Schweitzer op de bres voor staking
van kernproeven
Militaire coup in Atjeh verijdeld
Einde van de opstand?
Franse kantonale verkiezingen
Engels tanksch
luchtaanval
op Balikpapan
brand
na
Koninginnedag op de wereld
tentoonstelling
Weeroverzicht
Communisten leiden nederlaag
ip in
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
WEERBERICHT
Frankerir.g bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
NS 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 3S150
Abonnementsprijs: 6,— per kwartaal; per
maand 2,per week 48 cent. Losse nrs 9 ct.
DINSDAG 29 APRIL 1958
12e Jaargang Nr 4357
"erschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Rubriek Kleine Advertenties (géén handelsadver
tenties) 5 regels 1,-4-. Iedere regel meer 28 ct.
Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25.
VOORBEREIDINGEN
VOOR
TOPCONFERENTIE
In de Amerikaanse hoofdstad is
maandagmiddag het overleg
tussen Amerika, Engeland en
Frankrijk over het Russische
voorstel inzake verbreding van
het aan een topconferentie
voorafgaande diplomatieke
overleg in Moskou begonnen.
Volgens het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken zou het overleg te Was
hington tussen de ambassa
deur of hun plaatsvervangers
geschieden.
Het overleg geschiedde tussen de
Britse en Franse plaatsver
vangende ambassadeurs lord
Hood en Lucet en de Ameri
kaan Freers, directeur van het
bureau voor Oost-Europese
zaken. Volgens waarnemers
willen de Verenigde Staten en
Frankrijk niet op een lijn ge
steld zien met Tsjecho-Slowa-
Wje.
Toch acht men de mogelijkheid
niet uitgesloten dat de Ver
enigde Staten op de Russische
voorwaarden zullen ingaan in
dien de bondgenoten druk op
Amerika zouden uitoefenen.
H. M. de Koningin legt
krans bij nationaal
monument
De particulier secretaris van
H.M. de Koningin deelt mede
H.M. de Koningin zal op 3
mei a.s. des ochtends' te half
waalf een krans leggen bij het
nationaal monument op de
Dam.
Prinses Irene zal in
Utrecht studeren
De waarnemend particulier
secretaresse van H. K. H. Prinses
Irene deelt mede:
H. K. H. Prinses Irene zal in
september aan de rijksuniversi
teit te Utrecht gaan studeren.
Evenals Prinses Beatrix zal
Prinses Irene zich bij haar stu-
•fie in de eerste plaats toeleggen
op de inleiding in de staats- en
rechtswetenschappen en econo
mie.
Daarnaast zal de studie van
Prinses Irene zich richten op de
Spaanse taal- en letterkunde.
Prinses Irene zal haar intrek
nemen ten huize van mevr. L. de
Monchy aan het Lepelenburg te
Utrecht.
Een recente foto
van H.M. de Ko
ningin, gemaakt
tér gelegenheid
van haar verjaar
dag, op morgen,
30 april.
Foto:
M. C. Meyboom
MEDEDELING.
Hoewel ons blad ook mor
gen, op Koninginnedag, zal
verschijnen, zullen tot onze
spijt de abonnees, die ons
blad per post ontvangen,
woensdag geen krant be
zorgd krijgen, daar de P.T.
T. op die dag geen enkele
bestelling uitvoert. De post
kantoren zijn echter als op
zondag geopend.
Dr. Albert Schweitzer, de be
roemde zendelingenarts en ook
Nobelprijswinnaar voor de vrede,
heeft in zijn strijd tegen het
voortduren van proefnemingen
met kernwapens een radiobood
schap gezonden aan een kleine
honderd omroepstations, ver
spreid over de hele wereld. „Er
is geen tjjd te verliezen", aldus
de boodschap, „er mogen geen
nieuwe kernwapenproeven die
de gehele mensheid genetisch in
gevaar brengen meer genomen
worden. We moeten ons er ter
dege van bewust zijn dat zelfs
zonder nieuwe proefnemingen
het gevaar in de komende jaren
nog zal toenemen".
Dr. Schweitzer herinnert er
aan dat de Europeaan en Ame
rikaan bij voortduring tegenover
de term „toegestane stralings
dosis" worden geplaatst „Wie
staat toe? Wie heeft het recht dit
toe te staan?" Zo vraagt dr.
Schweitzer zich af. Hij acht de
vraag of men moet stoppen of
doorgaan met proeven er niet
een, die slechts de mogendheden
"Hi de kantonale verkiezingen
elke zondag en zondag voor een
"eek in Frankrijk zijn gehou
den, hebben de communisten, de
voormalige Gaullisten en de ra
dicalen verliezen geleden, terwijl
de volksrepublikeinen, de con
servatieven en de socialisten
winst boekten.
De verkiezingen werden gehou
den in de helft van het aantal
kantons in Frankrijk en er ston-
'len 1.526 zetels op het spel. Deze
werden als volgt verdeeld:
Conservatieven 522 zetels
winst 13)
Radicalen 387 zetels
(verlies 13);
Socialisten 267 zetels
(winst 3);
Volksrepublikeinen (M.R.P.)
147 zetels (winst 27);
Socialistisch gezinden 74 zetels
(winst 12)
voormalige Gaullisten 60 zetels
(verlies 18);
Communisten 50 zetels
(verlies 31)
overigen 19 zetels (winst 7).
Elk kanton wijst een afgevaar
digde aan voor de algemene ver
gadering van het betrokken de
partement. In het gebied van
Parijs, waar ongeveer een vijfde
van de 24.5 miljoen kiezers
woont, werd niet gestemd.
Op Corsica deden zich enkele
incidenten voor, waarbij een de
monstrant werd gedood en een
gemeenteraadslid werd gewond.
Voor de prefectuur van Ajac-
cio kwam het tot een betoging
om te protesteren tegen beweer
de onregelmatigheden bij de ver
kiezingen.
Eén der demonstranten, een
caféhouder die verscheidene scho
ten loste op een aantal overheids
functionarissen, zonder evenwel
iemand te raken, werd door de
politie doodgeschoten.
In de gemeente Cogno Coli
Montichi trachtten zondagmid
dag twee gemaskerde mannen
zich gewapenderhand meester te
maken van de stembus. Een ge
meenteraadslid die zulks wilde
verhinderen, werd door 4 kogels
getroffen. De overvallers namen
daarop de vlucht zonder de stem
bus mee te nemen.
aangaat, welke over kernwapens
beschikken. „Wie geeft deze lan
den het recht om in vredestijd
met wapens te experimenteren,
die de gehele wereld op de ern
stigste wijze bedreigen? Als er in
de beschaving van onze tijd nog
maar iets van internationaal
recht levend is gebleven of als
men van mening is dat dit recht
in ere hersteld moet worden, dan
moeten de landen die voor de
kernproeven verantwoordelijk
zijn onmiddellijk met de proef
nemingen ophouden en wel zon
der dit van een ontwapeningsak
koord afhankelijk te maken.
Deze zaak heeft niets met ont
wapening uitstaande. De betrok
ken landen zullen de wapens die
ze thans hebben, behouden".
Schweitzer meent het beslis
sende woord over de gevaren van
kernproeven niet aan de natuur
kundige toe te kunnen kennen
omdat die slechts de straling uit
de lucht in aanmerking neemt,
maar aan de bioloog en de arts
die de gevolgen van interne en
externe straling hebben bestu
deerd of aan de natuurkundige,
die aan de onderzoekingen van
biologen en artsen aandacht
schenkt.
Schweitzer wijst erop dat de
kwade gevolgen van straling
van binnen uit of van buiten
af pas na jaren blijken. „Men
merkt deze niet in het eerste
of tweede geslacht maar pas in
de daaropvolgende generaties.
Geslacht na geslacht zal in de
komende eeuwen steeds meer
kinderen met geestelijke en
lichamelijke afwijkingen ge
boren zien worden".
Zijns inziens is de zogenaamde
schone bom slechts étalagemate
riaal dat niet voor gebruik be
stemd is. ..Natuurlijk denkt de
V. S. noch Rusland eraan zo'n
minder doeltreffende bom in een
eventuele oorlog te gebruiken.
Arabische liga gaat Aigerië
financieel steunen
De Arabische Liga, die vol
gens Egyptische persberichten
van zondag vrijwel bankroet is,
heeft besloten een jaarlijkse
hulp aan Aigerië te verstrekken.
Voorts heeft de raad van de Li
ga „de Britse agressie tegen
Jemen" veroordeeld cn Jemen
haar volledige hulp toegezegd.
Strauss over raket-bases
in Oost-Europa
Strauss, de Westduitse minis
ter van Defensie, heeft maan
dag voor de pers de verklaring
van de Noorse minister van Bui
tenlandse Zaken, Lange, vol
gens welke de Russische mili
taire autoriteiten lanceerbases
voor raketten bouwen in Tsje-
cho-Slowakije en Hongarije be
vestigd.
Strauss voegde er aan toe, dat
de Westduitse regering redenen
hc-eft om aan te nemen, dat
reeds twee jaar geleden in het
onder Russisch bewind staande
deel van het vroegere Oost-
Pruisen, raketbases zijn aange
legd. Strauss zei evenwel niets
te weten van Russische plannen
voor de aanleg van raketbases
in Oost-Duitsland.
Het Amerikaan ministerie van
Oorlog heeft onlangs verklaard
dat het radio-actief-maken van
hele gebieden een nieuw aanvals
wapen is".
In Schweitzers ogen heeft de
propaganda voor voortzetting
van kernproeven een dodelijke,
klap gekregen met de verklaring
van de negenduizend geleerden
aan de Verenigde Naties op 13
januari j.l. „Voortaan kan men
niet langer beweren dat de ge
leerden het over de straling ge
varen niet eens zijn.
Alleen zij die nooit de geboorte
van een misvormd kind en het
schreien of de ontsteltenis van
de moeder hebben meegemaakt
durven volhouden dat het risico
van het voortgaan met de proe
ven onder de gegeven omstan
digheden moet worden geno
men
Het is in het bijzonder de plicht
van de vrouwen om te voor
komen dat men deze zonde tegen
de toekomst begaat. Vooral zij
moeten hun stem verheffen en
dan op zo'n manier dat men er
gehoor aan zal schenken", aldus
dr. Schweitzer.
Naar te Djakarta verluidt,
heeft de militaire bevelhebber
van Atjeh een poging tot een
staatsgreep van een groep mili
taire leiders in de kiem ge
smoord.
Radio-Kotaradja heeft bekend
gemaakt dat een aantal officie
ren en avonturiers van plan wa
ren om Atjeh aan de zijde van de
rebellenregering van Midden-
Sumatra te laten deelnemen aan
de strijd tegen Djakarta. Aan
deze actie zou een staatsgreep
tegen de militaire bevelhebber
en de burgerlijke autoriteiten
van Atjeh vooraf hebben moe
ten gaan, aldus radio-Kotaradja.
Het radiostation meldt dat de
militaire bevelhebber van Atjeh
luitenant-kolonel Sjamaun Ga-
haru, zondagnacht „maatregelen"
heeft genomen tegen de in ver
zet gekomen militaire leiders en
avonturiers. De namen van de
officieren en burgers, die bij de
mislukte staatsgreep waren be
trokken, zijn niet bekendge
maakt.
- Gaharu zou volgens de voor
lichtingsdienst van het militaire
bevel in Atjeh hebben verklaard
dat er „voor een zogenaamde re-,
volutionaire regering in Atjeh
geen plaats is". De voorlichtings
dienst gaf echter geen bijzonder
heden over de maatregelen die
tegen de regionale leiders zijn
genomen.
Deze leiders waren van plan
de vrede in het gebied te ver
storen en „het volk van Atjeh
weer te verleiden tot wederzijdse
moordparijten" door het gebied
te brengen in het kamp van de
rebellen.
Atjeh is tussen 1953 en 1957
geteisterd door bloedige opstan
den, in die periode hebben groe
pen, behorend tot de fanatieke
Mohammedaanse beweging „Da-
rul Islam" een aantal opstootjes
ontketend. Luitenant-kolonel
Gaharu slaagde er het vorig jaar
in een bestand tot stand te bren
gen, aldus de voorlichtingsdienst.
De opstand in Midden-Sumatra
is thans afgelopen en waarne
mers, die de operaties aan de
zijde der revolutionaire regering
hebben gevolgd, menen dat de
opstandelingen ook de guerilla-
oorlog in de bossen even spoedig
zullen verliezen als zij de ge
vechten op open terrein hebben
verloren.
Tijdens een luchtaanval op de
haven van Balikpapan, werd het
Engelse tankschip „San Flavi-
ano", van 12.278 ton en toebe
horend aan de Eagle tanker com
pany te Londen, door een bom
getroffen en in brand gezet.
Een andere Engelse tanker, de
8.139 ton metende „Daronia" van
de Shell, ontkwam ternauwer
nood aan hetzelfde lot, doordat
een bom op geringe afstand te
recht kwam. Dit schip liep geen
schade op.
De bemanning van de „San
Flaviano" werd overgenomen
door de Shell-tanker „Dromus".
De schepen lagen alle in de ha
ven van Balikpapan voor anker.
Volgens scheepvaartkringen in
Singapore zijn, voorzover tot
dusver bekend, onder de opva
renden van de „San Flaviano"
geen persoonlijke slachtoffers
gevallen.
Van de zijde der Indonesische
opstandelingen werd twee weken
geleden medegedeeld, dat twee
vliegtuigen van de revolutionaire
regering de oliehaven Balikpa
pan hebben gebombardeerd.
In een verklaring van de In
donesische regering in Djakarta
werd de luchtaanval, twee weken
geleden, door de opstandelingen
op Balikpapan bevestigd. Daarin
werd medegedeeld, dat de aanval
gericht was op het vliegveld van
Balikpapan.
Op Koninginnedag zullen de
ongeveer honderd leerlingen van
de Nederl. Christelijke school te
Brussel een bezoek brengen aan
BEROEP VAN
EISENHOWER OP
CHROESJTSJEF
President Eisenhower heeft eï
maandag bij de Sowjet-Russische
premier Chroesjtsjef op aange
drongen dat de Sowjet-Unie, met
de Verenigde Staten en hun
Westerse bondgenoten, zal deel
nemen aan internationale ontwa
pening onder toezicht in het
Noordpoolgebied.
De Verenigde Staten zullen
vandaag een plan bij de Veilig
heidsraad indienen, dat voorziet
in een stelsel van toezicht voor
het Noordpoolgebied, om een
verrassingsaanval te voorkomen.
In de Amerikaanse resolutie
wordt een beroep gedaan op de
•vijf in de ontwapeningscommis
sie der Verenigde Naties verte
genwoordigde landen de Ver
enigde Staten, de Sowjet-Unie,
Groot-Brittannië, Frankrijk en
Canada om onverwijld be
sprekingen te beginnen over de
voorgestelde inspectiezone.
Op Denemarken en Noorwe
gen er liggen delen van deze
twee landen in de voorgestelde
inspectiezone is eenzelfde be
roep gedaan.
het Nederlandse paviljoen op de
wereldtentoonstelling ter vie
ring van deze dag. Om elf uur
zullen de kinderen, begeleid door
het carillon, op het voorplein
het Wilhelmus zingen, waarna
één der kinderen bloemen zal
aanbieden aan de Nederlandse
ambassadeur in België jhr. mr
P. D. E. Teixeira de Mattos.
Daarna brengen de kinderen
een bezoek aan de Nederlandse
inzending, waar'zij door de Ne
derlandse commissaris-generaal
zullen worden ontvangen en
onthaald. Na afloop maken de
kinderen in een Expo treintje
een rondgang over het terrein
van de wereldtentoonstelling.
Diezelfde morgen zal ook de
Australische ambassadeur in
Nederland Hugh A. McClure—
Smith een bezoek brengen aan
het Nederlandse paviljoen.
De Nederlandse Christelijke
school te Brussel werd opge
richt in 1901 en is gevestigd in
een voormalig kasteeltje aan de
Rue d'Oultremont.
Hettegenwoordige hoofd van
de school, de heer P. de Ouden,
is een geboren Rotterdammer en
staat nu sedert zeven jaar aan
het hoofd van deze onderwijs
instelling. Zijn voorganger, de
heer P. Neven, kwam enkele
weken geleden tengevolge van
een verkeersongeval om 't leven.
De school wordt bezocht door
kinderen van 6 tot 16 jaar, bijna
allen Nederlanders.
De school bestaat uit een la
gere school en een Mulo, het
programma sluit aan op het
moderne atheneum.
Uit nadere berichten blijkt, dat
de Engelse bemanning van de
„San Flaviano", die uit ongeveer
50 koppen bestond, door de „Da
ronia" werd overgenomen. Deze
laatste tanker is thans met de
geredden van Balikpapan op weg
naar Singapore. In de berichten
van de „Daronia" werden geen
gegevens gemeld over de aan
vallende vliegtuigen.
De „San Flaviano" en de „Da
ronia" waren bezig met het los
sen van ruwe olie uit de Perzi
sche Golf, toen het bombarde
ment plaats vond. Volgens een
zegsman van de Shell had de
„San Flaviano" naar schatting
18.000 ton, en de „Daronia" on
geveer 12.000 ton olie aan boord.
De bemanning van het getroffen
schip bestond, naar de woord
voerder meende, geheel uit En
gelse zeelieden, en die van de
„Daronia" uit van Hongkong af
komstige Chinezen, met Engelse
officieren.
De gezagvoerder van de „San
Flaviano" heeft maandagmorgen
aan zijn rederij in Londen tele
grafisch medegedeeld, dat zijn
schip is verlaten, doch dat zich
geen ongevallen hebben voorge
daan aan boord van de gebom
bardeerde en brandende tanker.
„San Flaviano gebombardeerd
07.20 plaatselijke tijd 28e toen in
baai voor anker. Schip brandt uit
en verlaten. Gehele bemanning
veilig, en geen ongevallen. Geen
documenten gered", aldus het
telegram van gezagvoerder J. B.
Bright.
Leiders van de opstand nog
in Midden-Sumatra?
Volgens een bericht van radio-
Djakarta van maandagavond
neemt men aan, dat de leider van
de opstand in Midden-Sumatra,
Sjafruddin Prawiranegara en de
andere leden van de tegenrege
ring, zich nog op Sumatra bevin
den. Volgens persberichten uit
Singapore zouden zij zich via
Singapore naar Noord-Celebes
hebben begeven. Wel zouden zij,
aldus radio-Djakarta, pogingen
in het werk stellen om Sumatra
te verlaten, doch de regerings
troepen hebben maatregelen ge
nomen om dit te verhinderen.
Volgens deze waarnemers is
het mislukken van de opstand in
Midden-Sumatra hoofdzakelijk te
wijten aan gebrek aan moed,
doeltreffendheid en organisatie
bij de leiders. Het ontbrak aan
geestdrift om zich tegen de re
gering van Djakarta te verzet
ten. Ook andere fouten hebben
bijgedragen tot de mislukking.
In de eerste plaats hebben de
leiders nagelaten zich te verze
keren van de openlijke steun van
dr. Mohammed Hatta, alvorens
de revolutionaire regering af te
kondigen. Een belangrijke woord
voerder der opstandelingen heeft
erkend, dat als dr. Hatta zich
openlijk achter de zaak der op
standelingen had geschaard, het
gehele aspect van de strijd an
ders zou zijn geweest. Ook heb
ben de opstandelingen geen acht
geslagen op de waarschuwingen
van bevriende zijden, dat hoewel
Hatta op talrijke punten met
president Soekarno van mening
verschilt, deze twee strijders
voor de onafhankelijkheid van
Indonesië elkaar nooit zouden
bevechten. Voorts zou Hatta door
erkentelijkheid gebonden zijn
aan Soekarno, die volgens zeer
goede bron, hem het leven zou
hebben gered tijdens de bezet
tingsjaren, toen Hatta op het
punt stond door de Japanners te
worden gefusilleerd.
In de tweede plaats hebben de
opstandelingen te veel gerekend
op steun uit het buitenland. De
premier der revolutionaire rege
ring, Sjafruddin Prawiranegara
heeft verklaard dat verscheidene
landen hun „beloften" niet had
den nagekomen om de opstan
dige beweging, indien daaraan
behoefte bestond, te steunen met
zeer belangrijke materiële hulp.
De radioverbindingen
met Midden-Sumatra
Volgens een mededeling van
radio-Djakarta is thans het voor
malige radiostation van de op
standelingen te Padang wèer in
de lucht als een „regerings-sta-
tion". Toen twee maanden ge
leden de tegenregering zich had
gevestigd, had zij radiostations
aan de haven van Padang en Ie
Bukittinggi, die door bombarde
menten van vliegtuigen der rege
ring te Djakarta buiten werking
werden gesteld. Toen zij na ver
loop van twee weken weer be
gonnen te werken, noemde zij
zich „radio van de revolutionaire
republiek Indonesië". Hoewel
radio-Padang thans in handen
van de regering is. seint een ra-
diopost van de rebellen nog
nieuwsberichten naar Singapore
uit in morsetekens. Volgens een
mededeling van het ontvangsta
tion te Singapore zijn er van de
zijde der opstandelingen de afge
lopen drie dagen geen gesproken
uitzendingen meer geweest.
De opstandelingen irr Noord-
Celebes beschikken over een ra
diostation te Menado, doch vol
gens de luisterdienst van radio-
Malaka is de transmissie ervan
te zwak om in Singapore te kun
nen worden opgevangen.
Maandag trok een frontenstel
sel over ons land. Het bracht ons
tijdelijk regen, waarbij op tal van
plaatsen een paar millimeter af
getapt werd. De westelijke wind
voerde geleidelijk iets zachtere
WOENSDAG 30 APRIL
v.m. n.m.
Breskens 11.14 11.25
Terneuzen 11.49
Hansweert 0.29 12.40
Walsoorden 0.39 12.5C
ZON MAAN
op onder op onder
April.
29 5.16 20.00 14.55 3.07
30 5.14 20.02 16.16 3.34
Mei.
1 5.12 20.03 17.38 4.02
2 5.10 20.05 19.00 4.33
3 5.08 20.06 20.20 5.07
lucht aan, waarin de temperatu
ren op de meeste plaatsen iets
hoger opliepen dan zondag. In
tussen bleef de luchtdruk boven
de Golf van Biscaye stijgen op de
nadering van een hogedrukge-
bied. Langs de noordelijke flank
ervan blijven westelijke winden
vrij zachte lucht aanvoeren,
waarin vandaag de temperaturen
over het algemeen opnieuw iets
hoger zullen worden. In de aan
gevoerde lucht komen naast wol
kenvelden ook perioden met zon
neschijn voor. De kans Op neer
slag is vandaag niet groot.
medegedeeld door het K. N. M. I„
geldig tot dinsdagavond.
Overwegend droog wèer.
Half tot zwaar bewolkt en over
wegend droog weer. Matige toi
vrij krachtige westelijke wind.
Aan de kust ongeveer dezelfde,
in het binnenland iets hogere
temperaturen.
