Oproer in Algiers
Grammofoonplaten
RADIO d, BUCK
Radi«-Tf ievisie Vrrlit liting
I Radio de koek
Ik-
eklame
DIXIELANDPIPERS
De Gaulle eist gehoorzaamheid
Vrijdag- en
Zaterdag-
reklame
ƒ1.98
2.75
ƒ2.75
52 cent
69 cent
63 cent
49 cent
JARIGE PRINSES
BfNNENyERINGBEO
IImmIWUI
SCHUIM RUBBERBED
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
ijdag 29 januari I960
50ÖOS8»»5C8»3KK8»»»»:
Mooie
SCHOUDER-
CARBONADE
500 gram
5 spiritsegels
voor
Mooie malse
RIBSTUKJES
500 gram
5 spiritzegels
voor
Malse magere
RUNDERLAPPEN
500 gram
5 spiritsegels
voor
VOOR DE
BOTERHAM
200 gram fijne
BOTERHAMWORST
2 spiritsegels
voor
150 gram lekkere
HAM
voor
Lekkere
LEVERWORST
250 gram
voor
HAMKAAS
100 gram voor
Voor het beste aan
voordelige prijs
tELSESTRAAT liUf. INt
Frankering by abonnement; Terneuzen.
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
NA 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct Losse nrs 9 et
DE VRIJE ZEEUW
ZATERDAG 30 JANUARI 1960.
16e Jaargang Nr 4896
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 et; minimum pet
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»,
advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer of: Adrea
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
DUITSERS EN ITALIANEN
De krachtproef, waarop de Fransen
anderhalf jaar hebben gewacht, is aan
gebroken. In Algiers zijn de Europese
ultra's zaterdag begonnen de vijfde repu
bliek van De Gaulle uit te dagen, nadat
deze de paraehutisten-generaal Massu
had ontheven van zijn post, die van pre
fect in Algiers.
U weet, dat Massu zich in een inter
view met een Duitse journalist had ver
oorloofd, te zeggen dat het leger er spijt
van bad, dat het De Gaulle in 1958 aan
de macht had gebracht. De president van
de republiek was „links" gebleken. Hij
had zich niet geplaatst achter de leuze
van een „Frans Algerije". Hij had op 16
september in zijn radio-rede aan de
moslims aangeboden: (if afscheiding öf
verfransing (wat wel geen Algerijnse
mohammedaan kan kiezen) df zelfbe
stuur en associatie met Frankrijk. Ook
de laatste oplossing zou toch Algerije
losser maken van het moederland. De
Gaulle handhaafde niet meer de stelling
dat de Algerijnen beslist Fransen waren.
Hij ontkende daarmee ook, dat de ver
kiezingen eerlijk waren geweest: het
leger had er voor gezorgd, dat alleen
voorstanders waren gekozen van een
Frans Algerije, maar met die afgevaar
digden wou de president niet eens
praten.
De felle kritiek, welke de Algerijnse Europeanen op dit beleid
van De Gaulle hadden uitgeoefend, heeft nu Massu overgenomen.
Daarvoor is hij naar Parijs geroepen, en hoewel ieder dacht, dat de
zaak met een sisser zou aflopen omdat Massu alles ontkende, wat
hem in de mond is gelegd, heeft De Gaulle hem toch van zijn post
ontheven. Met andere woorden: de president geloofde niet aan de
ontkenningen van Massu. Bovendien: toen Bidault, de Katholieke
politicus, die meer en meer in uiterst rechts vaarwater is terecht
gekomen, naar Algerije wou gaan om daar de leiding te nemen
van het verzet, verbood De Gaulle hem te vertrekken.
Oproer
Zaterdag kwamen nu de Alge
rijnse Europeanen in verzet. Zij
sloten de winkels, riepen op tot
staking en begonnen vooral zon
dag tc demonstreren. Een herha
ling van de dertiende mei 195S.
Doch ditmaal hadden de troepen
order te vuren en het regerings
paleis te beschermen.
In 1958 was er een crisis in
Parijs. Niemand wilde bevelen
geven. Dat was de oorzaak dat
Massu op drift raakte en volgens
zijn zeggen „op de rijdende trein
sprong". Hij kon er niet meer af.
De menigte, die ditmaal in be
roering kwam om te protesteren
tegen Massu's ontslag, had wa
pens. Er zijn doden en gewonden
gevallen. Het was zondag nog
geen vraag, wat de politie en de
militaire politie zouden doen: zij
stonden aan de zijde van De
Gaulle en van het gezag in Pa
rijs. Doch alles was in beweging.
De Gaulle had zelf begin febru
ari naar Algerije willen gaan om
nog eens zijn bedoelingen te ver
duidelijken. Hij houdt rekening
met het feit, dat een groot aan
tal Moslims afscheiding van
Frankrijk wensen. Hij heeft ech
ter gezegd, dat de anderen en de
Europeanen opnieuw gegroe
peerd zullen worden en hij be
doelde daarmee dat een deel van
Algerije Frans zou blijven. Ook
de olievelden.
Zou de oorlog, die nu ruim vijf
jaar duurt, nog langer voort
gaan. dan zou het resultaat toch
een verdeling zijn van Algerije.
Het is in feite al verdeeld: in
grote delen regeren de nationa
listische Moslims, en de Fransen
hebben een miljoen mensen ge
ëvacueerd uit gebieden, die zij
hebben moeten verlaten. Juist
om een tweede Dien Bien Phoe
(de verloren vesting in Indo-
Ohina) te voorkomen, en daar
mee het verlies van Algerije zelf,
zocht De Gaulle een compromis.
Wat nu?
Als de president er in slaagt,
het leger onder tucht te houden
en te doen gehoorzamen, en
openlijke rebellie der Europese
ultra's verder te voorkomen (het
is nog te vroeg, dit te bevestigen)
dan is helaas toch de Franse po
sitie verzwakt door de onderlinge
felle twisten. Men is dan weer
teruggekeerd tot de meidagen
van 1958. met dit verschil dat de
regering in Parijs ditmaal niet
begon te capituleren.
Als de Mohammedaanse natio
nalisten nu bereid zijn te onder
handelen (zij reorganiseerden
hun „regering" in die zin. dat de
pro-communisten en de „Nasse-
risten" aan invloed verloren, zo
dat de bereidheid tot overleg gro
ter scheen te zijn geworden) dan
zullen zij er meer op kunnen
vertrouwen, dat De Gaulle in
staat is, zijn beloften gestand te
doen. Zij vertrouwden De Gaulle
wel, maar twijfelden aan zijn
macht. Zij vreesden dat het leger
toch geen zelfbeschikking zou
dulden, als zij de wapens hadden
neergelegd.
Wint de president deze slag,
dan is de kans op onderhandelin
gen vergroot. Toch is er dan een
andere moeilijkheid gerezen: Dc
Gaulle zal rekening moeten hou
den met het feit. dat zovele
Europeanen zich tegen hem heb
ben gekeerd. En hij zal ondanks
een eventuele overwinning ioch
minder vrij zijn (want verzwakt
wat zijn aanhang betreft) dan hij
zou wensen. Een dramatische
episode, de werkelijke crisis die
in 1958 eigenlijk nog is uitge
steld zal beginnen.
Europese samenwerking
De ministers van de zes landen
van de Europese Economlscne
Gemeenschap, die in Rome bijeen
zijn, zullen zich niet bijster zeker
voelen. Het ging o.a. om de
vraag, of zij elkaar geregeld zou
den raadplegen over een gemeen
schappelijke buitenlandse poli
tiek. Maar te veel staat nu op
losse schroeven.
Men weet ook niet precies, wat
De Gaulle als hij deze crisis
overleeft zal willen. Een meer
nationalistische Franse politiek
heeft hij aangekondigd. Trouw
aan het kleine continentale Euro
pa. mits Frankrijk daarin een
leidende rol kan spelen. Aparte
onderhandelingen met de Russen
als Chroesjtsjef naar Parijs
komt? In Bonn voelt men zich
onbehaaglijk. Over de hoofden
der Duitsers zou ook Frankrijk
met Moskou kunnen gaan pra
ten.
Adenauer vertoefde dit week
einde in Rome en trachtte de
Italianen te winnen voor een
strakke houding en een onbuig
zame politiek jegens de Sowjet-
Unie. o.a. ten aanzien van Berlijn.
Maar de Italiaanse president
Gronchi gaat zelf ook naar Mos
kou en Adenauer moet zich wel
wat geïsoleerd voelen. Misschien
zal men in Bonn bedenken, dat
als het dan zelf de politiek niet
kan bepalen, het nog maar het
beste kan aanleunen tegen Ame
rika.
Duitsers verzwakt
Het Frans-Duitse verbond is
gehavend door de verdeeldheid
onder de Fransen. De Duitse po
sitie is ondermijnd door neo-
nazistische demonstraties, hoe
gering ook nog haar politieke
betekenis is.
De vrees, dat de Duitsers nog
niet echt zijn „gezuiverd", is her
rezen. De regering van de staat
Israël heeft haar vertrouwen uit
gesproken in Adenauer, maar het
feit dat de kanselier enige be
kende ex-nazi's in zijn regering
de hand boven het hoofd houdt
(zoals Oberlander) heeft ook
twijfel gewekt aan de macht van
zijn invloed.
Het prestige van West-Europa
is dus enigszins geschokt, zowel
dat van de Duitsers als dat van
de Fransen. Meer nog dan voor
heen is dë houding der Amerika
nen doorslaggevend geworden.
In de Navo zal meivzioh wellicht
nog meer rond de Ver. Staten
scharen.
Dr. A. C.
(Nadruk verboden.)
Advertentie)
met originele handtekeningen
van de
JAMMIN' THE SAINTS?
DUTCH TUNES DOING DIXIELAND
PIPERS AND FLOWERS
KURHAUS CONCERT
Dit bijzonder aanbod natuurlijk bij de speciaalzaak
NOORDSTRAAT 84—86 - TEL. '2573 - TERNEUZEN
Een recent portret van
H. K. H. Prinses Beatrixdie op
31 januari a.s. haar 22ste ver
jaardag hoopt te vieren.
„Foto Max Koot".
BEVAN GAAT
VOORUIT
De gezondheidstoestand van
Aneurin Bevan, de plaatsvervan
gende leider van de Britse
labourpartij, blijft vooruitgaan,
zo is vrijdag in een bulletin be
kendgemaakt.
AMNESTIE IN IRAK
De Iraakse regering heeft een
amnestie afgekondigd waarvan
deserteurs van het leger kunnen
profiteren als zij zich binnen drie
maanden bij hun onderdeel mel
den.
Inmiddels is de wet, waarbij
de Iraakse joden van hun staats
burgerschap, vervallen werden
verklaard en hun eigendommen
geblokkeerd, ingetrokken. Ook
zijn alle beperkingen op de be
wegingsvrijheid van de joden op
geheven. Zij mogen weer naar
het buitenland gaan.
MacMillan in Zuid-Afrika.
De Britse eerste minister Mac
Millan, is vrijdag geïnstalleerd
als ere-opperhoofd van alle Ban-
toestammen in Noord-Transvaal.
Negentig stamhoofden en meer
dan 10.000 stamleden keken toe
toen het oudste stamhoofd Frank
Maseroemoele de Britse premier
een luipaardvel over de schou
ders legde.
Het vel is bijna 2% meier
lang. Het is een teken van ko
ninklijke waardigheid en hoe
langer het vel hoe machtiger
het opperhoofd.
MacMillan, die thans een be
zoek brengt aan Zuid-Afrika, het
laatste land van zijn Afrikaanse
tournee, nam voorts nog andere
geschenken in ontvangst.
r
fAdvertentie)
INOOUDSTRAAT 1M - TEL 312» TERNEUZEN
Oud-strijders
marcheerden door
Kasdah in Algiers
In Algiers hebben de
oud-strijders donder
dagochtend tijdens een
mars door de Kasbah
gepoogd de Mohamme
danen over te halen
zich achter de muiters
te scharen. De mars,
waarvan de foto een-
beeld geeft, had even
wel weinig resultaat.
President De Gaulle heeft vrijdagavond in zijn radio
rede gezegd: „Ik geef het leger bevel te gehoorzamen.
Ik zal niet toegeven. Ik ben de opperste leider. De wet
is twintig jaar lang in mijn persoon gevestigd geweest."
„Men moet er overal goed van doordrongen zijn dat
ik niet zal terugkomen van het besluit ten aanzien van
Algerië heb genomen. Zelfbeschikking is de enige
politiek die Frankrijk waardig is. Het is de enig mogelijke
oplossing, vastgesteld door de president van de republiek,
door de regering, goedgekeurd door het parlement en
aanvaard door het Franse volk".
„Sommige mensen in Algiers
zijn in opstand gekomen in een
poging om het volk, de staat en
mijzelf hun eisen op te leggen.
Zij hebben op dë politie gescho
ten, goede soldaten gedood en
de wapens geheven tegen het ge
zag van Frankrijk.
De zelfbeschikking is het enige
middel waardoor de Mohamme
danen zelf de duivel der afschei
ding kunnen uitbannen. Wat de
mogelijkheden van een of ande
re Franse oplossing betreft, ik
ben van mening dat die rustig
moeten worden uitgewerkt wan
neer de vrede eenmaal terugge
keerd is."
Generaal De Gaulle verklaar
de dat liij niet niet de Algerijnse
rebellen over liet politieke lot
van Algerije zal onderhandelen.
Hij wilde ook niet zeggen dat
het lot van de Algerijnen reeds
nu al beslist is. Zich richtend tot
de Fransen in Algerië zei hij:
„Hoe kunt u naar leugenaars en
samenzweerders luisteren die
beweren dat Frankrijk en De
Gaulle u met hun toekenning
van een vrije keuze aan de Alge
rijnen alleen willen laten, zich
uit Algerië willen terugtrekken
en het land aan de rebellie over
geven? Ik bezweer u de orde re
handhaven".
„Ik verzoek iedereen om mij
wat er ook 'gebeui-t te steunen
en allp Fransen om zich met
Frankrijk te herenigen. Terwijl
de schuldigen die ervan dromen
de macht aan zich te trekken,
zich mijn besluit over Algerije
als voorwendsel voorhouden,
moet het goed bekend zijn dat ik
niet zal wijken. Toegeven op dit
punt en onder deze omstandig
heden zou een verbranden van
alle troefkaarten zijn die we nog
steeds in Algerije in handen heb
ben. Bovendien zou het de staat
verzwakken"
Zich tot het leger wendend, zei
dë generaal: „Als ik vandaag
voor de televisie mijn uniform
heb aangetrokken, is dat om er
de nadruk op te leggen dat ik
zowel als generaal De Gaulle als
ook als uw staatshoofd spreekt".
„Uw opdracht is niet voor een
andere uitleg vatbaar: ge moet
de opstandige macht vernietigen
die Frankrijk van Algerije wil
scheiden en zijn dictatuur van
armoede en onvruchtbaarheid
aan dit land wil opleggen".
„Ik ben het aan wie alle Fran
se soldaten moeten gehoorzamen.
Ik ben het die het lot van het
land draagt. Ik geloof dat ik ge
hoorzaamd zal worden omdat ik
u ken, respecteer en van u houd,
en vertrouwen in generaal Chal-
le stel. En: omdat ik u voor
Frankrijk nodig heb.
„De gedelegeerd minister, De-
louvrier, die Frankrijk in Alge
rije vertegenwoordigt, en de op
perbevelhebber, generaal Challe,
hebben temidden van de opstand
in Algerije en de woedende agi
tatie niet onder hun verantwoor
delijkheid een geregelde strijd
willen doen ontbranden. Maar
geen soldaat mag zich ooit ook
maar passief met de opstand as
sociëren.. Ten slotte moet de open
bare orde worden hersteld. De
middelen om dit te bereiken kun
nen vele zijn. Maar uw taak moei
voleindigd worden. Ik heb gege
ven en ik geef daartoe het bevel.
„Frankrijk wil in Algerije een
vrede, die ook werkelijk vrede is.
Het wil er voor zorgen dat het
drama niet opnieuw begint en
het wil zo handelen dat het uit
eindelijk Algerië niet kwijtraakt,
wat voor ons en voor het Wes
ten een ramp zou betekenen. De
wereld, zelf ten prooi aan grote
crises, is getuige van deze strijd
waarin de onderscheidene tegen
over elkaar staande kampen zich
willen mengen. Het is duidelijk
dat de eenheid, de vooruitgang
en het prestige van het Franse
volk op het spel staan en dat zijn
toekomst gesloten is zolang het
Algerijnse vraagstuk niet opge
lost is. Met dit alles rekening
houdend heb ik uit naam van
Frankrijk het volgende besluit
genomen: de Algerijnen zullen
de vrije keus hebben over hun
lot. Na een zekere periode van
vrede als gevolg van een be
stand of van totale vernietiging
der rebellen kunnen zij hun
keuze bekend maken. Het zal
hun niet worden opgelegd. Maar
twee soorten mensen willen deze
vrije keuze niet. Allereerst de
rebellenorganisatie die slechts
een bestand wil wanneer ik met
hen over Algeries politieke lot
ga praten, wat ik niet doe. Dan
verder bepaalde Fransen van
origine, die willen dat ik van de
zelfbeschikking afzie en zeg dat
over het lot der Algerijnen al
beslist is. Ook dat doe ik niet.
En zo zijn er dus enkele in Alge
rije oproerig geworden.
Aanvankelijk geholpen door
een welgevallige onzekerheid bij
verscheidene militaire elementen,
en profiterende van angsten en
koortsige hartstochten nog opge
stookt door volksmenners, kre
gen deze oproerigen totnogtoe de
steun van een deel der Europese
bevolking, waarmee zij een sta
king tot stand wisten te bren
gen".
Algiers na de rede van
De Gaulle
Na de rede van De Gaulle kwa
men bewapende oproerlingen in
Algiers uit hun „vesting" en
riepen „Algerië is Frans".
Autorijders reden naar het
stadscentrum en lieten hun
claxons gaan op het ritme van
„Algeria Franqiase". Dit duurde
een kwartier nadat Dc Gaulle
zijn rede had beëindigd nog
voort. Sommige auto's voerden
de Franse vlag.
Territoriale eenheden in
Oran achter Franse leger
De territoriale eenheden
in Oran scharen zich achter
het leger na de oproep van
generaal Gamhiez cn gene
raal Dc Gaulle.
Arrestaties in West-Berlijn
In West-Berlijn zijn de laatste
dagen negen mensen aangehou
den wegens het doorgeven van
politiegeheimen aan de Oost
duitsers. Het zijn vier politie
mannen. drie voormalige politie
functionarissen en de echtgeno
ten van twee hunner.
De mijnramp in Zuid-Slavië
Men is vrijdag in Coalbrook,
waar 435 mijnwerkers al 8 dagen
opgesloten zitten in een mijn.
begonnen met twee kleine, maar
snel werkende diamantboren
gaten te maken in het gesteen
te om lucht te kunnen persen
naar de mannen in de ingestor
te mijngang. Deze twee boren
maken kleinere gaten dan de
grote boor, die men al direct na
de ramp op het gesteente had
gezet maar die maar langzaam
werkt.
Vonnissen in Zuid-Slavië
Een rechtbank in Zagreb heeft
vrijdag een pater Franciscaan
veroordeeld tot 15 jaar gevange
nisstraf en 13 anderen tot gevan
genisstraffen variërend van 10
maanden tot 11 jaar.
De veroordeelden zouden deel
uitgemaakt hebben van een groep
die samenzwering gesmeed had
om een onafhankelijk Kroatië te
stichten. (Kroatië is de op een
na grootste republiek van Zuid-
Slavië met een overwegend
Rooms-Katholieke bevolking.)
Zij zouden betrekkingen heb
ben gehad met Kroatische fascis
tisch gezinde ballingen van" de
Oèstasji-beweging, die in de
oorlog in Kroatië, onder Duitse
bescherming, heerste.
Advertentie
HA Z ET - F A BR IE KT N ZEVENBERGEN
WISSELVALLIG
In de nacht van donderdag op
vrijdag trok een depressie over
het zuidelijk deel van de Noord
zee naar de Duitse bocht. Ach
ter de depressie begon de baro
meter flink te stijgen, waardoor
de luchtdrukverschillen toena
men en de wind vrijdagmorgen
aan de kust de grens van storm
overschreed.
De depressie ging vergezeld
van een uitgebreid regengebied.
Een rug van hoge druk. die een
verbinding vormt tussen een
hogedrukgebied boven Noord-
Europa en een ander boven
Spanje, trekt langzaam naar
het oosten. Het wordt echter ge
volgd door een zwakke storing,
die vrijdagmiddag boven de
Ierse Zee aangekomen was.
Aanvankelijk zal er een kort
durende weersverbetering op
treden, maar later zal op de na
dering van de storing weer neer
slag vallen, die vooral in het
noorden van het land als
sneeuw naar beneden kan ko
men. Het temepratuurverloop
zal de komende 24 uur geen be
langrijke wijzigingen onder
gaan.
meegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond,
wisselvallig
half tot zwaar bewolkt met tijde
lijk regen of sneeuw. Over het
algemeen weinig verandering in
temperatuur. Meest matige, naar
zuidelijke richtingen draaiende
wind.
ZONDAG
31
JANUARI
v.m.
n.m.
Breskens
3.47
4.12
Terneuzen
4.22
4.47
Hans weert
5.02
5.27
Walsoorden
5.12
5.37
MAANDAG
1
FEBRUARI
v.m.
n.m.
Breskens
4.31
4.58
Terneuzen
5.06
533
Hansweert
5.46
6.13
Walsoorden
5.56
6.23
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Jan.
30 8.25
17.22
9.18
20.34
31 8.24
17.24
9.46
21.47
Febr.
1 8.22
17.26
10.12
22.57
2 8.21
17.28
10.37
3 8.19
17.29
1T.02
o]o4
4 8.18
17.31
11.29
1.09