Amerikaanse landing bij Beiroet De Iraakse opstand De gebeurtenissen in Irak en de olievoorziening van het Westen Koninklijk jacht «Piet Hein» verscheept Sowjet-Unie stelt vriendschaps verdrag in Europa voor HET WEER Nog gewelddaden op Cyprus WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN De crisis in hei Midden-Oosten Spoedbijeenkomst van de Veiligheidsraad Britse en Franse troepen paraat Frankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adresSmidswal Telefoon 2073 en 2510 Na 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,per kwartaal; per maand 2,per week 48 cent. Losse nrs 9 et. Verschijnt dagelijks WOENSDAG 16 JULI 1958 12e Jaargang Nr 4422 Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen EERSTE BLAD Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties): 5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertienties bij vooruitbetaling. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het maandagnummer: Zaterdags 10 uur Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit blad, 20 cent meer. Amerikaanse troepen zijn dinsdagmiddag in Libanon geland, nadat president Sjamoen van Libanon maandag de Amerikaanse regering om hulp had gevraagd. De eerste landingsgolf, bestaande uit 1.700 mariniers van de zesde vloot, kwam vlot aan land zonder tegen stand te ontmoeten. De Amerikanen werden toegejuicht door Libanezen die rustig, alsof er niets aan de hand was, op het strand lagen te zonnebaden. Direct na de landing hebben de mariniers het vliegveld van Beiroet bezet, kennelijk met het oog op de aanvoer van versterkingen door de lucht. Op hetzelfde ogenblik kwam in New York, op Amerikaanse verzoek, "de Veiligheidsraad in spoed vergadering bijeen om de oude Libanese klacht over Egyptische en Syrische in menging te bespreken. De Amerikaanse afgevaardigde, Cabot Lodge, deelde de raad mede, dat de Amerikaanse troepen zijn geland om de onafhankelijkheid van Liba non te verzekeren. Zodra de Verenigde Naties de nodige maatregelen hebben geno men om deze taak over te nemen, zullen zij weer ver trekken, zo zei hij. In Irak blijft de toestand ver- vard. Volgens de berichten van adio-Bagdad, dat in handen is van de revolutionairen, is pre mier Noeri al Said dinsdagmid dag doodgeschoten toen hij, ver momd als vrouw probeerde te ontvluchten uit een huis in Bag dad waar hij zich schuil had ge houden. De Jordaanse radio meldt, dat een trouwgebleven divisie uit Mosoel en Krikoek in het noor den van Irak op weg is naar Bagdad om de opstandelingen te bestrijden. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van De fensie verklaarde dinsdagavond in Washington, dat de Ameri kaanse mariniers zich niet zul- an bemoeien met de ontwikke ling van de toestand in Libanon. In officiële kringen legde men er de nadruk op, dat volgens een verklaring van president Eisen hower de Amerikaanse troepen niet met oorlogszuchtige bedoe lingen zijn gezonden, doch om Amerikaanse onderdanen te be schermen en bovendien de rege ring van president Sjamoen aan te moedigen de soevereiniteit en onafhankelijkheid van Libanon te v erdedigen. Dinsdag tegen de avond had- ■n de gelande Amerikanen een Jebied van circa een vierkante kilometer als bruggehoofd inge richt. De laatste landingsvaartui gen brachten zware tanks aan land. De mariniers waren toen al bezig met het aanleggen van loopgraven en het bouwen van mitrailleurnesten. De wachtpos- 'on die onmiddellijk werden uit gezet toen men het kamp ging inrichten, hadden moeite om de 'alrijke nieuwsgierigen op een aftand te houden en toch vrien delijk te blijven. In Washington verluidt, dat President Eisenhower en zijn 'oornaamste adviseurs maandag rit ingrijpen in het Midden-Oos- 'en hadden besloten. Zij zouden ,°t de slotsom zijn gekomen, dat r|p 'ijd gekomen is om, een einde f0 maken aan het afbrokkelen van de Westelijke positie in het ••üdden-Oosten en dat alleen door direct ingrijpen kan worden verhinderd dat Libanon, Jorda n's en mogelijk ook Saoedi-Ara- bié door revoluties in het anti- «ostelijke kamp komen. De Amerikaanse regering noopt evenwel kennelijk, dat de aawezigheid van de Amerikaanse mariniers op zichzelf al voldoen de zal zijn om de toestand te kal meren en dat de rust in Libanon *an worden hersteld zonder ge welddadig Amerikaans ingrijpen. De Amerikaanse Atlantische v loot heeft bevel gekregen paraat te zijn. De vloot omvat 500 sche pen, 150 escadrilles vliegtuigen en 200.000 officieren en man schappen. ENGELAND STEUNT VER. STATEN-INGRIJPEN. De Britse regering „steunt vol ledig" de Amerikaanse actie in Libanon, zo heeft Selwyn Lloyd, de Britse minister van Buiten landse Zaken, in het Lagerhuis in Londen bekendgemaakt. Er nemen geen Britse troepen aan de landing deel, doch zij zijn wel paraat, zo zei hij. Lloyd verklaarde, dat er gedu rende de gehele crisis nauw con tact tussen Washington en Lon den is geweest en dat de Britse regering vooraf van de Ameri kaanse plannen „p de hoogte is gesteld. De schepen van de Britse Mid dellandse Zee-vloot, die in de haven van Valetta op Malta lig gen, hebben opdracht gekregen zich gereed te houden om bin nen 24 uur te kunnen uitvaren. Dit moet gezien worden als ,,een voorzorgsmaatregel" met het oog op de toestand in het Midden- Oosten, zo deelde de Britse ma rine mee. Een 700 man van het 1ste regi ment Cameronians zijn per vlieg tuig uit Kenia naar Aden over gebracht, aldus heeft het Britse ministerie van Defensie dinsdag te Londen meegedeeld. Dit was „zuiver een voorzorgsmaatregel". FRANSE SCHEPEN PARAAT. Een woordvoerder van het Franse ministerie van Buiten landse Zaken heeft bekendge maakt, dat Franse oorlogssche pen, die onlangs naar het ooste lijk deel van de Middellandse Zee zijn gezonden, paraat worden gehouden voor het geval de Fran se regering zou menen dat het leven van Franse onderdanen of Franse bezittingen of belangen in gevaar zijn. De Franse regering heeft dins dagavond op een spoedvergade ring besloten maatregelen te nemen ter bescherming van de Franse burgers en Franse belan gen in Libanon. Deze maatrege len zulen „met goedkeuring van de Libanese regering en in over eenstemming met het V.N.-hand- vest" worden toegepast, zo is na de kabinetszitting verklaard. Er zijn circa 3500 Fransen in Libanon. DE VEILIGHEIDSRAAD BIJEEN. De Rus Sobolef heeft op de bijeenkomst van de Vei ligheidsraad een resolutie, ingediend, waarin het Ame rikaanse optreden wordt veroordeeld en onmiddellij ke terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit het Midden-Oosten wordt geëist. Libanon en Irak moeten zelf hun binnenlandse moei lijkheden oplossen, meende Sobolef. De Amerikaanse afgevaardig de, Cabot Lodge, verklaarde, dat de actie van de Verenigde Staten in overeenstemming is met de beginselen en het doel van de Verenigde Naties, nl. het bevor deren van de zaak der wereld vrede. Sobolef noemde de Ameri kaanse inmenging echter een „daad van agressie" en „schen ding van het V. N.-handvest", omdat geweld niet als middel van buitenlandse politiek mag worden gebruikt. Sobolef waar schuwde voor het gevaar van vergroting der internationale spanning en het gevaar van een nieuwe wereldoorlog. De Brit sir Pierson Dixon schaarde zich achter het Ameri kaanse optreden. Nasser keert eerder naar Egypte terug President Nasser van de Ver. Arabische Republiek is maandag een dag eerder dan hij van plan was uit Zuid-Slavië naar Cairo teruggekeerd. Hij was op het eiland Brioni waar hij met president Tito be sprekingen heeft gevoerd. Zijn vertrek wordt in verband ge bracht met het nieuws over de opstand in Irak. Men gelooft, dat beide staatslieden de jongste ontwikkelingen hebben bespro ken, waarna Nasser besloot on middellijk te vertrekken. Radio-Cairo meldde maandag avond, dat Nasser 22 juli in de Egyptische hoofdstad een „be langrijke rede" zal uitspreken. Ondanks de ernst van de toe stand in het Midden-Oosten is Nasser echter per schip terugge keerd. De reis duurt dan ge woonlijk drie dagen. Er stonden twee vliegtuigen voor hem klaar ingeval van een of andere nood toestand. Minisetr Staf acht tijdschriftartikel beledigend voor de krijgsmacht De minister voor Defensie heeft besloten dat alle julinum- mers van het Christelijk cultu reel maandblad „Op den Uitkijk", die zijn ontvangen op de door de diensten voor geestelijke verzor ging en welzijnszorg van alle on derdelen der krijgsmacht geno men abonnementen, moeten wor den ingetrokken. De minister acht een in dit julinummer voor komend artikel „In de onderste ronding van een noodlottige spi raal" van ds Okke Jager beledi gend voor de krijgsmacht en ge- zags- en moreel-ondermijnend. Al eerder had de marineleiding besloten de door de dienst ont wikkeling, sport en ontspanning van de marine verzonden exem plaren te doen terugnemen, om dat het artikel voor de krijgs macht als geheel en voor de ma rine in het bijzonder, beledigend werd geacht. Radio-Cairo heeft dinsdag avond bijzonderheden over het begin van de opstand in Irak be kend gemaakt. Volgens dit relaas kwam het leger in de nacht van zondag op maandag, om 02.00 uur Nederlandse tijd, in verzet, omdat bevelen waren ontvangen die zouden leiden tot een inval in Libanon. Een aantal „vrije offi cieren" nam de leiding en voer de plannen voor een omwenteling uit. Eenheden van het leger bega ven zich naar het koninklijk pa leis, doch kroonprins Abdoel Illah wilde van geen vergelijk weten en gaf zijn lijfwacht bevel het vuur te openen. Bij de gevechten werd de kroonprins gedood. Volgens hel „Journal of Com merce"' zou de Westelijke wereld in het allerergste geval het zon der olie uit het Midden-Oosten kunnen stellen, doch slechts te gen grote kosten en met om vangrijke economische verstorin gen. Afgezien van militair op treden of sabotage verwacht het blad geen onmiddellijke wijziging- in het wereld oliebeeld. Het koninklijk jacht ..Piet Hein", waarop de koninklijke familie vakantie gaat houden ;n de Middellandse Zee aan de Franse zuidkust, is gistermor gen door een drijvende bok van de firma W. A. van den Tak's bergingsbedrijf te Rotter dam aan boord van het m.s. ..Weltevreden" van de Konink lijke Rotterdamsche Lloyd ge hesen. Over ongeveer een week hoopt de „Weltevreden", die heden van de Lloydkade in Rotterdam vertrekt naar Ma- lakka en Indonesië, de „Piet Hein" in Marseille af te leve ren. De kapitein, stuurman en machinist van het jacht reizen ook met de „Weltevreden". Om kwart voor negen gister morgen begonnen de werkzaam heden in de Schiehaven, waar drijvende bok en ,,Piet Hein" eikaar ontmoetten. De ..Piet Hein" voer in de stroppen, die van de bok waren neergelaten. Het duurde wel even langer dan gedacht was, omdat een der stroppen een hindernis vormde. Op de tekening van het jacht, aan de hand waarvan de inscheping was voorbereid, stond n.l. niet aangegeven, dat de schoorsteen een jaar of vijf geleden was verlengd, zodat de strop een ietsje te kort bleek. Het bleek echter slechts een Geschenk eiland door prinses Margaret aanvaard Prinses Margaret van Enge land, die thans een bezoek aan Canada brengt, heeft het haar door de premier van Brits Colum bia aangeboden eilandje van 220 ha bij het eiland Vancouver aan vaard. Het eilandje is nu naar de prinses genoemd. Zoals gemeld had een Indiaans opperhoofd, Ardy Paull, voorzit ter van het verbond van Indianen in Noord-Amerika en woordvoer der van de 33.000 Indianen van Brits Columbia, tegen de aanbie ding van het eilandje aan de prin ses geprotesteerd, omdat het zijn volk zou toebehoren. kort oponthoud te veroorzaken en nadat een kikvorsman de stroppen onder water had ge controleerd dit in verband met de kimkielen kon de ,,Piet Hein" worden opgehesen. Om elf uur kwam het jacht boven water en begon de bok zijn tocht naar de „Weltevre den". Daar aangekomen bleek het aan boord zetten nog een kleinigheid. Weldra zweefde het jacht boven het dek van het vrachtschip, waarop zijn bedje reeds gespreid was. Om tien minuten voor twaalf stond de „Piet Hein", die 110 ton weegt, tot op de centimeter nauwkeu rig en kon het vastsjorren be ginnen. Maar een Irak, dat aanwijzin gen van Nasser zou krijgen, zou wanneer de positie van dit land meer gevestigd zou zijn kunnen leiden tot eisen voor wijziging in de regelingen inzake winsten en exploitatie, welke de Iraq Petro leum Company moeilijk zou kun nen inwilligen, aldus het blad. Iedere mogelijke beperking in de produktie of de verschepingen van olie uit het Midden-Oosten zou onmiddellijke uitwerkingen hebben op de olieproduktie in de Verenigde Staten, Venezuela en mogelijk Canada. Het blad wijst erop, dat een nieuwe crisis, zoals tijdens de gebeurtenissen rond het Suezkanaal zou kunnen wor den overwonnen door een grote re produktie en door gebruikma king van een deel der 375 in Westelijke landen opgelegde tankschepen. Inmiddels hebben Amerikaanse tankreders ver klaard, dat de volledige uitwer king van de situatie in Irak op de scheepvaart eerst gevoeld zal worden als de positie en de be doelingen der nieuwe regering vast zullen staan. De algemeen flauwe stemming voor internationale oliefondsen ziet het blad als weerspiegeling van de mogelijkheid dat Saoedi- Arabië en Koeweit mogelijk de eerstvolgende gebieden zijn waar de Pan-Arabische beweging zich zal doen gevoelen. Deze twee ge bieden bevatten met Irak bijna 50 procent van de aangekomen wereldoliereserves. De bevolking, gewekt door de schietpartij, snelde toe en steun de de aanval, waarbij verscheide ne mensen om het leven kwa men. Toen het volk het lijk van de kroonprins vond, nam het wraak voor de talrijke openbare terechtstellingen die de kroon prins na de revolutie van 1941 heeft laten uitvoeren. Het volk weigerde het lijk uit te leveren aan de leiders der opstandelingen. Het paleis, waar normaal pre mier Noerial Said verbleeft, werd stormenderhand genomen, doch de premier was verdwenen, waarop de woedende menigte het paleis in brand stak. In een verklaring van het mi litaire opperbevel der revolu tionairen, uitgezonden door ra dio-Bagdad, is gezegd, dat Noeri zich schuil had gehouden in een huis in één der oude wijken van Bagdad, Bab Esj Sjarqi. Dit was uitgelekt en een militaire pa trouille werd uitgezonden. Toen deze bij het huis arriveerde, kwam er net een „oud vrouwtje" uit, dat echter een geweer onder haar mantel vandaan haalde zo dra zij de militairen gewaar werd. Er ontstond een vuurge vecht waarbij het vrouwtje, dat Noeri Said bleek te zijn, werd gedood. Amerikaanse regeringsfunctio narissen hebben dinsdag ver klaard, dat koning Feisal van Irak waarschijnlijk door de op standelingen is gedood. Zij zei den niet over afdoende bewijzen te beschikken. AMERIKANEN VERMOORD* In Bagdad zijn maandag, vol gens onbevestigde berichten, twee Amrikaanse zakenlieden door een menigte gedood. Dit is meegedeeld door de woordvoer der van het Amerikaanse minis terie van Buitenlandse Zaken, Lincoln White. De menigte zou een groep van tien Europeanen hebben aangevallen, onder wie deze twee Amerikanen. Een der de Amerikaan zou na een pak slaag hebben kunnen ontkomen. Volgens White hadden Iraakse militairen blijkbaar de tien Euro peanen uit een hotel gehaald voordat het uitgaansverbod van kracht was. De mensen op straat hadden toen de Europeanen aan gevallen. Amerikaanse transportvliegtuigen landen in West-Duitsland. Gisteravond landden grote troe pentransportvliegtuigen op het vliegveld Rhein-Main bij Frank fort, die zijn opgestegen van de luchtbasis Donaldson in de Ame rikaanse staat South-Carolina, al dus heeft het hoofdkwartier van de Amerikaanse luchtmacht te Wiesbaden bekend gemaakt. Op het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken is dins dag een nieuwe nota overhandigd aan de diplomatieke vertegen woordigers van Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en andere Westelijke landen. Naar verluidt zou de nota niet handelen over de topconferentie en de daarmee verband houdende vraagstukken. DE PRESIDENT VAN ISRAEL IN NEDERLAND De president van Israël is dinsdagmorgen door minister president dr. Drees in diens ka binet ontvangen. Hierna werd een bezoek aan het Mauritshuis gebracht. Nadat hij vervolgens leden ontvangen had van organi saties die Joden hulp hebben ver leend gedurende het nazi-regiem in Nederland alsmede de Israëli sche kolonie, zat de president op uitnodiging van Koningin Julia na en Prins Bernhard aan een lunch aan in het paleis Soestdijk. In de middaguren werd een be- Het jacht „De Groene Draeck" zoek aan Delft gebracht waarbij van Prinses Beatrix is reeds oa- technische hogeschool met de ..Celebes" van de Stoom vaart Maatschappij „Neder land" te Amsterdam onderweg naar de Franse zuidkust. Koninklijk Paar woonde lustrumspel bij H. M. Koningin Juliana en Z, K. H. Prins Bernhard hebben maandagavond te Delft de voor stelling bijgewoond van het open luchtspel „Het staat u vrij", dat ter gelegenheid van het 22e lustrum van het Delftse studen tencorps wordt opgevoerd in de vrijstaat „Monte Fictie". Het koninklijk paar arriveerde om negen uur aan de ingang van het openluchttheater, waar het werd verwelkomd door de wnd Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, mevr. mr Chr. A. de Ruijter-de Zeeuw, de burge meester van Delft de heer D. de Loqr, en de president van de se naat van het Delftse studenten corps de heer P. de Goederen. Annette Knap, studente te Lei den, bood namens de speelsters en spelers de Koningin een veld- boeket aan. Tijdens de pauze van het spel stelde de heer De Goede ren enige vertolkers en vertolk sters van het spel aan de konink lijke gasten voor. Na afloop van de opvoering werd het Wilhelmus gespeeld. Om half twaalf vertrokken Ko ningin Juliana en Prins Bern hard. werd bezocht. Gisteravond bood de president op de ambassade een diner aan ter ere van de Koningin en de Prins, die beiden hieraan aanzaten. Moord en zelfmoord in Paramaribo Maandagochtend heeft de 56- jarige Surinamer F. W. Vrij zijn 24-jarige Nederlandse echtgeno te L. M. E. Schroder met enkele bijlslagen vermoord. De dader pleegde daarna zelfmoord door middel van ophanging. Het echtpaar, dat vier kinderen van resp. 5, 4, 2 en 1 jaar nalaat, kwam in oktober 1957 uit Am sterdam. te Suriname aan, doch geraakte daar geheel aan lager wal. Vrij, van beroep musicus, was invalide en kon mede daar door niet aan werk komen. De Surinaamse regering had juist het besluit genomen, het gezin op kosten van de Surinaamse oveiheid naar Nederland terug te zenden. Vrij, die te Paramaribo was geboren, heeft 37 jaar te Amster dam gewoond, alwaar hij een populaire figuur was onder de daar woonachtige Surinamers. Zijn echtgenote was te Amster dam geboren. De Sowjet-Unie heeft dinsdag nota's aan de Westelijke grote drie en andere Westelijke mo gendheden, o.a. de Westduitse bondsrepubliek, doen toekomen waarin het sluiten van een vriendschapverdrag van alle Europese staten wordt voorge steld, waarbij ook de Ver. Stafen zouden moeten toetreden, aldus is van goédingelichte zijde ver nomen. Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenland se Zaken bevestigde later het be richt. Hij zei dat men te Londen al een uittreksel van de nota had ontvangen. Over de inhoud wilde hij geen bijzonderheden bekend maken. Niettegenstaande de uitgebrei de veiligheidsmaatregelen, die de bedrijvigheid op Cyprus sinds maandagochtend vrijwel geheel tot stilstand hebben gebracht, zijn dinsdag cle lijken van een Griek se Cyprioot en een Turkse Cij prioot gevonden. Volgens een of ficiële verklaring zijn er sinds de lste juni, toen een nieuwe reeks gewelddaden begon, 44 Grieken, 24 Turken en twee Britse militai ren gedood. Er zijn wèer versterkingen voor de Britse troepen naar het eilanc' onderweg. Gouverneur Foot ver- De veertiende juli in Algerië Driehonderd van de achthon derd Algerijnse Mohammedanen, die ter gelegenheid van de veer tiende juli, de Franse nationale feestdag, een maaltijd werd aan geboden in het stadion van Ma rengo ten zuiden van Algiers, zijn met voedselvergiftiging in het ziekenhuis opgenomen. klaarde tegenover buitenlandse correspondenten dat de Britten zoveel mogelijk militairen nodig hebben, aangezien er zich over het gehele eiland gewelddaden voordoen. Gouverneur Foot deelde later mee. dat het algemene uitgaans verbod woensdag wordt opgehe ven, met uitzondering van Nico sia en Famagusta. Turkije en Cyprus De Turkse regering heeft bij de Britse regering een nota in gediend, waarin wordt gezegd, dat Turkije niet onverschillig kan blijven ten aanzien van de ont wikkeling van de toestand op hte eiland Cyprus. Turkije is, aldus de in krach tige bewoordingen gestelde nota, bereid maatregelen ter bescher ming van de Turkse bevolking op Cyprus te nemen, indien de Britse regering niet in staat is zulks te doen. Dit is maandag te Ankara vernomen. ENABLE BUIEN. Een rug van hoge luchtdruk verplaatste zich dinsdag over ons land naar de Noordzee, Als gevolg hiervan draaide de wind naar oostelijke richtingen en had geen nieuwe aanvoer van polaire lucht meer plaats. De middag- temperaturen konden dan ook enkele graden hoger worden dan maandag. In Zuid-Frankrijk ontwikkelde zich een warmte-storing, die zich in de richting van Duitsland be weegt. Begeleidende wolkenvel den breiden zich ook over ons land uit, terwijl het tegen de avond in de zuidelijke provincies begon te regenen. Ook woensdag blijft het weer onder invloed van langstrekken de warmtestoringen. medegedeeld door het K. N. M. .1 te De Bilt, gejdig van woensdag morgen tot woensdagavond. ENKELE BUIEN. Veranderlijke bewolking en en kele regen- of onweersbuien. Zwakke tot matige wind, draai end naar westelijke richtingen. Lagere middagtemperaturen dan gisteren. DONDERDAG 17 JULI. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 2.05 2.40 3.20 3.30 n.m. 2.23 2.58 3.38 3.48 ZON MAAN op onder op onder Juli, 16 4.38 20.53 4.35 20.12 17 4.39 20.52 5.44 20.48 18 4.40 20.51 6.58 21.20 19 4.42 20.50 8.14 21.48

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1958 | | pagina 1