Gara
BINT
38 ct
Dooi
Onrustbarende stijging der
j eugd-criminaliteit
Stammenoorlog in de
Baliem
I
Dr. S. L. Mansholt over de E. E. G.
Eric de Noorman
De ring van Fergus
V olautomatische
maatregelen tegen overvallers
PER!
VRA
Pagina 4
DE VRIJE ZEEUW
Donderdag 23 april 1959
AFBETALINGS-
EN KREDIETWEZEN
DE VERWARMING VAN
DE VOLKSWONING
van onbreekbaar plastic bij
voor Uw afwas,
voor Uw schoonmaak
Prijsindexcijfer van het
levensonderhoud van
hand- en hoofd
arbeidersgezinnen
maart 1959
CASTRO IN DE V.S.
Ponderdag 23
M IJ N H A R D
DROGISTERIJ PLATT
Inspecteur C. Verbiest van het
in het hoofdbureau van politie
te Amsterdam gevestigde advies
bureau ter voorkoming van mis
drijven heeft woensdagochtend
aan de hand van zeer recent
cijfermateriaal een onrustbaren
de stijging van de jeugdcrimina
liteit in de hoofdstad bekend ge
maakt.
In 1952 werden in totaal 6943
daders van misdrijven door de
politie aangehouden. Dat waren
5352 mannen (77.08 procent),
990 vrouwen (14.26 procent),
542 jongens (7.8 procent) en 59
meisjes (0.86 procent). Onder
jongens en meisjes worden kin
deren tot en met 17 jaar ver
staan. De verhouding was in
1952 dus, dat ruim 91 procent
der aangehouden daders van
misdrijven uit meerderjarigen
bestond en iets minder dan 9
procent uit kinderen tot 18 jaar
bestond.
Zes jaar later, in 1958, waren
die cijfers heel anders. Toen
werden in totaal 7689 daders
aangehouden. waarvan 5156
mannen (67.06 procent), 814
vrouwen (10.59 procent), 1519
Jongens (19.75 procent) en 200
meisjes (2.6 procent). Het per
centage jongens was dus van
7.8 procent gestegen tot 19.75
procent, dat der meisjes van 0.86
tot 2.6 procent en in totaal steeg
de jeugdcriminaliteit van 8.66
procent tot 22.35 procent.
De staatssecretaris van Eco
nomische Zaken heeft aan de
Staten-Generaal toegezonden het
elfde verslag over de tenuitvoer
legging van de wet houdende
een tijdelijke regeling betreffen
de afbetalingsovereenkomsten.
Aan dit verslag, dat o.m. door
het Centraal Bureau voor de
Statistiek verstrekte gegevens
bevat omtrent de ontwikkeling
van de verkoop op afbetaling, de
afbetalingsfinanciering en de
daarmee verband houdende kre
dietverlening, is het volgende
ontleend.
Op grond van de huidige con
juncturele Omstandigheden kon
den in het eerste kwartaal 1959
de voorschriften van de afbeta
lingsbeschikking 1956 worden
verzacht. De verplichte minimum
kassastorting voor motorrijwie
len (met inbegrip van scooters)
werd daarmee verlaagd van 25
tot 15 terwijl de regeling van
de maximum-duur van afbeta
lingsovereenkomsten kwam te
vervallen.
De toeneming van de omzet
ln het 4e kwartaal 1958 ten op
zichte van het derde kwartaal
van dat jaar (zoals deze uit de
bij het verslag gevoegde gege
vens naar voren komt) is voor
namelijk toe te schrijven aan
seizoensinvloeden. De ervaring
leert, dat in verband met aan
schaffingen van het publiek
voor de winter de verstrekking
van consumptief krediet in het
laatste kwartaal van het jaar
gewoonlijk toeneemt.
De jaarcijfers over 1958 laten
voor de gemeentelijke volks
kredietbanken en de particulie
re geldschietbanken een niet on
belangrijke groei zien, nl. van
circa 10 ten opzichte van 1957.
De omzetten van de overige ver
strekkers van consumptief kre
kiet zijn in 1958 ongeveer stabiel
gebleven.
Het Nederlandsch Economisch
Instituut heeft een studie vol
tooid over de economische en
sociale aspecten met betrekking
tot „de verwarming van de
volkswoning". In deze studie
luidt de conclusie, dat het moge
lijk moet worden geacht mits
de complexgrootte en de wijkop-
bouw aan zekere voorwaarden
voldoen dat in de middelgro
te en grote gemeenten volks
woningen worden uitgerust met
centrale verwarming, waarvan
de kosten van verwarming circa
260 tot 280 per jaar per wo
ning zullen bedragen. Verwezen
lijking van dergelijke projecten
zou betekenen, dat 32,5 pet resp.
22,1 pet van de bewoners van
volkswoningen thans reeds voor
deliger uit zou zijn met een
centraal verwarmde woning.
De samenstellers van de studie,
de heren A. de Kier ec drs. en
L. H. Klaassen ec drs., hebben
bij een enquête onder bewoners
van blok- en étagewoningen er
varen. dat niet minder dan 77
pet van hen centrale blokver-
warming prefereert. Deze posi
tieve instelling bleek o.a. geba
seerd te zijn op de factoren
„werkbesparing" en „de moge
lijkheid om het gehele huis te
verwarmen".
Een zeer groot deel der be
woners van blok- en étagewo
ningen bleek bereid voor centra
le verwarming meer te betalen.
Ruim 60 pet van deze bevol
kingsgroep wilde nl. meer dan
ƒ280 per jaar betalen voor cen
trale verwarming.
De opdracht aan het Neder
landsch Economisch Instituut
voor deze studie werd verstrekt
door de N.V. Frits M. Beukers
verwarmings maatschappij te
Schiedam met het oog op haar
50-jarig bestaan, dat nu op 1 mei
a.s. een feit zal zijn.
De heer Verbiest noemde dit
onrustbarend, omdat deze cijfers
nog niet eens het juiste beeld
geven. In 1949 beschikte de Am
sterdamse politie nl. over bijna
2000 politie-ambtenaren, die met
de opsporing der misdrijven wa
ren belast en in 1958 over 1600,
dus 400 minder. Relatief gezien
worden er dus minder misdadi
gers opgespoord. In werkelijk
heid is de stijging waarschijniijk
dus nog groter.
De stijging komt in hoofdzaak
voort uit het typische jeugdmis-
drijf van joy-rijden op scooters
en bromfietsen, maar ook het
stelen van fietsen, dat dikwijls
ook slechts voor een plezierritje
is. Terwijl het aantal volwassen
daders van dit misdrijf van 130
in 1952 steeg tot 444 in 1958
sprong het getal van 29 in 1952
voor de minderjarigen omhoog
tot 289 in 1958.
Als de vonk van het kwaad
begint te gloeien, wakkert het
vuurtje snel aan. De basis wordt
steeds breder. Hoe meer jongens
zich aan misdrijven gaan schul
dig maken, hoe meer van hun
vriendjes daarin worden meege
trokken. De volgende stap Is de
inbraak. Meerderjarigen: 287 in
1952, zes jaar later 338. Minder
jarigen: 53 in 1952, zes jaar
later meer dan het dubbele: 104.
Winkeldiefstallen: met ongeveer
300 meerderjarigen in 1958 circa
3 maal zoveel als zes jaar te vo
ren, maar bij de jeugd steeg het
aantal winkeldieven van 76 tot
niet minder dan 482. De jeugd
steelt dus al meer dan de meer
derjarigen in winkels.
Het is deze ontwikkeling, die
het adviesbureau ter voorkoming
van misdrijven aanleiding geeft
nogmaals dringend de ouders te
verzoeken meer leiding aan hun
opgroeiende kinderen te geven.
De cijfers wijzen uit, dat de
jeugdcriminaliteit een gevaarlijk
aspect krijgt en niet gemakke
lijk de kop kan worden inge
drukt. Het buitenland, met name
Engeland en Amerika, hebben
het slechte voorbeeld al gegeven.
Men verwacht, dat ook in ons
land, dat in dit opzicht nog een
oceaan van rust was, de roof
overvallen schering en inslag
zullen worden, want de overval
is de volgende stap, waartoe de
jeugd zal komen en als het dan
niet de jeugd tot 18 jaar is, dan
waarschijnlijk de jongens, die in
het klein zijn begonnen voor ze
18 waren en die net „strafrech
terlijk meerderjarig" zijn ge
worden.
Begin april is het in de om
geving van de bestuurspost Wa-
mena in de Baliemvallei tot
vijandelijkheden gekomen tus
sen enkele stammen, waarbij
aan weerszijden doden zijn te
betreuren.
In de morgenuren van de 2e
april liep een groepje van 4
Papoea's van de Asotipo stam
(uit de omgeving van Hitigima)
en 1 Ohena ongewapend naar
de plaats waar zij die dag zou
den gaan werken.
Om tot dusver nog niet vast
gestelde redenen werden de
vijf man bij de gouvernements-
hangbrug over de Wamena-ri-
vier, dichtbij de samenvloeiing
van de Baliem en de Wamena
op 20 minuten lopen afstand
van de bestuurspost, opgewacht
door een groep jonge, in hin
derlaag liggende Mukkokko-
krijgslieden, onder leiding van
de „Kain" (Kainoorlogshoofd)
Holekkiak.
Toen de Asotipo's en de Ohe-
ne de brug waren gepasseerd
kregen zij van Holekkiak, die
hen vriendelijk begroette, een
sigaret aangeboden, maar op
een teken van hem werden zij
plotseling door diens krijgers
overvallen. Een Asotipo en de
Ohena werden daarbij gedood,
de drie anderen wisten, zij het
ernstig gewond, te ontsnappen
en in de namiddag Hitigima te
bereiken.
De verontwaardiging van de
Asotipo-stam was groot, omdat
de met medewerking van het
bestuuur tussen de stammen
tot stand gekomen vrede door
de Mukoko's was geschonden
en de laatsten een groepje on
gewapende werkers hadden
overvallen.
De Asotipo's en hun vrien
den, de Asolokowals, konden
deze belediging niet accepteren.
Onder het hoofd Ukkumnearik
legden zij op hun beurt een
hinderlaag om Mukokko-reizi-
gers in de Baliem wordt veel
heen en weer getrokken te
overvallen. Inderdaad gelukte
deze opzet en werd, behalve
een Mukokko-Kain, die naar de
naam Huni luisterde, ook een
man uit een aan de Mukokko's
aanverwante streek, het Kuri-
magebied, gedood.
Intussen hadden krijgers van
de Esiak-groep, welke nauw
met Ukkum-Hearik gelieerd is,
een andere groep reizigers
overvallen, waarbij drie man
het leven verloren. Deze laat
sten waren evenwel van een
stam de Wettipo-Hesselo-
groep uit het Kurima-gebied
val te maken hadden. Het feit
dat deze Wettipo-Hesselo's be
vriend zijn met de Mukkokko's
was reeds voldoende aanleiding
voor de Asotipostam van Uk-
kumhearik om de overval te
plegen.
Vrijdag 3 april herhaalde
zich de geschiedenis: nadat een
grote groep krijgers van Uk-
kumhearik bij de hangbrug
over de Baliem even ten zuiden
van Hittigima in hinderlaag
was gaan liggen, kwam een
groep nietsvermoedende reizi
gers van de Wettipo-Hesselo-
groep op de plaats aan. Weer
vonden 7 personen van laatstge
noemde groep de dood, onder
wie enkele vrouwen en kinde
ren.
Het bestuur heeft uiteraard
bij deze gang van zaken niet
stilgezeten. Na geëigende
maatregelen van bestuur en
politie in de periode tussen 4
en 7 april zijn verdere overval
len voorkomen. De identiteit
van de daders van de Wamena-
moord werd vastgesteld en een
aantal van hen ingerekend.
Onder hen bevinden zich de
beide aanstichters en leiders
van de Mukokko's, de Kains
Holekkiak en Mosoane. Een
viertal jonge krijgers is nog
voortvluchtig.
(Advertentie);
GRATIS
HANDIGE
BEKERS
gekleurde
beker voor de kinderen. Bij iedere fles
Presto krijgt U er één cadeau. Rood, geel,
blauw, groen, wit. 't'Zijn ook zulke han
dige bekers. Onbreekbaar en tegen het
warmste water bestand. Verzamel zo'n ge
zellig stel bekers. Maar wacht niet te
langde voorraad is beperkt.
restc
Handig zo'n Presto fles
in de keuken! Voor al
Uw schoonmaakkarwei-
tjes altijd bij de hand!
Uw afwas, Uw ramen.
Uw houtwerk, tegels,
vloeren frisgeurende
Presto maakt alles blin
kend schoon. Glanzend,
stralend, lente-fris!
EEN SUNLIGHT PRODUKT
In het jongste nummer van
het maandblad „Western
World" heeft dr. S. L. Mans-
holt, lid van de Europese com
missie, in een artikel over de
Europese gemeenschappelijke
markt zijn visie gegeven op de
toekomst van deze markt. Dr
Mansholt wijst er op dat het
verdrag van Rome over belang
rijke onderwerpen als de land
bouw, het vervoer, vestigingen
en sociale politiek, slechts en
kele algemene principes heeft
gegeven, waarbij het aan de
Europese commissie is overge
laten om in samenwerking met
de andere instellingen van de
gemeenschap een gezamenlijke
politiek op te stellen. Belang
rijk hierbij is dat het recht tot
het doen van voorstellen uit
sluitend aan de commissie is
voorbehouden. De raad van
ministers kan deze voorstellen
aanvaarden, wijzigen, of zelfs
afwijzen, doch de nationale
vertegenwoordigers kunnen
geen initiatieven nemen. De
voornaamste taak van de com
missie voor 1959 zal daarom zijn
het vormen van de door de ge
meenschap te voeren politiek,
in het bijzonder met betrekking
Over de laatste drie onderwer
pen zal de commissie haar
voorstellen voor het eind van
dit jaar ingediend moeten heb
ben.
Het verdrag van Rome maakt
het verder duidelijk dat de ge
meenschap meer is dan een
douane-unie. Dit betekent dat
het voor de toekomst niet vol
doende zal zijn om het finan
ciële evenwicht tussen de la-
denlanden te bewaren, behoor
lijke concurrentie en een har
monische ontwikkeling van al
lele leden te garaderen. Daar
naast is coördinatie van mone
taire politiek, van de buiten
landse handel, investeringen en
werkgelegenheid, en van wetge
ving noodzakelijk en een ge
meenschappelijke politiek voor
die markten (als landbouw en
vervoer) waar geen vrije mede
dinging heerst. Eerlijke mede
dinging betekent dat het parti
culiere kartels niet zal zijn toe
gestaan de markt te verdelen
of op een of andere wijze de
concurrentie in ernstige mate
scheef te trekken.
Het verdrag zelf schrijft voor
dat gestreefd moet worden naar
gelijkwaardigheid der vakan
ties, gelijke betaling van man
tot de verhouding met het bui
tenland, de landbouw, het ver-|nen en vrouwen en gelijkstel
die niets met de Mukokko-over.voer en de vestigingsproblemen. Iling van graden en technische
kwalificaties. Zonder dit laat
ste zou de vrije beweging van
werknemers een aanfluiting
zijn, aldus dr. Mansholt.
Het. landelijk prijsindexcijfer
van het levensonderhoud, zoals
dat maandelijks door het cen
traal bureau voor de statistiek
wordt samengesteld op basis
1951 100 vertoonde van medio
februari tot medio maart 1959
een daling met 1 punt. Het in
dexcijfer inclusief A.O.W.
daalde van 122 tot 121 en het
indexcijfer exclusief A.O.W.
van 117 tot 116.
Deze daling werd vrijwel uit
sluitend veroorzaakt door een
daling van het indexcijfer voor
groenten en van het indexcijfer
voor kleding.
Deze laatste daling houdt
verband met de overschakeling
van het winterpakket voor kle
ding op het zomerpakket. De
zomerkleding is n.l. ten opzich
te van de basisperiode 1951 ster-
ker gedaald dan de winterkle-
ding.
Het adviesbureau ter voorko
ming van misdrijven, geleid
door inspecteur C. Verbiest van
de Amsterdamse politie, heeft
een vol-automatische alarmin
stallatie ontworpen, die door
een technisch bureau is uitge
voerd en thans voor ieder par
ticulier bedrijf verkrijgbaar is.
Gistermorgen heeft inspec
teur Verbiest een klein proto
type in het hoofdbureau van
politie aan de pers getoond.
Hij meent, dat het een pri
meur is, die zelfs in het buiten
land nog niet vertoond is. Het
apparaatje wijkt in zoverre af
van alle tot nu toe bestaande
alarminstallaties, dat het
slachtoffer van een roofover
val geen speciale alarmknop
of alarm-pedaal hoeft in te
drukken. Het alarm wordt nu
in werking gesteld bij een nor
male handeling.
Zo kan men een klemmetje
aanbrengen in de geldla en
daarin een bundeltje bankbil
jetten steken. Wordt de kassier
gewongen het geld te overhan
digen of grijpen de overvallers,
die hem tevoren hebben gebon-
72. Fergus de Stormvogel lacht
zachtjes, als hü de verwondering
op Eric's gezicht ziet.
„Je kent' het wachtwoord, niet
waar? In Ierland zal het stor
menIk, de stormvogel zal
deze orkaan verwekkenJa,
heer koning, ik ben een opstande
ling, een zeerover, die het op de
Ierse kroon voorzien heeft... Maar
mün piraten zijn de boeren, de
horigen en de slaven, die koning
Griffan's klauwen konden ontwij
kenen ik ben hun aanvoerder,
Ben Fergus Ere Maceen prins
van Ierland
Ik wil U niet vermoeien met een
lang verhaal. Ik haatte reeds als
kind het bestaan dr edelen, die
leefden op de ruggen der lijfeige
nen, bi) wien het laven van een
pachter minder gold dan het leven
van hun jachthond.
Mijn vader Ere Macnall heeft
vergeefs getracht mij zo te maken
als hijzelf en zyn vrienden. Ik
liep weg naar zee en werd de ge
vreesde piraatIk bestreed
zowel tie schepen van de vorst van
Ierland, als de piratenbencfon uit
Saksen- en Denenlanduit uw
land en ik werd ze allen de baas...
en als ik sterk genoeg was om
zeker te zijn van de overwinning,
had ik de tiran van de troon wil
len jagen en diens kleine zoon tot
koning uitroepenIk had nog
willen wachten daarmee, maar dat
kan nu niet.
Als wij de aanval willen onder
nemen op de bewakers van Svein
Langtand zal een deel van mijn
dappere mannen hier moeten
achterblijven, opgejaagd door Grif
fan's bloedhonden. Griffan zal
vermoeden wat er aan de hand
isdan moeten wij toeslaan,
vóór hü zichzelf zó gewapend
heeft, dat hü harder terug kan
slaan, want dan is alles tevergeefs
geweest
Eric knikt zwijgend. Het dui
zelt "hem, na wat hü nu gehoord
heeft en hü zit er lelük mee in
zün maag, want het kon wel eens
tot onplezierige verwikkelingen
leiden als de grootvorst van Ier
land ontdekte, dat hü, de koning
van Noorwegen, zich aan de züde
van deze opstandelingen bevindt...
den dit zelf, dan wordt elek
trisch contact gemaakt en gaat
het alarm over. Natuurlijk
helpt het niet of men van te
voren een draad doorsnijdt,
want dat heeft het zelfde resul
taat.
Er zijn echter vele andere
mogelijkhedener is een draad
met een eenvoudig metalen
plaatje, waarin een palletje
omhoog steekt. Een juwelier
kan zijn casettes op zo'n plaat
je neerzetten, waardoor het
palletje door een veertje om
hoog gaat en het alarm begint.
Het apparaat kan werken op
eenvoudige batterijen of een
accu. Het verdient aanbeveling
het niet op het elektrische net
aan te sluiten. In dat geval zou
den overvallers de hoofdscha
kelaar kunnen benutten om
alarm te voorkomen. Instellin
gen, die reeds een eigen alarm
installatie hebben kunnen het
apparaat zonder veel kosten of
moeite aansluiten en zich aldus
extra beveiligen.
Hoe men het alarm wil rege
len doet er niet toe. Men kan er
een sirene op aansluiten, men
kan ook automatisch een film
apparaat er door in werking
stellen of rode lichten op
wachtposten of politiebureaus
laten branden. Een andere mo
gelijkheid zou zijn automatisch
de deuren te laten sluiten.
De ontwerpers raden de be
drijven aan op de gevel duide
lijk te vermelden, dat het ge
bouw van de nieuwe vol-auto
matische installatie is voorzien.
Dit zal eventuele overvallers
afschrikken.
Premier Fidel Castro van Cu
ba, die op het ogenblik een reis
door de Verenigde Staten maakt,
wachtte een geestdriftige ont
vangst bij zijn aankomst uit
Washington in New York.
Enthouiaste bewonderaars til
den hem bij het station op de
schouders en in de straten tracht
ten duizenden een glimp op te
vangen van de man die Cuba's
dictator na jarenlange guerilla
in de bergen wist te verdrijven.
De politie had een tip gekregen
dat zich in de menigte een man
met een revolver bevond en
wist inderdaad een gewapends
en gebaarde Cubaan te arreste
ren. Twee uur later moest men
de man vrijlaten: het was Cas
tro's commandant van de paleis
wacht
Bonnen, zegel*. pl*»<
ruiling aangeboden
Si-Si kroonkurken.
Brieven onder No. 8!
reau van dit blad.
artikelen zijn verkr
bij
Noordstraat 59 T«
Terneuzen
VAUXHA
VAUXHA
war
VAUXHA
(crê
CHEVROl
Can
aan
CHEVROl
radl
CHEVROl
CHEVROl
FIAT 19(M
FIAT 600
Roli
PEUGEOI
Schi
KAISER 1
FORD FA
waf
FORD F)
ling
MERCED1
bek
bied
VOLKSW
FORD VE
FORD VB
teke
MERCEDI
VOLVO I!
BEDFORI
TERNEUZ
Tclef. 0115
Vert«
DIEFSTAL i:
„NEGOTIE»
VAN SCHIP
Gisternacht is in
enkele winkels van
tiehoek" op Schipl
de dief (de mogelijl
uitgesloten, dat
door meer personen
een hoeveelheid sigt
vervoerd met een g
sonenwagen, eigene
K.L.M., die vlak bij
stond geparkeerd, i
terkant van de sou'
van de stichting
Jeugd" in de „I
heeft de inbreker
verwijderd, waarna
kelijk kon binnenk
sen de souvenirswi
magazijn van tab
van de heer W. P.
is een afscheiding 5
board. De onverlaa
afscheiding doorges
de zaak van de het
AGENDA WA
SCHULP
Hans Culema
„Theater" heeft
avond zijn gezelst
gewild" in de stee
laten. Rijn agenda
dat hij dinsdaga
vrije avond zou
niet met het e
„Theater" het stu
schiedenis van V:
moeten spelen.
hebben dinsdaga
volle Koninklijke
burg in 's-Grave
al zijn collega's ge
zitten wachten
kwam, Cuieman
er echter van ovei
hij een vrije avon
ging op bezoek
moeder, die ii
woont. Daarna
★nog enkele bezoeke
sterdam af en
kwam hij niet
middernachtelijk
zijn woning te A.
terug. De voors
Den Haag werd
omdat noch
wacht. theate
Robert de Vries
politie Cuieman
localiseren
Al