REUZE-OPRUMING Het jaar der grote conferenties Aziatische premiers en Soekarno spreken op massavergadering 1955 VANDENBRUELE Franse assem biée keurt bewapening van Duitsland goed HEEFT TOCH OOK GEWACHT Luxe Schrijfmappen Hammerskjoeld vertrokken WEERSVERWACHTING HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN VRIJDAG 31 DECEMBER 1954. 10e Jaargang No. 3343. Voor het eerst sinds 19j1 werd nergens oorlog gevoerd! Op zoek naar een BEVREDIGENDE „status quo' Moh. Ali over Nieuw-Guinea VAN HARTE HOPEN WIJ, DAT 1954 AAN AL UW VERWACHTINGEN HEEFT BEANTWOORD. OOK VOOR ALLERBESTE TOE. WENSEN WIJ U HET Onderzoek naar radio activiteit boven België OP DE VAN Uw beste kans in het Nieuwe jaar begint Maandag 3 Januari Aartshertog Eugen van Habsburg overleden r -*uKertny DU Anonnement: Terneuzen DireeteurHootdredarteur I. van de S&nde Noordstraat 55-57 Terneuzen Redactie-adres: Telefoon 2073 en 2510 Nè 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 5,35 per kwartaal: per maand f 1,80; per week 43 cent. Losse nrs 8 ct. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs: per mm 15 ct.; minimum pes advertentie f 2,25. Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels f t iedere regel meer 20 cent Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adwaï Bureau van dit Blad 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 u\®r. Voor het Maandagnummer: Zaterdags 10 uur. Het jaar 1854 zal in de historie bekend staan als het jaar der grote conferenties. En dat niet alleen: voor het eerst sinds de Japanners in 1931 Mantsjoerije binnenvielen, werd er nergens ter wereld oorlog gevoerd- Dat betekende niet, dat nu een werkelijke vrede was verzekerd. De „koude oorlog" duurde voort. Etoch wel was de hevigste span ning verminderd en andere pro blemen dan alleen die der defen sie traden naar vorenvooral het vraagstuk van de ontwikkeling der minder ontwikkelde gebieden, die wellicht later een grote rol zullen spelen. In beginsel waren de defensie systemen opgebouwd. En toch meende niemand, dat daarmee het oorlogsgevaar was toegeno men. Eerder het tegendeel: men scheen op weg naar een na-oor- logse consolidatie. En daarbij bleek, hoe beslissend de militaire demarcatie-lijnen waren, die in 1945 waren vastgesteld. In Ko rea bleven zij vrijwel ongewij zigd. In Duitsland en 'Oostenrijk Wonden zij niet worden veran derd. In Triest waren zij beslis send. In Indo-China kon men weinig meer doen, dan een feite- ijke toestand bestendigen. Doch dat men daartoe bereid was, bewees niet alleen, dat de twee grote partijen in de „koude oorlog" en nieuwe botsing uit de weg gingen, omdat zij geleidelijk tegen elkaar waren opgewassen. Ook deden zij dat, omdat zij het modernste geweld dat van ato- mische en waterstofbommen gelijkelijk vrezen. In de beraad slagingen over beperking der be wapening kwam aldus weer enig schot. Conferenties in Europa. In Januari begon het met de viermogendheden-besprekingen over Duitsland. Van den beginne af was het duidelijk, dat de ver deling van het oude rijk .'an Hit- Ier niet was ongedaan te maken. Door het oude Groot-Duitsland liep de demarcatielijn, die de re giems van Bonn en Pankow scheidde, maar die ook dwars door Oostenrijk bleef gaan. Het Westen wilde niet 't risico lopen, dat een hereend Duits rijk „op de wip" zou gaan zitten, naar eigen goeddunken naar Oost of West zou kunnen zwenken. Het Westen wilde eenheid, mits zon der neutralisering. En met de ze kerheid, dat het nieuwe rijk de verdragen, door Bonn met het Westen gesloten, kon handhaven. De Amerikanen hadden droeve ervaringen met het terugtrekken van troepen: zij deden het in Z. Korea en dat bleek later een uit nodiging voor N.-Korea, om over te gaan tot de aanval. Van hun kant dachten de Russen er niet aan, hun legers weg te trekken van de Elbe en alle controle over Midden-Europa te verliezen. En dus maakten beide partijen zich wel tot tolk van het Duitse ver langen naar eenheid, doch met de zekerheid, dat Duitsland ver deeld zou blijven. Achter de cou lissen echter werd iets anders be reikt: een afspraak om te Genè- ve bijeen te komen en daar te spreken over Korea en over Indo- China. De Londense overeenkomsten. De mislukking van het overleg te Berlijn, wat Duitsland aan gaat, maakte de weg vrij voor de in het voorjaar gehouden bespre kingen te Londen. Daaraan was voorafgegaan, dat Frankrijk een nieuwe regering had gekregen. Die van Laniel stond voortdurend zwak. Tijdens de conferentie van Genève viel Laniel. Mendès-France volgde hem op. En nadat deze het bestand in In do-China had verkregen op voor waarden, die voor zijn land niet ongunstig waren (gezien de wan hopige militaire situatie na de val van Dien Bien Phoe) wijdde hij zich aan de herbewapening van West-Duitsland. De dood ge boren Europese Defensie-Ge meenschap, die nooit een kans had gemaakt in het Franse par lement, werd door hem aan de orde gesteld. Vergeefs poogde hij nog, haar gewijzigd te krijgen. Zijn partners achtten dat (te Brussel) niet mogelijk. Met de Franse amendementen zou de EjD.G.-wet immers een geheel nieuw pact worden. De Franse Kamer voerde daarop de E.D.G. van de agenda af. De toestand was nu gevaarlijk: de V. S. en West-Duitsland, wa ren dodelijk teleurgesteld en wan hoopten aan de bereidheid van Frankrijk, om WestDuitsIand op te nemen in de Atlantische we reld. Toen redde de Britse minis ter Eden natuurlijk gesteund door Churchill de situatie. Hij kwam naar Brussel, Bonn, Rome en Parijs. En hij wist te verkrij gen, dat West-Duitsland lid zou worden van de Unie van Brussel, in 1948 gevormd door Engeland, Frankrijk en Benelux. Ook Italië zou daartoe toetreden. De Unie brengt de automati sche verplichting mee van mili- ren. Het Amerikaans-Spaanse accoord over militaire bases der V. S. in Spanje werd uitgevoerd. De economische toestand bleef stabiel en verbeterde zelfs in een aantal West-Europese gebieden. In Noord-Afrika strategisch zo belangrijk trad ontspanning in door hervormingen in Tunesië en door besprekingen van de na tionalisten van Marokko met de Fransen. Britten en Egyptenaren troffen een overeenkomst over het terugtrekken der Engelse troepen uit de zóne van het Suez- kanaal. Na 1956 (als het verdrag van 1936 is afgelopen) zullen En gelse troepen alleen ais bondge noten mogen terugkeren in tij den van gevaar, en gedurende 7 jaar. Nadien hoopt men, dat de Arabische wereld de bondgenote zal zijn geworden van het Wes ten. wint. Maar het gebied is een „pobleem-gebied". Vooral ook door de vijandschap tussen de V. S. en Peking, dat er op aan dringt, dat het erkend wordt, dat het tot de Verenigde Naties wordt toegelaten en Formosa krijgt. Economische en sociale ontwikkeling der niet-communis- tische naties is daarom urgent. Latijns-Amerika. In Latijns-Amerika werd in Maart de conferentie gehouden van Caracas, waar de inter-Ame rikaanse solidariteit werd beves tigd, ook tegenover wroeten van het „internationale communis me". Opvallende feiten waren: het verjagen door rebellen van het regiem van Arbenz in Guatema la waar de pro-Russische bolsje- wiki infiltreerden, doch waar he laas de tevredenheid over het af zetten van Arbenz werd getem perd door het feit, dat zijn opvol ger Castillo Armas een nu weer rechtse) dictatuur instelde. En ten tweede de dood van de Bra Aan een regeling van de Pale- ziUaanse president Vargas, die stijnse kwestie wordt druk ge-, -oor f=ei werkt. Acht oliemaatschappijen 'zelfmoord p U*gde nadat.hijzijn (vijf Amerikaanse, twee Engelse vUar^en fT van beschuldigd, en één Franse, terwijl, Nederland f genten te zijn van Noordamen- erbij is betrokken door de Kon. kaanse belangen. Ook in Latijns- Shell) zullen in Perzië de olie- Amerika is economische ontwik- winning hervatten. Men kan hetke'mÊ "«dig jaar 1954 zeker succesrijk noe-En terecht heeft de Nederland taire bijstand. Engeland bleek, men, wat doze problemen betreft. regering er^de^Verenigde bereid, vier divisies te houden op het vasteland en ook de V. S. zegde toe, in West-Duitsland (en natuurlijk in West-Berlijn) steeds militair aanwezig te zullen zijn. Het pact geldt tot 1998. En even als de andere leden zou ook West- Duitsland toetreden tot de At lantische organisatie. Plannen voor 1955. Nadat de conferentie te Londen deze beginselen had aanvaard, kon men verwachten, dat zij in het voorjaar van 1955 waren uit gewerkt. De drie Westelijke be zetters moeten dan aan Bonn souvereiniteit hebben verleend, met de beperking, dat de vroege re bezetters zijn gerechtigd met de Russen over algemene Duitse zaken en over Berlijn te spreken. De N.A.T.O. zal de minima vast stellen der strijdkrachten op het vasteland. De Europese Unie van Brussel, uitgebreid en gewij zigd, moet dan de maxima der troepensterkten hebben bepaald en een controlesysteem hebben ontworpen voor toezicht op de be wapeningsindustrie en de troe pen Aziatische conferenties. Naties op aangedrongen, de si tuatie in zulke gebieden te stabi liseren door hulp bij: de techni- De in April te Genève begon- j sche modernisering, de bestrij nen conferentie over Korea en ding van ziekten, de hervorming IndoChina had geen resultaat, j van de landbouw, het onderwijs voorzover het Korea betreft. Maar ongelukken gebeurden daar ook niet: het bestand in Korea blijft, evenals de verdeling. Ten aanzien van IndoChina werd een bestand gesloten, waardoor Laos, Cambodja en Zuid-Vietnam zelf- standig en buiten de communis- tische sfeer blijven. In Noord-Vietnam is het re giem van de Vietminh bevestigd. Doch op de conferentie te Manil la in September beloofden de V. S., Engeland, Frankrijk, Australië, Nieuw-Zeeland, de Philippjjnen, Thailand (Siam) en Pakistan, elkaar bij te staan in geval of een binnenlandse com munistische revolutie. En tevens namen zij zonder die namen te noemen ook Laos, Cambodja en Zuid-Vietnam onder hun ge meenschappelijke bescherming. Het economische opbouw-plan van het gemenebest, het zoge naamde Colombo-plan, werd uit gebreid met Japan en de Philip- enz. Dit vraagstuk zal in 1955 al ler aandacht opeisen. „Wij hopen van ganser harte, dat de kwestie-West-Irian spoe dig zal worden opgelost", aldus de premier van Pakistan, Mo hammed Ali, Donderdagochtend cp een massabijeenkomst in het Ikadastadion cp het Merkeda- plein, waar de vijf premiers, die deelnamen aan de conferentie te Bogor, en president Soekarno toespraken hielden. „Wij heb ben in ens communique reeds verklaard, dat wij Indonesië in zijn aanspraakeis op West-Irian tenvolle steunen. Wij hopen, dat de kwestie spoedig bevredigend zal worden opgelost, evenals wij hopen, dat Tunesië, Marokko, Noordstraat - Telef. 2546 - Brouwerijstr. - Terneuzen Men sprak veel over een „pool" pijnen, zodat nu alle niet-eom- van bewapeningsind us trieen op munistische landen van Zuid- het vasteland. Zowel te Parijs Oost-Azië (plus Japan) er leden als te Bonn waren daarvan vele yan zjjn voorstanders. Maar de kleinere Benelux-landen vreesden, dat zij enigszins in de knel zouden ko men, als de twee grootste mo gendheden van het continent eco nomisch te zeer één lijn trokken (gevaar voor trustvorming!). Tenslotte moest zo spoedig mo gelijk ook de Saarkwestie worden geregeld. Maar er bestond in het late najaar goede hoop, dat de integratie en nu op militair gebied mét Engeland, wat een grote winst is in beginsel zou slagen. Dan, op basis van een machts-evenwicht, kan men ver der praten met de Russen over wederzijdse erkenning van de bestaande toestand. En misschien kunnen de in de Verenigde Na ties begonnen onderhandelingen over besprekingen der bewape ning enig succes hebben. Kleinere Westelijke kwesties. Consolidatie brachten ook an dere regelingen. Het Balkanpact van Griekenland, Turkije en Joe goslavië werd een hechter mili tair verbond. Het betwiste gebied van Triest werd verdeeld tussen Italië en Joegoslavië, zodat de betrekkingen tussen die tussen die twee landen konden verbete- China en de ..neutralen". Zorgen bleef het rode China baren. Te Genève had het meege werkt aan het bestand in Indo China. Het heeft in October ver kregen, dat de Russen zich terug trekken uit Mantsjoerije, waar zij in 1945 de Japanners hadden ontwapend. Maar tevens is het Chinees-Russische bondgenoot schap bevestigd. Peking heeft van India de er kenning verkregen, dat Tibet ge heel Chinees grondgebied is. Wat zal China nu verder doen? Zeker zal de handel van China met niet- communistische landen toene men. Deze han-del kan geen ge vaar, ais de anderen (vooral Ja pan) politiek en militair nauw aan elkaar gebonden zijn. Doch India, Ceylon, Burma en Indone sië wensten zich niet te binden: zij bleven een „neutraal vredes- blok" nastreven. Cultureel en economisch hebben zij echter nog meer banden met het Westen dan met de Sowjet-landen. Meer Westelijke hulpverlening en investeringen in deze minder - ontwikkelde landen kunnen mis schien tot gevolg hebben, dat hetUC1J L Westen geleidelijk aan invloed1 dering. Van de zijde van het weerkun dig instituut te Ukkel (bij Brus sel) wordt vernomen, dat daar reeds verscheidene keren waar nemingen werden verricht in verband met de aanwezigheid van radio-activiteit. Het instituut meet dagelijks het zgn. elec- risch grondpotentieel op, dat ge woonlijk 100 volt per meter hoog teverschil bedraagt. Iedere keer na de atoomont ploffingen in de Ver. Staten werd een tiental dagen later een scher pe daling tot 10 of 15 volt van dit spanningsverschil geregis treerd. Dit wijst op een plotse linge stijging van de radio-acti viteit, een feit dat tevens wordt bevestigd doordat het filmmate riaal van een fabriek van foto grafische producten ongunstig 'waarin de regering wordt uitge- wordt beïnvloed op dergelijke momenten. Aangenomen wordt dat de luchtlagen, die op de plaats der ontploffingen radio actief worden, door de overheer sende westenwinden naar Europa worden gedreven. Na tien tot vijftien dagen komen deze lucht lagen zeer verzwakt boven Bel gië. De waargenomen radio-acti viteit was tot nu toe niet sterk genoeg om schadelijk te zijn voor de gezondheid, zo wordt op gemerkt. Tevens wordt erop ge wezen dat de atoomontploffingen in Rusland en in Australië te Brussel werden waargenomen. RAMPENFONDS HELPT Het rampenfonds zal op dezelf de basis als in 1953 is gebruikt, de slachtoffers van de jongste stormvloed op 23 December j.l. trachten te helpen. Deze mededeling heeft de bur gemeester van Ridderkerk ge daan tijdens een aldaar gehou den buitengewone raadsverga- Le Franse nationale vergade ring heeft de bewapening van West-Duitsland goedgekeurd. Er zijn 287 stemmen vóór en 260 tegen uitgebracht. Met deze stemming is het laat ste van de Parijse verdragen goedgekeurd, n.l. dat welk de vorming van de Westeuropese Unie en de instelling van een wapenbureau betreft. Het komt er dus op neer, dat de regering gemachtigd is alle accoorden te bekrachtigen onder dit voorbe houd, dat de senaat er zich nog over moet uitspreken, waar schijnlijk begin Februari. Later op de avond kwam de as semblee weer bijeen om zich uit te spreken over twee moties, nodigd al het mogelijke te doen om tot een algemene ontspanning tussen de Europese landen te ko men en tot een „definitieve vre de, gebaseerd op een vreedzame co-existentie en vermindering NEDERLANDER IN GENÈVE DOOR GAS VERSTIKKEN G OMGEKOMEN. In zijn appartement te Genève is de 77-jarige Nederlander Th. Heyting door gasverstikking om hot leven gekomen. Het me disch onderzoek lieeft uitgewe zen, dat dit reeds voor de Kerst dagen is gebeurd. Pas na Kerst mis heeft de dcor buren ge waarschuwde politie het lijk van de heer Heyting, die alleen in zijn appartement woonde, ga vonden. Een defect aanj een gasleiding is de vermoedelijke oorzaak. De heer Heyting' is als indu strieel in het voormalige Neder- lands-Indië werkzaam geweest. u WILKING van en toezicht op de bewape ning". Toen de vergadering werd ge schorst, klonken kreten als „ver raad", „moordenaar", „nazi's" en .socialistische honden" van de banken der communisten. Tot 'n handgemeen kwam het evenwel niet. Zaalwachters vormden snel een cordon tussen communisten en de rest van de afgevaardig den en binnen vijf minuten was de zaal leeg. Een 70-tal afgevaardigden heeft zich van stemming onthou den. Algerië en de landen, waar aog kolonialisme wordt aangetrof fen, spoedig hun vrijheid zullen verwerven, aldus Mohammed Ali. Er werden spandoeken mee gevoerd, waarop -uitbanning van het kolonialisme gevraagd werd en aangespoord werd tot vreed zame samenwerking in de we reld. Er waren geen spandoeken inzake West-Irian, Eerder was bekendgemaakt, dat het mee voeren van lenzen inzake Irian niet was toegestaan. Zijn Indiase collega, Nehroe legde er de nadruk cp, dat slechts „een Azië, dat sterk is, haar taak goed zal kunnen ver richten". Hij zei vervolgens: „De 'kracht, die wij nodig heb ben, schuilt ecihter niet in „schreeuwen", maar in „wer ken". 'Samenwerking1 is nodig om onze onafhankelijkheid in houd te geven en ons ideaal van wereldvrede verwezenlijkt te zien". De minister-president .van Indoi.ïsië, All Sast roamid jojo„ zei het volledig met Nehroe eens te zijn, dat) hard wertken de aangewezen weg is om het gestelde doel te bereiken. „Het feit, dat over enkele maanden m Indonesië dertig Afrikaanse en Aziatische landen besprekin gen zullen voeren over hun ge zamenlijke belangen, bewijst, dat deze landen de wereld willen tonen, dat zij niet langer als speelbal gebruikt wensen te worden. Nadat ook de premiers van Ceylon en Birma, sir John Kote- 1 a wal a en TJ Nu, de menigte hadden toegesproken tawem pre sident Soekarno aan het woord. Deze zei o.a. „Azië is reeds ontwaakt. Laten wij voortgaan met werken en bedenken, dat de grootste moei lijkheden, welke wij onderyin 'den niet worden veroorzaakt door vreemdelingen, of door ko lonialistische gedachten, maar. door eigen kleinzieligheid". De 'massavergadering werd cok Ibij,gewoond door vice pre sident Hatta. N.V. Fa. P. J. VAN DE SANDS De secretaris-generaal van de V.N., Hammarskjoeld, is gisteren uit New York vertrokken naar Peking, waar hij wil trachten de vrijlating te krijgen van de ge vangengenomen Amerikaanse vliegers. Hammarskjoeld wordt op zijn reis vergezeld door de voormalige Pakistaanse afgevaardigde bij de Ver. Naties Bokhari, die op 1 Ja nuari hoofd van de voorlichtings dienst van de volkerenorganisatie wordt, door een Zweeds lid van zijn staf, Per Lind, zijn secreta resse Aase Alm en zijn persoon lijke assistent en chauffeur. In Londen zal zich prof Humphrey Waldock van de universiteit van Oxford als juridisch adviseur bij het gezelschap voegen. Mendès-France nodigt Hammarskjoeld uit. Premier Mendès-France heeft Donderdag bekend gemaakt, dat hij de secretaris-generaal van de Ver. Naties heeft verzocht op zij' reis naar China Parijs aan te doen. Op de vraag van een verslagge ver, of hij Hammarskjoeld voor stellen wil doen. antwoordde de Waarschuwing van Nehroe premier: „U wilt te veel weten". IUij zei nog, dat de secretaris-ge- tegen atoomwapens neraal op 1 Januari in Parijs zal Jawaharlal Nehroe, de minis- z^n- ter-president van India, heeft Donderdag tot de wereld een waarschuwing gericht in verband met de gevaren die haar bedrei gen door proef-ontploffingen medegedeeld door het K.N.M.I. van atoom- en waterstofbom- te De Bilt, geldig van Vrijdagooh men. Op een persconferentie, ge- (end tot Vrijdagavond. houden na het beëindigen van de bijeenkomst der vijf Colombo- landen zeide hij, dat dergelijke ontploffingen de atmosfeer zou den kunnen besmetten en veel leed over de gehele wereld ten gevolge kunnen hebben. „Wij allen aldus Nehroe weten, wat de geleerden over de oorlog zeggen. Een Franse Nobel prijswinnaar, prins Louis de Brogla heeft verklaard en andere geleerden zeiden het even eens dat een explosie van zes of zeven atoombommen de at mosfeer zou bederven". Aartshertog Eugen van Habs burg is Donderdag in een rust huis te Merano in de ouderdom van 91 jaar overleden. Hij was enige dagen geleden naar Mera no gekomen om te herstellen van een longontsteking. De aartshertog is indertijd veldmaarschalk in het Oosten rijks-Hongaarse leger geweest. KOUDER. Overdrijvende wolkenvelden en overwegend droog weer. Zwakke tot matige en langs de Waüdem- kust vrij krachtige wind tussen O. en Z.O. Temperatuur ook in het Z. van het land dalend to* om het vriespunt. ZATERDAG 1 JANUARI v.m. nun. Breskens 6.09 6.40 Terneuzen 6.44 7.15 Hans weert 7.24 7.55 Walsoorden 7.34 8.05 ZON MAAN' op onder op onder Dec. 31 8.49 16.38 11.17 Jan. 1 8.50 16.40 11.36 0.10 2 8.50 16.41 11.56 1 "V> 3 8.50 16.42 12.20 2.53

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1954 | | pagina 1