas raket waarmee de cabine werd gelanceerd. Reeds 65 seconden na het lanceren viel het radiocontact met de raket uit. Omtrent de juiste toedracht van de mislukking bestaat nog geen zekerheid. Men neemt aan dat de raket en de cabine acht tot twintig kilometer uit de kust in zee zijn gestort. De Amerikaanse marine zal pogingen doen cabine en raket op te sporen en te bergen. Zeven toekomstige ruimte vaarders die mogelijk tegen het einde van dit jaar een raket- vlucht en, als alles volgens plan verloopt, volgend jaar een ruimtevaart, zullen maken, wa ren in Cape Canaveral getuige van de lancering. Zij zullen de ruimtevaart maken in een cabi ne van dezelfde soort als thans in zee is gestort. De Amerikaanse raad voor de burgerluchtvaart heeft vrij dag officieel verklaard, dat het vliegtuigongeluk op 6 januari bij Bolivia in de staat Noord- Carolina, dat aan 34 mensen het leven kostte, veroorzaakt werd door een dynamietontpioffing. Bij het vooronderzoek was al gebleken, dat dit zeer goed de oorzaak van de ramp kon zijn. In het rapport van de raad, dat aan de gei-echtelijke auto riteiten zal worden doorgegeven, wordt gezegd dat Julian Frank, een advocaat uit New York die verscheidene levensverzekerin gen met een totale waarde van meer dan een miljoen dollar had afgesloten, „zich in de onmiddel lijke omgeving bevond van de plaats waar de explosie zich voordeed." Een beeld van de aankomst van Dag Hammarskjoeld, de secretaris-generaal der V.N.. in Leopoldstad. Geëscorteerd door de Gha- nese majoor Crabbe en de Zweedse generaal Carl von Horn, opperbevelhebber van de V .N .-strijdkrachten in Kongo, inspecteert Hammar skjoeld hier op het vliegveld een erewacht, bestaande uit Ghanese soldaten van het V.N.-leger. (Advertentie) Terneuzen Engeland heeft de Russische beschuldigingen, dat Britse mi litaire vliegtuigen Sowjet-sche- pen op volle zee zouden hebben gehinderd, van de hand gewe zen. zo heeft vrijdag het mini sterie van Buitenlandse Zaken te Londen bekendgemaakt. De Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, dr. Suban- drio. heeft medegedeeld, dat In donesië aan de Verenigde Na ties heeft laten weten dat het toebereidselen treft voor het zenden van Indonesische troe pen naar Kongo. Subandrio deelde dit mede na een onder houd met de minister van De fensie en de chef-staf, generaal Nasution. Uit doorgaans betrouwbare bron te Brussel wordt vernomen dat de Belgische regering don derdag op een beperkte kabinets bijeenkomst heeft besloten tot een onmiddellijke terugtrekking van 1.500 man troepen uit Kon go. Volgens kabinetskringen moei de terwgtrekking worden be schouwd als een geb-ar tot uit voering van de resolutie van de Veiligheidsraad en om de mis sie van secretaris-generaal Hammarskjoeld naar Kongo ge. makkelijker te maken. Aan de terugtrekking zou, naar verluidt het voorbehoud zijn verbonden dat de Ver. Naties garanderen dat de V. N.-troepen de levens der Europeanen in Kongo zullen beschermen. Na de terugtrekking van deze 1.500 man zouden volgens krin gen van het Belgische ministerie van Defensie er nog ongeveer 8.500 man aan Belgische troepen in Kongo overblijven. In een door de Belgische rege ring uitgegeven communiqué brengt zij in herinnering, dat het ingrijpen van de Belgische troepen in Kongo nooit enig an der doel heeft gehad dan de ver zekering van de veiligheid van onze landgenoten in Kongo". „De regering heeft kennis ge nomen van de pogingen van de V. N.-troepen tot verzekering van de veiligheid in Kongo en van de garantie, gegeven voor de veiligheid en bescherming van de Belgen in het gehele ge bied van Kongo". „In verband met deze situatie en deze garanties heeft de rege ring thans stappen genomen voor de „aanstaande" terugkeer van een eerste contingent van L500 man", aldus het communi qué. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de bekendmaking der Belgische regering inzake het terugtrek ken van 1.500 man aan troepen uit Kongo toegejuicht en dit een „nieuw bewijs van de Belgische samenwerking met de Verenigde Naties" genoemd. Door (le overstromingen in Polen zijn tot op heden vijf per sonen om het leven gekomen. I11 het zuiden is de regen opge houden, maar van Lublin tot aan de Baltische zeekust zijn gisteren de dijken van de Weich- sel op talrijke plaatsen gebro ken. Ook de dijken van de Oder zijn op verscheidene plaatsen onder de drnk van het water be zweken. De overstromingen zijn de zwaarste sinds de oorlog. In de omstreken van Katowice, Opole en Kielce zijn 45.000 ha bouw land overstroomd. De schade in Katowice wordt geraamd op tachtig miljoen zlotys. In Kielce en Katowice zijn veertig bruggen door het water vernield en 1600 gebouwen heb ben waterschade opgelopen. Al leen al in Kielce zijn 2500 ge zinnen geëvacueerd. Opole is waarschijnlijk het zwaarst getroffen. De omvang van de schade is zelfs bij bena dering niet bekend. Het water van de Oder begint reeds te zakken, doch de dijken zijn dermatig verzwakt dat zij thans nog op verscheidene plaatsen breken. Vrijdag was het voor het eerst zonnig. De regering heeft 10.000 soldaten en studenten op geroepen om behulpzaam te zijn bij hel binnenhalen van de oogst, dat wanneer het goede weer aanhoudt binnen twee of drie dagen kan beginnen. In een brief aan de Belgische autoriteiten heeft de Kongo lese centrale regering om de terugkeer naar Kongo van de in België verblijvende Kongo lese studenten gevraagd. Het in West-Berlijn gevestigde anti-communistische inlichtingen bureau „West" meldt dat Georg Dertinger, die van 1949 tot 1951 Oostduits minister van Buiten landse Zaken is geweest, waar na hij, met vijf anderen, werd gearresteerd wegens „samen zwering tegen de Oostduitse republiek", op initiatief van het Sovvjetrussische ministerie van Buitenlandse Zaken op vrije voe ten is gesteld. Dertinger, die zes jaar gevangen heeft gezeten, ver toeft thans in een herstellings oord in de Krim, om bij te komen van de in de gevangenis door gebrachte tijd. Dertinger werd in 1953 we gens „spionage en samenzwe ring" tot vijftien jaar dwangar beid veroordeeld. Zijn medebeklaagden kregen straffen van drie tot dertien jaar dwangarbeid. Ten tijde van Dertingers arre statie werd in een officiële Oost duitse verklaring gezegd, dat hij „een vijand van de staat, die voor imperialistische spionagediens ten heeft gewiekt" was. VERANDERLIJKE WIND Nadat, een hoeveelheid voch tige en warme lucht in ons land was binnengedrongen, kwam de luchtcirculatie boven het continent vrijwel tot stil stand. Bij deze toestand steeg het kwik in ons land vrijdag op vele stations tot omstreeks 25 graden. Alleen in de kuststrook was het enkele graden minder warm. In Zuid-Frankrijk dat zich in dezelfde luchtsoort bevindt, kwam het kwik op vele plaat sen boven de 30 graden. Daar bij kwamen echter onweders tot. ontwikkeling mede als ge volg van het opdringen van een uit Spanje afkomstige storing. Deze storing breidt zich gelei delijk verder in noord-noord oostelijke richting uit. In ver band hiermee is er ook in ons land heden later op de dag kans op onweer. De tempera turen kunnen echter bij ver anderlijke winden plaatselijk nog iets hoger oplopen dan vrijdag. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Veranderlijke wind Opklaringen, maar later ook hier en daar een regen- of on weersbui. Zwakke tot matige ver anderlijke wind. Dezelfde mid- dagtemperaturen als gisteren of iets hogere. ZATERDAG 30 JULI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 5.47 6.22 7.04 7.12 ZONDAG 31 JULI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 6.36 7.11 7.51 8.01 n.m. 6.04 6.39 7.19 7.29 n.m. 6.54 7.29 8.09 8.19 30 31 op 4.58 4.59 ZON MAAN op onder 12.16 23.51 13.28 23.51 onder 20.34 20.32

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1