Samenzwering om de Indonesische regering omver te werpen de feestdo fi©* D Beeldende kunst in woord en beeld voor Nederlandse volk Opnieuw plan voor berging m i T' jf Lutine scliat Kapitaal van 1.760.000 gulden nodig Moskou wijst Amerikaanse journalist uit De geschiedenis van Thanksgiving Day Arrestaties op Cvprus Opleiding van Oost-duitse vrijwilligers Oorzaken yan het verzet te Obana in Nederlands Nieuw-Guinea Hammerskjoeld stelt vragen -• - mm? wmmfc&mL Dit is nu de feestdoos waar uw man reeds een paar keer naar heelt gevraagd. Een bierset, die wer kelijk gezelligheid in huis brengt. En bovendien een biertje Me vrouw, waarvan uw man zal zeggendat is nog eens bier. i Deze leuke surprise voor slechts f-, en dan nog de mogelijkheid om in het bezit te komen van nog meer glazen, Kolentekort in Oost-Duitslaml Waf brengt de radio Not hoofdkwartier van het In donesische leger heeft gisteren aangekondigd, (lat er een samen zwering was geweest om de re gering omver te werpen". Dit is een bevestiging van de berichten, die in D jakarta de ron de doen sinds liet garnizoen van Djakarta naar de kazernes was teruggeroepen om voorbereid te zijn op alle eventualiteiten, ben woordvoerder van het leger ont hulde, dat de „voormalige plaats vervangende chef-staf, kolonel Zulkifli Lubis, een samenzwe ring had georganiseerd om de Indonesische regering door ge wapend geweld omver te wer pen en (le staatsideologie door een andere te vervangen". Waarnemers zijn van mening, dat deze aankondiging an een samenzwering, één dag nadat de militaire commandant "an Dja karta het bevel ophief, dat het garnizoen van Djakarta in de kazerne moest blijven, omdat de situatie niet langer kritiek was, een bewijs is, dat de leiding van het leger de toestand onder con trole heeft. De verklaring van 't leger zegt, dat het hoofdkwartier van het leger in het bezit was van do- kumenten en andere bewijzen betreffende de aktiviteiten van kolonel Lubis. Ongeveer 14 dagen geleden had de chef-staf van het leger, generaal-majoor Nasution, Lubis ter verantwoording geroepen voor zijn activiteiten. Maar Lubis gaf geen gehoor aan dit bevel, verliet zijn residentie en wordt thans beschuldigd van desertie. De verblijfplaats van Lubis was bisteren nos steeds niet V>ekend. De verklaring zegt voorts, dat de moeilijkheden in het leger worden veroorzaakt door twee met elkaar in strijd zijnde feiten, n..l ten eerste, dat het leger wil trachten de binnenlandse toe stand te verbeteren en ten twee de, dat het leger als een militai re organisatie de discipline moet handhaven, daar dit een eerste vereiste is voor zijn onkreuk- baarheid. Het verlangen om een verbetering te bewerkstelligen van de huidige „onbevredigende binnenlandse toestand" heeft ge leid tot formele zowel als infor- mele besprekingen tussen offi cieren van het leger en vervol gens tot meningsverschillen over de wegen, die bewandeld moesten worden om tot een verbetering te komen", aldus de verklaring, die vervolgt: „Het is de plicht van ons allen te trachten de le vensvoorwaarden in ons land te verbeteren. Maar iedere poging, die afwijkt van de bestaande wet ten, kan niet worden gerecht vaardigd. in ieder geval moet de militaire discipline gehandhaafd blijven in het belang van de on kreukbaarheid van het leger". Met betrekking tot de twee territoriale commandanten kolonel Simbolon van Noord- en Midden Sumatra en kolonel Abi- manju van Borneo die tele grafisch aan de chef-staf van het leger de rehabilitatie hadden ver zocht van Lubis en een aantal hogere officieren, die ontslagen waren wegens „indiscipliniaire acties", zei de woordvoerder van het leger, dat de „generale staf reeds een plan had ontworpen voor een oplossing van deze kwestie". Hij was niet bereid in details te treden, zolang dit nog niet geheel geregeld was. Inmiddels heeft het parlements- lid Mohammad Daljono Masju- mi) verklaard, dat er „in begin sel geen verschil van mening was tussen Nasution en Lubis ten aanziien van hun idealen voor het vaderland. Hij vertrouwde er daarom op, dat op democrati sche wijze een oplossing gevon den zou worden voor de crisis in het leger. In andere woorden, een compromis, zo zei hij. Dinsdag heeit een anaer par lementslid van de Masjumi er voor gewaarschuwd, dat een ka binetscrisis ten gevolge van de onenigheid in het leger, niet als onmogelijk moest worden be schouwd. Britse veiligheidstroepen heb ben woensdag in 'n Grieks kloos ter ten zuidwesten van Nicosia 24 Cyprioten gearresteerd, nadat in het klooster 125 patronen voor jachtgeweren waren aangetrof fen. Volgens de diplomatieke com mentator van het Parijse avond blad „France Soir" worden in een militair kamp bij Oost-Berlijn Duitse „vrijwilligers" opgeleid voor dienst als instructeur of mi litair deskundige in landen van het Midden-Oosten of elders, die Russische wapens ontvangen. De bevelhebber van het kamp zou de vroegere Russische offi cier Friedrich Zaisser zijn, die in de Spaanse burgeroorlog heeft gevochten als kolonel van de in ternationale brigade. President Elsenhower heeft volgens gewoonte, de vierde don derdag in november (dit jaar de 22ste) tot „Thanksgiving Day uitgeroepen. JtlO „Thanksgiving Day" vindt zijn oorsprong in de tijd der pilgrims de eerste Engelse kolonisten, die in november 1621 voor het eerst Thanksgiving Day vierden. Zi.1 hadden toen het eerste harde jaar als pioniers in de nieuwe wereld achter de rug op 21 december 1620 hadden 101 man nen, vrouwen en kinderen voet aan wal gezet op de plaats waar zij hun eerste nederzetting, door hen Plymouth genoemd, in de huidige staat Massachusetts, stichtten en in dankbaarheid voor de' eerste oogst van het land en voor de vrijheid van godsdienst die zij daar genoten stelden zi een dag vast. waarop zij God zou den danken voor zijn zegeningen Sedert dien is Thanksgiving Day een traditie geworden bij de bewoners van het stadje Ply mouth, die deze dag nu nog spe ciaal vieren door een plechtige ceremonie, Pilgrims Progress genaamd, waarbij zij in de kleder dracht der eerste kolonisten uit de 17e eeuw optreden. De tra ditie van de viering van Thanks giving Day werd al spoedig over genomen door andere nederzet tingen en kreeg een nationaal karakter, toen de gouverneurs van vele staten aan de viering een officieel karakter gaven. In 1863 riep president Abra ham Lincoln de vierde donderdag in november uit tot een nationale feestdag. Speciale kerkdiensten en, in na volging van de eerste viering van deze dag in 1621, een diner waarbij gebraden kalkoen de hoofdschotel is, zijn voor Thanks giving Day traditioneel en overal waar Amerikanen zijn, wordt de dag op deze wijze gevierd. „De esthetische vorming van het Nederlandse volk op het ge bied der beeldende kunsten op een voor iedereen bevattelijke wijze, in het bijzonder ten bate van de genen, die deze vorming tot dus verre grotendeels of volledig ont beerden, alsook van de jeugd", is het oogmerk der onlangs opge richte stichting voor esthetische vorming door middel van de ra dio in woord en beeld, kortweg genaamd Stichting „Openbaar Kunstbezit". Aangezien het tentoonstellings wezen zo meent de stichting nimmer in staat zal zijn, zoals de muziek (door middel van de ra dio) en de dramatische kunst (door middel van de film) tot in alle uithoeken van het land de grote massa te bereiken, heeft het bestuur getracht een cursus voor de radio, door middel van de com binatie visueel reproducties) en auditief (teksten) opnemen, de kennis van het Nederlands open baar kunstbezit binnen ieder be reik te brengen. Voorts het vermogen te bevor deren om van dit kunstbezit in tensiever te genieten en in het al gemeen het bezoek aan de musea en tentoonstellingen te stimule ren en tot het verwerven van goe de kunstprodukten aan te sporen. Deze cursus, die 11 januari 1957 een aanvang zal nemen, heeft Prinses Beatrix dinsdagavond in een toespraak voor de radio bij het Nederlandse volk ingeleid. Alle radioluisteraars (dus ook degenen, die niet bij een omroep vereniging zijn aangesloten) kun nen aan de cursus deelnemen. (De abonnementsprijs voor een cursus van 40 lessen bedraagt 6,75 inclusief verzamelband ƒ8.75). Men hoopt er rekening mee houdend dat er meer dan ander half miljoen luisteraars zijn bij het begin van de cursus minstens 20.000 personen te hebben inge schreven. De abonnees ontvangen maan delijks vier op kunstdrukpapier gedrukte kleurenreproducties naar werken uit een musea, die zullen dienen als illustratie bij de eerstvolgende vier uitzendingen. Bij de toezending van de tweede serie van vier reproducties wor den de verklarende teksten, uit gesproken in de vier voorafgaan de weken, bijgevoegd. De veertig reproducties in de zomer zul len twaalf cursusuitzendingen moetenvervallen samenge voegd met de veertig bladen tekst, vormen jaarlijks een volle dig deel. Een propagandacommissie, be staande uit kunsthistorici, zal be palen van welke kunstwerken re producties worden vervaardigd. Voorts zal zij de teksten doen sa menstellen, die het niveau van de rijpere jeugd niet te boven gaan en in een populaire vorm zullen worden gegoten. Voorts is een waarborg geschapen, dat teksten en reproducties voor de verschil lende geestelijke richtingen van ons land aanvaardbaar zullen zijn. Zoals indertijd gemeld, is te Obana, in het centrale bergland van Ned. Nieuw Guinea, verzet ontstaan tegen bepaalde maatre gelen, die door het gouvernement genomen waren ter voorkoming van onderlinge mishandelingen en vechtpartijen. Naar de correspondent van het A.N.P. nader meldt, schijnt een deel der bevolking in deze streek in het algemeen tevens teleurge steld te zijn door het niet in ver vulling gaan van de materiële voordelen, die zij hadden ver wacht van haar contact met de Westerse wereld. Doordat het ver. zet, waarbij op 6 november een Ambonese onderwijzer met zijn gezin en een Papoea-politie agent werden vermoord, en materiële schade is aangericht, op verschil lende plaatsen tegelijk ontstond, leek de toestand aanvankelijk ver ward. Inmiddels is het verzet onder drukt door uit Enerotali gezon den patrouilles, bij welke acties verschillende doden zijn gevallen aan de zijde van de verzetspartij en. In de betrokken landstreek is thans alles rustig, mede dank zij de medewerking verleend door de daar wonende bevolking der Ka- pauku-stam. Op vele plaatsen krijgen de patrouilles hulp en bij stand van de loyale groepen der bevolking. Dag Hammarskjoeld, de secre taris-generaal der Ver. Naties heeft dinsdag de ministers van Buitenlandse Zaken van Groot- Brittannië, Frankrijk en Israël gevraagd waarom deze landen hun strijdkrachten overeen komstig de resoluties van de Al gemene Vergadering niet uit Egypte hebben teruggetrokken, aldus delen gewoonlijk betrouw bare kringen mede. Volgens deze kringen heeft Dag Hammarskjoeld de ministers de volgende vragen gesteld: 1. In hoeverre zijn de troepen uit deze landen teruggetrokken? 2. Welke plannen hebben de regeringen voor de terugtrek king? 3. Waarom is er geen voort gang of geen verdere voort gang gemaakt in overeenstem ming met de resolutie tot het staakt-het-vuren Tenslotte verzoekt Dag Ham marskjoeld de mening van deze ii nden over de naleving van het bevel om het vuren te staken. De Bussumse ingenieur W'. van Wienen is van plan om in de zomer van 1957 een poging te on dernemen tot berging van de nog resterende lading gouden en zilveren staven en munten van het Engelse oorlogsschip „The Lutine", dat rn de nacht van 9 op 10 oktober 1799 tijdens een vlie gende storm op de Westergron- den bij Terschelling verging. Volgens de heer Van Wienen, die directeur is van de reeds eni ge jaren bestaande N.V. Neder landse duik- en bergingsmij. is nog een groot deel van de Lutine schatten bedolven onder het drijfzand op de zeebodem aan wezig. De waarde hiervan is vol gens hem ruim 45 miljoen gulden. Eerst echter als 't benodigde ka pitaal, begroot op 1.760.000 gul den, bijeen is gaat de Bussumse berger, een dikke zestiger, tot uit voering van zijn plan over, zo heeft hij op een persconferentie medegedeeld, waarbij alleen de technische kant van de bergings plannen uiteen werd gezet. Zo gauw er détailvragen over de fi nanciële kant van de onderne Mm? >a i ming werden gesteld, antwoordde de heer Van Wienen, dat hierover nog onderhandelingen lopen en eerst in een later stadium mede delingen kunnen worden gedaan. De bergingsmij wil het kapitaal bijeen krijgen door uitgifte aan het publiek van 16.000 „bewijzen van deelgerechtigheid" a 1.10. Bij het volledig slagen der ber ging zal voor elk bewijs ongeveer 1.200 gulden kunnen worden uit gekeerd. Van de 16.000 bewijzen zijn onderhands reeds 2.500 ge plaatst, zodat maximaal 13.500 be wijzen uitgegeven zullen worden aldus vermeldt de financiële toelichting op het plan. Door Lloyds' verzekerings maatschappij te Londen die 'des tijds 900.000 pond uitkeerde en dus aanspraken op de Lutine schat heeft) is aan de heer Van Wienen een op 1 november j.l. ingegane concessie voor het ber- gingsgwerk verleend voor de eer ste periode van één jaar; deze zal voor 12 maanden worden ver lengd tot 30 oktober 1958, op voorwaarde dat de concessiehou der Lloyds zal hebben overtuigd dat: le de voor de bergingswerk- aamheden noodzakelijke appara- uur vervaardigd en gereed is om naar de plaats der berging te worden gesleept op of vóór 1 mei 1958; 2e. voldoende geldmiddelen aanwezig zijn om de constructie van de vereiste apparatuur en de bergingswerkzaamheden te kun nen financieren. Van de op brengst der bruto geborgen la ding zal door Lloyds minimum 70 pet aan de concessiehouder worden afgestaan. In Oost-Duitsland heerst een tekort aan steenkaal en bruin kool, dat de autoriteiten bij de nadering van de winter ernstige zorgen bereidt. Het Oost-Berlijnse blad „Neue Zeit" schrijft, dat een snelle ver groting van de kolenproduktie op het ogenblik „een levens kwes tie voor de Duitse democratische republiek" is. Als oorzaak van de moeilijke situatie worden opgegeven het uitblijven van kolenleveranties uit Polen en het gebruik van machines met constructiefouten. De Oost-Berlijnse bladen waar schuwen, dat het niet uitvoeren van het produktieplan voor kolen aanzienlijke verliezen aan devie zen tot gevolg zal hebben, het geen weer tot nieuwe moeilijk heden bij de verzorging van de bevolking zou leiden. De Amerikaanse journalist Wil les Hangen, correspondent van de „New York Times", heeft van de Sowjet-autoriteiten in Moskou de aanzegging gekregen, dat hij vóór 28 november de Sowjet-Unie moet verlaten. Hij heeft de voorschrif ten voor buitenlandse journalis ten overtreden door foto's te maken van de hydro-elektrische centrale van Dnieporstoi, zo meldt het officiële Sowjet-pers- bureau „Tass". Hangen heeft echter verklaard, dat hij de foto's met toestem ming van de wachtposten en de militie, die bij de stuwdam dienst deed, gemaakt had. Voorts was hij vnrig jaar juli, toen hij met een delegatie Amerikaanse boe ren de centrale bezocht, door de autoriteiten „uitgenodigd" foto's van de centrale te maken. AFP tekent hierbij nog aan, dat volgens de „New York Times Hangen in Moskou reefls was vervangen door de Amerikaan William Jorden. Zijn nieuwe standplaats was Boekarest. Hangen is de tweede Ameri kaanse journalist die dit jaar uit de Sowjet-Unie gewezen wordt. De eerste was de correspondent van „Associated Press" Omalley, die van deviezensmokkel beschul digd was. VRIJDAG 23 NOVEMBER. HILVERSUM I: 7.00 Nws; 7.10 Gewijde muziek; 7.30 Gram.; 7.45 Een woord voor de dag; 8.00 Nws; 8.15 Gram.; 9.00 Voor de zieken; 9.25 Voor de vrouw; 9.30 Gram.; 9.35 Waterstanden; 9.40 Orkest; 10.30 Morgendienst; 11.00 Orgel spel; 11.30 Hoorspel; 12.00 Sop raan en piano; 12.30 Land- en tuinbouwmed.; 12.33 Pianoduo; 12.53 Gram. of act.; 13.00 Nws; 13.15 Zigeunerkwintet; 13.55 Gr.; 14.05 Schoolradio; 14.25 Kameror kest en pianoduo; 15.15 Voordr.; 15.35 Lichte muziek; 16.00 Tuin- bouwpraatje; 16.15 Gram.; 16.30 Vocaal kwartet; 17.00 Voordracht; 17.20 Gram.; 17.40 Beursberich ten; 17.45 Gram.; 18.00 Stemmen van overzee; 18.15 Harmonie-ork., 18.35 Zoeklichten op de jeugdvor- ming; 19.00 Nws; 19.10 Regerings uitzending; 19.30 Gram.; 19.40 Christendom en sport; 20.00 Ra^ diokrant; 20.20 Gr.; 20.30 Hoor spel; 21.00 Orkest; 22.45 Avond overdenking; 23.00 Nws; 23.15 Wereldkamp. dammen; 23.20 Cau serie; 2315 Wereldkamp. dam men; 23.20 Causerie; 23.50 Gram. 11.20 Fagot en clavecimbel; 11.35 Het hangt aan de muur en het tikt; 12.00 Elektr. mandoline-ens.; 12.30 Land- en tuinbouwmed.; 12.33 Sport en prognose; 12.50 Gram.; 13.00 Nws; 13.15 Meded. en gram.; 13.20 Orkest; 13.55 Beursberichten; 14.00 Viool en piano; 14.30 Boekbespr.; 14.50 Ge- var. programma; 16.00 Gram.; 16.20 Muzikale causerie met gram. 17.00 Voor de jeugd; 17.30 Orgel en zang; 18.00 Nieuws; 18.15 Act.; 18.20 Lichte muziek; 18.50 Vak- verenigingsnieuws; 19.00 Voor de kinderen; 19.10 De paarden heb ben dorst; 19.30 Causerie; 19.55 Berichten; 20.00 Nieuws; 20.05 Toneelcritieken; 20.15 Kamer koor; 20.30 Causerie; 20.40 Het onderwijs nu; 21.00 Dansmuziek; 21.35 Interviews en muziek; 22.05 Buitenlands weekoverzicht; 22.20 Lichte muziek; 22.40 Zorg om de mens; 22.50 Avondwijding; 23.00 Nieuws; 23.15 Gram. HILVERSUM II: 7.00 Nws; 7.10 Gym.; 7.20 Gram.; 8.00 Nieuws; 8.18 Gram.; 8.50 Voor de vrouw; 9.49 Schoolradio; ÏOJIO Causerie; 10.05 Morgenwijding; 10.20 Lichte muziek; 11.00 Voor de kleutei's; BRUSSEL (VI.): 12.00 Orkest; 12.30 Weerbericht; 12.34 Gram.; 12.55 Koersen; 13.00 Nieuws; 13.11 Gram.; 14.00 Schoolradio; 15.45 Gram.; 16.00 Koersen; 16.02 Ope rettemuziek; 16.25 Gram.; 17.00 Nieuws; 17.10 Muziek bij de thee; 17.45 Vlaamse liederen; 17.50 Pia no en altviool; 18.30 Voor de sol daten; 19.00 Nieuws; 19.40 Volks zang; 20.00 Orkest; 20.50 Kunst- kaleidoscoop; 21.10 Orkest; 22.00 Nieuws; 22.11 Joegoslavische fol klore; 22.55 Nieuw».

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1956 | | pagina 3