De opneming van de schade in
T uindorp-Oostzaan
De Ronde-Tafel-Conferentie over
Belgisch Kongo
Fidel Castro laat Spaanse ambassa
deur uit Cuba zetten
Vliegtuigongeluk in Jamaica
Mislukte moordaanslag op „De Walletjes"
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
Ruim 600 ambtenaren zullen
schade gaan opnemen
Skah van Perzië
en Keizerin
bezoeken ziekenhuis
ÏYankerlng bij abonnement: Terneuzen.
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
Na 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct Losse nrs 9 ct,
DE VRIJ
VRIJDAG 22 JANUARI 1960
16e Jaargang Nr 4889
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Vergoeding door het Rampenfonds zal afhangen
van de medewerking van het gehele Nederlandse volk
Als de bewoners van Tuindorp-Oostzaan, zoals verwacht, eind
volgende week weer hun woningen betrekken, wordt voor hen de
belangrijke vraag urgent: Hoe wordt de vergoeding van de schade
geregeld
Evei. ;s na de stormramp van
1953 is het Nationaal Rampen
fonds ingeschakeld. Wat dit
fonds zal kunnen vergoeden
hangt af van de medewerking
van het gehele Nederlandse
volk. Het rampenfonds heeft
de schade op dertien miljoen
AANKLACHT
TEGEN ADENAUER
INGEDIEND
Een 31-jarige politieman,
Horst Schmidt, te Hamburg
heeft te Bonn een aanklacht
tegen bondskanselier Adenauer
ingediend wegens diens opmer
king in een radiotoespraak dat
anti-semitische kladderaars ter
plaatse een flink pak slaag
moet worden toegediend.
Schmidt is van mening dat
Adenauer hiermee aanzette tot
een strafbare handeling.
Indien de openbare aanklager
te Bonn de zaak ontvankelijk
verklaart, zal om opheffing van
de parlementaire onschendoaar-
heid van de bondskanselier, die
lid van de bondsdag is, worden
verzocht.
LOEMOEMBA
VRIJGELATEN
Naar donderdagavond in ■Kon
golese delegatiekringen in Brus
scl wordt vernomen zou de lei
der van de nationale Kongolese
beweging in Stanleystad, op vrije
voeten zijn gesteld.
Volgens eerder op de dag uit
Leopoldstad ontvangen berich
ten werd deze politieke leider
veroordeeld tot zes maanden ge
vangenisstraf wegens opruiende
activiteit. Hij heeft reeds drie
maanden in voorarrest doorge
bracht.
De zeven afgevaardigden van
de beweging van Loemoemba
hebben donderdagochtend in
Brussel medegedeeld niet aan de
R. T. C. over de Kongo te zullen
deelnemen, indien Loemoemba
niet op vrije voeten zou worden
gesteld.
In het bericht over de vrij
lating, dat donderdagavond dooi
de Belgische radio werd uitge
zonden, wordt niet gezegd of
Loemoemba naar Brussel zal mo
gen vertrekken om alsnog aan
de woensdag begonnen bespre
kingen deel te nemen.
In officiële Belgische kringen
zei men donderdag van de vrij
lating van Loemoemba niets af te
weten.
Z. M. de sjah van Perzië en
keizerin Farah Diba hebben in
Teheran een bezoek gebracht
aan het Farabi-ziekenhuis, bij
welk bezoek aan de sjah is
verzocht de titel van erepresi
dent van het Perzische Instituut
van Oogheelkundige te accep
teren.
Een lid van de ziekenhuisstaf
kust hier de hand van de
keizerin.
gulden geraamd. Ook uit andere
bronnen kan hulp worden ver
wacht. aldus een mededeling
van de gemeentelijke dienst
voor sociale zaken aan de be
woners van Tuindorp-Oostzaan.
Om zo snel mogelijk de scha
de gedetailleerd te kunnen
vaststellen zullen onmiddellijk
vijf- a zeshonderd ambtenaren
de schade komen opnemen. El
ke enqueteur zal per dag vijf
woningen bezoeken om tezamen
met de bewoner de schade glo
baal vast te stellen. Verwacht
wordt dat dit twee dagen zal
kosten. Maandagavond a.s. zul
len deze enqueteurs op het stad
huis instructies krijgen voor
hun werk.
Alle geëvacueerden, wier
adres bekend is, zullen van de
gemeente maandag a.s. een bro
chure van zestien pagina's toe
gezonden krijgen waarin alle
bijzonderheden over de hulpver
lening, schaderegeling enz. uit
voerig staan vermeld.
Het rampenfonds heeft zoals
bekend de overstroming tot
nationale ramp verklaard; de
regering heeft zich daarover
nog niet officieel uitgesproken.
Jeugd kollekteerde
Vijf jongens en vijf meisjes
van het jeugdcomité van actie,
dat met goedkeuring van het
Nationaal Rampenfonds en on
der auspiciën van het Koningin
Wilhelminafonds in Amster
dam voor de slachtoffers van de
overstroming in Amsterdam
Noord heeft gecollecteerd, zijn
gisterochtend naar het Amster
damse stadhuis getogen en heb
ben daar vol trots het eerste
tastbare resultaat van hun werk
5000,aan burgemeester
Van Hall aangeboden. De 16-
jarige voorzitter van het comi
té, Jeroen Noordervliet, voerde
daarbij het woord.
Petroleum voor Tuindorp
Een te 's-Gravenhage geves
tigde oliemaatschappij (Caitex)
heeft besloten twintigduizend
liter petroleum gratis ter be
schikking te stellen van de be
woners van Tuindorp-Oostzaan.
Via de centrale verzorgings-
dienst van de gemeente Amster
dam zal de oliemaatschappij
twaalfhonderd blikken met vier
liter petroleum voor gratis dis
tributie beschikbaar stellen. De
rest, 15.200 liter, zullen de ver
kopers van de maatschappij
gratis uitdelen zodra de bewo
ners in hun huizen zijn terug
gekeerd.
MacMILLAN ONTMOET
VERZET OP ZIJN REIS
DOOR AFRIKA
Premier MacMillan van Enge
land, die op het ogenblik een
reis door Afrika maakt en don
derdag in Noord-Rhodesia o.m.
besprekingen zal voeren met
de voornaamste politieke par
tijen in dit gebied, bevindt zich
tussen twee vuren.
Enerzijds is hem door de
verenigde nationale onafhanke-
lijkheidspartij een splintergroep
van het machtige Afrikaanse
nationale congres in Noord-
Rhodesia een memorandum
overhandigd, waarin met bittere
strijd wordt gedreigd, zo de
Afrikanen dit jaar niet ter stem
bus zullen gaan om zelf over
hun toekomst te beslissen.
Daarvoor was de Britse pre
mier door de in oppositie zijnde
dominionpartij van Zuid-RIiode-
sia gewaarschuwd dat Zuid-
Rnodesia misschien uit de fe
deratie met Noord-Rhodesia en
Njassaland zal treden als de
veiligheid van de Europeanen
niet gewaarborgd wordt.
De partij zegt in een verkla
ring dat Engeland vastbesloten
is om Noord-Rhodesia en
Njassaland regeringen van in
heemsen te geven en dat dit
tengevolge zal hebben dat de
federale regering beheerst
wordt door Afrikanen.
Discontoverhoging
in Engeland
Het disconto van de Bank of
England is gisteren onmiddellijk
ingaande met een vol procent
verhoogd van 4 op 5 pet.
Reeds b>-ouk in het Kongolese eenheidsfront
Reeds op de tweede dag van de ronde-tafel-conferentie in Brus
sel wordt het aan de vooravond van de besprekingen gevormde
„eenheidsfront" van de heterogene Kongolese delegatie aan een
proef onderworpen. Oorzaak daarvan is het besluit van de volge
lingen van de donderdag in Stanleystad in de Kongo tot zes maan
den gevangenisstraf veroordeelde Kongolese leider Loemoemba niet
aan de ronde-tafel-conferentie te zullen deelnemen, indien deze
niet in vrijheid wordt gesteld en aan de Brusselse besprekingen
kan deelnemen.
Loemoemba, de voorzitter van
de in Stanleystad en omgeving
invloedrijke nationale Kongole
se beweging, werd donderdag
deze straf opgelegd wegens op
ruiende activiteit. Zijn partij
zou op de R. T. C. worden ver
tegenwoordigd door zeven afge
vaardigden, van wie vier advi
seurs.
In antwoord op vragen over
het verloop van de besprekingen
op de R. T. C. van donder
dagochtend werd van Belgische
zijde medegedeeld, dat „reeds
van een breuk in het Kongolese
eenheidsfront is gebleken". Het
is nog niet bekend, of dit bete
kent, dat de Kongolezen het
voorbeeld van Loemoemba's vol
gelingen niet zullen volgen.
Overigens houdt de conferen
tie zich nog steeds bezig met
allerlei procedurekwesties. Pas
in de loop van de volgende da
gen zullen de volgende twee
belangrijke kwesties aan de orde
komen
1. Zal de conferentie een ad
viserende taak blijven houden,
zoals door de Belgische regering
is beoogd, of zal de conferentie
beslissende bevoegdheden krij
gen, zoals de Kongolezen heb
ben geëist?
2. De vraag of overeenstem
ming kan worden bereikt over
de eenheid van het onafhanke
lijke Kongo, of dat de bestaande
tegenstellingen onder de Kongo
lezen zelf tot versnippering 'zal
leiden, waartegen trouwens mi
nister-president Eyskens woens
dagochtend in zijn openingsrede
waarschuwde.
In Belgische kringen wordt de
tweede vraag als het belangrijke
punt van de conferentie be
schouwd. In het bijzonder wordt
daarbij gewezen op de bestaan
de tendenties in de afvaardiging
van Katanga, de provincie
die bijna tweederde van de
waarde van de totale uitvoer op
brengt en waar stemmen zijn
opgegaan tot de stichting van
een eigen staat.
Overigens werd er in Belgi
sche kringen op gewezen, dat
het niet de vraag is, of, maar
wanneer de souvereiniteit aan
de Kongolezen zal worden over
gedragen. „Ook met het oog op
de economische zekerheden voor
het bedrijfsleven zouden wij lie
ver over drie, dan over negen
maanden het bestuur overdra
gen," aldus zeide men.
De Belgische regering zal haar
voortbestaan verbinden aan de
uitvoering van de wetsontwer
pen, die zij als resultaat van ,1e
ronde-tafel-conferentie bij het
parlement zal indienen.
Dit heeft de Belgische
minister voor Kongo, De Schrij
ver, donderdag op de conferen
tie over de politieke toekomst
van Belgisch Kongo meegedeeld.
Deze verklaring wordt in con
ferentiekringen gezien als een
antwoord op de Kongolese eis
dat de aanbevelingen van de
R. T. C. voor de Belgische rege
ring en het parlement een bin-
NOORSE TANKER UIT
DE MOEILIJKHEDEN
Het machinekamerpersoneel
van de 15.797 ton grote Noorse
tanker „Tank Empress" is er
gisteravond in geslaagd, de
schade aan de voortstuwingsin
stallatie met eigen middelen te
herstellen. De „Tank Empress'
lag sinds woensdagmiddag op
15 mijl ten noordwesten van
het lichtschip Texel. De zee
sleepboten „Holland" van Dcek-
sen op Terschelling, en
„Cycloop" en „Hector" van
Wijsmuller te IJmuiden zijn
naar de thuishaven terugge
keerd. De tanker is onderweg
gegaan naar het Kielerkanaal
om in Zweden verder gerepa
reerd te worden.
Geschenken voor
Prinses Margriet
Een deputatie van
het Prinses Mar
griet Fonds heeft
H. K. H. Prinses
Margriet woens
dag in het paleis
Soestdijk een ver
jaarsgeschenk
aangeboden, be
staande uit een
boek en een ver
jaardagstaart.
De foto toont tij
dens deze plech
tigheid van links
naar rechts: de
tienjarige twee
lingbroertjes Jo
hannes Cornelis
en Taerts Doeke
de Boer. Mej. A.
Ingen Housz en
Prinses Margriet.
dend karakter zullen hebben.
In de Kongolese kringen acht
men inwilliging van deze eis een
voorwaarde voor het slagen van
de conferentie.
Naar een Belgische woord
voerder na afloop van de bespre
kingen van donderdag, die heden
middag zullen worden voortge
zet, meedeelde heeft de leider
van iict nationalistische kartel,
Kasavoeboe, op de conferentie de
eis herhaald dat op basis van de
in de komende dagen te vormen
wetgeving zonder verder uitstel
wordt gevormd.
Ook andere Kongolese afge
vaardigden legden donderdag
verklaringen af, die eisen tot
het spoedig verkrijgen van de
onafhankelijkheid inhouden.
Cubaanse gezant in Madrid
teruggeroepen
De Cubaanse premier Fidel
Castro heeft de Spaanse ambas
sadeur te Havanna, Juan Pablo
de Lojendio, markies van Vellis-
ca, 24 uur gegeven om Cuba te
verlaten.
Dit geschiedde nadat de am
bassadeur zich onverwachts in
liet met een televisie-uitzending,
waarin Castro vragen werden ge
steld.
De Spaanse ambassadeur, die
niet was uitgenodigd om de uit
zending bij te wonen, onderbrak
deze met de verklaring dat hij
erin beschimpt werd.
President Dorticos verklaarde
dat de Cubaanse regering offi
cieel had besloten de ambassa
deur uit het land te zetten.
Fidel Castro verklaarde nog
dat de Cubaanse ambassadeur in
Spanje. José Miro Cardona, on
verwijld terug zal worden geroe
pen, „waarna wij de ontstane
toestand zullen bestuderen".
Belangrijkste diplomatieke
incident
In Havanna beschouwt men
het gebeuren als het belangrijk
ste diplomatieke incident sedert
Castro's machtsoverneming.
De ambassadeur zou zich heb
ben opgewonden over een uit
lating van Castro dat de Spaan-
(Adv.)
se ambassade betrokken was bij
bepaalde contra-revolutionaire
handelingen.
De markies was de studio
ingerend en had zich met ge
weld een weg naar de camera's
gezocht om daar zijn mening
te laten horen. Het voorval
duurde een kwartier, waarna
de uitzending werd gestaakt en
de ambassadeur naar buiten
werd geleid.
Castro kreeg nog gelegenheid
de kijkers te vertellen dat de
ambassadeur „een falangist", on
eerbiedig. onbeleefd, en een ver
tegenwoordiger van de tirannie
die het Spaanse volk al langer
dan 20 jaar onderdrukt" was.
De ambassadeur liet donder
dagochtend een verklaring uit
geven waarin hij stelde na de ge
wraakte „lasterlijke opmerkin
gen" naar de studio te zijn ge
gaan om de programmaleiding te
vragen hem gelegenheid te geven
de aantijgingen van Fidel Castro
te weerspreken, hetgeen hem
door de premier en anderen ge
weigerd was. „Desondanks kon
men toch niet verhinderen dat
het Cubaanse volk mijn protest
tegen de laster te horen kreeg",
aldus de ambassadeur,
ap stf'M sairpeui aa 'uaguippueq
De Cubaanse gezant in Madrid
is voor overleg naar Cuba terug
geroepen. Hij is gisteren naar
Havanna vertrokken.
37 personen kwamen om
het leven; vier passagiers
en vijf bemanningsleden
overleefden de ramp
Een Supereonstellation van (le
luchtvaartmaatschappij „Avian-
ca" met 46 mensen aan boord is
gisterochtend in de Montego
Baai van Jamaica (Brits-West-
Indië) neergestort. Een woord
voerder van Pan American deel
de mee dat 37 mensen zijn om
gekomen. De overlevenden zijn
vier passagiers en vijf beman
ningsleden. Het toestel was op
weg van New York naar Colom
bia.
„Avianca" is een dochtermaat
schappij van de Pan American
World Airways. Het toestel was
in Miami opgehouden voor een
reparatie aan de motoren.
In de afgelopen dagen zijn
drie lijnvliegtuigen neerge
stort. Een Caravelle van de
S. A.S. nabij Ankara met een
verlies van 42 mensenlevens,
een Viscount nabij Holdcrott in
Virginia (50 doden) en thans
het toestel van „Avianca".
Slachtoffer kwam na een uur bewusteloos te hebben
gelegen weer bij
Gisternacht hoeft een nog onbekende man gepoogd door middel
van wurging de 25-jarige mej. Trijntje P., een bewoonster van „De
Walletjes" te Amsterdam, van het leven te beroven. De vrouw ge
raakte bewusteloos en kwam pas geruime tijd later weer bij kennis.
Zij waarschuwde toen de kaïnerverhuurster.
De vrouw werd naar het Bin
nengasthuis vervoerd. Pas in de
middag heeft de recherche haar
in het ziekenhuis kunnen ver
horen. De politie neemt aan dat
de dader in de mening heeft
verkeerd, da.t zijn slachtoffer
dood was. Uit de kamer van de
vrouw is geld verdwenen.
Met een door het gebeurde
nauwelijks aangetast moreel,
aldus een rechercheur van het
bureau Warmoesstraat, heeft
Tini, zoals men het slachtoffer
in de buurt noemt, gistermiddag
in het Binnengasthuis verklaard
wat zij zich herinneren kon. In
een cafe aan de zeedijk, waar
zij zelf omstreeks half twee
's nachts naar toe was gegaan,
kwam om kwart voor twee een
man binnen, die volgens haar
de dader is. Ze kwam met hem
in gesprek en toen het café een
kwartter later gesloten werd,
ping het tweetal per auto naar
A Oude Zijds Voorburgwal 169.
waar Tini sinds kort een ge
huurde kamer op de eerste ver
dieping bewoont. De auto werd
door een tweede man bestuurd.
Het was geen taxi, aldus de re
cherche.
Omstreeks 3 uur 's nachts
deed de man een poging haar
te wurgen. Hij drukte haar met
beide handen zo hard de keel
dicht, dat het strottenhoofd
verwondingen opliep en zij vrij
wel terstond, zonder een kik te
kunnen geven, bewusteloos raak.
te.
Om 4 uur kwam ze echter
weer bij. De man was verdwe
nen. Boven haa.r linker siaap
had ze een gapende wond, waar
uit bloed droop. De recherche
neemt aan, dat de dader haar
met een kleine stenen asbak,
die in de kamer stond, een klap
heeft toegebracht. Van die as
bak zijn tenminste scherven
naast haar aangetroffen.
Ze waarschuwde daarna het
echtpaar van wie ze de kamer
heeft gehuurd, de politie werd
opgebeld en kort daarna werd
ze naar het Binnengasthuis ge
bracht. Ze is niet ernstig ge
wond, al moet het strottenhoofd
nauwkeurige verzorging hebben.
Het slachtoffer kon van de
man geen naam, adres of be
roep opgeven. Wel verstrekte zij
de recherche een vaag signale
ment. Volgens haar is hij een
Nederlander, die met een zuide
lijk accent spreekt. Hij zou uit
haar handtas 40,tot 50,
hebben gestolen.
De recherche bracht gister
avond een bezoek aan het café
aan de zeedijk in de hoop van
de kelners of andere bezoekers
iets over identiteit van de man
te weten te komen.
500 gevallen van anti
semitisme in 34 landen
Volgens een rapport van het
Joodse wereldcongres hebben
zich sinds 25 december van het
vorige jaar meer dan 500 geval
len van antisemitisme in 34 lan-
len voorgedaan.
Dit rapport zal aan de be
stuurscommissie van het con
gres, dat op 1 en 2 februari in
Amsterdam bijeen zal komen,
worden voorgelegd.
De meeste gevallen deden
zich voor in West-Duitsland;
daarna volgens de V.S.. Italië
Engeland, Frankrijk en Zweden.
Dinsdag stortte in Turkije een
vliegtuig van de Amerikaanse
marine met 16 mensen neer.
Reddingsploegen hebben dit
nog niet bereikt.
Nederlanders onder
de overlevenden
De ,,Avianca"-luchtvaartmaat-
schappij heeft meegedaeid dat
tot de overlevende passagiers van
het neergestorte vliegtuig twee
Nederlanders behoren.
Het Britse persbureau Reuter
geeft als hun namen: N. Wytzes
en R. Loven, beiden afkomstig
uit Den Haag, maar resp. wo
nend in Virginia en Washington.
Uit het zuidwesten naderde de
voorste begrenzing van zachte
lucht, afkomstig van de Golf van
Biscaye. Dit warmtefront werd
voorafgegaan door zuidoostelijke
winden die de gehele dag koude
lucht van het vasteland aanvoer
den, waarin het kwik tot om
streeks 2 graden opliep. Boven
dien viel de neerslag af en toe
in de vorm van sneeuw.
In de zachte lucht steeg het
kwik in Frankrijk op vele plaat
sen tot 14 graden, aan de voet
van de Pyreneën zelfs tot 18 a
20 graden.
In de loop van de avond drong
de zachtere lucht ook Nederland
binnen hetgeen naast een belang
rijke temperatuurstijging ook
motregen en mist veroorzaakte.
Het komende etmaal blijven wij
ons in de zachte lucht bevinden
die met zuidwestelijke winden
wordt aangevoerd. Aan de kust
kan de wind tijdelijk tot hard
toenemen.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot vrijdagavond.
Zacht weer
Zacht weer en half tot zwaar
bewolkt met tijdelijk enige regen
en in de ochtend plaatselijk mist.
Matige tot krachtige, aan de kust
af en toe harde zuidwestelijke
wind.
ZATERDAG 23 JANUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
8.22
8.57
9.37
9.47
n.m.
9.16
9.51
10.31
10.41
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Jan.
23
8.35
17.09
3.10
12.54
24
8.33
17.11
4.23
13.38
25
8.32
17.13
5.32
14.32
26
8.31
17.15
6.34
15.36
