Friesche Vlag
M/
Radio en Televisie
Fi los ofie van de revo lutie
Eric de Noorman - Ingrid
RECHTSZAKEN
Buitenlands
nieuws
Méér vaste
melkbestanddelen: 31%
Méér inhoud:
de grote fles
1/2 ltr. 540 gr.
Donderdag 14 augustus 1958
DE VRIJE ZEEUW
12e jaargang r»o. 4447
VUUR BIJ DE OLIE
In de twintiger jaren heeft een toen nog onbetekenend
man een boek geschreven met een agressieve inhoud. Het
heette „Alein Kampf" en de auteur heette Adolf Hitler, de
man die de door hem opgebouwde filosofie volgend, nog
geen twintig jaar later de wereld in brand zette.
Het merkwaardige van dit boek was dat zo velen het
bezaten, doch zo weinigen het goed gelezen hadden. Zo
stout waren de daarin gelanceerde stellingen, zo brutaal
bleken de geopenbaarde wensdromen, dat niemand het
ernstig durfde nemen. De naam Hitler is nu weer even
onbekend als ten tijde dat hij zijn boek schreef, maar
voordat hij herinnering werd sleepte hij vijf tot tien mil
joen mensenlevens in het massagraf van de tweede
wereldoorlog.
De naam Nasser is voor ons een produkt van de laatste
jaren. Hij was een onbekend Egyptenaar, die zijn ogen
open hield en goed nadacht. Gelukkig schreef ook hij zijn
gedachten op in een boek, dat „Filosofie van de revolutie"
heet.
Oud roest en afval
Over het Nabije Oosten, dat
thans tot 's werelds meest zieke
plek is geworden, schreef Nasser
dat alle grote fabrieken in de
wereld en alle transportmiddelen
op het ondermaanse tot oud roest
en afval zouden vergaan, als ze
de olie uit Azië zouden moeten
missen. Het centrum van de
olieproduktie heeft zich van
Amerika naar de Arabische lan
den verplaatst, aldus Nasser.
Daarmee is duidelijk waar de
Egyptische dictator op aanstuurt.
De enige vraag die overblijft is
hoeveel mensenlevens het dit
maal zal kosten, voordat de wen
sen van deze dictator in opmars
tot geschiedenis zijn gemaakt.
Geleerden, die de Arabische
volken hebben bestudeerd en po
litici, die hun boeken hebben ge
lezen, keren zich tegen de anglo-
Amerikaanse bezetting van Liba
non en Jordanië. Men wijst op de
fouten die deze landen begaan
door het onafhankelijkheids-stre
ven van de Arabieren te onder
drukken. Zij hebben allen het
verkeerde boek ter hand geno
men.
Als het bloed in 't men
selijk lichaam
Om de landing der Amerika
nen te begrijpen leze men de
economische geschiedenis van
het Nabije Oosten over de laat
ste vijftig jaar. Men trachte
evenals Nasser te doorzien wat
olie voor de mensheid betekent,
dan weet men de ernst van het
conflict. Dan ziet men dat de
bloedstroom in een mensen
lichaam afhankelijk is van de
oliestroom door de wereld. Zodra
de laatste stroom zal stokken of
ophouden, zal de bloedstroom be
ginnen te vloeien tot het bittere
einde.
In de landen tussen Middel
landse Zee en Perzische Golf ligt
ca van de wereldreserve aan
olie. Slechts een. klein deel van
deze reserve is nog aangespro
ken. De Westerse wereld koopt
maar 22 van haar behoefte in
de Arabische landen. Irak, dat
thans meer onder invloed van
Nasser komt, levert nog geen
3 van de oliebehoefte der vrije
wereld.
Als de Iraakse bronnen zouden
worden dichtgedraaid, betekent
dat geen groot verlies op zichzelf.
Van veel groter betekenis is
daarentegen hoe men de strate
gische positie van deze olie-pion
acht in het totale wereldschaak
spel.
Invloed in Nederland
De toekomst van de oliestroom
uit Irak is zeer belangrijk voor
Nederland. De produktie in dit
land wordt verzorgd door de Irak
Petroleum Company, die het
leeuwendeel voor haar rekening
neemt, de Mosul Petroleum Com
pany en de Basrah Petroleum
Company. De I.P.C. is voor een
vierde Engels, Nederlands, Ame
rikaans en Frans. Er wordt on-
geveer_ 35 miljoen ton geprodu
ceerd in 1958. Vermoedelijk zal
er voor de maatschappijen dit
jaar een winst uit rollen van
800 miljoen gulden, waarvan
dus ook een portie in Nederland
se beurzen rolt.
Na de staatsgreep is de olie
produktie voortgegaan en be
richten wijzen erop, dat het vloei
baar goud zal blijven stromen.
Men moet er echter mee rekenen
dat de nieuwe regering het
winstdeel van de maatschappijen
sterk zal besnoeien. Dat wild^
j "d weggevaagde bewind
reeds. Of er sprake is van natio
nalisatie der oliebronnen valt
thans nog niet te bezien.
Dure dollars.
Fmf.mSr0tt ,vraa8 is niet of
Irak 'k °n Westen de olie uit
aL o™ £neE missen- Dat staat
De kZ ,boortoren boven water.
?lkSle of Europa het ge-
heie Nabije Oosten als olie-leve-
vra» i n m'ssen- Ook die
beantwoorden" W* bevestiSend
De Verenigde Staten, Venezue
la en Mexico kunnen als de nood
aan de man komt, de gehele pro
duktie van Arabic opvangen. Al
leen moet de olie uit Amerika
met dollars betaald worden,
waardoor alle Europese landen
in de grootste financiële moei
lijkheden kunnen komen. Juist
met het oog op het gezond ma
ken van de Europese economie
drong Amerika er op aan dat
Europa het grootste deel van zijn
olie uit het Arabische woestijn
gebied zou gaan betrekken.
In 1938 importeerde de oude
wereld nog voor ongeveer 30
van zijn olieprodukten uit de
Verenigde Staten. Met hulp van
het Marshall-plan werden de
rijkdommen in Perzië, Saoedi-
Arabië en Irak verder ontwik
keld. Op dit moment komt tach
tig tot negentig procent van de
olie voor Europees verbruik uit
de Arabische landen en men
streefde ernaar dit verbruik ge
heel uit het Nabije Oosten te dek
ken. Dit plan zal om politieke en
strategische redenen stellig wor
den herzien. Drie omstandighe
den zijn daarbij van het grootste
belang.
Kalmerende invloeden
In de eerste plaats is Egypte
door de overneming van het
Suez-kanaal belanghebbende ge
worden bij een bloeiende tank
vaart door dit kanaal. Als Euro
pa geen of minder olie koopt in
Perzië en Saoedi-Arabië dan
daalt de opbrengst voor Nasser
uit het Suezkanaal enorm. Deze
dictator en alle machthebbers
van de jonge Arabische landen
hebben er zelf het grootste be
lang bij dat de oliestroom west
waarts blijft vloeien. Om de
Suez-vaart en om het winstaan
deel uit de olie. Dat weet Nasser
ook en daarom is hij voorzichtig.
Vervolgens is de oliestroom uit
de Sahara beginnen te vloeien.
Die stroom wordt breder en
Frankrijk zal zijn Europese bu
ren achter zich vinden bij zijn
plannen tot snelle vermeerdering
van die exploitatie.
Inzet voor gevaarlijk spel
Tenslotte is voor de houding
van de Verenigde Staten in de
oliekwestie belangrijk in hoever-
1 JAAR GEVANGENISSTRAF
VOOR VERDUISTERING.
De rechtbank te Amsterdam
JJfoensdagmorgen de 37-
jarige Th. A P. wegens verduis
tering in dienstbetrekking meer
malen gepleegd veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf, waar
van vier maanden voorwaarde
lijk met een proeftijd van drie
jaar. De veroordeelde zal zich
tevens onder toezicht van een
medisch consultatiebureau voor
alcoholisme moeten stellen De
verdachte bekende tijdens de
rechtszitting als filmoperateur
en kasbeheerder bij een Amster
damse bioscoop in ongeveer een
jaar tijds een bedrag van twaalf
mille te hebben achtergehouden
re zij zelf financieel in de oliebe-
langen van Arabië geïnteresseerd
zijn. En dan is het niet in de eer
ste plaats Irak waar het Noord-
amerikaanse geld ligt. Wanneer
wij vermelden dat van 1944 tot
1949 de Verenigde Staten voor
1.000.000.000 investeerden in
Arabië, dan ligt het grootste deel
van dit geld in Saoedi-Arabië,
Koeweit en Perzië.
Men moet de bezetting van
Libanon derhalve niet anders
zien dan als een voorspel tot gro
tere acties en als de inzet tot een
gevaarlijk spel met sterk econo
mische aspecten. Ingewijden we
ten dat de Amerikaanse econo
mie een opleving nodig had en
heeft. Die opleving komt er zo
dra de politieke en militaire
spanning in de wereld toeneemt.
Men denke aan Korea.
Spelen hier sterke economische
machten een- spelletje met de
wereldvrede om een dreigende
overproduktie in de oliesector
voorlopig wat af te dammen?
Het is immers bekend dat in de
Verenigde Staten en Venezuela
de oliewinning reeds beperkt was
omdat er een overaanbod dreig
de met dalende prijzen. Dan is
men bezig als een kind dat met
lucifers speelt in de nabijheid
van de hooiberg.
Olie en vuur
Men heeft het vuur naar de
olie gebracht met de militaire
acties in Libanon en Jordanië.
Ondanks dit alles moet men rea
list blijven en er zich van bewust
zijn, dat de Westelijke landen niet
kunnen toestaan dat hun meest
vitale levensbelangen worden
aangetast.
Als men zich eerst de keel laat
toeknijpen wordt het moeilijk het
vege lijf te redden als daarna
een poging tot doodslag volgt.
En ergens in Engeland schudt
de uiterst bekwame zieke voor
malige eerste minister van En
geland, Eden, zijn hoofd. Hij had
Nassers boek wel gelezen toen
deze het Suezkanaal nam
Drs. HERMES.
(Nadruk verboden.)
VER. STATEN
Pil tegen radio-activiteit
Amerikaanse geleerden heb
ben een pil samengesteld, waar
mee men de uitwerking van stra
ling bij een kernontploffing kan
halveren, zo blijkt uit een mede
deling van de Amerikaan D. G.
Doherty van het nationale labo
ratorium te Oak Ridge in Ten
nessee tot een wetenschappelijke
conferentie in Burlington (Ver
mont).
Een tablet van een gram ter
grootte van een asperientje kan
de schadelijke uitwerking van
een stralingsdosis van 400 rönt
gen (bijna de dodelijke dosis) tot
de helft terugbrengen.
VLIEGTUIGONGELUK
IN PATAGONIE
In Patagonië (Zuid-Amerika)
is dinsdagavond eeni Argentijns
militair vliegtuig verongelukt.
Elf inzittenden zijn om het leven
gekomen.
Het toestel, een Dc-3, was op
weg van de basis El Palomar ten
zuiden van Buenos Aires naar
Comodoro Rivadavia. Het stort
te kort na hett opstijgen van de
basis Trelew, 1300 km ten zuiden
van de Argentijnse hoofdstad,
brandend neer.
GOUDBAND
X.
HET CHILEENS-
ARGENTIJNSE
GESCHIL
Argentinië heeft nog niet of-
ficiëel gereageerd op het Chi
leense protest inzake de vernie
ling van een Chileense vuurtoren
op het eiland Snipe, maar op het
ministerie van Buitenlandse Za
ken te Buenos Aires werd ont
kend dat de toren door de Argen
tijnse marine zou zijn beschoten.
Men had de vuurtoren slechts
„vreedzaam afgebroken om het
symbool van een eenzijdig vast
gestelde Chileense souvereiniteit"
te verwijderen.
VRIJDAG 15 AUGUSTUS
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws;
7.10 Gym.; 7.23 Gr.; 8.00 Nws;
8.18 Gram.; 8.50 V. d. jeugd;
9.05 Gym. v. d. vrouw; 9.15 Gr.;
(9.35—9.40 Waterstanden); 10.00
Caus.10.05 Morgenwijding
10.20 V. d. vrouw; 10.35 Gram.;
11.00 V. d. kleuters; 11.15 Gr.;
11.45 Mannenkoor; 12.00 Gram.;
12.20 Regeringsuitz.12.30 Land
en tuinb. meded.12.33 Sport en
prognose12.50 Pianospel13.00
Nws; 13.15 Meded. of gram.;
13.20 Amus. muz.; 13.55 Beurs-
ber.14.00 Zang en harp; 14.20
Caus.; 14.40 Jiddische liederen;
15.00 Gram.; 15.15 Cabaret;
16.00 Vergelijkenderwijs; 16.40
Vragenbeantw.1705 Ham
mondorgelspel17.25 Vakantie
trips; 17.55 Act.; 18.00 Nws;
18.15 Pol. caus.; 18.25 Lichte
muz.18.50 Caus.19.00 Voor de
kind.; 19.10 Gram.; 19.30 Caus.;
19.45 Op bezoek bij anderen;
20.00 Nws; 20.05 Voordr. en mu
ziek; 20.20 Fluit en piano; 20.35
Expo 1958; 20.45 Caus.; 21.00
Vakantieverhalen met muz.
30. „Ik ben een boel
aan de weet gekomen,
Koning", zegt Olaf
scherp. „Het is zo dui
delijk als wat dat die
zoon van je de hand
in het spel heeft bij
Ingrid's verdwijning."
Eric's koele grijze
ogen rusten een ogen
blik op Arnar, die
zwijgend met nauw
verholen triomf het
toneel gade slaat;
maar voor hij wat in
het midden kan bren
gen raast Olaf door:
„Ze hebben dat
mooi bekokstoofd
hoor! Samen met die
gekke Hrap, de duivel hale hem.
Hij voelde zich zo beledigd, gisteren
bij het avondeten, hè, Koning?!
Dat was alleen maar een listig
smoesje om ongestoord te kun
nen spreken met mijn dochter."
„Wat zijn dat voor aantijgin
gen?" bijt Eric de Berenjager
toe. „Let op je woorden!"
„De waarheid", valt Arnar snij
dend in, terwijl hij snel naderbij
komt. „Ik heb ze betrapt terwijl
ze samen zaten te keuvelen! Oude
Helge kan het getuigenToen
hebben ze natuurlijk hun plannen
gemaakt. Dat is zo duidelijk als
wat."
Slechts mtet moeite beheerst Eric
zich als hij het stamhoofd toe
snauwt: „Ge kunt U er buiten
houden. Ik spreek met Olaf, niet
met de eerste de best onbehouwen
zwerver. Pas op vriendEn
wat jou betreft Olaf", wendt de
Noorman zich bleek izan woede
tot zijn gastheer, „dat je geen
omgang wenst tussen Tngrid en
Erwin, is je goed recht. Beledigd
heb ik me daarom niet gevoeld.
Slechts op je aandringen ben ik
hierheen gekomen voor de jacht
op de beer, hoewel ik het nu be
treur. Omdat ik begrijp hoe je je
voelen moet heb ik geholpen In
grid op te sporen. Dat jij het meis
je dwingen wilt te trouwen met
een man waar ze niet van houdt,
ook daar blijf ik buiten. Maar nu
ga je te ver, Berenjager. Je kunt
kiezen of delen: Of je neemt je
woorden en gedachten terug, die
je door deze valse raadgever inge
goten zijn, ofje zult aan den
lijve ondervinden wat je aan mij
hebt!"
21.55 Buiten), weekoverz.22.10
Gram.; 22.40 Zorg om de mens;
23.00 Nws; 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II7.00 Nieuws,
7.10 Gram.7.50 Een woord v. d.
dag; 8.00 Nws; 8.15 Gram.; 8.30
Instr. trio; 9.00 V. d. zieken;
9.30 Promenadeork. en omr.
koor; 10.15 Gram.; 10.30 Mor
gendienst; 11.00 Gram.; 11.15
Idem; 12.00 Mezzo-alt en piano;
12.30 Land- en tuinb. meded.;
12.33 Meisjeskoor; 12.53 Gram.
en act.; 13.00 Nws; 13.15 Gevar.
muz.; 13.45 Gram.; 14.15 Radio
Philh. ork. en solist; 15.15Voor
dracht; 15.35 Strijkkwart. en
sopr.16.00 Caus.; 16.15 Gram.;
16.30 Gevar. muz.16.55 Gram.
17.00 Voordr.17.20 Musette
ork. en solist; 17.40 Beursber.
17.45 Gram.; 18.00 Koorzang;
18.20 Stemmen van Overzee;
18.35 V. d. jeugd; 19.00 Nws en
weerber.19.10 Gram.; 19.15 Re
geringsuitz. 19.25 Gram.20.00
Radiokrant; 20.20 Philh. ork. en
solist; 21.00 Kunstrubriek; 22.10
Gram.22.20 Caus.22.45'
Avondoverdenking; 23.00 Nws;
23.15 Langs wegen van kunst en
schoonheid; 23.3524.00 Gram.
BRUSSEL (VU: 12.00 Omr.
koor en piano; 12.15 Gram.;
12.30 Weerber.; 12.34 Gram.;
12.45 Koorzang; 13.00 Nws; 13.15
V. d. sold.; 14.00 Opera- en Bel-
cantoconc.16 00 Gram.17.00
Koorzang; 17.15 Gram.; 18.00
Orgelconc.18.30 Godsd. caus.
19.00 Nws; 19.30 Wereldtentoon
stelling; 20.00 Opera; 22.55
23 00 Nieuws.
TELEVISIEPROGRAMMA.
9.50—11.20 Pontificale Hoog
mis te Lourdes.
BELGIË (VU: 10.30 Hoog
mis 16.3018.00 Wereldtentoon
stelling; 19.30 Nws; 20.00 Film-
act.; 2015 Filmprogr.; 20.30
Volksmuz.22.30 Filmfragmen
ten en nws.
