Telegram van dr. Drees Djuanda aan ir. V. S. dringen aan op matiging in Indonosië Evacuatie van Nederlanders begonnen Dulles over de topconferentie te Parijs Philipsfabrieken overgenomen Nederlandse cultnurondernemingen niet genationaliseerd HLT WEER Flanellen Lakens BLIEK WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN De gebeurtenissen in Indonesië Minister Sadjarwo: WOENSDAG 11 DECEMBER 1957. 12e Jaargang Nr 4242 Verschijnt dagelijks - Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande. Terneuzei. GENERAAL NORSTAD OVER EEN (eventuele) AANVAL VAN DE RUSSEN Syrië en Libanon NEDERLANDSE HULP BIJ DROOGLEGGING IN GRIEKENLAND SABENA ingeschakeld bij' luchtbrug Djakarta Singapore De zendingsarbeiders in Indonesië ITALIAANS VOORSTEL OP NAVO-CONFERENTIE WEER ONGEREGELDHEDEN OP CYPRUS „Wall Street Journal" over Indonsië EISENHOWER NAAR TOPCONFERENTIE Wordt ook de B. P. M. Indonsië overgenomen Het verdovende-middelen schandaal. DE „SABA" VLOT Overeenstemming in Franse kabinet. SCHEEPSRAMP IN PERZISCHE GOLF Nederlandse kunstvaarder „Gramsbergen" in nood Frsnkerlng bfl abonnement: Temeuzen Ulrecteur-Hoofdredacteur I. van do Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 en 2510 NS 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 6,per kwartaal: per maand f 2,— per week 18 cent. Losse nrs 9 ct. Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2,25 Rubriek Kleine Aivertenties (géé- handelsadver tenties): 5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van lit Blad, 20 cent meer De ministerraad is gisteren in speciale zitting bijeenge weest ter bespreking van de ontwikkeling in Indonesië. Na afloop van de vergadering heeft de minister-president het volgende telegram recht streeks aan de Indonesische ministerpresident Djuanda doen verzenden. Aan de minister-president van de republiek Indonesia Djakarta. „Hoewel de uitlatingen van Indonesische regeringsper sonen ten aanzien van ver blijf in of vertrek uit Indo nesië onduidelijk zijn en dik wijls met elkaar in tegen spraak, staat het vast dat vele Nederlanders Indonesië op korte termijn willen ver laten. De Nederlandse rege ring wil alles in het werk stellen om dit mogelijk te maken. Hiertoe is echter de medewerking van de Indone sische regering noodzakelijk. Het sluiten van de Neder landse consulaten, de maat regelen tegen Nederlandse schepen, het verhinderen van ordelijke aankomst en ver trek van gecharterde vlieg tuigen en de moeilijkheden met exitvisa nopen mij op Uwe Excellentie een dringend beroep te doen alle maatre gelen te nemen die een orde lijk vertrek van hen, die Indo nesië wensen te verlaten, mo gelijk te maken. Dit houdt o.m. in, dat Nederlandse en andere schepen volgens voor afgaand vastgesteld tijd schema kunnen vertrekken en alle administratieve facili teiten worden verleend om Nederlanders in staat te stel len te vertrekken. Voorts, dat gecharterde vliegtuigen vergunning krijgen om te landen en geboekte pasagiers op te nemen. Ik moge U. E. verzoeken mij omgaand te antwoorden of de Nederland se regering op bovenbedoelde maatregelen kan rekenen". DREES. Min.-Presidenl. De opperbevelhebber van de Navo-strijdkrachten, generaal Norstad, heeft in een te Was hington gepubliceerd vraagge- sorek gezegd, dat de Sowjet- Unie zal worden vernietigd als zij een aanvalsoorlog zou onder nemen. De generaal zei dit tot een journalist van het Ameri kaanse tijdschrift „News and World Report". Een besluit van de Sowjet- Unie tot het beginnen van een aanval met raketten of op an dere wijze zal zekere gevolgen hebben. Het zou voor de Sow- jet-Unie verwoesting in een zeer hoge graad betekenen. De aan valler kan er zeker van zijn, dat hij wordt vernietigd, aldus de generaal. De generaal betoogde, dat de Navo de Russen voor ogen moet blijven houden, wat de gevolgen van agressie zijn. De Syrische regering heeft geantwoord op een nota van de Libanese regering met het voor stel tot een conferentie over kwesties die beide landen aan gaan. Een woordvoerder van het Syrische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft aan deze mededeling toegevoegd, dat Syrië een toelichting wenst op het Libanese voorstel, alvorens een besluit te nemen. Alvorens uit Athene te ver trekken, hebben de Nederlandse deskundigen die de plannen voor drooglegging van de Lagune van Missolon'ghi in Griekenland heb ben bestudeerd, de Griekse staatssecretaris van landbouw medegedeeld vol lof te zijn over het project. Ook de Nederlandse Grontmij heeft de plannen om een grote oppervlakte van de Mis solonghi Lagune droog te leggen onderzocht. Het gaat om de drooglegging van een moerasgebied van onge veer 20.000 ha, in het zuid-wes ten van het vasteland van Grie kenland. De Nederlandse rege ring moet nog beslissen over medewerking aan het project. Het doo. haar eventueel beschik baar te stellen bedrag zou, naar wij vernemen, voldoende zijn voor een enige duizenden hecta ren omvattend gedeelte van het project. Het plan is, dat binnen deze paar duizend hectaren een klein proefobject wordt aange legd en dat Griekse waterbouw kundigen nauw zullen samenwer ken met Nederlandse deskun digen. Minister Dulles heeft dinsdag verklaard; dat de V. S. Indonesië hebben gewezen op de noodzaak van matiging in de huidige cri sis tussen Nederland en Indone sië. Minister Dulles zeide dit op zijn wekelijkse persconferentie. Hij deelde voorts mede, dat de Amerikaanse ambassadeur te Djakarta, John Allison, maandag een onderhoud had met Indone sische autoriteiten, waarvan Dul les echter nog geen rapport had ontvangen. Allison zo zeide hij verder is niet gemachtigd, in het ge schil tussen Nederland en Indo nesië een voorstel te doen tot bemiddeling of het aanbieden van goede diensten. Op een desbetreffende vraag antwoorde Dulles, dat de toe stand in Indonesië stellig is ver slechterd. Naar het scnijnt, al dus Dulles, hebben onder commu nistische invloed staande of door de cómmunisten beheerste vak bonden de leiding genomen in het bezetten van Nederlandse eigendommen. Dit is gebeurd als een vergeldingsmaatregel in verband met de vergeefse po ging van Indonesië om in de Op een vraag over de vergade ring van de raad van de NAVO op zaterdag j.l., die op verzoek van de Nederlandse regering te Parijs was bijeengekomen, ant woordde Dulles dat zijns inziens de NAVO het aangewezen lichaam is voor de behandeling van kwesties als die tussen Ne derland en Indonesië. Hij voeg de hier evenwel aan toe, dat men niet moet verwachten, dat de raad va de NAVO een gedrags lijn zal bepalen in vraagstukken die van invloed zouden kunnen zijn op de overige leden van de NAVO. V. N. in het debat over Nederl Nieuw-Guinea het vereiste stem mental te bereiken. Eerste vliegtuig met Neder landse vrouwen en kinderen te Singapore aangekomen. Het eerste speciale vliegtuig met geëvacueerden uit Indonesië is dinsdagavond te Singapore aangekomen. Aan boord bevonden zich 17 dames met 36 kinderen. De meesten harer zijn gezinsleden van personeel van „Lnilever" te Djakarta. Zij zouden gisteravond nog doorvliegen naar Londen en Amsterdam. Een vliegtuig van de B.O.A.C., die dinsdagavond half acht plaat selijke tijd van Djakarta naar Singapore vertrok, had 48 Neder landers aan boord. Tot de passa giers behoorden ook enige em ployees van de Unilever-fabriek. Een woordvoerder van de B.O.A.C. deelde nog mede, dat de maatschappij vergunning had aangevraagd voor een „veer dienst" tussen Djakarta en Sin gapore, doch tot dusver is alleen nog maar toestemming verleend voor het gisteren vertrokken toe stel. OVERNEMING PHILIPS. Het hoofdkantoor van Philips in Djakarta is overgenomen door de arbeiders van deze maatschap pij, zo is dinsdag te Djakarta be kendgemaakt. Philips heeft op Java twee fa brieken n.l. één van gloeilam pen in Surabaja en één van ra dio's in Bandung. De vakbond, die verbonden is aan de „Sobsi", heeft verklaard, dat de fabrieken ook onder de overneming vielen. De bedrijfsleider van Philips, H. A. C. van Beurden, zei dins dag, dat hij het verzoek van de arbeiders om het bedrijf over te dragen had afgewezen. Hij zei, dat de 'toestand nog erg verward was. Volgens telefonische be richten, die hij dinsdag had ont vangen was de gloeilampen fabriek in Surabaja nog niet overgenomen. WEST-DUITSLAND IS NIET VOORNEMENS TE PROFITEREN. De Duitse Bondsrepubliek is niet voornemens, uit het con flict tussen "Nederland en Indo nesië profijt te trekken. Met deze woorden kenschetste dinsdag een regeringswoordvcer der in Bonn in antwoord op een hem gestelde vraag, de houding van de Westduitse regering voor het geval de exporten uit Indo nesië in de toekomst over de bondsrepubliek zouden worden gevoerd. Erop wijzend, dat in de bondsrepubliek het princip N van de vrije economie wordt gehul digd, is men in officiële kringen in Bonn van mening, dat de im- en exporteurs in West-Duitsland de aan hun zaken verbonden risi co's zelf zullen moeten beoor delen. Overigens, aldus werd medege deeld, staat de Duitse bondsrepu bliek over de toestand in Indone sië in doorlopende verbinding met Nederland. De Belgische Luchtvaartmij „Sabena" heeft bevestigd, dat momenteel tussen België en Ne derland besprekingen worden ge voerd met het oog op het gebrui ken van de toestellen van de Bel gische maatschappij voor een luchtbrug tussen Djakarta en Singapore, teneinde Nederlandse onderdanen uit Indonesië te eva- cuëren. Sabena-toestellen zullen ver moedelijk de eerstkomende da gen naar Djakarta vertrekken. Het Zendingscentrum te Baarn deelt mee, dat de Zendingsarbei ders op Soemba een telegram te hebben ontvangen, dat allen daar in goede welstand verkeren. Van Midden-Java zijn nog geen berichten ontvangen, maar uit berichten van vóór 1 december blijkt, dat de autoriteitje voor hun welzijn waken. Van Italianse zijde zullen op de komende NAVO-topconferen- tie te Parijs suggesties worden gedaan voor gezamenlijke eco nomische hulpverlening aan de landen van het Midden-Oosten. Minister van buitenlandse za ken Pella verklaarde hieromtrent de pers, dat men niet zozeer van een plan kon spreken dan wel van een idee, dat vervolmaakt moet worden. De suggestie is, een bijzonder fonds in te stellen dat door de Verenigde Staten be heerd zou moeten worden en waarin bijdragen zouden moeten worden gestort door de landen- debiteuren van de V. S. op grond van het plan-Marshall. Zo is Ita lië b.v. 73 miljoen dollar schul dig, Frankrijk 182 miljoen, Groot Brittannië 336 miljoen, etc. Volgens de „Popoio", het or gaan van de Christelijk-democra- tische partij, zou Foster Dulles gunstig staan tegenover een der gelijk plan. In Nicosia, de hoofdstad van Cyprus, hebben zich gisteren weer ongeregeldheden voorge daan. Het kwam tot een trefien tussen scholieren en politie. Er vielen verscheidene gewonden. De scholieren bezetten een school en bekogelden van het dak af de politie met stenen en flessen, die zij in de loop van de nacht hadden bijeengebracht. Politie en militairen slaagden er met traangas niet in de betogers uit de scnool te krijgen. Later trokken versterkingen, gewapend met geweren en stenguns, de stad binnen. Huisvrouwen uit de omgeving van de school voorzien de leer lingen van voedsel en lege fles sen. Deze laatste zetten zij bui ten de deur, terwijl schoolmeis jes er dan voor zorgen, dat zij in de school komen. Na veel moeite is de politie er tenslotte in geslaagd de school te ontruimen. Toen de bevolking elders in de stad hoorde schieten, sloten alle Turkse winkeliers hun zaak en honderden jongeren uit deze wijk trokken, gewapend met stokken en stenen, naar 't Griekse stads deel. Daar werden winkelruiten ingegooid en bussen met stenen bekogeld. Daarop werd voor de Turkse en de Griekse wijk een uitgaansverbod voor onbepaalde duur ingesteld. Politiemannen en Britse militairen wierpen traan- gasbommen om de groepen ver bolgen Turken en Grieken uiteen te drijven. In Nicosia werd voor dinsdag avond een uitgaansverbod afge kondigd. Het totaal aantal ge wonden bedroeg 29, van wie acht Britse soldaten en een Turkse politieagent De Indonesische minister van Landbouw, Sadjarwo, heeft dins dag medegedeeld, dat de rege ring besloten heeft alle Neder landse of gedeeltelijk Nederland se ondernemingen onder rege ring s controle te stellen, „ten- einue de veiligheid van deze cul tuurondernemingen en -bedrij ven te verzekeren". Minister Sadjarwo zei, dat dit besluit van de regering geen na tionalisatie van de 500 Neder landse cuituurondernemingen in de gehele Indonesische archipel kan worden genoemd. De waar de hiervan wordt geschat op meer dan 2 miljard rupiali. De regering heeft het interna tionale recht niet geschonden, door de ondernemingen onder iaar beheer te nemen, aldus Sad jarwo. „Wij hebben deze maat regel genomen, omdat wij het in ter-nationale recht niet negeren", vervolgde hij, daaraan toevoe gend dat indien de regering de controle over de ondernemingen niet had overgenomen", andere Intussen is ds. P. G. van Berge, missionair-predikant op Soemba, per vliegtuig uit Indonesië ge arriveerd, om hier zijn verlof door te brengen. Dr. P. J. Zuide- ma, arts aan het Christelijk zie kenhuis „Bethesda" in Jogjakar ta, die zijn zendingsloopbaan be ëindigde, heeft nog passage kun nen boeken op de „Oranje", zo dat hij waarschijnlijk tegen Kerstmis in Nederland zal kun nen arriveren. „Wij hopen, dat de (Ameri kaanse) „politiekmakers" uit de waanzinnige gedragingen van Indonesië zullen hebben geleerd, dat onafhankelijkheid nog niet vanzelfsprekend een deugd is", aldus de „Wall Street Journal" van dinsdag in een hoofdartikel, getiteld „Waanzin op drift". Het blad herinnert er aan, dat Was hington een aantal jaren terug de Nederlanders heeft aange spoord, Indonesië onafhankelijk te maken en sedertdien aan Indo nesië financiële hulp heeft ver leend tot een bedrag van onge veer 350 miljoen dollar „Indonesië zou, op welke ma nier ook, onafhankelijk zijn ge worden, maar de bemoeiingen van de V. S. hebben bij de Neder landers kwaad bloed gezet en naar het schijnt heeft Indonesië van zijn onafhankelijkheid niet erg veel profijt gehad, want heden ten dage heerst in het land een politieke en economische chaos". Het „Wall Street Journal spreekt tenslotte de hoop uit. dat „het congres het droevige Indo nesische geval aan een nauwge zette studie zal onderwerpen, daar de Indonesische regering plannen heeft om in verhoogde mate een beroeD te doen op bui tenlandse financiële hulpver lening". President Eisenhower is zover genezen van de gevolgen van de lichte beroerte, die hij de vorige maand heeft gehad, dat hij de topconferentie van de NAVO in Parijs kan bijwonen, aldus deelt het Witte Huis mee. Eisenhower hoopt vrijdag naar Parijs te vliegen. Deze medede ling werd vesrtrekt na een on derzoek van zes dokters naar de gezondheidstoestand van de president. in Het dagblad „Sin Po" meldde gisteren, dat arbeiders van de Bataafsche Petroleum Maat schappij voorbereidingen treffen voor het overnemen of onder toe zicht plaatsen van deze maat schappij. De reden, waarom tot nu toe de B. P. M. nog niet door de ar beiders is overgenomen is gele gen in het feit, dat, behalve dat daarmede is gewacht op instruc- s van het centrale comité van actie, deze stap goed dient te wor den overwogen, daar de B. P. M. een gemengde Engels-Nederland se onderneming is, aldus „Sin Po". De openbare aanklager en de advocaten in de zaak van het Romeinse verdovende-miiideien- schandaal hebben dinsdagmiddag beroep aangetekend tegen de vonnissen, die de rechtbank dins dagochtend te Rome heeft ge wezen. De openbare aanklager ging in beroep tegen de vrijspraak van acht van de 24 verdachten e.i tegen de milde straffen van tien andere verdachten. De advocaten daarentegen wil den zich niet neerleggen bij de uitspraken tegen de overige ver dachten. He: Nederlandse kustvaartuig „Saba dat maandag in een storm in de baai van Mulroy is gestrand, is dinsdag bij vloed vlotgekomen. De uit zeven koppen bestaande bemanning is naar het schip teruggekeerd. De „Saba" is op sleeptouw genomen. De andere aan de Ierse kust -'estrande Nederlandse kustvaar der „Patria", ilgt nog op het strand in de baai van Sheep Ha ven. mensen ze zouden kunnen over nemen." De regering heeft een derge lijke gang van zaken willen voor- Komen. De regering maakt geen „pro bleem" over de status van ueze eigendommen, doch de minister legde er de nadruk op, dat de eigenaren hun bezittingen no, niet hadden verloren. Minister Sadjarwo zeide, dat de Nederlandse culcuurbedrijven van vitaal belang worden geacht. Hij maakte bekend, aat zijn ministerie een nieuwe afdeling heeft ingesteld voor de uitvoe ring van het regeringsbesluit tot controle op de ondernemingen. De ondernemingen blijven in de tegenwoordige groeperingen ttal van cultuurondernemingen wor den door eenzelfde hoofdkantoor in Djakarta geadministreerd) en onder de tegenwoordige directie staan. Zo zal er bijvoorbeeld, aldus de minister, geen verande ring komen in de financiering van deze cultuurbedrijven. De regering verwacht wel een terugval in de produktie van de ondernemingen, „zoals kan worden verwacht in een gespannen situatie als de hui dige". De minister weigerde echter te zeggen op welke omvang de re gering de produktievermmdering schat. Tenslotte zeide minister Sad jarwo nog, dat als de situatie tussen Nederland en Indonesië opgehelderd zal zijn, de onder nemingen zich moeten aan pas sen aan de Indonesische wet op buitenlandse beleggingen, die thans door de regering wordt voorbereid. Minister Dulles verklaarde woensdag tegenover verslag gevers te verwachten dat als ge volg van de komende NAVO-top- conferentie het Noord-Atlantische overleg versterkt en uitgebreid zal worden. Hij hoopte dat der gelijk overieg een gewoonte zou worden. Dulles zei dat de NAVO meer eenheid en meer buigzaamheid behoeft om het hoofd te kunnen bieden aan de economische, poli tieke en ondermijningsoorlog van de Sowjet-Unie. De NAVO zal misschien spre ken over problemen waarbij ge bieden buiten de NAVO betrok ken zijn, maar zij kan niet tot een eindbeslissing in deze kwes ties komen zolang de niet bij de NAVO aangesloten landen, niet aan de beraadslagingen deel nemen, aldus Dulles. De Amerikaanse minister gaf toe, dat de Verenigde Staten in zake de wapenlevering aan Tu nesië van tevoren alleen overleg nad gepleegd met Groot-Brittan- nië en Frankrijk. Twee maan den voor de levering was het voorstel reeds bekend en geen van de landen van de NAVO heeft naar aanleiding van dit er ontstonden moeilijkheden over de toepassing, omdat de Ameri kanen dachten, dat de Fransen de wapens zouden leveren. Dulies zei, dat zijn regering geen raketwapens aan nAVO- landen wenst op te dringen, die zulke wapens niet wensen. Hij achtte het wenselijk, dat ae mili taire leiders van ae NAVO eerst aanbevelen, waar raketwapens gestationeerd dienen te worden Daarna kan dan overleg worden gepleegd met de betrokken re geringen. De Amerikaanse minister zei verder verheugd te zijn over een Italiaans voorscel volgens weme de Verenigde Staten en Europa een fonds voor de ontwikkelin_ van het Midden-Oosten in hei ieven dienen te roepen. De bij zonderheden zullen echter nog in studie genomen moeten worden. De Franse ministers hebben dinsdagavond een oplossing ge vonden voor het geschil over de ambtenarensalarissen, dat het iiceit naai aaiucmnij, va.ji vaa«- voorstel gezegd dat deze kwestie bestaan van ae ïegenng-Gailiard jaan rla uanraunnH uon rio M A V I. in bespreking diende te worden GUUR. Gisteren ontwikkelde zich in de Golf van Biscaje een zeer actieve depressie, die aan de Franse kui t zware stormen veroorzaakt. Voor de depressie uit bevond zich een rug van hoge luchtdruk, die o/is rustig weer bracht. Daar de at mosfeer r.og enigszins onstabiel was, vielen in de loop van de dag hier en daar nog enkele buien met hagel en sneeuw. Vandaag bevinden wij ons in het windveld van de depressie. De aanvoer van lucht zal hierbij uit het Z.O. plaats vinden, zodai koude lucht uit Frankrijk en Zuid-Duitsia d wordt aangevoerd. Mede door de krachtige wind zal het weer een guur karakter krijgen. De bij de depressie behoienae regenzone nadert langzaam ons land en kan vandaag enige regen of sneeuw brengen. (Advertentie) 150180 breed NOORDSTRAAT 15 TERNEUZEN genomen. Ook de Fransen sche nen het er mee eens te zijn. Maar Tachtig Perzen, die heimelijk per zeilschip naar Woeweit waren vertrokken, zijn met hun schip in de Perzische Golf omgeko men, aldus meldt 'n correspon dent van het Perzische blad Keihan te Boesjir, een Perzi sche haven aan de Golf van Perzië. De 468 ton metende Neder landse kustvaarder „Gramsber gen" (van de N.V. Zuidholland se Scheepvaarmij te Rotterdam) is dinsdagmiddag bij Kaap de la Hague aan de Franse Ka- naalkust in moeilijkheden ge komen door motorstoring. Het schip heeft sleepboothulp ge vraagd. aan de vooravond van ue NAVO- topconferentie bedreigde. De minister van. Financiën, Pfümlin, heeft dit na een kabi netsvergadering zelf bekendge maakt. Een regeringswoordvoer der heeft bevestigd, dat de ge vonden oplossing de officiële steun van de socialistische minis ters heeft, die met aftreden ge dreigd hadden als hun eisen voor hogere ambtenarensalarissen niet ingewilligd werden. Amerikaanse raket gelanceerd. Op de Amerikaanse basis te Cape Canaveral is dinsdag een raket gelanceerd, doch er is niet bekendgemaakt wat voor type raket het was. Het projectiel steeg vrijwel recht omhoog tot het uit het zicht verdween. De voorlichtingsdienst van de basis heeft op vragen van jour nalisten slechts verklaard, dat een raket was gelanceerd „in het kader van het proefprogram van ballistische projectielen voor lange afstand en andere wapens" en dat „de proefnemingen voort gezet worden". medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van woensdag morgen tot woensdagavond. VEEL WIND. Veel bewolking met hier en daar enige regen. Krachtige, tij delijk harde wind tussen zuidoost en zuid. Tijdens afgelopen nacht was de temperatuur om 't vries punt tot lichte vorst. Later iets zachter. DONDERDAG 12 DECEMBER v.m. n.m Breskens 4.54 5.22 Ternëuzen 5.29 5.57 Hansweert 6.09 6.37 Walsoorden 6.19 6.47 ZON op onder Dec. 11 8.40 16.31 12 8.41 16.30 13 8.42 16.30 14 8.43 16.30 MAAN op onder 21.45 23.02 0.20 11.19 11.48 12.14 12.40

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1957 | | pagina 1