Aardbeving, vloedgolven en
slagregens in Chili
Russische resolutie tegen de V.S.
wegens schending van het luchtruim
Prinses Irene opende Nederlands Nationaal
Oorlogsmuseum te Overloon
Voetbrug
zakte in
Bloedige onlusten in Belgisch Kongo
WEEROVERZICHT
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
Chili weer door aardbeving
getroffen
DINSDAG 24 MEI i960
16e Jaargang Nr 4991
VEILIGHEIDSRAAD
Tijdens proefvlucht
NIEUWSTE
AMERIKAANSE
STRAALPASSAGIERS-
VLIEGTUIG
VERONGELUKT
Cabot Lodge
Gromiko
SOWJET-RESOLUTIE
H.M. de Koningin
bij Vlaggetjesdag
in IJmuiden
EISENHOWER VOOR
RADIO EN TV
STAAT VAN ALARM
VOOR GEHELE
CALIFORNISCHE KUST
H. K. H. ontstak een
eeuwige vlam uit een urn
Straten geleken op
zware zeeën
HULPACTIE VOOR
door AARDBEVINGEN
GETROFFEN CHILI
Fr ankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
NA 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 6,— per kwartaal; per
maand ƒ,2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding; Brieven onder nummer, of; Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
De Veiligheidsraad heeft gis
teren zijn bijzondere zitting ge
opend ter behandeling van de
Russische beschuldiging tegen de
Verenigde Staten, die agressie
gepleegd zouden hebben door
spionagevliegtuigen boven de
Sowjet-Unie te laten vliegen.
De voorzitter van de Raad,
de C'eylonees sir Claude Corea,
die de zitting opende, drong aan
op spoedige hervatting van de
onderhandelingen tussen de
grote mogendheden „in een her
nieuwde geest van goede wil".
Hij sprak de hoop uit, dat de
besprekingen in de Veiligheids
raad eveneens de formulering
van een praktische benadering
tot resultaat zouden hebben, die
zouden leiden tot de spoedige
vervulling van de hoop der mens
heid. Volgens sir Claude heeft de
Veiligheidsraad de gelegenheid,
zijn discussies zodanig te voeren,
dat de weg geëffend kan wor
den voor een vroegtijdige her
vatting van het internationale
overleg in de Veiligheidsraad,
binnen de Verenigde Naties of
daarbuiten, in een hernieuwde
geest van goede wil. Alle men
sen van goede wil in de gehele
wereld waren zeer verontrust,
ontmoedigd en teleurgesteld door
de onverwachte ontwikkelingen
in Parijs in verband met de top
conferentie, aldus Corea. „Zij be
treuren vooral de verslechtering
in de betrekkingen tussen de
twee grote mogendheden in de
wereld, die de laatste tijd ge
streefd hadden naar beter begrip
en een nieuwe geest hadden ge
schapen, die in hun eigen woor
den, het mogelijk zou maken, dat
internationale geschillen door
onderhandelingen geregeld kon-
Een C'onvair 880, liet nieuwste
Amerikaanse straalpassagiers-
vliegtuig, is maandag bij het op
stijgen voor een proefvlucht van
het vliegveld van Atlanta In
brand gevlogen. De vier leden
van de bemanning zijn in de
vlammen omgekomen. Het vlieg
tuig had verder geen inzittenden.
den worden en niet door ge
bruikmaking van dreigement of
geweld.
Sir Claude zei voorts, dat de
Russische documenten waarin
van agressie gewaagd wordt, be
trekking hebben op „belangrijke
kwesties, die verband houden
met agressie, schending van de
grenzen van een soevereine staat
en een bedreiging van de we
reldvrede". Het was de plicht van
de Raad om deze kwesties gron
dig te onderzoeken. Maar een
dergelijk onderzoek diende met
gematigdheid te geschieden, in
de sfeer van kalmte en waardig
heid.
Deze taak was evenwel „een
weinig moeilijker" geworden om
dat de Veiligheidsraad bijeen
kwam „onder de schaduw van de
mislukte topconferentie".
Toen de zitting geopend werd,
bezetten de gedelegeerden van de
82 landen van de Verenigde Na
ties bijna de gehele publieke tri
bune. De perstribune was over
vol.
De Amerikaanse afgevaardigde
Cabot Lodge deelde mee, dat de
Verenigde Staten zouden stem
men voor aanvaarding van de
door de Sowjet-Unie voorgestel
de agenda, in weerwil van de
„bedriegelijkheid" van de Russi
sche beschuldigingen.
De Verenigde Staten, aldus
Lodge, geloven in vrijheid van
meningsuiting en de Amerikaan
se gedelegeerde hoopte, dat de
Russische pers en radio de be
sprekingen in de Veiligheidsraad
volledig zouden weergeven. De
Sowjet-Unie had bitterheid in de
Raad gebracht en dit kon leiden
tot verhoogde spanning.
Lodge hoopte, dat het debat de
waarheid aan bet licht zou bren
gen en zou bijdragen tot de vrede
en veiligheid.
De agenda werd aanvaard zon
der dat bezwaren waren geop
perd.
De Russische afgevaardigde
Gromiko zei, dat „de agressieve
daden" van de Amerikaanse
luchtmacht tegen de Sowjet-Unie
een bedreiging van de wereld
vrede hadden geschapen.
Op 1 mei was een toestel van
de Amerikaapse luchtmacht, op
rechtstreekse instructies van
Amerikaanse functionarissen, het
Russische luchtruim binnenge
drongen en vervolgens neerge
schoten. Dit was geen incident
als gevolg van nalatigheid of ge
brek aan discipline, aldus Gro
miko. De piloot had gehandeld
op een rechtstreekse opdracht en
dat bleek uit zijn verklaringen.
Er was hier dus geen sprake van
een grensincident, maar agres
sieve vooropgezette daden, die
voorbereid en uitgevoerd waren
op last van de Amerikaanse re
gering, Deze daden waren
slechts denkbaar in oorlogstijd.
Volgens de Russische afge
vaardigde hadden de „agressieve
daden" van de Amerikanen aan
de vooravond van de topconfe
rentie aangetoond dat de Ver
enigde Staten de conferentie wil
den torpederen vóórdat zij be
gonnen was. De Russische rege
ring had redenen om niet naar
de topconferentie te gaan daar
een van de deelnemers een vijan
dige houding tegenover haar had
aangenomen. Maar de Sowjet-
Unie besloot toch aan een con
ferentie deel te nemen waarop de
wereld haar hoop had gevestigd.
Premier Chroesjtsjef was naar
Parijs gegaan in de hoop, dat het
gezonde verstand in Washing
ton de overhand zou krijgen en
dat de Ver. Staten de agressieve
daden van hun luchtmacht zou
den veroordelen. Hij had alles ge
daan om de Amerikaanse presi
dent de kans te geven, een uitweg
te vinden uit de impasse die door
de daden van de Amerikaanse
regering was ontstaan en het
houden van de conferentie mo.
gelijk te maken.
Maar Eisenhower sprak zich
opnieuw uit voor „de sabotage-
activiteit, die nodig zou zijn voor
de Verenigde Staten en waarbij
de soevereiniteit van andere sta
ten wordt geschonden". De Ver
enigde Staten hadden gepoogd
een nieuw soort internationaal
recht, of juister gezegd, interna
tionale rechteloosheid, in het
leven te roepen, Gromiko be
schreef het Amerikaanse plan
voor internationale luchtinspec-
tie als een poging om inlichtin
gen voor het Pentagon te ver
zamelen.
Ten aanzien van de verklaring
van president Eisenhower, dat
elke toezegging die hij zou kun
nen doen, niet verder zou kun
nen gaan dan januari 1961, wan
neer hij zijn ambt neerlegt, zei
Gromiko, dat de Sowjet-Unie te
maken heeft met staten en niet
met een persoon, die toevallig
president is vo'or een bepaalde
tijd. Dit was dan ook een uit
vlucht, een tactische manoeuvre
van de Verenigde Staten, aldus
Gromiko.
Tot degenen, die zeiden, dat
de Sowjet-Unie het vliegtuigin
cident overdreef, zei Gromiko:
„Denkt u zich in onze plaats in".
Hij vroeg zich af wat er gebeurd
zou zijn als Russische vliegtui
gen het luchtruim van de V. S.
waren binnengedrongen. Als de
Sowjet-Unie dit dan zou trachten
goed te praten, zouden de V. S.
het dan ook onbelangrijk vin
den? „Men kan zich de uitbar
sting van verontwaardiging in
de V. S. indenken en het zou in
derdaad te recht geweest zijn",
aldus Gromiko.
Na zijn verklaring diende Gro
miko een resolutie in.
De ontwerp- resolutie die de
Sowjet-minister van Buitenland
se Zaken, Gromiko, bjj de Vei
ligheidsraad heeft ingediend,
luidt:
„De Veiligheidsraad,
na een bespreking van de
kwestie der agressieve daden
van de luchtmacht der Verenig
de Staten tegen de Sowjet-Unie,
die een bedreiging voor de alge
mene vrede zijn,
constaterend dat de schending
van de soevereiniteit van andere
landen onverenigbaar is met de
beginselen en doelstellingen van
het handvest der Verenigde Na
ties,
overwegend dat dergelijke da
den een bedreiging voor de we
reldvrede scheppen,
veroordeelt het doordringen
van vliegtuigen der Verenigde
Staten boven andere landen en
beschouwt dit als agressieve
daden,
eist van do regering der Ver
enigde Statpi dat zij onmiddel
lijk maatregelen neemt om een
einde aan dergelijke acties te
maken en te verhinderen dat zij
zich voordoen".
Volkomen onverwacht heeft
H. M. Koningin Juliana zater
dag met liet hospitaal-kerkschip
„De Hoop" IJmuiden bezocht
voor het bijwonen van vlag
getjesdas.
Hier verlaat <le landsvrouwe
dc K.W. 74, ,,Hetle Margaretha",
welke logger zij bezichtigde.
President Eisenhower zal mor
gen (dat is in Nederland donder
dag om 00.59 uur) een half uur
voor radio en televisie spreken
over de mislukte topconferentie
in Parijs.
Hij zal het Amerikaanse volk
verslag uitbrengen van de ge
beurtenissen in Parijs en een uit
eenzetting geven van het streven
van de vrije wereld in dc toe
komst
Door de nieuwe aardbeving
van zondag zijn tenminste acht,
mensen om het leven gekomen
en tientallen gewond in Valdivia,
900 km ten zuiden van Santiago.
Veertig procent van de huizen
stortte in, aldus een mededeling
van de Chileense radio. Ten min
ste zes mensen vonden de dood
Aan de ingang van het park,
waarin het Nederlands nationaal
oorlogsmuseum te Overloon is
gevestigd, bevindt zich een een-
Het inzakken van
een voetbrug over
liet circuit van Aix-
les-Bains in Frank
rijk, juist toen daar
de strijd nm de gro
te prijs van Savoye
werd gehouden,
heeft aan zeven
mensen het leven
gekost, terwijl tien
tallen anderen ge
wond werden. Onder
de doden bevindt
zich de Britse cou
reur Threfail.
Op deze telefoto zien
we redders bezig
met het opruimen
van de wrakstukken
van de auto's en de
brug, welke laatst
op de achtergrond
zichtbaar is.
voudige gedenksteen. Men leest
er deze tekst op:
„Sta een ogenblik stil, bezoe
ker, en bedenk, dat de grond
waarop gij nu vertoeft, eens een
van de felst omstreden sectoren
was van het slagveld Overloon.
Bitter is hier gevochten in man-
tegen-man gevechten. Vele jonge
levens, aan de slagvelden van
Nettuno en Normandië ont
komen, vonden onder deze
bomen hun vreselijk einde..."
Deze historische grond, vol
herinnering aan de barre oor
logsdagen van 1944, is gisteren
betreden door H. K. H, Prinses
Irene. Zij is hier gekomen om het
geheel gereorganiseerde en be
langrijk uitgebreide museum in
zijn nieuwe gedaante als „Neder
lands Nationaai Oorlogsmuseum"
officieel te heropenen
Te ruim elf uur arriveerde
Prinses Irene met een helikopter
van de koninklijke marine, welke
werd bestuurd door de luitenant-
ter-zee der le klasse-vlieger J.
Schwartz, op het sportveld, dat
naast het museumterrein is ge
legen.
Na de ontvangst begaf de Prin
ses zich langs enige tanks, af
komstig uit de slag bij Overloon,
die van 26 september tot 15 ok
tober 1944 heeft gewoed, naar de
ingang van de „Chapelle Arden-
te", die bedoelt te zijn een waar
dig gedenkteken voor de slacht
offers van de tweede wereldoor,
log. Niet minder dan 1200 leer
lingen van de lagere scholen van
de gemeente Vierlingsbeek, waar.
van Overloon deel uitmaakt,
stonden opgesteld langs de weg,
die de Prinses volgde.
Bij de ingang van de „Chapetle
Ardente" begroette de minister
president, prof. dr. J. E. de Quay,
die in deze omgeving het onder
duikersleven heeft gekend, de
Prinses.
Na de verwelkoming heeft de
minister-president, prof. dr. De
Quay een toespraak gehouden.
Ter officiële opening van het
vernieuwde museum ontstak H.
K. H. hierna een eeuwige vlam,
die oprijst uit een urn, staande
voor een groot kruis.
De Prinses maakte vervolgens
een rondgang door het museum,
waarbij prof. jhr. dr. P. Jé van
Winter uit Groningen, haar van
toelichting diende.
Per helikopter is Prinses Irene,
na nog enige tijd in het restau
rant te hebben vertoefd, weer uit
Overloon vertrokken.
Bij de verkiezingen in de plaats wond. De Belgische rijkspolitie
Kamina in Belgisch Kongo zijn i slaagde er in zonder gebruik van
zondag vier Kongolezen gedood
tijdens vechtpartijen tussen poli
tieke tegenstanders. Zij waren
met hakmessen om het leven ge
bracht.
Drie bewoners van de stad
werden zwaar en elf licht ge-
wapens vie orde te herstellen. Er
zijn uitgebreide militaire voor
zorgsmaatregelen genomen en
volgens de jongste berichten is
do rust in de plaats weerge
keerd.
Kamina ligt in de Zuid-Kongo-
lese provincie Katanga en is een
van de twee Belgische militaire
bases in Kongo.
In Leopoldstad is gisteren
voorts officieel bevestigd, dat de
verkiezingen in de drie grote
Kongolese centra Leopoldstad,
Jadotstad en Elizabethstad
zondag zonder incidenten zijn
verlopen.
MEER BEWOLKING.
In de zuidwestelijke luchtstro
ming, die maandag over ons
land stond, kwamen flinke op
klaringen voor. De zon zorgde
er derhalve voor, dat de tempe
raturen belangrijk hoger kon
den worden dan tijdens het af
gelopen weekend het geval was.
Er werden over het algemeen
waarden van 20 graden bereikt.
Een storing trekt nu via Schot
land in de richting van Noor
wegen. Het bijbehorende kou
front kan ons vandaag enige
regen bezorgen. Maar het ziet er
niet naar uit, dat het veel zal
zijn. De wind gaat toenemen uit
zuidwestelijke richting, terwijl de
zon zich maar weinig zal laten
zien.
De temperaturen zullen daar-
DINSDAG 24 MEI
v.m.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
1.08
1.43
2.23
2.33
n.m.
1.34
2.09
2 49
2.59
om een weinig lager liggen dan
op maandag. Later op de dag
zal het koufront van uit het
westen Nederland voorbijtrek
ken, waarbij de wind uit meer
westelijke richtingen gaat waai
en en in kracht zal afnemen.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Tijdelijk meer wind
Half tot zwaar bewolkt met
kans op enige regen of motre
gen, maar tegen de avond van uit
het westen enkele opklaringen.
Aanvankelijk matige af en toe
vrij krachtige wind tussen zuid
en zuidwest, maar later matige
wind uit westelijke richting. De
zelfde temperaturen als maan
dag of iets lagere.
Mei
24
25
ZON
op onder
MAAN
op onder
4.34
4.33
20.40
20.41
4.30
5.02
19.25
20.25
en acht werden ernstig gewond
in Osorno, een duizend km ten
zuiden van Santiago. In de stad
Ancud, hoofdstad van de Chiloe-
eiianden, een duizend km ten
zuiden van Santiago gelegen, zijn
twee mensen omgekomen. Een
springvloed van ongeveer drie
meter hoogte trol' de kust in het
gebied van Lebu ten zuiden van
Conception.
Seismologen uitten de waar
schuwing dat zich misschien nog
meer bevingen zuilen voordoen.
Sinds zaterdag kwamen naast de
grote bevingen vrijwel ononder
broken lichte trillingen voor.
Volgens de tot dusver onvol
ledige berichten is een gebied
van 175.000 vierkante km door
de bevingen getroffen van
Santiago zuidwaarts naar het
eiland Chiloe. In Concepcion zou
den meer dan duizend mensen
verwondingen hebben opgelopen.
Ooggetuigen die uit Concep
tion in Santiago aankwamen
vertelden dat de bevolking
zaterdagochtend om zes uur
(elf uur Ned. tijd) in paniek
naar open plaatsen vluchtte na
een „verschrikkelijk onder
gronds gerommel". De straten
gingen als „zware zeeën" op en
neer terwijl er een hevige
stortregen viel. Huizen stort
ten in. Het enige licht dat red
dingsploegen hadden kwam uit
met puin-overdekte auto's. Er
ontstonden grote branden. Mi
litairen haddon order op plun
deraars te schieten en dokters
waren onafgebroken bezig ge
wonden te behandelen. De ge
vangenen van de stadsgevan
genis trachtten van de aard
beving gebruik te maken om
te vluchten, maar na de tweede
minder krachtige beving wa
ren zij koortsachtig bezig de
waterleiding te herstellen.
De beving van zondag werd
vooral gevoeld in het gebied van
Puerto Monnt.
In Santiago, de hoofdstad,
heeft men slechts lichte trillin
gen waargenomen.
- In geheel Argentinië nam men
de beving van zondag waai', maar
slechts licht.
Volgens latere berichten heeft
de vloedgolf zondag de kust
plaatsen van Talcahuano in het
noorden tot het eiland Chiloe
geteisterd. Enkele vissershavens,
waaronder Tolten, kwamen ge
deeltelijk blank te staan.
In Ancud in het noorden van
Chiloe zouden 100 mensen ver
mist worden. Het epicentrum
van de aardbeving op zondag lag
in een gebied tussen Los Angeles,
80 km ten zuiden van Concep
cion, en Castro op Chiloe, dat
ruim 500 km ten zuiden van Los
Angeles ligt.
Het Chileense ministerie van
Buiteniandse Zaken heeft inmid
dels bekendgemaakt dat er zater
dag in Conception, Lota, Coronel
en Talcahuano 140 mensen om
het leven zijn gekomen. Volgens
onofficiële cijfers is het aantal
doden echter al meer dan 200.
Er zouden ruim 3.000 gewonden
zijn en meer dan 50.000 daklozen.
Zondagavond laat deed zich
een nieuwe aardschok voor. De
kathedraal van Ancud, die in de
Spaanse tijd is gebouwd, stortte
in en de bewoners van de plaats
werden in allerijl geëvacueerd.
Tengevolge van de beving op
zondag zou Llanquihue, dat bij
Puerto Montt ligt, volledig ver
woest zijn.
Het bureau van de Chileense
president heeft later bekendge
maakt, dat het aantal doden ge
stegen is tot 274.
Ancud schijnt gedeeltelijk ver
woest te zijn door de drie hoge
vloedgolven. Ze bereikten te Cor
ral een hoogte van ruim 9 meter.
In verband met de vloedgol
ven is de staat van alarm afge
kondigd voor de hele Californi-
sche kust.
In Chili komt op het ogenblik
een grote hulpactie op gang voor
de centrale en zuidelijke delen
van het land, die het afgelopen
weekeinde getroffen zijn door
aardbevingen, vloedgolven en
branden. Volgens officiële cijfers
bedraagt het aantal doden tot nu
toe 274.
Het gebied van Concepcion is
het zwaarste getroffen. Maar ook
de kuststrekan hebben veel te
lijden gehad van hoge vloedgol
ven, die vele mensen meesleur
den.
Na de ramp in het afgelopen
weekeinde is Chili maandag op
nieuw door een zware aard
beving getroffen, die het doden
cijfer van 350 wederom deed stij
gen.
In de gedeeltelijk verwoeste
stad Castro op het eiland Chiloe
ontstonden nieuwe branden en
de brandweer moest bjj gebrek
aan water dynamiet gebruiken
om het vuur in bedwang te krij
gen.
In Ancud in het noordelijke
deel van het eiland, waar zondag
100 mensen door een vloedgolf
zouden zijn meegesleept, werden
nieuwe verliezen geleden even
als in Puerto Montt, 500 km ten
zuiden van het vernietigde Con
cepcion. Daar zouden zestig men
sen vermist worden en minstens
honderd zwaar gewonden zijn.
Het leger heeft tenten ver
schaft voor de bevolking van
Copcion die naar de bossen en
velden gevlucht is.
Volgens onofficiële cijfers be
draagt het aantal gewonden 3.000
en het aantal daklozen 50.000,
maar zal nog wel enige tijd
duren voordat de juiste cijfers
bekend zijn.
Schepen en vliegtuigen komen
het rampgebied te hulp.
