Volledig verwoeste steden en
dorpen in Chili
Vloedgolven over Japan
BIG BEN
Kanaalzone-problemen in Zeeuws-Vlaanderen
Truitjes en Vesten
Het Senaatsonderzoek naar het
vliegtuigincident
RadiodeKock^
WEEROVERZICHT
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
Frankering by abonnement: Terneuzen
WOENSDAG 25 MEI 1960
16e Jaargang Nr 4992
Tengevolge van de reeks
aardschokken, die het zui
den van Chili hebben ge
teisterd, zouden naar schat
ting 900 mensen om het
leven zijn gekomen. Er zou
den circa 15.000 gewonden
zijn en honderdduizenden
daklozen. Dit zijn voor
lopige cijfers.
J.K.vanDixhoorn en Zn.
Rode-Kruishulp voor
Chili
De Nederlanders in Chili
GEWELDIGE RAVAGE
IN KUSTSTEDEN EN
DORPEN
Vele doden, vermisten
en gewonden
Anti-Amerikaanse
betogingen in China
Op Hawaii
HERTER VOOR
CONGRESCOMMISSIE
Prinses Irene
opent
Nationaal
Oorlogs
museum
Haven van Terneuzen terug naar oude bloei
DE TECHNISCHE ASPECTEN VAN HET KANAALZONE-PROJECT
DE HAVEN VAN TERNEUZEN
AGRARISCHE PROBLEMEN IN ZEEUWS-VLAANDEREN en
INDUSTRIALISATIE EN OEVERVERBINDING
NIEUWE EISEN
Sluizen
«Eigen Haard»
Voorhavens
Wegen
ZAL EISENHOWERS
REIS NAAR JAPAN
NIET DOORGAAN
Zweedse journalisten
dreigen te staken
Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 5073 en 2510
N& 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 et
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum pef
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
In een gebied van 23.000 vier
kante km treft men volledig ver
woeste steden, dorpen en ge
huchten aan. Volgens waar.
nemers biedt dit gebied een aan
blik alsof er een reusachtige
kernbom op terecht is gekomen.
Volgens het seismologische insti
tuut van Chili hebben de schok
ken, die het gebied tussen Con-
eepcion en het eiland Chiloe heb
ben getroffen, 'n enorme kracht
gehad, die slechts iets kleiner
was dan die van de aardbeving
in San Francisco in 1906.
In het rampgebied hebben zich
duizenden daklozen verzameld op
de pleinen en grote wegen der
steden, waar zij wachten op de
vliegtuigen, die hen naar vei
liger oorden moeten brengen.
Maar men ziet ook overal ver
dwaasde mensen in de puin
hopen zoeken naar bloedverwan
ten en vrienden.
Nadat het reddingswerk op
gang kwam, hebben vliegtuigen
en schepen in de loop van de
eerste 24 uur ruim 20.000 ton
levensmiddelen, medicijnen en
kleren naar het rampgebied ge
bracht. Piloten, die boven het
gebied gevlogen hebben, hebben
melding gemaakt van verwoes
tingen op grote schaal, volledig
„verdronken" steden en honder
den koeienlijken, die op 't water
drijven.
De aardbeving van zaterdag
was krachtiger dan die van 1939,
waarbij 30.000 Chilenen omkwa
men. Maar de schok van zondag
was nog heviger en slechts te
vergelijken met de aardbeving
die in 1906 San Francisco ver
woestte.
De kustplaatsen zijn vooral ge
troffen door de hoge vloedgolven,
die op de schokken volgden.
De eerste vloedgolf ontstond
(Adv.)
Heren, vergeet bij regen
weer Uw
Plastic Regenjas
niet.
In alle prijsklassen en kleu
ren verkrijgbaar bij:
Noordstraat 23-25
Terneuzen
bij Chiloe, raasde toen naar het
noorden, waar hij na enige tijd
naar het westen omzwaaide met
een snelheid van ruim 700 km
per uur. Schepen, die zo'n 16 km
buiten de kust voeren, meldden
dat er huizen, meubels en dood
vee ronddreven.
Het seismologisch observato
rium van Wellington in Nieuw-
Zeeland meent dat de schokken
de hele aardkorst hebben be
roerd.
In Santiago heerst een zenuw
achtige bedrijvigheid. Men tracht
zo snel mogelijk tot een goed ge
organiseerd reddingsapparaat te
komen. Vrachtauto's rijden in
konvooi naar de vlakte bij Con-
cepcion. De radio vraagt geregeld
om mensen die bloed willen af
staan. Een woordvoerder van
het ministerie van Binnenlandse
Zaken heeft meegedeeld, dat het
nog wel verscheidene dagen kan
duren vóórdat men officieel het
aantal slachtoffers kan bekend
maken.
De Amerikanen hebben aange
boden lazaretten en 15.000 tenten
te sturen.
In verband met de ernstige
aardbevingen, die Chili in de af
gelopen dagen hebben geteisterd,
heeft het Nederlandse Rode
Kruis besloten zo spoedig moge
lijk per vliegtuig 500 sets ge
droogd bloedplasma aan 't Rode
Kruis te Chili te zenden als bij
drage in de hulpverlening aan de
slachtoffers.
Het ministerie van Buitenland
se Zaken heeft bericht ontvan
gen, dat de Nederlandse kolonie
te Santiago en Valparaiso en om
geving ongedeerd is.
Chili is getroffen door een reeks
zware aardbevingen. lDr zijn hon
derden doden te betreuren, voor
al de stad Conception moet
zwaar geleden hebben. Foto: Een
schoolgebouw in Conception, «lat
bij de eerste aardbeving een
groot gat in «1e pui opliep.
Reusachtige vloedgolven,
die na de aardbeving in
Chili over de Stille Oceaan
kwamen aangeraasd, zijn
dinsdagmorgen vroeg over
Japans oostkust geslagen en
hebben 'n geweldige ravage
Zeventien miljoen arbeiders,
boeren, studenten en militairen
hebben maandagavond in ver
schillende steden van communis
tisch China betoogd tegen „de
Amerikaanse provocateurs, die
de topconferentie hebben laten
mislukken", zo meldt het pers
bureau Nieuw-China. De pers
van communistisch China publi
ceerde dinsdag heftige anti-Ame
rikaanse artikelen.
aangericht in de kuststeden
en dorpen. Er zouden al 800
doden en vermisten zijn en
volgens de laatste berichten
staan er naar schatting 6.000
huizen blank.
Ruim 26.090 politiemannen,
brandweerlieden en militairen
zijn hij het reddingswerk inge
schakeld. Amerikaanse helikop
ters z(jn onderweg naar de ge
troffen gebieden en liet Rode
Kruis zendt levens- en genees
middelen.
De vloedgolven, die in Japan
„Tsoenami" worden genoemd,
hebben honderden schepen los
geslagen of beschadigd, huizen
vernield en het weg- en spoor
verkeer ontwricht.
Minstens 20.000 vluchtelingen
trachten veiliger oorden te be
reiken. Duizenden inwoners van
Sjiogama in Noord-Japan heb
ben de wijk genomen naar de
heuvels in de omgeving van dc
stad. Bij deze massale vlucht zijn
verscheidene vrouwen en kinde
ren onder de voet geraakt.
Op een plek in het noorden van
het land kon men huizen en vis-
versboten zien op 1 km afstand
van de kust. Ze waren door het
woedende water het land binnen
gesleurd.
Piloten, die over het noorden
van Sendai hebben gevlogen,
verklaarden dat zij niets anders
dan wrakstukken en water heb
ben gezien.
De meteorologische dienst van
Japan heeft meegedeeld, dat de
berichten over de nadering van
de vloedgolven niet tijdig genoeg
zijn binnengekomen om de bevol
king te waarschuwen.
Het aantal doden tengevolge
van de vloedgolven die Hilo. de
grootste stad op Hawaiihebben
getroffen, is tot 33 gestegen. 27
mensen worden nog vermist en
cr zijn ongeveer 200 gewonden.
De schade wordt op meer dan 50
miljoen dollar geschat.
(Adv.)
Terneuzen
De Commissie voor Buitenland
se Zaken van de Amerikaanse
Senaat zal vrijdag a.s. minister
Herter horen tijdens een onder
zoek naar het incident met de
U-2 en het mislukken van de
Parijse topconferentie, zo heeft
de voorzitter van de commissie,
William Fulbright, maandag be
kend gemaakt.
In verhand met Hemel
vaartsdag zal ons blad
morgen niet verschijren.
Maandag heeft H. K. H.
Prinses Irene in Over-
loon het Nationaal Oor
logsmuseum officieel
heropend. De foto toont
«1e Prinses met ver
tegenwoordigers van
drie Nederlandse rege
ringstijdperken. Links
«1e huidige eerste mi
nister prof. dr. J. E. de
Quay, naast hem „oor
logspremier" prof. P. S.
Gerbrandy, dc Prinses
en oud-premier dr. W.
Drees.
Gisteren brachten leden der Eerste en Tweede Kamer der V. V. D. op uitnodiging van de afdeling
Zeeuws-Vlaanderen der V. V. D. een bezoek aan ons gewest. Tijdens dit ijezoek beluisterden de
Kamerleden in hotel „Rotterdam" vier uiteenzettingen over Zeeuws-Vlaamse problemen, n.l. over:
Ir. B. Hylkema van de rijkswaterstaat gaf een historisch overzicht van het kanaal naar Gent en
tekende daarbij aan, dat het kanaal In zijn huidige toestand twee bezwaren heeft. In de eerste plaats
dat er slechts bij hoog water kan worden geschut wat lange wachttijden voor de schepen betekent.
Vervolgens dat de grootste schepen die het kanaal op kunnen komen, de z.g. Liberty's tot voor kort
het meest gangbare type vrachtschip, ruim 7000 brt of 10.000 ton dwt. meten. Deze schepen passen,
met aan weerszijden slechts 20 cm speling, juist in de sluis. Voor vermindering van de diepgang-
moet een deel van de lading in lichters worden overgeslagen.
Het verbeterde kanaal moet aan de volgende eisen voldoen:
Schepen van 50.000 ton dwt. moeten bij hoog water de sluizen kun
nen passeren. Dit zullen in het algemeen tankers zijn van het type
„Tina Onassis" of tanker-ertsschepen.
Voor schepen van 30.000 tot 35.000 ton dwt. moet het kanaal
doorlopend toegankelijk zijn, dus geen wachttijden meer.
De thans in Sas van Gent be
staande altijd geopende sluizen
komen te vervallen. Zeeschepen
maken nu gebruik van de West-
sluis, evenals de grootste bin
nenschepen. De twee andere
sluizen worden door kleinere
binnenschepen gebruikt. Na 125
jaar dienst, te hebben gedaan
zullen deze twee in het nieuwe
plan verdwijnen, nadat eerst
ijverig is gezocht naar een kistje
met goudstukken dat ergens in
gemetseld moet zitten.
Na uitvoering van het kanaal
plan wordt de huidige Westsluis
als reserve gehandhaafd. Een
nieuwe zeevaartsluis 200 x 40
(Adv.)
in Wol en Draion
Keuze in alle maten.
f8,95
SFORTHANDEL
NOORDSTRAAT 76
meter en een nieuwe binnen-
vaartsluis 240 x 24 meter komen
er bij. De afmetingen van de
laatste zijn afgestemd op duw-
convooien.
In het nieuwe plan krijgen
binnen- en zeevaart een eigen
buitenhaven. Met de afmetingen
van deze havens moet o.a. reke
ning worden gehouden met de
nabijheid van een snelstromend
vaarwater als de Westerschelde.
De voorhavens moeten daarom
een lengte hebben van ongeveer
6 x de grootste scheepslengte;
dat betekent voor de nieuwe zee
vaartsluis 1,5 km. Deze sluis
wordt dus veel verder landin
waarts gebouwd dan de bestaan
de Westsluis.
De breedte van de havenmon
den is één van de punten die
thans in onderzoek zijn in een
groot openluchtmodel in het
waterloopkundig laboratorium in
de N. O.-polder. Andere punten
van onderzoek zijn de golfslag
in de haven en de aanzanding.
Er zijn ook modellen gemaakt
van de schepen die het kanaal
zullen bevaren.
Bij deze modelschcpen kunnen
alle handelingen die normaal op
de commandobrug worden ver
richt, elektrisch cn zelfs draad
loos van de wal geschieden en
de manoeuvres worden fotogra
fisch vastgelegd. Golven, stro-
De Senaatscommissie voor bui
tenlandse 'betrekkingen heeft
zich dinsdag eenstemmig uitge
sproken voor een „volledig on
derzoek door de twee partijen"
naar het Amerikaanse vliegtuig
incident en de gebeurtenissen die
aan het mislukken van de top
conferentie voorafgingen.
De voorzitter van de commis
sie, senator Fulbright, deelde
mede, dat dit onderzoek vrijdag
zal beginnen. Dari zal mirister
Herter gehoord worden. Het
horen van getuigen zal vermoe
delijk enkele dagen in beslag
nemen. De vergaderingen zullen
geheim zijn, maar de verslagen
zullen gepubliceerd worden zodra
de passages, die om veiligheids
redenen niet vrijgegeven kunnen
worden, zijn geschrapt.
Fulbright deelde voorts mede,
dat bij het onderzoek dezelfde
gedragslijn zal worden gevolgd
als bij het onderzoek van de
Senaat in 1951 naar het ontslag
van generaal Douglas MacArthur
door president Truman. Terwijl
het horen der getuigen nog voort
duurde, werden de verklaringen
door militaire functionarissen
nagezien en het schrappen van
geheim materiaal vrijgegeven.
mingen, zandtransporten worden
nagebootst. Een prachtig hulp
middel bij het vaststellen van
doelmatige havenafmetingen.
Ook van de nieuwe sluizen wor
den waterloopkundige modellen
gemaakt.
Bij de verbreding van 't kanaal
komt per meter kanaallengte
1000 nri of 300 auto's overtollige
baggerspecie vrij. Het zal een
probleem zijn waar met al die
overtollige specie (25 miljoen
m;; i moet worden gebleven.
De wegensituatie bij Terneu
zen zal er niet slechter op wor
den. Eensdeels door het gedeel
telijk dempen van de oude
kanaalarmen vlak bij de stad,
andersdeels omdat in de nieuwe
toestand elke sluis twee laagge
legen, beweegbare bruggen
krijgt: één over het buitensluis-
hoofd en één over het binnen-
sluishoofd.
Bij Sluiskil en Sas van Gent
zullen de nieuwe bruggen een
doorvaartwijdte ^krijgen van 60
m, dat is belangrijk groter dan
de hefbrug Koningshaven te
Rotterdam. Zij zullen wel be
weegbaar zijn maar toch zo hoog
liggen dat binnenvaartschepen er
altijd onderdoor kunnen varen.
Dat betekent lange opritten. Bij
Sluiskil moest de brug dan ook
1,5 km worden verplaatst naar
het noorden. Voor het plaatse
lijk verkeer tussen de oevers
zorgt dan een „pontje". Het ma
ken van tunnels zou minstens het
10-voudige kosten.
(Zie verder pag 3.)
Douglas MacArthur, Ameri
kaans ambassadeur in Tokio,
heeft een verzoek van de Japan
se socialistische partij om het
komende bezoek van Eisenho
wer aan Japan niet te laten door
gaan afgewezen, zo is in be
trouwbare kringen te Tokio ver
nomen.
De ambassadeur zou tegen de
voorzitter van de partij, Inejiro
Asanoema, gezegd hebben dat
hij de motieven voor het verzoek
niet begreep. Asanoema had bij
zijn bezoek aan de ambassadeur
verklaard dat de toestand in Ja*
pan, ontstaan door de bekrach
tiging van het nieuwe veilig
heidsverdrag tussen de V. S. en
Japan, niet gunstig was voor
een bezoek aan de Amerikaanse
president.
Voor de eerste maal in de ge
schiedenis van zijn pers loopt
Zweden het risico van een jour
nalistenstaking. Vorige week zijn
langdurige en moeizame onder
handelingen tussen de Zweedse
journalistenvereniging en de ver
eniging van dagbladdirecteuren
vastgelopen. De journalistenver
eniging kondigde toen een, sta
king aan te beginnen op 23 mei,
maar de bemiddelingscommissie
riep toen beide partijen op tot
een bespreking op 30 mei en
drong er op aan in de tussentijd
nog geen staking te beginnen.
De journalistenvereniging telt
oen drieduizend leden en meer
dan de helft daarvan zou bij een
staking betrokken worden.
Het K. N. M. I. deelt mede:
Dinsdag trok gedurende de
morgen een koufront met regen
over ons land. Dit front behoor
de bij een depressie, die zich van
Schotland naar Noorwegen ver
plaatste. Met de noordwestelijke
winden werd achter het front
wat koudere lucht aangevoerd,
maar daar er ook flinke opkla
ringen voorkwamen, konden de
temperaturen nog oplopen tot
ongeveer 15 graden.
Er heeft zich nu boven de
Britse eilanden een kern van
hoge luchtdruk ontwikkeld, die
oostwaarts beweegt. Deze zal
WOENSDAG 25 MEI
v.m.
Breskens 1.46
Terneuzen 2.21
Hansweert 3.01
Walsoorden 3.11
DONDERDAG 26 MEI
Breskens 2.21
Terneuzen 2.56
Hansweert 3.36
Walsoorden 3.46
li. m.
2.10
2.45
3.25
3.35
2.46
3.21
4.01
4.11
derhalve woensdag het weer bij
ons beheersen.
Na een vrij koude nachl kun
nen we van flinke opklaringen
genieten.
De wind zal zwak tot matig
zijn en dc temperaturen kunnen
iets hoger worden dan dinsdag
het geval was.
medegedeeld door het K. N. M. I„
geldig tot hedenavond.
Zonnige perioden.
Vrij zonnig en droog weer.
Meest zwakke wind en iets
hogere middagtemperaturen dan
gisteren.
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Mei
25
4.33
20.41
5.02
20.25
26
4.32
20.42
5.38
21.20
27
4.31
20.44
6.20
22.10
28
4.30
20.45
7.06
22.55
29
4.29
20.46
7.58
23.33
30
4.28
20.47
8.55
31
4.27
20.49
9.55
0.07
