Rusland heeft nog veel te
redderen
Nederlands Nationaal
monument onthuld
Herdenkingsplechtigheid
op de Grebbeberg
Het nieuwe Franse ontwapeningsplan
Westelijke verklaring over
ontwapenin gs-conferentie
de
minimum
ZATERDAG 5 MEI 1956
11e Jaargang Nr 3758
WEKELIJKSE WERELDSCHOUW
Incidenten
Frankrijk in het nauw
HOGE COMMISSARIAAT
IN DJAKARTA THANS
AMBASSADE
Herdenking van oorlogs
slachtoffers in Djakarta
Nog niet naar Amerika!
VERZENDING VAN
ZEEPOST
BONDSDAG KEURT
WET OP DE
DIENSTPLICHT GOED
Frankering MJ abonnement Temeuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels ƒ1,—
iedere -egel meer 20 cent.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad 20 cent meer.
Inzending advertenties tot ?n Imr^'
Voor het maandagnummer: Zaterdags 10 uur.
Verschijnt dagelijks - Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Temeuzen.
Directeur-Hoofdredacteur T. vaa Se SanUe
Noordstraat 55-57 Temeuzen
Redactie-adres:
Telefoon 2073 en 2510
Nè 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ5,35 per kwartaal; per
maand 1,80; per week 43 cent. Losse nrs 8 ct.
Boeleanin en Chroesjtsjef, populair aangeduid niet B. en C.,
hebben hun Londens liezoek krachtens het programma volbracht.
>ii zullen uiteraard ontstemd zijn door de geringe aandacht, laat
staan hartelijkheid, die zy van de bevolking ondervonden. Laat men
f(,n aar grappen, die de studenten uit Oxford uithaalden, ter zi jde,
dan hebben zij weinig belangstelling ondervonden en deze was dan
i„ de regel zwijgend. Zij zijn bij de koningin op bezoek geweest; zij
7ijn in het Lagerhuis ontvangen en hebben ten opzichte van de
normale zitting, die gehouden werd, gevraagd- of dit nu werkelijk
het beeld van alle dag was.
Het grootste deel van hun tijd
is, gelijk Eden het gewenst had,
gevuld met besprekingen en on
derhandelingen. Daarbij hebben
zij het atoomi'oedrijf van Harwell
bezocht en de hun begeleidende
Koertsjakow heeft aan de Engel
se atoomgeleerden een denkbeeld
gegeven van de theoretische
hoogte, waarop de atoom- en wa
terstofbom, ten dele ook voor
vreedzame doeleinden, in Rusland
zijn gevorderd. Naarmate zij lan
ger bleven, leek het alsof de mo
gelijkheid van enig resultaat der
besprekingen steeds verder op de
achtergrond kwam.
Er schijnt harde strijd gevoerd
te zijn om de bewoordingen van
het communiqué, dat niet in de
gebruikelijke vorm is uitgebracht.
Beide landen verklaren zich vast
van plan alles in het werk te stel
len om de handhaving van vrede
en veiligheid in het Midden-Oos
ten te verzekeren. Door beide
landen wordt gelijke grote waar-
de gehecht aan het bewaren van
de Europese veiligheid, niettegen
staande het Duitse vraagstuk
geen stap verder tot de oplossing
is gebracht. Evenmin is er over
eenstemming bereikt over het
vergroten van de handel tussen
beide landen, al legden de Russen
een lijst van goederen voor, die
Moskou uit Engeland zou willen
betrekken.
Beide landen hebben elkander
beloofd om een einde te maken
aan de bewapeningswedloop en
de volkeren op deze wijze te be
vrijden van een nieuwe oorlog
Maar het concrete, dat uit de bus
gekomen is, heeft zich beperkt
tot de vorming van een commis
sie voor de Engels-Russische han
del
Het bcj'.oek is gepaard gegaan
met voor de Russen minder aan
gename incidenten. Blijkbaar had
den de Engelsen het zo geschikt,
dat de demonstratie tc Londen
van een paar tienduizenden emi
granten uit Polen, Tsjechoslowa-
kije en andere landen achter het
ijzeren gordijn, juist samenviel
met de reis naar Windsor om een
bezoek aan de koningin te bren
gen.
Het merkwaardigste is echter,
dat de grootste afkeer van hun
regeringsmethoden zich heeft
doen blijken aan de maaltijd, die
de labouroppositie hun aanbood.
Daar is het tot een vrij scherpe
woordenwisseling tussen Gaits-
kell en Chroesjtsjef gekomen,
waarbij Chroesjtsjef bedreigingen
heeft geuit over de Russische
atoom- en waterstofbommen, die
een buitengewoon slechte indruk
hebben gemaakt. Eén der labour-
leden heeft zelfs gesproken over
de toestanden in de Russische
concentratiekampen, waarop is
gevolgd een vraag van dezelfde
zijde om de socvilisten, die nog
in Rusland gevangen zitten, los
te laten. Dit heeft natuurlijk tot
geen enkel resultaat geleid, maar
het moet toch een zware pil zijn
geweest om door te slikken, dat
de Russen moesten erkennen, dat
men beter tot overeenstemming
kon komen met de conservatieven
dan met labour.
De Russen vinden thuis ook
nog genoeg te redderen. Want cie
kritiek op de voormalige aanhan
gers van de persoonsvergoding
van Stalin strekt zich tot steeds
breder kring uit. Niet alleen
wordt Stalin beschuldigd vroeger
de tsaar en zijn geheime politie
te heoben gediend; niet alleen
wordt hij nu vrijwel openlijk een
misdadiger genoemd, maar in de
satelietlanden grijpt gelijke be
weging als in Rusland tegen
Stalin om zich heen. Dit is ge
bleken in Polen en Tsjechoslowa-
kije, zelfs in Hongarije, dus de
trouwste der satellieten. Zij, die
evenals Stalin zich aan persoons
vergoding overgaven, komen nu
te vallen. Maar het spreekt van
zelf dat er daardoor meer vrijheid
van beweging en van menings
uiting komt. Voorlopig nog niet
in Oost-Duitsland, waar de dwang
van Ulbricht toeneemt, doch ook
het aantal vluchtelingen naar
West-Duitsland.
ogenblik gekomen acht om de
Russen ook in Amerika te ontvan
gen. Zij hebben op hun wensen
dienaangaande in Londen gezin
speeld. Integendeel, Amerika
toont verhoogde belangstelling
voor de bondgenoten in Europa.
De dreigingen, die Chroesjtsjef
heeft doen horen, zouden wel
eens kunnen leiden tot een inten
se verbetering van de saamhorig
heid in de NATC, waartoe Ame
rika nu op economische basis het
initiatief heeft genomen. Men
moge het weggaan van generaal
Grünther betreuren zijn opvol
ger kent Europa vanaf het eerste
ogenblik dat de NATO in werking
trad. En het moet Foster Dulles
ter ere worden nagegeven, dat
hij bij de verdediging van Eisen
hower's voorstellen om in sterke
mate te militaire hulp aan Euro
pa te bevorderen, niet het oog op
de verkiezingen gericht heeft.
Vborzover tot dusver uit kan-
didatenverkiezingen valt op te
msiken, is Ike's populariteit nog
steeds zeer sterk, maar wordt de
leidende positie van Stevenson
bij de democraten bedreigd zowel
door Kefauver als door Harriman.
Immiddels heeft Hammar-
skjoeld zijn reis door het Midden-
Oosten vrijwel volbracht. Wat de
resultaten zijn, zal vermoedelijk
eerst de Veiligheidsraad van de
UNO vernemen. Hammarskjoeld
laat zich tegenover journalisten
voorlopig niet uit. Maar er zijn
tekenen, dat hij zowel bij Israël
als bij Egypte concrete mede
werking heeft ontmoet, terwijl
Jordanië de toezegging heeft ge
daan om het vuren te staken.
Frankrijk komt in Algiers voor
grote moeilijkheden te staan.
Want een der voornaamste hoof
den in Algiers, die de Franse
zijde hield, is naar de opstande
lingen en naar Cairo overgelopen.
Het gaat er op die manier op lij
ken alsof Frankrijk komt te staan
tegenover een eensgezinde sa
menwerking van de drie Noord-
afrikaanse landen. Egypte, Ara-
bië en Syrië, die in de pers ils
de grote drie van het Middèn-
Oosten worden genoemd, hebben
nieuwe verbintenissen aange
gaan, tegen Israël gericht.
In het Franse parlement echter
hebben nu de sociale maatrege
len er Mollet toe geleid om de
vertrouwenskwestie te stellen;
verwerpen van de inmiddels ge
amendeerde voorstellen zou dus
tot aftreden van de regering lei
den. En ondertussen praat men
maar lustig voort op het proces
inzake het verdwijnen van mili
taire geheime stukken, waarbij
opnieuw Mendès-France en Mitte-
rand als getuigen zijn opgetreden.
Engeland knapt zulke zaken
ook nu weer in Ceylon handi
ger op dan Frankrijk.
Te Wurtzburg heeft het jaar
lijks congres van de vrijzinnigen
plaats gehad, De dissidenten uit
de fractie te Bonn werden een
voudig niet toegelaten. Dehler is
president gebleven, maar heeft
veel kritiek moeten aanhoren. De
dissidenten te Bonn hebben nu
een nieuwe partij gevormd: de
Vrijzinnige Volkspartij, waarom
heen zij hopen, dat allen zich zul
len scharen, die het in wezen mpt
Dehler niet eens zijn. De Westelij
ke mogendheden, vooral Ameri
ka, zijn verbaasd over wat de
Russen beweren van een geheime
tunnel, die tussen de beide ge
deelten van Berlijn zou zijn ge
graven en waardoor de Amerika
nen in staat waren gesprekken
af te luisteren. De Amerikanen
noemen het hele bericht dwaas
heid.
De Raad van Europa is voor
de gewone zitting te Straatsburg
bijeen. Belangrijke problemen
worden er behandeld b.v. de ves
tiging van een fonds, dat Italië,
Griekenland en Turkije zou kun
nen te hulp komen om deze lan
den niet geheel van Amerika af
hankelijk te maken. De Europese
Economische Commissie van de
V.N. is te Genève bijeen geweest
en heeft weer vele toezeggingen
naar uiterst linkse richting ge
daan zonder dat men weet of er
van dat alles iets komen kan.
VAN DER MANDERE.
(Nadruk verboden.)
OWfcEnRKTE &ARAM«
OP D£ VERING.
i^iTFAUI»iN Ti ZEVENBERCi»
De Nederlandse waarnemende
hoge commissaris in Djakarta, de
heer H. Hagenaar, heeft donder
dag de secretaris-generaal van 't
Indonesische ministerie van Bui
tenlandse Zaken, dr. SUbandrio,
op de hoogte gesteld van het be
sluit van de Nederlandse regering
de status van de Nederlandse di
plomatieke vertegenwoordiging
in Djakarta te wijzigen in die van
een ambassade. De heer Hage
naar is benoemd tot tijdelijk zaak
gelastigde.
Tegelijkertijd hebben de zes
commissariaten van het Konink
rijk der Nederlanden in Bandung,
Semarang, Soerabaja, Makassar,
Bandjermasin en Medan de sta
tus gekregen van normale con
sulaten.
Ou het plein waarvan de grond in vierkante centimeters verdeeld
voor 50 cent m>r stukje is gekocht door de Nederlandse bevolking,
op de histcirierijke plaats, in liet hart van Amsterdam, waar Neder-
land ieder jaar zijn gevallenen uit de tweede wereldoorlog herdenkt,
heeft Koningin Juliana vrijdagmiddag tegen half drie het door
ri-chitect J. J. Oud en wijlen John Radecker ontworpen en ver
vaardigde nationaal monument onthuld.
Me* dezc onthulling heeft de eeuwenoude Dam een nieuw gelaat
gekregen. Waar eens in het kleine Damplantsoentje struiken bloe-
men en enkele hoge bomen stenden, daar dekken thar.s, juist als
voor hel koninklijk paleis, waaiervormig gelegde steentjes de
grond, terwijl in het midden op een iets verhoogd plateau de blanke
22 meter hoge ellipsvormige zuil met de beeldengroepen omhoog
rijst.
De Nederlandse, tijdelijk zaak
gelastigde in Djakarta, de heer
Hagenaar, en de militaire at-
tiché's van Engeland en Australië
nebben gistermorgen bij het oor
logsmonument op het ereveld
„Menteng Pul l" nabij Djakarta
kransen gelegd ter herdenking
van de leden van de geallieerde
strijdkrachten die in de l'iatste
wereldoorlog zijn gesneuveld.
Tegelijkertijd werden herden
kingsdiensten gehouden op het
kerkhof van de luchtmacht, „Tji-
lilitan" en op het oorlogskerkhof
Antjol".
Eisenhower heeft zich in dien
zin uitgelaten, dat hij eerst nog
daden moet zien, voordat hij het
Op de Grebbeberg is gisteren
de jaarlijkse herdenkingsplech
tigheid gehouden ter nagedach
tenis aan allen, die gedurende de
laatste wereldoorlog hun leven
hebben geofferd voor de vrijheid
van het koninkrijk. De grote
bronzen klok op het nationaal
legermonument, die als rand
schrift draagt: „Ik spreek voor
hem die viel", liet gedurende vijf
minuten haar sonoor geluid over
de ontluikende bossen van de
berg weerklinken. Onderwijl ar
riveerden vele militaire en bur
gerlijke autoriteiten en toen als
laatsten de vertegenwoordiger
van Hare Majesteit de Koningin
en Zijne Koninklijke Hoogheid
Prins Bernhard alsmede de mi
nister van Oorlog en Marine
het erekerkhof hadden betreden,
weerklonken twee coupletten van
„Wilt heden nu treden", gespeeld
door de koninklijke militaire
kapel.
Als spreker trad naar voren de
hoofdlegeraalmoezenier, kolonel
mgr. H. J. J. M. van Straelen.
Uit de graven, zo sprak mgr
Van Straelen. roepen de stem'
men van de gesneuvelden ons
toe, eerbied te hebben voor de
menselijke waardigheid. Nog
roepen de stemmen tot ons, te
blijven strijden voor de vrijheid.
Voor die redelijke vrijheid zijn zij
gevallen, die wij gedenken.
De koninkl. militaire kapel liet
op het gesproken woord twee
coupletten volgen van de koraal
„Blijf mij mij Heer", waarna het
spreekgestoelte werd bestegen
door de hoofdlegerpredikant, kol.
ds. A. T. W. de Kluis, voor het
uitspreken van een gebed, dat hij
met het „Onze Vader" besloot.
Hierna werden kransen ge
legd aan de voet van het stenen
kruis aan de ingang van het
kerkhof. Als eerste legde de ver
tegenwoordiger van de Koningin
en de Prin^, majoor J. J. Eisma.
een krans, waarna de minister
van oorlog en van marine, Ir. C.
Staf, de gevallenen eerde met
een kranslegging namens de mi
nisterraad.
Achtereenvolgens werden kran
sen en bloemstukken gelegd door
Met Prins Bernhard en de
Prinsessen Irene, Margriet en
Marijke en vergezeld door haar
gevolg, kwam onze Vorstin kort
vóór 2 uur op de Dam aan. Bur
gemeester Arn. J. d'Ailly had
zich toen al bij het koninklijke
gezelschap gevoegd, dat hij aan
de grens van de gemeente had
begroet.
Rondom het monument op de
reeds uren tevoren voor alle rij-
verkeer afgesloten Dam hadden
1200 genodigden op twee tribu
nes een zitplaats gekregen. Voor
de koninklijke gasten was een
apart platform opgetrokken,
waarop ook leden en medewer
kers van het plaatselijk monu
mentencomité de plechtigheid
bijwoonden. Meer naar achteren
had zich over de gehele Dam het
Amsterdamse publiek geschaard.
De eersten, die het koninklijke
gezelschap na de aankomst op de
Dam begroetten, waren minister
president Dr. W. Drees en de
voorzitter van de nationale mo
numenten commissie, Jhr. Dr
M. L. van Holthe tot Echten en
nauwelijks hadden de hoge gas
ten op het platform plaats geno
men of uit de Nieuwe Kerk aan
de andere kant van het plein, zet
te zich een stoet van 48 jongens
en meisjes, vier uit ieder der elf
provincies en 4 namens Indone
sië, in beweging.
Voorafgegaan door tamboers
de verenigde chefs van staven en
door vertegenwoordigers van het
voormalige koninklijke Neder
lands-Indische leger, voormalige
Binnenlandse Strijdkrachten,
voormalige koninklijke Brigade
Prinses Irene, voormalig Achtste
regiment infanterie, het Neder
lands Oorlogsgravencomité, de
Nederlandse Oorlogsgravenstich
ting „Aardenburg", de Kon. Ned.
Vereniging „Ons Leger", de Bond
van Oud-Strijders en dragers
van het mobiiisatiekruis.
Nadat de vlag halfstok was ge
gaan werden twee minuten van
stilte in acht genomen, het plech-
tigste moment van de gehele
herdenking, die werden beëin
digd door het cavaleriesignaal
„voorwaarts".
Tot besluit speelde de konink
lijke militaire kapel het Wilhel
mus. Tijdens het spelen van het
volkslied werd de vlag weer
langzaam en sta tig vol gehesen.
Met de volgende schepen kan
zeepost worden verzonden. De
data, waarop de correspondentie
uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan achter de naam van
het schip vermeld.
Argentinië: s.s. „Alcantara", 10
mei.
Australië: s.s. „Himalaya", 7 mei.
Brazilië: s.s. „Alcantara", 10 mei.
Brits-O.-Afrika: s.s. „Jean La
borde", 12 mei.
Canada: s.s. „Maasdam", 12 mei.
Chili: via New York, 19 mei.
Ned. Antillen: m.s. „Willemstad",
10 mei.
Ned. Nieuw Guine. m.s. „Cele
bes", 7 mei; s.s. „Pelens", 10
mei.
Nieuw Zeeland: via Engeland, 12
mei.
Unie van Z.-Afrika en Z.W. Af
rika: m.s. „Pretoria Castle",
12 mei.
Inlichtingen betreffende de ver
zendingsdata van postpakketten
geven de postkantoren.
Er is geen overeenstemming
met de Sowjet-Unie bereikt over
de ontwapening. Dit wordt ge
zegd in een verklaring, die de
vier Westelijke deelnemers aan
de Londense ontwapeningscon
ferentie Amerika, Frankrijk,
Canada en Engeland vrijdag
samen hebben uitgegeven.
Maar men meent, dat een rege
ling nog steeds mogelijk is en de
vier landen zullen daar hun best
voor doen.
Zij verklaren, dat het Weste
lijke standpunt op de volgende
zes beginselen berust:
1. Ontwapening in étappen,
waarbij niet aan een volgende
faze wordt begonnen als de vo
rige niet geheel afgewikkeld is.
Gelijktijdig moeten de voornaam
ste politieke vraagstukken wor
den opgelost. (Het Frans-Britse
ontwapeningsplan wil de eenma
king van Duitsland aan het eer
ste ontwapeningsstadium koppe
len.)
2. Eerst moet men het eens
worden over een doeltreffende
controle. De bewapening móet
zover verminderd worden als
doenlijk „in de huidige onvaste
wereldtoestand". Verdere ver
minderingen moeten worden uit
gevoerd naarmate de toestand
het toelaat.
3. Als de tijd daarvoor rijp is
en onder behoorlijke waarborgen
moet voorraadvorming van kern
wapens verboden worden en de
gehele produktie aan kernmate
riaal voor vreedzame doeleinden
worden bestemd.
4. Er moet een krachtige con
trole organisatie worden gevormd
die o.m. het recht heeft tot ver
kenning uit de lucht. Deze orga
nisatie moet worden opgebouwd
naarmate de ontwapening vor
dert. Een aanval bij verrassing
moet uitgesloten zijn. Dit is voor
al belangrijk zolang het niet mo
gelijk is na te gaan hoeveel kern
materiaal aanwezig is uit vroe
gere produktie.
5. Beperkte inspectie in de be
ginstadia om een doeltreffend
contrölestelsel te helpen ontwik
kelen.
6. Het ontwapeningsplan zou
geheel of gedeeltelijk kunnen
worden stopgezet als een groot
land zich niet aan de afspraak
houdt of wanneer de wereldvre
de gevaar loopt.
en pijpers van de Amsterdamse
politiekapel, schreden deze 12 de
legaties, alle bestaande uit we
zen of halfwezen, die in de oorlog
hun ouders verloren, dwars over
da Dam tussen het publiek door
naar het nog door doeken gehul
de monument en met zich
droegen zij op baartjes de 12
urnen, waarin zich aarde bevindt
van de fusilladeplaatsen in Ne
derland en van de erevelden in
Indonesië.
Achter de grote zuil stonden
arbeiders van de dienst der pu
blieke werken klaar om de urnen
van de kinderen over te nemen
en in de nissen van de bewaar
plaatsen een definitieve plaats te
geven.
Dat moment werd gemarkeerd
door de tonen van de „Last
Post", geblazen door een trom
petter van de politiekapel.
Hierna sprak Jhr. Dr. M. L.
van Holth tot Echten onder meer
de volgende woorden: „Het na
tionale monument op de Dam
een werk van jaren is gereed.
Voltooid is hiermede de taak, des
tijds door 's lands regering opge
dragen aan de nationale monu
menten commissie. De grond
waarop wij staan -werd eigendom
in overdrachtelijke zin van
miljoenen Nederlanders. In de
urnen, die gij zaagt voorbij dra
gen, is saamgebracht aarde uit
Nederland en Indonesië, vergaard
van plaatsen waar, voor de zaak
van de vrijheid, moedige landge
noten hun leven lieten.
Deze aarde is ons symbool van
eerbied, van trouw en van belof
te. Het monument kroont de be
waarplaats dezer urnen en ver
tolkt in zijn beelden dezelfde ge
dachten van eerbied, van trouw
en van belofte. Heden herdenken
wij onze doden uit dien tijd van
verschrikking. Voor een ieder
van ons zijn het bepaalde doden,
dierbaren wier namen gegrift
zijn in onze harten".
Van het platform af ging onze
Vorstin hierna over tot de ont
hulling. Voor haar zetel maakte
zij 'f touw los, dat over de grond
naar het monument was gelegd
en waaraan de doeken over de
beeldengroepen waren bevestigd.
Ze vielen weg en gelijktijdig mar
cheerde een erepeloton van acht
man van de voormalige B. S. aan,
van wie zich vier aan iedere zijde
opstelden. Drie matrozen van de
koninklijke marine hesen de Ne
derlandse vlag.
De onderhandelingen zijn ge
voerd dsor de subcommissie van
de V. N.-commissie voor ontwa
pening. Zij is van 19 maart af
bijeen geweest en gaat nu voor
lopig uiteen. Er wordt verslag
uitgebracht aan de voltallige ont
wapeningscommissie. die uit de
elf leden van de Veiligheidsraad
plus Canada bestaat.
De Russische delegatie heeft
nog geen verklaring uitgegeven.
Zij heeft eerst een plan inge
diend uitsluitend voor conven
tionele wapens, maar verklaarde
zich later bereid ook de kernwa
pens in het gesprek te betrek
ken. Zij wilde deze beide echter
niet combineren, zoals door het
Westen geëist wordt.
„ZOEK TROOST HIER,
NEDERLAND".
„Dit graf is al wat er aan Neder-
[landschen grond
ons nog gebleven is om
[Nederland te noemen,
klonk de stem van mevr. Chariot
te Kohier, die het gedicht van
Martinus Nijhoff voordroeg: „Bij
het graf Van den Nederlandschen
onbekende soldaat gevallen in de
meidagen 1940".
„Alleen hier waait de vlag en
[ademt vrij de mond,
alleen hier schept 't voorjaar
[Nederlandsche bloemen.
Zoek troost hier, Nederland".
Na de déclamatie nam minister
president Drees plaats achter de
microfoons. Hij zei onder meer:
Op tal van plaatsen in ont
land zijn gedenktekenen opge
richt ter herinnering aan hen,
die in de tweede wereldoorlog
vielen in de strijd voor de onaf
hankelijkheid van ons land en de
vrijheid van ons volk. Een strijd
ook voor vrijheid en eerbiediging
der menselijke persoonlijkheid in
de wereld.
Het is een goede en gerecht
vaardigde wens gevallenen te
herdenken ter plaatse waar zij
woonden of waar zij zijn omgeko
men. Terecht echter kwam daar
naast het verlangen op naar een
nationaal monument, dat zou zijn
hét monument van de grote
strijd, dat in zijn opzet zou sa
menvatten de herinnering aan
allen, die in ons land of elders
vielen, de herinnering aan heel
de worsteling te land, ter zee, in
de lucht, de strijd van de krijgs
macht, maar ook die van de man
nen en vrouwen van het verzet.
Zo vindt men in dit nationale
gedenkteken niet, als in andere
landen, een onbekende gevallene.
Men vindt er grond uit de gewes
ten, waar zij die vielen hebben
geleefd, waar velen van hen zijn
begraven, de vaderlandse grond,
die zij hebben geheiligd door de
offervaardigheid, waarmede zij
hem verdedigden. En als wij naar
dit monument zien, denken wij
niet alleen aan hen, die hun le
ven hebben geofferd, maar ook
aan degenen, die voor goed de
herinnering in zich meedragen
aan een niet te herstellen verlies,
dat in de oorlogsjaren over hen
is gekomen door het heengaan
van iemand, die hun lief was.
Nog jarenlang zullen er in ons
midden velen zijn wier geluk is
geschonden, wier leven zonder
een dergelijk verlies een andere
loop zou hebben genomen. De
tijd kan het gevoel van gemis
verzachten, maar niet wegne
men.
Dit monument zij hun een ge
tuigenis, dat ook het Nederlandse
volk niet vergeet. Dat het de of
fers blijft gedenken, die gebracht
zijn om de vrijheid te herwinnen
en om bedreigden en vervolgden
te beschutten.
De regering is de nationale
monumenten commissie erkente
lijk voor de taak, die zij bij het
tot stand brengen van dit monu
ment heeft vervuld en stelt het
op prijs, dat de burgemeester
van Amsterdam straks namens
de stad de zorg ervoor zal aan
vaarden".
De premier besloot zijn reda
als volgt;
Moge het monument in de
toekomst er toe bijdragen ons
volk te herinneren aan een een
heid, die ons op beslissende ogen
blikken moet kunnen verbinden
ondanks alles wat scheidt, en het
te bezielen met het besef van wel
ke waarde is een vastheid van ka
rakter, die niet vraagt naar eigen
belang, eigen welzijn, eigen vei
ligheid, als de hoogste waarden
op het spel staan".
Als derde en laatste spreker
aanvaardde tot slot Mr. Arn. J.
d'Ailly, burgemeester van Am
sterdam, namens de gemeente de
zorg voor het monument.
De plechtigheid duurde onge
veer drie kwartier. Koningin en
Prins schreden naar de voet van
het monument en legden samen
de eerste krans. Een tweede werd
daarnaast gelegd namens H. K.
H. Prinses Wilhelmina en wel
door haar particulier secretares
se, mej. J. C. M. M. Geldens.
Toen weerklonk tenslotte over
de Dam -het door het publiek
meegezongen „Wilhelmus", ge
speeld door de politiekapel.
De koninklijke gasten bleven
hierna nog even voor het monu
ment verwijlen.
De Westduitse Bondsdag heeft
vrijdag in eerste lezing zijn goed
keuring gehecht aan een wets
ontwerp van de regering om een
dienstplichtperiode van 18 maan
den in te voeren.
De Bondsraad had reeds eerder
besloten dat 12 maanden voldoen
de is.
Het wetsontwerp werd in
eerste lezing bij hand opsteken
goedgekeurd na een debat cl t
negen uur duurde. De sociaal-de
mocraten stemden tegen.
Het Franse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft, n.a.v.
„verschillende uitleggingen" van
het nieuwe Franse ontwapenings
plan, bijzonderheden hierover me
degedeeld.
Het voorziet in een eerste fase
waarin, zonder verdere inleidin
gen, een begin zal worden ge
maakt met een algemene ontwa
pening, bestaande uit een ver
mindering van strijdkrachten en
-swa pening, en het instellen van
ontróle-organen.
„In deze fase zouden de voor-
-amste vraagstukken, die de
preld verdeeld houden, met na
is die ener Duitse hereniging en
at der Europese veiligheid, kun
^en worden bestudeerd en opge-
ost.
Is eenmaal een oplossing ge
I vonden, dan kan zonder meer
worden overgegaan tot het twee
's stadium, namelijk een krach
.ige vermindering der troepen
i sterkten in alle delen der natio
nale strijdkrachten.
Hierbij zou niet land voor land
de sterkte der strijdkrachten
moeten worden vastgesteld, doch
er zou een overeenkomst moeten
worden gesloten waarin de be
ginselen, op basis waarvan de
vermindering der verschillende
weermachten zou moeten worden
uitgevoerd en de wijze, waarop
dit zou moeten worden „neerge
legd", aldus onder meer de ver
klaring van het Franse ministe
rie van Buitenlandse Zaken.
Het nieuwe Franse voorstel is
gedaan op de ontwapeningsbe
spreking te Londen.
Ambtenaren van het Franse
ministerie van Buitenlandse Za
ken hebben in antwoord op vra
gen verklaard, dat de verklaring
van vrijdag ten doel heeft, duide
lijk te 'maken, dat Frankrijk de
vraagstukken van ontwapening,
Duitse hereniging en Europese
veiligheid als „onderling afhan
kelijk" beschouwt en dat het niet
zo is als In enkele berichten
voorgesteld dat dc Franse re
gering geen voorrang wil geven
aan oplossing van het probleem
der Duitse hereniging tWest-
Duitsland is gekant tegen elke
ontwapeningsovereenkomst, wel
ke is gegrondvest op de verde
ling van Duitsland).
Oorzaak van deze berichten
was de opmerking van de Franse
premier Mollet in de toespraak,
waarmede hij zijn kabinet aan de
nationale vergadering voorstelde,
dat „de weg naar Duitse hereni
ging leidt via algemeen en gecon
troleerde ontwapening".
Franse ambtenaren hebben uit-
een gezet dat Mollet hiermede
slechts een nieuwe benadering
van onderling afhankelijke
vraagstukken op het oog had.
*Een Israëlische militaire woord
voerder heeft vrijdag verklaard,
dat een Israëlische patrouille 'n
groep Jordaanse infiltranten
heeft onderschept. Bij dit inci
dent, dat donderdagavond ge
beurde, werd ééa Jordaniër ge
dood.
