REUZE-OPRUMING
Het jaar der grote conferenties
Aziatische premiers en Soekarno
spreken op massavergadering
1955
VANDENBRUELE
Franse assem biée keurt bewapening
van Duitsland goed
HEEFT TOCH OOK GEWACHT
Luxe Schrijfmappen
Hammerskjoeld vertrokken
WEERSVERWACHTING
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
VRIJDAG 31 DECEMBER 1954.
10e Jaargang No. 3343.
Voor het eerst sinds 19j1
werd nergens oorlog gevoerd!
Op zoek naar een BEVREDIGENDE „status quo'
Moh. Ali over Nieuw-Guinea
VAN HARTE HOPEN WIJ, DAT 1954
AAN AL UW VERWACHTINGEN HEEFT
BEANTWOORD.
OOK VOOR
ALLERBESTE TOE.
WENSEN WIJ U HET
Onderzoek naar radio
activiteit boven België
OP DE
VAN
Uw beste kans in het Nieuwe jaar begint Maandag 3 Januari
Aartshertog Eugen van
Habsburg overleden
r -*uKertny DU Anonnement: Terneuzen
DireeteurHootdredarteur I. van de S&nde
Noordstraat 55-57 Terneuzen
Redactie-adres:
Telefoon 2073 en 2510
Nè 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 5,35 per kwartaal: per
maand f 1,80; per week 43 cent. Losse nrs 8 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs: per mm 15 ct.; minimum pes
advertentie f 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels f t
iedere regel meer 20 cent
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adwaï
Bureau van dit Blad 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 u\®r.
Voor het Maandagnummer: Zaterdags 10 uur.
Het jaar 1854 zal in de historie
bekend staan als het jaar der
grote conferenties. En dat niet
alleen: voor het eerst sinds de
Japanners in 1931 Mantsjoerije
binnenvielen, werd er nergens
ter wereld oorlog gevoerd-
Dat betekende niet, dat nu een
werkelijke vrede was verzekerd.
De „koude oorlog" duurde voort.
Etoch wel was de hevigste span
ning verminderd en andere pro
blemen dan alleen die der defen
sie traden naar vorenvooral het
vraagstuk van de ontwikkeling
der minder ontwikkelde gebieden,
die wellicht later een grote rol
zullen spelen.
In beginsel waren de defensie
systemen opgebouwd. En toch
meende niemand, dat daarmee
het oorlogsgevaar was toegeno
men. Eerder het tegendeel: men
scheen op weg naar een na-oor-
logse consolidatie. En daarbij
bleek, hoe beslissend de militaire
demarcatie-lijnen waren, die in
1945 waren vastgesteld. In Ko
rea bleven zij vrijwel ongewij
zigd. In Duitsland en 'Oostenrijk
Wonden zij niet worden veran
derd. In Triest waren zij beslis
send. In Indo-China kon men
weinig meer doen, dan een feite-
ijke toestand bestendigen.
Doch dat men daartoe bereid
was, bewees niet alleen, dat de
twee grote partijen in de „koude
oorlog" en nieuwe botsing uit de
weg gingen, omdat zij geleidelijk
tegen elkaar waren opgewassen.
Ook deden zij dat, omdat zij het
modernste geweld dat van ato-
mische en waterstofbommen
gelijkelijk vrezen. In de beraad
slagingen over beperking der be
wapening kwam aldus weer enig
schot.
Conferenties in Europa.
In Januari begon het met de
viermogendheden-besprekingen
over Duitsland. Van den beginne
af was het duidelijk, dat de ver
deling van het oude rijk .'an Hit-
Ier niet was ongedaan te maken.
Door het oude Groot-Duitsland
liep de demarcatielijn, die de re
giems van Bonn en Pankow
scheidde, maar die ook dwars
door Oostenrijk bleef gaan.
Het Westen wilde niet 't risico
lopen, dat een hereend Duits rijk
„op de wip" zou gaan zitten, naar
eigen goeddunken naar Oost of
West zou kunnen zwenken. Het
Westen wilde eenheid, mits zon
der neutralisering. En met de ze
kerheid, dat het nieuwe rijk de
verdragen, door Bonn met het
Westen gesloten, kon handhaven.
De Amerikanen hadden droeve
ervaringen met het terugtrekken
van troepen: zij deden het in Z.
Korea en dat bleek later een uit
nodiging voor N.-Korea, om over
te gaan tot de aanval. Van hun
kant dachten de Russen er niet
aan, hun legers weg te trekken
van de Elbe en alle controle over
Midden-Europa te verliezen. En
dus maakten beide partijen zich
wel tot tolk van het Duitse ver
langen naar eenheid, doch met
de zekerheid, dat Duitsland ver
deeld zou blijven. Achter de cou
lissen echter werd iets anders be
reikt: een afspraak om te Genè-
ve bijeen te komen en daar te
spreken over Korea en over Indo-
China.
De Londense overeenkomsten.
De mislukking van het overleg
te Berlijn, wat Duitsland aan
gaat, maakte de weg vrij voor de
in het voorjaar gehouden bespre
kingen te Londen. Daaraan was
voorafgegaan, dat Frankrijk een
nieuwe regering had gekregen.
Die van Laniel stond voortdurend
zwak. Tijdens de conferentie van
Genève viel Laniel.
Mendès-France volgde hem op.
En nadat deze het bestand in In
do-China had verkregen op voor
waarden, die voor zijn land niet
ongunstig waren (gezien de wan
hopige militaire situatie na de
val van Dien Bien Phoe) wijdde
hij zich aan de herbewapening
van West-Duitsland. De dood ge
boren Europese Defensie-Ge
meenschap, die nooit een kans
had gemaakt in het Franse par
lement, werd door hem aan de
orde gesteld. Vergeefs poogde hij
nog, haar gewijzigd te krijgen.
Zijn partners achtten dat (te
Brussel) niet mogelijk. Met de
Franse amendementen zou de
EjD.G.-wet immers een geheel
nieuw pact worden. De Franse
Kamer voerde daarop de E.D.G.
van de agenda af.
De toestand was nu gevaarlijk:
de V. S. en West-Duitsland, wa
ren dodelijk teleurgesteld en wan
hoopten aan de bereidheid van
Frankrijk, om WestDuitsIand op
te nemen in de Atlantische we
reld. Toen redde de Britse minis
ter Eden natuurlijk gesteund
door Churchill de situatie. Hij
kwam naar Brussel, Bonn, Rome
en Parijs. En hij wist te verkrij
gen, dat West-Duitsland lid zou
worden van de Unie van Brussel,
in 1948 gevormd door Engeland,
Frankrijk en Benelux. Ook Italië
zou daartoe toetreden.
De Unie brengt de automati
sche verplichting mee van mili-
ren. Het Amerikaans-Spaanse
accoord over militaire bases der
V. S. in Spanje werd uitgevoerd.
De economische toestand bleef
stabiel en verbeterde zelfs in een
aantal West-Europese gebieden.
In Noord-Afrika strategisch
zo belangrijk trad ontspanning
in door hervormingen in Tunesië
en door besprekingen van de na
tionalisten van Marokko met de
Fransen. Britten en Egyptenaren
troffen een overeenkomst over
het terugtrekken der Engelse
troepen uit de zóne van het Suez-
kanaal. Na 1956 (als het verdrag
van 1936 is afgelopen) zullen En
gelse troepen alleen ais bondge
noten mogen terugkeren in tij
den van gevaar, en gedurende 7
jaar. Nadien hoopt men, dat de
Arabische wereld de bondgenote
zal zijn geworden van het Wes
ten.
wint. Maar het gebied is een
„pobleem-gebied". Vooral ook
door de vijandschap tussen de
V. S. en Peking, dat er op aan
dringt, dat het erkend wordt, dat
het tot de Verenigde Naties
wordt toegelaten en Formosa
krijgt. Economische en sociale
ontwikkeling der niet-communis-
tische naties is daarom urgent.
Latijns-Amerika.
In Latijns-Amerika werd in
Maart de conferentie gehouden
van Caracas, waar de inter-Ame
rikaanse solidariteit werd beves
tigd, ook tegenover wroeten van
het „internationale communis
me".
Opvallende feiten waren: het
verjagen door rebellen van het
regiem van Arbenz in Guatema
la waar de pro-Russische bolsje-
wiki infiltreerden, doch waar he
laas de tevredenheid over het af
zetten van Arbenz werd getem
perd door het feit, dat zijn opvol
ger Castillo Armas een nu weer
rechtse) dictatuur instelde. En
ten tweede de dood van de Bra
Aan een regeling van de Pale- ziUaanse president Vargas, die
stijnse kwestie wordt druk ge-, -oor f=ei
werkt. Acht oliemaatschappijen 'zelfmoord p U*gde nadat.hijzijn
(vijf Amerikaanse, twee Engelse vUar^en fT van beschuldigd,
en één Franse, terwijl, Nederland f genten te zijn van Noordamen-
erbij is betrokken door de Kon. kaanse belangen. Ook in Latijns-
Shell) zullen in Perzië de olie- Amerika is economische ontwik-
winning hervatten. Men kan hetke'mÊ "«dig
jaar 1954 zeker succesrijk noe-En terecht heeft de Nederland
taire bijstand. Engeland bleek, men, wat doze problemen betreft. regering er^de^Verenigde
bereid, vier divisies te houden op
het vasteland en ook de V. S.
zegde toe, in West-Duitsland (en
natuurlijk in West-Berlijn) steeds
militair aanwezig te zullen zijn.
Het pact geldt tot 1998. En even
als de andere leden zou ook West-
Duitsland toetreden tot de At
lantische organisatie.
Plannen voor 1955.
Nadat de conferentie te Londen
deze beginselen had aanvaard,
kon men verwachten, dat zij in
het voorjaar van 1955 waren uit
gewerkt. De drie Westelijke be
zetters moeten dan aan Bonn
souvereiniteit hebben verleend,
met de beperking, dat de vroege
re bezetters zijn gerechtigd met
de Russen over algemene Duitse
zaken en over Berlijn te spreken.
De N.A.T.O. zal de minima
vast stellen der strijdkrachten op
het vasteland. De Europese Unie
van Brussel, uitgebreid en gewij
zigd, moet dan de maxima der
troepensterkten hebben bepaald
en een controlesysteem hebben
ontworpen voor toezicht op de be
wapeningsindustrie en de troe
pen
Aziatische conferenties.
Naties op aangedrongen, de si
tuatie in zulke gebieden te stabi
liseren door hulp bij: de techni-
De in April te Genève begon- j sche modernisering, de bestrij
nen conferentie over Korea en ding van ziekten, de hervorming
IndoChina had geen resultaat, j van de landbouw, het onderwijs
voorzover het Korea betreft.
Maar ongelukken gebeurden daar
ook niet: het bestand in Korea
blijft, evenals de verdeling. Ten
aanzien van IndoChina werd een
bestand gesloten, waardoor Laos,
Cambodja en Zuid-Vietnam zelf-
standig en buiten de communis-
tische sfeer blijven.
In Noord-Vietnam is het re
giem van de Vietminh bevestigd.
Doch op de conferentie te Manil
la in September beloofden de
V. S., Engeland, Frankrijk,
Australië, Nieuw-Zeeland, de
Philippjjnen, Thailand (Siam) en
Pakistan, elkaar bij te staan in
geval of een binnenlandse com
munistische revolutie. En tevens
namen zij zonder die namen te
noemen ook Laos, Cambodja
en Zuid-Vietnam onder hun ge
meenschappelijke bescherming.
Het economische opbouw-plan
van het gemenebest, het zoge
naamde Colombo-plan, werd uit
gebreid met Japan en de Philip-
enz. Dit vraagstuk zal in 1955 al
ler aandacht opeisen.
„Wij hopen van ganser harte,
dat de kwestie-West-Irian spoe
dig zal worden opgelost", aldus
de premier van Pakistan, Mo
hammed Ali, Donderdagochtend
cp een massabijeenkomst in het
Ikadastadion cp het Merkeda-
plein, waar de vijf premiers, die
deelnamen aan de conferentie
te Bogor, en president Soekarno
toespraken hielden. „Wij heb
ben in ens communique reeds
verklaard, dat wij Indonesië in
zijn aanspraakeis op West-Irian
tenvolle steunen. Wij hopen, dat
de kwestie spoedig bevredigend
zal worden opgelost, evenals wij
hopen, dat Tunesië, Marokko,
Noordstraat - Telef. 2546 - Brouwerijstr. - Terneuzen
Men sprak veel over een „pool" pijnen, zodat nu alle niet-eom-
van bewapeningsind us trieen op munistische landen van Zuid-
het vasteland. Zowel te Parijs Oost-Azië (plus Japan) er leden
als te Bonn waren daarvan vele yan zjjn
voorstanders. Maar de kleinere
Benelux-landen vreesden, dat zij
enigszins in de knel zouden ko
men, als de twee grootste mo
gendheden van het continent eco
nomisch te zeer één lijn trokken
(gevaar voor trustvorming!).
Tenslotte moest zo spoedig mo
gelijk ook de Saarkwestie worden
geregeld. Maar er bestond in het
late najaar goede hoop, dat de
integratie en nu op militair
gebied mét Engeland, wat een
grote winst is in beginsel zou
slagen. Dan, op basis van een
machts-evenwicht, kan men ver
der praten met de Russen over
wederzijdse erkenning van de
bestaande toestand. En misschien
kunnen de in de Verenigde Na
ties begonnen onderhandelingen
over besprekingen der bewape
ning enig succes hebben.
Kleinere Westelijke kwesties.
Consolidatie brachten ook an
dere regelingen. Het Balkanpact
van Griekenland, Turkije en Joe
goslavië werd een hechter mili
tair verbond. Het betwiste gebied
van Triest werd verdeeld tussen
Italië en Joegoslavië, zodat de
betrekkingen tussen die tussen
die twee landen konden verbete-
China en de ..neutralen".
Zorgen bleef het rode China
baren. Te Genève had het meege
werkt aan het bestand in Indo
China. Het heeft in October ver
kregen, dat de Russen zich terug
trekken uit Mantsjoerije, waar
zij in 1945 de Japanners hadden
ontwapend. Maar tevens is het
Chinees-Russische bondgenoot
schap bevestigd.
Peking heeft van India de er
kenning verkregen, dat Tibet ge
heel Chinees grondgebied is. Wat
zal China nu verder doen? Zeker
zal de handel van China met niet-
communistische landen toene
men. Deze han-del kan geen ge
vaar, ais de anderen (vooral Ja
pan) politiek en militair nauw
aan elkaar gebonden zijn. Doch
India, Ceylon, Burma en Indone
sië wensten zich niet te binden:
zij bleven een „neutraal vredes-
blok" nastreven. Cultureel en
economisch hebben zij echter nog
meer banden met het Westen
dan met de Sowjet-landen.
Meer Westelijke hulpverlening
en investeringen in deze minder -
ontwikkelde landen kunnen mis
schien tot gevolg hebben, dat hetUC1J L
Westen geleidelijk aan invloed1 dering.
Van de zijde van het weerkun
dig instituut te Ukkel (bij Brus
sel) wordt vernomen, dat daar
reeds verscheidene keren waar
nemingen werden verricht in
verband met de aanwezigheid
van radio-activiteit. Het instituut
meet dagelijks het zgn. elec-
risch grondpotentieel op, dat ge
woonlijk 100 volt per meter hoog
teverschil bedraagt.
Iedere keer na de atoomont
ploffingen in de Ver. Staten werd
een tiental dagen later een scher
pe daling tot 10 of 15 volt van
dit spanningsverschil geregis
treerd. Dit wijst op een plotse
linge stijging van de radio-acti
viteit, een feit dat tevens wordt
bevestigd doordat het filmmate
riaal van een fabriek van foto
grafische producten ongunstig 'waarin de regering wordt uitge-
wordt beïnvloed op dergelijke
momenten. Aangenomen wordt
dat de luchtlagen, die op de
plaats der ontploffingen radio
actief worden, door de overheer
sende westenwinden naar Europa
worden gedreven. Na tien tot
vijftien dagen komen deze lucht
lagen zeer verzwakt boven Bel
gië. De waargenomen radio-acti
viteit was tot nu toe niet sterk
genoeg om schadelijk te zijn
voor de gezondheid, zo wordt op
gemerkt. Tevens wordt erop ge
wezen dat de atoomontploffingen
in Rusland en in Australië te
Brussel werden waargenomen.
RAMPENFONDS HELPT
Het rampenfonds zal op dezelf
de basis als in 1953 is gebruikt,
de slachtoffers van de jongste
stormvloed op 23 December j.l.
trachten te helpen.
Deze mededeling heeft de bur
gemeester van Ridderkerk ge
daan tijdens een aldaar gehou
den buitengewone raadsverga-
Le Franse nationale vergade
ring heeft de bewapening van
West-Duitsland goedgekeurd.
Er zijn 287 stemmen vóór en
260 tegen uitgebracht.
Met deze stemming is het laat
ste van de Parijse verdragen
goedgekeurd, n.l. dat welk de
vorming van de Westeuropese
Unie en de instelling van een
wapenbureau betreft. Het komt
er dus op neer, dat de regering
gemachtigd is alle accoorden te
bekrachtigen onder dit voorbe
houd, dat de senaat er zich nog
over moet uitspreken, waar
schijnlijk begin Februari.
Later op de avond kwam de as
semblee weer bijeen om zich uit
te spreken over twee moties,
nodigd al het mogelijke te doen
om tot een algemene ontspanning
tussen de Europese landen te ko
men en tot een „definitieve vre
de, gebaseerd op een vreedzame
co-existentie en vermindering
NEDERLANDER IN GENÈVE
DOOR GAS VERSTIKKEN G
OMGEKOMEN.
In zijn appartement te Genève
is de 77-jarige Nederlander Th.
Heyting door gasverstikking om
hot leven gekomen. Het me
disch onderzoek lieeft uitgewe
zen, dat dit reeds voor de Kerst
dagen is gebeurd. Pas na Kerst
mis heeft de dcor buren ge
waarschuwde politie het lijk
van de heer Heyting, die alleen
in zijn appartement woonde,
ga vonden. Een defect aanj een
gasleiding is de vermoedelijke
oorzaak.
De heer Heyting' is als indu
strieel in het voormalige Neder-
lands-Indië werkzaam geweest.
u
WILKING
van en toezicht op de bewape
ning".
Toen de vergadering werd ge
schorst, klonken kreten als „ver
raad", „moordenaar", „nazi's"
en .socialistische honden" van de
banken der communisten. Tot 'n
handgemeen kwam het evenwel
niet. Zaalwachters vormden snel
een cordon tussen communisten
en de rest van de afgevaardig
den en binnen vijf minuten was
de zaal leeg.
Een 70-tal afgevaardigden
heeft zich van stemming onthou
den.
Algerië en de landen, waar aog
kolonialisme wordt aangetrof
fen, spoedig hun vrijheid zullen
verwerven, aldus Mohammed
Ali.
Er werden spandoeken mee
gevoerd, waarop -uitbanning van
het kolonialisme gevraagd werd
en aangespoord werd tot vreed
zame samenwerking in de we
reld. Er waren geen spandoeken
inzake West-Irian, Eerder was
bekendgemaakt, dat het mee
voeren van lenzen inzake Irian
niet was toegestaan.
Zijn Indiase collega, Nehroe
legde er de nadruk cp, dat
slechts „een Azië, dat sterk is,
haar taak goed zal kunnen ver
richten". Hij zei vervolgens:
„De 'kracht, die wij nodig heb
ben, schuilt ecihter niet in
„schreeuwen", maar in „wer
ken". 'Samenwerking1 is nodig
om onze onafhankelijkheid in
houd te geven en ons ideaal van
wereldvrede verwezenlijkt te
zien".
De minister-president .van
Indoi.ïsië, All Sast roamid jojo„
zei het volledig met Nehroe
eens te zijn, dat) hard wertken
de aangewezen weg is om het
gestelde doel te bereiken. „Het
feit, dat over enkele maanden
m Indonesië dertig Afrikaanse
en Aziatische landen besprekin
gen zullen voeren over hun ge
zamenlijke belangen, bewijst, dat
deze landen de wereld willen
tonen, dat zij niet langer als
speelbal gebruikt wensen te
worden.
Nadat ook de premiers van
Ceylon en Birma, sir John Kote-
1 a wal a en TJ Nu, de menigte
hadden toegesproken tawem pre
sident Soekarno aan het woord.
Deze zei o.a.
„Azië is reeds ontwaakt. Laten
wij voortgaan met werken en
bedenken, dat de grootste moei
lijkheden, welke wij onderyin
'den niet worden veroorzaakt
door vreemdelingen, of door ko
lonialistische gedachten, maar.
door eigen kleinzieligheid".
De 'massavergadering werd
cok Ibij,gewoond door vice pre
sident Hatta.
N.V. Fa. P. J. VAN DE SANDS
De secretaris-generaal van de
V.N., Hammarskjoeld, is gisteren
uit New York vertrokken naar
Peking, waar hij wil trachten de
vrijlating te krijgen van de ge
vangengenomen Amerikaanse
vliegers.
Hammarskjoeld wordt op zijn
reis vergezeld door de voormalige
Pakistaanse afgevaardigde bij de
Ver. Naties Bokhari, die op 1 Ja
nuari hoofd van de voorlichtings
dienst van de volkerenorganisatie
wordt, door een Zweeds lid van
zijn staf, Per Lind, zijn secreta
resse Aase Alm en zijn persoon
lijke assistent en chauffeur. In
Londen zal zich prof Humphrey
Waldock van de universiteit van
Oxford als juridisch adviseur bij
het gezelschap voegen.
Mendès-France nodigt
Hammarskjoeld uit.
Premier Mendès-France heeft
Donderdag bekend gemaakt, dat
hij de secretaris-generaal van de
Ver. Naties heeft verzocht op zij'
reis naar China Parijs aan te
doen.
Op de vraag van een verslagge
ver, of hij Hammarskjoeld voor
stellen wil doen. antwoordde de
Waarschuwing van Nehroe premier: „U wilt te veel weten".
IUij zei nog, dat de secretaris-ge-
tegen atoomwapens neraal op 1 Januari in Parijs zal
Jawaharlal Nehroe, de minis- z^n-
ter-president van India, heeft
Donderdag tot de wereld een
waarschuwing gericht in verband
met de gevaren die haar bedrei
gen door proef-ontploffingen medegedeeld door het K.N.M.I.
van atoom- en waterstofbom- te De Bilt, geldig van Vrijdagooh
men. Op een persconferentie, ge- (end tot Vrijdagavond.
houden na het beëindigen van de
bijeenkomst der vijf Colombo-
landen zeide hij, dat dergelijke
ontploffingen de atmosfeer zou
den kunnen besmetten en veel
leed over de gehele wereld ten
gevolge kunnen hebben.
„Wij allen aldus Nehroe
weten, wat de geleerden over de
oorlog zeggen. Een Franse Nobel
prijswinnaar, prins Louis de
Brogla heeft verklaard en
andere geleerden zeiden het even
eens dat een explosie van zes
of zeven atoombommen de at
mosfeer zou bederven".
Aartshertog Eugen van Habs
burg is Donderdag in een rust
huis te Merano in de ouderdom
van 91 jaar overleden. Hij was
enige dagen geleden naar Mera
no gekomen om te herstellen van
een longontsteking.
De aartshertog is indertijd
veldmaarschalk in het Oosten
rijks-Hongaarse leger geweest.
KOUDER.
Overdrijvende wolkenvelden en
overwegend droog weer. Zwakke
tot matige en langs de Waüdem-
kust vrij krachtige wind tussen
O. en Z.O. Temperatuur ook in
het Z. van het land dalend to*
om het vriespunt.
ZATERDAG 1 JANUARI
v.m.
nun.
Breskens
6.09
6.40
Terneuzen
6.44
7.15
Hans weert
7.24
7.55
Walsoorden
7.34
8.05
ZON
MAAN'
op
onder
op
onder
Dec.
31 8.49
16.38
11.17
Jan.
1 8.50
16.40
11.36
0.10
2 8.50
16.41
11.56
1 "V>
3 8.50
16.42
12.20
2.53