ti Het gestolen vliegtuig De arbeidsonrust in België Wat brengt de Radio RECHTSZAKEN Waar is de man Minister Suurhoff over de loonpolitiek LEESBOEKEN Het geophysisch jaar en het gebruik van kunstmanen riTEEDE BLAD Donderdag 29 September 1955 10e Jaargang No. 3572 mm Tsjecho-Slowakije zal Egypte wapens leveren Oproep van Aartsbisschop Makarios Hoofdprijs van E 55 prijsvraag viel in Engeland Operaties in Zuid-Vietnam VRIJE ZEEUW De staking in de Belgische stikstofindustrie, de industrie van synthetische producten en de cokesindustrie, welke Maandag j.l. uitbrak, dreigt thans over te slaan naar de ijzerindustrie, de industrie van non-ferrometalen, de mijnindustrie en enkele secto ren der metaalverwerkende en chemische industrie. Het bureau van het socialisti sche A. B. V. V. (algemeen Bel- DRONKEN? CHAUFFEUR RAASDE DOOR AMSTERDAM. Gisternacht heeft een vermoe delijk beschonken chauffeur een rit door Amsterdam gemaakt. Omstreeks het middernachtelijk uur zigzagde een vrachtauto met grote snelheid door de Jodenbree- straat. De chauffeur reed een motorrijder aan, wiens passagiere bij de nadering van het onheil al van de duo was gesprongen. Een fietser, die zijn vrouw achterop had, kon door van zijn fiets te springen het vege lijf redden. De vrachtauto vervolgde zijn weg, en reed tot driemaal toe het trottoir op. Ter hoogte van de Nieuwe Uilenburgerstr. schampte hij langs een blinde muur. Een agent heeft een bestelwa gen gevorderd en daarmee de achtervolging ingezet. Om de Amstel hoek Amstelstraat moest hij het opgeven, omdat de vracht auto uit het gezicht was verdwe nen. Later werd de auto op de Amstel teruggevonden, en ibleek te behoren aan een expeditiebe drijf. De chauffeur had de wagen geparkeerd op de Geldersekade. Toen het bleek dat de wagen was verdwenen kwam hij aangifte doen bij de politie. Een man, die de auto op de fiets was gevolgd, had gezien hoe hij op de Amstel werd gepar keerd. Twee mannen sprongen eruit, en maakten zich snel uit de voeten. VIA TRANSACTIE MET LAXEERMIDDELEN CREDITEUREN BETAALD. Bedriegelijke bankbreuk door middel van de opbrengst van twee zakken waardevolle laxeer middelen is een even wonderlijke als ongebruikelijke vorm van dit ernstige delict. Het gerechtshof te Amsterdam heeft zich Dinsdag met deze kwestie bezig gehouden. De 39- jarige aannemer C. d. H. uit Hip- polytushoef was ten laste gelegd, dat hij, in staat van faillissement verkerend, een bedrag van 5000 gulden niet aan zijn curator had opgegeven. Volgens verdachte zou de curator gezegd hebben: Wat je verdiend mag je behou den. Het bleek, dat de verdachte bezig was geweest met een trans actie met cocaïne, waarvoor hij de bewuste 5000 gulden had ont vangen, die hij bijna geheel had besteed om crediteuren te beta len. De twee zakken bleken ach teraf zo deelde de raadsman mede waardeloze laxeermid delen te hebben bevat. De credi teuren, ep één na, handhaafden echter het volle bedrag van hun vordering bij de curator. „Zij maakten zich daardoor ook aan een misdrijf schuldig" zo merkte de president op. De procureur-generaal vorder de een lichtere straf waartoe de rechtbank hem had veroordeeld (drie maanden): een maand. In een juridisch pleidooi stelde de raadsman, dat ook als het wer kelijk cocaïne was geweest hetgeen De H. meende zou dit nooit een bestanddeel van zijn vermogen hebben kunnen uitma ken, want op grond der opium wet zou de voorraad dan verval len zijn aan de staat. Als De H. geweten had, dat er laxeermid delen in de zakken hadden geze ten, zou hij zich evenals in het eerste geval aan een misdrijf schuldig hebben gemaakt. Had hij de transactie aan zijn cura tor verteld, dan had deze de justitie moeten inlichten. Primair vroeg hij vrijspraak en subsi diair een voorwaardelijke straf. Op 11 October zal het hof ar rest wijzen gische vakverbond) herinnert er Woensdagmorgen in een com muniqué aan, dat de staking in de stikstofindustrie en in de in dustrie der synthetische produc ten hierbij zijn reeds 7000 ar beiders betrokken slechts een onderdeel vormt .van het actie plan ter verwerving van de werk week van vijf dagen. De arbei ders in genoemde industriëen worden tegelijkertijd in dit com muniqué opgeroepen op 1 No vember het werk volledig stil te leggen. Het Katholieke vakverbond heeft zich solidair verklaard met deze stakingen en heeft besloten de bij dit verbond aangesloten arbeider financieel te steunen. De vakbonden hebben intussen verklaard niet te zullen vasthou den aan hun eis van een werk week van 40 uur op voorwaarde dat de werkweek van vijf dagen van 42 of 44 uur dus onmid dellijk van kracht zal worden in de gehele metaalindustrie en in de mechanische en electrische industrie. In kringen van de Belgische in dustrie verheelt men de ernst van de toestand niet. Alleen reeds het stopzetten van de stikstofproduc- tie (20.000 ton per maand) en de cokesproductie, zo wordt ver klaard, zal een grote Schade be rokkenen in industrieën, die juist thans een zeer gunstige ontwikkeling doormaken. Van de zijde der werkgevers is bekend gemaakt, dat men niet voornemens is op „de onwaar schijnlijke eisen" der vakbonden in te gaan. Het verbond van Bel gische industriëlen ziet de enige oplossing van het conflict in een duidelijke positie kiezen der li beraal-socialistische regering Van Acker of wel in een gezamenlijke actie van alle werkgevers. Het verbond stelt in het licht, dat het algemeen invoeren van een werkweek van vijf dagen de Bel gische industrie, die 40 tot 60 procent van haar productie moet uitvoeren, in een zeer nadelige situatie zou brengen ten aanzien van de buitenlandse concurrentie. Overigens acht men het van deze kant ergelijk dat de vakbonden zich niet hebben gestoord aan de accoorden, die deze zomer tot stand kwamen tussen werkge versorganisatie en vakbonden en dat laatstgenoemden de Bel gische industrie thans willen dwingen een weg in te slaan waarop de meest gevreesde buur landen zich voorlopig nog niet wensen te wagen. Op elke 2 mensen in de B.B. is er nog één nodig. Meer dan 160.000 nood wachters willen in een stukje van hun vrije tijd oefenen met het moderne hulpverleningsmateriaal dat thans aanwezig is. Goede oefening vraagt echter voltallige bezetting. Een derde der functies is nog on bezet, waardoor veel materiaal staat te wachten op de willige handen van hen, die in tijd van nood practische hulp kunnen en willen verlenen aan hun gezin, hun straat, hun stad of dorpsgenoten. Wilt U die derde man of vrouw zijn Vraagt U eens aan het Hoofd Bescherming Bevolking in Uw woonplaats, aan Uw wijk- of blokhoofd wat de B.B. voor U zal doen en wat U in de B.B. kunt doen. J. H. J. MAENEN LID DER EERSTE KAMER. De voorzitter van het Centraal Stembureau heeft de heer J. H. J. Maenen (KVP) te Heerlen be noemd verklaard tot lid van de Eerste Kamer in de vacature ont staan door het ontslag nemen van de heer jhr mr G. A. M. J. Rjuijs de Beerenbrouck, die thans zitting heeft in de Tweede Kamer. VRIJDAG 30 SEPT. HILVERSUM I: 7.00 Nieuws; 7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.30 Gr.; 8.00 Nws; 8.18 Gram.; 8.45 Voor de huisvrouw; 9.00 Gym. voor de vrouw; 9.10 Gram.; 9.35 Water standen; 9.40 Schoolradio; 10.00 Caus.; 10.05 Morgenwijding; 10.20 Voor de kleuters; 10.40 Orgel en zang; 11.15 Voordr.; 11.35 Viool en piano; 12.00 Lichte muz.; 12.30 Land- en tuinbouwmeded.; 12.35 Sport en prognose; 12.50 Gram.; 13.00 Nws; 13.15 Meded. of gram.; 13.20 Metropole ork.; 13.55 Koer sen; 14.00 Kamermuziek; 14.35 Voordracht; 14.55 Viool en plano; 15.15 Gram.; 16.00 Instr. trio; 16.30 Voor de jeugd; 17.00 Muzi kale caus.; 17.45 Instr. kwint.; 18.00 Nws; 18.15 Act.; 18.20 Orgel en zang; 18.45 Caus.; 19.00 Gr.; 19.10 Dameskoor; 19.30 Causerie; 19.45 Idem; 20.00 Nieuws; 20.05 Streekuitz.; 20.10 Pianoduo; 20.30 Caus.; 20.40 Idem; 21.00 Dansmu ziek; 21.35 Buitenl. weekoverz.; 21.50 Gram.; 22.40 Caus.; 22.45 Avondwijding; 23.00 Nws; 23.15 Gram. HILVERSUM II: 7.00 Nieuws; 7.10 Gewijde muz.; 7.30 Gram.; 7.45 Een woord voor de dag; 8.00 Nws; 8.15 Gram.; 9.00 Voor de zieken; 9.30 Voor de vrouw; 9.35 Amus. muz.; 10.10 Gram.; 10.30 Morgendienst; 11.00 Zang en pia no; 11.30 Gram.; 12.00 Amus. mu ziek; 12.30 Land- en tuinbouw meded.; 12.33 Gram.; 12.53 Gram. en act.; 13.00 Nws; 13.15 Prot. Interkerkelijk Thuisfront; 13.20 Promenade orkest; 14.05 Caus.; 14.25 Kamerork.; 15.15 Voordr.; 15.35 Instr. trio; 16.00 Tuinbouw- De Egyptische premier, Gamel Abdel Nasser, heeft Dinsdag avond meegedeeld, dat Egypte de vorige week een overeenkomst met Tsjecho-Slowakije heeft ge tekend voor de levering van wa pens aan Egypte. Egypte had deze stap gedaan na herhaalde mislukte pogingen om wapens van het Westen te verkrijgen, „niet voor oorlog, maar voor vrede." De overeenkomst bevat geen andere voorwaarden dan zuiver commerciële, zo zeide de premier op een militaire tentoonstelling in Cairo, die hij had geopend. Zijn rede werd door radio-Caïro uitgezonden. Nasser zei, dat hij geweigerd had van het Westen wapens te aanvaarden op voorwaarden, die hij niet in overeenstemming kon brengen met dé doelstellingen van de revolutie. De overeenkomst met Tsjecho- Slowakije Is een voor Egypte gunstige overeenkomst, daar de wapens zullen worden betaald met Egyptische producten, zoals katoen en rijst, aldus Nasser. praatje; 16.15 Vocaal kwart.; 16.50 Voordr.; 17.10 Surinaamse volks- muz.; 17.40 Koersen; 17.45 Stem men van overzee; 18.00 Gram.; 18.45 Caus.; 19.00 Nws; 19.10 Re geringsuitzending; 19.30 Gram.; 20.00 Radiokrant; 20.20 Vocaal ens.; 21.20 Klankbeeld; 22.00 Gr.; 22.15 Clavecimbel en viool; 22.45 Avondoverdenking; 23.00 Nws; 23.15 Gram. BRUSSEL: 11.45 Gram.; 12.30 Weerbericht; 12.34 Gram.; 13.00 Nws; 13.15 Gram.; 15.45 Klass. muz.; 16.30 Omroeporkest; 17.00 Nws; 17.10 Lichte muziek; 18.00 Gram.; 18.10 Voordr.; 18.20 Pia norecital; 18.30 Voor de soldaten; 19.00 Nws; 19.40 Filmmuz.; 20.00 Gram.; 20.15 Symph. ork.; 22.00 Nieuws; 22.15 Pianorecital; 22.55 Nieuws. Aartsbisschop Makarios, de lei der van de Enosis-beweging voor de aansluiting van Cyprus bij Griekenland, heeft Dinsdag een oproep gericht tot alle Griekse Cyprioten om af te treden als lid van gemeenteraden en andere openbare lichamen. De aartsbisschop deed deze op roep in een redevoering tot de 28 leden van de opperste raad van de Griekse orthodoxe kerk op Cyprus. Hij drong aan op een „systema tische campagne van passief ver zet gericht op het verkrijgen van nationale vrijheid". De aartsbis schop zeide dat geen andere op lossing dan zelfbeschikking mo gelijk is. Intussen hebben Britse com mandotroepen een avondklok ingesteld in het vermaakscen trum van Limassol. Het gehele gebied is met prikkeldraadver sperringen afgezet. Vier biosco pen, vier cabarets en zeven café's in het gebied zijn gesloten. In het gehele gebied patrouilleren eenheden van de commando's. Fa P, J. VAN DE SANDE Minister Suurhoff heeft geant woord op schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid de heer Hazenbosch over de loonpo litiek. De vragen hadden betrek king op het besluit van het kabi net, het college van rijksbemid delaars te machtigen om onder bepaalde voorwaarden zijn goed keuring te geven aan collectieve arbeidsovereenkomsten, respec tievelijk bindende loonregelingen vast te stellen, waarin ten aan zien van de z.g. secundaire ar beidsvoorwaarden gunstiger re gelingen worden getroffen dan onder vigueur van de tot nog toe geldende richtlijnen mogelijk was. Naar aanleiding hiervan vroeg de heer Hazenbosch of de minis ter bereid is spoedig aan de Ka mer uiteen te zetten welke rechts gronden er naar het oordeel van het kabinet bestaan voor deze beperking tot de secundaire ar beidsvoorwaarden, waardoor aan organisaties van werkgevers en werknemers in een bedrijfstak, die met inachtneming van de ge stelde voorwaarden mogelijk voorkeur zouden geven aan een overeenkomstige verhoging van de lonen, de mogelijkheid daar toe wordt onthouden. In zijn antwoord zegt minister Suurhoff: Aan de beslissing van het ka binet het college van rijksbemid delaars te machtigen om, onder bepaalde voorwaarden, gunstiger regelingen uitsluitend wat be treft sommige met name genoem de secundaire arbeidsvoorwaar den toe te staan dan volgens de tot nu toe geldende richtlijnen mogelijk was, liggen de volgende beleidsoverwegingen ten grond slag. Ten aanzien van de secundaire arbeidsvoorwaarden heeft nooit dezelfde mate van coördinatie en uniformiteit bestaan als ten aan zien van de regelingslonen. Daar om zal, wanneer thans nog wat meer differentiatie in die ar beidsvoorwaarden wordt toege staan, de psychologische reactie daarop in die bedrijfstakken, waar voorlopig geen verbeterin gen mogelijk zullen blijken, een geheel andere zijn dan wanneer in sommige bedrijfstakken de re gelingslonen zouden worden ver hoogd en in andere niet. Een der voorwaarden, waar aan het toestaan van verruiming van de bedoelde secundaire ar beidsvoorwaarden is gebonden, is, dat voorstellen daartoe slechts bij afloop van de desbetreffende C.A.O. kunnen worden gedaan (voor bindende -regelingen zal een analoge gedragslijn worden gevolgd). Het scheppen van een in procenten uitgedrukte diffe rentiatiemogelijkheid in de rege lingslonen onder deze voor waarde zou in tweeërlei opzicht een afwijking betekenen van de tot nu toe gevolgde loonpolitiek. In de eerste plaats zou de in vrij wel alle C.A.O.'s een voorkomen de bepaling, welke tussentijdse wijziging van de regelingslonen mogelijk maakt, krachteloos wor den gemaakt. In de tweede plaats kent de praktijk tot dusverre wel enige soepelheid in de toepas sing van de richtlijnen voor de regelingslonen, maar een be paalde richtlijn of aanwijzing omtrent een toelaatbaar afwij kingspercentage naar boven zou een geheel nieuwe figuur bete kenen. De regering acht het niet juist in zo belangrijke mate af te wij ken van de tot nu toe gevolgde gedragslijn in de loonpolitiek, omdat aldus vooruitgelopen zou worden op het advies van de sociaal economische raad inzake de toekomstige loonpolitiek, dat de regering dezer dagen hoopt te ontvangen. Zij acht het nodig dit advies eerst te bestuderen, alvo rens zij aan een wijziging in de huidige procedure van loonvor ming medewerkt. Er gaat 13% liter water verlo ren wanneer men door onacht zaamheid gedurende vijf minu ten een emmer laat overlopen. Dit was de oplossing van een prijsvraag, die de gemeentelijke drinkwaterleiding te Rotterdam op de E 55 had uitgeschreven. De bedoeling was de aandacht te vestigen op het vaak zo nodeloos verloren gaan van water. Met het aanschouwelijk voorstellen op de stand van de E 55 werd echter 1400 kubieke meter water verspild. Maar, de kosten gaan voor de baat, zo meende de di rectie van het drinkwaterleiding- bedrijf, waar Dinsdagmiddag de oplossing van de prijsvraag werd bekend gemaakt. De organisator van de E 55, Jac. Kleiboer, trok uit de bak met 819 goede oplossingen er waren 250.000 inzendingen in to taal binnengekomen de kaart, die de winnaar van de eerste prijs, 500,moest vermelden. Het bleek mrs. M. F. Turner, 18 Dogsthorpe, Petersborough in Engeland te zijn. Op de tweede kaart, die de heer Kleiboer trok, bleek de naam te staan van de heer G. van der Werff, Petrus Camperssingel 173 in Groningen. Hij krijgt de tweede prijs. 75) aoor PERCY KING. (Nadruk verboden). Fenture stootte Gerard Hey- wood met de elleboog aan en gichelde. „Nu is het geen brave jongen om op een boodschap uit te sturen?" Symes bekeek de inhoud en klakte met de tong. Toen bestu deerde hij het adres opnieuw. Wantrouwend zei hij„Het is aan Algernon Fenture gericht, niet aan miss Bannerman." „Nogal wiedes, brigadier. Het is geen miss Bannerman meer, het is nu mrs. Fenture. Man en vrouw zijn één of bij jullie in Mountbrook soms niet?" „Hm." Symes wendde zich tot Vera. „Is dat zo?" „Zo is het," glimlachte zij. „Toevallig heeft Chicago een paar dagen geleden aan de En gelse politie het verzoek tot op sporing en aanhouding van zeke re Edgar Wisburn gedaan, maar het zal in niemand zijn opgeko men te veronderstellen dat hij naar een afgelegen oord als Mountbrook de wijk zou nemen. Het heerschap wordt van méér fraaiigheden verdacht en schijnt er van te houden, nogal eens van naam te veranderen. Waar het op aan komt hebben we wer kelijk met Edgar Wisburn te doen?" „Zo vast als een huis, briga dier. Mijn vrouw kan het beves tigen. Ten overvloede hebben we iemand uit Chicago in ons mid den, bankier Gerard Heywood. Hij kent Wisburn." „Kennen!" Gerard schokschou derde. „Nu ik er attent op ben gemaakt deze heer lijkt wel iets op een Edgar Wisburn, die ik in dienst heb gehad, maar moest ontslaan. Doch, ik zou niet graag onder ede verklaren, dat uw arrestant de bewuste is." „We verlenen hem voorlopig onderdak en zullen Scotland Yard telefoneren. Die moeten 't zaakje dan maar verder uitpuzzelen. Ook, hoe hij hier kwam juist in dit gezelschap." Symes pau zeerde. Hij zag de kring rond; zijn ogen bleven op Grace rusten. „Ja, om daar nog eens op terug te komen hoe zit het nu eigen lijk met het bloederig verhaal In Zuid-Vietnam duurt de ope ratie van regeringsstrijdkrachten tegen eenheden van de opstandi ge Binh Xuyen-secte voort. Er wordt thans ook aan deelgeno men door de Zuidvietnamese marine, die landingen heeft ver richt op eilanden in het mondings- gebied van de rivier, waaraan Saigon ligt. Twee eilanden wer den bezet, waarbij hardnekkige tegenstand van de Binh Xuyen- verdedigers werd ondervonden. Het doel van deze operatie is te beletten, dat de Binh Xuyen over zee wordt bevoorraad en ook om ontvluchting over het water on mogelijk te maken. van deze jonge dame?" Mrs. Heywood stond op. „Ga mee, brigadier. U kunt zich over tuigen, dat mijn dochter van een mug een olifant heeft gemaakt." Symes' rechterhand maaide in de ruimte. „Onnodig. Waarom zou ik uw woord in twijfel trek ken? Als u me verzekert, dat hier geen stukken zijn gemaakt, is het mij allang goed. In elk ge val werden we niet voor niemen dal uit ons bed getrommeld." Het ontging Algernon niet, dat door de houding van de brigadier mrs. Heywood een pak van het hart genomen werd. Het was bravoure van haar geweest. Doch zij had er haar doel mee bereikt. De Mop bleef staan en zag Ge- rad Heywood recht in de ogen. „Denk er om: één woord vari jou en ze laten me lopen. Anders.." Één van de agenten pitte de Mop in de rug. „Vooruit nou maar! Opgeschoten!" „Een brave jongen zoals jij la ten ze in Chicago niet lopen, Wis burn!"- riep Fenture hem na. „Die presenteren ze een stoel. Jammer, dat je het vanwege de warmte er maar zo kort op uit houden kunt!" HOOFDSTUK XX. „Dat hebben we gehad," zei Vera in een zucht. Ze reden naar het dorp Mount brook met Grace aan het stuur. Het was een verrukkelijke nacht. Zó helder flonkerden de sterren De Nederlandse delegatie, die te Brussel heeft deelgenomen aan de internationale conferentie voor de organisatie van het geophy sisch jaar 1957/58, is in ons land teruggekeerd. De Nederlandse delegatie be stond uit prof. W. Bleeker en dr J. Veldkamp, beide directeur van het K.N.M.I. te De Bilt en ir A. H. de Voogt, directeur van de afdeling I.R.A. (ionosfeer en radio-astronomie) van de P.T.T. In een onderhoud dat een A. N. P.-correspondent met pro fessor Bleeker en dr Veldkamp had, vertelden zij, dat door het nationaal comité voor het geophysisch jaar in Nederland, op deze conferentie een voorstel is gedaan, om tijdens het geo physisch jaar de radio-activiteit in de atmosfeer te meten. Op die manier, wil men gege vens verzamelen om een indruk te verkrijgen in hoeverre er raidio-activiteit in de atmosfeer is en of deze ook toeneemt ten gevolge van detonaties die in verscheidene landen de laatste jaren worden verricht. Deze ge gevens zijn ook bruikbaar, aldus prof. Bleeker, om na te gaan hoe bepaalde luchthoeveelheden zich bewegen. Het voorstel van het Neder landse nationaal comité is mede gebaseerd op een studie die des tijds door Duitse wetenschap beoefenaars is verricht en die toen tot de conclusie zijn geko men, dat een bepaalde lucht stroom die in Amerika meetbare radio-activiteit van de regen ver oorzaakte, na enige tijd in Euro pa was aangekomen Men zou nu de lucht van „tra cers" kunnen voorzien en op die wijze de baan van de lucht vast stellen. He» Nederlands voorstel zal thans in studie komen bij twee internationale associaties n.l. de associatie voor meteoro logie en die voor de oceanogra fie. Het merken van de lucht met een onschadelijke „tracer" is een Amerikaans idee, dat toegevoegd werd aan het Nederlands voor stel. Op het internationale congres te Brussel is thans vastgesteld, aan een strakke hemel, dat de maan niet werd gemist. Op Ve ra's wens zouden ze hun intrek nemen in „Het wapen van Cum berland," het enige behoorlijke logement, dat het dorp bezat, tot de zaken met Philip Heywood waren afgehandeld. Het kwam haar de veiligste methode voor en Algernon kon het meisje geen ongelijk geven. „Elk einde brengt een nieuw begin," filosofeerde hij op haar verzuchting. „Het leven is een film in een onnoemelijk aantal bedrijven. Alleen moet nu en dan één van de acteurs of actrices sneuvelen, anders wordt het te eentonig. Zoals daarnet Wisburn, de Mop, bijvoorbeeld." „De vraag, of ze het hem be wijzen." „Dat van mrs. Eastman zeker." „Je hebt eerst mij er op aan gezien." „Haar schuld. Vóór ze in een flauwte zeilde, prevelde zij iets, dat ik als missmissver stond, maar Wis.... Wis moest voorstellen. Wisburn na tuurlijk. We hebben trouwens allebei onze uiterste best gedaan, om elkaar stevig in de haren te zitten. Maar dat is nu historie, evenals de naam John Hunter. Ik vaar weer onder eigen vlag. Je geeft toe, dat mrs. Fenture Bannerman véél muzikaler in de oren kli*kt. Hunter net of je snauwt." (Slot volgt). dat veertien landen zullen deel nemen aan de waarnemingen in het Zuidpoolgebied. Op de eiland jes zullen 30 en op het continent 21 meteorologische waarne mingsstations worden gevestigd. Daarnaast zullen er nog tal van expedities werken. Amerika heeft op zich genomen een grote /weercentrale te openen op het vasteland van het Zuidpoolge bied om aan alle expedities weersverwachtingen te geven. In Brussel zijn voorts tal van afspraken gemaakt voor weder zijdse hulpverlening. Zo is er een programma voor noodseinen vastgesteld en is ook een golf lengteplan opgezet. Ook vliegtui gen zullen bij de waarnemingen tijdens het geophysisch jaar, worden ingeschakeld. Nederland zal zich beperken tot waarnemingen in Paramari bo en in Hollandia. Studie zal worden gemaakt op het terrein van de ionosfeer, van het aard magnetisme, terwijl ook metin gen van de radiostraling der zon zullen worden verricht. De resultaten van al de waar nemingen over de wereld wor den in verscheidene centra opge vangen. Er zullen microfilms worden gemaakt, die ter beschik king komen voor studiedoelein den. Zo zullen in Melbourne, Washington, Kopenhagen en Moskou centra komen, Waar ge gevens beschikbaar worden ge steld over de aardmagnetische waarnemingen. Centra voor I meteorologische gegevens ko men in Washington, Genève en Moskou. Op de internationale conferentie te Brussel zijn voorts gegevens verstrekt over de kunstmanen die zullen worden opgelaten. Voor het onderzoek van de dampkring, kosmische stralin gen etc. zullen kunstmatige satel lieten en vuurpijlen langs een lange lijn in Amerika van het hoge noorden tot het Zuidpoolge bied worden afgeschoten, verder in Noord-Japan, waarschijnlijk in de Sahara, terwijl de moge lijkheid ook bestaat, dat in Aber- porth (Engeland) vuurpijlen worden afgeschoten. Het departement van defensie in de Verenigde Staten is met de oplating van de zes tot tien satel lieten belast. Het gewicht van deze satellieten zal liggen tussen 10 en 100 pond. Getracht zal worden de satellieten over de polen of de equator te laten cir kelen. Wanneer de satellieten zich op 200 mijlen hoogte bevin den, zullen zij in 90 minuten rond de aarde zijn gekomen. Bij deze hoogte blijft de satelliet ver moedelijk gedurende vijftien da gen zichtbaar. Neemt men een hoogte van 300 mijlen, dan zal die zichtbaarheid misschien een jaar duren, bij een hoogte van 100 mijl valt de satelliet slechts gedurende een uur te constate ren. Prof. Bleeker deelde mede, dat het niet mogelijk zal zijn de satelliet met radar te localiseren en men zal dan ook gebruik ma ken van kijkers. De satellieten zullen om te be ginnen leeg worden opgelaten, maar de mogelijkheid bestaat, dat ook instrumenten kunnen worden meegegeven. Wellicht zal men dan kunnen werken met een telemeter-systeem, waarmee radio-signalen naar de aarde worden geseind. Bestudering van de kosmische straling en de zonnestraling is dan beter mogelijk dan op de aardoppervlakte. omdat men geen hinder van de atmosfeer heeft. Ook, zo zei prof. Bleeker, be staat de mogelijkheid de micro meteorieten (stofdeeltjes buiten de dampkring) te tellen hetgeen voor de toekomstige ruimtevaart \*an betekenis is.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1955 | | pagina 5