3Cokencl <z-A\ri\za V. N.-troepen in Leopoldstad Weero verzicht Chroesjtsjef belooft Kongo steun TROOST.... Zorg dat U er bij bent.... Grandioze Opruiming RADIOdeBUCK EXPLOSIES IN KONGO Johnson kandidaat voor het vice-presidentschap ALTORIJLESSEN VAN DEN HEMEL ffOIMlwill WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN ftankertog bij abonnement: Terneuzen Dtrectpur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 N& 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kw'arta^: -p" maand ƒ2,—: per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE ZEEUW ZATERDAG 16 JULI 1960 16e Jaargang Nr 5035 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande. Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 et; mlnlmuaj pa advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties Tgéén handel#» advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adree Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnijmmer: zaterdags 10 uur. Op de dag van de aankomst van de eerste militairen van de V. -strijdmacht op het vliegveld Ndjili van Leopoldstad is geble ken, dat over de taak van deze troepen groot verschil van mening bestaat tussen de Kongolese en de Belgische regering. „Indien de (roepen van de Ver. Naties naar Kongo komen met de bedoeling met de Belgische militairen samen te werken, dan moeten wij hen terugsturen", riep minister-president Loemoemba vrijdagmiddag in een rede in het Kongolese parlement uit. Wil men succes oogsten hij het herstel en handhaven van de orde, dan dienen de strijdkrachten van de Ver. Naties met de Belgische strijdkrachten samen te werken", verklaarde minister president Eyskens op hetzelfde moment na een kabinetsvergadering in Brussel in een gesprek met journalisten. De hoogste militaire autoriteit van de troepen van de Verenigde Naties in Leopoldstad in afwach ting van de aankomst van de Zweedse commandant, generaal Alexander, U vrijdag de Bel gische opva ting te delen. Onder zijn auspiciën werd met de Kon golese vertegenwoordigers een regeling getroffen, waarbij de Kongolese hoofdstad in sectoren werd verdeeld, w aarin Kongolese, Ghanese en Belgische eenheden verantwoordelijk werden gesteld vcor liet handhaven van orde en rust. ..Alles is geregeld met de vriendschappelijke steun van de Vpr. Naties ten gunste van Bel gië', verklaarde Loemoemba in zijn rede van twee uur tot de Kongolese volksvertegenwoordi gers. Hij eiste het terugtrekken van Belgische troepen in het ge. hele land binnen 12 uur en van de Brt.'ischc militairen uit Leo polds: «d en van het vliegveld binnen 6 uur. SOWJET-UNIÉ WEIGERT BELGISCHE PROTESTNOTA Terwijl president Kasavoeboe cn minister-president Loemoem ba een telegram zonden aan pre mier Chroesjtsjef, dal „zij ge dwongen zouden kunnen worden de steun van de Sowjet-l nie te vragen indien liet Westen geen einde zon maken aan de agressie tegen de Kongolese souvereini- teif" zond de Russische ambas sadeur in Brussel het antwoord terug, dat de Belgische regering had opgesteld op een Russische nola, waarin België van „kolonia le agressie" in Kongo werd be schuldigd. „Het Belgische antwoord be- vatte beledigende uitdrukkingen aan hel adres van de Russische regering", werd in een officiële mededeling van de Russiscne ambassade gezegd. De Belgische regering had in haar antwoord gezegd, dat met verontwaardi ging van de verdraaide voorstel ling van bedoelingen en feiten van de Russische regering was kennis genomen en dat de nota zonder verder commentaar was a f gewezen. Minister-president Chroesjtsjefs antwoord aan de Kongolese regeringsleiders zei, dat de Russische eis eenvoudig was: handen af van Kongo, „De Kongolese regering kan er van overtuigd zijn. dat de Sowjet- Unie aan Kongo de steun zal ver lenen, die het nodig heeft oiu zijn rechtvaardige zaak te doen zegevieren." LEGE SCHATKIST De gevolgen van de ontwikke ling van de afgelopen dagen voor Kongo zelf werden door minis ter.president Loemoemba in het parlement aangeduid. „De Kon golese schatkist bevindt zich in ernstige moeilijkheden", zei hij. ..en aan het einde van de maand zal niemand kunnen worden be taald." Zich direct tot de Kamer leden wendend voegde de Kon golese eerste minister hier aan toe: „U zult zelfs geen 10 frank van uw wedde ontvangen.'' Een delegatie van het Internationale Monetaire Fonds, die in Leopold stad is aangekomen om de mo netaire en financiële vraagstuk ken van de jonge republiek te bestuderen, was reeds tot sombe re conclusies gekomen. De dooi de regering afgekondigde loons verhoging van dertig procent voor iedere Kongolese werkne mer en de Afrikanisering van het bestuurskadev brengen zware lasten mee voor de Kongolese financiën. Bovendien ligt het Kongolese bedrijfsleven nu reeds een tiental dagen stil. In enkele streken is alle bedrijvigheid tot stilstand gekomen als gevolg van de massale uittocht der Europeanen, die vrijdag door premier Eyskens op 25.000 van de ongeveer 80.000 werd geschat. De enige uitzondering vormt Katanga, waar volgens vrijdag in Brussel ontvangen berichten in vele mijnen de produktie de normale capaciteit weer bereikt en de Belgische troepen de rust volkomen hebben hersteld. Minister-president Eyskens deelde vrijdagmiddag in Brussel mede, dat de Belgische regering Een ontroerde koningin Elisa beth tracht op het vliegveld van Brussel een bedroefde vluch telinge uit de Kongo te troos ten. ge aankomst van V. N.-troepen in de Kongolese Oceaanhaven Matadi. die reeds in het begin door Belgische troepen werd ver laten. Het uitvallen van dezs enige grote zeehaven van Kongo heeft een directe invloed op de bevoorrading van het gehele land en enkele schepen, die in Ant werpen gereed lagen om naar Kongo te vertrekken, hebben de reis uitgesteld. Gruweldaden. Een vliegtuig, dat vrijdagmid dag aankwam, bracht een groot aantal vluchtelingen uit de eve naarsprovincie naar België. Uit de ultra-moderne „Boeing 707" stapten ook een vijftiental Bel gen, die overhaast voor een drei gende menigte Kongolezen had moeten vluchten en slechts een bemodderde broek en hemd droe gen. In de aankomsthall van het vliegveld werd de alleen in hemd en broek geklede passagiers een regenjas overhandigd. Onder de passagiers waren ook (Advertentie) Noordstraat 84-86 Tel. 2573 - Terneuzen Israëlische politieman in Nederland i.v.m. proces Eichmann Hel is onwaarschijnlijk dat het proces tegen de Duitse oorlogs misdadiger Eichmann nog dit jaar zal beginnen. „Volgend jaar lente zijn we vermoedelijk wel klaar". Dit zei vrijdagavond de Israëli sche politiechef Abraham Selin- ger. die woensdagavond in Ne derland is aangekomen om ken nis te nemen van documentatie materiaal. dat wellicht kan wor den gebruikt in het proces Eich mann. De heer Selinger is chef van een bureau dat werd ingesteld om de gedragingen van de oorlogsmidadigers tijdens de oorlogsjaren te onderzoeken. De heer Selinger, die in gezelschap is van de diplomaat Aharon Ka- rie van de Israëlische ambassade in Parijs, heeft voornamelijk contact met het rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie. Van daag vertrekt hij weer naar Is raël. Frankrijk en Engeland heeft hij voor het verzamelen van ma teriaal tegen Eichmann reeds be zocht. Aan het einde van de vorige week hebben zich in Kongo ont ploffingen voorgedaan, die wel werden gevreesd, doch waarvan men hoopte, dat zij zouden uitblijven. De Belgische regering zelf heeft de indruk gewekt dat alles goed zou gaan en zij beschuldig de herhaaldelijk de internationale pers van het verspreiden van sensatie-berichten. Dit geschiedde ook om de koersen van de Kongo-aandelen te redden daar deze een bedenkelijke daling ver toonden. Nu is dan de chaos gekomen en niemand weet precies wat er gebeurt. Om de achtergronden te kunnen beoordelen moet men zich herinneren, dat er in de Belgische tijd nooit een besef van natio nale eenheid is gekweekt. De Belgen hebben, om te voorkomen dat een nationale beweging zou ontstaan, de stammen zoveel mo gelijk intakt gelaten en het provinciale bewustzijn aangewakkerd. Nu heeft het nationalisme toch heftig om zich heen gegrepen, met het gevolg echter, dat de stammen en de provincies onaf hankelijk willen worden. Op 30 juni is een federatieve staat gesticht, met grote vrijheid van elk der zes provincies. Het centrale gezag is thans geheel zoek, te meer omdat de partijen van enige betekenis haar aan hang voornamelijk hebben in een bepaalde provincie, en daar de lakens uitdelen. Het is onmogelijk te zeggen, wat er verder zal gebeuren, en hoe de Kongo zal uiteenvallen. Zeker is het. dat Kongo ongeschikt is voor invoering van een democratisch regime. Alleen een sterke autoritaire centrale regering zou met een voor lopige dictatoriale macht in staat zijn, de ontbindingsverschijnse len tegen te gaan. KATANGA. Het begon in Katanga, waar de gewestelijke premier van de provincie, Tsjombé, de onafhan kelijkheid heeft geproclameerd van zijn „staat". Katanga is rijk aan mijnen en een indus trieel gebied. De blanken heb ben er de negers technisch meer dan elders ontwikkeld en zij heb ben er de afscheidingsbeweginp aangemoedigd. Zij vreesden he nationalisme van premier Loe moemba en president Kasavoe boe, die hun aanhang voorname lijk hebben in het midden er het westen, terwijl Katanga ir, het zuiden ligt. Katanga sluit aan bij het rijke mijngebied van Noord-Rhodesia, waar de blanken nog regeren, f Advertentie) op zich heeft genomen de lonen en salarissen uit te betalen aan Belgische en Kongolese werk nemers in Kongo, die door de ontreddering van het bedrijfs leven daar niet kunnen worden uitbetaald. Deze maatregel is. zoals hij uiteenzette, bedoeld om sociale onrust ie voorkomen. „Tenzij de Kongolese regering de financiële consequenties daarvan zal dragen, zal België zich dit offer getroosten", verklaarde hij. Deze sociale onrust werd vrij dag in Leopoldstad betaaldag voor de Kongolese werknemers reeds merkbaar. In de Euro pese wijken van de stad werden door de bewoners verlaten wo ningen geplunderd en voor het eerst werd ook melding gemaakt van een aanval door 300 burgers op auto's van blanken. Grote betekenis hechtte pre mier Eyskens ook aan de spoedi- ve: sel-'dene missionarissen ui een missiepost in Djoloc. De overste van de post, een Neder lander,, vertelde dat op de vrou wen in het plaatsje en op de kloosterzusters gruweldaden wa ren gepleegd door de Kongolese muiters. „Alle blanken zullen Kongo moeten verlaten en zij zullen er de komende twee jaar niet kunnen terugkeren." Twee Europeanen gedood. Volgons vrijdagavond in Brus sel ontvangen berichten zijn in Leopoldstad twee Europese in woners na liet invallen der duis ternis door gewapende Kongo lese burgers gedood. Vermoed wordt dat de Kongo lezen wapens hebben bemach tigd in één van de kazernes in de Kongolese hoofdstad, waar uit een groot aantal geweren en revolvers is ontvreemd. Senator Johnson is donderdag op de conventie van de democra tische partij te Los Angeles ge kozen bij acclamatie tot demo cratische kandidaat voor het vice-presidentschap. De 51-jarige Lyndon Johnson uit Texas werd gekozen nadat er van twee zijden verzet tegen hem was gekomen, namelijk zowel van mensen uit hel zuiden als van liberale figuren. (AdvertentiP De voorzitter van de conventie, gouverneur Leroy Collins van Florida, stelde voor te stemmen over een motie van het congres lid McCormick volgens welke het reglement van de conventie zou worden opgeschort en sena tor Johnson zou worden gekozen bij acclamatie. Collins zei dat voor de motie een twee-derde meerderheid vereist was. Voorstanders van de motie lie. ten zich luidkeels horen maa: ook werd „neen" gehoord. Collins bepaalde dat twee-derde voor senator Johnson was en ver klaarde hem voor gekozen. Kennedy, die reeds vele tele grammen van protestantse orga nisaties heeft gekregen die met zijn verkiezing niet ingenomen zijn, heeft de protestant Johnson uitgekozen als zijn „secondani'' om hel evenwicht te herstellen, aldus merkt AFP op. De voorzitter van de republi keinse partij, senator Thruston Morton heeft verklaard, dat Ken nedy en Johnson samen de par tijconventie „bekokstoofd" heb ben. AUTOVERHUUR Burg. Geillstraat 10, Terneuzen, Telefoon 2432 Gediplomeerde instructeurs CHURCHILL BIJ TITO Sir Winston Churchill die een tocht maakt met het jacht Chris tina van de Griekse reder Onas- sis, heeft in Split een onderhoud met president Tito van Zuidsla- vië gehad. JAPANSE KABINET BIEDT ONTSLAG AAN Het kabinet-Kisji heeft vrij dag zijn ontslag aangeboden, teneinde bet parlement, dat maandag a.s. in buitengewone zitting bijeenkomt, in de gele genheid te stellen zich uit te spreken over de benoeming van een nieuwe minister-president. Door het overlijden op vrijdag van een harer leden is de frac tie van dc in de oppositie zijnde socialistische partij teruggelopen tot 123 zetels in het Lagerhuis. De verdeling van de 467 zetels is thans als volgt: Aan het bewind zijnde liberaal democraten 286 zetels; Socialisten 123 zetels: Sociaal-democraten 40 zetels; Onafhankelijken 3 zetels; Vacatures 15. DE DEENSE STRIJDKRACHTEN Komend najaar wordt in Dene marken begonnen met het wer ven van beroepsmilitairen. Men wil een permanente verdedi gingsmacht opbouwen waarbij dan de dienstplichttijd van zes tien tot twaalf maanden verkort zou kunnen worden zonder aan de paraatheid afbreuk te doen. De Deense minister van Defen sie heeft verder verbetering van betaling en dienstomstandig- heden voor de permanente ver dedigingsmacht aangekondigd. NEPAL EIST SCHADEVERGOEDING VAN CHINA Nepal heeft 50.000 ropij (on geveer 37.500 guldpn) schadever goeding van China geö'st voor het doden van een Nepalese legerofficier door Chinese troe pen te Mustang in juni. aldus is in kringen van de Nepalese am bassade in Nieuw Delhi verno men. De Nepalese eis werd een week geleden ingediend en China heeft nog niet geantwoord. China heeft we) reeds te ken nen gegeven, dat het bereid is schadevergoeding te betalen. WEST-DUITSLAND WIJST RUSSISCHE BESCHULDIGING INZAKE KONGO AF West-Duitsiand heeft scherp gereageerd op de Russische be schuldiging dat de bondsrepu bliek zich in de binnenlandse aangelegenbeden van Kongo heeft gemengd. „Opnieuw heeft de Sowjet- Unie uit overwegingen van eigen belang gebruik gemaakt van een situatie die voor alles deelneming en bereidheid tot helpen oproept", zo wordt gezegd in een nota waarvan de tekst vrijdag in Bonn is gepubliceerd. Woensdag nam de Westcluit.sc ambassadeur in Moskou een nota in ontvangst waarin de bonds republiek wordt beschuldigd van ..imperialistische interventie" in Kongo. Evenals in andere Afrikaanse landen tracht de Sowjet-Unie de rustige ontwikkeling van Kongo te verstoren om het land tot een koloniale satelliet te maken, aldus de Westduitse regering. hoewel de negers er verreweg de meerderheid vormen. En de Europeanen in Katanga voelden zich zekerder, als hun gebied een federatie zou vormen met Brits noord-Rhodesia. Nu heb ben intussen in Katanga de negers de leiding, en zij willen de opbrengst van hun gebied (het grootste deel van het in komen van Kongo) zelf houden voor hun eigen „staat". De afscheidings-actie verliep de eerste dagen in een chaos. "Iet waren de negersoldaten, die met de onafhankelijkheid van Katanga bedoelden, dat de blan ken er uit werden verwijderd. Zij begonnen te muiten, en wensten geen blanke officieren meer. Soortgelijke muiterijen kwamen overal voor: in de hoofdstad Leopoldstad, in Loe- loeaburg, in de haven van Ma tadi. ALGEHELE VERWARRING. Ais medicijn heeft premier Loemoemba alle Belgische offi cieren afgezet en bliksemsnel onderofficieren (negers) be noemd tot kolonels en generaals. Op sommige plaatsen deed dit de rust, weerkeren. Daarop ech ter begonnen dc aanvallen op de blanken. Sommigen van de Europeanen werden als gijze laars gepakt en aan den volke getoond, om te laten zien dat de negers nu de macht hadden. Vrouwen werden gemolesteerd cn alle blanken riepen om hulp. Zondag hebben de nog aan wezige Belgische strijdkrachten ingegrepen, parachutisten land den, in allerijl zond de Belgi sche regering troepen zelfs zon der tropen-uitrusting. De verwarring werd aanvanke lijk nog groter, omdat de Kongo- regering protesteerde tegen deze inmenging. In Katanga (Advertentie) BIN NENVERI NGBED HAZET-FABRIEKEN ZEVFNBERGEN SCHUIM RUBBERBED ZONNIG LANGS DE KUST "De depressie boven Schotland, die de afgelopen dagen het weer in ons land beheerste, is geleide lijk minder diep geworden. Ter wijl een zwakke rug van hoge- druk ten westen van Ierland zich naar het oosten verplaatst. De aanvoer van enigszins on stabiele polaire lucht duurt nog voort. Hierin zullen vooral aan de kust opklaringen voorkomen, maar in het binnenland komen in dc middag weer lokale buien tot ontwikkeling. De wind blijft zwak tot matig tussen zuidwest en west. terwijl in het tempera- tuurverloop weinig verandering komt. Een nieuwe depressie bevindt zich halverwege New-Foundland medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt. geldig van van zater dagochtend tot zaterdagavond. Plaatselijk buien. Opklaringen, vooral aan de kust. maar voornamelijk in het 'innenland ook locale buien. Zwakke tot matige wind tussen zuidwest en west. Weinig veran dering in temperatuur. en Ierland en trekt tamelijk snel in oostelijke richting. Een ver slechtering van de weerstoestand gedurende het weekend is dan ook waarschijnlijk. ZATERDAG 16 JULI v.m. n.m. Breskens 7.43 8.03 Terneuzen 8.18 8.38 Hans weert 8.58 9.18 Walsoorden 9.08 9.28 ZONDAG 17 JULI v.m. n.m. Breskens 8.45 9.07 Terneuzen 9.20 9.42 Hanswee rt 10.00 10.22 Walsoorden 10.10 10.32 ZON MAAN op onder op onder 15 4.37 20.54 12.58 16 4.38 20.53 0.13 14.05 17 4.40 20.52 0.40 15.10 18 4.41 20.50 1.09 16.11 19 4.42 20.49 1.41 17.09 20 4.43 20.48 2.18 18.03 21 4.45 20.47 3.00 18.52 22 4.46 20.46 3.49 19.35 had echter de provinciale pre mier Tsjombé zelf om Belgische (en zelfs Engelse i militaire hulp gevraagd, omdat ook zijn gezag in het gedrang raakte. Bovendien moesien de blanken worden beschermd. Een luchtbrug is ingesteld, waaraan behalve de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena ook andere maatschappijen o.a. de K. L. M. meewerkten, welke vooral uit de grensgebie den de gevluchte Belgen weg haalden. De blanken probeer den namelijk in massa weg te komen naar de grenslanden, zo als de Franse stad Brazzaville, die aan de Kongo-rivier ligt aan de overzijde van Leopoldstad. Anderen kwamen aan in noord- Rhodesia en Portugees Angola. Schepen van alle nationaliteiten vervoerden uit de havenstad Matadi de in paniek verkerende buitenlanders. BRUSSEL GESCHOKT. In Brussel is iedereen diep geschokt. Er weiden demon straties tegen de regering ge houden, omdat deze zo hals over kop aan Kongo onafhankelijk heid had verleend. Maar in de Britse en Franse pers werd aan België verweten, dal het niet tijdig academici en bestuurs ambtenaren had opgeleid en een Kongolees nationalisme had bevorderd, om een geleidelijke overgang tot onafhankelijkheid mogelijk te maken. Dat is nutteloos napraten. Het scheen in Kongo rustig, en nie mand dacht dat het nationalisme al zo diep wortel had geschoten. Toch blijkt het nu een groot na deel, dat Kongo praktisch geen intellectuelen neeft, geen eigen hoge ambtenaren, geen officie ren van negerafkomst. Wat dat betreft heelt de Belgische re gering veel minder gedaan dan de Britten, Fransen en Neder landers al voor de oorlog heb ben gepresteerd. In Alrika gaat het slechts be trekkelijk goed (ondanks de on vermijdelijke scnokken) in fie Britse en Franse „zwarle' ge bieden. De Engelsen zijn al lang bezig met het omschakelen van hun koloniale rijk tot eeil ge menebest van vrije landen. De Gaulle heeft in zwart Afrika zeer liberaal gemanoeuvreerd, om er een tweede Algerije te voorkomen. In het begin van deze week scheen evenwel het lot der Europeanen in Kongo af te hangen van de aanwezigheid van Belgische troepen, om uit de chaos althans de levens der Europeanen te redden. Hoe het moet gaan met hun mijnen, on dernemingen en bezittingen weet nog niemand. KOORTS. Overigens heeft Afrika overal koorts. In het Britse Kenya dat tot onafhankelijkheid wordt opgevoed is de oude Mau- Mau-beweging opgeleefd, om de Europeanen te verdrijven en hun boerderijen te onteigenen. De zwarte leiders echter lopen even groot gevaar van de zijde van een tweede Mau-Mau-bewe- ging, omdat zij snel maar gelei delijk met de Birtten samen de ontvoogding willen doorvoeren. Andere vormen van opwin ding vindt men eveneens. In Ghana wordt een legertje vrij willigers gevormd om de Alge rijnse opstandelingen te gaan heipen. De Gaulle moet op zijn reis in Normandië hebben ge zegd, dat Algerije een eigen re gering en parlement moest heb ben, met zelfbestuur van de ge westen. waarin verschillende be volkingsgroepen wonen. De Fransen schijnen bereid in Alge rije steeds grotere concessies le doen. Maar die komen misschien te laat, om het verlies van een deel van Algerije te voorkomén. De OOK CUBA. Amerikanen worden ge confronteerd mei soortgelijke be wegingen vlak bij hun deur, en het meest in Cuba. Daar heeft Fidel Castro ruwe olie inge voerd uit de Sowjet-Unie. De in ternationale oliemaatschappijen hebben geweigerd, die olie in haar raffinaderijen te zuiveren. Daarop zijn deze raffinaderijen door de regering overgenomen. Een prachtige gelegenheid voor de Russen die o.a. sui ker kopen om in troebel wa ter te vissen. Eisenhower heeft weliswaar gezegd, dat de V. S. geen communistisch Cuba zul len dulden, maar Castro is nog geen communist: hij speelt slechts de Sowjetstaten uit tegen de V. S„ zoals bijvoor beeld ook Nasser doet. De koude oorlog, die toch al zo fel is geworden, wordt door de „koloniale" mogendheden (ook Cuba is een pas in 1934 ontvoogde kolonie) nog ver scherpt. Het lijkt of de hele wereld door revolutionaire krampen wordt getroffen Dr. A. C. .(Nadruk verboden.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1