Kongo zal beroep op Sowjet-Unie of A. A.-landen doen Onrust in Zuid-Rhodesië De Veiligheidsraad behandelt toestand in Kongo Radi-3 de Bock DONDERDAG 21 JULI 1960 16e Jaargang Nr 5039 EERSTE BLAD Complot tegen Kongolese regering? Minister Bomboko gearresteerd Het mijnongeluk in Neder-Saksen Raul Castro in Moskou Prinses Beatrix terug uit Genève VRIJDAG NIEUWE BIJEENKOMST VAN DE VEILIGHEIDSRAAD Staatsbezoek aan Engeland H. M. de Koningin bezocht de „Floriade" ZON- en MAANSTANDEN RRDfO EN TELEVISIE Gevecht tussen Afrikanen in Zuid-Afrika HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER WWe*»; hankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur X. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: SmidswaJ Telefoon 2073 en 2510 Né 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 6,— per kwartaal; per maand ƒ2,— per week 48 ct. Losse nrs 9 ct Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum p*s advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»; advertenties)5 regels 1,Iedere regel mes* 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrwt Bureau van dit Blad> 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 \rtrr. Voor het maandagnummer: zaterdags 19 aar, Het Kongolese kabinet heeft woensdag besloten „onmiddel lijk een beroep op de Sowjet- Unie of op landen van het Afri kaans-Aziatische blok te doen Mn troepen naar Kongo te zen den." Deze troepen zouden er voor moeten zorgen dat de Belgische troepen zich rustig terugtrekken. Zij zouden moeten helpen de or de te handhaven en agressie van buiten af te voorkomen. Zij zou den zich uit Kongo terugtrekken zodra de Belgische troepen ver dwenen zijn en de orde is her steld. Op een persconferentie na de kabinetsvergadering zei pre mier Loemoemba, dat hij bereid is ..zelfs de hulp van de duivel in te roepen" om de Belgische strijdkrachten het land uit te krijgen. Hy las een brief aan de V. N. voor, waarin hij dreigde de hulp van de Russen te zullen inroe pen als de Belgische troepen niet vóór dinsdag j.l. te middernacht waren vertrokken. Hij voegde daaraan toe, dat hij het resultaat van de vergadering van de Vei ligheidsraad zou afwachten „al vorens handelend op te treden." Loemoemba zei dat Kongo zich niet met wereldblokken be moeit maar slechts de Belgische militairen kwijt wil. Hij beschul digde de Belgen van terreur in de provincie Evenaar, in delen van de Oostprovincie en van kuiperijen in Katanga. De Kongolese premier prees dr. Bunche van de V. N. voor zijn werk, dat volgens hem door de Belgen wordt gesaboteerd. Hij zou mogelijk gedwongen zijn de V. N. links te laten liggen als de wereldorganisatie niet doel treffend genoeg optreedt. Op de vraag of hij van mening is dat de Russen het vertrek van de Belgen kunnen bewerkstellin gen, zei Loemoemba: „Wij heb ben een telegram aan Chroesjts- jef gestuurd en hij heeft ons verzekeringen gegeven. Wij we ten dat de Sowjet-Unie bereid is ons te helpen." Het zou gaan om „militaire hulp voor vreed zame doeleinden." „Het verdriet ons dat geen enkel Westelijk land zijn stem tegen deze monsterlijke Belgi sche agressie heeft verheven. Zij scharen zich alle achter België. Loemoemba verklaarde dat hij ieder uur uit de provincie Eve naar verzoeken om hulp tegen de Belgische troepen ontvangt. Hij las een telegram uit Boende voor, waarin werd gezegd dat een groep Belgische valscherm troepen daar dinsdag was ge land, Kongolese politiemannen had gedood en de bevolking ter roriseerde. (In Belgische kring wordt gezegd dat ook de Belgen elk uur verzoeken om hulp ont vangen van landgenoten die in het binnenland zijn ingesloten.) „Wij willen geen oorlog, maar als wij onze vrijheid niet krijgen, zullen wij onze revolutie, onze vreedzame revolutie, voortzet ten", aldus Loemoemba. Op de vraag of hij een beroep op Amerika zou doen, zei de pre mier: „Als Amerika ons dadelijk wil helpen, zullen wij dankbaar zijn." Dr. Ralph Bunche, van de Ver. Naties, die de persconferentie bijwoonde, zei dat er al meer dan 3000 man V. N.-troepen in Kon go zijn en dat hij de verzekering heeft gekregen, dat er aan hei In de woensdagmorgen in Leo- poidstad gehouden vergadering van het Kongolese Huis van Af gevaardigden heeft de voorzitter, Kassongo, voorlezing gedaan van een brief, afkomstig van de „Ver. eniging van de Kongolese jeugd" waarin weid medegedeeld dat dinsdag in de universiteit „Lova- nium" een geheime bijeenkomst zou hebben plaats gehad voor het smeden van een complot tegen de regering, en meer spe ciaal tegen het leven van premier Loemoemba. Tijdens de vergadering dron gen gewapende Kongolese poli tiemannen de vergaderzaal bin nen, die alle aanwezige Europea nen wilden verwijderen. Zij meen den dat zich daaronder in bur ger geklede Belgische officieren bevonden, die een aanslag op het leven van Loemoemba wilden plegen. Na enig heen en weer gepraat zei de politie echter, dat Kongolese samenzweerders op dracht zouden hebben gehad een aanslag op premier Loemoemba te plegen. eind van de week meer dan 10.000 zullen zijn. Drie zwaar gewapende militai ren hielden de wacht in de wo ning van Loemoemba, waar de persconferentie werd gehouden. Aan elke journalist werd door twee van zijn secretarissen ge vraagd wie zij waren. Ook wer den zij op het bezit van wapens gecontroleerd. Aanleiding tot deze voorzorgs maatregelen waren nieuwe ge ruchten in Leopoldstad, die gis terochtend de ronde deden dat een aanslag zou zijn beraamd op president Kasavoeboe en premier Loemoemba. Deze geruchten waren er in de ochtend al de oorzaak van ge weest dat de openbare en de perstribune van de Kongolese Kamer door leden van de Kongo lese militaire politie werd ont ruimd. Aanvankelijk werd ge zegd, dat Europeanen een com plot hadden gesmeed. Later heet te het, dat zes muitende Kongo lese militairen uit de provincie Kasai in burgerkleding in de stad waren gekomen om de aan slag te plegen. De Kongolese minister van Buitenlandse Zaken, Justin Bom boko, is woensdag op het vlieg veld van Elisabethstad, de hoofd stak. van Katanga, gearresteerd tc zijn vliegtuig, dat op weg was naar Ai'oertstad, daar een tussenlanding maakte. Belgische militairen hielden Bomboko en een metgezel in het vliegtuig vast tot de komst van ir eemse militairen, die het twee tal overnamen en van het vlieg veld wegvoerden. Naar verluidt zou de piloot van E. nboko's toestel, toen hij ver nam dat de Kongolese minister aan boord was. tevoren de Ka- langess autoriteiten per radio ge waarschuwd hebben. Bomboko zal voorlopig in Ka tanga vastgehouden worden en later uitgewezen worden. De zware brand in de ijzc-r- ertsmijn Hannoversche Treue bij Salzgitter, in .de YVestduitse staat Neder-Saksen, heeft aan minstens 32 mijnwerkers het le ven gekost. 28 mijnwerkers lie pen verwondingen op en twee man worden nog vermist. Volgens het eerste onderzoek ontstond brand dinsdagoch tend door kortsluiting in een transformatorhuis op 380 meter diepte. Het reddingwerk wordt bemoeilijkt door een zware rook ontwikkeling. waardoor vele ge redden en reuuers met vergifti gingsverschijnselen in het zie kenhuis moesten worden opge nomen. Van alle gebouwen van de mijnindustrie in het betrokken gebied hangen, evenals van de openbare gebouwen in Neder- Saksen, de vlaggen halfstok. President Luebke en bondskan selier Adenauer hebben in tele grammen aan de directie van de mijn van hun medeleven blijk gegeven. Volgens een officiële bekend making is het aantal doden 31. Er bestaat nog maar weinig hoop voor de twee vermisten. Men heeft de brand inmiddels gisterochtend kunnen lokalise ren en afsluiten. De lijken van de slachtoffers zijn voorlopig in het repetitie lokaal van het mijnwerkersor kest opgebaard. De slachtoffers zullen vrijdag gezamenlijk wor den begraven. Volgens de vakverenigings functionaris Willi Blume zijn er geen bewijzen van menselijke schuld, aan het ongeluk. Het masker tegen kolendamp, dat elke mijnwerker in de kolenmij nen bij zich moet hebben, is voor de ijzermijnen nog niet in gevoerd. (De ingeslotenen moe ien tot het laatste ogenblik toe vertwijfeld gepoogd hebben de verstikkingsdood door koolmo- noxyde te ontgaan. De lijken van velen werden vlak bij de pers luchtventielen gevonden. Zij hebben waarschijnlijk nog ge poogd hun mond op die ventie len te drukken om zuivere lucht te krijgen. De 32 slachtoffers die woens dagmiddag geborgen waren zijn allen door het vergiftige kool- monoxyde-gas omgekomen. De mening dat de brand in de mijn veroorzaakt zou zijn door kortsluiting in een ondergrond se transformator heeft men niet kunnen handhaven. De met olie gevulde transformator is geheel intact aangetroffen. Bij een felle brand in de ijzermijn „Hannoverische Treue I" bij Salz gitter in Neder- Saksen, West- Duitsland, zijn dins dag 32 mensen om gekomen. Deze telefoto laat zien hoe een me nigte familieleden bij de mijn wacht op berichten van de reddingsploegen on dergronds. Ongeveer 2.000 Moskovieten hebben woensdag op een bij eenkomst te Moskou onder het motto „vriendschap met ande re landen" de Cubaanse minis ter van Defensie, Raul Castro, toegejuicht. In ten toespraak op een la ter gehouden ontvangst zei Castro, dat Cuba een klein land is, „gelegen naast de grootste vijand van de vrede in de wereld". Cuba genoot even wel „de morele steun van de Sowjet-Unie en andere vre delievende landen". Het persbureau van het Midden-Oosten in Cairo be richt, dat Castro vrijdag in Cairo zai aankomen. Hij werd aanvankelijk donderdag in de Egyptische hoofdstad verwacht. in een na alloop van de be sprekingen van Castro in Mos kou uitgegeven communiqué heeft premier Chroesjtsief ziin besluit, een bezoek aan Cuba te brengen, bevestigd en de Cu baanse premier uitgenodigd voor een bezoek aan de Sowjet-Unie, aldus meldt het persbureau Tass. Premier Chroesjtsief herhaalt, dat de Sowjet-Unie alles zal doen om een gewapend optreden van de Verenigde Staten tegen Cuba te verhinderen. Chroesjtsief verklaarde voorts, dat de Sowjet-Unie Cuba petro leum en andere grondstoffen en goederen naar behoefte zal leve ren od basis van clearing. „De economische macht van het so cialistische kamp is thans zó groot, dat het Cuba alle onont beerlijke waren kan leveren die door de Verenigde Staten en be paalde kapitalistische landen ge weigerd worden." „De regeringen van Latijns- Amerika dienen rekening te hou den met de verlangens van hun volkeren en moeten niet deelne men aan de duistere complotten van de Amerikaanse monopolies tegen Cuba", aldus Chroesjtsief. De verklaring die de Ameri kaanse regering od 4 iuni afleg de, n.l. dat het gevaar van Ame rikaanse interventie in Cuba denkbeeldig is is niet voldoende om de -bezorgdheid van het Cu baanse volk weg te nemen en om de vreedzame ontwikkeling en nationale souvereiniteit van Cuba te garanderen." Gisteravond om zes uur is Prinses Beatrix van haar acht daagse privé-bezoek aan Genève, met een lijntoeste) van de K.L.M. op Schiphol teruggekeerd. Zij werd vergezeld door haar parti culier secretaresse, mejuffr. M. C. C. Wijny en door twee vrien dinnen. Een hofauto bracht de Prinses terstond na haar aan komst van Schiphol naar paleis Soestdijk. De Veiligheidsraad van de V. N. komt vrijdag bijeen om de Russische klacht over schending van het Russische luchtruim door het op 1 juli neergeschoten Amerikaanse vliegtuig van het type RB 47 te behandelen. Het tijdstip is vastgesteld door de Ecuadori- aanse voorzitter van de raad, José Correa. Politie van Salisbury ruim 100 man in totaal heeft woensdag een colonne van circa 3.000 negers tot stilstand ge bracht, die Salisbury binnentrok om te protesteren tegen de ar restatie van de nationale demo cratische partij. De politieman nen waren gewapend met gum mistokken en traangasgranaten. Ongeveer de helft van de ne- I gerarbeiders van Salisbury is Het koninklijk paar van Thai land brengt op het ogenblik een staatsbezoek aan Enge land. Dinsdag kwamen de ko ninklijke gasten aan op het Victoriastation in Londen, waar zij begroet werden door het Britse koninklijke paar. Van hel station ging hel in open rijtuigen naar Bucking ham. Palace. Koning Bhumipo Aduladej van Thailand zat met Koningin Elizabeth II in het eerste rijtuig: zijn gemalin werd begeleid door prins Philip. Gistermiddag heeft Konin gin Juliana een officieel be zoek gebracht aan de „Flo riade" te Rotterdam, met in begrip van de daarbij beho rende beeldenexpositie in het museum Boymans van Beunin- gen. De Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties is hedenochtend lom 2.15 uur Ned. tijd) bijeenge komen om de situatie in Kongo te bespreken. De voorzitter van de raad, Jose Correa van Ecuador, nodigde de Belgische minister van Buiten landse Zaken Pierre Wigny en de minister voor V. N.-zaken van Kongo, Thomas Kanza, uit deel te nemen aan de besprekingen. De secretaris-generaal van de Volkerenorganisatie, Dag Hara- marskjoeld, bracht zijn eerste rapport uit over het V. N.-pro- gramma voor hulpverlening aan Kongo. Hammarskjoeld zeide de toe komst „hoopvol, zo niet met ab soluut vertrouwen tegemoet te zien. Het is niet uitgesloten, dat de V. N.-strijdmacht in Kongo zal worden vergroot, maar hier over moet nog overleg worden gepleegd. De Amerikaanse generaal Whee- Ier zal zich naar Kongo begeven om een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheid om ver zanding van de Kongo te voor komen. Generaal Wheeler heeft in 1956, eveneens in opdracht van de Verenigde Naties, het Suez- kanaal weer bevaarbaar ge maakt. Hammarskjoeld legde het ac cent van zijn toelichting op de noodzaak van verbetering van dé bevoorrading en ravitaillering van de V. N.-strijdmacht in Kon go. De V. N.-strijdmacht in Kongo ZON MAAN op onder op onder 21 4.45 20.47 3.00 18.52 22 4.46 20.46 3.49 19.35 23 4.48 20.44 4.42 20,12 24 4.49 20.43 5.40 20.45 25 5.50 20.41 6.42 21.14 26 4.52 20.40 7.45 21.41 27 4.53 20.38 6.51 22.05 kan geen partij zijn in interne conflicten, aldus Hammarskjoeld, kennelijk doelend op de tegen stellingen tussen de premier van Katanga Tsjombe en de centrale regering. Maar de troepen zijn gemach tigd op het gehele grondgebied van de republiek Kongo „als één eenheid" te opereren, zo liet hij er op volgen. Hammarskjoeld. liet doorschemeren, dat hij de r rernier van Katanga hiervan op de hoogte heeft gesteld. Hammarskjoeld zeide „Wij zijn veelbelovend van start gegaan, maar wij zijn de crisis nog niet te boven." De vertegenwoordigers van de Verenigde Naties in Kongo heb ben „verstandige besluiten" ge nomen wat betreft de terugtrek king van de Belgische troepen. Daarom, aldus Hammarskjoeld, „zijn preciseringen dienaangaan de niet urgent." „Het optreden van de Verenig de Naties in Kongo is het belang rijkste wat de Volkerenorganisa tie tot op heden heeft onderno men. Wij staan bij een keerpunt in de geschiedenis. Het betreft de toekomst van Afrika en wel licht de toekomst van de wereld. De tweede spreker was de ver tegenwoordiger van Kongo, Kan za. Hij herinnerde aan de vriend schappelijke betrekkingen die ge durende 80 jaar tussen België en de Kongolezen hebben bestaan en zeide het te betreuren dat Kongo België thans moet aan klagen wegens schending van het zeer onlangs gesloten vriend schapsverdrag. Kanza deelde mede, dat premier Loemoemba voornemens was naar het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York te komen om besprekingen te voeren over technische bijstand, maar dat hij heeft besloten de reis uit te stéllen in verband met de komst van Hammarskjoeld naar Leopoldstad, a.s. maandag. „Een telefoontje of een tele gram" aan premier van Kongo zouden voldoende zijn geweest (Adv.) Or-RUIMINGS- PR1JZEN VOOR SERVICE EN KWALITEIT Noordstraat 84-86 Teief. 2573 - Terneuzen om het optreden van de Belgi sche troepen dat thans als een geval van overmacht wordt voor gesteld legaal te maken, aldus Kanza. „Kongo heeft in goed ver trouwen jegens België gehan deld." In tegenstelling tot hetgeen de Kongolezen hoopten, heeft Bel gië het onafhankelijkheidsver drag driemaal geschonden, aldus Kanza. Niettemin hoopt Kongo „opnieuw uitstekende betrekkin gen met onze vrienden, de Bel gen, te kunnen aanknopen." Met betrekking tot de gruwelen die zich in Kongo hebben afge speeld, verklaarde Kanza, dat de Kongolese regering „bereid is te erkennen, dat Onmatigheden hebben plaats gehad." Daaren tegen is zij verheugd de orde te hebben kunnen handhaven, ter wijl de Belgische provocaties en knevelarijen slechts zijn toege nomen." Men kan moeilijk de ernst van de misdrijven van Bel gische burgers en militairen vergelijken met „het betreurens waardig optreden van bepaalde delen van de bevolking van Kon go." Kanza zette hierna zijn rede nog voort, die in ons volgend nummer, evenals de rede van de Belgische minister van Buiten landse Zaken P. Wigny, zal wor den opgenomen. woensdagmorgen niet op het werk verschenen. Men vreest het uitbreken van een algemene staking. De nationale democratische partij eist „vrijheid" en een „de mocratische regering". Zij wil voorts een einde maken aan de koloniale overheersing en de on gelijkheid op economisch ge bied. De minister-president van Zuid-R'hodesië, Whitehead, heeft woensdag meegedeeld dat alle optochten in Salisbury voor de tijd van drie maanden verboden zijn. Toen Whitehead sprak, verza melden zich ongeveer 15.000 ne gers bij de hoofdtoegang tot de negerwijk Harare. De politie wist te verhinderen dat de negers naar het centrum van Salisbury trokken. Spoedig waren er maar 2000 betogers meer bijeen. De politie dreef deze mensen, die zich niet wilden verspreiden, met traangas uit elkaar. Later werd vernomen dat re servisten van de politie zijn op geroepen. Een vertegenwoordiger van het bestuur van Noord-Rhodesië. Wray, heeft woensdag in de wet gevende raad te Loesaka gezegd dat het bestuur de mogelijkheid van moeilijkheden in de komen de maanden niet uitsluit. Negers in Loesaka hebben gis teren voor het gebouw van de wetgevende raad een betoging gehouden omdat de raad een mo tie waarin werd aangedrongen op meer Afrikanen in de raad, heeft verworpen. Het radiostation van Salisbury heeft de reservisten van hei eer ste bataljon van het koninklijke Rhodesische regiment opgeroe pen zich onverwijld bij hun ka zerne in Salisbury te melden. Drie autobussen met Belgische vluchtelingen uit Kongo, die op weg waren naar heil vliegveld van Salisbury, keerden terug, nadat de voorste bus door een menigte negers nabij het piaalsje Harare met stenen was beko geld. Negers, die in Salisbury wa ren gaan werken, werden bij te rugkeer in Harare met stenen bekogeld. De politie wierp traan gasgranaten om hen te ontzet ten. Het hoofd van de criminele recherche van Pietermaritz- burg, majoor Mitchell, heeft megedeeld dat dinsdag tien Afrikanen zijn omgekomen en vier gewond bij een gevecht tussen Mbono's en Ngoeloebe- ni's ongeveer honderd kilome ter ten noorden van Pieterma- ritzburg. Volgens majoor Mitchell drongen 26 Ngoeloebeni's een gebied binnen dat bewoond wordt door Mbono's. De laatst genoemden lagen op de loer en toen de anderen naderden, openden zij het vuur. De politiechef bracht dit ge vecht in verband met de moord op een Ngoeloebeni in mei in Johannesburg. ZONNIGE PERIODEN Het K.N.M.I. deelt mede: Na het wegtrekken van een restant van een depressie boven de Noordzee draaide de wind naar het noorden en werd wat minder warme lucht aange voerd, waarin plaatselijk buien tot ontwikkeling kwamen. Een rug van hoge luchtdruk breidt zich nu over onze omge ving uit, waardoor de buienacti viteit afneemt en de wind zwak wordt. Ten westen van Ierland nadert een frontensysteem, dat samenhangt met een depressie bij IJsland. Onder invloed hier van draait de wind later naar het zuiden en neemt daarbij wat toe. Het front wordt voorafge gaan door een regenzone. Het ziet er evenwel naar uit, dat dit vóór de avond ons land niet zal bereiken. medegedeeld door het K. N. M. I., geldig tot hedenavond. Op de meeste plaatsen droog. Veranderlijke bewolking en cp de meeste plaatsen droog. Zwak ke tot matige naar zuid draaien de wind. Dezelfde temperaturen als gisteren of iets hogere. DONDERDAG 21 JULI Breskens Terneuzen. Hanswee rt Walsoorden v.m. 11.02 11.37 0.17 0.27 n.m. 11.22 11.57 12.37 12.47

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1