Vaderdag!
cadeautje?
EIGEN HAARD
Uitzonderingstoestand in Kongolese
provincie Katanga
De ontwapeningsconferentie in
Genève
Informatie-o
Loemoemba
pd
raciit voor
Plan van uitbreiding en bebouwingsvefirschriften.
Weero verzicht
Minister Marijnen verhoogt voor
schotten op melkgarantie
.WOENSDAG 15 JUNI I960
16e Jaargang Nr 5008
Onrust
in New Delhi
Bijzondere vlucht
A msterdam-Montreal
Leiders van de Sikhs
eisen onderzoek
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
ftsaferiBg &iJ abonnement: "Temenaen
Dtrecteur-Hooiaredacteür van Se Sande
Kedactie-adresj Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
N& 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgee^er N.V. v/h Firma P. J. van de Sande Terneuzen
In do provincie Katanga in
Belgisch Kongo is dinsdag de
uitzonderingstoestand afgekon
digd oni te verhinderen, dat dit
gebeid zich vóór de overdracht
van de souvereiniteit op 31 juni
van Kongo zal afscheiden. Deze
maatregel werd enkele uren
tevoren vooraf gegaan door een
verklaring van de Belgische mi
nister voor Kongo, de heer De
Schrijver, dat „de toestand in
Katanga ernstig is".
Conferentie
Afrikaanse staten
Keizer Haile Selassie (jgn
Ethiopië heeft bij de opening
vnn een conferentie van onaf
hankelijke Afrikaanse landen in
Addis Abeba gisteren gepleit
voor „een tweede Bandoeng-
conferentie" die de volledige on
afhankelijkheid van alle Afri
kaanse volken ten doel heeft.
De conferentie wordt bijge
woond door meer dan 250 afge
vaardigden uit 20 Afrikaanse
staten en gebieden. Zij zal elf
dagen duren.
DC-8 in ruim 6 uur
terug uit Montreal
De derde D C-8, die de K. L. M.
van de Douglasfabrieken heeft
ontvangen, en die de naam „Sir
Frank Whittle" (uitvinder van
de straalmachine) draagt, is
gisterochtend na een record
vlucht van 6 uur en 14 minuten
uit Montreal op Schiphol ge
land. Maandag was de machine
met 'n aantal gasten aan boord
naar Canada vertrokken. Daar
mee is d.e D C-8 op de lijn
Schiphol-Canada in gebruik ge
nomen.
Ook op de terugreis bracht
het toestel een groep gasten
mee. Onder hen waren win
naars van een K. L. M.-prijs-
vraag. Een van deze winnaars
was mevr. J. van Roon, die
reeds 14 jaar in Canada woont.
Samen met 3500 andere geëmi
greerde Nederlanders had zij
haar kans gewaagd in deze
prijsvraag. AÜen moesten een
viertal vragen beantwoorden,
die betrekkin" hadden op de
K. L. M.wie de luchtvaart
maatschappij had opgericht, in
welk jaar dit was gebeurd, hoe
veel kantoren de K. L. M. in
Canada heeft en hoe lang de
D C-8 over de reis van Montreal
naar Amsterdam doet. Bijna
2500 formulieren toonden de
juiste antwoorden, zodat het
lot beslissing heeft gebracht. De
winnaars mogen zelf bepalen
hoe lang zij in Nederland zullen
blijven.
Dl- minister legde deze verkla
ring' af in de commissie voor
Kongolese zaken uit de Belgi-
sehe Kamer van Volksvertegen
woordigers. Hij kondigde aan,
dat Katanga dinsdagavond om
zes uur zijn onafhankelijkheid
zou uitroepen en onmiddellijk
tot afscheiding van Kongo zou
overgaan, indien niet onmiddel
lijk de goedkeuring zou worden
verkregen voor een wijziging
van de op de ronde-tafelconfe
rentie in Brussel overeengeko
men basiswet voor Kongo.
Deze eis was afkomstig van
de Conakat, een separistische
politieke beweging in de provin
cie. na moeilijkheden in de pro
vinciale vergadering over de te
volgen procedure bij de verkie
zing van leden voor de toekom
stige Senaat van Kongo. Door
het zich terugtrekken van het
kartel van andere politieke par
tijen in de provincie konden de
besprekingen niet worden voort
gezet. omdat het in de basiswet
voorgeschreven quorum niet
meer kon worden bereikt. In een
telegram aan minister De Schrij
ver werd geëist, dat zonder uit
stel zou worden overgegaan tot
een wijziging van deze bepaling.
Inplaats van de voorgeschreven
aanwezigheid van tweederde van
het aantal leden eiste de Cona
kat de bepaling, dat de presen
tie van de helft plus een van de
leden voldoende zou zijn om te
kunnen vergaderen.
De Kamercommissie keurde de
wijziging na het aanhoren van
de uiteenzetting van minister
De Schrijver goed. De Belgische
socialisten onthielden zich ech
ter van stemming. Nadat do mi
nister een onderhoud had gehad
met enkele socialistische leiders
en de voorzitters van de twee
regeringspartijen de C.V.P.
en de liberale partij werd de
bespreking van J wqziging in.
gevoegd in het debat in de Ka
mer over andere onderwerpen.
Nadat was betoogd dat ..het ge.
konkel van een minderheids -
partij in Katanga de regering tot
TURKIJE
Een woordvoerder van het
Turkse comité van nationale
eenheid heeft maandag op een
persconferentie te Istanbul ge
zegd dat oud-president Bayar
en premier Menderes op het
eilandje Yassiada in de Zee van
Marmora op zeventien kilo
meter van Istanbul gevangen
worden gehouden.
Nog dertig gevangenen, onder
wie oud-ministers, bevinden
zich in de krijgsschool van An
kara, aldus de woordvoerder.
deze wijziging heeft genoopt'
werd de wijziging door de Ka
mer aanvaard.
Eerder had de leider van de
Conakat, Tsjombe, in Elizabeth-
stad verklaard, dat „België de
vriendschap van Katanga zou
verliezen, indien de w'jziging
niet zou worden goedgekeurd".
Andere leden van de provin
ciale raad van Katanga eisten
„onmiddellijk contact met Rho-
desië en de V.N.. indien uit Bel
gië geen antwoord zou komen"
In het communiqué, waarin de
vice-gouverneur-generaal van
Belgisch Kongo, de heer Schoei-
Ier, de uitzonderingstoestand
aankondigt, wordt gezegd dat
„gedegen inlichtingen waren
ontvangen over plannen, die op
korte termijn onwettige en ge
vaarlijke toestanden zouden
scheppen voor het handhaven
van de orde. Het provinciaal be
stuur, dat tot 30 juni de verant
woordelijkheid draagt, kan niet
riskeren voor onverhoedse si
tuaties te worden geplaatst".
In het communiqué wordt ver.
der gezegd dat de maatregel een
„preventief karakter" heeft.
Do algemene voorzitter van de
Baloebakat en het met deze be
weging verbonden kartel van
politieke partijen, Jason Sendwe,
heeft inmiddels in een telegram
aan koning Boudewiin en de
voorzitters van de Belgische se
naat en Kamer geprotesteerd
tegen een wijziging van de ba
siswet. „Verscheidene Euro
peanen werken samen met de
Conakat", aldus het telegram,
„met de bedoeling een separa
tistisch. onafhankelijk Katanga
te vormen".
De leider van de Baloebakat
zegt voorts in dit telegram, da'
„er reeds buitenlandse troepen
zijn. die zogenaamd manoeuvres
houden in de omgeving van Eli-
zabethstad".
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties 'Cgéén handela-
advertenties)5 regels 1,—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrea
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
In de hoofdstad van India,
New Delhi, is het tot een ernstig
treffen gekomen, tussen dui
zenden Sikhs, die een demon
stratie hielden voor het tot
stand komen van een onafhan
kelijke saat Poenjaab en afde
lingen van de politie, die pro
beerden de demonstranten
uiteen te drijven. Een voorstel
om de Poenjaab onafhankelijk
heid te verlenen is door de rege
ring verworpen.
De foto geeft een beeld van de
schermutselingen, waaraan stok
ken te pas kwamen.
Op de vergadering van dins-
'as van (Ie 10-mogendhedencon-
ferentie over de ontwapening,
welke in Genève wordt gehou
den, heeft de Russische afge
vaardigde Zorin een aanval op
de Verenigde stalen gedaan in
verband met do Amerikaanse
liases In het buitenland.
De Belgische minister Gans-
hof van der Meersch, die met
Kongolese zaken is belast, heeft
maandagavond Patrice Loe
moemba, algemeen voorzitter
van de Kongolese nationale be
weging. een informatie-opdracht
omtrent de mogelijkheid tot het
vormen van een regering ge
geven. Loemoemba aanvaardde
de opdracht en zal donderdag 16
juni in de loop van de ochtend
bij de minister verslag uitbren
gen.
Loemoemba verklaarde later
dat de regeringsformatie die hij
zal voorstellen zal afhangen van
Dinsdagmorgen arriveerde een
K. L. M. D C-8 op Schiphol met
aan boord een tiental emigran
ten, die een prijsvraag van de
K. L. M. ha dden gewonnen.
Maandag was hetzelfde tocste
van Amsterdam naar Montrec
vertrokken met een groep Ne
dcrlandse prijswinnaars. Dei.
bijzondere vluchten vormden de
opening van de rechtstreekse
verbinding AmsterdamMon
treal v.v. van de K. L. M.
Op de foto: de vrolijke groep
emigranten op de luchthaven
Schiphol na aankomst.
(Advertentie)
Het waarnemend Hootd van het Gemeentebestuur van AXEL
maakt bekend, dat het door Gedeputeerde Staten van Zeeland bij
hun besluit van 20 april 1960, no. 2412/8. 3e Aldeling, vastgestelde
dan van uitbreiding in hoofdzaak en in onderdelen, in uitvoerige
;aarten uitgewerkt, met bijbehorende bebouwingsvoorsch. ilten en
oelichting, ter secretarie dezer gemeente voor een ieder ter inzage
gt vanaf 21 juni 1060 tot cn met 4 juli 1960.
Belanghebbenden, die zich met bezwaren tot Gedeputeerde Staten
an Zeeland hebben gewend, kunnen vóór 16 augustus 1960 hun
bezwaren tegen het plan en de bebouwingsvoorschriften indienen bij
H. M. de Koningin.
Axel, 15 juni 1960.
Het waarnemend Hoofd van het Gemeentebestuur voornoemd,
A. J. M. KESBEKE.
de contacten die hij met de par
tijen zal hebben. Maar, zo zei
hij, reeds nu beschik ik over een
meerderheid. Ik zal die verrui
men en het staat vast dat ik
donderdag een regeringsploeg
zal kunnen voordragen.
In antwoord op andere vra
gen onderstreepte hij dat hij zal
trachten een regering van na
tionale eenheid voor te dragen.
Hij deed een oproep tot een
dracht en verzocht de Euro
peanen. vertrouwen te hebben
en op hun post te blijven.
Zoals bekend kreeg de partij
van Loemoemba bij de jongste
verkiezingen de meeste stem
men.
Uit berichten uit Leopoldstad
blijkt verder, dat de Abako-
partij de eis heeft gesteld, dat
haar leider Kasavoeboe de
grootste rivaal van Loemoemba
staatshoofd van Kongo zal
worden. Wordt deze voorwaarde
niet vervuld, dan zou de Abako
niet aan een centrale Kongolese
regering willen deelnemen.
Een tweede voorwaarde zou
volgens in Brussel ontvangen
berichten zijn. dat de centrale
regering het door de Abako zelf
gevormde bestuur zal erkennen.
Deze provinciale regering is door
de Abako in het leven geroepen
naast het provinciale bestuur
van Leopoldstad.
Mochten de eisen van de
Abako niet worden ingewilligd
dan zou volgens Belgische pers
berichten uit Kongo de moge
lijkheid groot ziin, dat Kasavoe
boe en zijn volgelingen na de
overdracht van de souvereiniteit
een afzonderlijke staat stichten.
Zorin betoogde dat de liquida
tie van buitenlandse bases, met
inbegrip van alle lanceerbases
voor raketten, en het terugtrek
ken van hun troepen geen ver
zwakking van de positie der
Westerse mogendheden zou be
tekenen. De veiligheid van alle
staten, zonder uitzondering, zou
hierdoor worden vergroot.
Zorin haalde enkele Ameri
kaanse deskundigen op het ge
bied van kernwapens aan, die
hadden verklaard dat de Vér.
Staten bij de Sowjet-Unie ten
achter liggen op het gebied van
de productie van geleide projec
tielen. Rusland is bereid deze
voorsprong op te geven, aldus
Zorin verder, doch „kwaadaar
dige kringen" in de Ver. Staten
doen al het mogelijke om de be
sprekingen in Genève te sabo
teren. Hij noemde de oogmerken
der Ver. Staten in het buiten
land agressief en meende dat de
Ver. Staten van plan zouden
kunnen zijn om hun bases in
West-Duitsland met kernwapens
uit te rusten. Voorts beschuldig
de hij Amerika van verdraaiing
van het Russische standpunt ten
opzichte van het terugtrekken
van troepen van buitenlandse
bases.
Verder merkte Zorin op, dat
het Westen nog niet uitvoerig
was ingegaan op de aspecten
van het nieuwe Russische voor
stel. In het bijzonder had men
nog niet gereageerd op het voor
ste] omtrent de eerste fase, waar
in alle raketten zouden moeten
worden vernietigd. Dit was een
specifiek Frans voorstel, aldus
Zorin, en is nu in het Russische
plan opgenomen als een conces
sie aan het Westen.
Vóórdat Zorin zijn betoog
hield, had de Franse gedelegeer
de Jules Moch de landen van het
communistisch blok gewaar
schuwd, dat als zij een daadwer
kelijke controle op dc ontwape
ning als spionage blijven be
schouwen. de ontwapening geen
vooruitgang kan maken.
Hij nodigde de communisti
sche afgevaardigden uit erin toe
te stemmen de methoden van
controle te bespreken voor het
ondertekenen van een ontwape
ningsverdrag, en deze in het ver
drag te doen opnemen.
Moch verklaarde, dat de Wes
terse landen het volgende tijd
schema voor ogen staat voor de
inwerkingtreding van een con
trole-organisatie: 1. Besprekin
gen over ontwapeningsmaat
regelen gepaard met daarmee
overeenkomende controlemaat
regelen; 2. de ondertekening van
een verdrag waarin deze beide
punten zijn verwerkt, en 3. de
inwerkingtreding van het ver
drag en tegelijkertijd de instel
ling van de controle-organisatie,
in overeenstemming met de eer
ste fase van ontwapening.
Het Westen had begrepen, al
dus de Franse gedelegeerde, dat
de Russische regering controle
op de hoeveelheid vernietigende
wapens accepteerde, doch Rus
land heeft het stilzwijgen be
waard omtrent controle op de
hoeveelheden wapens, die zowel
vóór als na deze vernietiging
bestonden. De Franse regering
kan met een dergelijke gedeelte
lijke controle nooit genoegen
nemen.
Na afloop van de vergadering
verklaarde de Amerikaanse ge
delegeerde tegenover journalis
ten, dat Zorin's verklaring feller
was geweest dan in vorige ver
gaderingen, en dat hij getracht
had een wig te drijven tussen de
Ver. Staten en Frankrijk.
Leiders van de Sikhs hebben
aangedrongen op een gerechte-
lijk onderzoek naar het optre
den van de politie, die zondag
een betoging' van 17.000 Sikhs
in Nieuw-Delhi uiteensloeg. De
Sikhs hielden de demonstratie
om hun eis tot vorming van een
aparte staat voor Poendjalji-
sprekenden kracht bij te zetten.
Bij de ongeregeldheden zou
een man gedood zijn, terwijl 175
personen werden gewond.
Volgens de politie werden 1.186
mensen aangehouden. In het
gevecht, dat het hevigste in
New Delhi was van de afge
lopen tien jaar, maakte de po
litie gebruik van lange stokken
en traangas.
Advertentie)
Zoekt
U
een
u
vindt
het
in
SPORT HANDEL
Noordstr, 76 - Terneuzen
MINDER BUIEN.
Een vore van lage luchtdruk
passeex-de dinsdag in oostelijke
richting langzaam ons land. De
temperatuur was daarbij vooral
in de hogere luchtlagen aan de
lage kant, zodat in een onstabie
le atmosfeer flinke buien, ver
gezeld van onweer konden ont
staan. Vrijwel alle stations
meidden dan ook 's-avonds en
kele millimeters neerslag. Be
halve in het noordwesten waar
het droog bleef, werden hoeveel-
Minister Marijnen heeft beslo
ten de doorlopende voorschotten,
die de melkveehouders ontvan
gen op de hun krachtens de
mclkgaranticregeling voor het
jaar 1959/1960 toekomende gel
den, te verhogen. De lage op
brengst van de melk heeft hem
hiertoe aanleiding gegeven.
De voorschotten bedroegen
tot nu toe één gulden per 100 kg
melk plus een kwartje per pro
cent vet per 100 kg melk. Zij
worden nu, met terugwerkende
kracht tot het begin van het
melkprijsjaar (8 november 1959)
1,50 per 100 kg melk plus 40
cent per procent vet per 100 kg.
Dat betekent, dat het totale
voorschot per kilogram melk
van twee tot drie cent verhoogd
wordt.
Het bedrag van de verhoging
over het reeds verstreken deel
van het melkprijsjaar zal nog
deze week naar de zuivelfabrie
ken worden gezonden, ter door
betaling aan de veehouders.
De minister heeft zijn besluit
genomen nadat hef Landbouw
schap hierom had verzocht, cn
rekening houdende met door het
Produktschap voor Zuivel ge
maakte berekeningen.
In het vorige melkprijsjaar
bedroeg de melkopbrengst 24,60
per 100 kg. Het Produktschap
verwacht, dat zij daar dit jaar
(1960/1901) beneden zal blijven.
De kaasprijzen blijven op het
ogenblik iets beneden de inleve-
ringsprijs, die voor jonge vol
vette 1,70 per kg bedraagt, wat
overeenkomt met een opbrengst
van 17 cent per kilogram tot
kaas verwerkte melk. De op
brengst van tot boter verwerkte
melk is volgens het Produkt
schap dienovereenkomstig.
De totale melkproduktie in
het lopende melkprijsjaar wordt
door het Produktschap geschat
op zes miljoen ton, terwijl de
garantie slechts geldt voor vijf
miljoen ton. Het voorschot van
drie gulden per 100 kilogram
geproduceerde melk. dat nu ge
geven wordt, resulteert dus in
een voorschol van 3,60 per 100
kg „gegarandeerde" melk. De
garantieprijs bedraagt 28,90,
zodat er na uitkering van' het
voorschot nog 25,30 te verreke
nen blijft. Er is dus. gezien de
verwachting van het Produkt
schap dat de opbrengst niet bo
ven 24.60 zal komen, nog een
„veiligheidsmarge" aanwezig.
Het Amerikaans-Japanse
verdrag
De commissie voor buiten
landse betrekkingen van de
Amerikaanse senaat heeft be
sloten de stemming over het
nieuwe veiligheidsverdrag met
Japan uit te stellen.
heden tussen 1 en 6 mm afge
tapt.
Boven de Britse eilanden bouwt
zich nu langzaam een rug van
hoge luchtdruk op, die zich
eveneens in oostelijke richting
verplaatst. De lucht zal dan ook
vandaag stabieler worden, zodat
de kans op buien afneemt, maar
niet geheel verdwijnt. Er zullen
daarbij meer opklaringen zijn en
de temperatuur kan bij zwakke
tot matige winden tussen zuid
en west tot iets hogere waarden
oplopen. Een actieve Oceaan
depressie is nog zó ver verwij
derd, dat er vandaag geen in
vloed op het weer bij ons vaft
wordt verwacht.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig van woensdag
ochtend tot woensdagavond.
MINDER BUIIG.
Opklaringen en slechts enke
le verspreid voorkomende buien.
Zwakke tot matige wind tussen
zuid en west. Iets hogere mid-
dagtemperaturen.
WOENSDAG 15 JUNI
v.m.
n.rn.
Breskens
6.22
6.44
Terneuzen
6.57
7.19
Ha nsweert
7.37
7.59
Walsoorden
7.47
S.09
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Juni
16
4.19
21.02
0.53
12.53
17
4.19
21.02
LIS
14.02
18
4.19
21.03
1.43
15.09
19
4.19
21.03
2.08
16.15