van
De dame
de ondergrondse
Hu isvuil voor landaanwinning
Eric de Noorman - Ingrid
Landbouwcon gres
te Wenen
SNEPPEN
bestudeert probleem
overschotten
der
[STRAAT 5
04-2428
rverzorging
EUZEN
Vrijheid is het hoogste goed
Waar eens diepe plassen waren,
grazen nu de koeien
•[-.[ i:.
Vrouw ving dief
17 september 1958
dacht
voordiger:
AES
lat 8, AXEL
ES- en
ENKAPPEK
in alle
jETARTIKELEX
FUMS
UTERIEËN
DE COLOGNE
beste fabrieken
jaar bij:
TERNEEZEN
I
Woensdag 17 september 1958
DE VRIJE ZEEUW
15
Wie vandaag over de „ondergrondse" spreekt of hoort sprekefi,
denkt óf aan de ondergrondse spoorwegen van Londen en Parijs
óf aan de verzetsbeweging uit de oorlog. Welnu, een combinatie
van die twee, de z.g. „ondergrondse spoorweg" bestond een goede
honderd jaar geleden al in Amerika. De spoorwegen mogen er dan
misschien niet veel mee te maken gehad hebben, het verzet tegen
de heersende wantoestand van de slavernij des te meer. Deze „on
dergrondse" was een geheime route, waar voortvluchtige slaven
zich langs op weg konden begeven naar Canada.
Om de vier tot zes uur was er een veilig onderkomen, waar de
vluchtelingen zich overdag schuil konden houden, om dan in de
nacht hun hachelijke tocht voort te zetten. En een van deze posten
werd gevormd door het huis van Calvin E. Stowe, eerst hoogleraar
aan een seminarium in Cincinnati, later aan een dergelijke instel
ling in Massachusetts.
GETROUWD
HARRIET
MET
Deee professor Stowe was in
1836 getrouwd met een zekere
Harriet Beecher, jongste doch
ter van een presbyteriaans gees
telijke. Zij werd geboren op 14
juni 1812 te Lichfield in Connec
ticut en hielp al heel vroeg haar
zuster bij haar werk in de meis
jesschool.
Haar broer was een befaamd
kanselredenaar, maar ook Har
riet zelf was voorbestemd over
hele wereld bekend en beroemd
te worden. Haar huwelijk was
aan dit alles verre van vreemd.
Immers, de beide seminaria,
waar professor Stowe doceerde,
waren centra van het z.g. aboli-
tionisme, d.w.z. de beweging, die
afschaffing van de slavernij
voorstond, propageerde en be
vorderde.
Met woord en daad gaf het
echtpaar zich aan dit hoge
ideaal. Harriet schreef in aller
lei tijdschriften en hielp zo veel
in haar vermogen lag de onge-
lukklgen, die langs de „onder
grondse" route op weg naar de
vrijheid waren. Hoe kwamen de
Stowe's hiertoe?
MENSONTERENDE
TOESTANDEN
De slavernij in Amerika is met
name ontstaan door de opkomst
en ontwikkeling van het planta
gesysteem. Men zocht in massa
goede en goedkope arbeids
krachten en vond die aanvanke
lijk in de inheemse Indianen.
Maar deze bleken al spoedig on
geschikt te zijn voor het walge
lijke systeem, in de eerste plaats
omdat zij over het algemeen een
te zwak gestel hadden, terwijl
bovendien de mogelijkheden
voor ontvluchting legio waren.
Toen kwam Las Casas op het
onzalige idee, negerslaven uit
Afrika te importeren. Die waren
sterker en bovendien bij ont
vluchting gemakkelijk te her
kennen.
Hele rompagniën slavenja
gers werden regelmatig naar
het zwarte werelddeel gestuurd.
De slaven, zowel mannen, vrou
wen als kinderen, werden vak
kundig in de schepen gestouwd,
op zulk een wijze dat een zo
groot mogelijk aantal toekomsti
ge arbeidskrachten tegelijk kon
worden vervoerd. Maar dit hield
tevens in, dat zich tijdens de
overtocht de meest verschrikke
lijke toestanden en tonelen voor
deden.
Op speciale slavenmarkten
werden de ongelukkigen in
Amerika als vee verkocht, de
huisslaven in New Orleans vaak
deftig aangekleed, om maar een
zo voordelig mogelijke indruk
te maken. En eenmaal in de
handen van hun kopers overge
gaan, waren de stakkers volko
men aan de willekeur van hun
heren overgeleverd.
„DE NEGERHUT VAN
OOM TOM"
Diep was Harriet Beecher-
Stowe bewogen met het lot der
opgejaagden. aan de hunnen
ontrukten, als koopwaar inge-
pakten en vervoerden, tenslotte
als vee verkochten en als minder
dan vee behandelden. Als het de
slaven lukte hun heer te ont
vluchten, werden zij opnieuw
vervolgd, achternagejaagd en bij
ontdekking geslagen en mishan
deld. Is het een wonder, dat Har
riet en haar man alles in het
werk stelden om de ongeluki-
gen te helpen en te herbergen
en dat hun huis een van de scha
kels der naar de vrijheid voeren
de „ondergrondse" werd.
En toen schreef Harriet Bee-
eher-Stowe haar beroemd ge
worden boek, „Uncle Tom's ca
bin", bij ons bekend als „De
negerhut van oom Tom". Het
verscheen eerst als feuilleton en
kwam in 1852 in boekvorm uit.
In Engeland alleen al werden in
één jaar tijds niet minder dan
anderhalf miljoen exemplaren
verkocht!
De invloen van dit werk op de
afschaffing van de slavernij is
enorm geweest.
BESTRIJDING EN SUCCES
Uiteraard ondervonden de pu
blicaties en het werk van mevr.
BeecherStowe heel wat tegen
werking var. de zijde der belang
hebbenden. Zo werd zij onder
meer beschuldigd van vervalsing
der waarheid. Toen publiceerde
de schrijfster in 1853 haar „Sleu
tel" op „De Negerhut", waar zij
met uitvoerige documentaties
de onweerlegbareibewijzen in le
verde van wat zij in haar boek
als werkelijk had beschreven.
Nog in hetzelfde jaar onder
nam de heldin van „De neger-
Vier Nederlanders
bij Trier gewond
Twee echtparen uit Voeren-
daal in Limburg werden maan
dag tussen Trier en Zewen ern
stig gewond bij een botsing tus
sen hun autobusje en een Duitse
bestelwagen. De beide inzitten
den van de Duitse auto werden
uit de wagen geslingerd en kwa
men om het leven.
De Nederlandse toeristen zijn
de 34-jarige C. G., zijn 30-jarige
vrouw M. G., de 29-jarige L. V.
die minder ernstig gewond is en
diens 24-jarige echtgenote Ma
ria. De omgekomen Duitsers wa
ren uit Trier afkomstig.
Het Nederlandse busje werd
bestuurd door de heer G. De vier
toeristen zijn opgenomen in een
ziekenhuis in Trier.
dodelijk
arbeidsongeval
Op de terreinen van de Ver
enigde Utrechtse Ijzerhandel
aan de Industriehaven is de
59-jarige arbeider P. de K. uit
Utrecht maandagmiddag be
kneld geraakt tussen een rij-
clende kraan en een blok ijzer
van plus minus vijf ton. De K.
passeerde het zware ijzerblok
juist toen de kraan zich in be
weging zette. Hij werd door het
onderstuk van de kraan tegen
het ijzerblok geperst en was op
slag dood. y
Minister McElroy over
eventuele Amerikaanse
operaties in het gebied
van Formosa
De Amerikaanse minister ven
Landsverdediging, Neil McElroy,
'neett op een dinsdag te Norfolk
in de Amerikaanse staat Virgi
nia, gehouden persconferentie
verklaard dat bij eventuele Ame
rikaanse operaties in het gebied
ven Formosa waarschijnlijk
slechts eenheden van vloot en
luchtmacht betrokken zouden
worden.
Hij voegde hieraan toe: „Wij
hebben echter hoop, dat de Ame
rikaanse strijdkrachten bij de cri
sis rondom Formosa en de om
liggende eilanden slechts als af
schrikwekkend medium zullen
worden betrokken.
hut" een reis naar Europa, waar
zij enthousiast werd ontvangen.
Een tweede roman over het
zelfde onderwerp, die drie jaar
later verscheen, maakte veel
minder opgang. Maar dat was
niet erg: met haar eerste werk
had de moedige voorveehster
haar doel ruimschoots bereikt.
Helaas moest de vrijmaking
van de negerbevolking met ge
weld geschieden. Een burgeroor
log brak uit en in 1865 werd de
slavernij in de Verenigde Staten
afgeschaft. Harriet Beecher-
Stowe is op 1 juli 1896 te Hart
ford overleden. Haar naam en
werk zullen voor het behouden
en herwinnen van de vrijheid,
dat hoge menselijke goed, van
altijddurerde betekenis blijven.
(Nadruk verboden).
brandalarmdoch
geen brand
Maandagmiddag om precies
kwart voor twee luidde het
signaal van de automatische
brandmelder op het hoofdbu
reau van de Amsterdamse
brandweer een onheilspellend
alarm ingrote brand in het
P.T.T.-compiex aan de Nieuwe
Zijds Voorburgwal. Terstond
werden drie posten gewaar
schuwd. Drie motorspuiten en
twee ladderwagens reden met
loeiende signalen naar de
plaats des onheils. Hier aange
komen bleken de employé's zich
in alle rust na hun dagelijks
twaalf uurtje aan het werk te
gaan. van enig vuur was geen
sprake. Een inderhaast inge
steld onderzoek leverde als re
sultaat op, dat een der neven
melders. die zich door het ge
hele gebouw van de rijkstele
graafdienst zijn aangebracht,
defect was geraakt en op onver
klaarbare wijze alarm had ge
geven via de hoofdmelder. De
brandweer kon met het grote
materieel onmiddellijk weer in
rukken.
DULLES WIL
V.N.-POLITIELEGER
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Dulles, is
naar verluidt van plan in zijn
komende redevoering voor de
algemene vergadering van de
Verenigde Naties (waarschijnlijk
op donderdag a.s.) aan te drin
gen op de oprichting van een
vaste internationale politiemacht.
Daarnaast zal Dulles volgens de
New Yorl: Times Eisenhowers
voorstel voor een Arabisch eco
nomisch o.itwikkelingsinstituut
opnieuw indienen.
Vierde Amerikaanse
atoomonderzeeboot
in dienst gesteld
De vierde Amerikaanse atoom
onderzeeboot, de „Swordfish", is
maandag j.l. in de Amerikaanse
marinehaven Portsmouth in
dienst gesteld.
De „Swordfish" zal, na een
proeftocht, worden toegevoegd
aan de Amerikaanse vlooteen-
heden in de Grote Oceaan.
In het congres van het Verbond
van de Europese landbouw heeft
de Oostenrijkse minister van
Landbouw, Thoma, maandag er
op gewezen dat in verschillende
staten de produktie van land-
bouwprodukten zó ver ontwik
keld werd, dat de eigen behoeften
overtroffen werden en een afzet
gebied in het buitenland geiocht
moest worden. Daarbij werden
methoden toegepast, die zeer drin
gend aan een nauwkeurig onder
zoek moeten worden onderwor
pen en gewijzigd dienen te wor
den.
Het heeft geen zin met over-
(van onze verslaggever)
UTRECHT (P P) - We zijn eens een kijkje gaan nemen bij de plas Mast
wijk bij Montfoort, een klein plaatsje in de provincie Utrecht. Niet or.i ons
mee. Er zijn maar niet te kust en te keur
terreinen waar men vuilnis kan storten
en waar omwonenden geen overlast wordt
aangedaan.
Waardevolle mest
DE VOLGENDE METHODE is die
van de compostering. Het huisvuil wordt
.na het ophalen gesorteerd en de rest
goed te doen aan de zomerse watersportgenoegens, neen, verre van dat, wordt uitgespreid, veelal met water be-
want hier valt geen watersport te beoefenen, maar wel veel vuil te zien. spoten en krijgt de kans te gaan gisten.
Langzaam maar zeker wordt de gehele plas, die een oppervlakte heeft van Na enkele maanden is het vuil vergaan,
niet minder dan 28 ha en een diepte van 25 tot 30 meter, gevuld met het Cdfna'et ^triettr!
huisvuil van de stad Utrecht, dat zo n 60.000 ton per |aar bedraagt, hetgeen king een buitengewoon waardevolle mest
neerkomt op 60 miljoen kilo, wanneer dat meer tot de verbeelding spreekt, over, die men kern onder de naam com-
Een enorme hoeveelheid dus, afkomstig van omstreeks een kwart miljoen P°st.
inwoners van deze stad in het centrum van ons land. Het huisvuil wordt ,wordt hfhierv°°r bestemde
iii huisvuil in speciaal ingerichte goederen-
in Utrecht, evenals in zovele andere laatsen van Nederland opgehaald door wagens door de spoorwegen vervoerd
de gemeentelijke reinigingsdienst en wel in prachtige roltrommelauto's, naar de compostinrichtingen van da
die van achteren een keurige installatie hebben, waar de uniforme vuilnis- V.A.M., de Vuil-Afvoer Maatschappij,
emmers der bewoners ingehaakt kunnen worden en zo met een enkele waari"f verschillende gemeenten zijn aan-
gesloten. Zo vertrekken onder andere re-
handbeweging zijn te ledigen in de trommel van de langzaam voortrijdende geimatig uit Den Haag. Zandvoort en
auto. Niemand behoeft vuile handen t6 krijgen of met het huisvuil in aan- Groningen lange goederentreinen naar de
rakinq te komen. compostinrichtingen varf de V.A.M. in
Drente.
Van stad naar plas
v..
fv,v -Vc-'
Grote kranen grijpen het vuil uit d. transportschepen en deponeren het
in de vrachtauto's
Vuilverbranding
Chinese oud-strijders
worden georganiseerd
Zes miljoen Chinese oud-strij
ders zijn bereid tegen de Ameri
kanen te strijden, aldus heeft
radio-Peking maandag verklaard.
In alle delen van communis
tisch China organiseren oud
strijders zich in de plaatselijke
weerkorpsen en zij wachten
slechts op een oproep van de
regering de wapens weer op te
nemen, aldus de zender.
DE ROLTROMMELAUTO'S brengen
het huisvuil naar een centrale plaats,
waar het gesorteerd wordt, dat wil zeg
gen waar dingen van waarde zoals me
talen en dergelijke uit het vuil worden
verwijderd. De rest gaat in grote sche
pen en wordt vervoerd naar de plas
Mastwijk.
Daar staan op de wal grote kranen
met grijpers, die het vuil uit de schepen
overladen in de kiepbakken van zware
trucks, die op speciale ijzeren wielen met
brede platte metalen banden rijden. Deze
trucks hobbelen en bobbelen daarna
langzaam met hun zware vracht over het
reeds gestorte huisvuil naar de rand waar
huisvuil en water aan elkaar grenzen.
Hier stort de wagen zijn vracht in het
diepe meer. Dagen kan men op één plek
storten alvorens het huisvuil boven komt.
Dan is er weer een stukje land gewonnen.
Het huisvuil dat boven water komt wordt
met aarde afgedekt en vergaat langzaam
maar zeker tot stol, of zo men wil, aarde,
grond.
Op een hoekje dat het eerst volgestort zijn verschillende methoden die in ons In het verleden is de stadcompost van de
werd, grazen nu reeds tientallen koeien land worden gevolgd. stad Groningen de steunpilaar geweest van
en volgens de boer is het een heerlijk de landbouwkundige ingebruikneming der
stuk grasland van zeer goede kwaliteit. Daar is ten eerste de vuilnisbelt, alom na ^e vervening vrijkomende dalgronden
Wanner zo over een dertig tot veer- bekend. Op een daartoe geschikt terrein van Groninger Veenkoloniën,
tig jaar de gehele plas volgestort is, zal wordt door de gemeente het huisvuil ge-
men 28 ha kostelijke grond aan Neerlands deponeerd. De gestorte hopen worden zo
snel mogelijk met aarde afgedekt om de EEN OVERIGENS eveneens zeer be
stank, het bezoek van ratten en vliegen kende methode is de vuilverbranding. Het
tegen te gaan. Steeds meer hopen komen vuii wordt eerst gesorteerd, waardevolle
er naast elkaar en het terrein wordt als materialen worden er uit verwijderd en
het ware opgehoogd, maar na verloop de rest wordt in grote ovens verbrand,
van tijd moet men naar een andere stort- De grote steden, zoals Amsterdam en Rot-
OP DE BOVENOMSCHREVEN WIJZE plaats omzien en dat brengt in ons klei- terdam doen dit en Den Haag overweegt
raakt Utrecht zijn huisvuil kwijt. Maar er ne landje dikwijls moeilijkheden met zich om eveneens op vuilverbranding over te
gaan.
1 Natuurlijk is het zo, dat vuilverbranding
kostbare installaties vereist, met als ge-
PllN^lf-è m J volg, dat deze methode veel geld kost. Ook
Utrecht heeft in het verleden zijn vuil
verbrand. Nog kan men op het Vaaltter
rein aldaar de verweerde schoorsteen
zien van de oude verbrandingsoven. Maar
gezien de geweldige groei van de stad zou
men nu met meer ovens moeten werken.
Momenteel ligt de situatie voor een stad
als Utrecht gunstiger. De methode, die
gevolgd wordt om het vuil in de plas
Mastwijk te storten eist aanmerkelijk
minder geld en heeft bovendien het voor
deel, dat men langzaam maar zeker land
wint, land van prima kwaliteit. In ons
land, waar men moet woekeren met elk
klein stukje cultuurgrond, is dit van zeer
groot belang.
Zo zien we, dat het huisvuil geen waarde-
Loze Tommei is, zoals we eigenlijk allen
denken. Neen, met de miljoenen tonnen
hyiisvuil van ons landje zijn belangrijke
werken te verrichten in ons aller belang.
(Nadruk verboden).
bodem hebben toegevoegd, gemaakt van
een plas, die ontstaan was door zand-
graving voor wegenaanleg en die van
geen belang was voor de recreatie.
De vuilnisbelt
Wagen na wagen kiept zijn vracht huisvuil in de diepe plas en langzaam
ontstaat er land.
59. Geruisloos richt
de Noorman zich op,
de boog in de aan
slag. Hy beseft ter
dege hoe gevaarlijk
dit schot is. Een ge
ringe afwijking van
de pijl en hij treft de
verkeerde.
Voor hij echter de
kans krijgt, klettert
er op eens een steen
langs de rotsen bui
ten de kloof naar om
laag.
Als door een adder
gebeten draait Arnar
zich snel om, en de
Noorman ziende duikt
hü razend snel weg
••Leg je boog neer", brult de
schurk„en zo dat ik het goed
zien kan". Thorfinn Snelvoet had
zyn wapens reeds weggelegd, lang
zaam voldoet ook Eric aan 't bevel.
doet ook Eric aan het hevel.
Arnar verkeert kenneiyk in de
mening, dat Eric de oorzaak ge
weest is van de vallende kei
stenen, maar de Noorman weet
wel beter en zpn laatste hoop is
nu gevestigd op degeen die ergens
boven hem achter de rotsen na
derbij sluipt. Zonder het geringste
vermoeden te hebben dat het zyn
eigen zoon is.
Hügend en krampachtig wurmt
Erwin zich in een goede positie,
büna echt boven de plek waar
Arnar dekking gevonden heeft.
Zijn ogen flikkeren als hy In-
grids hacheiyke toestand ziet. Dan
richt hy zich met bonkend hoofd
op en stort zich naar omlaag
boven op zün aartsvüand.
aanbod markten te zoeken of uit
te breiden. Om de landbouw te
kunnen behouden blijft het nood
zakelijk ook de landbouwer zijn
redelijke loon te verzekeren. Het
zal derhalve wel een van de be
langrijkste punten van beraad
slaging van het Verbond in de
toekomst zijn hoe een overeen
komst tussen de producenten van
de in aanmerking komende lan
den tot stand gebracht kan wor
den.
Ir. Hartmann, die over de Oos
tenrijkse land. en bosbouw sprak,
deelde mede, dat het aandeel van
de landbouw in het bruto natio
nale produkt in Oostenrijk voort
durend kleiner wordt en gedaald
is van 22 procent in 1937 tot 13
procent in 1957.
De Westduitse minister van
Landbouw, Lübke, wees erop, dat
het mede tot de taak van het
Verbond van de Europese land
bouw zou behoren bij de ver
wezenlijking van de besluiten,
die door de zes E.G.K.S.-landen
bij de beraadslagingen te Stresa
genomen werden, er zorg voor te
dragen, dat de Europese boeren
onbezorgd de weg naar de toe
komst kunnen bewandelen. De
rentabiliteit moet de grondslag
der produktie in de landbouw
zijn en er mogen geen produktie-
middelen beschikbaar worden ge
steld voor produkten, waarvan
de afzet niet verzekerd is. De
Europese economische gemeen
schap kan slechts dan van lange
duur zijn als er samenwerking
bestaat tussen de regeringen en
de vakorganisaties. Daarom werd
ook het bestuur van het Verbond
van de Europese landbouw uitge
nodigd voor de komende beraad
slagingen van de E.E.G.
Ruime sortering
BALL-PENNEN
N.V. Fa P. J. v. d. SANDE
Straf van De San
kwijtgescholden
De Libanese regering heeft de
straf van de voormalige Belgi
sche consul in Damascus, Louis
de San, kwijtgescholden. De San
werd in mei in Libanon gearres
teerd omdat hij uit Syrië wapens
zou hebben gesmokkeld.
Men meent dat de Belgische
regering om kwijtschelding had
verzocht.
De San werd in juli ter dood
veroordeeld, maar in augustus
werd het vonnis door het hof van
beroep in twintig jaar gevange
nisstraf veranderd.
Een kordate huisvrouw, me
vrouw Jonker uit de Albert
Cuyplaan te Apeldoorn is erin
geslaagd een dief in handen
van de politie te spelen, naar
wie al enige tijd werd gezocht.
De man, de 23-jarige kelner
A. E. P. werd door de politie ge
zocht wegens diefstal van de
bromfiets van een mede-kost
ganger en van een fototoestel,
dat stond in de vensterbank in
één van de kamers in het hotel
te Beekbergen, waar hij werk
zaam was. De kelner was al
enige tijd ondergedoken, maar
werd plotseling door iemand in
de Eendrachtstraat te Apel
doorn gesignaleerd. De politie,
die direct werd gewaarschuwd
was snel ter plaatse, maar de
man nam bij het naderen van
de politieauto de benen en
vluchtte door de tuinen in de
buurt voor de hem achtervol
gende agenten. Toen hij al te
zeer in het nauw werd gedreven
drong hij de keuken van me
vrouw J. binnen en vroeg haar
hem te vgrbergen, omdat, naar
hij zei, de politie hem zocht om
dat hij zijn vader het zieken
huis had ingeslagen. Mevrouw
J. stelde de man met een siga
ret op zijn gemak en vertelde
hem, dat er in de kelder een
grote hoeveelheid rommel stond
waartussen hij zich gemakkelijk
kon verbergen. Toen P. de kel
der binnenstapte draaide me
vrouw J. snel de deur op slot en
alarmeerde vervolgens de poli
tie, die P. toen zonder enige
moeite kon inrekenen.
Vermoedelijk heeft de man
meer bromfietsen gestolen. De
man zal bij de officier van po
litie te Zutphen worden voor
geleid.
STAKING OPGEHEVEN
Maandagmiddag om twee uur
hebben de ruim 300 arbeiders
der N.V. scheepswerven v/h
H. H. Bodewes te Millingen a/d
Rijn het werk. dat zij zaterdag
morgen j.l. zonder medeweten
van de vakbonden hadden neer
gelegd, hervat.
Na besprekingen met stands
organisaties en van deze met de
directie werd een voor beide
partijen bevredigende oplossing
gevonden.
Op die afdelingen, waar het
nieuwe tariefsysteem nog niet
is ingevoerd, zal het loon vol
gens de oude methode berekend
worden.