Binnenlands Nieuws
20 gulden
baksteen
SPORTNIEUWS
RADIO?
Toestand in Drents en Gronings
aardappelgebied nog kritiek
Per woning
meer aan
Indonesië
EILAND IN DE
SCHOOT DER WINDEN
VOETBAL
tpteede blad
Inschakeling van militairen
waarschijnlijk noodzakelijk
WIELRENNEN
Wat brengt de
Donderdag 14 October 1954
9e Jaargsmg He. 3278
De scheepsverliezen
de wereld
De stakingen te
Londen
De Belgische vekbonden
en de Londense
havenstaking
PSEUDO-VOGELPEST
TE PUTTEN.
enorme haringvangsten.
66)
DE VRIJE ZEEUW
De aardappeloogst in de provin
cie Groningen verloopt nog niet,
zoals men zich dat had voorge
steld. Toen de Stichting voor de
Lanbouw j.l. Maandag een be
roep deed op de bevolking in de
gehele provincie Groningen, had
men de stille hoop, dat er vol
doende werkkrachten vrij zouden
komen om de noodtoestand in 't
aardappelgebied op te heffen.
Maar tot nu toe zijn er nog
maar 740 personen, die op basis
van vrijwilligheid door het bu
reau Oogstvoorziening te Gronin
gen naar de noodgebieden zijn
uitgezonden. J. 1. Maandag moes
ten er nog 2400 ha aardappelen
voornamelijk fabrieksaardap
pelen gerooid worden, waar
van alleen al in de veenkoloniën
ruim 14 ha. 30 Personen, vrijwilli
gers en geroutineerde arbeiders,
kunnen per dag 1 ha aardappelen
rooien.
In Drente is de nood eveneens
groot. Hier liggen nog tal van
percelen aardappelen ongerooid.
In Smilde werkt een vijftigtal
Groningse studenten, terwijl er in
diverse plaatsen in Groningen
leerlingen van landbouwscholen,
scholieren van de lagere scholen,
gemeentepersoneel en andere
vrijwilligers zijn ingeschakeld.
Hedenmorgen vertrekt er een
bus Groningse huisvrouwen en
leden van de vrouwelijke studen
tenvereniging „Magna Pete" uit
Groningen naar Borgercompag-
nie, om hier aardappelen te ra
pen. Men voert op het ogenblik
een strijd tegen de tijd, want als
de vorst intreedt en men ver
wacht die reeds eind October be
gin November zijn de aardap
pelen, die nog in de grond zitten,
verloren. Dit zou een grote scha
de betekenen voor de boeren,
vooral die boeren die geen grote
kapitaalreserve hebben, maar
ook voor de aardappelmeelfabrie
ken, die deze aardappelen tot
aardappelmeel voor de export
moeten verwerken. De verliezen
zouden dan ook aanzienlijk zijn
voor deze typische Groningse in
dustrie, omdat men niet voldoen
de aardappelmeel kan produce
ren voor de export, waardoor ook
de campagnecapaciteit aanzien
lijk wordt verlaagd.
Inmiddels doet men alles wat
er toe kan leiden nog meer vrij
willigers op de aardappelvelden
te krijgen. 300 Leerlingen van de
Muloscholen uit Groningen zul
len Zaterdag en Woensdag gaan
aardappelrooien, terwijl de Gro
ninger voetbalbond in principe
besloten heeft, de competitie voor
de junioren-klassen op te schui
ven, zodat de leden van de ver
schillende verenigingen vrij ko
men voor het aardappelrooien. De
Stichting voor de Landbouw in
Groningen heeft een beroep ge
daan op die boeren, die op 't
ogenblik aardappelrooimachi-
nes vrij hebben staan en deze
zouden kunnen missen voor de
noodgebieden. In de veenkolo
niën schreeuwt men om deze
aardappelrooimachines en zelfs
is een beroep gedaan op de land
bouwers in Noord-Brabant, waar
de nood niet zo groot schijnt te
zijn.
Ook in Friesland is men er in
geslaagd de aardappelen op tijd
binnen te halen. Er zijn maar en
kele percelen, waar men thans
nog werkt en de vrijgekomen
Friese arbeiders zijn doorgezon
den naar het Groninger noodge-
bied. De suiker bietencampagne
bij de twee Groningse suikerfa
brieken is opgeschort omdat de
bietenaanvoer nog zo gering is,
zodat alle beschikbare krachten
die normaal bieten rooien, zijn
vrijgemaakt voor de aardappel
oogst. Dit betekent, dat men de
campagne niet vóór Kerstmis, zo
als te doen gebruikelijk, beëin
digen ^an. Het gevolg hiervan is,
dat bieten zullen worden aange
voerd, die door de vorst zijn aan
getast en bij ontdooiing 'n enorm
verlies aan suikergehalte hebben.
Aan- de Groninger universiteit
hebben verschillende faculteiten
de colleges gestaakt om aan de
studenten de gelegenheid te bie
den zich verdienstelijk te maken
voor de aardappeloogst. Het bu
reau Oogstvoorziening te Gro
ningen regelt het transport der
vrijwilligers en staat ook borg
voor geldelijke uitkering, wan
neer onverhoopt een regendag
mocht intreden. Dan zullen de
vrijwilligers normaal worden
doorbetaald, omdat de regering
dan zal subsidiëren.
Van de Stichting voor de Land
bouw in Drente en Groningen
verneemt A.N.P., dat de toestand
zeer kritiek is. Men heeft even
wel nog geen beroep durven te
doen op de minister van Defen
sie, om eventueel militairen in te
schakelen, omdat men nog steeds
hoopt, dat men het met eigen
krachten en vrijwilligers kan
rooien. Maar de tijd dringt en
men verwacht dan ook, dat bin
nenkort de inschakeling van mi
litaire» een feit zal worden
in
Blijkens de statistische opgave
van Lloyds register of shipping
van de koopvaardijschepen, die
in 1953 geheel verloren gingen
of werden gesloopt, zijn er in het
afgelopen jaar voor de wereld
223 schepen verloren gegaan,
waarvan er 45 zijn gezonken en
15 als vermist werden opgege
ven. Deze 223 schepen hadden
een gezamenlijke tonnage van
303.459 ton. Hiertegenover stond
voor 1952 een aantal van 181
schepen met een gezamenlijke
tonnage van 219.429 ton. Dit
tonnagecijfer van 1952 was echter
het laagste van enig jaar sedert
de eeuwwisseling.
Van de gezonken schepen be
hoorden er zes aan de Verenigde
Staten, en waren er 3 Spaanse
schepen. Finland, Duitsland, Ita
lië, Nederland, Japan, Noorwe
gen en Zweden verloren elk 2
schepen, Engeland verloor er vier
en de andere landen van het
Britse gemenebest eveneens vier.
Griekenland, Panama en Portu
gal verloren elk 1 schip.
Andere niet genoemde landen
verloren 11 schepen.
De 15 vermiste schepen omvat
ten 5 Engelse, 4 Nederlandse, 2
Duitse, 2 Zweedse, 1 Frans en 1
Noors schip.
DODELIJK ONGEVAL IN DE
STAATSMIJN „EMMA".
Dinsdag raakte in de laadplaats
op de 325 meter-verdieping van
do staatsmijn Emma te Treebeek
de 35-jarige locomotiefmachinist
G. W. Dols uit Hoensbroek be
kneld tussen zijn locomotief en
de zijwand van de laadplaats. Hij
werd daarbij zo ernstig gewond,
aat hii korte tijd later overleed
in de verbandkamer van de mijn.
D. was gehuwd en vader van één
kind.
„MONA LISA" WERD VIJF
MAAL GESNAPT.
De exploitant van de geheime
zender „Mona Lisa", de 21-jarige
kleermaker K. B. uit Westerbroek
is reeds vijf maal tegen de lamp
gel epen. Dinsdag moest hij zich
met vele andere aether-piraten
voor het Leeuwarder gerechtshof
in appèl verantwoorden. Hij had
van de Groninger rechtbank resp.
twee maanden, drie maanden en
nog eens drie maanden gekregen.
De procureur-generaal mr. J. Be
sier eiste resp. één maand, twee
maanden en bevestiging van het
vonnis met verbeurdverklaring
van de zendinstallaties.
De voorzitter van de vereni
ging „De Nederlandse Baksteen
industrie", de heer O. C. Huis
man, heeft Dinsdag te Arnhem
een nieuw gebouw geopend,
waarin ook het sociaal féderatief
verbond voor de baksteenindu
strie is gehuisvest.
In zijn openingsrede noemde
hij enkele productiecijfers. Ver
wacht wordt dit jaar een produc
tie van 1400 millioen metsel, en
540 millioen straatklinkers, of
wel totaal 1940 millioen baksteen.
Voor de metselsteen betekent dit
in vergelijking met 1938, toen
de productie 144 millioen be
droeg, een stijging met 34 De
productie van straatklinkers
geven in vergelijking met 1938,
toen er 382 millioen werden ge
produceerd, een stijging van
41 te zien. De laatste jaren is
de productie van straatklinkers
pchter gestabiliseerd. Wordt ver
der voor 1955 nog een zekere stij
ging in de productie tegemoet ge
zien, bij het bestuur der baksteen
industrie leeft toch de gedachte,
In de Tilbury haven bij Londen
hebben 2500 havenarbeiders be
sloten ook in staking te gaan.
De staking van havenarbei
ders is nu totaal. Het betreft
35.000 man. Voor de helft is
het een officiële staking, ge
steund door de vakbonden. De
andere helft steunt de collega's
onofficieel.
Het aantal stakende buschauf
feurs in Londen is ongeveer
6000. De mensen die gisteroch
tend naar hun werk gingen,
vormden lange rijen voor de
stations van de ondergrondse.
Om 8 uur vanochtend werd in
17 van de 83 garages gestaakt,
maar de staiking breidde zich
uit.
Een 2000 havenarbeiders te
Southampton zijn gisterochtend
een dag in staking gegaan uit
sympathie met hun Londense
collega's.
De havenarbeiders te Sunder
land hebben meegedeeld, dat zij
geen schepen zullen laden of
lossen, die uit Londen daarheen
gedirigeerd worden.
Van de 7.600 bussen te Londen
Kijn er inmiddels 1157 buiten
dienst.
Sedert Dinsdagmorgen heb
ben zich nog 1000 Londense ha
venarbeiders bij de stakers ge
voegd. Eb werd Woensdag
slechts op twee schepen go-
werkt. Dinsdag werden nog 12
•chepen gelost of geladen.
aldus de heer Huisman, dat bou
wen van nieuwe fabrieken onver
antwoord is, maar dat men even
tueel zal trachten bestaande fa
brieken uit te breiden, te moder
niseren en te rationaliseren. Aan
de steeds voortschrijdende moder
nisering en rationalisatie van de
bedrijfsphasen is het ook toe te
schrijven, dat ondanks de zeer
slechte zomer het jaar 1954 toch
weer een recordjaar belooft te
worden wat de productie betreft.
Een belangrijke zorg noemde
de heer Huisman voorts de
grondstoffen voorziening. Klei is
er weliswaar voor een verre toe
komst voldoende, doch er zijn an
dere perikelen, aldus spreker,
n.l. de moeilijkheden die in de
weg gelegd worden om deze klei
gronden af te graven.
In vrijwel elke provincie zijn
thans provinciale ontgrondings
verordeningen en het vergt veel
overleg om deze gronden voor de
baksteenindustrie beschikbaar te
houden.
Tenslotte releveerde de heer
Huisman de proeven (in het pro-
ductiviteitscentrum der baksteen,
industrie) om te komen tot een
goedkoop binnenmuur product.
Binnenkort hoopt men hiervoor
helle geperforeerde stenen te
kunnen fabriceren. Voor wat de
proeven met nieuwe producten
betreft, heeft ook de gewapende
klinkerbestrating de volle aan
dacht. Door toepassing van dit
product krijgt men een gesloten
wegdek,
Op een desbetreffende vraag
antwoordde spr. dat de 6 zal
doorwerken In de baksteenindu
strie. Dit zal ongeveer neer
komen op ƒ2 ƒ2,50 per 1000
stenen, of op een woning totaal
ca 20.
De socialistische en Katholieke
'vakbanden hebben de Antwerp-
se (havenarbeiders door middel
van. strooibiljetten verzocht uit
solidariteit met de stakers In de
haven van Londen geen sche
pen te lossen, die goederen aan
boord hebben voor de Engelse
hoofdstad. Indien het schepen
betreft met een lading welke
verschillende bestemmingen
heeft, moeten de voor Londen
bestemde goederen worden ge
lost. De vakbonden hebben ver
klaard dat zij Overigens een
neutral# houding wullsn aan
nemen.
TERNEUZEN IN DE RONDE
VAN NEDERLAND 1955.
De ronde van Nederland 1955
zal gehouden worden van 23 tot
en met 30 April, behoudens de
definitieve goedkeuring van
de U.C.I. welke afhankelijk is van
de indeling van de internationale
wielerkalender. Het parcours is
verdeeld in acht etappes, en de
officieuze route, welke nog goed
gekeurd moet worden door het
ministerie van Waterstaat, is als
volgt vastgesteld: Rotterdam,
Delft, Den Haag, Gouda, Utrecht,
Amsterdam, Haarlem, Zaandam,
Alkmaar, Den Helder, Leeuwar
den, Groningen, Meppel, Kam
pen, Almelo, Arnhem, Nijmegen,
Helmond, Roermond, Heerlen,
Sittard, Roermond, Eindhoven,
Tilburg, Valkenswaard, Antwer
pen, Gent, Terneuzen, Vlissingen,
Middelburg, Goes, Bergen op
Zoom, Breda, Den Bosch,
Utrecht, Amsterdam.
Aan deze zevende ronde zullen
tenminste 56 beroepsrenners van
verschillende nationaliteit deel
nemen, ingedeeld in 8 ploegen
van 7 man.
ANOUL VOOR ZES MAAN-
*DEN GESCHORST.
De bekende internationaal Pol
Anoul is door de Belgische voet
balbond voor zes maanden ge
schorst- Deze maatregel houdt
verband met het feit, dat Anoul
voetbalschoenen heeft laten fa
briceren en onder zijn naam in
de handel heeft gebracht. Het
zijn schoenen van een bepaald
type, dat door Anoul is ontwor
pen en waarvoor hij patent heeft
aangevraagd. Dit wordt hem
overigens niet verweten, maar
wel, dat hij in zijn kwaliteit van
speler reclame heeft laten ma
ken voor de schoenen, hetgeen
een overtreding van de reglemen
ten, aie dit te enen male verbie
den, betekent. De controlecom
missie inzake het professionalis
me heeft deze over.treding vast
gesteld maar bij het bepalen van
de straf tevens rekening gehou
den met de belofte van Anoul,
dat hij zich voortaan van e...e
verboden publiciteit zal onthou
den.
Anoul heeft tegen de schor
sing, die 11 October is ingegaan,
beroep aangetekend, maar het is
zeer twijfelachtig of hij vóór de
eventuele bijeenkomst van de
controlecommissie in November
aan wedstrijden zal kunnen deel
nemen.
Door overeenkomstige straffen
werden enkele weken geleden
naar verluidt Jef Mermans en
Carré bedreigd aan wie ten laste
werd gelegd, dat zij niet alleen
hun namen en foto's voor com
merciële doeleinden zouden heb
ben laten gebruiken, maar dat
daarbij tevens melding was ge
maakt van hun kwaliteit van ac
tief speler, zodat zij eveneens de
reglementen zouden hebben over
treden.
Na onderzoek heeft de contro
lecommissie toen echter bepaald,
dat bij vrijuit gaan.
Ongeveer tWintig jaar geleden
is Raymond Braine ook ge
schorst wegens overtreding van
de amateurbepalingen. Hij ver
trok toen naar Tsjecho-Slowakije
waar hem een schitterende car
rière wachtte.
DE TRAINING VAN DE
RODE DUIVELS.
In het Heyselstadion wordt de
centrale training van. de rode
duivels met het oog op de ko
mende landenwedstrijden gere
geld voortgezet. Maandag j.l.
duurde ze een uur en een kwar
tier. Het lijstje van geselecteer
de spelers is wederom gewijzigd:
Torfs en Maertens zijn geschrapt
en vervangen door Verstraeten
van F. C. Brugge en Perot van
La Gantoise,
De doelverdediger Gernaey
heeft nog last van een verwon
ding. Hij heeft verklaard, dat hij
alleen tegen Nederland wil spe
len als hij volkomen fit is. jrol
Anoul was wel aanwezig, maar
hij heeft niet aan de training
deelgenomen omdat de behande
ling wegens leewater in zijn knie
nog niet is afgelopen. Naar men
weet is hij intussen voor zes
maanden geschorst.
Naar aanleiding van berichten
dat ir Manusama op kosten van
de stichting „Door de eeuwen
trouw" naar New York zal gaan
teneinde daar voor de belangen
der R. M. S. op te komen, werd
Maandag op initiatief van de
Partai Sosialis Indonesia te Am-
bon een telegram gezonden aan
minister-president Ali Sastroa-
midjojo, waarin 'n beroep wordt
gedaan op de Verenigde Naties
en de gehele wereld „om zich
niet langer te laten bedriegen
door de Nederlanders en hun
handlanger Manusama". Het
telegram, dat door een groot aan
tal partijen en organisaties waar
onder de Masjumi, de Partai Na-
sional Indonesia en de Partai
Kommunis Indonesia mede werd
ondertekend, zegt: „De gehele
bevolKing van de Molukken er
kent niet de Nederlandse droom
over een R. M. S„ die door Ma
nusama in het belang der Neder
landers wordt gepropageerd, de
gehele bevolking der Molukken
erkent slechts de republiek Indo
nesia als haar vaderland".
Intussen eiste de Ambonese
afdeling van de Partai Keristen
Indonesia (Parkindo), dat Hasan
Mohammed Tiro op één lijn zal
worden gesteld met Manusama
en als staatsgevaarlijk zal wor
den beschouwd. Vernomen wordt,
dat de Parkindo binnenkort een
actie tegen deze zich noemende
„afgevaardigde van de republiek
Islam Indonesia in New York"
zal ontketenen.
De heer Manusama deelde des
gevraagd aan het ANP mede, dat
er inderdaad plannen bestaan,
dat hij naar New York zal ver
trekken. Deze reis zal dan sa
menvallen met de thans reeds
GEHEIMZINNIG „MILLIOENEN.
PLAN" VAN ZANDVOORT.
In de Dinsdagavond gehouden
vergadering van de Zandvoortse
gemeenteraad heeft burgemeester
Mr. H. M. van Fenema medege
deeld, dat een nog niet nader ge
noemde combinatie een ontwerp
en tekeningen heeft ingediend om
te komen tot verwezenlijking van
het in het wederopbouwplan ge
projecteerde zomercentrum, waar
mede naar schatting een bedrag
van ongeveer honderd milliaen
gulden zou zijn gemoeid. De ge
meenteraad zal thans op Maandag
18 October a.s. in een besloten
zitting door zeven personen van
de combinatie volledig over dit
plan worden ingelicht. Over dit
„millioenenplan" gaan vele ge
ruchten, doch de bijzonderheden
zijn voor iedereen, zelfs voor de
wethouders van Zandvoort, on
bekend gebleven. Het zou in d:
bedoeling liggen o.m. een wan
del- en een autopier aan te leg
gen.
DIJKWACHTEN-REGELING
VOOR WINTERSEIZOEN.
Voor het naderende wintersei
zoen is door de Rijkswaterstaat
een regeling getroffen, waarbij
de dijkwachten worden opgeroe
pen via een telegram.
Bij een bepaalde waterstand,
gebaseerd op waterhoogten over
een aantal jaren moet de „be
perkte dijkwacht" aantreden, bij
een hogere waterstand komt de
„uitgebreide dijkwacht" in wer
king.
Na 15 October zullen telegram
men worden uitgezonden als
proefalarm om te controleren
binnen welk tijdsbestek de dijk
wachten ter plaatse zullen zijn.
Op de pluimveebedrijven van
G. Boute en J. Doppenberg te
Putten (Gld.) is pseudo-vogelpest
onder de hoenderstapel geconsta
teerd. De gehele stapel is afge
maakt.
Voor het gedeelte van de ge
meente liggende oostelijk en zui
delijk van de Rijksweg Nijkerk—
Ermelo, is een ophokgebod uitge
vaardigd voor pluimvee, honden
en katten.
VOOR VLUCHTELINGENHULP:
10 MILLE OP ÉÉN DAG.
Het bedrag, dat tot Woensdag
morgen gestort was op de post
rekening van het Comité Vluch
telingenhulp 1954 (5100) beloopt
rond 32.000 gulden. Dinsdagmor
gen was het totaal 22.000 gulden.
In een dag is er dus 10.000 gul
den bijgekomen.
TWEEDE SLACHTOFFER VAN
TREINAUTO-BOTSING
OVERLEDEN.
Het aantal slachtoffers van het
ongeluk op de spoorlijn Maas
trichtEysden, waar Dinsdag
avond een auto door een trein
werd gegrepen, is gestegen tot
twee. De tweede* inzittende van
de auto, die zwaar gewond naar
het ziekenhuis Sint Annadal te
Maastricht was overgebracht, is
daar Woensdagnacht overleden.
Het was de 30-jarige hoefsmid
Van Leeuw Segers uit Gronds-
veld.
STUDENTEN GAAN
AARDAPPELEN ROOIEN.
De Senaat der Rijksuniversiteit
te Groningen heeft met instem
ming kennis genomen van het
initiatief, dat door Groninger stu
dentenverenigingen is genomen,
teneinde het hunne bij te dragen
om in de heersende noodtoestand
op het gebied van de aardappe
len- en bietenoogst te voorzien.
De senaat zal zijn medewerking
verlenen om ongunstige gevolgen,
die uit de vrijwillig door de stu
denten in dit opzicht verrichte
werkzaamheden voor hun studie
zouden kunnen voortvloeien, zo
veel enigszins mogelijk is, te be
perken.
SCHOOLKINDEREN ROOIEN
AARDAPPELS
Op verzoek van de sociale
dorpscommissie en met goedvin
den van het gemeentebestuur van
Oude Pekela hebben verscheidene
leerlingen van de lagere scholen
in deze gemeente van 12 jaar en
ouder zich spontaan gemeld om
werkzaam te zijn bij de aardap
peloogst. Alleen in de veenkolo
niën al moeten nog 1200 ha aard
appelen worden gerooid.
De vangsten, die de haringlog-
gers Dinsdag boven water hebben
gehaald waren evenals Maandag
morgen enorm. De vangsten zijn
zo groot, dat de haring in som
mige gevallen niet geborgen kon
worden. De SCH. 314 deed zo'n
groot schot, dat zij de haring niet
alleen kon scheep halen. Andere
schepen, die wat minder vingen,
schoten te hulp en hielpen de
buit binnenboord halen. Op en
kele uitzonderingen na vingen
alle schepen grote hoeveelheden.
URKER VISSERS WACHTEN
OP GOED WEER.
De Urker vissers, die met 35
schepen zoeken naar de wrakken
van de U.K. 174 en de H.D. 8,
lagen Woensdag werkloos in de
haven van Terschelling, omdat
het weer het zoeken onmogelijk
maakt. Zodra het weer verbetert
zullen zij de werkzaamheden her
vatten. Tot nu toe hebben de Ur-
kers geen resultaat geboekt.
ties, waar ir Manusama wil
trachten de belangen van de
R. M. S. te bepleiten. Op de
vraag, of deze reis inderdaad
door de stichting „Door de
eeuwen trouw" zal worden be
kostigd, antwoordde ir Manusa
ma, dat hij reeds bij zijn vertrek
uit Ceram opdracht had ontvan
gen voor deze reis. „Zoals be
kend stelt de stichting „Door de
eeuwen trouw" zich op het stand
punt de zaak van de R. M S zo
veel mogelijk te steunen", aidus
ir Manusama, maar ook al zou ir
Manusama geen gelden voor deze
reis van de stichting „Door de
eeuwen trouw" ontvangen, zal
deze reis toch doorgang vinden
en bekostigd worden
aan de gang zijnde algemene vër-1 fondsen vail"de"r"m S
gadenng van de Verenigde Na-1 ir Manusama.
aldus
door
ARVI KIVIMAA.
(Nadruk verboden.)
Zij passeerden snel een bijna
sneeuwloze rotshelling. Op het
grijze mos parelen duizenden
droppels in de zonneglans; ge
lijk grillig gesmede zilverstaven
liggen de m/osstroken verspreid.
Een kraai fladdert krassend
omhoog uit een deiineboom,
brokken natte sneeuw pletteren
(van de takken neer. Ginds dar
telt speels een beekje. En er
gens ongezien moeten mezen
zitten, want de metalen klank
van hun getjilp dringt met een
windvleug door tot de scherpe
jongensoren. Tussen de bomen
zien zij reeds de rivier blinken.
Haar donker-glimmend wa
ter stuwt voort, breed en
schuimrollend, kolkend en wlr-
warrelend, ijisschotsen schieten
in wilde wentelingen met de
stroomversnellingen mee.
Daar is men eindelijk bij de
sauna. Het zal ongeveer drie
our in de middag zijn, maar
het stoombad is al gereed en
ademt zijn zoetige warmte uit.
Het «warte gebouwtje met
raampjes staat vlak bij het wa
ter. Een verweerd-groen plag-
gendak dekt de hut. De raam
pjes in roestige roeden en spon
ningen kijken je aan als de
vriendelijke ogen van een oude
man.
In de kamer van de sauna
woont Mikko de visser. Bij hem
kunnen de jongens op hun vrije
dagen een bad bestellen. Het
oude mannetje zit aan. de oever
bij zijn netten te scharrelen en
mummelt met zijn tandeloze
mond wat voor zich zelf heen.
Klein is hij en bijziend, maar
is hij op het water, dan ontgaat
hem niets. Hij ziet wanneer de
snoek loskomt, de zalm zwer
ven gaat; hij weet precies, wan
neer hij de netten in diep dan
wel in ondiep water moet uitzet
ten. Hij is de walker van het
houtbedrijf en patrouilleert op
de rivier, gewapend met een
ibuiks. Hij is Iemand van strenge
plichtsbetrachting. Als hij ke
rels op clandestiene visserij be
trapt, of roofvissers, die netten
van anderen leeghalen, dun
knalt hij er op los.
Bij aankomst der jongens
staakt hij zijn bezigheden aan
do netten en begint een praat
je. Ieder krijgt een hand van
hem, maar hij spreekt alleen
tot Yrjö, de leider vam het
troepje: hij heeft begrip van
rangs- en gezagsverhoudingen!
Met hun tweeën gaan zij naar
de sauna om te inspecteren, of
de damp tot de gewenste dicht
heid en warmte ontwikkeld is.
Bij de deur blijven ze even
staan, snuffelen en snuiven
en knikken dan goedkeurend
Daarna roept Mikko naar het
troepje: „Vooruit maar, er in!",
steekt zijn pijp aan en gaat dan
weer naar zijn netten. Dat werk
duldt geen uitstel, want de
snoek komt los.
De knapen kleden zich uit,
enige in de gang, andere in Mik-
ko's woonkamer en reppen zich
dan de sauna in. Waren ze tot
nu toe wat stil geweest van de
vermoeiende mars, nu, in de
damp, maken ze plotseling een
tumult van belang. Met berken
houten scheppen kletsen ze
koud water tegen de gloeiende
ovenstenen om nog meer damp
te ontwikkelen.
Yrjö's stem herstelt de orde.
Allen nemen plaats op de stel
lages, slui,ten de ogen en laten
de damp op zich inwerken. Hun
lijven drinken als het ware het
genot van de sauna. In de heet
ste hoek zit Kauno, als een vet
te baars in diep water. Hij ran
selt zich met de berkenroede bij
wijze van massage en beweert
intussen?, ,JDat idiote marche
ren! Totaal overbodig voor een
gezond mens. Wat een tocht
vandaag! Het leek wel van
Waldi.. van Wladiwostok naar
Pr-Prz Permz.Przemysl
'je weet wel, waar de üR,ussen
weer pas op d'r kop gehad heb
ben."
Hij zit in zijn hoek kwasie te
mopperen, of hij nijdig is. Bij
het uitspreken van die vreemde
plaatsnamen, laat zijn tong
hem altijd in de steek. Hij zit
het langst-van allen in de com
pacte goeiendhete damp. Als de
laatste der Mohikanen blijft hij
volharden. Zijn stem wordt
zacht fluisterend van inspan
ning. Maar hij komt als over
winnaar uit het stoombad.
Zwemmen gaat hij niet. De
moedig,sten, springen van de
sauna de rivier in, Yrjö vooraan.
Deze zwemt met ferme slagen
naar een ijsschots, klemt er zich
aan Vast, laat zich een eind
meedrijven, en zwemt dan, te
gen de stroom in, naar de
oever terug. Het is een staaltje
van moed, dat daverende toe
juiching oogst. Voor zo'n akela
zouden ze door het vuur willen
gaan. Maar Yrjö zelf vindt het
niets bijzonders, wat hij gedaan
h«#ft.
(Wordt vervolgd.)
VRIJDAG 15 OCTOBER.
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws;
7.10 Gewijde muziek; 7.30 Gram.;
7.45 Een woord voor de dag; 8.00
Nieuws; 8.15 Gram.; 9.00 Voor de
zieken; 9.30 Voor de huisvrouw;
9.35 Waterstanden; 9.40 Gram.;
10.30 Morgendienst; 11.00 Piano;
11.30 Gram.; 12.30 Landbouw-
mededelingen; 12.33 Ceüo en pia
no, 12.53 Gram.; 13.00 Nieuws;
13.15 Vocaal ensemble; 13.40 Gr
14.00 Causerie; 14.35 Gram.; 15.15
Voordracht; 1535 Viool en piano'
16.00 Causerie; 16.15 Gram.; 17.00
Voordracht; 17.20 Gram.; 17.30
Koperkwartet; 17.45 Stemmen
van overzee; 18.00 Gram.; 18.15
Harmonie-orkest; 18.35 Causerie;
19.00 Nieuws; 19.10 Causerie;
19.30 Gram.; 20.00 Radiokrant;
20.20 Voor de jeugd; 20.50 Opera;
22.45 Avondoverdenking; 23.00
Nieuws; 23.15 Gram.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws*
7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.30 Gr.;
8.00 Nieuws; 8.18 Gram., 8.45
Voor de huisvrouw; 9.00 Gym
9.10 Gram.; 9.40 Schoolradio;
10.00 Causerie; 10.05 Morgenwij
ding; 10.20 Voor de kleuters; 10.40
Orgel; 11.05 Voordracht; 11.25
Gram.; 12.00 Orkest; 12.30 Land-
bouwmededelingen12.33 Sport;
12.48 Bezoek van H. M. Koningin
Juhana aan Den Helder; 13 00
Nieuws; 13.15 Gram.; 13.20 Or
kest; 14.00 Causeiie; 14.20 Gram.;
14.50 Gevar. programma; 16.00
Orgel; 16.30 Voor de jeugd; 17.00
Koorzang; 17.20 Muzikale cause
rie; 18.00 Nieuws; 18.15 Causerie;
18.20 Lichte muziek; 18.45 Cau-
serei; 19.00 Voor de kinderen;
19.10 Muz. causerie; 19.30 Por
tretten en hun achtergronden;
19.50 Berichten; 20.00 Nws; 20.05
Viool en altviool; 20.30 Causerie;
20.40 Leven in de cultuur; 21.00
Gram.; 21.35 Buitenl. weekover
zicht; 21.50 Spaanse volksmuziek;
22.20 Instr. kwartet; 22.40 Cau
serie; 22.45 Avondwijding; 23.00
Nieuws; 23.15 Gram.
BRUSSEL (VI.): 11.45 Gram.:
12.30 Weerbericht; 12.34 Gram
13.00 Nieuws; 13.15 Gram.; 14.00
Schoolradio; 15.30 Gram.; 16.00
Koersen; 16.02 Opera; 17.00 Nws;
17.10 Lichte muziek; 18.00 Gram
JS-10 Voordracht; 18.20 Gram.'
18.30 Voor de soldaten; 19.00 Nws'
19.40 Volkszang; 20.00 Gram.;
20.15 Orkest en koor; 22.00 Nws;
22.15 Int. Radio-universiteit; 22 30
Gram.; 22.55 Nieuws.
