Liefde in de storm
De Veiligheidsraad over Hongarije.
Nederlandse politici over de gebeurtenissen
in Hongarije.
Amerikaanse resolutie.
Mevrouw Van Heuven Goedhart
terug uit Wenen.
STUUR GEEN OUDE KLEREN
Nederlandse sleepboten
doen wanhopige pogingen
Duits schip te behouden.
(Vervolg le pagina)
Prof. mr P. J. Oud, leider van
de fractie van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie in de
Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, hield de volgende toespraak
„Een Amerikaans schrijver
heeft eens gezegd, dat de strijd
voor de vrijheid nooit volstreden
is. Altijd moet hij opnieuw wor
den gevoerd, altijd treden weder
om machten op, die de vrijheid
belagen.
Wij zijn in de veertig jaren, die
na het uitbreken van de eerste
wereldoorlog zijn verlopen, wel
volkomen doordrongen geraakt
van deze waarheid. Ook in de
voor onze herinnering zo rustige
wereld van vóór 1914, was echter
nog menige plaats aan te wijzen,
waar het met de vrijheid slecht
was gesteld. Rusland heeft op dit
punt altijd een slechte naam ge
had. Eigenlijk heeft het Russische
volk de vrijheid nooit gekend.
Het tsarisme was tyrannie. Het
tsarisme was ook imperialistisch.
Zijn zware hand drukte niet al
leen op het eigen volk, het tracht
te steeds die hand uit te strekken
naar andere volkeren. Met het lot
van Finnen en Polen was in mijn
jeugd de Westerse wereld reeds
diep begaan".
Prof. Oud vervolgde:
„Bij de omwenteling van 1917
is het tsarisme gevallen. Een
ogenblik scheen ook voor Rus
land de vrijheid te gloren. Het
was maar een kort ogenblik. Een
tweede omwenteling bracht het
bolsjewisme aan het bewind. De
nieuwe machthebbers bleken wel
dra voor de oude tsaren niet on
der te doen. In de tijd tussen de
twee wereldoorlogen ontwikkel
de zich naast de tyrannie van het
bolsjewisme die van het natio-
naal-socialisme. De strijd tussen
deze twee was veel meer een
strijd om de macht dan om be
ginselen. In hun diepste wezen
waren bolsjewisme en nationaai-
socialisme -één. Op vernietiging
van vrijheid en mensenrecht had
den beide het gemunt. Brachten
de verhoudingen mede, dat zij
nut zagen in onderlinge samen
werking, dan gingen ze samen.
Zo sloten zij zich in 1939 aaneen,
om gezamenlijk de vrije Poolse
staat te vernietigen.
Geen twee jaar later, toen de
verhoudingen heel anders lagen
werden bolsjewisme en nationaal-
socialisme gewikkeld in een strijd
op leven en dood. Zo werd het
bolsjewisme, zijns ondanks, bond
genoot der vrije volkeren in de
kamp tegen Hitier. Daardoor le
verde het een grote bijdrage in de
strijd die met de vernietiging met
het nationaal-socialisme eindigde,
maar het was niet uit liefde voor
de vrijheid, dat Rusland die strijd
voerde. Het bleek al heel spoedig,
dat het bolsjewisme niets van zijn
oude eigenschappen had verloren.
Weldra zuchtte een groot deel
van Europa onder zijn tyrannie.
Een ijzeren gordijn ging de vrije
van de onvrije wereld scheiden".
„Achter het gordijn worden de
mensenrechten niet slechts met
voeten getreden, doch met tanks,
kanonnen en bommenwerpers
vernietigd", aldus prof. Oud. „De
mensenrechten, waarvan de alge
mene vergadering van de Ver
enigde Naties zo terecht heeft
verklaard, dat zij de grondslag zijn
voor de vrijheid, de gerechtigheid
en de vrede in de wereld. De
mensenrechten, die gegrond zijn
op de erkenning van de waardig
heid van ieder lid van de mensen
gemeenschap. Wie de waardig
heid van de mens niet erkend, is
van alle remmen losgeslagen. Hij
is tot iedere misdaad tegenover
zijn medemensen in staat. Zo
wordt reeds meer dan tien jaren
lang achter het ijzeren gordijn
door tallozen, die de vrijheid even
hoog schatten als wij, bitter ge
leden. Thans is de grote uitbar
sting gekomen. Het Hongaarse
volk is de strijd begonnen om het
juk af te werpen. De poging
scheen aanvankelijk te zijn ge
slaagd; thans blijkt dat de Russi
sche beer zijn prooi niet wenst
los te laten. De berichten die ons
uit Hongarije bereiken, hebben
ons met ontzetting en met af
schuw vervuld. Met de brute
macht van het ruw geweld wordt
een vrij volk met vernietiging be
dreigd".
Prof. Oud besloot aldus:
„Wat zal het vrije Westen kun
nen doen om deze misdaad te ke
ren? Geen onzer, die hier van-
niiddag voor de microfoon staat,
is in staat daarop het antwoord
te geven. Het is een bitter gevoel
zo machteloos te staan. Maar zich
machteloos gevoelen is geen ver
ontschuldiging voor zwijgen. Het
protest moet klinken door geheel
de vrije wereld.
De dichteres Jacqueline van der
Waals heeft gedicht:
„Geef mij de moed om onrecht
[te onderkennen,
Ook waar het door eeuwen van
[gebruik gewettigd wordt
den vasten wil aan onrecht nooit
[te wennen,
ook waar de macht het weg te
[nemen, schort".
Daarom zijn we hier vanmid
dag tezamen gekomen; vrije Ne
derlanders van verschillende rich
ting, maar één in datgene, waar
in een vrij volk é**n moet zijn: de
liefde tot de vrijheid. Ons is in
mei 1945 die vrijheid weer ten
deel gevallen. De vijf jaren, ge
durende welke wij haar hebben
gemist, hebben ons diep leren be
seffen, wat dit gemis betekent.
Daarom gaat ons aller medele
ven naar het zo zwaar getroffen
Hongaarse volk. Diep uit ons hart
komt de bede, dat het licht der
vrijheid ook in Hongarije weer
eenmaal moge breken door de
diepe duisternis waarin land en
volk thans zijn gehuld „want vrij
heid is de adem Gods en het leven
der mensheid." i
De vierde spreker was de heer
E. Vermeer, voorzitter van de
Party van de Arbeid.
De heer Vermeer zeide:
„Wat mij bezielde, toen ik van
ochtend de radioberichten hoor
de, kan ik niet onder, woorden
brengen. In deze afgelopen we
ken hbben wij de gebeurtenissen
met wisselende gevoelens ge
volgd. Ongeloof eerst, toen de
Hongaarse opstand een aanvang
nam, twijfel en wantrouwen, toen
wij kennis namen van 4e stroom
versnellingen in de ontwikkeling.
Ontzetting, toen wij de eerste fo
to's in de kranten zagen. Ontroe
ring, bij het beluisteren naar of
het lezen van berichten, die spra
ken van heldenmoed en opoffe
ringsgezindheid. Vreugde, toen
de vrijheidsstrijd tot een goed
einde scheen te komen; toen wij
hoorden, dat gevangenen werden
vrijgelaten, vrije orgariisaties ge
sticht werden. Vrees, toen de ra
dio ons meedeelde, dat Russische
tanks Hongarije binnenstroom
den.
Gisteravond nog werd ons ge
zegd, dat de Russische troepen
en wapens alleen maar aanwezig
waren om de Russische onder-
handelings-positie te versterken.
Toen wij dat hoorden, neigden
wij naar geloven. Vanmorgen is
van dat geloof niets meer over
gebleven. Hier is opnieuw geble
ken, dat de dictatuur andere maat
staven hanteert dan de democra
tie. Hitier heeft eens gezegd,
„Recht is, wat nuttig is voor een
volk." De Russen hebben dit be
ginsel met hun aanval op Honga
rije volledig in praktijk gebracht.
De heer Vermeer vervolgde:
„Het Hongaarse volk was in op
stand, niet een partij; niet een
groep, maar het volk zélf. Er zijn
ogenblikken in de geschiedenis,
waarop de waarlijk nationale
krachten zich bundelen en tot
grote daden komen. Dat gebeur
de in Hongarije. Op zulk een mo
ment wordt een volkslied waar
achtig volkslied; Wordt een vlag
het symbool van eenheid. Op zulk
een ogenblik veilt een volk terug
op de heroïsche gebeurtenissen
uit zijn geschiedenis. Wij weten
dat uit eigen ervaring uit de jaren
van de bezetters.
In zijn vrijheidsstrijd vindt Hon
garije thans communistische
tanks, vliegtuigen en kanonnen
tegenover zich. Het Russische
communisme heeft zijn soldaten
als moordenaars uitgezonden
naar een volk, dat niet anders
wil dan vrij te zijn. Dé" Hongaren
willen hun eigen regering kie
zen. Ze willen in vrede èn vriend
schap leven met alle volken. Wij
weten nu wat vreedzame coëxis
tentie betekent.
De nacht valt over Hongarije.
De nacht van de dictatuur. Voor
goed? Nee, duizendmaal nee. De
vrijheid kén niet sterven, ze is
onuitroeibaar. En wij,i wat doen
wij? Wij hebben de plicht de
slachtoffers te helpen. Ik denk
aan een paar regels uit het ge
dicht van Jan Campert „De acht
tien doden":
„Gedenk, die deze woorden leest,
mijn makkers in de nood
en die hen nastaan het allermeest
in hunne rampspoed groot."
Helpen is niet genoeg, Het Wes
ten moet nu de weg vinden naar
een eensgezinde politiek. Ver
deeldheid in het aangezicht van
het gevaar is misdadig. Ik roep op
tot die eenheid in protest tegen
wat in Hongarije gebeurt."
De heer Vermeer bsloot aldus:
„Vier november: dag van het
verraad. Ouders, leert dat uw kin
deren. Leraren en onderwijzers,
scherpt het uw leerlingen in. Ar
beiders, zegt het uw mede-arbei
ders in kantoor, fabriek en werk
plaats. Vier november: dag van
het verraad: wij mogen niet ver
geten, nooit
Laat ons eensgezind zijn in de
strijd tegen de pestilentie, die het
communisme is Eensgezindheid
in onze wil tot democratie en vrij
heid. Vandaag nog kan men de
vrijheid neerslaan, maai; morgen
zal de vlam van het verzet elders
oplaaien
Vol rouw buigen wij ons hoofd.
We zullen niet vergeter* wat het
Hongaarse volk deed. Arjna Keth-
ly. symbool van de vrijheidswil
van 't Hongaarse volk, is op weg
naar de Verenigde Naties. Moge
de vergadering der volkeren haar
ontvangen en haar tonen, dat het
Hongaarse volk niet alleen staat.
Wij zetten onze rouw en onze
verbetenheid 'om in eep eigen
strijd voor vrijheid en viede.
Mogen de offers van het Hon
gaarse volk ons sterken. Laat ons
zorgen, dat zij niet vergeefs zijn
gebracht."
De laatste spreker was de Hon
gaarse predikant ds Is. Tuscky.
Hij zeide in zijn toespriak:
„Hongarije is wederom een con
centratiekamp geworden'; Langs
het ijzeren gordijn staan Russi
sche tanks opgesteld. De Donau,
die het Westen met het i Oosten
verbindt, wordt door Russische
kolonnes bewaakt. Achteride zwij
gende muur van de Russische di
visies zijn de pantserwagens, de
tuigen
mmen
klemming houdt allen in haar
macht; wij weten het maar al te
goed.
Gratie wordt niet verleend. Gra
tie wordt niet verleend aan een
klein volk, dat alleen een enkel
verlangen heeft: Vrij te zijn
Herinnert u zich nog de oorlogs
dagen? Herinnert u zich de con
centratiekampen? Herinnert u
zich? Daar werd óók geen gratie
verleend. De tyrannie heeft één
enkel wapen in haar macht: de
dood De dood voor allen, die
vrij willen zijn. De dood voor al
len, die mensen willen zijn. De
dood voor de volkeren, die vrije
volkeren willen zijn.
De huizen staan in brand. De
doden spreken niet meer. De ge
wonden en zij, die in leven blij
ven, vragen zich af:.„Is het niet
tevergeefs geweest?"
Is het niet tevergeefs geweest
te strijden tegen het land, dat,on
danks alle demilitarisatie, on
danks alle vredesduiven, ondanks
alle lijsten met handtekeningen
van de naïeve, misleide personen,
het grootste parate leger van de
wereld in de strijd kon werpen en
de duidelijkste vrijheidswil van
een klein volkje in de kiem te
smoren.
Onherroepelijk dringen zich bij
ons op de voorbeelden uit de Hon
gaarse geschiedenis: de wanho
pige strijd tegen de Mongolen, de
300 jaren lang durende strijd te
gen de Turken, de strijd tegen de
Habsburgers in 1848/'49. In 1849,
toen de Hongaarse vrijheid ge
wonnen was, waren het ook de
Russische divisies, die de vrijheid
in Hongarije hebben vernietigd en
verpletterd. Maar Rusland heeft
nooit vrijheid gekend. Het had
altijd een leger klaar staan om
vrije volkeren te onderdrukken,
heen is bij het Hongaarse volk
het besef gegroeid, dat het niet
alleen voor zichzelf vocht, maar
dat het tevens streed voor geheel
West-Europa.
Het besef en een roeping aan
de grens van West-Europa is het
Hongaarse volk eigen, en het
heeft het kracht geschonken in
de vele moeilijke jaren van zijn
geschiedenis. Dat het zo is, weet
iedere buitenlander, die Hongarije
en het Hongaarse volk kent. Men
drukt dit daar uit met de woor
den „Hongarije is het bolwerk
van het Westen tegen het Oosten.
Hieruit, en hieruit alleen kan
men de Hongaarse geschiedenis
begrijpen," vervolgde ds Tuscky.
„Zij, die daarginds nu strijden,
strijden met diep gevoel. De be
richten van westelijke verslagge
vers bevestigen dit in alle kran
ten en in de radio. Het beeld, dat
men zich van het strijdtoneel in
het omsingelde en hermetisch af
gesloten concentratiekamp Hon
garije kan vormen, is uiterst ver
ward. Maar altijd verschrikkelijk.
Van uur tot uur komen berich
ten binnen, die men met de groot
ste ontzetting hoort en leest.
De Hongaarse radio's verdwe
nen vanochtend uit de ether met
de wanhopige kreet: „Help ons,
help ons
„Wij staan hier in het vrije Wes
ten. Onze handen zijn gebonden,
al zijn onze vuisten gebald. Wy
kunnen niets doen. Wij kunnen
hen. die in Hongarije het groot
ste offer brengen voor alles wat
ons allen het dierbaarst is, voor
de menselijke vrijheid, alleen op
één enkele wijze bijstaan: „Wij
kunnen voor hen bidden."
Want wij weten, dat het laatste
woord niet in het Kremlin, noch
in de Verenigde Naties en zelfs
niet in de uitgemoorde straten
van het brandende Boedapest
wordt gesproken.
Het laatste woord is bij God onze
Vader, die èn het Kremlin èn de
Verenigde Naties èn de strijden
de zwakke mens in de straten van
Boedapest regeert.
Wij kennen Zijn wegen niet. Wij
kunnen alleen vertrouwen op Zijn
genade, die Hij ons in Jezus Chris-
tus aan het kruis heeft getoond.
In deze genade is ook het Hon-
De Amerikaanse delegatie bij
de Veiligheidsraad der Ver. Na
ties heef tzaterdag een ontwerp
resolutie ingediend, waarin een
beroep op de Sow jet-Unie wordt
gedaan „zich onverwijld te ont
houden van elke inmenging, en
speciaal een met de wapens uit
gevoerd ingrypen, in de binnen
landse aangelegenheden van Hon
garije",
In de resolutie wordt de Veilig
heidsraad verzocht zijn „ernstige
hoop uit te spreken dat de Sow-
jet-Unie, volgens daartoe geëigen
de overeenkomsten met de Hon
gaarse regering, onverwijld al
haar strydkrachten uit Hongarije
zal terugtrekken".
KARDIANAAL MINDSZENTY
OP AMERIKAANSE AMBAS
SADE
Kardinaal Mindszenty, de pri
maat van Hongarije, heeft zon
dagochtend met zijn secretaris 'n
toevlucht gezocht in de Ameri
kaanse legatie in Boedapest, zo
heeft Cabot Lodge, de Ameri
kaanse afgevaardigde, zondag
ochtend in New York op de
spoedvergadering van de Veilig
heidsraad over de Hongaarse
kwestie bekendgemaakt.
Lodge verklaarde, dat Boeda
pest zwaar werd gebombardeerd
met fosforgranaten.
Wy hebben maar weinig tijd
om het geweten van de wereld te
mobiliseren, aldus Lodge, doch
wij zullen het doen. Als er ooit
een ogenblik geweest is, dat. actie
van de Ver. Naties letterlijk een
kwestie van leven en dood voor
en gehel volk betekende, dan is
dat nu. Als ooit de vrede in de we-
reld bedreigd is, is het nu.
Volgens radio-Boedapest is de
Hongaarse hoofdstad, op dit
ogenblik nu de Veiligheidsraad
bijeen is, door Sowjettanks omsin
geld die fosforgranaten in de stad
schieten om haar uit te roken. De
radio-uitzendingen worden onder
broken door het Hongaarse volks
lied, dat eindigt met de woorden:
„Hier is het, dat u leeft en hier is
het, dat u moet sterven".
Lodge diende een (resolutie in,
waarin op de Russen een beroep
wordt gedaan onmiddellijk alle
interventie, in het bijzonder de
gewapende, in de binnenlandse
aangelegenheden van Hongarije
te staken en hun troepen zonder
verwijl uit Hongarije terug te
trekken.
De resolutie bevestigt het recht
van het Hongaarse volk op een
regering volgens zijn nationale
aspiraties en toegewijd, aan zijn
onafhankelijkheid en welzijn.
De resolutie vraagt de secreta-
gaarse volk opgenomen. Voor hen,
die voor de vrijheid het grootste
offer het leven hebben ge
bracht, is deze genade de groot
ste werkelijkheid geworden. Zij
zijn bij Hem, die de weg, de waar
heid en het leven is.
Als wij nu bidden, laten wij dit
doen met de woorden van het
Hongaarse volkslied, dat zelf een
gebed is„God zegen de Magya-
ren met een irijke en goede moed,
reik hen uw helpende hand, als
het volk strijdt met zijn vijanden.''
Het werd altijd door tegenspoed
getroffen. Schenk het tenminste
een enkel voorspoedig jaar. Dit
volk heeft al zwaar geboet voor
't verleden en voor de toekomst,"
zo besloot ds Tuscky.
De speciale uitzending werd be
sloten met het spelen van het
Hongaarse volkslied.
ris-generaal van de Ver. Naties,
Hammarskjold, met de leiders
van de gespecialiseerde organen
van de Ver. Naties onmiddellijk
overleg te plegen over het zenden
van levensmiddelen, medicamen
ten en andere soortgelijke hulp
goederen aan Hongarije en ver
slag uit te brengen aan de Veilig
heidsraad.
Lodge bracht in herinnering,
dat Sobolef enige uren tevoren,
bij de bespreking van de Hon
gaarse kwestie in de raad, had
medegedeeld, dat er over terug
trekking van de Sow jet-troepen
onderhandeld wordt.
Men kan zich moeilijk een ver
klaring voorstellen die onoprech
ter is en van groter onverschillig
heid voor het menselijk lijden ge
tuigt, zo zei de Amerikaanse af
gevaardigde.
Het beroep van kardinaal Mind
szenty op de Amerikaanse legatie
noemde hij een „feit van diepe
betekenis".
De Sowjet-afgevaardigde Sobo
lef hoorde Lodges redevoering
onbewogen aan.
De Cubaanse afgevaardigde
deelde mede, dat hij een spoedbij-
eenkomst van de algemene verga
dering op maandag zal vragen
als de Russische afgevaardigde
zijn veto over de Amerikaanse re
solutie uitspreekt. De Sowjet-ac-
tie in Hongarije is een „biyvende
schande voor de Sowjet-Unie en
een smet op haar geschiedenis",
aldus de Cubaanse afgevaardigde
Nunez Pörtuondo.
De Britse afgevaardigde, sir
Pierson Dixon, verklaarde, dat
Hongarije tweemaal een beroep
op de Ver. Naties heeft gedaan,
Wij weten nu dat een tragedie, zo
als dit heldhaftige land in zijn ge
schiedenis nog niet heeft meege
maakt, groeit. Er kan geen twij
fel aan bestaan, dat op dit ogen
blik een onmenselijke aanval op
Hongarije wordt gedaan om het
volk te verpletteren. Is het reeds
te laat om deze wrede aanval een
halt toe te roepen en 't Hongaar
se volk toe te staan dat het zijn
eigen leven in vrede leeft?" zo
vroeg hij zich af.
De Australische afgevaardigde
afgevaardigde, Walker, merkte
op, dat de dappere pogingen van
het Hongaarse volk en haar re
gering om eigen baas te zijn bij
na aan haar eind gekomen schijnt
te zijn.
SOWJET-VETO
De Sowjet-Unie sprak haar ve
to uit tegen de Amerikaanse re
solutie betreffende Hongarije.
Het verzoek van de Amerikaan
se delegatie om een spoedbijeen-
komst van de assemblee over
Hongarije is met tien stemmen
tegen één (van de Sowjet-Unie)
goedgekeurd.
door
ELEANOR ELLIOT CARROLL
Vertaling:
HERMAN ANTONSEN
55)
(Nadruk verboden)
pantsertreinen en de vli<
in actie gekomen. Fosforl
vallen op de Hongaarse i hoofd
stad. De regering is gevarigen ge
nomen. In het gehele land woedt
een wanhopige strijd. Overal op
de straten liggen de doden en de
gewonden; vele tienduizenden.
Elke stad elk dorp, elk huis en
elke kamer is een belegerde ves
ting. Een onbeschrijfelijke be-
„Het is vandaag mooi weer,
niet waar?" vroeg ze, „Ik denk
zo, dat ik best wat in het zonne
tje kan gaan zitten. „Ja, maar nu
nog niet," antwoordde Julian vrij
streng. „Ik moet eens met je pra
ten. Daarom ben ik hier geko
men. Je hebt me niet werkelijk
nodig, Inez, net zo min als de
aanhoudende verpleging, die je
van dat dodelijk vermoeide meis
je vordert."
„Wat wil je daarmee zeggen?"
stoof Inez op, je weet toch heel
goed, hoe gevaarlijk ziek ik ben
geweest? En zelfs nu ben ik nog
zo slap als een vaatdoek!"
Ja, je bent werkelijk heel ziek
geweest," gaf dokter Faust rus
tig toe, „maar voor het grootste
deel waren het kuren. Ik bedoel
daarmee voornamelijk de manier,
waarop jij je vannacht hebt aan
gesteld... En de zaak, waarover
ik nu eens rustig met je wilde
praten, betreft Robin Lee en
Gwynne. Ik heb in de laatste tijd
verschillende eindjes aan elkaar
geknoopt, Inez, zelfs voordat die
jonge lui ons teruggevonden had
den. Maar ik kan het niet hele
maal voor elkaar krijgen. Dat
kun jij wel doen Inez."
Hij keek haar veelzeggend aan.
„Ik begrijp er heus niets van",
antwoordde zij, niet op haar ge
mak, „je kunt jezelf wat duidelij
ker moeten uitdrukken Julian".
„Nou, dat kan gebeuren. Er
zat een heel vreemde kant aan
jouw verloving met Robin. Iets
heel onwaarschijnlijks zelfs."
„Dat is uit", antwoordde ze
nors. „Hij... ik, we hebben giste
ren al besloten... er een eind aan
te maken."
.Vertel me de volle waarheid,
Inez," zei Faust, zich over haar
heen buigend met een ernstige
besliste blik. Zit het geval eigen
lijk niet zo dat jij die jonge man
er op de een of andere manier
ingedraaid hebt? Nee, het dient
nergens voor, je tegenover mij
op te winden of flauw te vallen.
Ik heb je al gekend toen je nog
een verwend, schandelijk vertroe
teld kind was en meen dus het
recht te hebben, te zeggen, wat
ik ervan denk en waar het op
staat. Geef dus antwoord op mijn
vraag. Ik stel die op heel ernsti
ge gronden.
„Wat voor gronden?" vroeg ze
aanmatigend. „Doe je het soms
om die meid daarbuiten?" Haar
mond vertrok ach in een sma
lend lachje. „Juist precies daar
om! Gwynne Cameron is het
flinkste en dapperste wezentje,
dat ik ooit het geluk heb gehad
te ontmoeten. En Robin Lee is
een van mijn beste vrienden. Die
twee jongelui hebben elkaar wer
kelijk lief. Het was nauwelijks
begonnen, óf jij bent er zo wreed-
„Om hulp te verlenen aan Hon
garije is geld nodig, geen oude
kleren," zei mevr. E. van Heuven
GoedhartHauan, die zaterdag
avond uit Wenen op Schiphol is
teruggekeerd.
In het Oostenrijkse plaatsje
Spittal heeft zij op 26 oktober de
opening bijgewoond van een 20-
tal daar voor de vluchtelingen
gebouwde huizen, die naar haar
overleden echtgenoot, de voorma
lige hoge commissaris van het
vluchtelingenwezen, de „Van Heu
ven Goedhart Siedlung" zijn ge
noemd.
Een week lang logeerde zij daar
na bij de heer A. Torgersen, de
vertegenwoordiger van de Noor
se vluchtelingenhulp in Oosten
rijk (zij zelf is van geboorte even
eens Noorse).
Onze landgenoot dr. V. A. M.
Beerman, destijds door de hoge
commissaris als zijn vertegen
woordiger in Oostenrijk benoemd,
is thans dag en nacht voor de
stroom van vluchtelingen uit
Hongarije in de weer, zo vertelde
zij. Naar schatting zijn er thans
circa 2000 vluchtelingen in Oos
tenrijk aangekomen. „Vrijdag ar
riveerden er in Wenen 145 en za
terdagochtend nog 13, die dus,
ondanks de Russische afsluiting
van de grens, hun land nog uit
gekomen zijn. Zij allen worden
eerst een nacht ondergebracht
in het Rothschild-ziekenhuis te
Wenen en daags daarop doorge
zonden naar een kamp in Enns
bij Linz. Daar worden ze onder
vraagd. Dat is wel nodig, want
men weet absoluut niet wat voor
vluchtelingen het zijn. Van alles
door elkaar vermoedelijk, want
behalve lieden, die het regiem
beu zijn en nu hun kans waar
nemen om te ontkomen, vermoedt
men, dat er ook wel leden van
de geheime politie of communis
ten onder zijn, die zich in Hon
garije, noch in Rusland verder
veilig achten.
Bovendien zijn er vluchtelingen,
die nog gevangeniskleding dra
gen. Onder hen kunnen zowel ge-
wbhe misdadigers als politieke
gevangenen zijn. Tenslotte zijn
aardig tussen gekomen. Het was
zoiets moois, dat ik betwijfel, ooit
iets mooiers te zullen ontmoeten.
En daar ben jij tussen gekomen
op een slinkse..." „Maar Julian,
hoe durf je zoiets tegen me te
zeggen?" Inez zat rechtop van
woede, maar de dokter ging on
verstoord verder: „Dat durf ik,
omdat het de waarheid is. Ik ver
moedde toen reeds, dat er i^s
niet in de haak was... al op cle
dag, dat je vader de verloving
publiek maakte. Maar ik kon er
niet achter komen wat er precies
gebeurd was.
Zou je niet eerlijk kunnen zijn
Inez, en meehelpen, om die on-
geluksknoop te ontwarren? Gun
hun toch het geluk, waarop ze
recht hebben! Na al wat we door
gemaakt hebben, ben je de hemel
toch wel iets ervoor verschuldigd,
dat je leven gespaard is geble
ven... om je wellicht gelegenheid
te geven, anderen een weldaad te
bewijzen..."
Het bleef lang, heel lang stil
in de hut. Tenslotte fluisterde
Inez met stokkende stem:
„Je hebt... gelijk, Julian. Ik zal
je... alles vertellen. Misschien dat
we... verlost worden uit deze el
lendige plaats.als ik hen bij el
kaar brengt."
er vrijheidsstrijders onder, die
zoals ik heb gehoord naar de
Oostenrijkse grens waren geko
men, omdat ze gehoord hadden,
dat daar Amerikanen gereed
stonden met wapenen voor hen.
Als ze dan bij de grens kwamen
en ontdekten, dat er geen wape
nen te krijgen waren, was de te
leurstelling voor sommigen zó
groot, dat ze totaal ontmoedigd
meteen maar de wijk naar Oos
tenrijk namen.
Verreweg de meesten zijn jon
ge mensen onder de 25 jaar. Ik
heb weinig families gezien, al
waren die er bij, ook met kinde
ren."
Mevr. Van Heuven Goedhart
deelde voorts mede, dat er voor
lopig geen probleem zal zijn van
weeskinderen, waarvoor vele Ne
derlanders altijd zo gaarne heb
ben gezorgd. „Wat men in We-'
nen nu uit het Westen nodig
heeft om efficiënte hulp te ver
lenen, dat is alleen geld. Al die in
zamelingen van kleding of ver
bandmiddelen hebben geen zin.
Alleen het sorteren en verzenden
al (het laatste is kostbaar) vergt
een veel tijd vergende en dure
organisatie."
In Wenen leeft de bevolking in
tens met het buurland mede. De
eerste dagen stonden de mensen
uren in de rij voor bloedtransfu
sies. Overigens had mevr. Van
Heuven Goedhart de indruk ge
kregen, dat de Oostenrijkers zich
niet overgeven aan overdreven
optimisme.
„Hongarije zal voorlopig onmo
gelijk volledige vrijheid en neu
traliteit krijgen," gelooft men,
„want noch Tito, noch de Russen
zullen toestaan, dat het commu
nisme er slechts een onderge
schikte rol zou gaan spelen".
VERKLARING VAN HET
BESTUUR VAN DE K. V. P.
Het bestuur van de Katholieke
Volkspartij heeft in zijn vergade
ring van zaterdag uitvoerig ge
sproken over de ontwikkeling
van de politieke verhouding ach
ter het ijzeren gordijn en met
name over de situatie in Honga
rije.
Het bestuur van de K. V. P. geeft
in een verklaring uiting aan zijn
diepe sympathie met het gehele
Hongaarse volk, in het bijzonder
uit het zijn eerbied voor de Chris
telijke democratische krachten,
die zulk een groot aandeel hebben
in de heldhaftige vrijheidsstrijd
voor hun land en hun volk.
In aansluiting op de verklaring,
reeds eerder gemeenschappelijk
door de Nederlandse groep van
de internationale unie van Chris
telijke democraten gepubliceerd
uit naam van de A.-R. partij, de
C.-H. Unie en de K. V. P.. geeft
het bestuur van de K. V. P. uiting
aan zijn groeiende ongerustheid
over het verder optreden van Rus.
siche troepen op Hongaars grond
gebied, nadat van de Hongaarse
wil tot vrijheid en onafhankelijk
heid zo ondubbelzinnig is geble
ken en Hongarije zich ten koste
van de grootste offers na jaren
lange onderdrukking tegen het
communistische juk heeft ge
keerd.
Het partijbestuur zegt in de ver
klaring namens het Katholieke
politieke volksdeel, aan alle op
bouwende Hongaarse krachten,
in de eerste plaats aan de Chris
telijke democraten, alle mogelij
ke steun toe bij het geestelijke
en materiële herstel van hun
land.
WIELRIJDER VERONGELUKT
Op het Droogleeverfortuynplein
te Rotterdam is zaterdagmorgen
de 15-jarige Willem E. Visser met
zijn fiets tegen een trekker met
oplegger gereden. Hij viel en
kwam onder de auto. Hij was op
slag dood.
HOOFDSTUK XXIII
EEN UITERST GEWICHTIGE
ZAAK
In tussen was Gwynne van het
hele gezelschap het ijverigste aan
de arbeid. Ze had die morgen
reeds op haar eentje een hoge
stapel takken en stukken wrak
hout opgericht, om die te kunnen
aansteken zodra het nodig was.
De lucht was zo licht en de zee
zo helder dat men mijlen ver uit
zicht had. Als het geheurde, dat
er een schip voorbij voer, al was
het dan ook heel in de verte, dan
zou dat rook en vuursignaal on
getwijfeld de aandacht trekken.
Uren geleden was Robin al
heen gegaan, naar zijn zeggen
om vruchten en noten te verza
melen. Ze had hem nagekeken,
tot hij uit het gezicht verdwenen
was en zich een beetje angstig
gevoeld bij de gedachte aan de
mogelijke gevaren, die het bos
verborgen hield en zich tegelij
kertijd verbaasd over de vreemde
manier, waarop hij zich tegen
over Inez gedroeg. Hoewel dok
ter Faust gesproken had over de
slechte nacht, die zij gehad had,
was haar naam zelfs niet over
Robin's lippen gekomen zelfs
maakte het de indruk, dat hij de
hut van Inez zoveel mogelijk ver-,
moed. Als ze van elkaar hielden,
dan was het toch wel vreemd,
dat hij haar niet verlangde te
zien. Gwynne was aan het roos
teren van de onuitputtelijke voor
raad broodvruchten bezig, toen
ze Julian Faust naderbij zag ko
men. Ogenblikkelijk zette ze haar
vrolijkste gezicht. Het gelukte
haar zelfs, een deuntje te neu
riën, toen hij in haar nabijheid
kwam.
„Hallo... krijg je honger?"
vroeg ze opgewekt". Nou het zal
niet lang meer duren, voordat
het feestmaal klaar is. Wat heb
je liever... wilde eend of... gebra
den kalkoen? Zeg het maar ge
rust. We kunnen het immers net
zo noemen als we willen en ik
geloof, dat we zelfs in staat zou
den zijn, ons verhemelte voor het
lapje te houden, zou het niet?"
Hij bekeek haar met een ver
langende blik... maar het was
geen honger naar voedsel.
„Je bent toch een uitstekend
padvindstertje", prees hij haar,
„Jouw's gelijke is er op de hele
wereld niet te vinden."
(Wordt vervolgt!.)
De bemanning van de sleepboot
„Ebro" van L. Smit en Co's in
ternationale sleepdienst voert
sinds vrijdagamiddag een schier
wanhopig lijkende strijd om in de
Atlantische Oceaan een met kolen
beladen schip van het Libelrty-
type te behouden.
Het betreft hier het Duitse s.s.
„Helgabolten", in eigendom toe
behorende aan efé firma Aug. Bol-
ten te Hamburg. Het had in de
Atlantische Oceaan lange tijd een
orkaan moeten doorstaan en was
zo toegetakeld, dat de bemanning
het schip moest verlaten, omdat
het in zinkende toestand verkeer
de. Gelukkig was er een Ameri
kaans vaartuig van de kustwacht
in de nabijheid. Het snelde te
hulp en mocht het genoegen sma
ken alle schepelingen te redden.
Daarna bleef het in de nabijheid
kruisen, totdat het schip zou zijn
gezonken.
Maar op het ogenblik ziet het
er naar uit, dat het zover niet zal
komen. De uitgezonden noodsei
nen waren n.l. opgevangen door
de „Ebro" en kapitein L. West-
dijk jr, die zijn eerste reis als ge
zagvoerder maakt, besloot een
kansje te wagen. Full speed ging
men op weg en vrijdagmiddag
werd op ongeveer 550 mijl ten
N.W. van Flores de „Helgabolten"
ontdekt. Hoopvol liet de toestand
zich niet aanzien, maar deson
danks wisten leden van de be
maning over te springen en pom
pen aan boord te brengen. Van de
ruimen 1 en 2 bleken de luiken
reeds weggeslagen te zijn en zelfs
de machinekamer stond al onder
water.
Geheel de nacht heeft men tus
sen hoop en vrees geleefd, of het
gelukken zou of niet. Zaterdag
morgen eindelijk was de situatie
zodanig dat enige hoop gerecht
vaardigd schijnt. Om half elf
seinde kapitein Westdijk tenmin
ste: „Wij winnen op het binnen
stromende water".
Inmiddels is ook de sleepboot
„Oceaan" van edzelfde maat
schappij uit Philadelphia vertrok
ken om zo nodig bijstand te ver
lenen. Hoewel natuurlijk over de
uitslag nog niets positiefs te zeg
gen is, heeft men nu toch enige
egronde hoop, dat men erin sla
gen zal de „Helgabolten" naar de
Azoren te slepen.
WONINGBOUW IN
SEPTEMBER 1956
Volgens gegevens van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
zijn in september 1956 6528 wo
ningen voltooid. In 'de gelijkna
mige maand van de jaren 1954
t/m 1955 kwamen resp. gereed:
84, 118 1040, 2919, 3797, 4649,
5707, 5289, 6296, 6620 en 5931 wo
ningen.
In de eerste negen maanden
van 1956 werden 46.224 woningen
opgeleverd tegen 40.121 in de
overeenkomstige periode van
1955.
Gerekend tot en met september
1956 werden sedert de bevrijding
486.101 nieuwe woningen opge
leverd.
In september 1956 werd een
aanvang gemaakt met de bouw
van 8052 woningen. In de eerste
negen maanden van 1956 werd
een begin gemaakt met de bouw
van 61.647 woningen, tegen 57.172
woningen in dezelfde periode van
1955^ Daar in september met
meer woningen werd begonnen
dan er gereed kwamen steeg het
aantal in uitvoering zijnde wonin
gen en wel tot 91.347 op 30 sep
tember 1956. Op dezelfde datum
van het vorig jaar waren 77.577
woningen in aanbouw.
In september 1956 kwamen in
Zeeland gereed 218 woningen; in
de eerste negen maanden van
1956 in totaal 1520 woiïingen.
Voor Nederland bedragen deze
cijfers resp. 6528 en 46.224.
In de in de maand september
1956 gereed gekomen woningen
zijn 448 systeemwoningen begre
pen.
