triomf van skens De Zeeuwse schatten worden bedreigd Eric de Noorman - De onwillige held Blijf meester Jag 30 maart I960 iw Chroesjtsjef Woensdag 30 maart 1960 DE REIS V2 HROESJTSJEF )OR FRANKRIJK .WADDENZEE KAN OOSTERSCHELDE NIET GEHEEL VERVANGEN GEVAAR VOOR OESTERCULTUUR BIJ AFSLUITING DER ZEEUWSE ZEE-ARMEN DREIGT Oesterbank - deviezenbank Eb en vloed Mosselen, kreeften en garnalen STRAFVERMINDERING IN IRAK DE BRAND IN HET HAVENKWARTIER IN GLASGOW Jaarvergadering Coöperatieve Vruchtenveiling .Zeeuwsch-Vlaander en 1959 WAS EEN GUNSTIG JAAR commissie behoort hier- het verleden. N.V. Bank voor Neder- Gemeenten werd een g groot 300.000 aange- >r het maken van riolc- n bestratingswerken in -eidingsplan. De looptijd ming is 25 jaar, de rente e koers 97 firma Lievense en Hui- ;erd het werk opgedra- Di. Boormanstraat zal en te Breskens zelf nog 6 ,-etwoningen bouwen en gebouwd kunnen wor- r dc R.K. Woningbouw- !g, aldus besloot de faad breedvoerige discussie. :ij onderzoek is gebleken hts 5 leden van de wo- vvereniging voor oen in aanmerking komen, B. en W. een goede op- orstel van B. en W. werd men. Rondvraag. er Vergouwe informeer- het sportterrein, rgemeester betreurde het raad, dat de plannen zo 1 instanties moeten pas tij verwachtte niet dat lor het najaar met dc rnheden kan beginnen. DE VRIJE ZEEUW; velen hebben dinsdag de jetrotseerd om Chroesits- zijn aankomst bij hst is te Reims te begroeten, op de dag had de Rus premier Verdun en nont bezocht. Na de lie de Russische gast op dhuis van Reims werd oden, hield hij een rede. dat Frankrijk vele Duit- tsies heeft gekend. Op- ;prak hij over de wraak- machten in West Duits- t zei hij dat de overblijf- van do oorlog moesten verwijderd. Daarom zal n vredesverdrag met nd moeten worden ge- Als de Russische pogin- en resultaat zullen heb- 1 de Sowjet-Unie een af- ijk vredesverdrag met, ritsland sluiten, zo her hij. Deze verklaringen, gepaard met. felle aan- op bondskanselier Ade- na bezocht Chroesjtsjef impo de kathedraal van De ramen en de Gothi- unst „deed" hij in tien n. olgens ging Chroesjtsjef jn gevolg naar Epernay ;n bezoek aan de kelders in der beste champagne- tonde sglng ie fiets.fijne vacantit! ■ai osdag heeft de ZwitsersO aad de toetreding varti riand tot de Europes») ndels Associatie tE. V.A.P keurd. Hoewel er nog heel wat zeewater door de Oosterschelde zal stromen voordat de dijken van de Deltawerken deze zee-arm zullen hebben afgekneld, zien vele Zeeuwen de afsluiting met zorgvolle blikken tegemoet. In brede kringen van ons volk wordt de uitvoering van het Deltaplan toegejuicht. De mogelijkheid tot verhindering van nieuwe overstromingsrampen wordt groter en wie zal zich daar over niet verheugenLaten wij echter niet denken, dat de vreugde algemeen is. In Zeeland en op de Zuidhollandse eilanden zal bij afgrendeling van de Oosterschelde en de andere zeearmen een deel van de nijvere bevolking werkloos en brodeloos kunnen Wif bedoelen allen die direkt of indirekt een bestaan vinden in de oesterkwekerijen, de mosselcultuur, de visserij op kreeften, bot en ansjovis. Duizenden mensen in onze zeeprovincie danken hun bestaan en hun levenswerk aan de zeearmen. De grootste groep onder hen vinden we bij de oesterkwekers. Kennen we het stadje Ierseke, dan weten we dat ongeveer de helft van de inwoners daar leeft van de oesters. Hun broodwinning is verloren op het moment dat de dijk in de Oosterschelde gedicht wordt. Gelukkig bestaan er allerlei plannen om het gevaar tijdig te keren. Roofbouw De oesters werden in vroeger eeuwen hoofdzakelijk gevonden in Schotland. Reeds in de gou den eeuw hielden Nederlanders aan de Oosterschelde zich met de kweek bezig. Hun produktie was zó gering, dat wij vele oes ters invoerden. Naarmate de vraag in Europa steeg, leidde dit echter tot on dergang van meer oesterban- ken. Schotland ging als produ cent verloren. Ook in Frankrijk en Duitsland pleegde men roof bouw. Dank zij de belangstel ling van Napoleon III ging in Frankrijk de cultuur niet onder, maar kwam zij tot nieuwe bloei omdat prof. Coste diepgaande onderzoekingen deed, die de oesterkweek redden. Na het Franse voorbeeld kwam men ook in Nederland tot onderzoekingen. Daarbij bleek, dat de Oosterschelde zeer gunstiger voorwaarden bood voor een oestercultuur. Het ge volg is geweest, dat wij thans met 'n opbrengst van 20.000.000 stuks per jaar de tweede oester producent van Europa zijn ge worden. Ware intussen de inte gratie van Europa een feit ge worden, dan zouden wij zelfs Frankrijk voorbij kunnen stre ven. Onze produktiekosten lig gen door voortdurende verbete ring van de kweek thans lager dan die in het land van Ma rianne. De Zeeuwse oester is één van de produkten, die de naam van Nederland in de wereld hebben verbreid. Het is een delicatesse, die snel groeit, bestand is tegen ongunstige weersomstandighe den en ziekten en daarnaast een goede smaak heeft. Wanneer men thans in bepaalde delen van de wereld een goede soort oesters zoekt voor de kweek, Iaat men die uit Zeeland ko men. De diertjes maakten al luchtreizen naar de Verenigde Staten en Afrika en zelfs naar Japan. In 1920-1921 redden de Zeeuw se oesters ook de Franse kweek. Er heerste toen een massa- sterfte onder de Franse oesters. Zeeland heeft toen zorg gedra gen voor een herbevolking van de oesterbanken aldaar. Geen wonder, dat hierdoor deviezen worden gekweekt. Terwijl er voor de oesterkwekerijen geen grondstoffen behoeven te wor den ingevoerd, exporteerden wij miljoenen en miljoenen oes ters! De cultuur van oesters is af hankelijk van de mogelijkheid om oesterbroed te winnen. Dit doet men in lege mosselschel pen, die op dakpannen worden „uitgezaaid". Dit werk wordt verricht door de „panneboeren", die zorgen, dat de pannen regel matig worden nagekeken op verontreiniging, terwijl de vijan den van de oester worden ge weerd. Om nu de cultuur met succes te kunnen toepassen, moet de omgeving aan bepaalde eisen voldoen. De bodem van de zee waarop de oesters groeien, moet stabiel zijn en hard. Er moet voldoende voedsel in het water zijn. De oesterlarven leven van z.g. flagellaten. In de Oosterschelde zijn deze in vol doende mate aanwezig. Ook moet het zoutgehalte van het water hoog zijn en vooral con stant. Verder is belangrijk de temperatuur van het water, die ongeveer 20 C. moet zijn. In de kom van de Oosterschelde be reikt men elk jaar deze warm tegraad. Reeds is geschetst, dat het oesterbroed wordt opgevangen op gekalkte dakpannen, maar het zal duidelijk zijn, dat de oes terlarven met de getijstromen naar zee gaan en terug komen. De eb trekt de larven naar volle zee. Hierdoor gaan er veel toe komstige oesters verloren. Zij verdwijnen in de oneindige oce aan. Bij een lange zeeëngte als de Oosterschelde komen de larven terug. Zij bereiken de zee niet. Men heeft berekend, dat daar ongeveer vier procent van het water-met-de-larven verloren gaat voor de oestercultuur. Dat percentage is zeer gering. Ove rigens is het belangrijk, dat er een groot aantal moederoesters aanwezig is om de kweek com- merciëel aantrekkelijk te ma ken. Zeeland heeft er wel 75.000.000. Er zouden er naar schatting 15.000.000 nodig zijn Er is dus een behoorlijke reser ve. Het is gebleken, dat de Oos terschelde met Ierseke een soort oesterparadijs is. Geen streek in Nederland biedt zulke gunstige omstandigheden. De Westerschelde kan de Ooster schelde niet vervangen omdat het water daar te brak is. Ook de bodem is volkomen onge schikt. Men neemt nu proeven in het Veerse Gat, maar dat zijn doorlaatopeningen in de Deltadijken nodig en dan moet de stroomsnelheid worden op gevoerd. Alleen in dat geval zou nieuwe oestercultuur kunnen worden opgebouwd. Hier zijn de omstandigheden niet zo gunstig, maar tot het kweken van broed ;al men ook misschien wel kun nen komen. Deskundigen zien wel moge lijkheden voor de oesterculluur in de Wadden wanneer de zee gaten tussen de eilanden aldaar worden gedicht en de daar be staande mosselkweek wordt op geofferd. Erg zonnig ziet het er dus niet uit voor onze oesters, wanneer de Oosterschelde gaat verdwijnen. Niet alleen de oesterkweek. maar ook de mosselcultuur vindt zijn centrum op de Oosterschel de. Het diertje gedraagt zich tijdens zijn leven anders dan de oesters, maar voelt zich toch ook in de Oosterschelde het beste in zijn element. Deze zee arm en de daaraan grenzende wateren zijn tevens een cen trum van botvisserij en garna lenvisserij, terwijl ook de ver zorgers van een goede kreeft schotel hun produkten uit Zee land betrekken. Met die kreeften is er nog iets bijzonders. De kreeften, die in Zeeland's wateren worden gevangen, zijn niet voldoende om aan de vraag naar deze griezelig uitziende dieren te voldoen. Daarom voert men le vende kreeft in, die dan in z.g. kreeftenparken in leven worden gehouden. Kreeftenparken zijn kostbare, overdekte bassins, waarin de kreeften worden ge voederd tot ze verhandeld wor den. In de zeearmen, die men thans wil afsluiten, huist voor menigeen een brond van be staan. Zijn ze eenmaal afgeslo ten, dan vinden andere groepen in de nieuwe situatie weer een boterham, die eerst aan een groep oude zeerotten wordt ont nomen. Voordat opnieuw aan de zee een deel van. zijn machtig rijk wordt ontroofd, zal er nog een een belangenstrijd moeten worden uitgevochten, waarbij de oesterkwekers en andere groe pen, die Zeeland willen houden zoals het nu is, alle hun ten dienste staande strijdmiddelen zullen inzetten. Moge er een oplossing worden gevonden, die weinig leed brengt en veel ze gen. (Nadruk verboden.) Jn een groot bouwdok bij Veert zijn zeven gigantische doorlaat- caissons in aanbouw, welke zul- afsluiting van het Veerse Gat. Elk caisson kan zonder al te veel overdrijving worden verge len worden gebruikt bij de\leken met een'flatgebouwds afmetingen zijn 45 meter lang, 20 meter breed en 18 meter hoog. Op de foto zien we een van de caissons in aanbouw in het bouwdok. mm Radio-Cairo meldt dat de Iraakse premier, generaal-ma- joor Kassem, de tegen de voor malige eerste ministers Djamali en Baban en de vroegere minis ter van Buitenlandse Zaken Basjakan gevelde doodvonnis sen heeft omgezet in gevange nisstraffen van drie tot tien jaar. De drie veroordeelden oefenden hun functie uit onder het bewind van de vermoorde Noeri-Es-Said, minister-presi dent onder koning Feisal, die eveneens door aanhangers van Kassem om het leven "werd ge bracht. Voorts werd het tegen gene raal Rafik Aref, gewezen chef van de generale staf, generaal Ali, voormalig bevelhebber van de Iraakse eerste divisie, en generaal Gazi Daghestani, in dertijd plaatsvervanger van generaal Aref, uitgesproken doodvonnis wegens samenzwe ring tegen de regering-Kassem eveneens in gevangenisstraf veranderd. Tenslotte werd de levens lange dwangarbeid, waartoe een aantal functionarissen uit de tijd van Noeri-Es-Said, onder wie ex-premier Soeëidi en de gewezen minister van Finan ciën Kalil Kanna, was veroor deeld, veranderd in gevangenis straf van twee tot tien jaar. Premier Kassem verminderde de straffen in verband met de viering, op maandag van het Baiiam-feest, dat het einde be tekent van de Mohammedaanse vastentijd („ramadan"). .JONGETJE ONDER AUTO Dinsdagmiddag omstreeks 12 uur is het achtjarig zoontje van de familie Grüters uit Belfeld bij het spelen onder de achter wielen van een zware vracht auto geraakt. Het jongetje werd vrijwel op slag gedood. (Advertentie) over Uw zenuwen. Neem Miinhardt's ZenywtableUen Zij schenken de rust tot herstel Bjj een grote brand in het havengebied van Glasgow zgn maandag vijf brandweerlieden om het leven gekomen. Volgens de politie worden 17 brandweer lieden en vijf leden van het hulp korps vermist. Veertig mensen liepen verwondingen op. Door een ontploffing in een op slagplaats, die duizenden liters whisky bevatte, stortte een muur in, waardoor verscheidene man nen die het vuur bestreden, het pand niet meer konden verlaten. De brand sloeg over op een be lendende ijsfabriek, terwijl op slagplaatsen aan de overzijde van de straat ook gevaar liepen. Nog steeds houdt de politie de ruïne van het grote pakhuis in het havenkwartier van Glas gow nat, waar maandag 19 brandweerlieden om het leven kwamen bij een explosie tijdens een brand. Het pakhuis werd volledig ver woest. De ruim 240.000 liter whisky, die erin opgeslagen la gen, gingen verloren. Het was de derde grote brand in Glasgow binnen een maand. De politie stelt een uitgebreid onderzoek in naar de oorzaak van de ramp. Dinsdag heeft prin- ses Margaret een bezoek aan de plaats des onheils gebracht. De resten van het gebouw wor den zoveel mogelijk opgeruimd met behulp van een zware bull dozer. Men hoopt op deze wijze de 11 lijken te kunnen vinden die nog onder het puin liggen. (Adv.) NOBEL - ZUIVER - TROUW f 9iJ In zijn openingswoord van de jaarvergadering van de Coöp. Vruchtenveiling „Zeeuwsch- Vlaanderen" G.A. gewaagde de voorzitter, de heer A. P. E. Ram- jneloo, van de bijzonder gunstige resultaten over het afgelopen jaar. T.o.v. 1958 is de omzet met ca 70 procent gestegen, t.o.v. het recordjaar 1957 met 40 9c, een vooruitgang, die zeker tot voldoe ning moet stemmen. Op deze vergadering, die ge houden werd in café ,,Du Com merce" waren een 75-tal leden aanwezig. Als gasten waren aan wezig de directeur van de Coöp. Centrale Boerenleenbank te Eind hoven, de heer A. Klaassens, een vertegenwoordiging van de Coöp. Boerenleenbank te Westdorpe, namens het Rijkstuinbouwcon- sulentschap, de heer J. Noord- hoek uit Goes, en de assistent van het gewest, de heer Moeli- ker. Bericht van verhindering was binnengekomen van het Centraal Bureau Tuinbouwveilingen. Deze vooruitgang", aldus ver volgde de voorzitter zijn over zicht, „brengt echter ook de nodige voorzieningen mee om de stijgende omzet op te vangen en te verwerken. De afgelopen jaren werd dit reeds ervaren door een 'tekort aan fust en. koelruimte. Door medewerking van zuster- veilingen zijn deze moeilijkheden overwonnen, doch deze kunnen hierin niet onbeperkt blijven voorzien. Het bestuur heeft daar om maatregelen getroffen de telers beter te voorzien en reeds is een grote partij fust besteld. Als het jaar 1960 een overvloe dige oogst te zien zal geven, zal deze aankoop nog niet geheel in de behoefte kunnen voorzien. Heel veel zal echter afhangen of in 1960 de uitvoer van goede ras sen zal geschieden in eenmalig fust of in het veilingfust. Het be stuur heeft gemeend dat met de aankoop van 30.000 kisten de te verwachten aanvoer kan worden opgevangen. Bij de aanvoercijfers van de groente valt te constateren, dat bloemkool, komkommers, prei, sla en witlof zijn gestegen; prin- cessebonen zijn sterk jn aanvoer gedaald, terwijl eerstelingen, savoyekool, peen en tomaten wat minder geworden zijn. De zeer droge zomer heeft hierin zeker een rol gespeeld, maar over het algemeen lagen de prijzen wel hoger, zodat de mindere op brengst veelal werd goedgemaakt door hogere prijzen. Aardbeien en pruimen gaven wel een hogere aanvoer, maar een lagere prijs. Rode en zwarte bessen gaven een zeer gunstige prijs, vooral zwarte bessen waren erg duur. Alles bij elkaar kan gezegd wor den dat 1959 een gunstig jaar was". Ook het jaarverslag van de secretaris liet een optimistisch geluid horen. Het spreekt van „een zich zeer gunstig ontwikke lende omzet, die procentueel de grootste stijging van alle veilin gen in Zeeland te zien gaf. „Ook de aanvoer in kg gerekend, ver toonde een sterk stijgende lijn. De samensteller van het ver slag noemt het prijsniveau voor groenten en fruit zonder meer gunstig. De stijgende aanvoer correspondeert met de uitbrei ding van het tuinbouwareaal in Zeeuws-Vlaanderen en met het meer en meer in productie komen van de jonge boomgaarden. Een nieuwe fustloods met een lengte van 45 meter kwam in februari gereed. De koelwatervoorziening van het koelhuis stagneerde in augustus en september en het was noodzakelijk om 2 nieuwe putten te slaan. Wat de exploitatie van het koelhuis betreft, deze verliep zeer gunstig, mede omdat het moge lijk bleek buiten het normale seizoen cellen te verhuren aan derden. De aankopen van fust, inventaris, enz. bleven van nor male omvang. Ingevolge de bepalingen van de C. A. O. werden de lonen van het personeel verhoogd met: onge veer 5 ingaande 15 februari 1959. Toen in september bleek dat er een tekort aan koelruimte en kisten was, kon o.m. koelruimte worden gehuurd bij de veiling te Goes en aardappelkisten op Tho- len. Besloten werd tot een snelle voorbereiding van de plannen voor de bouw van een tweede koelhuis. De tuinbouw in Zeeuws-VIaan- deren breidt zich voortdurend uit, zowel in het Oostelijk als het Westelijk deel. De groentepro- duktie neemt langzaam toe en kan nog niet voorzien in de be hoeften van de streek. De teelt van zacht fruit breidt zich sterk uit. Het ziet er naar uit, dat hierbij voorzichtigheid moet worden betracht, omdat de productie daarvan in het binnen- en buitenland vrij sterk is toe genomen, waartegenover geen noemenswaardige vergroting van 14. Knipperend tegen de zon opent Eric de ogen en staart verbaasd naar de dode beer, wiens linker poot over zün been heen ligt. Vooizichtig trekt de Noorman zijn been.terug en denkt inmiddels diep na. Een beer. Waar komt dat beest vandaan? Wat is dit voor een woud, waar hij is? Zijn oog valt op het bebloede hertengewei, vlak naast hem. Hij pakt het op. Het ligt goed in zijn hand, zou hijHeeft hij de beer gedood? Met dit primitieve wapen? Het heeft er alle schijn van. maar... herinneren kan hij het zich niet. Hij kan zich eigenlijk niets her inneren, hoe hij zich oo.k inspant, hij heeft alleen een vreselijke hoofdpijn en dorst. Een onlesbare dorst. Gulzig drinkt hij aan de beek vlakbij en staart weer niet begrijpend om zich heen. Woont hij hjer? Dat kan zijn, maar waar dan? Waar? Gek is dat, mompelt hij voor zich heen. Ik woon na tuurlijk ergens, maar hoe heet het daar waar ik woon?... en hoe kom ik er terug?...en wie ben ik? WIE BEN IK??Ï de vraag staat. Er dient rekening gehouden te worden met de mo gelijkheid van een minder gunstig prijsverloop in de komende jaren. De teeltvoorwaarden voor deze productie zijn in Zeeuws-Vlaan- deren ongetwijfeld gunstig. De ontwikkeling dient echter nauw lettend te worden gevolgd en o.m. verdient bij aardbeien een beper king van het sortiment ernstige overweging. Men zal er goed aan doen om er met alle kracht naar te streven de teelt op een hoog peil te brengen en te houden. Grote vakkennis is daarbij onont beerlijk. Ook de teelt van hard fruit breidt zich sterk uit. De toename van het areaal mag voor de laat ste jaren geschat worden op zeker 3040 ha per winter. De komende 5 tot 8 jaar mag ge rekend worden op een stijging van de productie van 400 tot 500 ton per jaar! Behalve een woord van dank aan het bestuur en de raad van commissarissen voor de samen werking met het dagelijks be stuur bij het oplossen van de vele problemen, zwaait het verslag ook lof toe aan het personeel van de veiling voor de in het al gemeen voortreffelijke prestaties. In het bijzonder werd hierbij de naam van de heer P. van Es ver meldt. Het jaarverslag zegt tot besluit te zullen voortgaan op de weg: de veiling te maken tot het afzet- apparaat voor de gehele Zeeuws- Vlaamse tuinbouw. Na ampele discussie werd dit jaarverslag, alsmede de exploi tatierekening 1959 en de eind- balans 1959, goedgekeurd. Besloten werd het dagelijks be stuur volmachten te verlenen om de samenwerking met de veiling K. E. O. te Krabbendijke voort te zetten, deze nader te regelen en uit te werken. Het bestuursvoorstel over te gaan tot uitbreiding van het be stuur, gaf aanleiding tot uitvoe rige discussie, doch werd ten slotte met algemene stemmen aanvaard. Wegens het zich niet meer her kiesbaar stellen van de heer P. M. Geelhoedt en omdat in een nog bestaande vacature moest worden voorzien moesten er 4 bestuursleden gekozen worden. Na enige vrije stemmingen ble ken de heren A. P. E. Kammeloo en C. A. de Kraker, resp. als voorzitter en als lid te zijn her kozen. Nieuwe bestuursleden werden de heren: M. C. van Iwaarden te Aardenburg, M. A. Manneke te Breskens, A. van Hoeve te Sluis kil en J. Mangnus te Graauw. Aan de heer Geelhoedt werd door de voorzitter dank betuigd voor de door hem bewezen dien sten, evenals de heer B. A. Eg- germont, die zich niet meer her kiesbaar stelde als commissaris. In zijn plaats werd gekozen de heer A. J. v. d. Bliek te Aarden burg. Begrijpelijkerwijs was het op de agenda voorkomende punt: bouw van een tweede koelhuis, verlen ging van het los en laadperron en de daarmede verband houden de credietaanvrage een der be langrijkste, waarover door de leden uitvoerig van gedachten werd gewisseld. Na toelichting door de secreta ris, de hee&ir J.tvP. M. v. d. Wolf, en rfc- «i dupliek gaf de vergadering echter haar fiat aan dit voorstel. Van de rondvraag wenste nie mand gebruik te maken, echter was de administrateur, de heer B. IJsebaert, de tolk van het vei- lingpersoneel om in welgekozen woorden het bestuur en de raad van commissarissen dank te zeg gen voor de ook dit jaar weer ondervonden prettige samenwer king. Vanzelfsprekend sprak hij hier bij de hoop uit dat deze nog vele jaren bestendigd zal blijven. Met een gezamenlijke koffie maaltijd werd deze geanimeerde vergadering besloten.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 3