DE ZAAK-WEINBERGER
1
Als een muis tussen twee katten
Een fabrieksstad
in de Oeral
Twee Britse
ongewenst
diplomaten
Egypte
Eric de Noorman - De grote beslissing
Het leven in de Sowjet-Unie:
VULPENNEN
in
N
DRUKWERK
TWEEDE BLAD
Donderdag 30 augustus 1956
11e jaargang no. 3856
Zelfbestuur der satellietstaten
fictie
is een
Soldaten en ambtenaren
Chinees de voertaal
Liever dood dan slaaf
Nederlanders getroffen bij
auto-ongeluk in Duitsland.
MIJNONGELUK IN
JAPAN.
HET PANAMAKANAAL
Brennerpas weer open
AANSLAG OP AMERI
KAANSE JOURNALIST.
VRIJE ZEEUW
jaar
het
CENTRAAL-AZIE is sedert meer dan duizend
vaderland van Turkse en Mongoolse volkeren. In de tijd
voor het communisme hier aan de macht kwam trok
deze stammen als nomaden over de uitgestrekte vlakten en
hoewel hun land nu eens onder Russisch, dan weer °nd<^
Chinees bewind was, had dit slechts weinig invloed op hun
NiTiT'dft echter alles volkomen veranderd. De inwoners
van Centraal-Azië zijn nu gebonden aan eenstel'rolkomen
willekeurig getrokken grenzen, die streng gehandhaafd wor
den en men tracht zo spoedig als dit maar enigszins moge
lijk is, een einde te maken aan hun tradities en gewoonten.
Zowel de U.S.S.R. als China doen hun uiterste best om
deze individualistische en schilderachtige volkstammen in
een soort communistische automaten te veranderen. Rusland
is hier al 30 jaar mee bezig, China nauwelijk 7, maar de
Chinezen hebben al opmerkelijke vorderingen gemaakt. Wat
ze met de bevolking van Sinkiang hebben gedaan is hier een
goed voorbeeld van.
SINKIANG, een enorme uitge
strektheid van bergen, woestij
nen, oases en grasland, dat in het
noordwesten aan de U.S.S.R.
grenst, is vanaf het begin onzer
jaartelling herhaalde malen door
China veroverd en weer verloren.
Sinds 1884 is het nu een Chinese
provincie, hoewel slechts 5% van
de 4% miljoen inwoners Chinezen
zijn; 75% behoren tot het Turkse
ras en worden Uighurs genoemd,
terwijl de resterende 20% in 12
andere rassen te verdelen zijn.
Vóór zij in 1949 aan de macht
kwamen, hadden de Chinese com
munisten herhaaldelijk verklaard,
dat zij de rechten van de nationa
le minderheden zouden eerbiedi
gen en hun zouden toestaan hun
eigen toekomst te bepalen. Zo op
het eerste gezicht zou men den
ken, dat deze beloften ten opzich
te van Sinkiang nagekomen wor
den, want in October van het vo
rig jaar werd wat vroeger een
provincie was, tot 'n „autonoom"
gebied verklaard. Maar wanneer
we de toestand nauwkeuriger be
kijken, bemerken we, dat zelfbe
stuur voor de bevolking van Sin
kiang al net zo een illusie is als
voor hun lotgenoten in de zg.
autonome republieken van de
U.S.S.R., die toch in feite alle
vanuit Moskou worden geregeerd.
Inplaats van zeggenschap te
hebben gekregen over hun eigen
bestuur, zijn de Uighurs en de an
dere stammen van Sinkiang meer
dan ooit overgeleverd aam de wil
lekeur van de centrale regering
in Peking.
|N NAVOLGING van het Russi
sche voorbeeld verlenen de Chi
nese communisten namelijk al
leen dan zelfbestuur aan een min.
derheid, wanneer zij deze werke
lijk volledig in hun macht hebben.
Om dit resultaat te bereiken,
maakt men meestal gebruik van
de militaire macht. Sinds 1949 is
Sinkiang bezet door het Chinese
bevrijdingsleger en heeft men een
herverdeling van het land door
gevoerd, met al de daarmede ge
paard gaande massa-processen en
-executies om op deze wijze tot
een voorlopig collectief systeem
te komen.
De kinderen van de nomaden
volkeren zijn allen verplicht naar
school gezonden en men heeft
hun leraren aan een intensieve
communistische scholing onder
worpen. Een constante aanvoer
van propagandamateriaal over
stroomt het land, er zijn recht
banken ingesteld naar het voor
beeld van de Chinese en Russi
sche rechtbanken enz. enz. Reeds
lang voor 1955 waren al deze
maatregelen reeds in een verge
vorderd stadium, zodat toen men
Sinkiank zijn zelfbestuur verleen
de, het reeds stevig in de greep
van het communisme zat, die
sindsdien nog steeds vaster is ge
worden.
Bij de plechtigheid op 1 oktcfcer
1955 verklaarde de vertegenwoor
diger van de centrale Chinese
regering: „Het zelfbestuur zal
Sinkiang nauwer met het vader
land verbinden" en dat is ook pre
cies wat gebeurd is.
0 ALS dit in alle communisti-
1 sche landen het geval is, be
rust het bewind in feite bij de
partij en de partij-organisatie in
Sinkiang is weer rechtstreeks
verantwoording schuldig aan Pe
king- Zeer typerend is wel, dat
op alle vergaderingen van het
partijbureau in Sinkiang het ChL
nees de voertaal is en dat de eer
ste secretaris, die afkomstig is
van oostelijk China, zelfs geen
woord van enig plaatselijk dialect
verstaat. Bovendien zijn er op het
ogenblik meer Chinese ambtena
ren in Sinkiang dan er ooit ge
weest zijn. Op 21 augustus 1955,
dus vijf weken voor het zelfbe
stuur werd verleend, arriveerden
79 hoge ambtenaren van de een
trale regering vanuit de hoofd
stad, met de aankondiging, dat er
r.og 1000 zouden volgen. Zelfs was
er gedurende de zomermaanden
een toevloed van 540 Chinese
schooljongens en -meisjes van uit
Nanking.
0 IEMAND al mocht veronder -
1 stellen, dat de bevolking van
Sinkiang geen wrok zou koeste-
het aantal mensen in herinnering
te brengen, dat bij het verzet te
gen dit regime is omgekomen.
Op 16 maart 1954 maakte het
radiostation van de hoofdstad
Urumchi bekend, dat gedurende
de afgelopen vier jaar in het
noordwesten van China niet mm.
der dan 90.000 rebellen waren
„gelikwideerd". Waarschijnlijk
rekenden ze hier ook de 17.500
Kazakhs onder, die in 1951 door
de Chinese soldaten tot op de ijs
vlakten van het Himalayageberg-
te waren opgejaagd en daar wa
ren omgekomen door gebrek aan
voedsel, liever dan zich te onder
werpen aan een communistische
overheersing. Sommigen van deze
Kazakhs waren reeds van de
Sowjet republieken uit over de
grens van Sinkiang gevlucht en
hun lot kan men als kenmerkend
beschouwen voor dat van alle
Turkse en Mongoolse volkeren.
Als muizen met een gebroken
ruggegraat zitten ze hulpeloos
tussen de twee reusachtige kat
ten: Sowjet Rusland en de Chine
se volksrepubliek, die er beide op
uit zijn ze te verslinden.
(P. A.) (Nadruk verboden.)
Bij een auto-ongeluk op de snel.
verkeersweg bij Sieburg (West-
Duitsland) is dinsdagavond de
46-jarige Nederlandse chauffeur
J. B. uit Ridderkerk om het leven
gekomen. De 58-jarige mevr. L.
K. en de 59-jarige mevr. C. B. zijn
ernstig gewand in het ziekenhuis
van Sieburg opgenomen. Zij ver
keren niet in levensgevaar.
Volgens de politie is de auto
van B., doordat hij geen voor
rang verleende, door een vracht
auto tegen een boom gedrukt en
volledig vernield.
In een mijn bij Nemoero op Hok.
kaido zijn Tbij een brand tien mijn
werkers in de vlammen omgeko
men. Vijf mannen nepen ernstige
verwondingen op. De brand zou
veroorzaakt zijn door een grond
verschuiving.
De Panamese minister van Bui
tenlandse Zaken, Alberto Boyd,
heeft naar aanleiding van recen
te verklaringen van zijn Ameri
kaanse collega, Foster Dulles,
verklaard, dat het Panamakanaal
nooit een Amerikaans kanaal zal
kunnen zijn, omdat het op Pana-
mees gebied aangelegd is.
Het verdrag van 1903 geeft aan
de Ver. Staten geen soevereine
rechten over de zóne van het Pa
namakanaal, aldus de minister.
Het geeft de Ver. Staten slechts
bepaalde rechten voor de exploi
tatie van het kanaal en bepaalt,
dat de Ver. Staten en Panama ge
meenschappelijke 'belangen bij
het kanaal hebben.
trots op de kinderbewaarplaatsen
van het bedrijf, die men niet be
treden mag zonder zich in een
witte doktersjas te hebben ge
huld. Aan kinderen besteden
staat, partij en bedrijven roerende
zorgen, die in deze bewaarscho
len beginnen en die later in de
pioniers- en jeugdorganisatie wor
den voortgezet. Daardoor wordt
een goed stuk der opvoeding uit
het familieverband getrokken en
naar het collectief overgeheveld.
Om de werkende vrouwen het
winkelen mogelijk te maken zijn
op zondag de straatwinkels ge
opend. In de door ons beztochte
Fa P. J. VAN DE SANDE.
Lamarca de ontvoerder van I caat Markovitz dinsdag te New
Peter Weinberger, zal waarschijn- York mede. Hij voegde hieraa
lijk voor de rechtbank aanvoe- 'oe.^ da^dit^P^^ e t°gfenvprf1pdi_
ren, dat zijn zorgen om zijn
steed,s groter wordende schulden
hem tijdelijk krankzinnig hebben
gemaakt, aldus deelde zijn advo-
De Brennèrpas, die sinds 25
augustus voor het weg- en trein
verkeer gesloten is geweest, is
thans weer open. Een leger ar
beiders heeft het puin waarmee
de verkeersweg en de spoorlijn
over een lengte van zestig meter
'bedekt waren, verwijderd. De
Brennerpas werd op 25 augustus
tussen Ponte Gardena en Capo
gecDazzo (aan de Italiaanse kant van
ren tegen het nieuwe regime, dan de pas) door een grondverscriui-
behoeft hij zich alleen maar even ving geblokkeerd.
DE TERUGKEER VAN DUITSE
RAKETSPECIALISTEN UIT
RUSLAND.
De terugkeer van Duitse raket
specialisten uit de Sowjet-Unie is
een nieuw geschilpunt geworden
tussen Bonn en Moskou. De moei
lijkheden begonnen al bij de vraag
of de Westduitse vertegenwoordi
ging in Moskou gerechtigd is
Duitse deskundigen na afloop
van hun arbeidscontract naar
West-Duitsland terug te laten
keren. Toen de Westduitse gezant
in Moskou zich bij de Zwarte Zee
met een dergelijke groep deskun
digen in verbinding wilde stellen,
kreeg hij van de Sowjets daartoe
geen toestemming.
Het Russische ministerie van
Buitenlandse Zaken merkte op,
dat slechts de Moskouse vertegen
woordiging van Oost-Duitsland
voor de consulaire verzorging
van Duitse staatsburgers bevoegd
is.
Dinsdag heeft ook Oost-Duits-
land zelf zich in het geschil ge
mengd door de verklaring van
het Oost-duitse persbureau ADN,
dat Bonn zich „onrechtmatig"
met de terugkeer van de deskun
digen bemoeit, aangezien Moskou
slechts met Oost-Berlijn bij ver
drag de consulaire verzorging met
hen heeft vastgelegd.
Maar in Bonn is men van me
ning, dat de deskundigen, die
deels ook uit West-Duitsland
stammen, tot die groep van per
sonen behoren, wier terugkeer
Moskou heeft beloofd toen de di
plomatieke betrekkingen tussen
beide landen werden hersteld.
Een woordvoerder van de Brit
se ambassade in Cairo heeft
medegedeeld, dat twee Britse
diplomaten op last van de Egyp
tische autoriteiten het land moe
ten verlaten. Zij worden van
spionnage beschuldigd. Het zijn
de eerste-secretarissen van de
Britse ambassade James Flux en
John Gove.
Een der twee Engelsen die
wegens spionnage in Egypte zijn
gearresteerd, Swinburn, zou heb
ben bekend dat hij zijn instruc
ties van de beide diplomaten
placht te ontvangen.
Van officiële Egyptische zijde
wordt gezegd, dat Swinburn en
andere gearresteerden tal van be
kentenissen doen, die zullen lei
den tot de aanhouding „van nog
meer agenten". Swinburn zou
hebben meegedeeld, dat hij in
1952 is begonnen voor de Britse
geheime dienst te werken. Hij
zou een voledige lijst van zijn
agenten hebben gegeven.
De Britse ambassade heeft de
Egyptische autoriteiten meege
deeld, dat zij niets afweet van de
activiteit, die aan Flux en Gove
wordt toegeschreven. Hij zal
krachtig tegen de uitwijzing pro
testeren.
In een verklaring, die dinsdag
avond door kolonel Hatem, de
directeur van de Egyptische re
geringsvoorlichtingsdienst, werd
uitgegeven, is bekend gemaakt,
dat er in de loop van de dag ver
scheidene personen zijn aange
houden, van wie enige van Egyp
tische nationaliteit en de rest van
buitenlandse afkomst.
Kolonel Hatem weigerde bijzon-
derheden bekend te maken over
deze nieuwe arrestaties, zolang
het onderzoek nog niet is voltooid.
Wel deelde hij mee, dat het on
derzoek onder leiding staat van
de procureur-generaal en dat het
geleid heeft tot het in beslag ne
men van enige „bioscoopfilms
van militaire aard".
enige mogelijkheid tot verdedi
ging was" die hij kende.
Mevr. Lamarca, de echtgenote
van de beschuldigde, heeft ver
klaard, dat zij zich niet kan her
inneren, dat Lamarca op de mid
dag dat Peter Weinberger werd
ontvoerd, niet thuis was.
Zij zei voorts, dat haar man
„zenuwachtiger dan gewoonlijk"
was omstreeks de tijd van de ont
voering. Zij meende echter, dat
deze zenuwachtigheid veroor
zaakt werd door zijn schulden. Zij
verklaarde ook niet te geloven in
de schuld van Lamarca. Het ge
zin Lamarca is in mei j.l. naar
een nieuw huis, dat 15.000 dollar
kostte, verhuisd. Verwanten van
het echtpaar hebben meegedeeld,
dat Lamarca niet in staat was
alle uitgaven van zijn gezin te
bestrijden, ondanks het feit dat
hij drie betrekkingen tegelijker
tijd bekleedde.
Lamarca wordt door zijn kame
raden 'beschreven als een vurig
Katholiek, een goede vader van
zijn twee kinderen en een matig
man.
DE eerste zonnestralen schoten wat kleur in het grauwe
landschap van de Midden-Oeral toen wij boven Swerd-
lowsk cirkelden en ons verbaasden over de omvang van de
stad, die weinige tientallen jaren geleden nog met 35000
inwoners te boek stond. Het zijn er nu driekwart miljoen.
Het vliegtuig streek schokloos neer op de grasmat der
luchthaven.
„De bodem is hier zo vast, dat het niet nodig is een start
baan aan te leggen", zo zeide één van onze begeleiders.
Een nieuw formidabel luchtstation stond in de steigers.
Het oude was, zoals alle in Rusland, in een krans van bloem
perken gevat. Bij de uitgang viel het oog op nieuwe gebou
wen in de hier zo gewaardeerde rose en oker pastelkleuren.
Reeksen taxi's wachtten. Een brede asfaltweg wees naar
de golvende horizon. Het kostte ons moeite ons voor te stel- I bedrijven waren overigens ook
len, dat wij hier aan de grens van Siberië stonden. winkels ingericht, die de vrouwen
in staat stellen op het fabriekater-
heeft na de oorlog ook de nieuwe rein haar dagelijkse inkopen te
turbines voor de verwoeste elek- doen Eén bedrijf had voor de
trocentrale aan de Dnjepr ge-1 voorziening van deze winkels
maakt. Vóór de oorlog moesten I zey;s eigen boerderijen. Men kan
die nog uit het buitenland worden dan ook de werkende huisvrouw
betrokken. De gieterij kan thans |de fabriekspoort zien verlaten
gietstukken van 140 ton afleve- me^ netten vol proviand,
ren.
i IN een textielfabriek in Tasjkent
AN de produktie van „Oeral- waren -voorts geen kosten ge.
masj", opgegeven met een I spaard om de pauzes op het fa-
waarde van 800 miljoen roebel brieksterrein zo aangenaam mo-
per jaar, gaat thans 20 procent rr^lijk te maken. Er waren bloem-
naar het buitenland. Afnemers rgjje plantsoenen, fonteinen,
zijn China en de andere volksde- openlucht-snackbars en rusthui-
mocratieën, Finland en ook India, tussen de fabriekshallen,
waar het bedrijf thans de mstal- voor arbeidsters, die moeder wor-
latie voor een nieuwe staalmdu- den, zijn speciale voorzieningen
strie levert. Men is er na de oor- getroffen. De periode, waarin zij
log, naar de directie ons zeide, betaald verlof krijgen, is onlangs
toe overgegaan Russische machi- 1;ot dagen verlengd,
nes in het bedrijf te installeren. Ook uitgebreide ontspannings-
Het machinepark der fabriek, die mogelijkheden dragen ertoe bij de
tijdens het eerste vijfjarenplan Russische fabriek tot een eollec-
werd gesticht, is in hoofdzaak van te maken, dat niet alleen de
Duitse oorsprong. Wij zagen er werkkracht vraagt, doch dat de
echter ook vele Amerikaanse ma-
chnes met het plaatje „War
finish".
Wat ons hier, evenzeer als in
andere door ons bezichtigde fa
brieken in Moskou en Tasjkent,
opviel was de omvang, waarin
vrouwen in het arbeidsproces zijn
ingeschakeld. Van de 15000 arbei
ders van de machinefabriek in
IYE stad groeide voor ons oog als
een wilde mengeling van oud
en nieuw. Een klein Moskou, met
kwistig gestrooide moderne ge
bouwen en brede boulevards en
daartussen nog oude met bolle
keien bestrate wegen met hou
ten huizen, die aan de oude naam
der stad, Jekaterinenburg, deed
denken. Ofschoon de zon brandde
was de stad berstens vol leven.
Pas laat ontdekten wij, dat het
een zondagochtend was. Wel had
den wij al een optocht van rood
getooide pioniertjes gade gesla
gen en hadden wij mensen naar
een kerk zien gaan, maar pioniers
marcheren in Rusland iedere dag
en op de kerk stond een bord
„Museum".
Voor alle winkels in de hoofd
straten dromden grote mensen
massa's. De staatswinkels gaan
alom in Rusland pas om elf uur
open. De zondag is de grote koop
dag voor de vrouwen, die in de
fabrieken werken en voor de bui
tenlieden, die naar de stad komen
en die hier zoals in Moskou een
ietwat boers cachet in het stads
beeld brengen. Zij dromden ook,
sommige slapend op met wit lin
nen overtrekken toedekt oud meu
bilair, in de sombere hal van ons
hotel, wachtend op autobussen.
Het Amerikaanse ministerie
van Justitie heeft dinsdag mede
gedeeld, dat vier personen te
New York zijn gearresteerd op
beschuldiging van deelname aan
en komplot tegen de journalist
en dagbladcommentator Victor
Riesel. Tot de gearresteerden be
horen de 42-jarige John Dioguardi
en zijn 40 jarige broer Thomas.
Riesel is tengevolge van een
aanslag, voorbereid door het vier
tal, blind geworden. De man die
het bijtende zuur in Riesels ge
zicht wierp, is inmiddels overle
den.
AAR Swerdlowsk waren wij ge
komen om de mensen in de
fabrieken gade te slaan. Het is
een van de reeks in het stadium
van ontwikkeling verkerende fa
briekssteden van de Oeral. Molo-
tow, Swerdlowsk, Magnitogorsk,
Tsjeljabinsk vormen een keten
van zware industrie. Wij bezoch
ten er „Oeralmasj", een uitge-
strekt fabriekscomplex, waar
vijftienduizend mensen dag en
nacht werken aan de vervaardi
ging van zware werktuigen. Een
tank stond er bij de ingang op
een sokkel geplaatst. Het was, zo
zei men ons, de laatste, die hier
in 1945 was geproduceerd. Sinds
dien was er, zo werd eraan toe
gevoegd, slechts voor vredespro-
duktie gewerkt. Thans komen er
uit de fabriekshallen walsen,
hoogoveninstallaties, ertsmolens,
hijskranen, boortorens, stalen
buizen en platen en excavators,
die met een greep twintig kubie
ke meter aarde over 150 meter
kunnen verplaatsen. Het bedrijf
Swerdlowsk zijn 30 procent vrou. dujzen zjjn geen zeldzaamheid. Via
wen, evenveel als in de bot voor de vakbond van 't bedrijf wordt de
kort naar Staliniz (thans naar de kosteloze uitzending van arbei-
bouwer der fabriek Loechatsjew) ,jers naar sanatoria geregeld,
genoemde automobielfabriek in Daarenboven speelt het bedrijf
Moskou. In een textielfabriek in 00}< de woningvoorziening een
Tasjkent waren 70 procent van grote rol, ofschoon men thans in
de 17000 arbeiders vrouwen. Moskou zowel als in Swerdlowsk
Meer dan door deze cijfers wer- gewaagde van pogingen van de
den wij evenwel getroffen door woningverdeling goeddeels aan
de aard van het door vrouwen de invloed der bedrijven te ont-
verrichte werk. Zeker, hier is de trekken. In Swerdlowsk hebben
in de Sowjet-grondwet neerge- we grote complexen fabriekswo-
legde gelijkheid van man en ningen bezichtigd. Ze waren mas-
vrouw verwezenlijkt. Bij de verde- sjef gebouwd en boden twee, drie
ling van de arbeid in de Russische 0f vier kamers, badkamer, stads-
fabrieken lijkt de sexe geen rol te verwarming en hamer en sikkel
spelen. Men ziet vrouwn aan het ajs plafondversiering,
zwaarste werk. Zij bedienen hy- Sedert enige tijd, zo werd ons
draulische stampers in de staal- gezegd, is het de bedrijven niet
gieterijen. Zij besturen de mon-1 meer mogelijk de huur op te zeg-
Fa P. J. VAN DE SANDE.
JEUGDIGE DIEVEN
AANGEHOUDEN.
Bij de waterval in het park Sons
beek werd onlangs een fiets ge
stolen, die niet was afgesloten.
Op de fiets bevond zich een tas,
waarin een portefeuille met 275.
Men vond fiets en^tas enige da
gen later terug, maar het geld
was nergens te vinden. De politie
arresteerde kort daarop als ver
dachten twee jongens, een 17-
jarige Arnhemmer en diens 15
jarige vriend uit Doetinchem.
Beiden waren ontvlucht uit een
inrichting en ze bekenden het
geld te hebben behouden. Ze had
den er in Amsterdam en Zand-
voort goede sier van gemaakt
Tevens bekenden ze in Neder-
veen twee fietsen te hebben ge
stolen.
gehele mens aan zich trekt. Vele
bedrijven beschikken over hun
eigen „cultuurpaleis", „pioniers
kamp" en sportpark. Bovendien
is ook de geneeskundige voorzie,
ning goeddeels in de bedrijven ge
concentreerd.
In een polykliniek van een door
ons bezochte fabriek werkten 120
artsen. Ook eigen bedrijfszieken-
stertangen, waarmee gloeiende
tunbine-assen onder de walsen
worden gedraaid. Zij beheersen
de loop der kranen in de hoge
fabriekshallen. Zij hebben voor
liefde voor ingenieursstudie. Zij
metselen op alle bouwplaatsen.
Zij regelen het verkeer.
WAARSCHIJNLIJK is het dank
zij de vrouwenarbeid, dat vrij.
wel alle fabrieksdirecteuren die
gen aan arbeiders, die elders wil
len gaan werken. Het stadsbe
stuur van Swerdlowsk zeide er
naar te streven alle nieuwbouw in
eigen hand te nemen. Tot dusver
wordt hier nog 80 procent der
woningen door de bedrijven ge
bouwd.
IN de bedrijven wordt nu ook de
bouw van eigen woningen door
het personeel gepropageerd.
wij ontmoetten konden rapporte-1 Swerdlowsk bleek reeds een klei
ne wijk van zulke woningen te
hebben. Kleine, vriendelijke land
huisjes met houten balkons en
met een flink stukje tuin.
De kosten van zulke huisjes
werden met 18.000 roebel opge
geven, waarin de staat een bij
drage van 10.000 roebel geeft, die
slechts voor de helft behoeft te
worden afgelost. De huisjes zijn
ren: „Er is geen tekort aan ar
beidskrachten'
Men is in de Sowjet-Unie ge
neigd de geweldige tomvang van
het vrouwenwerk aan te merken
als sociale vooruitgang, vooral
omdat aan vrouwen principieel
hetzelfde loon wordt betaald als
aan mannen.
Om deze vrouwenarbeid moge
lijk te maken heeft men in alle volledig privé-bezit, de grond
bedrijven uitgebreide sociale WOrdt voor 300 roebel per jaar in
voorzieningen getroffen. Men wil erfpacht afgestaan,
de vrouwen in staat stellen onbe
zorgd over het lot van haar kin
deren naar de fabriek te gaan. In
Swerdlowsk bleken de meeste ge
zinnen drie of vier kinderen te
hebben.
Iedere fabrieksleiding gaat
45. Na enkele ogen
blikken te hebben na
gedacht, heeft Eric zijn
plan gereed.
„We moeten nu heel
snel handelen," zegt
hij. „Als Ondur aan
valt is alles verloren.
Ik zal trachten alleen
in de burcht door te
dringen en dat kan al
leen gelukken zolang
Ondurs mannen nog zo
ver van de burcht ver.
wijderd zijn. Hoe nau
wer de kring wordt,
die Ondur met z'n krij
gers om de burcht
trekt, hoe dichter de
gelederen zullen zijn
en hoe minder de kans om er door
heen te komen. Dan zit de bezet
ting van de burcht als ratten in de
val. Nu is er nog kans, maar het
zal snel moeten gebeuren. Neem
Wolf mee naar de spelonk, die kan
daar voor bescherming dienen. Dan
zoek je enige flinke kerels uit en
ga je voorzichtig achter Ondurs
mannen aan. Maar blijf zo ver mo
gelijk uit de buurt van de gevan
gen jongens, anders zullen die het
moeten bezuren. Dan doe je een
schijnaanval en sticht zoveel mo
gelijk verwarring onder de krijgers,
doch begeef je niet nodeloos in ge
vaar. En dan, Svein," zegt Eric die
zijn lange vriend maar al te goed
kent, met nadruk, „dat we zeer
zuinig moeten zijn op onze weinige
strijdbare mannen."
Svein knikt begrijpend, waarna
de Noorman vervolgt: „Het teken
om tot handelen over te gaan zal
een brandende fakkel zijn, waar
mee ik van een der torens heen en
weer zal zwaaien. Daarna doen we
aan de tegenovergestelde zijde, van
waar jij de schijnaanval doet, een
snelle uitval in de hoop er door
heen te kunnen breken. Is dat
goed afgesproken?"
„In orde," zegt Svein opgewekt.
Eric doet zijn donkere berenman
tel uit geeft deze aan Svein
mede. „Die hindert me maar in
mijn bewegingen en steekt boven
dien ook te veel af," zegt hij.
Met de laatste waarschuwing:
„Zorg vooral, dat ze je niet te pak
ken krijgen," gaat de Noorman op
weg om zijn -gevaarlijke taak te
volbrengen.
Ook op collectieve boerderijen
hoorden wij van zulke pogingen
om het bouwen van een eigen
woning aan te moedigen. De tui
nen bij zulke woningen worden
vrijwel uitsluitend voor de teelt
van groenten, aardappelen en
fruit gebruikt.
Toen wij één der huiseigenaren
vroegen of hij een deel van de
opbrengst van zijn tuin ook ter
markt bracht was het antwoord:
„Dat zou beneden mijn waardig
heid zijn".
Door cumulatie van gezinsin
komsten wordt soms mogelijk,
dat men zich de middelen ver
werft om van zulke mogelijkhe
den gebruik te maken. Slechts
hooggeplaatste functionarissen in
het politieke, culturele en econo
mische leven kunnen zich deze
luxe uit een enkel salaris veroor
loven.
De hoogte van het loon van de
arbeiders hangt geheel en al af
van hun prestatie, of liever van
de prestatie van hun arbeidsgroe-
pen. Het loon wordt naar een vas
te norm, een soort minimum, be
rekend en hoge lonen worden al
leen dan bereikt, wanneer de
prestaties hoog boven deze norm
uitgaan. Zij die honderd of twee
honderd procent boven de norm
komen worden als lichtend voor
beeld genoemd op de talrijke
borden, die aanmanen tot hoge
prestaties ter bereiking van een
hogere welvaart. Aan deze nor
men-methode heeft de Russische
arbeider zich blijkbaar reeds lang
gewend.