Speciale bevoegdheden voor Franse regering MacMillan spreekt in Kaapstad Eisenhower over de atoomgeheimen De spanning in het grensgebied Syrisch-Israëlische Aanvaring op de Schelde DONDERDAG 4 FEBRUARI 1960 16e Jaargang Nr 4900 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzon Zuivering van de hogere regionen van de burgerlijke overheid en het leger een van de moeilijkste kwesties Franse perscommentaren Expeditie Gaisseau heeft tegenslag DE KERNPROEVEN DE DEFENSIE ONBEKENDEN BESMEUREN BEELD VAN KONINGIN JULIANA OP CURACAO PRINSES IRENE IN SANKT ANTON DE FRANSE KERNBOM VERWACHTE WIJZIGINGEN IN ALGERIE RESOLUTIE OVER ANTI-SEMITISME DE MIJNRAMP IN JAPAN Nederlands-Amerikaanse luchtvaartbesprekingen mislukt DE STAKINGEN IN ENGELAND VIERING BEVRIJDINGSDAG 5 MEI 1960 HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN yramKerlng Dij abonnement: Terneuzea. pireeteur-Hoofdredacteur I van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smldswal Telefoon 2073 en 2510 Ni 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 et Losse nrs 9 et Advertentieprijs per mm 15 et; minimum pat advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handelt, advertenties)5 regels 1,Iedere regel maar 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrta Bureau van dit Blad, 20 cent meer. inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maande gnummer: zaterdags 10 irar. De Franse Nationale Vergadering heeft in de nacht van dinsdag op woensdag met 441 tegen 75 stemmen de regering-Debrê de spe ciale bevoegdheden verleend waarom zij had gevraagd. De tegenstemmers waren dertig conservatieven, 21 afgevaardig den uit Algerië, tien communisten, negen partijloze rechtse of Alge rijnse afgevaardigden, drie leden van de >1. R. P. en twee van de 44 socialisten. De buitengewone bevoegdheden, die voor een jaar zijn gegeven, hebben ten doel een eventuele herhaling van oproerige acties zoals die onlangs in Algiers hebben plaats gevonden, te voorkomen en het plan van De Gaulle voor het verlenen van het recht van zelf beschikking aan de Algerijnen ten uitvoer te leggen. Vóór de stemming die in de vroege ochtenduren werd gehou den. bad de regering een aantal amendementen op haar voorstel aanvaard. Volgens één hiervan komen de buitengewone bevoegdheden te vervallen, als er een andere re gering komt of de Nationale Vergadering wordt ontbonden. In dat geval zullen genoemde bevoegdheden opnieuw moeten worden gevraagd. Een van de moeilijkste kwes ties waarvoor de regering on der gezag van president De Gaulle zich ziet geplaatst, is de noodzaak om de hogere regio nen van de burgerlijke over heid en het leger te zuiveren van invloeden, die bij de jong ste gebeurtenissen in Algiers aan de dag zijn getreden. Op langer termijn zijn de vol machten bedoeld om een oplos sing van het Algerijnse vraag stuk te vergemakkelijken. Een belangrijke politieke aanwijzing op dit gebied heeft president De Gaulle dinsdag tegenover de lei ders van de fracties in de Na tionale Vergadering gegeven, toen hij zei dat de oplossing waarschijnlijk zal neerkomen op de vorming van een Algerijnse staat in de vorm van een fede ratie van Arabieren, Mozabieten, Kabvlen en Europeanen. Alleen de communisten, de uiterst rechtse afgevaardigden en de vertegenwoordigers van Algerijnse districten stemden te gen de regering. De enige die in het korte debat zijn stem tegen het regeringsvoorstel verhief, was oud-premier Bidault, voor malig lid van de Katholieke VI. R. P. De Franse pers is het er over eens, dat de Nationale Vergade ring de gevraagde volmachten veeleer aan president De Gaulle dan aan premier Debré heelt ver leend. Men ziet de stemming voorts als het inluiden van een nieuwe fase in de kwestie-Alge- rië. In dit verband wijst Paris-Jour er bijv. op. dat De Gaulle niet heeft verheeld, dat de Algerijnen kunnen verkiezen een afzonder lijke staat te vormen en dat hij deze gang van zaken waarschijn lijk acht. In dat geval zouden z.i. echter de betrekkingen tussen deze staat en F -ankrijk goed en hecht moeten zijn. De socialistische Le Poplaire is over troeven ten aanzien van de kwestie-Algiers beschikt, die nog geen regeringsleider voor hem in handen heeft gehad. De pro-communistische Libé- ration vraagt zich echter af, of De Gaulle, gezien de massale steun die hij van het volk geniet, nog wel buitengewone volmach ten nodig had. SENAAT NEEMT WETS ONTWERP AAN De Franse senaat heeft het wetsontwerp, waarin de regering bijzondere bevoegdheden voor Algerië vraagt, niet 226 tegen 39 stemmen goedgekeurd in de vorm, waarin het al eerder door de Nationale Vergadering was aangenomen. De Britse minister-president, MacMillan, heeft woensdag tot het Zuidafrikaanse parlement ge zegd dat men bij de nationale po litiek rekening moet houden met de veranderde wind die over Afrika waait. MacMillan die een reis van 28.000 kilometer door Afrika iraakt, sprak op een gemeen schappelijke vergadering van de twee Kamers van het parlement. Het zelfbewustzijn van de Afri kanen kan zich op verschillende wijzen manifesteren maar 't doet zich overal voor. De opkomst van dit bewustzijn is een politiek feit en allen moeten dit feit aanvaar den. De grote kwestie van de twee de helft van de twintigste eeuw is of de neutrale volken van Azië en Afrika zich bij het Westen of het Oosten zullen voegen, "'.uilen deze volken in het communisti sche kamp worden getrokken of zullen de grote experimenten van zelfregering, in het bijzonder bin nen het Britse gemenebest, zo ge slaagd blijken te zijn dat de weegschaal doorslaat naar vrij heid, orde en recht? De strijd gaat om de geest van de mensen, aldus MacMillan. Sprekend over de door Groot- Brittannië in zijn gebieden ge veerde politiek die niet geba seerd is op rassenscheiding, zei hij dat het kan voorkomen dat Groot-Brittannië Zuid-Afrika daarmee wel eens moeilijkheden bezorgt. MacMillan verklaarde dat de Britten „de idee van superioriteit van het ene ras boven het an dere" verwrepen. Hij meende te mogen ver wachten dat Zuid-Afrika Enge land nie tvan zijn plicht zal afhouden. „Wij hebben de onaf hankelijkheid gegeven aan India, Pakistan, Ceylon. Malakka en Ghana en zullen het nog geven aan Nigeria en andere landen als de enige manier om de toekomst van het gemenebest en de.vrije wereld op een gezonde fundering te zetten. Maar als lid van dat gemenebest is het onze ernstig' gemeende wens Zuid-Afrika van oordeel dat De Gaulle thans I steun te geven en te bemoedigen. Ik hoop, dat U het me niet euvel zult duiden dat ik ei eerlijk voor uit kom dat uw politiek bepaal de aspecten heeft die ons dat on mogelijk maken. Dan zouden wij onze eigen diepe overtuiging ge weld moeten aandoen over het politieke lot van vrije mensen die wij in onze eigen gebieden trachten te helpen". De Brits.v premier, die een aan- dcchtig gehoor had, zei zich de bijzondere aard van Zuid-Afri ka's problemen goed bewust te zijn evenals de verschillen met andere Afrikaanse landen, die niet een oude Europese bevol king van drie miljoen zielen heb ben. Premier Verwoerd van Zuid- Afrika dankte MacMillan voor zijn openheid. „V/ij zouden nim mer kritiek leveren op het toe passen van andere beleidslijnen in andere landen waarvoor U de verantwoording draagt. Maar nu, nu we open tegenover elkaar staan, kan ik zeggen dat wij er een andere mening op nahouden". Verwoerd voegde eraan toe dat er een onafhankelijkheidsstreven onder de volkeren in Afrika be staat maar dat er tegelijkertijd recht aan allen moet worden ge daan. Onder applaus vervolgde Verwoerd: „Er moet niet alleen recht gedaan worden aan de zwarten in Afrika maar ook aan de blanken." De filmexpeditie van de Frans man Gaisseau in Ned. Nieuw- Guinea bevindt zich nog steeds aan de Prinses Marijkerivier. De deelnemers hebben een bepaald traject met tien vlotten afge legd, doch kwamen in onver wachte stroomversnellingen te recht, waarbij twee vlotten ver loren gingen. De expeditie verwacht nog meer stroomversnellingen op deze tocht te zullen moeten overste ken. Daarom zullen de leden, na de bevoorrading uit de lucht, te voet verder trekken tot alle stroomversnellingen achter de rug zijn. Daarna zullen zij trach ten met vlotten dc Idenbrugri- vier te bereiken. President Eisenhower heeft zich woensdag op zijn perscon ferentie uitgesproken voor een verzachting van de wetgeving op het gebied der kernenergie waar door de Verenigde Staten meer inlichtingen zouden kunnen ge ven aan hun bondgenoten zolang zij er zeker van zijn dat deze in geval van gevaar aan hun zijde zullen staan. De Verenigde Staten moeten hun bondgenoten geen inlichtin gen weigeren die een potentiële vijand reeds bezit, aldus de pre sident. die eraan toevoegde dal hij, zelfs als de wet het toestond, geen inlichtingen zou weggeven waarover de Sovvjet-llnie nog niet beschikt. Dc president zei dat de Ame rikaanse wetgeving ondubbelzin nig is aangaande dc kwestie van levering van kernwapens aan andeie landen: zij verbiedt deze absoluut. James Hagcrty, de perschef van de president, verklaarde later in antwoord op een vraag dat de re gering „de mogelijkheid onder zoekt' van wijziging der huidi ge atoomwetgeving. Jri ®s'd®nt Eisenhower zei kor„„ de Staking der k?snsp°eaT dat de Ameri- ander. dele§atie' die met de atoommogendheden 0Vjr Üen verbod der proeven onderhandelt, te Genève zal d en zolang er nog de ge ringste kans op succes der be sprekingen is. Hij sprak zich opnieuw met kracht uit voor een totale staking der kernproe ven. Hij verklaarde dat de ont wikkeling der kernwapens de V.S. voordat de eerste atoom bom werd geproduceerd onee veer twee miljard dollar had gekost. Hij geloofde niet dat de jaarlijkse toewijzingen voor dit soort ontwikkeling sedert die tijd lager dan dat bedrag waren geweest. President Eisenhower zei 0p zijn persconferentie niet te gelo ven dat een vijand de defensieve kracht der Vei. Staten zodanig kan vernietigen dat het land niet zou kunnen terugslaan. Hii weersprak hiermee in feite een uitlating van generaal Tho mas Fower, hoofd van het stra tegisch 1 ud it command o, die de vorige week zei dat 300 Sowjet- raketten dc Amerikaanse strijd macht van strategische bommen werpers en raketten in dertig mi nuten zouden kunnen vernieti gen. In antwoord op vragen over de tegenstellingen op het gebied der verdediging zei de president dat te veel generaals alle moge lijke ideeën hebben. Hij herhaalde dat dc Ver. Sta ten voldaan kunnen zijn over hun prestaties op het gebied van raketten en het ruimte-onder zoek. al heeft de Sowjet-Unie nog enige tijd voorsprong doordat zii veel krachtiger raketten heeft dan de Ver. Staten. Amerika zou echter tszijnertijd op succes kun nen rekenen. Hij Herinnerde in dat verband aan de extra toewij zing van 100 miljoen dollar voor de verwezenlijking van het ruim- teproject „Saturnus". In de nacht van dinsdag op woensdag' hebben onbekend ge bleven personen het beeld van Koningin Juliana op het Juliana- plein te Willemstad met rode verf besmeurd. Tot nu toe heeft de politie geen arrestaties ver richt. Het vermoeden bestaat, dat deze daad moet worden be schouwd als een demonstratie tegen dc algemene maatregel van rijksbestuur, waarbij het be stuurscollege van het eilandge bied Curacao buiten werking ge steld werd. Dc bekladding van het beeld van dc Koningin wordt allerwege scherp afgekeurd. De sfeer te Willemstad is na de door het rijksbestuur getroffen maat regel onbehaaglijk. Geruchten doen de ronde, dat er spoedig een grote „actie" op touw zal worden gezet. „Uit deze handeling blijkt wel duidelijk hoe noodzakelijk het was, dat de algemene maatregel van rijksbestuur genomen werd", luidde Het commentaar van de gevolmachtigde minister der Ne derlandse Antillen, de heer W. F. M. Lampe, toen hij kennis kreeg van de besmeuring van het beeld van Koningin Juliana. De minister achtte het een grof schandaal, dat Mare Majesteit in deze zaak weid betrokken en hoopt, dot de daders spoedig zul len worden gevat en een strenge straf zullen krijgen. Prinses Irene heeft zich woens dag bij Prinses Beatrix gevoegd, die dinsdag in St. Anton (Oos tenrijk) is aangekomen voor een ski-vakantie van veertien dagen. Prinses Irene kwam met de trein uit Wenen, waar zij enige dagen heeft vertoefd. Dc directie van het Hotel waar zij logeren heeft verklaard, dat de Prinsessen van plan zijn tot 17 februari in St. Anton te blij ven. Het als gezaghebbend be schouwde Egyptische dagblad „Al Ahrani" schreef woensdag dat sterke Israëlische eenheden oprukken naar hef Syrisoh Israëlische grensgebied, waar maandag een SyrischIsraëlisch artillerieduel werd uitgevochten. In een telegram uit dit gebied aan het blad wordt gemeld dat daar thans een „vreemde stilte" heerst, die nu en dan wordt ver broken door het geluid van ka nonschoten. Israël stelt namelijk dat de ge mengde SyrischIsraëlische be standscommissie de bevoegdheid mist tot een behandelen van in cidenten in het gedemilitariseer de gebied langs de Syrisch Israëlische grens, zodat "zij geen uitspraak kan doen over de re cente incidenten, die zich rond om het in deze zóne gelegen Khirbet Tewfik afspeelden. Israël beschouwt de gedemili tariseerde zóne langs de Syrisch- Israëlische grens als Israëlisch Belgisch scliip „Santiago" in zinkende toestand op een bank gezet Het Belgische schip „Santiago" uit Brugge, is gisteravond in het „Nauw van Bath", nabij boei 77 (een ijsboci)in aanvaring ge weest met het Engelse vracht schip .„Filleigh", uit Londen, groot 5658 BRT. De „Santiago" werd bij de aan varing van achter aan bakboord zijde geraakt, waarna in een oog- 26 van de 29 delegaties van Afrikaans-Aziatische landen bij de V.N. hebben dinsdag de secretaris-generaal van de V.N. verzocht, de Franse regering een aan hem gerichte brief te doen toekomen waarin de „ern stige bezorgdheid" van de rege ringen en de betrokken volken uitgedrukt wordt in verband met de talrijker wordende aan wijzingen, dat de Franse lege ring voornemens is spoedig over te gaan tot kernproeven in de Sahara, in strijd met de desbe treffende resolutie van de alge mene vergadering der Verenig de Naties en met de openbare mening in de wereld. Te Algiers wordt een grote' zui vering in het bestuur en 't leger in Algerië verwacht na de ver klaring van premier Debré dins dag in de nationale vergadering dat deze organen spoedig moeten worden „verjongd". Nu de nationale vergadering haar goedkeuring heeft gegeven verwachten veel functionarissen te Algiers dat de wijzigingen aan de top zullen beginnen met het vertrek van de regeringsgedele geerde Paul Delouvier on danks een tegenspraak van De- louvriers woordvoerders. Tevens ziin er speculaties dat de opper bevelhebber, generaal Challe, een andere post krijgt. Men verwacht voorts dat de wijzigingen zich uitstrekken tot gemeentelijke autoriteiten in Al giers en andere steden waar som mige functionarissen en gekozen vertegenwoordigers hetzij open lijk hetzij Heimelijk de opstand steunden. Dit zou de tweede grote zuive ring van het Algerijnse bestuur sedert de eerste opstand der ko lonisten op 13 mei 1958 zijn. De Nederlandse sectie van de Europese vrouwenunie Heeft gis teren in Den Haag een vergade ring gehouden. Tijdens deze ver gadering is een resolutie aange nomen, waarin de sectie onder meer haar bezorgdheid heeft uit gesproken over het feit dat er blijkens recente gebeurtenissen nog gevoelens van antisemitisme voorkomen. In de resolutie werd tevens iedere discriminatie van ras of levensovertuiging veroor deeld Men heeft besloten de resolutie naar het internationale bestuur van de Europese vrouwenunie te zenden. Dit bestuur zetelt in Ro me. wenk de machinekamer vol wa ter stond. Sleepboten uit Antwerpen, Ter- neuzen en Vlissingen voeren on- middelijk uit om hulp te bieden. Met de hulp van twee Belgi sche sleepboten is de kapitein van de „Santiago" er in geslaagd bij laag water, nabij boei 77. het schip op een plaat aan de grond te zetten. Na deze maatregel verliet de bemanning van de „Santiago" het schip en is met een Belgische sleepboot naar Antwerpen ge bracht. Alleen de kapitein en een Bel gische rivierloods zijn aan boord gebleven. De „Filleigh" zette na de aan varing de reis van Antwerpen naar Rotterdam voort, maar is tussen de boeien 77 en 75 aan de grond gelopen. De twee Belgische sleepboten blijven in de buurt om vannacht verdere hulp te bieden bij het op komen van de vloed, die om 2 is ingezet. Door de vrij aanzienlij ke schade loopt de „Santiago" ge vaar te zinken bij het doorzetten van de vloed. Volgens „Al Ahram" is alle burgerlijke verkeer in het gebied van Galilea stop gezet. Voorts zouden alle bewoners der Israë lische nederzettingen aldaar zijn teruggetrokken, toen het Syri sche geschut het vuur opende. A.F.P. meldt uit Jeruzalem dat een woordvoerder van het Israë lische ministerie van Buitenland se Zaken woensdag aldaar, naar aanleiding van de verklaring van radio-Damascus, dat Syrië bereid is besprekingen met Israël te openen, heeft verklaard dat ook Israël tot een dei gelijk overleg over de toestand in het Syisch Israëlische grensgebied bereid is, mits overeenstemming wordt bereikt over de wijze, waarop zal worden beraadslaagd. Tegen alle verwachting heeft men woensdagochtend in de mijn te Jocbari op Hokkaido, waar zondag tengevolge van een ont ploffing 62 mijnwerkers van dc buitenwereld werden afgesneden, nog drie overlevenden gevonden. Zij hadden hun toevlucht ge zocht in een nauwe gang, waar het mijngas en het vuur niet wa ren doorgedrongen. Tot dusver heeft men 35 lijken geborgen. Eén der omgekomenen benoorde tot de reddingsploegen. Negentien mijnwerkers konden kort na de explosie worden ge red. Naar de zes vermisten wordt nog gezocht. Van Nederlandse zijde is ivoens- dagavond meegedeeld, dat de on derhandelingen met de Verenig de Staten voor het verkrijgen r an landingsrechten voor Neder landse vliegtuigen in Los Ange les mislukt zijn. Het resultaat van de besprekin gen was een verklaring van de Amerikaanse delegatie, dat zij niet in staat was op dit tijdstip een verplichting inzake landings rechten in Los Angeles aan te gaan", aldus de heer Stijkel. „Ik antwoordde, dat ik niet be reid was dit standpunt te aan vaarden, omdat ik niet de argu menten. waarop het was geba seerd, kon aanvaarden." „Aan de andere kant erkende ik, dat het niet de moeite waard zou zijn deze besprekingen voort te zetten." Hij zeide, dat hij naar Den Haag zou terugkeren. Op de vraag, welke invloed dit resultaat zou hebben op de Ne- delandsAmerikaanse betrekkin, gen, antwoordde de Staatssecre taris van Verkeer en Waterstaat, dat hij heden (donderdag) om 16.30 uur (Ned. tijd) een pers conferentie zou geven waarop deze kwestie zou kunnen worden besproken. Op de vraag of Nederland van plan is de besprekingen in de toekomst te heropenen, antwoord de de heer Stijkel, dat de bespre kingen altijd zouden kunnen wor den hervat volgens de bepalingen van het huidige burgerluchtvaart- verdrag tussen beide landen. De beslissende vergadering van gisteren heeft anderhalf uur ge duurd. Een woordvoerder van het mi nisterie Van Buitenlandse Zaken heeft, in de nacht van woensdag op donderdag desgevraagd mee gedeeld. dat het ministerie nog geen bericht over het bovenstaan de had ontvangen. De moeilijkheden bij de fa brieken van de „British Mo tor Corporation" als gevolg van een staking van 55 elektriciens in de fabriek te Birmingham worden steeds groter. De elek triciens staken acht dagen ter ondersteuning van looneisen. Als gevolg hiervan heeft de directie reeds circa 32.000 van de 50.0000 arbeiders met verlof moeten sturen, omdat er geen werk voor hen was. De produk- tie van 14.500 auto's per week is reeds gedaald tot 1.500. Deze foto uit Jeruza lem toont Israëlische militairen na hun te rugkeer uit de gedemi- litairseerde zóne aan de Israëlisch-Syrische grens bij het Meer van Galilea. De tweede man van links houdt aldu's het door U. P. I bij deze foto gevoegde onderschrift, een ma chinegeweer van Rus sische makelij in de handen, dat is buitge maakt op de Syriërs. De militairen verklaar den dat zij dergelijke wapens hadden gevon den in het dorp Tew fik, dat door de Is raëliërs is opgeblazen, aldus U. P. I. De Is raëlische minister-pre sident David ben Goe- rion heeft verklaard dat, als de V. N. niet in staat zijn te voor komen, dat de V.A.R. de gedemilitariseerde zóne schendt, Israël zelf verplicht zal ziin, de indringers te ver drijven. gebied, op grond waarvan het de gemengde Syrisch-Israëlische be. standscommissie het recht ont zegt zich in te laten met voor vallen in deze streek. Uit Damascus is officieel ge meld dat er woensdag in bet grensgebied opnieuw is gescho ten. Syrische eenheden hadden op een Israëlische patrouille ge vuurd die zich naar de voorpost Hawi van de V.A.R. begaf. In opdracht van het na tionaal comité is ter gelegen heid van de viering van het. derde lustrum der bevrijding op 5 mei 1960 door de heer J. H. W. Veenstra een spel ge schreven. getiteld „Sleutels der vrijheid". Cor Lemaire is de componist van de hierbij behorende muziek. Tevens verschijnt een in op dracht van het nationaal co mité te schrijven spel voor en door schoolkinderen, geheten „Hoe de rompmannen uit het sprookjesbos verjaagd werden". De auteur is de onderwijzer Jan Meilof. ZACHT WEER. Een depressie, die woensdag ten westen van Ierland naar liet N.O. bewoog, beheerste ook in ons land het weer. Bij krachtige zuidelijke tot zuidwestelijke win den bleef de aanvoer van zachte oceaanlucht voortduren. De temperaturen liepen dan ook op de meeste plaatsen tot 8 a 9 gra den op, alleen langs de Wadden- kust bleef de temperatuur enige graden lager. Af en toe passeer den regengebieden ons land, zo- dal er veel bewolking was. Vandaag zal de zuidwestelijke wind minder krachtig zijn, maar de aanvoer van zachte lucht blijft voortduren. Er worden verspreide opklaringen verwacht, maar ook af en toe wat regen. In de temperatuur komt dus weinig verandering, medegedeeld door het K.N.M.l. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Zacht weer Opklaringen, maar af en toe ook wat regen. Matige tot krach tige wind tussen zuid en zuid west. Aanhoudend zacht weer. VRIJDAG 5 FEBRUARI v.m. n.m. Breskens 7.31 8.09 Terneuzen 8.06 8.44 Hansweert 8.46 9.24 Walsoorden 8.56 9.34 ZON ep onder Febr. 4 8.18 5 8.16 MAAN op onder 17.31 17.33 11.29 12.00 1.09 2.12

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1