De ministers-conferentie te Genève Veertig-jarig jubileum van de N.V. P.Z.E.M. Sir John Glubb hield het Midden-Oosten W eerover zicht lezing over HOOGWATER ZON- eo MAANSTANDEN WEERBERICHT DINSDAG 12 MEI 1959 13e Jaargang Nr 4674 ADN OVER GENEEFSE CONFERENTIE ENGELS RAPPORT OVER EUROPESE LANDBOUWPOLITIEK UITBREIDING DER CENTRALE TE VLISSINGEN EN OPENING KANTOOR TERNEUZEN ZULLEN RUSSEN HUN LAND MOGEN VERLATEN NEDERLANDS-DUITS OVERLEG VOORTGEZET 600.000ste voor Keukenhof f rankering bij abonnement: Terneuzen. Redactie-adres: Noordstraat 5557 Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2540 Na 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 33X50 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand f2,—-, per week 48 ct Losse nrs 9 ct. Verschynt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. De ministers van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten, Crcot-Brittannië, Frankrijk en de Sowjet-Unie hebben maandag- a ond om zes uur te Genève een begin gemaakt met tie conferentie va/i Oost en West over Europese vraagstukken. De eerste bijeenkomst, waarop de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Hammarskjoeld, en de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Lioyd, het woord hebben gevoerd, duurde drie kwartier. Vcigens een Britse woordvoerder was de sfeer op de eerste bijeenkomst „redelijk goed". De ministers komen dinsdag middag cm half vier weer bijeen. Het begin van de conferentie werd 2'/z uur uitgesteld, omdat ii ministers Herter (de Ver enigde Staten), Lioyd (Groot- Briitannië), Couve de Murville (Frankrijk) en Gromyko (de «.owjet-Unie) het aanvanke lijk niet eens konden worden over de positie van de afvaardigin gen van de Duitse Bondsrepu bliek en de Duitse Dëmocratische Republiek op de conferentie. De ministers besloten maan dagmiddag in informele bespre kingen dat de West- en de Oost- Duitsers als adviseurs aan aparte tafels zullen zitten. De ministers van de grote mogendheden zitten aan een ronde tafel. Beide Duit se delegaties zullen het woord mogen voeren, indien geen van de vier anderen er bezwaar tegen heeft. Aanvankelijk wilde Gromyko dat de Duitse delegaties on der leiding van de ministers van Buitenlandse Zaken, Von Bren- tano (de Bondsrepubliek) en Bolz (Oost-Duitsland als vol ledig deelnemer aan de ronde tafel zouden zitten. De Westelij ken wilden een vierkante tafel met alleen de vier grote mogend heden. Behalve de vorm van de tafel hebben de Westelijken nog een concessie moeten doen, na melijk dat de Duitsers zelf om het woord mogen verzoeken. Bovendien is het de eerste maai dat Oost-Duitslands stem zal worden gehoord op een con ferentie met Westelijke mogend heden. Hammarskjoeld heeft in een welkomstwoord gezegd, dat de diensten die de Verenigde Naties ten behoeve van deze conferentie verrichten van dezelfde omvang zijn als die welke zij een door hen in het leven geroepen or gaan bewijzen. De onderwerpen die op de conferentie zullen wor den besproken, maken het bijzon der gewenst dat de Verenigde Naties deze diensten bewijzen. Er is, aldus Hammarskjoeld, sedert 1945 in Europa veel ge daan door middel van materiële en economische wederopbouw, maar de politieke scheidslijnen zijn blijven bestaan. De conferentie wordt buiten het kader van de Verenigde Na ties gehouden en de wereldorga nisatie neemt niet aan haar werkzaamheden deel, maar, zei Hammarskjoeld, „ik weet dat ik namens alle hier niet vertegen woordigde lid-staten spreek, als ik u de beste wensen van de or ganisatie doe toekomen voor uw streven dat de doelen van de Verenigde Naties dient". Minister Lioyd zei in zijn dank woord dat naar zijn oordeel de ministers zich moeten concen treren op de belangrijke vraag stukken tussen de partijen met de oprechte bedoeling de stand punten dichter bij elkaar te bren gen, zodat deze conferentie een keerpunt zal worden in betrek kingen tussen Oost en West. Een Russische woordvoerder heeft op een persconferentie ge zegd dat alle proeedurekwesties nog niet geregeld zijn. „Wij hebben al een oplossing voor enkele van de procedure kwesties gevonden. Maar dit be tekent niet dat nu de lente in zicht is. De regeling van de sa menstelling van de conferentie moet nog worden besproken." De Rus gaf hierop geen nadere toelichting, maar enkele diplo matieke waarnemers concludeer den uit deze uitlating dat de Sowjet-Unie zal aandringen op een dadelijk ingaande, volledige deelneming van Polen en Tsje- cho-Slowakije aan de conferentie. Van gezaghebbende Ameri kaanse zijde werd na het compro mis van maandagmiddag verno men dat dit compromis alleen de spreekbeurten van de Duitsers betreft en in het geheel geen verzwakking van het Westelijke standpunt is. De voorzitter moet de toestemming van alle partijen hebben voordat hij het woord aan een Duitser mag geven. Zij moeten dus beschouwd worden als adviseurs, niet als deel nemers. Tcien de Amerikaan werd ge vraagd of een kort „nee" vol doende zal zijn ofri de Duitsers het spreken te beletten, ant woordde hij: „dat weten wij nog niet". Bij toerbeurt is een minister voorzitter. Dinsdag treedt Gro myko als voorzitter op. De tafel van de delegatie' van de Bondsrepubliek staat bij cie stoelen van de Amerikanen, die van de Oost-Duitsers bij de stoe len van de Russen. r DE DUUR VAN DL BIJEENKOMST VAN MAANDAG. De eerste officiële bijeenkomst van de ministers conferentie te Genève heeft maandag niet lan ger dan drie minuten geduurd. De Britse minister op de confe rentie, Lioyd, opende de confe rentie om kwart voor zeven, dankte de Zwitserse regering en sloot de vergadering drie minu ten nadat hij was geopend. Aan deze korte bijeenkomst ging de plechtigheid vooraf waarbij de Secretaris-Generaal van de V. N„ Hammarskjoeld, een welkomstwoord uitsprak en minister Lioyd hem dankte. Het officiële Oostduitse pers bureau A.D.N. verklaarde maan dag, dat de afgevaardigden van de Sowjet-Unie en Oost-Duits land toelating van de Duitse delegaties op basis van gelijke rechten eisten. Voorts zou het Duits de vierde officiële confe rentietaai moeten zijn (naast het Engels, het Frans en het Rus sisch). Volgens A.D.N. verzette zich echter voornamelijk de West- Duitse delegatie tegen deze „ab soluut normale eisen". In een rapport over de Europese landbouwpolitiek, uit gebracht door de „British Research Organisation P.E.P. (Political and Economie Plan ning) wordt opgemerkt, dat „het nastreven van verschillende nationale doelstellingen op het gebied van de landbouw wel haast gevolgen moet hebben, die uit economisch oogpunt on gewenst zijn." Waarschijnlijk zou, zo gaat het rapport verder, over de landbouw een compromis zijn bereikt tijdens de jongste on derhandelingen over een vrij handelszone, als een oplossing was gevonden voor de algemene economische en politieke pro blemen. Bij zulk een compromis zou den de betrokken landen hun landbouwpolitiek regelmatig in beschouwing blijven nemen en de tegenwoordige handelsbeper kingen niet verscherpen. „Het is niet waarschijnlijk, dat enig ander land een subsi diestelsel, gelijk aan dat van het V.K., zal invoeren, terwijl regelingen zoals die in Frank rijk of Duitsland bestaan, niet gemakkelijk door het V.K. of Denemarken kunnen worden toegepast." Voor een gemeenschappelijke landbouwtarief in West-Europa zouden tal van aanpassingen tussen de landen met hoge ta rieven zoals de O.E.E.S.- landen, Noorwegen, Zwitser land en Oostenrijk en die met lage tarieven, zoals Dene marken en Engeland, nodig zijn. Het rapport besluit, dat onder de huidige omstandigheden „regelmatig overleg en onder zoek de beste hoop geven op vermijding van conflicten over de landbouwpolitiek en op een aanpassing van de politiek der O.E.E.S. aan de belangen van de andere landen in Europa en overzee." Gisteren herdacht de N.V. Provinciale Zeeuwse Electriciteits- Maatschappij het veertigjarige bestaan en door een zeer toevallige samenloop van omstandigheden werden op die dag te Vlissingen de eerste uitbreiding van de Centrale officieel door de Commissaris der Koningin in de provincie Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casem broot, in bedrijf gesteld, waarna, eveneens door de Commissaris dei- Koningin, het nieuwe kantoor aan de Axelsestraat te Terneuzen officieel werd geopend. IN VLISSINGEN In één der hallen der P. Z. E. M. te Vlissingen, rijk met bloemen versierd, heette de secretaris der directie, drs. De Jong, de talrijke aanwezigen van harte welkom. Met jhr. mr. De Casembroot wa ren er aanwezig de Zeeuwse le den van de Kamers der Staten- Generaal, de leden van Provin ciale Staten, de burgemeesters der gemeenten-aandeelhoudster en verder verschillende autoritei ten uit het industriële leven. Het nieuwe P. Z. E. M.-gebouw aan de Axelsestraat te Terneuzen, dat gisteren officieel in gebruik werd genomen. (Advertentie) De Russische premier, Chroesjt- sjef, heeft verklaard dat zijn re gering „in de toekomst" aan ieder die de Sowjet-Unie wil ver iaten, toestemming zou kunnen geven het land te verlaten. Het is mogelijk, zo voegde hij hier aan toe, dat de joden hiervan zullen profiteren. Chroesjtsjef verklaarde dit in een onderhoud dat hij dezer da gen met een groep Amerikaanse oud-strijders heeft gehad. Luitenant-generaal sir John Bagot Glubb „Pascha" heeft maandagmiddag in het kasteel Nijenrode te Breukelen voor de studenten van het Nederlands Opleidingsinstituut voor het Bui tenland een lezing gehouden over het Midden-Oosten. Sir John die van 1939 tot 1956 opperbevelhebber is geweest van het Arabische legioen in Jor danië en die in totaal 36 jaar in het Midden-Oosten heeft ver toefd, deed dit op uitnodiging van het genootschap Engeland Nederland. In de loop van deze week zal hij nog voordrachten houden in Utrecht, Rotterdam, Amsterdam, Den Helder, Den Haag, Arnhem en Tilburg. •Hij zei, dat men in de meeste Westerse landen niet goed door drongen is van de revolutionaire veranderingen die zich na de eerste en tweede oorlog in het Midden-Oosten hebben voorge- Aanhoudend zonnig Het ziet er naar uit dat het zonnige en warme weer zal voortduren. Het hogedrukge- bied boven Scandinavië dat het huidige weertype veroorzaakt is het afgelopen etmaal namelijk nog in betekenis toegenomen en in verband hiermee kwamen gisteren in ons land dan ook WOENSDAG 13 MEI v.m. n.m. 5.03 5.19 5.38 5.54 6.18 6.34 6.28 6.44 Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden ZON MAAN op onder op onder Mei 12 4.52 20.21 8.28 13 4.51 20.22 9.25 0.07 14 4.49 20.24 10.28 0.44 15 4.48 20.26 11.34 1.16 slechts sporadisch onweersbui en voor. De maximumtempera turen varieerden van 22 graden op de Waddeneilanden tot 28 graden plaatselijk in Brabant. Terwijl de lucht tot dusver voor al in het zuiden van Nederland nog tamelijk vochtig was, ziet het er naar uit dat zeer droge lucht die boven Polen en Duits land aanwezig is met de heer sende oostelijke stromingen naar Nederland zal worden ge transporteerd. Daarmee worden de onweerskansen klein. Hoewel deze lucht iets min der warm is, zullen de maxima toch dicht bij de 25 graden lig gen. Alleen aan de Waddenkust zal het niveau wat lager zijn door wind van zee. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot dinsdagavond. Aanhoudend warm Zonnig, warm en op de meeste plaatsen droog weer. Matige tot vrij krachtige oostelijke wind. daan. Volgens sir John is het voor het Westen van essentieel belang dat het de nationale psy chologie van de Oosterse volken gaat bestuderen. Men zal deze volkeren zijns inziens, op andere, psychologische wijze moeten be naderen als men er het commu nisme wil tegengaan. Na de tweede wereldoorlog zijn alle Arabische landen zelfstan dig geworden. Sir John verklaar de, dat veruit de meeste gere geerd worden door de jonge mensen die na de eerste wereld oorlog zijn opgegroeid, hetgeen vaak interne conflicten veroor zaak met de oudere en anders denkende generatie. Het onderwijs in de Arabische landen neemt sterk toe. Sir John zei, dat het aantal scholen er ieder jaar bijna wordt verdubbeld en dat miljoenen mensen leren lezen en schrijven, hetgeen met zich meebrengt dat zij zich actief met de politiek kunnen bezig houden. De Russen, aldus Glubb Pa scha, bemoeien zich uitsluitend met de jeugd, die nog niet vol doende ervaring heeft en nog niet over voldoende achtergrond beschikt om te kunnen weten of hetgeen zij hoort waar is of niet. Een Arabische dictator is, vol gens sir John, geen man die de mensen die het niet met hem eens zijn laat likwideren, maar een man die in staat is de emo ties van zijn volk op te wekken en te gebruiken. Sir John verklaarde dat het Westen door vele dictators als „de vijand" is gebruikt en dat deze, ook als zij het Westen an ders gaan bekijken, niet in staat zijn de door hen eenmaal opge wekte haatgevoelens snel in an dere banen te leiden. Hij wees op het grote belang van Westerse propaganda door middel van het geschreven woord. De Arabische landen worden overstroomd door communistische lectuur en het is, naar de mening van sir John, te betreuren, dat het Westen niet de verkoop van goedkope pro- Westerse boeken subsidieert. Glubb noemde het opvallend dat de Westerse landen met de Arabische staten nooit over de toekomst spreken, doch hun on derhandelingen beperken tot de situatie van het ogenblik. „Wij moeten proberen te beschrijven welke wereld wij willen opbou wen", aldus sir John, „en dat zal dan met idealisme moeten ge schieden, willen wij het Midden- Oosten voor onze denkbeelden enthousiast maken". Sir John wees erop, dat men geen vriendschap met het Mid den-Oosten kan kweken door het geven van adviezen en financiële steun alleen omdat vriendschap alleen mogelijk is op basis van gelijkheid. Men zal het Midden- Oosten daarom, zijns inziens, ook om hulp moeten vragen bij het opbouwen van een betere wereld. In dit verband vestigde hij de aandacht op het feit, dat de ver tegenwoordigers van de Wester se landen in het Midden-Oosten bijna geen van allen de Arabische taal spreken, terwijl de Russen, die hun diplomatieke vertegen woordigers omgeven met een uitgebreide staf van officiële fi guren, de Arabische taal wel machtig zijn. In antwoord op een vraag van een van de toehoorders verklaar de sir John, dat hij voorlopig nog geen oplossing ziet voor het Is- raëlisch-Arabische geschil. Tachtig procent van alle Ara bieren en Israëliërs is, volgens hem, weliswaar voor een over eenkomst tussen de twee staten, maar zij worden beheerst door de angst voor de terroristen en fanatici. Met betrekking tot koning Maandag werd op het minis- Hoessein van Jordanië zei Glubb terie van |uiteniandse Zaken in dat deze zijn positie verstevigd Den jjaag het Nederlands- hee" m0Cd'g °Ptreden Duitse ovefleg over alle tussen 5^1' beide landen bestaande vraag stukken voortgezet. Van Duitse zijde wordt het gesprek gevoerd door dr. Lahr, die daarbij wordt bijgestaan door enkele deskun digen. Voor de Nederlandse re gering treedt op de directeur- generaal politieke zaken van 't ministerie van Buitenlandse Zaken, dr. Van Houten. Verwacht wordt, dat het over- leg in Den Haag tot woensdag zal duren. De directeur, ir. T. Michielsen ving zijn rede aan met er op te wijzen dat niet bij gelegenheid van het 40-jarig jubileum de eerste uitbreiding in bedrijf werd gesteld. Anders zou U misschien verwachten dat wij over 10 jaar weer een uitbreiding ter gelegen heid van ons 50-jarig jubileum zouden kunnen aankondigen, al dus ir. Michielsen. Hij memo reerde de officiële in bedrijfstel- ling door minister Zijlstra in 1954. De bewindsman zeide toen in zijn openingsrede dat deze nieuwe centrale een bewijs van moed van de Zeeuwen was. De levenskracht van een bedrijf is niet denkbaar zonder groei en zonder geloof in de toekomst, al dus de directeur. Optimisten be weerden in 1954 dat de centrale te groot was. Maar gebouwd op basis van plannen van 1947 be gon men in 1955 alweer nieuwe plannen te maken omdat bleek dat de centrale te klein was ge worden. Er werden toen projec ten gemaakt voor dit nieuwe ge deelte, n.l. 30 megawatt. Ir. Michielsen bracht dank aan de Statenleden voor het verleen de credit van 12 miljoen gulden. Het verheugde de directeur ten zeerste hieraan te kunnen toe voegen dat men belangrijk onder dit bedrag was gebleven. In de eerste plaats bracht spreker dank aan de architect, ir. A. Rot huizen uit Middelburg, die op bijzondere wijze er in is geslaagd het nieuwe gedeelte aan het be- naar zijn mening, moeilijk zijn Jordanië na een veertigjarige periode van onafhankelijkheid als een onzelfstandige provincie in te lijven in een grote Arabi sche staat. Hierbij spelen volgens hem de slechte economische toe stand van Jordanië en het feit dat de bevolking voor een derde uit vluchtelingen bestaat, even eens een grote rol. TIGER MOTH' NEERGESTORT Piloot omgekomen t Gistermiddag te 17.50 uur is Tijdens haar tienjarig bestaan op de vliegbasis Leeuwarden een heeft de nationale bloementen toonstelling „Keukenhof" in Lisse maandagmorgen een re cord geboekt. Om half twaalf werd de 600.000ste bezoeker ont vangen. De 21-jarige leerling- verpleegster Lies Tijssen van het Wilhelmina-gasthuis in Amster dam bleek de gelukkige. Zij kreeg een boeket parkiettulpen en voor haar en haar vriendin een cheque van 500 voor een vakantiereis. vliegtuig van het type „Tiger Moth" neergestort. Het toestel maakte een oefenvlucht en tij dens het uitvoeren van een „roll" sloeg de motor op geringe hoog te af, tengevolge waarvan het vliegtuig neerstortte. Het raakte daarna onmiddellijk in brand. De piloot, de 26-jarige onge huwde sergeant J. van Wieren uit Vvtymbritseradeel, kreeg ernstige verwindingen. Hij is later in de avond overleden. staande aan te passen. Voorts werd dank gebracht aan allen die op de een of andere wijze had den meegewerkt aan de tot standkoming van deze uitbrei ding: o.a. N.V. Visser en Smit's Aannemingsbedrijf te Papen- drecht, de Vries-Robbé te Gor- cum, Werkspoor te Amsterdam, Smit te Slikkeveer, Stork te Hen gelo en „De Schelde" te Vlissin gen. Vooral dankte de heer Michiel sen het eigen personeel dat zich voor dit werk heeft ingezet. Ir. Michielsen was van mening dat de volgende uitbreiding ongeveer in '65 zal plaats hebben. Dat men niet onmiddellijk is begonnen met een dubbele uit breiding verklaarde ir. Michiel sen dat op deze wijze teveel geld ineens zou zijn geïnvesteerd. In totaal is de capaciteit van de N.V. P.Z.E.M. bijna 100 mega watt. Ten slotte wees spreker er op dat de uitbreiding van de cen trale sterk afhankelijk is van het economische leven in Zee land. Hij zag grote plannen in het verschiet en wees daarbij op de projecten rond de Wester- scheide en de kanaalzone die sterk de aandacht trekken van de directie van het Zeeuwse electriciteitsbedrijf. I)E COMMISSARIS DER KONINGIN De Commissaris der Koningin in de provincie Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, had zeer veel waardering voor hetgeen hier tot stand werd gebracht. Ook deze spreker memoreerde de des tijds gestelde vraag twee nieuwe eenheden of slechts één. Wat de Commissaris ook toejuichte was het feit dat niet alleen op olie kan worden gestookt maar dat het na ongeveer 6 maanden mo gelijk zal zijn ook kolen te stoken. Spreker stelde het ten zeerste op prijs dat alle leveran ciers Nederlandse firma's waren. „De grote kurk waarop de P. Z. E. M. altijd heeft gedreven, is het huishoudelijk verbruik, dat ongeveer 40 van het totale be draagt. Het huishouden is niet zo sterk aan conjunctuur onder hevig als de industrie, zo ver volgde spreker. Evenwel sprak hij de hoop uit dat spoedig meer industrieën zullen verrijzen waardoor er een eind kan komen aan het vertrek van bekwame, jonge Zeeuwse krachten. Sommige industrieën hebben angst voor de stroomvoorziening omdat het wel eens is voorgeko men dat kabels door de Wester- schelde werden beschadigd. De Commissaris kon nu de ge ruststellende mededeling doen dat dit in het vervolg niet meer zal plaats hebben door het toe passen van betere methoden. Door een druk op een knop zette de Commissaris het nieuwe deel officieel in bedrijf. BURGEMEESTER KOLFF Ook Vlissings burgemeester memoreerde dat men in oktober '54 gezegd had dat de centrale veel te groot was. Burgemeester Kolff wees er op dat maar al te vaak vergeten wordt dat bij de Zeeuwen altijd een sterke wil tot slagen aanwezig is. Namens de gemeenten-aandeelhoudster wenste de burgemeester de di rectie van harte geluk met deze uitbreiding. INDUSTRIE EN ELECTRICITEITS- VOORZIENING In zijn felicitatierede wees de president-directeur van de N.V. „De Schelde" te Vlissingen, ir J- W. Hupkes, op de onverbrekelijke band die er bestaat tussen de in dustrie en de electriciteitsvoor- ziening. Hoewel de afname door het huishoudelijk verbruik be langrijk is, meende spreker dat de bedragen die door de bedrij ven worden betaald zeer belang rijk zijn. Dat een groot aantal electriciteitscentrales met elkaar zijn verbonden noemde de heer I Hupkes uiterst belangrijk. Dit is leen uniek verschijnsel, aldus I spreker en in tijd van storingen werpt dit zeker zijn vruchten af. Hij was van mening dat de sa menwerking tussen de electrici- teitsvoorziening en de industrieën nog hechter moet worden. Kolen en olie moeten worden geïmpor teerd en ook Nederland beraadt zich op nieuwe bronnen van energie, n.l. de kernenergie. Heb ben landen als Amerika en Enge land dit ter hand genomen voor oorlogsdoeleinden. Nederland mag zich gelukkig prijzen dat hier de nasporingen worden ge daan voor werken van de vrede. Nadat ir. Hupkes zijn rede had beëindigd werden de gasten in de gelegenheid gesteld het nieuwe gedeelte waarin zich de meest moderne apparatuur bevindt een j juweel van Nederlandse intellect en nijverheid) te bewonderen. Daarna werd ingescheept op een boot van de Provinciale Stoombootdiensten voor een on vergetelijke tocht op een prach- tige en rustige Westerschelde naar Terneuzen. (Zie verder 2e pagina.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1959 | | pagina 1