MARGARINE
Binnenlands nieuws
SPECIALE
DE KOFFIE- EN THEEZAAK
2 pakken Vruchtenwafels
samen 85 ct.
2 pakken Afwasmiddel
samen 40 ct.
2 pakken Wolwasmiddel
samen 60 Ct.
2 stukken Overvette zeep
samen 55 ct.
Mr.
„vrijere
n over
dr. Van Rhij
of geleide loonpolitiek
Eisenhower
ontmoet Kozlof
Radio en Televisie
Supermargarine. pakje 45 ct.
Fijnste margarine. pakje 40 ct.
Plantenmargarinepakje 44 ct.
Zuiver gesmolten Yet pakje 46 ct.
Minimum-lonen nauwelijks uitvoerbaar
Donderdag 2 juli 1959
VRIJE ZE!
15e jaargang no. 4717
reclame
de Gruy ter
Geldig tot en met 7 juli 1959
(extra margarine uitgezonderd)
U kunt zo dikwijls profiteren als U wilt.
59070*
De berg der vrijere loonvor
ming heeft een muisje en nog
wel een gevaarlijk muisje ge
baard. Het in de regeringsnota
voorgestelde systeem geeft
slechts een beperkte vrijheid; het
vraagt voor een goede doorvoe
ring een sterk overheidsingrijpen
en het brengt bjj mislukking vrij
wel zeker opnieuw een beste
dingsbeperking en werkloosheid,
aldus de conclusie van de oud-
staatssecretaris van Sociale Za
ken, mr. dr. A. A. van Rhijn, in
een gisteren voor de Afdeling
Veldhoven (N.-Br.) van de Partij
van de Arbeid gehouden rede.
De heer Van Rhijn ontraadt
daarom het z.i. bedenkelijke
avontuur van een vrijere loon
vorming en hij zou „de beproef
de methode van de geleide loon
politiek die ons na de oorlog tel
kens meer welvaart heeft ge
bracht", willen handhaven.
De oud-staatssecretaris acht
het van belang dat de regering
in haar nota een uiteenzetting
heeft gegeven van een systeem
van vrijere loonvorming, maar
daardoor komen de bezwaren te
duidelijker uit. De ervaring heeft
geleerd, zo zeide de heer Van
Rhijn, dat een poging tot vrijere
loonpolitiek in 1956 geen succes
is geweest. Als oorzaak wordt
genoemd de destijds bestaande
spanning op de arbeidsmarkt,
maar die spanningen beginnen
zich thans in toenemende mate
te doen gelden.
Ongunstig werkt ook het feit,
dat de nota op de vrijere loon
vorming een hypotheek heeft ge
legd, door reeds per 1 januari a.s.
een huurverhoging van twintig
procent en een afschaffing van
de melksubsidie aan te kondigen.
Voor het doorvoeren hiervan zal
een loonsverhoging van 2,5 pro
cent (maar met een minimum
van 3,504) en een verhoging
van de kinderbijslagpremie met
één procent nodig zijn. Voorts
moet dan nog de huurtoeslag
1957 van ruim 1,5 procent in de
lonen worden verdisconteerd.
Door deze maatregelen wordt
een groot deel der beschikbare
ruimte gereserveerd voor de
compensatie der huurverhoging
en melksubsidie, zonder dat hier
door voor de arbeider enige reële
verbetering ontstaat, terwijl de
opheffing der bestedingsbeper
king vooral voor de „minimum-
lijders" wordt teruggedrongen,
aldus de heer Van Rhijn.
De vrijere loonvorming van de
regeringsnota brengt In wezen
slechts een schim van vrijheid
volgens de heer Van Rhijn. De
loonsverhogingen worden aan
tal van beperkingen gebonden,
o.a. betaling der loonsverhoging
uit de arbeidsproduktiviteit, geen
prijsverhogingen, geen loonsver
hogingen die teveel uitschieten,
enz.
Daardoor zullen de arbeiders
leiders in vele gevallen in een
moeilijke positie geraken. De
heer Van Rhijn vroeg zich af,
hoe zij b.v. wanneer de werkge
vers menen dat de arbeidspro
duktiviteit geen loonsverhoging
toestaat, het tegendeel kunnen
aantonen.
De regering verwacht, dat het
„wijze college van rijksbemidde
laars" in alle gevallen wel de op
lossing zal brengen, maar een
dergelijke verzwaring van de
taak van dit college betekent
geen afneming der overheidsbe
moeienis, zoals wordt beoogt,
maar een toeneming daarvan.
Bovendien is de hier aan dat col
lege opgedragen taak nauwelijks
uitvoerbaar. Een nauwkeurige
meting der arbeidsproduktiviteit
is niet mogelijk zonder duidelijke
spelregels, die gegrond zijn op
tal van gegevens (datum van
vergelijking enz.). Voorts zal
toch ook een loonsverhoging
moeten worden toegekend in die
sectoren, waar geen vermeerde
ring der arbeidsproduktiviteit
mogelijk blijkt, wanneer men de
desbetreffende arbeiders niet
wil duperen. Ook staat de heer
Van Rhijn sceptisch tegenover de
mogelijkheid om prijsverhogin-
ook andere kostenfactoren dan
gen voldoende te keren. Immers
het loon (bijv. grondstoffenprij-
zen) beïnvloeden de kostprijzen
en de overheid beschikt slechts
over een zwak controle-apparaat.
Prijsverlagingen, waarop de
regering kennelijk ook rekent,
zijn gezien de ervaringen van
het recente verleden vrij zeker
niet te verwachten.
In tegenstelling met het pro
gram van deze regering betekent
het overwegen van een wetelijke
regeling van het minimumloon
ook een belangrijke uitbreiding
van de taak van de overheid.
Van te hoog vastgestelde mini
mumlonen zal een opstuwende
werking op de lonen van hogere
groepen uitgaan, met het gevaar
van een nieuwe overbesteding en
werkloosheid. De minimumlonen
zullen gedifferentieerd moeten
zijn, hetgeen een groot apparaat
vraagt.
Een halve eeuw geleden, zo
bracht mr. dr. Van Rhijn in her
innering, was het stelsel van
wettelijke minimumlonen in trek,
o.a. voor verbetering van de ar
beidsvoorwaarden in de z.g.
„seating-industries". Het lijkt
een anarchronisme, dat de rege
ring thans overweegt dit systeem
in onze normale loonvorming in
te bouwen.
Graf van Vikingschepen
De Roskulde-baai in Dene
marken blijkt een waar graf van
Vikingschepen te zijn. Gedeelten
van die in oude tijden gezonken
schepen zijn reeds omhoog ge
bracht en in het nationaal mu
seum ondergebracht. Men heeft
echter tot nog toe geen compleet
schip kunnen bergen. Het zou
hier gaan om handelsschepen die
met opzet door ze met stenen te
verzwaren tot zinken zouden zijn
gebracht, dwars over het vaar
water, mogelijk als verdedigings
maatregel tegen invallers.
De Deense kikvorsman-geleer
de dr. Olaf Olsen is van plan een
diepgaand onderzoek naar een
aantal wrakken, waaronder wel
van twintig meter lang, in te
stellen. Men wil proberen een
van de schepen, van een duizend
jaar oud, in zijn geheel aan de
oppervlakte te brengen. Het ver
eist echter veel zorg en overleg
om zo'n schip, waarvan de ijzeren
bouten en spijkers in de loop van
de tijd zijn weggeroest, onder het
ophalen niet uit elkaar te doen
vallen.
MILITAIRE DIENST
VAN ONDERWIJZERS
In het afgelopen jaar is aan
ruim 200 onderwijzers uitstel van
eerste oefening voor de militaire
dienst verleend. De minister van
Defensie heeft thans aan zijn
ambtgenoot van Onderwijs Kun
sten en Wetenschappen meege
deeld, dat aan deze onderwijzers
vrijstelling zal worden gegeven,
indien het uitstel in de eerste
plaats was verleend omdat de be
trokken onderwijzer bij het on
derwijs een plaats innam welke
beslist niet onvervuld kon wor
den gelaten. Op deze plaats moet
hij ook thans nog onmisbaar zijn
en in zijn vervanging moet op
generlei wijze kunnen worden
voorzien. Voorts moet hij nog
niet in werkelijke dienst zijn of
zijn geweest. Verder heeft de
minister van Defensie medege-
1956/1960 hoogstens aan enkele
tientallen onderwijzers uitstel van
eerste oefening kan worden ver
leend. De betrokkene moet dan
een facature vervullen of gaan
vervullen aan een twee- of drie-
mansschool bij 't gewoon-, voort
gezet- of uitgebreid lager onder
wijs in Zeeland, op de Zuidhol
landse eilanden of in een afge-
'egen gehucht in het overige ge
deelte van het land.
SPANBROEK EN OPMEER
VANDAAG EEN GEMEENTE
De gemeenten Spanbroek en
Opmeer, gelegen tussen Alkmaar
en Medemblik, zijn met ingang
van vandaag verenigd tot één ge
meente, genaamd Opmeer. De
beide gemeentebesturen worden
eveneens tot één gemeentebe
stuur samengesmolten, dat zich
zal vestigen in het raadhuis van
-Spanbroek. In het gemeentehuis
van Opmeer zal te zijner tijd een
gemeentelijke dienst worden on
dergebracht.
In verband met deze ontwikke
ling is dus de situatie ontstaan,
dat men correspondentie voorde
nieuwe gemeente zal moeten
richten tot B. en W. van Opmeer
te Spanbroek.
SENSATIE VOOR DE
BIOSCOOP
Maandagavond om elf uur
hioesten twee burgers in actie
komen, toen zij een man uit het
„Beurstheater" in Groningen za
gen komen, die een vrouw met
rich meesleurde. Zij schoten toe
en wisten de vrouw, die luid om
hulp gilde, te ontzetten. De man
gaven ze over aan de politie voor
wie hij geen onbekende is.
Het bleek, dat de vrouw, de
bedrijfsleidster van de bioscoop,
een tas met 500, een deel van
de kassa-opbrengst in de kassa
had neergezet, toen zij om elf
uur nog even een kijkje nam in
de grote zaal. Toen ze terug
kwam zag ze de man met haar
tas verdwijnen. Ze begon hard
om hulp te roepen en wist de
man nog juist te grijpen. Hij
kon haar niet kwijt raken en
sleurde haar mee naar buiten.
Daar wisten de beide burgers
hem te overmeesteren. De man
is opgesloten en ter beschikking
van de officier van justitie ge
steld.
DIEREN BIJ RAKETPROEVEN
De Nederlandse bond tot be
strijding der visiesectie heeft tij
dens de onlangs in Amsterdam
gehouden jaarvergadering afkeu
ring uitgesproken over het ge
bruik van dieren bij raketproe
ven van de Ver. Staten.
In het protest wordt gezegd
dat de bond zijn teleurstelling be
tuigt over het feit dat het gebrui
ken van levende dieren steeds
als vanzelfsprekend wordt be
schouwd „hetgeen blijkt uit de
grote publiciteit in de pers, zon
der enige kritiek".
Tijdelijk ononthoud op
verkeersweg naar Berlijn
Maandagavond om acht uur
is plotseling vertraging in het
verkeer van West-Berlijn naar
West-Duitsland, als gevolg van
verscherpte controle bij de
Oostduitse post Babelsberg.
Binnen enkele uren stond er
een file auto's van vijf kilome
ter lengte. In de richting Ber
lijn bleef het verkeer normaal
doorgaan. Het is voor het eerst
in geruime tijd dat er vertra
ging ontstaat. De reden van de
verscherpte contróle is niet be
kend.
Een woordvoerder van de
Westberlijnse politie verklaarde,
dat de vrachtauto's alleen maar
worden aangehouden „om ons
in moeilijkheden te brengen."
De vertraging bij de controle
van het verkeer tussen West-
Berlijn en West-Duitsland bij
Babelsberg is in de vroege och
tenduren van dinsdag opgehe
ven.
President Eisenhower heeft
een bezoek gebracht aan de
Russische handelstentoonstel
ling in het Coliseum in New
York. Hij werd rondgeleid door
de Sowjet-vice-premier Kozlof,
die voor de opening naar New
York is gekomen en die later
naar Washington zal gaan
voor besprekingen met de Ame
rikaanse leiders.
Ondanks de voorzorgsmaatre
gelen van de politie waren een
200 journalisten en fotografen
er in geslaagd tot de Sowjet-
tentoonstelling door te dringen
toen de president zijn bezoek
aflegde. Zij drongen zó op dat
de president slechts weinig van
de tentoonstelling te zien kreeg.
Met enige moeite slaagde
Kozlof er in hem in het voor
bijgaan te wijzen op modellen
van spoetniks en loeniks, die
een ereplaats hadden gekregen,
en op modellen van de atoom
ijsbreker „Lenin" en nieuwe
Russische vliegtuigen.
Bij het afscheid verklaarde
Eisenhower, dat hij graag nog
eens zou terugkomen om de
expositie op zijn gemak te bekij
ken. Kozlof bood hem zijn ver
ontschuldigingen aan voor het
gedrang doch Eisenhower stel
de hem gerust; hij was dat ge
wend.
„We gebruiken in Amerika
geen gas of gummistokken te
gen journalisten," zei hij.
De opening van de tentoon
stelling door Kozlof werd bijge
woond door vice-president
Nixon.
Kozlof zei dat de tentoonstel-
Een raketbrandweer
Een Britse maatschappij heeft
een vliegende raketbrandweer
gemaakt die in veertig secon-
een brand op acht kilometer af
stand kan bereiken. Het onbe
mande apparaat lijkt op een
straalvliegtuig met een hef-
schroef. Door een druk op de
knop gaat een raket werken en
koerst het apparaat, „Firefly"
genaamd, naar de plaats van
de brand. Daar aangekomen,
komt de hefschroef in werking
en spuit het apparaat 1.000 kg.
vloeistof in het vuur. De brand
weer functioneert automatisch
door middel van elektronische
apparaten.
ling bewijst dat de Sowjet-Unie
een reusachtige vreedzame
strijd voert om Amerika in te
halen wat betreft de produktie
per hoofd van de bevolking.
Dat is onze uitdaging aan U,
een vreedzame uitdaging, geen
beroep op de wapens, zo zei hij.
Nixon verklaarde daarop dat
de Amerikanen evenzeer naar
vrede verlangen als de Sowjet-
burgers. Deze tentoonstelling
biedt, evenals de komende
Amerikaanse tentoonstelling in
Moskou, een unieke gelegenheid
om de tussen onze volken en
regeringen bestaande misver
standen te verminderen en de
zaak van de vrede te bevorde
ren, zei hij.
Nixon waarschuwde, dat er
geen toverformule voor het re
gelen van de fundamentele ge
schillen in belangen en ideolo
gie tussen Amerika en de Sow
jet-Unie bestaat. De weg die
naar de vrede voert is lang en
moeilijk, er is veel geduld en be
grip nodig om hem te kunnen
afleggen.
De New Yorkse ochtendbla
den hebben Kozlofs bezoek met
gemengde gevoelens ontvangen.
De „New York Times" drong er
bij Kozlof en de andere Sowj et-
leiders op aan zich meer op
recht te betonen en de „New
York Daily News" wilde hem
geen welkom toeroepen als „nog
een boodschapper van een vij
andelijk land." De „New York
Mirror" schreef dat Genève
zulk „een totale mislukking was
dat er veel gesproken zal moe
ten worden om het kwaad door
Gromiko's stenen gezicht aan
gericht, weer ongedaan te ma
ken."
Een van de belangrijkste per
sonen uit het gevolg van Koz
lof heeft gezegd dat de Sowjet-
Unie deze week een actie zal be
ginnen ter vergroting van de
uitvoer uit de Sowjet-Unie
naar de Ver. Staten, aldus
meldt de „New York Times1
dinsdag.
Verder meldt het blad dat
Kozlof maandag tijdens een
maaltijd met vooraanstaande
personen uit de Amerikaanse
handelswereld heeft gezegd dat
uitbreiding van de Amerikaans-
Russische handel één van de
belangrijkste doelen van zijn
reis naar Amerika is.
VRIJDAG 3 JULI
HILVERSUM I.: 7.00 Nws.;
7.10 Gym.; 7.20 Gram.; 8.00
Nieuws; 8.18 Gram.; 9.05 Gym.;
9.15 Gram.; (Om 9.359.40 Wa-
terst.); 10.00 De vrouw in haar
huis, caus.10.05 Morgenwij-
Voor de kleuters; 11.15 Fluit en
ding; 10.20 Voor de vrouw; 11.00
Clavecimbel; 11.40 Orgelspel;
12.00 Gram.12.20 Regeringsuit
zending: Landb. rubr.Waar
om moet melk snel en diep ge
koeld worden?; 12.30 Land- en
tuinb. meded.12.33 Sport en
prognose; 12.50 Pianospel; 13.00
Nieuws; 13.15 Meded: en gram.;
13.25 Dansmuziek13 :55 Beurs-
ber.14.00 Haagse Kamerkoor;
14.30 Voordr.Ork. en pianore
cital 15.05 Ga er eens even voor
zitten; 16.00 Holl: Festival
1959Intern. Beiaardconcours
Event, rep. Tour de France;
16.10 Hammondorgelspel; 16.30
Voor de zieken; 17.00 Voor de
jeugd; 17.25 Vakantietips17.55
Act:; 18.00 Nieuws; 18:15 Pol.
caus18.25 Herh. rep. Tour de
France; 18.35 Lichte muziek;
18.50 De puntjes op de i, caus.;
19.00 Voor de jeugd; 19.30 Het
platteland nu, gesprek19.45
Op bezoek bij anderen; 20:00
Nieuws; 20.05 Boekbespr.20.10
Gram; 20.15 Theater kron.
20.25 Koorzang; 20.35 Benelux,
caus.; 20.45 Daar gaat een do
minee voorbij, caus.21.00
Tour de France; 21.10 Vrijdag
avondretour; 22.25 Buitenl.
weekoverz.22.40 Zorg om de
mens, gesprek; 23.00 Nieuws;
23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II:: 7.00 Nws.;
7.10 Gewijde muziek; 7.50 Een
woord voor de dag; 8.00 Nws.;
8.15 Gram.; 9.00 Voor de zieken;
9.30 Gram; 9.40 Voor de vrouw;
10.15 Morgendienst; 10.45 Jubi
leumbijeenkomst t.g.v.h. 50 jarig
bestaan van het Christelijk Nat.
Vakverb. in Nederland; 12.15
Gram.; 12.30 Land- en tuinb.
meded.12.33 Lichte muziek
12.53 Gram. en act.13.00 Nws.
13.15 Metropole ork.; 13.55 Pia
norecital; 14.05 Voor de jeugd;
14.25 Kamerork. en sol.; 15.10
Voordr.; 15.30 City theater ork.
Amsterdam en sol.; 16.00 Caus.
over planten; 16.15 Gram; 16.30
Pianorecital17.05 Voordr.
17.25 Gram.; 17.40 Beursber.
17.45 Gram.18.00 Accordeon-
muziek18.20 De Hangmat
18.50 Regeringsuitz.De werkge
legenheid in landb. en industrie
Gelijk gerichte belangen. Ge
sprek met ir. A. J. de Wildt en
drs. W. A. van den Berg, con
sulenten van de arbeidsvoorzie
ning; 19.00 Nieuws en weerber;
19:10 Rep. C.N.V.-jubileum
19.30 Radiokrant; 19.55 Gram.;
20.10 Kunstrubr.20.30 Omr.
ork. en sol.22:45 Avondover
denking; 23.00 Nieuws en
S.O.S.-ber.23.15 Toneelfragm.
23.45—24.00 Gram.
BRUSSEL (VL.): 12.00 Omr.
ork.; 12.30 Weerber.; 12.34
Gram.; 12.55 Koersen; 13.11
Gram.; 14.00 en 15.40 Gram.;
16.00 Koersen (tussen 16.00
17.00 Rep. Tour de France);
16.02 Gram.; 17.00 Nieuws; 17.10
en 17.45 Gram.18.00 Vlaamse
liederen; 18.10 Voordr.; 18.20
Vlaamse liederen; 18.30 Voor de
soldaten; 19.00 Nieuws; 19.30
Gram.19.45 Kinderweelde
20.00 Symf. ork. en sol.; 21.30
Zang en piano; 22.00 Nieuws;
22.15 Opera-liederen; 22.55
23.00 Nieuws.
Televisieprogramma's
NED. T. V.Eurovisie16.30
18.30 Tennisrep. Wimbledon;
20.00 Weekjour.20.30—21.30
Het feest van de RhoneFolkl
progr
VLAAMS BELG. T. V.14.00-
18.30 Eurovisie: Overname van
de BBCRep. tenniskamp. te
Wimbledon; 19.30 Nieuws: 20:00
T. V.-spel20:45 Fragm. uit
nieuwe films; 21.15 T. V.-rallye;
21.45 Nieuws:
Vliegtuigongeluk in Japan
Een straaljager F-100 van de
Amerikaanse luchtmacht is
dinsdagochtend op het terrein
van een school in Naha op het
eiland Okinawa in de Stille
Oceaan neergestort.
Volgens onofficiële berichten
zijn 16 mensen omgekomen en
90 gewond. Dertig huizen zijn
verwoest.
Gevreesd wordt dat er nog
meer doden gevonden zullen
worden.
