Een algemene „Kater Chinees profijt Turkse leger neemt de macht over om burgeroorlog te voorkomen Nederland schendt geen Indonesisch gebied f/ootlwilt RADIO <Je BUCK WEEROVERZICHT ZATERDAG 28 MEI 1960 16e Jaargang Nr 4994 Twee uitwegen Verkiezingsstrijd Chroesjsjows twee gezichten Chinese winst Leuke Bloesjes Blousons EISEN HAARD' TOKIO HANDHAAFT UITNODIGING AAN EISENHOWER Veldmaarschalk Montgomery in China De vloedgolven in de Pacific HOOGWATER AARDBEVINGEN IN ALBANIË EN INDIA WEERBERICHT ZON- en MAANSTANDEN #ranlÊerlng bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 N& 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 ct Losse nrs 9 ct E VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum peï advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels* advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Toen verleden week de topconferentie in Parijs mislukte, nog voordat zij was gehouden, leefde de wereld in spanningen, die al tijd belangwekkend lijken. De pessimisten, die toch nooit iets hebben verwacht van over leg, triumfeerden en schenen opgelucht. Zij verwachten van be sprekingen toch alleen voordeel voor de Sowjet-Unie, zoals in de kwestie-Berlijn, en zij willen liever dat de zaak blijft zoals zij is. Zij wijzen op het onderlinge wantrouwen en de toenemendespiona- ge met nieuwe middelen. De „ruimteschepen" die nu door het heelal cirkelen, kunnen foto's nemen van alle ponten op aarde en liun apparatuur kan nog worden verbeterd. Straks zal ieder groot land alles van het andere weten. Bovendien worden steeds meer schepen in de vrije wateren der oceanen uitgerust met verfijnde radar en andere opsporingsinstrumenten om onderzeeboten en andere vaartuigen zeer tijdig te ontdekken, e:i het resultaat van dit onderzoek naar huis over te seinen. Het zal niet meer nodig zijn, vliegtuigen over eikaars grondgebied te laten spioneren. Wat zal echter het resultaat zijn? Dat ieder zich dagelijks be spioneerd voelt. En dan? Want in deze situatie bestaat ook een wedloop in bewapening met voorheen ongekende projectielen. Daarover zal men steeds geheimzinniger worden, en de vrees voor de tegenpartij zal dus ondanks de verwoede spionage niet zijn weggenomen. Indien men vertrouwt op een afschrikwekkend machtseven wicht kan de vrede worden ge handhaafd door aanjagen van angst. Maar... als men ondanks alles niet meer weet, welke nieuwe verwoestende wapenen de andere partij heeft? Dan is men toch dagelijks bang voor een overval. En het geringste incident kan worden uitgelegd als een begin van agressie. Het zou een wonder zijn, als dan een oorlog zou uitblijven. En dus kunnen de pessimisten wel gelijk hebben, dat men met on derhandelen toch niet verder komt, doch het gevolg van hun zienswijze zal ook een derde wereldoorlog zijn. Zowel in het Westen als in de Sówjetwereld begint men nu toch wel beducht te worden voor de gevolgen van de mis lukte top-ontmoeting. In Ameri ka veel meer dan in West- Europa wordt de kritiek op Eisenhower sterker, omdat deze het incident zo vreemd heeft be handeld. Eerst ontkennen er iets van te weten, dan niet al leen erkennen, maar ook trots verklaren dat men altijd heeft gespioneerd en zal voortgaan het te doen. En dan kort voor de topconferentie weer intrek ken, dat men altijd zal spione ren. Terwijl anderen in Ameri ka over de grote voordelen van spionage bijzonderheden ge ven, en blijven volhouden, dat men er niet buiten kan. Ameri ka leek stuurloos overgeleverd aan de Sowjet-propaganda. Deze geschiedenis valt in de verkiezingsstrijd en daardoor wordt zij ook nog misvormd. Men ziet nu onder de democra tische oppositie voor- en tegen standers van ontspanning broe derlijk vereend om Eisenhower aan te vallen. Het is nog veel te vroeg om te weten wat in november als het op stemmen aankomt het volk zal kiezen: verdere ontspanning en werken met het zachte pedaal, of een „stoere ke rel" die met de Russen breekt en niet met hen wil praten. In het eerste geval zou de demo craat Stevenson een kans ma ken, in het tweede geval de re publikeinen Nixon en Rockefel ler. Op het ogenblik overheerst de onwil om nog met de Russen te vergaderen. Maar verandert dit, dan kan Amerika toch wel weer een „zachtere" politiek inleiden. Eisenhower heeft de mogelijk heid daartoe open gelaten, al is hij deerlijk uitgescholden door Chroesjtsjef. Hij bleef kalm. De Sowjct-premier is kenne lijk ook geschrokken van de uit werking van zijn Parijse pers conferentie. Hij heeft zo beledi gend gesproken over Eisenho wer, zo fel tegen de Westduit sers en Adenauer gereageerd, dat men hem zelfs vergeleek met Hitler, die immers ook uit muntte door persoonlijke aan vallen. Toch is men overtuigd, dat Chroesjtsjef geen Hitler is. Hij speelt comedie en doet dat als een volksmenner goed, maar hij houdt zichzelf in bedwang, zodra het gaat om het uitstip pelen van zijn politiek. De hef tigste uitbarstingen over perso nen werden plotseling afgewi: seld door heel gematigde pol tieke verklaringen. Deze laatste komen hierop neer, dat de Russen een af koe lingsperiode van zes of acht maanden wensen, teneinde dan het top-overleg te hervatten. In Oost-Berlijn heeft Chroesjtsjef dit, tot teleurstelling van de Duitse communisten, nog eens herhaald. Persoonlijke aanval len in Oost-Berlijn voorgele zen door de vertaler - op lei ders als Adenauer en Brandt, maar zeer geruststellende poli tieke verklaringen. In die acht maanden zal Moskou de Ber- lijnse kwestie laten rusten. Het zal geen vrede sluiten met de twee Duitse republieken, voor dat het Westen :s uitgenodigd, aan een vredesconferentie deel te nemen. Het zai de status van Berlijn niet veranderen, zonder dat daarover naar een compro mis is gezocht. Alles blijft dus. zoals het an derhalf jaar al was. Het Krem lin wil de bezetting van Berlijn opheffen, buitenlandse troepen doen vertrekken, de vrije stad neutraliseren, maar haar vrij heid en verbindingen waarbor gen. En daarover wil het evenals in Genève verleden zo mer onderhandelen, nog geen ultimatum stellen. Intussen hebben de „scherp slijpers" in beide kampen toch aan prestige gewonnen. En dat merkt men het best aan de Chi nezen. Zij moeten de gedachte hebben, dat een derde wereld oorlog toch onvermijdelijk is, op grond van hun marxistische opvattingen omtrent het „impe rialisme". En... zij zijn daar niet bang voor, zo zegt men. Zij hebben 650 miljoen zielen, en zij denken overigens niet dat zij het voornaamste slagveld zullen vormen. Dit betekent nu niet, dat zij een wereldoorlog zullen ontketenen. Daar moeten de Russen mee instemmen en die hebben kennelijk geen neiging, over te gaan tot zelfvernieti ging. Doch de Chinezen volhar den wel in vijandigheid jegens de V. S. met de gedachte: „Zij zijn kwetsbaarder dan wij." En zij proberen in de pro-Ameri- kaanse randstaten van Azië (Laos, Zuid-Vietnam, Zuid-Ko- rea) en op de eilanden van For mosa en Japan de massa's op te zetten tegen Amerika. In Japan is het volk doods bang voor een nieuwe oorlog met kernwapens. Men kan er Hirosjima niet vergeten. De re gering heeft nu liet nieuwe ver drag met de V.S. er door ge jaagd in de kamer. Daarbij heeft zij de oppositie, die de gangen tot de vergaderzaal blokkeerde, door politie laten wegvoeren, en toen heeft zij in de kamer zon der opposanten gauw de wet la ten aannemen. Nu is de wet zelf volkomen defensief van aard. Maar veel Japanners hebben zich door de communisten laten bang maken, dat de Amerika nen van Japan uit met vliegtui gen spioneren of Rusland of China willen aanvallen. En als vergelding zouden de commu nisten in dat geval Japan vre selijk straffen. Amerika staat in het verre oosten voor een moeilijker situatie dan in Euro pa. Waarom Niemand vindt een goed ant woord op de vraag, waarom Chroesjtsjef het spionage-inci- dent zo heeft uitgebuit, dat de topconferentie is mislukt. De druk van China is duidelijk. Ook van generaals, die geen ver trouwen hebben in ontwape ning. Maar een grote factor moet zijn geweest het gestegen zelfbewustzijn, dat zich beledigd voelde door de Amerikanen, dus het nationaal prestige der Rus sen. De Berlijnse kwestie zal het niet zijn geweest, want daar over wil Chroesjtsjef toch wel onderhandelen. Maar zo'n hou ding van „wij zijn niet bang" in zake het spionage-geval is al on behaaglijk genoeg. (Nadruk verboden.) (Adv.) I 6,25 I 10,95 Alle maten Alle kleuren SPORTHANDEL NOORDSTRAAT 76 De Japanse regering heeft be. sloten zijn uitnodiging aan presi dent Eisenhower voor een be zoek aan Japan te handhaven, zo heeft de minister van Buiten landse Zaken. Foedjijama vrij dag meegedeeld. De minister zei, dat Washington had gevraagd of het niet beter was het bezoek een maand uit te stellen. De Japanse regering zou echter laten weten, dat de datum van 19 juni voor de aankomst van het Ame rikaanse staatshoofd wordt ge handhaafd. Intussen heeft premier Kisji in een rede voor de televisie her haald, dat hij eisen van de oppo sitie om af te treden en het par lement onmiddellijk te ontbin den, naast zich neerlegt. De Tokyo Times vraagt zich evenwel af, of Eisenhower een parlement zal kunnen toespre ken, waarvan de vergaderingen door de oppositie worden geboy cot. Het blad acht het dan ook onbeleefd tegenover Eisenhower om, gegeven de omstandigheden, het bezoek te laten doorgaan. (Adv.) Veldmaarschalk Moniyomery (midden gefotografeerd tijdens J het overschrijden van de grens bij Hong-Kong. „Monty" brengt op het ogenblik een bezoek aan communistisch Chin'a „om te zien wat de Chinezen hebben te zeggen over de wereldsituatie in het algemeen''. Radio-Ankara heeft gisteren bekend gemaakt, dat het Turkse leger te middernacht het bestuur in het gehele land heeft overge nomen. De actie, die zonder bloedvergieten verliep, wordt tijdelijk genoemd, in afwachting van verkiezingen. De rijksvoorlichtingsdienst heeft vrijdagmiddag het volgen de communiqué uitgegeven: „Naar aanleiding van persbe richten uit Djakarta, dat ver scheidene malen ongeïdentifi ceerde vliegtuigen boven Indo nesisch gebied zouden zijn waar genomen, komende uit de rich ting van Nederlands Nieuw-Gui- nea, deelt de Nederlandse lege ring mee, dat geen enkel Neder lands vliegtuig boven Indone sisch gebied gevlogen heeft. Mede naar aanleiding van be richten over Indonesische mili taire maatregelen in Oost-Indo- fAMMèhtièl eiNNENVERINGBED SCHUiMRUBBERBE D Vloedgolven hebben vreselijke verwoestingen aangericht in het gehele gebied van de Stille Oceaan. ~>eze luchtfoto toont de ravage n de Japanse havenstad Ofu- I ito, waar 96 personen om het leven zouden zijn gekomen, 75 mensen worden vermist en 626 inwoners zijn gewond. ZA'IERDAG 28 MEI v.m. Breskens 3.29 Terneuzen 4.04 Hansweert 4.44 Walsoorden 4.54 n.m. 3.53 4.28 5.08 5.18 nesië hecht de Nederlandse re gering er waarde aan, zij het vol strekt ten overvloede, met klem hierbij nogmaals te herhalen dat zij generlei agressieve voorne mens ten aanzien van Indonesië heeft. Nederlandse oorlogsschepen en vliegtuigen hebben strikte op dracht Indonesische zee-, land en luchtgebied te mijden. Dit geldt uiteraard ook voor dc zeer bescheiden versterkingen die te zijner tijd naar Nederlands- Nieuw-Guinea zullen worden ge zonden." Bij een aardbeving in het zui den van Albanië zijn donderdag 6 mensen gedood en 95 gewond, aldus in Bonn ontvangen pers berichten. In enkele plaatsen in de Indi sche staat Assam zijn vrijdag ochtend vroeg zware aardtrillin- gen waargenomen, die dertig seconden duurden. Van schade is geen melding gemaakt. Vooraanstaande personen zijn in hechtenis genomen, onder wie president Celal Bayar, de voor zitter van de Nationale Vergade ring, Refik Koraltan, en de mi nister van Binnenlandse Zaken Namik Gecük. De bevolking werd opgeroe pen binnenshuis te blijven. Vol gens het radiobericht zal Turkije trouw blijven aan de NAVO en de CENVO. Generaal D.jemal Gursel, voorzitter van het comité van naticnaic eenheid, heeft vrij dagavond in een radiorede be loofd, dal spoedig verkiezingen zullen worden gehouden. „Ik zal geen dictatuur vestigen", aldus generaal Gursel. „Ik heb de regeling van het land over genomen omdat de situatie van dag tot dag slechter werd. Ik ben ervan overtuigd, dat het gehele land achter mij staat". Een militaire woordvoerder heeft bekend gemaakt, dat heden het dagelijkse leven zijn normale loop zal hervatten. Alle banken zijn tot nader order gesloten. Volgens de jongste te Saloniki ontvangen berichten zijn Turk se legereenheden uit Istanbul in Edirne (Odrianopel) en andere plaatsen in Europees Turkije aangekomen, waar zij gebouwen van het burgerlijk bestuur heb ben overgenomen. De Griekse grensautoriteiten kregen bericht, dat tot nader or der via de driehoek bij de rivier de Maritsa geen treinen Turkije mogen binnenkomen. Volgens een vrijdagavond be kend gemaakt communiqué van „het comité van nationale een heid" is het parlement ontbon den en is elke politieke bijeen komst verboden. Een correspondent van AFP,te Ankara meldt, dat vrijdag tegen het vallen van de avond een uit gelaten menigte in de straten van de stad danste. (Adv.) VOOR SERVICE EN KWALITEIT NOOKDSTRAAT 84-86 Telefoon 2573 TERNEUZEN ZOND Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 29 MEI v.m. 4.04 4.39 5.19 5.29 n.m. 4.25 5.00 5.40 5.50 Voor het weer in West-Europa is een hogedrukgebied dat op de Oceaan te zuidwesten van Ier land is gelegen nu een belang rijke rbl gaan spelen. Tussen dit systeem en een bij IJsland ge legen depressie is namelijk een krachtige westelijke stroming ontstaan die iets koudere lucht tot over de Britse eilanden heeft gevoerd. Weliswaar wordt rle be weging van deze lucht in het laatstgenoemde gebied vertraagd maar het ziet er naar uit dat de begrenzing ervan vandaag ook ons land zal kunnen bereiken. Dit betekent dat er vrij veel be wolking zal zijn waaruit hier en daar een bui kan vallen, maar vooral later zullen er ook opkla ringen voorkomen. Westelijke tot noordwestelijke winden achter het front zulien de minder warme lucht ook over Nederland voe. ren zodat iets lagere middagtcm- peraturen worden verwacht. He. genoemde front werd gistermid dag voorafgegaan door een hoe veelheid zeer vochtige lucht waarin zich op enkele plaatsen een bui ontwikkelde. In het noorden van het land ging dit zelfs gepaard met onweer. medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van zaterdag ochtend tot zaterdagavond. Iets lagere temperaturen. Op de meeste plaatsen enkele opklaringen en slechts hier en daar een bui. Zwakke tot matige wind tussen west c-n noord. Iets lagere middagtemperaturen. De president van Turkije had vóór zijn arrestatie ge poogd zich van het leven te be roven, maar zijn revolver bleek niet geladen te zijn. De minister van Buitenlandse Zaken, Zorlu, zou bij zijn arres tatie een belangrijk bedrag aan buitenlandse deviezen bij zich gehad hebben. De staatsgreep begon om 3 uur des ochtends en was 2 uur later voltooid. De enige verzets- haarden waren het ministerie van Binnenlandse Zaken, het bu reau van de premier en het hoofdkantoor van de P. T. T. ge weest. Enkele gebroken ruiten en enkele kogelsporen waren de enige tekenen van dit verzet. De enige slachtoffers onder de be volking waren twee kinderen, die door verdwaalde kogels waren getroffen, twee militairen waren gedood voor het P. T. -kantoor en één voor het ministerie van Bin nenlandse Zaken. In de provincie hadden de ge beurtenissen eenzelfde verloop als in Ankara, aldus AFP's cor respondent. Het gehele Turkse gebied was dus binnen enkele uren onder het gezag van het leger gebracht. Voor het huis van de oppositieleider Inonu staat een erewacht van kadetten. Sinds vorige maand de leider van de republikeinse oppositie, Ismet Inonu, en een aantal leden van zijn fractie werden geschorst, hebben zich tegen de regering gerechte ongeregeldheden voor gedaan. Dit leidde tot het afkon digen van dé staat van beleg. In Ankara werd woensdag de Nationale Vergadering voor vier weken verdaagd, nadat in een zeer rumoerige bijeenkomst de afgevaardigden van de democra tische regeringspartij en de re publikeinen slaags waren ge weest. De politie herstelde de orde. Met 226 tegen 116 stemmen werd tot verdaging besloten. Op 18 april werd ondanks het verzet van de republikeinen een uit vijftien democraten bestaan de parlementscommissie inge steld om „de destructieve en on wettige activiteit" van de repu blikeinse oppositie te onderzoe ken. In verband met dit onder zoek werden alle partijbijeen komsten en andere politieke ver gaderingen verboden voor de duur van het onderzoek. Premier Menderès verklaarde woensdag dat de commissie haar werk buiten het parlement had voltooid en dat zij nu op grond van de dossiers haar rapport zou opstellen. Het onderzoek, zo zei hij, had slechts één maand in plaats van drie maanden ge duurd. Dit toonde aan, dat be weringen dat de commissie was ingesteld voor het uitoefenen van onwettige druk, onwaar waren. De eerste relletjes in Turkije deden zich voor op 28 april, toen studenten in Istanbul een pro- testbetoging hielden tegen de schorsing van Inonu en de zijnen. Inonu zou zich volgens de rege ringspartij schuldig hebben ge naakt aan aanzetting tot rebol- ;ie. De politie trachtte de studen ten uiteen te drijven, waarbij zeventien studenten en drie po litiemannen ernstig werden ge wond. Dezelfde avond werd voor Istanbul en Ankara de staat van beleg afgekondigd en een uit gaansverbod ingesteld. Alle bij eenkomsten en het publiceren van nieuws over de betogingen werden verboden. ZON MAAN op onder oo onder Mei 29 4.29 20.46 7.58 23.33 30 4.28 20.47 8.55 31 4.27 20.49 9.55 0.07

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1