CETAUC
De verdediging van Nederlands
Nieuw-Guinea in de Tweede Kamer
Truitjss en Vesten
Nederlands protest
bij Indonesië ingediend
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
WOENSDAG 11 MEI 1960
16e Jaargang Nr 4981
EERSTE BLAD
«Eigen Haard»
DE VOLKSSTEMMING
IN ZUID-AFRIKA
DOODVONNISSEN
IN GUINEA
LIEFDE EN GRENZEN....
ALS EEN RUSSISCH
VLIEGTUIG BOVEN DE
VER. STATEN VLIEGT
PRINS BERNHARD
OPENDE TWEEDE NEBATO
AS
werkt snel
en veilig!
NOG STEEDS
ARRESTATIES IN
ZUID-AFRIKA
Reusachtige tijgerhaai in
baai van Hollandia
Amerikaanse senatoren over
vliegtuig-incident
het
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur 1. van do Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
Na 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: f G,— per kwartaal: per
•naand ƒ2. per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande. Terneuzen
Advertentieprijs pei mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties): 5 regels ƒ1.—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummetzaterdags 10 uur.
De Tweede Kamer heeft gis
termiddag een aanvang gemaakt
met de bespreking van de brief
van de minister van Defensie be
treffende de verdediging van
Nederlands Nieuw-Guinea.
In deze brief van 26 april 1.1.
deelt minister Visser o.a. het
volgende mede:
„De agressieve elementen ir.
het buitenlands beleid van de In
donesische regering, gepaard aan
de versterking van het militaire
lotentieel van Indonesië, hebben
Ie regering na diepgaand beraad
genoopt tot de conclusie, dat ver
sterking van de verdediging van
Nederlands Nieuw-Guinea ge-
ïoden is. De regering heeft der
halve besloten tot drieërlei maat
regelen, t.w.:
De versterking van de lucht
verdediging;
de vergroting van de moge
lijkheden tot lucht verkenning
der Koninklijke Marine;
de versterking van de directe
gebiedsverdediging door mid
del van grondstrijdkrachten
door de Koninklijke Land
macht.
In zijn brief deelt de minister
voorts o.m. mee, dat de eerste
detachementen in de loop van
augustus voor vertrek gereed'
zullen zijn.
De heer Burger (Arb.) zegt
verrast en teleurgesteld te zijn
omdat de minister-president niet
aanwezig is. Hij vraagt of de
Kamer de wens niet kan uiten,
dat de minister-president de ver
gadering zal bijwonen.
De voorzitter zegt, dat deze
wens zal worden overgebracht.
De heer Burger (Arb.) herin
nert eraan bij de behandeling der
begroting van Nieuw-Guinea
reeds inlichtingen te hebben ge
vraagd over het vlagvertoon van
de .Karei Doorman". Hij merkt
op, dat de regering de zaak
slechts in volle openbaarheid
wenst te behandelen, terwijl er
toch mogelijkheid was met de
Kamer-commissie te overleggen.
Er moet reëel overleg mogelijk
zijn zonder prestige-overwegin-
gen. Hij wenst een duidelijke uit
eenzetting omtrent de urgentie
van dë voorgenomen maatrege
len.
Spreker stelt nadrukkeliik, dat
de P. v. d. A. ten deze de Neder
landse verplichting ten aanzien
van Nieuw-Guinea beseft. De
vraag is of de maatregelen op
zich zelf staan. Is het juist een
internationaal probleem te Jijf
te gaan op nationale wijze?
Het beleid van Soekarno zegt
spr. fataal te achten.
Wanneer Nederland de schijn
wekt de zaak in eigen hand te
nemen moet dat dan geschieden
door de minister van Defensie?
En moet dat geschieden terwijl
de minister van Buitenlandse
Zaken afwezig was. Aanvanke
lijk heeft men gesproken van
vlagvertoon. Spr. meent, dat niet
kan worden volstaan met een
brief van de minister van Oor
log.
In de brief wordt een oordeel
gegeven over de intenties der In
donesische regering. Men wist
van mededeling van Indonesië
van politieke, niet.militaire mid
delen. Men wist voorts van mi
nuscule infiltratie. Dat kan toch
niet de grondslag vormen voor
een miljoenen vergende maat
regel. Spr. vraagt feiten over de
Indonesische agressie.
Onwaarschijnlijk acht de heer i
Burger het, dat maatregelen zijn i
genomen zonder vooroverleg met
Amerika, Engeland en Austra
lië.
Dienaangaande wil hij nader
worden ingelicht. Z.i. speelt men
Soekarno op de meest onvoor
stelbare wijze in de kaart. De re
gering heeft door haar beleid de
'ommunisten in Indonesië ge
holpen.
Wat het financiële aspect aan
gaat vraagt spr. hoe het daar
mee staat.
De heer De Groot (CPN) be
toogt. dat slechts mogelijk is een
oplossing van de kwestie Nieuw-
Guinea op voor Indonesië bevre
digende wijze of oorlog met In
donesië. De ontwikkeling loopt
z.i. onherroepelijk op oorlog uit.
De heer Tilanus (CH) merkt
op, dat er over de brief hier en
elders een overbodig en over
dreven gedruis is ontstaan. Dat
gedruis was er al in mindere
mate wegens het uitzenden van
de „Karei Doorman" voor een
bezoek van zeven maanden.
Het besluit is bekend gewor
den via de Rijksvoorlichtings
dienst en de dagbladen en daarna
door de brief van de minister
van Defensie. Het ware z.i. beter
geweest eerst de defensie-com
missie of de commissie voor Nw.-
Guinea, of beiden, ervan in ken
nis te stellen.
Hij betoogt vervolgens, dat in
de politiek van het kabinet-Drees
te dezer zaken geen wijziging is
gebracht. De huidige situatie is
niet te wijten aan Nederland,
doch aan het ongemotiveerd sto
ken en opruien tegen Nederland.
Hij herinnert eraan, dat zowel in
deze als in de Eerste Kamer her
haaldelijk is gevraagd of Nieuw-
Guinea wel voldoende beschermd
is tegen het optreden van kwaad
willige elementen. Wanneer voor
die bescherming niet wordt ge
zorgd, verzaakt Nederland zi.in
primaire plicht.
Spr. kan zich verenigen met
het voornemen der regering tot
de helaas noodzakelijke verster-j
king van de verdediging van
Nieuw-Guinea.
Zo mogelijk zou spr. gaarne,
nadere inlichtingen ontvangen
over de aard der versterkingen,
die zullen worden uitgezonden.
De minister zegt niet veel te ver
wachten van het oproepen van
vrijwilligers.
De heer Moorman (KVP) her
innert eraan, dat zijn fractiege
noot De Graaf nog onlangs ge
vraagd heeft in de defensienota
aan de verdediging van Nieuw-
Guinea aandacht te besteden. Hij
constateert, dat de regering oen
ernstige versterking der verde
diging van Nieuw-Guinea na
streeft.
Sprekers fractie zou gaarne
worden ingelicht over de „agres
sieve elementen" waarover de
brief van de minister spreekt.
De versterking der Indonesi
sche luchtmacht heeft in spre
kers fractie vooral onbehagen
gewekt. Hij huldigt de opvatting,
dat Nederland de plicht heeft er
voor te zorgen, dat de bevolking
van Nieuw-Guinea voor haar be
scherming strijdkrachten te land,
ter zee en in de lucht beschik
baar krijgt die liggen binnen ons
vermogen en onze verantwoor
delijkheid jegens de NAVO. Ne
derland en de andere rijksdelen.
De veiligstelling van Nieuw-
Guinea zullen wij naar het oor
deel van de heer Moorman ten
slotte niet alleen aan kunnen, al
worden er nu maatregelen ge
nomen. Hij vraagt of de regering
kan bevestigen dat de houding
der Verenigde Staten, van het
Verenigd Koninkrijk en Australië
zodanig is, dat zij de nieuwe of
fers, die Nederland op het punt
staat te brengen, rechtvaardigt.
De wijze, waarop de regering
kennis heeft gegeven van de
voorgenomen maatregelen, heeft
sprekers fractie niet met gejuich
kunnen begroeten. Vooroverleg
met Kamercommissies zou ge
wenst zijn geweest.
Tenslotte gaat hij in op de
consequenties. Een duidelijk in
zicht daarin op personeel, fi
nancieel en materieel gebied is
noodzakelijk.
De lieer N. van der Veen i PSP
zegt zich af te vragen wat de
minister en de regering beogen
te bereiken. Waarom moet de
versterking der verdediging van
Nieuw-Guinea worden tot stand
gebracht?
Spr. vraagt voorts welke troe
pensterkte voor de verdediging
nodig zal zijn. Verder informeert
hij o.m. naar de kosten. Militaire
verdediging van Nieuw-Guinea is
naar zijn oordeel technisch schier
onmogelijk, onbetaalbaar en ze
zal leiden tot een onvoorstelbaar
bloedbad.
De heer Van der Veen pleit
voor overleg met Indonesië, dat
is z.i. een betere weg dan militair
geweld' te keren met militair ge
weld. Hij betoogt, dat de tijden
van het kolonialisme voorbij zijn.
Z.i. is Nederland het minst van
alle geschikt om de bevolking
van Nieuw-Guinea tot de vrij
heid ie leiden.
De heer Roos.jen (AR) zegt de
brief van de minister zo te ver
talen. dat de regering besluit
ernst te maken met het beleid,
dat onlangs nog is uitgestippeld
inzake de toekomst van Nieuw-
Guinea.
Hij herinnert aan de beloften
gedaan aan de bevolking van
Nieuw-Guinea. Die beloften moe
ten waar worden gemaakt. Her
haaldelijk heeft zijn fractie aan
gedrongen op versterking van de
verdediging van Nieuw-Guinea.
De motivering, welke 's minis
ters brief geeft van de maatrege
len kan spr. volkomen aanvaar
den. Het is z.i. wonderlijk dat er
iemand van agressieve bedoelin
gen spreekt.
Wat thans gedaan wordt Voor
dit rijksdeel, zo betoogt spr., is
plicht. Nederland handelt ten
deze slechts haar recht en plicht.
De heer Zandt (SG) vraagt
o.m. nadere inlichtingen over „de
agressieve elementen" waarvan
in de brief sprake is.
De heer Couzy iVVD), merkt
op, dat het beleid der regering
kan worden opgevat als een on
gewijzigde voortzetting van de
politiek der vorige regering.
Herhaaldelijk is in de Kamers
bezorgdheid uitgesproken over
de kracht der bescherming van
Nieuw-Guinea. Nu is mededeling
gedaan van dë uitzending van
dienstplichtigen, waarmee vol
daan wordt aan de toezegging
gedaan bij de wijziging der
dienstplichtwet. De bedoeling is
te kunnen optreden tegen infil
traties en „coups de main", in
welk verband spr. herinnert aan
de wegvoering destijds van een
gouverneur van Curagao.
Spr. verklaart zich te kunnen
verenigen met 's ministers brief
en de daarin vermelde maatrege
len.
(Zie verder pag. 2, 6e kolom.)
(Adv.)
Nederlands oudste drieling op vliegreis naar Brussel
in Wol en Draion
Keuze in alle maten.
18,95
SFORTHANDEL
De Zuidafrikaanse senaat
heeft zich maandag in derde
lezing .net 61 tegen zeven stem
men uitgesproken voor de wet
op de volksstemming over de
vraag, ol Zuid-Alrika al of niet
een republiek moet worden.
Het wetsontwerp gaat nu voor
goedkeuring naar de gouverneur-
generaal, die krachtens de wet
de bevoegdheid beeft de datum
van de volksstemming vast te
stellen.
Aan de volksstemming zal al
leen door blanken mogen wor
den deelgenomen.
President Sekoe Toere van
Guinea heeft op een bijeenkomst
van zijn demoëratisehe partij
meegedeeld dat een gerechtshof
in zijn land 19 mensen ter dood
heeft veroordeeld en 22 tot ge
vangenisstraffen van 15 tot 20
jaar wegens deelneming aan een
„contra-revolutionaire" samen
zwering tegen de staat.
Dit nieuws werd dinsdag in
Parijs ontvangen. Het is niet be
kend wie de eroordeelden zijn.
Op 20 april heeft Toede de
„ontdekking van een samenzwe
ring" bekendgemaakt, „georga
niseerd door een contra-revolu
tionaire groep, bestaande uit
Europeanen, i-itanezen en ne
gers".
Een 16-jarig meisje stond de
vorige week in Oost-Berlijn te
recht voor een deviezendelict. De
rechter achtte haar schuldig en
gaf bevel haar naar een opvoe
dingsgesticht voor meisjes te
sturen, waar zij tot haar acht
tiende had moeten blijven.
Ojt de zitting was ook haar
22-jarige verloofde, een West-
Berlijner aanwezig. Nadat het
vonnis was geveld, bood hij de
bewaker van het meisje aan hem
en zijn gevangene naar de ge
vangenis terug te rijden. De be
waker ging hierop in en het
drietal stapte in de wagen. Met
volle vaart ging het toen langs
de Oostduitse grenspost naar
West-Berlijn.
De verbouwereerde bewaker
moest alleen naar Oost-Eerlijn
terugkeren.
(Adv.)
Verf met gemak en...
van Ceta Bever
Het Amerikaanse ministerie
van Defensie heeft maandag
avond meegedeeld, dat als er een
Russisch vliegtuig hoven de Ver
enigde Staten wordt waargeno
men dat geen toestemming voor
de vlucht heeft, de piloot zal
worden gelast te landen en in
dien hij daaraan geen gevolg
geeft, zal tot passende maatrege
len worden overgegaan. Welke
maatregelen dat zijn, zal afhan
gen van de omstandigheden
waaronder het toestel het Ameri
kaanse luchtruim zal zijn binnen
gedrongen.
Gisterochtend heeft Prins Bern-
hard, in zijn kwaliteit van be
schermheer van het comité
„Brood in de wereld", de tweede
Nederlandse Bakkerij Tentoon
stelling „Nebato" in het RAI-
(Adv.)
y>.„
Keutei' meldt dat gisteren in plicht van de als gastheer optre-
Djakarta namens de Nederland- j d<?nde landen buitenlandse mis
se regering een krachtig protest1 te besehermen, aldus de ver-
I klaring, en protesten kunnen
is ingediend op het Indonesische zonder demonstraties tot uiting
ministerie van Buitenlandse Za- worden gebracht, zo wordt ei
ken, waarin om genoegdoening aan toegevoegd.
De oudste drieling van Neder
land, de dames C. Hartman. >1.
Hartman en F. v. d. Berg-Hart-
man (v.I.n.r.) op de trap van het
vliegtuig) uit liet Westland, ge
boren in I960, heeft dinsdag ter
inleiding van een reclamecam
pagne van een grote zeepmaat-
schappij, een gratis vlucht Am
sterdamBrussel v.v. mogen
maken.
De foto geeft een beeld van
het vertrek van Schiphol.
wordt gevraagd voor „beledigin
gen begaan tegen het Konink
rijk" bij de aanval op de Neder
landse missie, vorige week vrij
dag.
Volgens een woordvoerder in
Djakarta heeft de Nederlandse
regering de verwachting uitge
sproken, dat er „toereikende
maatregelen" zullen worden ge
troffen teneinde herhaling te
voorkomen, en dat de bescha
digingen, aangericht bij de be
toging, zullen worden vergoed.
In een officiële bekendmaking
van het ministerie van Buiten
landse Zaken in Djakarta is ge
zegd, dat dë nota voorzien is van
foto's van de schade in het ge
bouw van de diplomatieke ver
tegenwoordiging. De nota wordt
bestudeerd, aldus de bekend
making.
De politie in Djakarta heeft
dinsdag een verklaring aan de
bevolking uitgegeven, waarin alle
niet-geautoriseerdë demonstra
ties worden verboden. Het is de
In Durban en omgeving zijn
in de afgelopen maand meer dan
2300 negers gearresteerd, zo
heeft een Zuidafrikaanse politie
functionaris dinsdag meege
deeld. Hij zei dat er nog steeds
negers worden gearresteerd en
wel zo'n 100 per dag. Het gaat
hier, zo vervolgde hij, om „on
gewenste elementen zoals straat
schooiers en leeglopers". Negers,
„die de wet gehoorzamen en die
kunnen aantonen dat zij werk
hebben", worden met rust gela
ten.
Een woordvoerder van het
Nederlandse ministerie van Bui-
tenlanwse Zaken heeft dinsdag
avond desgevraagd medegedeeld,
dat de Nederlandse tijdelijke
zaakgelastigde te Djakarta, de
heer Frowein, dinsdag de Neder
landse protestnota heeft over
handigd aan het hoofd van de
afdeling West-Europa van het
Indonesische ministerie van Bui
tenlandse Zaken, de heer Sud-
jarwo.
Een reusachtige gevlekte
tijgerhaai van meer dan zes
meter lengte heeft gedurende
enkele dagen de baaien nabij
Hollandia onveilig gemaakt. De
poitie maakte met bootjes jacht
op het dier, dat zich echter van
de talrijke erop afgevuurde
schoten niets aantrok en bleef
rondzwemmen in de nabijheid
van cie vracht- en andere sche
pen, van welker afval het leefde.
De eerste keer werd de haai
zondag gesignaleerd in een bij
baai, waar altijd kinderen
zwemmen. Het dier zocht daar
zelfs in zeer ondiep water naar
prooi. Op deze plaats komen
zaiden haaien voor en in elk
geval was er nog nimmer een
monster als dit gezien.
Intussen schijnt ae jacht
op de vis toch succes te hebben
gehad: dinsdag rapporteerde de
politie, dat de haai dood op de
rug drijft in 20 meter diep water.
gebouw te Amsterdam officieel
geopend.
Zoals bekend zijn de Neder
landse bakkers maandag onder
het motto „Brood in dë wereld"
een grootscheepse charitatieve
actie begonnen. Zij hebben drie
miljoen broodbonkaarten laten
drukken die deze week aan het
publiek voor 25 cent per stuk
worden verkocht. De opbrengst
daarvan komt ten goede aan de
F. A. O., de wereld voedsel- en
landbouworganisatie, die de
eerstkomende vijf jaar een anti-
hongercampagne gaat voeren.
Be foto toont de Prins bij een
van de vele uitstallingen gewijd
asn het brood.
Alexander Whiley, republi
keins lid van de senaatscommis
sie voor buitenlandse betrekkin
gen heeft maandag in de senaat
de Amerikaanse vluchten boven
de Sowjet-Unie ten behoeve van
geheime inlichtingen verdedigd.
..Het is nodig dat wij weten wat
er achter het ijzeren gordijn ge
beurt. Premier Chroesjtsjel' weet
wat cr in de niet-communistische
landen voorvalt, aldus Whiley.
De republikeinse leider in de
senaat, Dirksen, zei dat het con
gres de geheime dienst in het
leven had geroepen. Hij noemde
dit een realistische maatregel.
De democraat Robertson zei
echter dat iemand een „zeer tra
gische blunder" had begaan met
het geven van het bevel tot de
vlucht.
Da democratische senator Mike
Mansfield, aanvaardde de ver
klaring van het ministerie van
Buitenlandse Zaken dat de auto
riteiten in Washington geen toe
stemming hadden gegeven voor
de vlucht en dat president Eisen
hower niets ervan wist. De po
gingen om de vrede te verster
ken waren thans ernstig door
kruist en de politiek van de pre
sident ondergraven aan de voor
avond van een belangrijke inter
nationale conferentie, aldus sena
tor Mansfield.
Senator Mike Mansfield, die
maandag aanwezig was op de
geheime bijeenkomst waarop de
Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Herter, en het
hoofd van de Amerikaanse ge
heime dienst, Allen Dulles, ge
sproken hebben over het vlieg
tuigincident, heeft dinsdag ver
klaard dat het congres waar
schijnlijk geen onderzoek zal in
stellen naar dit incident.
In congreskringen is men over
het algemeen van mening dat
president Eisenhower tengevolge
van dit incident op de topconfe
rentie te Parijs in een verdedi
gende positie is gedrongen. Een
onderzoek zou zijn positie maar
verzwakken, aidus Mansfield.
OOSTENWIND
Tussen een boven Noordscan-
dinavië gelegen hogedrukgebied
en een gebied met relatief lage-
druk boven Zuideuropa, bleven
dinsdag oostelijke winden, die
tijdelijk krachtig waren, tamelijk
droge iucht aanvoeren. In de ho
gere niveaux werd koudere lucht
aangevoerd, zodat de instabiliteit
toenam. In Duitsland, en ook op
enkele plaatsen in ons land,
kwam het daardoor tot buienvor
ming. In Duitsland gingen deze
plaatselijk van onweer vergezeld.
De afgetapte neerslaghoeveelhe
den waren op enkele plaatsen
daar van betekenis.
Voor heden verwachten we
hier dus perioden met zonne
schijn, maar op enige plaatsen
ook een regenbui. De wind blijft
oostelijk en zal, vooral langs de
Waddenkust, af en toe krachtig
zijn. De temperaturen zullen de
zelfde zijn als dinsdag, of iets
lager.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Oostenwind
Perioden met zonneschijn,
maar op enige plaatsen ook een
bui. Matige, en vooral langs de
Waddenkust af en toe krachtige
oostelijke wind. Dezelfde tempe
raturen als gisteren of iets lage
re.
WOENSDAG 11 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
1.37
2.02
Terneuzien
2.12
2.37
Hans weert
2.52
3.17
Walsoorden
3.02
3.27
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Mei
11
4.53
20.20
20.39
5.25
12
4.51
20.22
21.53
6.07
13
4 50
20.24
23.00
6.58
14
4.48
20.25
23.56
7.57
15
4.46
20.27
9.04
16
4.45
20.28
0.43
10.16
17
4.43
20.30
1.21
11.29
