Indonesië krabbelt terug Beroep van Australië op Indonesische regering Brief van Boelganin aan dr. Drees GELUKKIG Officiële Indonesische verklaring in Den Haag 1 HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN VRIJDAG 13 DECEMBER 1957 12e Jaargang Nr 4244 EERSTE BLAD Nabeurskoersen willig onder invloed van wilde geruchten EN woordvoerder van de Indonesische diplomatieke vertegenwoordiging in Den hfa}<lg heeft gisteravond de volgende ver killing afgelegd: De Indonesische regering betreurt ten zeerste de overhaaste stap van het hoofdkwartier van de Konink lijke Paketvaart Maatschappij, om sche pen naar Singapore of elders buiten Indo nesië te dirigeren. Het is nooit de bedoeling van de rege ring van de republiek Indonesië geweest om K. P. M.-schepen in beslag te nemen. Indien op verscheidene schepen gewa pende militairen aan boord zijn geplaatst dan is dit slechts een maatregel, voort vloeiende uit de staat van oorlog en be leg, om de verbindingen tussen de eilan den te verzekeren. In dit verband kan worden gewezen op de normale diensten van de andere scheepvaartmaatschappijen op Indonesië zoals de Inter Ocean Lines, de K. J. C. P.L., de Rotterdamse Lloyd, de Maat schappij Nederland en vele andere. De gevolgen van deze overhaaste stap van de directie der K. P. M. blijken uit de stagnaties in het vervoer van goederen en passagiers. 2 Het is nooit de bedoeling geweest en het is ook niet de bedoeling van de Indonesische regering om Ne derlandse bedrijven te confiskeren of te nationaliseren. Deze bedrijven zijn nu overal in Indonesië onder regeringstoe- zicht gesteld om acties van derden te voorkomen. De Indonesische regering beheerst de situatie volkomen. 3 Het is ook nooit de bedoeling van de Indonesische regering geweest om de ongeveer 50.000 Nederlan ders uit te wijzen. Wel is aan de Neder landse regering gevraagd, de werkloze Nederlanders in Indonesië te doen repa triëren. Aldus de verklaring van de woord voerder van de Indonesische diploma tieke vertegenwoordiging in Den Haag. SOWJET-UNIE MAAKT DE WERELD ATTENT OP HET GEVAAR VAN EEN KERNOORLOG PRESIDENT SOEK ARNO MOET RUST NEMEN Waarschijnlijk in India President Soekarno zal mogelijk rust gaan nemen in India, in het begin van janu ari volgend jaar, aldus werd donderdagavond te Djakar ta bekend. INDONESISCHE LEGER GECONSIGNEERD Een woordvoerder van het Indonesische leger, majoor Harsono, heeft gisteren be kend gemaakt, dat alle mili tairen van het leger de order hebben gekregen, op hun posten te blijven en dat de verloven zijn ingetrokken, ook voor de militairen die thans met verlof zijn. Har sono weigerde, hierover ver dere mededelingen te doen. Nederlanders uit Indonesië kunnen zich in Brazilië vestigen meer met Opnieuw ongeregeldheden op Cyprus Egyptische pers tegen Koning Saoed Getroffen landgenoten voorrang bij vacatures Brief aan MacMillan België wil heffing op Nederlandse schapen GEEN BIJZONDERE VLUCHTEN NAAR DJAKARTA MEER TOEGESTAAN Indonesische regering: „Er is geen behoefte aan'' IVOROL Elke tand een SneeUWWltjè Canadese minister van Buitenlandse Zaken over Russische voorstellen De Canadese minister van Bui tenlandse Zaken, Sydney Smith, heeft woensdag in het Lagerhuis in Ottawa verklaard, dat de wes telijke landen de nieuwe Russi sche voorstellen inzake de ontwa- pening zorgvuldig moeten bestu deren. Alle Nederlandse bedrijven in Djakarta onder regeringscontrole De economische toestand in Indonesië De lading van de K. P. M.- schepen in Singapore Handel tussen Hongkong en Indonesië loopt terug Stagnatie in rubberhandel Nehroe bezorgd over de gebeurtenissen in Indonesië SOWJET-VOORSTEL TOT STAKEN DER KERNPROEVEN De Koningin in Engeland ik heb l^TlOuk dekens! Frankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur i. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 Né 5 aur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 6,— per kwartaal; maand f 2,per week 18 cent. Losse nrs per 9 ct. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2.25 Rubriek Kleine A ivertenties (géé'> handelsadver tenties) 5 regels 1,—. Iedere regel meer 20 ct Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur Vermelding: Brieven onder nummer, of: Aires Bureau van dit Blad, 20 cent meer Onder invloed van een reeks wilde geruchten, die zich gister- namiddag in Amsterdamse za- lifjf r5"""" verspreidden, ont stond na het officiële slot van de Klfectenbeurs een verwarrende en levendige stemming voor 2 groepen van aandelen die de laat ste dagen in het middelpunt van de belangstelling staan nJ. de In donesische fondsen en de scheep- vaartwaarden. He geruchten hiel den. ojk. in dat president Soe- karao naar liet buitenland zou gaap, dat Sumatra zich onafhan kelijk zou verklaren en dat op lava een „anti-communistisch driemanschap" zou worden ge- vorjpd. Hoewel van geen enkele zijde enige bevestiging van deze ge ruckten kon worden verkregen, waven zii niettemin voor de beurs aanleiding tot een verhoogde vraag naar beide voornoemde groepen van aandelen, waarvan vooral de Indonesische fondsen opmerkelijke sprongen omhoog maakten. De circulerende geruchten maakten zeer grote indruk en >n spanning- wachtte men meer preciserend nieuws hierover af. Oqk de scheepvaartwaarden trokken verhoogde belangstel ling. Vooral aandelen K.P.M., waarover de laatste dagen zoveel gesproken is. Ook Maatschappij Nederland, Rotterdamsche Lloyd en Scheepvaart Unie, alle onder nemingen betrokken bij de scheepvaart op Indonesië, noteer den verscheidene punten hoger. Vrijwel op dit hoogste niveau werd de effectenhandel na beurs tegen 5 uur gesloten. Rusland heeft alle landen van de Verenigde Naties een nota doen toekomen, waarin wordt ge zegd dat het gevaar van een oor log met kernwapens belangrijk is toegenomen en dal er onmid dettijk stappen genomen moeten worden om de betrekkingen tus sen de landen te verbeteren, al dus radio-Moskou. De Australische regering heeft dondeTdag een verklaring uitge geven, waarin er bij de Indonesi sche regering op wordt aange drongen niet toe te staan, dat in Indonesië iets gebeurt, dat de ^democratische regering in Indo nesië zou kunnen schaden. In de verklaring, welke werd uitgegeven na een kabinetszit ting, welke de gehele dag had ge duurd, wordt gezegd, dat het een „ernstige slag" voor de interna tionale orde zou zijn, indien Indo nesië door de uitwijzing van Ne derlandse onderdanen en de con fiscatie van Nederlandse eigen dommen, een aanspraak zou ver wezenlijken, welke het niet in de Verenigde Naties heeft kunnen verwerven. In de door de Australische re gering uitgegeven verklaring wordt gezegd, dat in elk zelfbe- sturend land de gekozen regering fle verantwoordelijkheid moet aanvaarden voor daden van con fiscatie, welke door bepaalde groepen worden begaan. Geen enkele regering kan lijde lijk toezien en in haar eigen land getuige zijn van het alom bedrij ven van daden van onderdruk king tegen een minderheid, en zich van de verantwoordelijkheid daarvoor schoonwassen. De verklaring zegt dat Indo nesië zijn levensstandaard wen ste te verbeteren door het aan moedigen van investeringen en industrie, en waarschuwt vervol gens, dat als de grote Nederland se beleggingen het onderwerp van confiscatie zouden zijn, dit de toevoer van nieuw buitenlands Woensdag had premier Djuanda in het parlement medegedeeld, dat president Soekarno op advies van zijn arts enige rust zou moe ten nemen in het buitenland „op dat hij niet zou worden gestoord door de dagelijkse beslommerin gen". Djuanda noemde het be trokken land niet, hij zeide al leen, dat het een naburig land" was. Goed ingelichte kringen zeiden gisteravond, dat president Soe karno zeer waarschijnlijk enige weken in India zal doorbrengen. kapitaal zou ontmoedigen. In de verklaring, die werd uit gegeven door het ministerie van Buitenlandse Zaken, vervolgt mi nister Casey: „Op dit zelfde ogen blik worden in de Verenigde Sta- ten in New York nieuwe plannen voor bijstand (aan Indonesië en andere onderontwikkelde landen) besproken. Alle onderontwikkelde landen hebben daarom belang bij het vermijden van een willekeurig optreden, dat de welwillendheid en het vertrouwen, waarvan deze plannen afhangen, zou kunnen ondermijnen. Wij hopen dat deze opmerkingen rustig en recht vaardig zullen worden overwo- gen. Indonesië behoort niet te doen, wat de handhaving van de ware parlementaire democratie in ge vaar zou kunnen brengen of de heldere stem, waarmede het in de raad van volkeren moet kun nen spreken, zou kunnen ver duisteren". De Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken is door de president gemachtigd permanen te visa te verlenen aan Neder landers uit Indonesië die zich blijvend in Brazilië willen vesti gen. Naar wij vernemen heeft de tijdelijk zaakgelastigde in Den Haag, de heer Nogueira, donder dagochtend op het ministerie van Buitenlandse Zaken mededeling gedaan van de bereidheid van zijn regering om „uit solidariteit en humanitaire overwegingen" en binnen de termen van de Bra ziliaanse immigratiewetten on derkomen te verschaffen aan die Nederlanders, die zich in verband met de toestand in Indonesië in Brazilië willen vestigen. De Nederlandse regering is zeer erkentelijk voor dit sympa thieke aanbod, waarvan de prak tische mogelijkheden met de Bra ziliaanse autoriteiten zullen wor den nagegaan, aldus voegde men hier aan toe. Vraag recepten- boekje (25 dj aan Uw leverancier of schrijf Nederlands Zuivelburèau, (25 ct postzeqet bijsioi- tenl) Cort van der Linden Straat 7, Rijswijk Z. u Iedereen smult van gebakken kaasboterhammen Op West-Cyprus zijn donderdag weer ongeregeldheden voorge vallen. In het dorp Polemi moest de politie van de vuurwapens ge bruik maken om een einde te maken aan een betoging van Grieks-Cyprische scholieren. Een jongen werd gewond. Ook elders op het eiland kwamen incidenten voor. De nieuwe gouverneur ver baasde de Cyprioten door zich met een zeer klein gevolg te voet in de binnenstad van Nicosia te begeven, juist in-het gebied waar de Turkse en Griekse wijken aan elkaar grenzen. Voor de tweede maal in een week tijds keert de Egyptische pers zich tegen koning Saoed van Arabië en zijn regering. Nadat het officieuze blad „AI Ahram" bericht had over beweerde onder handelingen tussen koninklijke families van Irak en Saoedi-Ara- bië over een vergeven van de „troon van Syrië" aan de Iraak- se kroonprins Abdoel Illah, maakt het blad „Akher Saa" thans gewag van een „geheim akkoord tussen koning Saoed en de Verenigde Staten over het vliegveld van Dahran." De koning wordt ervan beschul digd de Amerikanen toestem ming te "hebben gegeven tot het vestigen van een belangrijke mi litaire basis aan de kust van de Perzische Golf, waar atoombom men zouden zijn opgeslagen. In een deze week door dr. Drees van de Russische premier Boel ganin ontvangen brief zegt de Russische leider „in verband met de dreiging van een nieuwe we- reldoorlog" de aandacht van de Nederlandse regering te willen vestigen op de „stappen ter ver sterking van de oorlogsvoorbe reidingen" van de Verenigde Sta ten en Groot-Brittannië, aldus verneemt het ANP in Den Haag. In deze brief aan de vooravond van de topconferentie van de NAVO in Parijs zegt Boelganin voorts, dat in het bijzonder de bewapening van de landen van de NAVO met atoom- en H- bommen en het inrichten van bases voor het lanceren van ra ketten de Russische regering zeer verontrust. „Dit zou een verscherping van de interna tionale toestand teweeg bren gen en tot een ongebreidelde bewapeningswedloop leiden", aldus de Russische premier. Hij betoogt voorts, dat speciaal voor de kleine landen het in richten van Amerikaanse bases „catastrofale gevolgen" heeft. In zijn brief zegt Boelganin o.a. voorts, dat een samenvoeging van de NAVO, ZOAVO en het Bagdad-Pact in strijd zou De stichting „Ned. export com binatie" heeft aan de stichting „Hulp aan landgenoten in.Ipdo nesië" in Den Haag medegedeeld dat zij het initiatief, genomen door de directie van een harer aangesloten bedrijven, om gedu peerde landgenoten in Indonesië voorrang te geven bij het vervul len van vacatures hier te lande, zal ondersteunen. De stichting heeft aan de 190 aangesloten fa brikanten verzocht in deze geest te willen medewerken. De stich ting hoopt, dat ook andere bedrij ven dit voorbeeld zullen volgen. zijn met de beginselen van de V. N. Hij verklaart, dat het noodzakelijk is een overeen komst voor de ontwapening te bereiken met als eerste begin een staken van de proeven met kernwapens per 1 december 1958. Voorts dient naar zijn me ning een niet-aanvalsverdrag te worden gesloten tussen de NAVO en het Warschau-Pact. In politieke kringen in Den Haag wordt er op gewezen, dat de brief van de Russische premier niets nieuws bevat, waarbij wordt herinnerd aan de brief van 21 maart j.L aan de pre mier van Noorwegen. Ook wordt er aan herinnerd, dat reeds op 18 maart 1954 de Sow- jet-Unie protesteerde tegen het inrichten van een Amerikaanse basis op Soesterberg. I Ook de Britse minister-presi dent, MacMillan, heeft een brief van de Sowjet-premier, Boelga nin, ontvangen, waarin hij voor stelt voor een tijd van twee of drie jaar geen proeven met atoom- en waterstofwapens te nemen en een zone zonder atoom wapens in Midden-Europa in te stellen. Over het vliegen van Ameri kaanse vliegtuigen met atoom- en waterstofbommen aan boord bo ven Groot-Brittannië zegt Boel ganin „het lot van de vrede in Europa en niet alleen in Euro pa hangt in belangrijke mate af niet alleen van de een of an dere commandant, maar zelfs van een individuele piloot". De Indonesische regering" zal geen toestemming meer verlenen voor 't landen van speciale vlieg tuigen in Djakarta, omdat zij van oordeel is, dat er geen behoefte aan is. Dit werd gisteren bekend gemaakt door de bedrijfsleider voor Azië van de Qan tas-BOAC' James Alexander, die zeide dat 't besluit in dien zin gisteren door het Indonesische ministerie van Verkeer ter kennis was gebracht van de Britse ambassade. De ambassade had landingsver gunningen gevraagd voor extra- vluchten van de BOAC, Qantas en Malayan Airways. Deze wer den geweigerd, omdat de Indone sische regering van oordeel is, dat het vervoer kan worden ver richt door de normale diensten van de luchtlijnen, die Djakarta aandoen, en de speciale vluchten van de Garuda. Alexander zeide, dat zijn kan toor in Djakarta voor december nog een boekingslijst heeft van 300 passagiers. Volgens hem had de K. L. M. nog 500 boekingen tot net einde van dit jaar. Een „Argenaut" van de BOAC, die gisteren op Kemajoran had moeten aankomen, kon door het besluit der Indonesische regering niet landen. De passagiers wer den tijdig gewaarschuwd, doch velen van hen bleven geduldig de gehele dag wachten in het pas sagekantoor van de BOAC, in-de hoop een plaatsje te kunnen krij gen in onverschillig welk vlieg tuig, dat Djakarta zou aandoen. Een gecharterd toestel van de Garuda heeft gisteren 44 gezins leden van K. !L. M.-personeel naar Singapore overgebracht. Hij legde er evenwel de nadruk op, dat de Sowjet-Unie verder gaande voorstellen zal moeten doen, aangezien de westelijke lan den in de V. N.-ontwapenings- commissie reeds verklaard heb ben dat zij aanzienlijk meer dan alleen maar een staken der kern proeven wensen. De militaire gezagheltber heelt een besluit uitgevaardigd, waar bij alle Nederlandse beurijven in Djakarta voorlopig onder rege- ringscontróle worden gesteld. Volgens „Antara" is de bedoe ling van deze maatregel de open bare rust en orde te verzekeren en ongewenste gebeurtenissen te voorkomen, welke zouden kun nen voortvloeien uit de anti- Nederlandse geest, waarvan de arbeiders, de jeugd en de ge meenschap in het algemeen thans bezield zijn. Na het besluit der regering om de rijstvoorraden op de markt te gooien, is de prijs van dit voor name onderdeel van het volks menu in Djakarta de laatste da gen aanzienlijk gedaald. Niette min bedraagt zij nog steeds 6 a 7 rupiah per kilogram, of het dub bele van een maand geleden. Voor de kruidenierszaken in Dja karta vormen zich volgens de dagbladen grote rijen mensen om rijst te kopen. De onafhankelijke Times of In donesia schreef donderdag: „Nu de voornaamste invoerprodukten afgesneden zijn, de ondernemin gen en bedrijven die de deviezen opleveren, tot werkloosheid zijn gedoemd, en het zakenleven in het algemeen verlamd is door de heersende sfeer van onzekerheid, staan er zeer moeilijke tijden voor de boeg. Er moet wel onrust komen". „Een van de onmiddellijke ge volgen van de acties, die wij tegen de Nederlandse bedrijven hebben ondernomen, is econo mische nood". Het blad wijst er verder op, dat de belangrijke levenslijnen van eiland tot eiland, en tussen Indo nesië en de naburige landen ruet meer door de K.P.M.-schepen worden opengehouden. De algemeen vertegenwoordi ger van de K.P.M. in Singapore, ue heer J. Kruyt, heelt medege deeld, dat de K.P.M. met de dui zenden tonnen Indonesische la ding in de ruimen van de 25 K.P.M.-schepen, welke op de rede van Singapore liggen, zal handelen in overeenstemming met het internationale recht. Volgens de heer Kruyt kan de waarde van deze lading worden geschat op miljoenen Straits- dollars. De maatschappij zal zich beroepen op een averij grosse. De verliezen zuilen worden ge dragen door zowel de eigenaars van de schepen, als door de eige naars van de lading, naar verhou ding tot de waarde van het schip en de waarde van de lading. Voorts deelde de heer Kruyt mede, dat voorbereidingen wor den getroffen voor de repatrië ring van de Indonesische beman ningen aan boord van de K. P. M. schepen, die zich in de wateren van Malakka bevinden. Zij zullen worden vervangen door zeelieden uit Malakka en Singapore. Volgens zakenkringen in Hong kong heeft de anti-Nederlandse campagne in Indonesië een ern stige slag toegebracht aan de ex- porthandel tussen Hongkong en Indonesië. De laatste paar dagen werden slechts 1100 ton goede ren van Hongkong naar Indone sië verscheept, de kleinste verscheping sedert vele jaren. Deze lading was in hoofdzaak af komstig uit communistisch China. Volgens handelskringen blijven de Indonesische importeurs cre- dietbrieven naar Hongkong aar zelen om door deze credieten ge dekte orders aan te nemen, met het oog op de onevenwichtige situatie in Indonesië. De Hongkongse zakenlieden menen, dat de actie van Indone sië een ernstige weerslag op zijn eigen economie zal hebben. Volgens waarnemers in Dja karta ligt de rubberhandel in In donesië. die tot dusver één der belangrijkste ter wereld was, tnans vrijwel stil als gevolg van de anti-Nederlandse maatregelen. Firma's, die gewoonlijk 40U ton rubber per dag verhandelen, zet ten tegenwoordig niet meer dan 10 tot 15 ton per dag om. Volgens gewoonlijk betrouw-1 bare kringen wordt deze stagna tie veroorzaakt door twijfel over de te verwachten gebeurtenissen in de republiek, het tekort aan inter-insulaire scheepsruimte, en het onttrekken van grote bedra gen aan de geldcirculatie. De minister-president van In dia. Nehroe, heeft donderdag uiting gegeven aan zijn „bezorgd heid" over de gebeurtenissen in Indonesië. Tijdens een debat over buiten landse zaken in het Hogerhuis zeide Nehroe: „Wij hopen van harte, dat deze zaak met zulk een wending zal nemen, dat een vreedzame regeling uitgesloten zal zijn". België wenst ter bescherming van de eigen schapenstapel een heffing toe te passen, op scha pen, die uit Nederland geïmpor teerd worden. Dit deelde de heer -Toh. de Veer, voorzitter van het Produktschap voor Vee en Vlees, op een woensdagmorgen te Utrecht gehouden vergadering van het Produktschap mede. De heffing zal 50 ct per kg be dragen, 25 ct voor Belgische en 25 ct voor Nederlandse zijde. De heer De Veer zei het te be treuren, dat België thans tot deze maatregel overgaat. Nimmer, aldus de heer De Veer, zijn de schapen die naar België werden geëxporteerd met een heffing be last geweest en thans meent men deze traditie te moeten verbre ken. In het kader van de ontwik keling der Benelux-gedachte vond de heer De Veer deze gang van zaken wel bijzonder bedenkelijk. Maarschalk Boelganin, de Sov jet-premier, heeft dinsdag in een brief aan premier Nehroe van In dia verklaard, dat de „Sowjet-re- gering bereid is plechtig te ver klaren, dat de Sowjet-l nie vanaf 1 januari 1958 geen kernpro c-.i meer zal nemen, als de Verenigde Staten en Engeland zich bereid verklaren ook hun proeven met ingang van die datum te staken". Boelganins brief was een ant woord op een boodschap van Nehroe over de kwestie van kern proeven en de bewapeningswed loop. "IS i Bij een heerlijke visschotel: Malse ZOMERWORTELTJES (uit blik) in mosterdsaus Koningin Juliana is donderdag middag in gezelschap van Prin ses Irene per vliegtuig in Lon den aangekomen. VEEL BEWOLKING Ten noorden van Bordeaux lag donderdagavond een diepe de pressie die geleidelijk wat opvult. Boven zuid-Frankrijk kwamen in vel band hiermede plaatselijk on weersbuien voor, terwijl aan de Rivièra donderdag tussen zeven uur 's ochtends en zeven uur 's avonds ongeveer 50 mm regen viel. Een regenzone behorende oij deze depressie bereikte dondei- dagavond ten zuiden van 't land. De koudere lucht, die in de nacht van woensdag op donderdag uit ons land werd verdreven, begint onder invloed van oostelijke tot noordoostelijke winden langzaam weer terug te komen. De belang rijkste vorstgrens lipt echter nog vrij ver weg over midden-Zweden en de Baltische staten. Het ziet er naar uit. dat Neder land voorlopig dicht bij de grens van vrij zachte en wat koudere lucht zal blijven waardoor de regenkansen blijven bestaan. medegedeeld door het K.N.M2L te De Biit, geldig van vrijdagoch tend tot vrijdagavond. Oostelijke wind Zwaar bewolkt met tijdelijk enige regen. Overwegend matige wind tussen oost en noordoost. Ongeveer dezelfde temperatuten als gisteren of iets lagere. ZATERDAG 14 DECEMBER. v.m. n.m. Breskens 6.38 7.17 Terneuzen 7.13 7.52 Hanswee rt 7.53 8.32 Walsoorden 8.03 8.42 ZON MAAN op onder op Onder Dec. 13 8.42 16.30 12.14 14 8.43 16.30 0.20 12.40 15 8.44 16.31 1.38 13.05 16 8.45 16.31 2.55 13.33 17 8.45 16.31 4.12 14.05 18 8.46 16.31 5.26 14.42

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1957 | | pagina 1