Hoe sterk is Amerika's bewapening Beursoverzicht Eric de Noorman - De huid van de beer Complot van brandkastendieven gedeeltelijk opgerold Amerikaanse dem. partij over „U 2" en topconferentie Dinsdag 24 mei I960 DE VRIJE ZEEU3M Pagina 3 Storm, over Europa OPLOSSING VAN ONVOORSTELBAAR MOEILIJKE DEFENSIEPROBLEMEN LEIDT TOT SCHERPE MENINGSVERSCHILLEN Slagvaardigheid en discipline onaangetast PHILIPS „BRANDWILLIG" Beursindices N abeurskoersen Nationale sportwagenraces op Zandvoorts circuit De storing van de „Veronica" Kettingbotsing op Belgische autostrada VLOEDGOLF OOK BIJ HAWAII Franse vliegtuigen vanaf Tunesische gebied RAPPORT OVER COMMUNISTISCHE DREIGING IN ZUID-OOST-AZIE ONRUST IN COMMUNISTISCH CHINA (Van onze correspondente.) Wanneer in 1914 aan een le geraanvoerder werd gemeld, dat de vijandelijke voorhoede tot op 150 kilometer was genaderd, bleven hem nog drie tot vier dagen om zijn tegenmaatrege len te nemen. In wereldoorlog no. II met zijn gemotoriseerde troepen, kromp deze tijdslimiet in tot twee uren. Op het ogen blik kan een in Rusland gelan ceerde raket over de oceaan heen ieder doel in de Verenigde Staten binnen het half uur met atoomlading treffen. Uit deze verschrikkelijke ontwikkeling spruit de verwarring voort, die men sinds geruime tijd kan waarnemen bij degenen, die Amerika's verdedigingsplannen, die de defensieplannen van het gehele westen zijn, moeten op stellen. Deze verwarring uit zich in verhitte discussies tussen de ge neraals onderling, tussen een paar generaals en de opperbe velhebber, de preident, en ten slotte tussen de regering en de volksvertegenwoordiging. Zo wel in de Verenigde Staten als zonder twijfel ook in West-' Europa beklemt deze gang van zaken vele mensen. Maar van één ding mag men zeker zijn: de echt Amerikaanse democra tische wijze, waarop hier de de fensieproblemen worden behan deld, verminderen beslist niet de slagvaardigheid, de discipli ne en de toegewijdheid van het leger der Verenigde Staten. In tegendeel, de meningsverschil len zijn slechts het uitvloeisel van een zeer groot gevoel van verantwoordelijkheid, zoals men het in tijden van vrede nog niet eerder heeft beleefd. DE ONGEWENSTE OORLOG Geheel afgezien van het feit, dat men het 300 jaar oude be grip van de Amerikaanse con tinentale veiligheid tegenover het „Europese gevaarlijke le ven" ter zijde heeft moeten schuiven, maken de Amerika nen het voor de eerste maal mee, dat zij zich moeten bewa penen voor een oorlog, die geen enkele staatsman en geen en kele generaal wenst. Deson danks moeten voor miljarden wapens worden vervaardigd, waarvan de enige praktische waarde ligt in hun aanwezigheid, niet echter in het gebruik, om dat alle vormen van vroegere oorlogvoering in het atoomduel onzinnig zijn geworden. Hierdoor is, hoe paradoxaal het ook moge schijnen, de krijgswetenschap sterk vereen voudigd. In plaats van de onge veer veertig operatiemogelijkhe den (omsingeling, doorbraak, nachtgevechten enz.), waarme de de operatieve voorschriften vroeger rekening moesten hou den, concentreren de menings verschillen van het ogenblik zich in totaal om vier mogelijk heden 1. De sterkste afschrikkingsmo gelijkheid tegen iedere even tuele aanval; 2. overwicht in gebruiksklare raketten 3. verschuivingen in de machts verhouding; 4. wat blijft er over voor re- pressailles na een verrassen de vijandelijke aanval? AMERIKA LIGT ACHTER Dit is, volgens Allan W. Dul les, de chef van de Amerikaan se centrale inlichtingendienst, het complex van vragen, waar om alles draait. Overigens wordt zijn mening door andere deskun digen van de „Intelligence Ser vice" in het Pentagon en ook door de bekende senator Sy mington, die zojuist heeft ver klaard een gooi te zullen doen naar het kandidaatschap voor president, niet gedeeld. Vast staat, dat Amerika, wat het aantal gebruiksklare inter continentale raketten betreft, evenzeer bij de Sowjet-Unie ten achter is gebleven als ten aanzien van de verovering der wereldruimteeen blamabele situatie, gezien de technische en productieve superioriteit, die de Verenigde Staten in het recente verleden bezaten. In een op een uitbarsting van woede gelijkend antwoord van Eisen hower op het natuurlijk on houdbare verwijt, dat het land op het punt van zijn defensie bereidheid welbewust door de regering is bedrogen, speelde de persoonlijke ergernis over deze ontwikkeling, die de Sow jets naast militaire superioriteit in De beurs zette gistermiddag de zeer vaste stemming van vrijdag j.l. voor de internationa le waarden verder voort. De spanning ten aanzien van Ber lijn is verminderd, aldus rede neerde men ter beurze, nu het r nar uitzie' da' Rusland gesn apart Vredesverdrag met Ooat- Dultsland zal sluiten. Wall Streer sloot vrijt-o.g lagen voor ae defensiewaarden, dooh de overige aandelen waren er ho ger, terwijl de Nederlandse Phi- lips-papieren sterk gevraagd werden. Deze vaste tendentie in New York werd onmiddellijk door Amsterdam overgenomen. De handel was gisteren vrij le vendig, mede doordat de arbi trage voor buitenlandse reke ning de stukken hier en daar uit de markt kon nemen. Het publiek ging eerder tot aanko pen over en de beroepshandel waagde een kansje. De beurs vergat de donkere wolken van vorige week donderdagavond, toen de Philips-aandelen bene den de 900 procent werden ver handeld. Gistermiddag registreerden deze aandelen op 983% een nieuw na-oorlogs hoogterecord. De koersfluctuaties op de dag bleven voor alle internationale waarden binnen nauwe gren zen. De elektrowaarden profi teerden nog steeds van de ge publiceerde zeer gunstige eer ste kwartaalcijfers. De koers winst van gisteren bedroeg circa 30 punten ten opzichte van de vorige slotkoers. Unile vers 16 punten hoger op 833, AKU's plus 7 op 470 en Kon. Olies op 141,80 drie gulden ho ger. Stockdividenden Kon. Olie werden op 2,83 (ƒ2,781 geadvi- den op ƒ2,83 2,78) geadvi seerd. Hoogovens 10 punten ho ger op 633. KLM werd op 109 107,501 geadviseerd. In tegenstelling tot de leven dige handel in de internationals, was het in de overige afdelin gen ter beurze zeer rustig. Scheepvaarten 1 tot 2 punten hoger en van de leidende cultu res bestond goede vraag voor aandelen HVA. Dit fonds werd op 155, ex. 9 procent dividend, verhandeld tegen 162% cumdi- vidend vrijdag j.l., op de tevre den afzetkansen in Ethiopië. Staatsfondsen kalm en prak tisch onveranderd. Tegen het slot van de markt moesten Uni levers en Philips circa 3 pun ten van de behaalde koerswin sten afstaan bij afnemende han del. In de lokale sector werden de bankaandelen hoger geadvi seerd. De 5 procent lening 1960 Nederlandse Antillen, die waar schijnlijk vandaag in de note ring zal komen, werd op circa 99% geadviseerd, tegen een uitgiftekoers van 99 procent. Op donderdag 2 juni wordt door de Hollandsche Bank Unie de in schrijving (met claimrecht) opengesteld op ƒ10 miljoen 4% o'-ocert 10-jari?e in certificaten van aandelen converteerbare obligatie? Hollandsche Bank Unie N.V. tegen 100 proc-ent. Prolongatie 3% procent. Int. Conc. Industrie Scheepv. Banken Cult. enz. Algemeen 19/5 20/5 23/5 520.05 540.45 548.93 259.40 261.30 263.86 153.68 156.08 158.05 182.12 184.08 185.71 134.18 136.77 136.77 350.99 361.74 366.60 Kon. Olie: 140.00—140.50 slot 140.00 (14120) Philips slot 962 (977) 962—975 Unilever: 815—824% Hoogovens: 620—628 slot 815 826%) slot 620 630), de gehele wereld enorme diplo matieke en propagandistische voordelen bracht, sterk mee. Nadat nu echter het treurige feit van de Russische overmacht in het trans-oceanische raket- tenspel niet langer ontkend kan worden en de Amerikaanse lan ceringsplaatsen, die de Sowjets zonder twijfel precies weten te liggen, met één slag kunnen werden vernietigd, is het voor stel van generaal Power om ten minste een deel van de Ameri kaanse bommenwerpers voor de lange afstand, die superieur zijn aan de Russische machines, om redenen van een morele af. schrikking voortdurend in de lucht te houden, geheel gerecht vaardigd; het voortbestaan van de Verenigde Staten en de ge hele vrije wereld is belangrijker dan het uit vrees voor inflatie geboren streven naar een even wichtige begroting. KLAAR VOOR ACTIE Daar tegenover wijst de rege ring er met zeker recht op, dat Amerika tegen een communis tische poging tot overval in drie verschillende opmarsgebieden rondom het communistische imperium gereed tot actie is de ring van steunpunten, met inbegrip van de Noordelijke IJszee, dank zij Rickovers atoomduikboten, van waaruit de polarisraketten kunnen wor den afgeschoten. Vooral echter zijn het de vliegtuig-moederschepen, die op het ogenblik het sterkst denk bare verdedigingswapen van de Verenigde Staten vormen en waartegen de Russen niets ge lijkwaardigs hebben te stellen. Elk ogenblik verplaatsbaar, als betrekkelijk klein doel voor raketten moeilijk te raken en door gigantische afweermid delen bijna onkwetsbaar voor aanvallen van de lucht en van onder het water uit, zijn zij als drijvende steunpunten veel waardevoller dan aan de tegen stander uiteraard bekende land- steunpunten, die bovendien betrokken zijn in het ongewisse spel der buitenlandse politieke ontwikkelingen, zoals bijvoor beeld het geval is met de vlieg velden in Marokko, die de A me rikanen vele miljoenen hebben gekost. MOET MILITAIR BUDGET OMHOOG? Wanneer dus het plus en het min in de sfeer van de atoom oorlog tussen de V. S. en de Sowjet-Unie elkaar in even wicht houden, dan volgt daar uit, dat het tweede grote com plex van vragen nog moeilijker te beantwoorden is. Is Amerika er voldoende op voorbereid, zonder atoomwa pens vijandelijke aanvallen of buitenlandse politieke maatre gelen van geweld onmiddellijk en militair superieur te pare ren? Wel zijn versterkte voor bereidingen aan de gang door de schepping van vliegende „stra tegische divisies", maar volgens generaal Taylor zijn deze niet toereikend om de Amerikaanse theorie der onmiddellijke ver gelding haar werkzaamheid te rug te geven. Daarom wordt door opposi tionele kringen een dergelijke versterking van deze moderne, op luchtcavallerie gelijkende conventionele strijdgroepen ge- eist, dat zij, tezamen met het dag en nacht in de lucht hou den van de bommenwerpers, het militaire budget van de voorgestelde 41 miljard dollar tot 50 miljard dollar zouden verhogen. Dit echter wijst de regering af, om niet op één punt van de nog onoverzienbare ontwikkeling der militaire krachtsverhoudingen het eco nomisch vermogen van Amerika in de zich ook hier verscher pende concurrentiestrijd met de Sowjets zo zwaar te belas ten, dat men op andere punten in het nadeel zou geraken. Zoals men zietde vragen, waar het om gaat, wegen uiterst zwaar en er is daarom alle reden, het Amerika te ver geven, indien het bij de oplos sing der defensieproblemen af en toe in verwarring geraakt. houden. Het waren de 31-jarige koopman G. W. en de 38-jarige classificeerder S. V., beiden uit Amsterdam. A. heelt reeds een volledige bekentenis afgelegd en is zaterdagmorgen voor de officier van Justitie in Amster dam geleid. W. en V. hebben nog geen volledige bekentenis afgelegd. Zij zijn ingesloten in een politiepost in de buurt van Huizen. Naar aanleiding van deze ar restaties hebben de Huizer en Amsterdamse recherche in sa menwerking met de districsre- cherche van de rijkspolitie en de politiekorpsen m andere ge meenten een uitgebreid onder zoek ingesteld naar enkele re cente brandkastendiefstallen, die nog niet werden opgelost. Dit onderzoek leidde tot de ar restatie van nog vier Amster dammers. De Amsterdamse re cherche verwacht dat nog meer arrestaties zullen volgen, ook van niet Amsterdammers, om dat de politie belangrijke aan wijzingen heeft dat zij ie ma ken heeft me» een komplot, dat ook verantwoordelijk is voor enkele andere diefstallen. In samenwerking met de ge meentepolitie c.q. rijkspolitie van Maarheze, Oosthuizen, Lemmei', Alkmaar, Amsterdam en enkele andere plaatsen hoopt men nu ook deze diefstal len tot klaarheid te kunnen brengen. Hoeveel geld bij deze diefstal len verdwenen is, is nog niet met zekerheid bekend. In ieder geval heeft men de 2200 uit de Huizer brandkast niet terug gevonden. Wel zaten de voor de benadeelde firma belangrijke papieren nog in de brandkast. Ze zijn zaterdagochtend aan de eigenaar teruggegeven. Samenweiking tussen de po litie van Huizen (N.H.), de Amsterdamse recherche en de districtsrecherche van de rijks politie heeft geleid tot de arres tatie van een aantal Amster dammers, die tezamen of in verschillende groepen in de af gelopen tijd verscheidene brandkasten hebben gestolen. Met de arrestatie van deze mannen volgens de Amster damse politie voorlopig zeven hoopt men recente brand kastendiefstallen in Maarheze, Oosthuizen, Lemmei', Alkmaar, Amsterdam en Huizen te heb ben opgelost. De zaak is aan het rollen ge bracht na de brutale diefstal van een 400 kg wegende brandkast uit het kantoor van de N.V. Huizer Houthandel te Huizen. Deze diefstal werd ge pleegd in de nacht van 13 op 14 mei jl. De dieven vervoer den de brandkast in ëen kleine personenauto, nac^t zij haar op balken uit de fabriek hadden gerold. Er zat een bedrag van 2200 in alsmede voor de fin- ma belangrijke papieren. Nadat de dieven in Amsterdam de brandkast hadden opengebrand en het geld eruit hadden ge haald, lieten zij de brandkast in het water van de Gouwzee ted hoogte van Uitdam verdwij nen. Enige dagen geleden hebben twee kraanwagens van de Am sterdamse politie haar met veel moeite opgevist. Naar aanleiding van deze bru tale inbraak werd woensdag nacht de 50-jarige Amsterdam se classificeerder D. A. gearres teerd. De volgende dag werden zijn collega's waarmee hij de in braak in Huizen pleegde, aange- Zondag zijn op het circuit van Zandvoort nationale sportwa genraces van de N. A. V. ge houden. In de tweede race voor de klassen <1., K. en L. sloeg de Austin Healy Sprite (klasse J.) van I. A. Langestraat over de kop. Langestraat werd licht ge wond, zijn wagen ernstig be schadigd. In verband met de storing van de zender „Veronica" heeft de „Vereniging luisteraars vrije zenders V.L. V. Z." een tele gram gezonden aan de minister van Verkeer en Waterstaat, de heer H. A. Korthals, met de vol gende inhoud: „Volgens uit Duitsland ontvangen berichten blijkt dat de Duitse P. T. T. nooit heeft gestoord. Gaarne zouden wij een officiële verkla ring hieromtrent van u ontvan gen." In een telegram aan de di recteur-generaal van de P. T. T. wordt dezelfde mededeling ge daan en eveneens een verkla ring verlangd. Inmiddels was de „Veronica" zaterdagmiddag weer goed hoorbaar en ongestoord in de ether. Een geweldige kettingbotsing op de autoweg van Oostende naar Brussel heeft zondagavond een dode en zes zwaargewon den geëist. Tegen elf uur 's avonds wer den de bewoners van Huizen in de nabijheid van de verkeers weg opgeschrikt door een hevi ge knal, gevolgd door hulpge roep. Zij vonden over een af stand van 200 meter een twin tigtal auto's verspreid, die tij dens een dichte mist op elkaar waren gereden. Een van de voertuigen lag gekanteld pp het midden van de weg. Tot zeven uur maandagoch tend is de Belgische p.ciiïie ba zig geweest met het opruimen van de ravage. Hst is mogelijk, dar er nog meer slachtoffers zijn. De autoweg van Brussel naar Oostende heeft vier banen en is ruim 110 km lang. Het is een van de weinige verkeersaders in België, waar tijdens het weekeinde de maximumsnelheid van 80 km per uur niet geldt. De raad van advies van de Amerikaanse democratische par tij heeft de Russische premier Chroesjtsjef er in een zondag uitgegeven verklaring van be schuldigd verleden week de top conferentie in Parijs te hebben getorpedeerd, „doch de regcring- Eisenhower gaf hem er de ge legenheid toe". In de door senator John Ken nedy, thans de voornaamste de mocratische kandifeat voor het presidentschap, senator Stuart Symington, een andere presi dentiële kandidaat, oud-president Truman en de gewezen gouver neur Stevenson, die twee maal presidentieel kandidaat der partij is geweest, ondertekende verkla- Een vloedgolf van ca 3 meter hoogte heeft zondag, kort na middernacht, de Hawaii-eilanden bereikt. In alle lager gelegen delen van de eilandengroep wer den de wegen overstroomd. Voor zover tot nu toe bekend is de schade slechts gering. De vloedgolf is veroorzaakt door de aardbevingen in Chili. Volgens de jongste berichten zjjn 16 mensen door de vloedgolf om het leven gekomen. Onder de slachtoffers bevinden zich drie kinderen. Reddingsploegen zjjii nog bezig met het uitgraven van mensen die in ingestorte huizen zitten opgesloten. ïsÊschoiea De Franse legerleiding in Al geria heeft zondagavond bekend gemaakt dat twee Franse mili taire vliegtuigen zondagochtend om tien Uur plaatselijke tijd zijn beschoten door drie machine geweren, die in stellingen te Sa- kiet-Sidi-Joessef, aan de Tune sische zijde van de grens, waren opgesteld. ring wordt gezegd dat Eisen howers buitenlandse politiek heeft gefaald door gebrek aan samenhang en het niet streven naar verwezenlijking van vast omlijnde doelen. In de verklaring wordt ook ge zegd dat de president naar Parijs is gegaan „terwijl hij, er volle dig van op dé hoogte was, dat op de topconferentie geen vorderin gen konden worden gemaakt bij het oplossen van de twee vraag stukken, die de grootste bedrei ging voor de wereldvrede vor men, namelijk Berlijn en de be wapeningswedloop". De democratische leiders eisen een onderzoek naar de wijze, waarop president Eisenhower het incident met de „U 2" heeft behandeld. Zij halen hierbij de woorden van de „New York Times" aan, die schreef dat „de president, rechtstreeks of in direct, verantwoordelijk is voor de grootste reeks van vernede rende blunders, die in de afge lopen tien jaar door de Verenig de Staten zijn begaan". Senator Kennedy gaf een af zonderlijke verklaring uit waarin hij zegt het met de raad van ad vies eens te zijn maar niet de kritiek op de reis van Eisen hower naar Parijs deelt omdat Eisenhower niet kon nalaten de topconferentie bij te wonen zon der een klap toe te brengen aan het Amerikaanse prestige. (Adv.) 4) De tweede man, sinister in zijn koude onaandoenlijkheid, kijkt de kaalkop even scherp aan. „Wil je soms een oorlog ris keren met die Noren?" zegt h\j spottend. Ze hebben het beste leger, dat hier in het noorden te vinden is..." Dat is betrekkelijk", valt de kale in. „Ik ben vrij goed ingelicht door mijn spionnen en zo simpel als 't schijnt is de toe stand in Noorwegen niet. Ik voor mij ben ervan overtuigd, dat koning Eric dood is. Toch blijft de koningin geloof hechten aan berichten, die haar gebracht worden, dat Eric gezien is, hier of daar... Dat maakt op mij de indruk, dat zekere lieden in Noorwegen zijn, die er belang bij hebben, dat die hoop bij de ko ningin levendig gehouden wordt... En waarom? Ook dat zal ik je zeggen..." Hij grijnst even en zijn sterke witte tanden lijken te schitteren in zijn bruine kop. „Omdat de edelen er in wezen net zo over denken als ik... Ze willen Erwin niet als koning... 't Ongelukkige is alleen, dat Erwin de steun van het leger heeft, want dat z(jn bijna allemaal oude getrouwen van hem... Drijft de jongeling zijn zin door, dan komt er knok ken van... en hoe zo'n vechtpar tijtje ook afloopt, voor ons, Joms vikings kan de toestand dan wel eens een beetje onzeker worden... W(j zijn door Eric altijd met rust gelaten: en voor wat hoort wat wij hebben die No ren t' nooit ook moeilijk ge maakt. Dat wil ik zo houden goedschiks of kwaadschiks... en daarom waarde vriend, rust ik een goed schip uit om de zaak eens op z'n gemak in ogenschouw te nemen..." Hij lacht onheil spellend„Er staat een troon leeg... en daar moet iemand op zitten..." Op 't zelfde moment luistert Winonah zwijgend naar haar zoon... „Je... je wilt dus weg?," fluis tert ze... „Ja", zegt hij kort... „Ik heb over alles nagedacht, moeder en er moet eindelijk een beslissing vallen... Om geheel zekerheid te hebben, zal ik zelf de geruchten en berichten, die Thorfinn u overbrengt nagaan... Ik beloof u, snel terug te zijn... en dan keer ik terug met vader of als koning Erwin!" De Zuidoostaziatische Ver- dragsorganisatie (ZOAVO)' heeft gisteren in haar jaarrapport ver klaard, dat de expansiedreiging van de zijde der Chinese commu nisten een voofedurend gevaar olijft. Voorts wordt gezegd, dat de regering te Peking haar „oor logszuchtige en agressieve rol" blijft spelen. Het hoogtepunt in deze actie vormde vorig jaar „de meedogenloze onderdrukking van de opstand in Tibet". Sindsdien waren er tekenen die er op we zen, dat landen in Zuid-Oost. Azië als gevolg hiervan voor zichtiger worden in hun houding ten opzichte van communistische landen. Volgens het jaarrapport is het economische offensief van Pe king in Zuidoost-Azië mislukt, grotendeels tengevolge van „bin nenlandse economische moeilijk heden" maar ook als gevolg van de voorzichtige houding die vele landen in het gebied innemen. „Desalniettemin blijft de waar schijnlijkheid, dat Peking zijn pogingen om de stabiliteit en onafhankelijkheid van vrije Jan den door middel van economische wapens te ondermijnen zal voort zetten, een zeer groot gevaar vormen", aldus het rapport van de ZOAVO. Het nationalistisch-Chinese persbureau meldt uit Hongkong dat er op 't ogenblik een nieuwe golf van verzet tegen 't systeem der communes over communis tisch China slaat. In minstens 15 steden en dor pen zou het tot relletjes zijn ge komen. Ontevreden boeren zou den uit protest tegen het com mune-systeem overgegaan zijn tot „sabotage, brandstichting, staking, roof en moord". Het be richt, dat door alle grote bladen in Hongkong is overgenomen, geeft echter niet veel nadere bij zonderheden. Slechts een voor beeld wordt genoemd. Zo zouden boeren uit Swatow provincie Kwangtoeng de provinciale bureaus bestormd hebben en ixet meubilair kort en klein geslagen hebben. Troepen zouden ae onde hersteld hebben.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 5