Kan Mendès-France Frankrijk en Indo-China redden? KONINKLIJK BEZOEK AAN WALCHEREN Verklaring van Nederlandse Hoge Commissaris over de verhoudingen tussen Nederland en Indonesië WEERSVERWACHTING HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Aankomst te Middelburg Eén internationaal geschilpunt: Ned. Nieuw-Guinea Wekelijkse wereldschouw Duitse herbewapening buiten de E.D.G. om op onder op onder Juni. 26 Frankering bij Abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Noordstraat 55-57 Terneuzen Redactie-adres: Telefoon 2073 en 2510 Nè 5 uur uitsluitend 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 5,35 per kwartaal; per maand 1,80; per week 43 cent. Losse nrs 8 ct. DE VRIJE ZEEUW ZATERDAG 26 JUNI 1954. 9e Jaargang No. 3184. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs: per mm 15 ct.; minimum per advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels Xi iedere regel meer 20 cent. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrea Bureau van dit Blad 20 ceijt meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het Maandagnummer: Zaterdags 10.30 uur. Tegen de verwachtingen, zelfs die van het laatste ogenblik in, kreeg Mendès-France een meer derheid voor zijn investituur, gelijk in de na-oorlogse jaren nog niet is voorgekomen. Tevo ren had hij zich, heel tactisch, van de communisten verwijderd, door hun steun bij voorbaat af te wijzen. De cijfers liggen zo, dat hij er zonder communisten ge makkelijk zou zijn gekomen en hij heeft de rechterzijde onge twijfeld genoegen gedaan door de boosheid der communisten op te wekken, die zo ver ging, dat Duelos, hun woordvoerder, van Mendès-France's uitlating zelfs sprak als van een ongrondwet tigheid. Maar op de investituur volgdode samenstelling van het ministerie. Hier deden zich reeds dadelijk moeilijkheden voor met de so ciaal-democraten, die uit tacti sche overwegingen aan dit mi nisterie, zij het ook tegen de con servatieven gericht, niet wilden deelnemen, hoewel Mendès-Fran ce hun zes portefeuilles aanbood: drie aan degene, die vóór. drie aan degene in de partij die tegen de Europese Defensiege meenschap zijn. Er hebben zich ook reeds an dere moeilijkheden voorgedaan, die op de aanvankelijk sprekende overwinning van Mendès-France een schaduw wierpen. Zijn eco nomisch programma is vaag; voor de E.D.G. wil hij een alter natief, tussen de partijen over eengekomen. En voor alles: bin nen. een maand wapenstilstand in Indo-China, of anders treedt hij af- Op Genève heeft de regerings wisseling in Frankrijk invloed gehad. Wat Korea betreft, moet de conferentie, die eigenlijk in hoofdzaak daarom was samenge komen, als afgesloten worden beschouwd. Korea komt nu op nieuw voor de Verenigde Naties, die er zeker niet meer van te recht zullen brengen dan op de nog altijd beperkte besprekin gen te Genève mogelijk was. TREKKEN VIETMINM TERUG? Eden stond op het ogenblik, dat de regeringscrisis in Frank rijk uitbrak, op het standpunt, dat hij de onderhandelingen over Indo-China wilde verdagen; in elk geval overlaten aan de han den van hooggeplaatste vervan gers, b.v. de ambassadeurs in Bern; maar niet meer aan de ministers zelf. Toen reeds is Tsjoe En Lai met een schijnbaar belangrijke con cessie gekomen: uit Laos en Cambodja zullen de troepen van de Vietminh waarschijnlijk wor den teruggetrokken. Nu mogen grote persagentschappen bewe ren, dat dit gevolg is van de re geringscrisis, omdat men van Mendès-France meer concessies verwacht dan Laniel bereid was te geven, maar dit lijkt hoogst onlogisch. Wat Tsjoe En Lai zeide, was natuurlijk om het afbreken der besprekingen te voorkomen en dit kon alleen door tegenover Engeland een concessie te doen, die van betekenis was. Laos en Cambodja redden, betekent Siam, betekent dus ook Malakka en Birma althans voorlopig red den. Hieruit volgt duidelijk, dat Eden's spel slecht werd gespeeld; had hij van de aanvang af stren ge, waarschuwende woorden doen horen gelijk de vorige week, de conferentie had vermoedelijk een geheel andere draai geno men. Nu dient men nog af te wachten wat ondanks zekere medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Zaterdagoch tend tot Zaterdagavond. Veel wind. Overwegend zwaar bewolkt met aanvankelijk enige regen en later ook enkele verspreide op klaringen. Matige tot krachtige westelijke wind. Koel weer. ZONDAG 27 JUNI. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. n.m. 10.42 11.09 11.17 11.44 11.57 12.24 0.07 12.34 gunstiger perspectieven geschie den zal. Men verlieze ook niet uit het oog, dat Syngmann Rhee terzake van Korea heeft gezegd, diat hij zich nu vrij voelt. Hij zal zeker de oorlog niet hervatten als er geen zekere kans op winst is, want het is er Rhee om te doen om tot het uiterste de Amerikaanse hulp voor de we deropbouw van Zuid-Kora uit te buiten. BEWAPENING E.D.G. OM? BUITEN Dan is er ook de ontmoeting, die Churchill en Eden binnen enkele dagen met Eisenhower te Washington zullen hebben. Het heet nu, dat Eisenhower deze uitnodiging al enige tijd geleden heeft gedaan, vermoedelijk, ge lijk een jaar tevoren toen Chur chill met alle geweld met Malen- kow wilde praten, om een Ame rikaans-Engelse verkoeling te voorkomen. Van Molotow zegt men, dat hij ter conferentie te Berlijn aan Azië dacht en ter conferentie te Genève aan Europa. Van Ameri ka zou men geneigd: zijn, hetzelf de te zeggen en1 van Engeland ook. Want hoewel er geen agen da is voor de ontmoeting Chur chillEisenhower, zijn er toch punten genoemd, die zeker be sproken zullen worden. Engeland en Amerika schijnen er langzamerhand van doordron gen te worden, dat de kans op het tot stand komen van de Europese Defensiegemeenschap, gezien Frankrijk's houding, ge ring is. Men spreekt er nu al van, dat te Washington over Duitse herbewapening buiten de E.D.G. om zal worden gesproken. Dit zou de politieke positie in Duitsland zelf van Adenauer ver moedelijk vergemakkelijken. Deze is door de z.g. Volksbewe ging, die de hereniging van Duitsland meer naar voren brengt, moeilijker worden. De oppositie inzake concessies in de Saar is nu.ook verstijfd en daar mede staat en valt Franse vriend schap. Het ligt in het voornemen van Churchill om, na de besprekin gen te Washingtn, de eerste mi nisters van het gemenebest sa men te roepen en dan met hen nader te overleggen. Daaruit mag afgeleid worden, dat Enge land in geen geval aan een ver enigde actie inzake Oost-Azië zal deelnemen, indien niet de Azia tische landen van d;e Common wealth daarin toestemmen. En, ondanks wat te Genève gebleken is, is niet wel aan te nemen, dat Pandit Nehroe ertoe zal over gaan om een standpunt in te nemen, dat Amerika kan bevre digen. EEN VOORAZIATISCH PACT Het bezoek van de Pakistaanse premier in Ankarra heeft ertoe geleid, dat de verhouding tussen beide landen nader is toegehaald. Dit is van belang, wanneer men bedenkt, dat Turkije nauw met Griekenland en Joego-Slavië is verbonden. Het is van nog meer belang, nu men verneemt, dat Amerika aan Engeland heeft medege deeld ,dat 't inzake het Midden- Oosten meer dan tevoren zijn eigen weg zal gaan. Men ver lieze daarbij niet uit het oog, dat èn Turkije èn Griekenland vooral dank zij de economische steun van Amerika er weer bovenop zijn gekomen. Nog altijd staat Turkije en Pakistan voor ogen om een voor-Aziatisch pact te sluiten, waartoe Irak, ondanks de laatste verkiezingen, wel kan toetreden en Iran (Perzië) even eens, wanneer werkelijk de moei lijkheden van de olie geheel tot het verleden behoren. De West-Duitse regering heeft aan de wensen van Berlijn, dat bezig is zich economisch krach tig te herstellen, in zoverre toe gegeven, dat de verkiezing van de president van West-Duitsland te Berlijn zal plaats hebben. Men weet, dat het westelijk gedeelte van Berlijn niet tot West-Duits land behoort, dit naar aanleiding van de door de geallieerden uit gesproken wensen, maar op deze wijze wil men symboliek tot uiting brengen hoe nauw beider lot samenhangt. Voor Amerika zijn er moeilijk- hecjei^ in Midden-Amerika. Het is nu niet Guatemala, dat een in- val doet in Honduras of een an der Amerikaanse staat, waardoor het de veiligheid van het Pana makanaal zal bedreigen, maar het zijn z.g. bevrijdingstroepen uit Honduras, die een actie in Guatemala ondernemen. Deze is tegen het communistisch re giem van de tegenwoordige rege- ring gericht, maar veler mening is natuurlijk, dat Washington hier achter zit. Dit is bij het veto van Rusland in de Veilig heidsraad gebleken, waardoor verwijzing naar de pan-Aimeri- kaanse conferentie niet automa tisch kon geschieden. Het is een echte burgeroorlog, zij het voor lopig in klein formaat. VAN DER MANDERE. Walcheren viert de voltooiing van zijn herstel en wederop bouw. Drie dagen gonst de vreugde over dit Zeeuwse eiland. Vrijdag kreeg deze haar hoog tepunt, toen H. M. Koningin Juliana en Prins Bernhard dit eens verdronken, maar thans glorievol herrezen eiland be- zocnten. Het was de Middel burgse stadsbeiaardier Th. Fer- werda, die deze jubeldag inzet te met een luisterrijk Wilhel mus, gespeeld op de beiaard, dat hij onmiddellijk liet volgen door het stoere Zeeuwse VoIks- lied. En terwijl de beiaard klanken over Middelburg klon ken, arriveerde H. M. de Konin- 'gin met Z. K. H. Prins Bern hard aan de gemeentegrens. Heel Middelburg was uitgelo pen om het koninklijk paar te Degroeten. De stoet reed over het voetpad langs het kanaal door Walcheren, waar de ko ninklijke bezoekers een rijk ge- pavoiseerde visservloot, bestaan, de uit ongeveer 100 schepen, in ogenschouw namen. Vandaar ging het over de Stationsbrug via de Loskade, de Koningbrug, Houtkaai, Londen- se Kaai en de Lange Delft naar de woning van de Commissaris van de Koningin in Zeeland, jhr mr A. F. C. de Casembroot, al waar het koninklijk paar enkele ogenblikken vertoefde, waarna de Koningin en Prins zich onder het gebeier van de grote luiklok van de Lange Jan naar de Nieuwe Kerk begaven. Herdenkingsbijeenkomst in de Nieuwe Kerk. Tegen 11 uur hadden vele Zeeuwse notabelen zich verza meld in de Nieuwe Kerk, waar een plechtige herdenkingsbij eenkomst werd gehouden. Be geleid door de Commissaris der Koningin, jhr mr De Casembroot, arriveerden H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins om 11 uur bij het kerkgebouw. Nadat het koninklijk gezelschap had plaats genomen zongen alle aanwezi gen 3 coupletten van het „Wilt heden nu treden". Deze zang werd op het orgel begeleid door ZON MAAN 4.21 21.04 0.49 16.48 27 4.21 21.04 1.19 18.12 28 4.22 21.04 1.59 19.27 29 4.22 21.04 2.52 20.28 30 4.23 21.04 4.00 21.13 Jan Rijn. Nadat dr L. Rijksen, predikant der Geref. Gemeente geopend had en de Schriftle zing had verricht, speelde de marinierskapel der Kon. Mari ne een ouverture van Handel. Ds E. Durkstra, Herv. predi kant, sprak het herdenkings woord. Hieraan ls het volgende ontleend: ,,Wat is het voor alle bewo ners van Walcheren een dag van grote vreugde, die wij he den mogen vieren, tezamen met de duizenden die komen delen in onze blijdschap en bo venal, dat u onze geliefde Vor stin, en onze Prins, in ons mid den zijn. Vóór echter de feestelijkheden zullen beginnen, zullen wij hier in deze kerk met uwe Majesteit en uwe Koninklijke Hoogheid een ogenblik stil zijn voor God, om voor Zijn aangezicht ons te bezinnen op het grote, wat wij vandaag motgen gedenken, en waarvoor wij samen Hem willen danken. Immers, gedenken wil len wij en danken. Gedenken, hoe na de verschrikkelijke ja ren van oorlog en bezetting, waarin eerst Middelburg en daarna Vlissingen zo zwaar had. de te lijden, in October 1944 de inundatie kwam over geheel het eiland. Dezelfde zee, waartegen de bewoners van Walcheren van ouds af moesten strijden, en die verleden jaar op alles vernielende wijze wederom gro te delen van Zeeland en van de aangrenzende provincies voor zich kwam opeisen, overweldig de ons eiland jfreer. Als wij dan nu nog eenmaal aan deze jaren, die diep ge grift staan in ons geheugen, willen terugdenken, dan geden ken wij allereerst met ontroe ring de offers, die de bevolking brengen moest voor de vrijheid. Met diepe eerbied gedenken wij de slachtoffers van de bombar dementen op Westkapelle en in het bijzonder de tientallen, die op hartverscheurende wijze verdrinken moesten in de mo len op de zeedijk aldaar zonder dat mensenhulp mogelijk bleek. Wij denken aan de grote offers en mensenlevens, die de Ver bonden troepen hebben ge bracht bij de landing op deze zelfde plaats. Wij gedenken de slachtoffers te Biggekerke, en al diegenen die in die dagen vie len, getroffen door een bom of verdronken in het water. Met niet minder eerbied past het ons te gedenken de fiere houding der boeren, die de aar de waarop zij gewerkt hadden, zagen verdelgen door de zee, de erven der vaderen, waarop zo vele geslachten vóór hen had den gewoond, zagen verloren gaan, die hun vee, dat zij met liefde hadden verzorgd en dat zij stuk voor stuk bij name ken den, voor hun ogen zagen ver drinken. Geen boer zal ooit bij machte zijn, weer te geven, wat er in die dagen in hem omging, toen hij lijden moest dezelfde smart, die zovelen op andere eilanden verleden jaar weer hebben doorgemaakt. Dit leed is door de Walcherse boeren ge dragen niet in doffe berusting, maar het aanvaardend uit Gods hand, het aanvaardend tevens als een offer, dat van hen werd gevraagd te brengen naast de zware offers, die landgenoten en onbekende vrienden der ge allieerde volken hadden te bren gen voor hetzelfde hoge doel. Zij zagen het water komen dat hen van huis en hof verdreef, maar zij zagen ook de vijand vluchten, zij hebben verstaan, dat het offer niet tevergeefs werd gebracht. Doch vandaag mogen wij dan in diepe dankbaarheid jegens God tegen elkaar zeggen: ,,Die ramp is nu verleden. Walche ren is herrezen op een wijze, als velen toen onmogelijk scheen. Nooit zal Walcheren meer zo lieflijk worden als voorheen. Het oude pittoreske is voorgoed ver dwenen. Maar toch is Walche ren weer mooi. Het is opuieuw geworden de tuin van Zeeland." Wij vieren vandaag het feest van een nieuw en herboren Walcheren in een herboren Mid delburg. Als Uwe Majesteit en Uwe Koninklijke Hoogheid van middag door dit eiland rijden zullen, nu het hersteld is van de wonden die de oorlog en de be-] vrijding het sloeg, zult u een Walcheren aanschouwen, dat tot nieuwe bloei, tot nieuwe wel vaart is gekomen. Op de weer vruchtbaar geworden bodem groeit weer het gewas van de landbouw en staan weer meer dan een imillioen bomen en struiken in hun rijke blader tooi. Welk een ander beeld toont Walcheren vandaag dan in de tijd, toen eenmaal de zee was teruggedreven achter nieu we sterke en beveiligende dij ken en toen pas recht duidelijk recht werd, welk een doodse en trieste woestenij dit eiland was geworden. In die woestenij, dode bomen en bouwvallen van boederijen, was 95 procent der woningen beschadigd of vernield. Schier bovenmenselijk zijn geweest de prestaties van het dichten der dijken bij Westkapelle, bij de Nolledijk met zijn vele tegen- MAANDAG 28 JUNI. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 11.25 n.m. 11.49 12.24 0.40 1.04 0.50 1.141 De Hoge Commissaris der Ne derlanden te Djakarta, mr W. F, L. graaf Van Bijlandt, heeft gis teren de volgende verklaring af gelegd tegenover vertegenwoor digers van de binnen, en buiten landse pers in Indonesië: „Ik ben gaarne bereid aan de vooravond van de besprekingen over de herziening van de Unie verhouding iets te zeggen over de verhoudingen tussen beide landen. Het is eigenlijk een raar geval met dezb verhoudingen. Men heeft hier in de couranten de laatste tijd steeds kunnen lezen, dat deze verhoudingen zo slecht en moeilijk zijn, maar waarom eigenlijk? Ja, wij hebben één geschilpunt, dat men van internationale orde zou kunnen noemen: West-Irian, wat wij noemen Nederlands Nieuw-Guinea. Men noemt dit hier een nationale claim en vindt dat de Uniepartner Nederland zich slecht gedraagt door dit ge bied niet aan Indonesië over te dragen. Welnu, wij van onze kant beschouwen Nieuw-Guiena nog altijd als volkomen Neder lands gebied. Ook voor ons is dat een nationale zaak. Naar mijn oprechte mening behoeft echter deze kwestie de verhouding tus sen beide landen niet slecht te beïnvloeden. Ook andere landen hebben dergelijke geschillen zon der dat daarvoor overigens de onderlinge betrekkingen worden geschaad. Ik moge wijzen op een ernstig grensgeschil, dat jaren lang tussen de Verenigde Staten en Canada heeft geheerst, zon der dat men kan zeggen, dat de. relaties tussen deze landen hier door ernstig werden geschaad. Inzake de in Indonesië dikwijls gehoorde uitingen van vrees, dat dit gebied zou kunnen worden gebruikt als uitgangspunt voor infiltraties op Indonesisch terri toir, mag ik er wel op wijzen, dat de Nederlandse regering zich reeds enige malen bereid ver klaarde er toe mede te werken, dat misvattingen worden wegge nomen, welke in Indonesië zou den kunnen bestaan, t.a.v. de Nederlandse oogmerken in Nieuw-Guinea. En nu die slechte verhoudin gen. Waar heeft Indonesië zich eigenlijk over te beklagen? Men praat elkaar na over knellende Uniebanden en nadelige R.T.C.- overeenkomsten en Nederlandse onwil. Ik nodig u alleen maar uit u daarop eens te bezinnen. Toen Indonesië de Nederland se militaire missie, die op ver zoek van de Indonesische rege ring te harer beschikking werd gesteld, niet langer wenste, trok Nederland haar terug, even goe de vrienden. Indonesië verzocht desalniettemin, dat haar cadetten en adelborsten verder in Neder land werden opgeleid en dat een stuk van de zeemacht-missie lan ger in Soerabaja achterbleef. Ne derland ging zonder meer ac- coord. Het Uniestatuut voorziet er in, dat twee maal per jaar er een conferentie op ministerieel ni veau wordt gehouden. In 1950 hebben twee conferenties plaats gehad, daarna niet meer. Knel lende banden? Heeft de R.T.C. soms belet, dat de Indonesische regering transfer-beperkingen in voerde? In 1951 gaf de Indonesische re gering te kennen de Unie te wil len herzien. De besprekingen, die toen begonnen, werden begin '52 afgebroken door een kabinets crisis in Indonesië. Bij nota van 24 September 1952 stelde de nieuw opgetreden Indonesische regering vervolgens voor de be sprekingen te hervatten. Op 1 October 1952, derhalve nog slechts een week later, verklaar, de de Nederlandse regering zich daartoe bereid. Van Indonesische zijde werd op deze bereidverkla ring echter nimmer enige reactie ontvangen, totdat, anderhalf jaar later, in Maart 1954 de huidige Indonesische regering op deze aangelegenheid terug kwam. Me dio April j.l. verklaarde de Ne derlandse regering zich bereid in de tweede helft van Juni bespre kingen over de Unie te voeren. Waar is de z.g. Nederlandse on wil? Van den beginne af heeft Nederland te kennen gegeven be reid te zij» te spreken over een andere basis voor onze weder zijdse verhoudingen. Een bijzonder toverwoord om de mensen te verblinden is het woord „koloniaal". Dit wordt zo veel gebruikt, dat men waarlijk zou gaan denken, dat Indonesië geen onafhankelijke staat is. Men praat van koloniale instelling, van koloniale economie en wat dies meer zij. Is het bestaan van rubber-, koffie- en thee-onderne mingen soms koloniaal? Ja, het is ongetwijfeld een ge volg van de koloniale tijd, dat er in Indonesië mijnbouw en cul tuurondernemingen en andere grote, Nederlandse bedrijven en ondernemingen bestaan. Maar vormen deze niet een waardevol onderdeel van de Indonesische economie? Ook in Nederland zijn en wor den nog in toenemende mate bui tenlandse b.v. Amerikaanse be drijven gevestigd, welker activi teit een nuttige bijdrage vormt tot de welvaart van het land. Vergeet u wat Indonesië betreft niet, dat van het belastinggeld, dat in de Indonesische schatkist vloeit, zowat de helft door de Ne derlandse bedrijven wordt opge bracht. Ik ben er ook van overtuigd, dat men in Indonesië reeds, even als in de meeste andere landen der wereld, zeer algemeen tot de erkenning zou zijn gekomen, dat men buitenlands kapitaal behoeft en buitenlandse, ook Nederland se werkzaamheid in een onafhan kelijk Indonesië niet behoeft te schuwen of te vrezen, ware het niet, dat men hierin ten onrechte een vorm van kolonialisme ziet. In dit verband zou ik willen op merken, dat er een andere vorm van kolonialisme bestaat, die in het huidige tijdsbestek voor In donesië veel gevaarlijker is n.l. het communistische imperialis- j me, dat zijn beste kans krijgt- in een economisch en financieel ont redderd Indonesië. Aangezien de buitenlandse werkzaamheid de grote verdiener is van de vreem de deviezen, die zo nodig zijn voor de opbouw van Indonesië, zoekt diit communisme allereerst de buitenlandse werkzaamheid hier te lande op allerlei wijze te verlammen. De vernietiging van de buitenlandse bedrijven is de j snelste weg naar de ondergang van Indonesië, dat weet het in ternationale communisme wel. Wil dat zeggen, dat de Indone siërs zelf niet een groter aandeel moeten nemen in de nationale economie dan tot nu toe het ge val is? Zeker niet. Er valt ge noeg te doen aan de opbouw van Indonesië, dat er ruimte is voor buitenlanders naast Indonesiërs. Ik vind het dan ook diep be droevend te zien, dat de Panitaya Kerdjasama Partai2 organisasi2, waarin n.b. ook alle regerings partijen zijn vertegenwoordigd, aan de vooravondvan het ver trek van de Indonesische delega tie, een verklaring afgeeft, waar in, volgens het bekende commu nistische recept, het buitenlands kapitaal weer als een imperialis- tische uitzuiger wordt voorge- steld, die uit het zweet en bloed van het Indonesische volk over vloedige winsten perst en daar bij steun verleent aan zogenaam de anti-republikeinse complot ten. Het eerste dergelijke com plot moet mij nog blijken. Indien deze opvattingen over werkzaamheid van het buiten lands kapitaal maatgevend moe ten worden geacht voor Indone sië, heb ik een zwaar hoofd, in de toekomst van onze betrekkingen. Ik versta nationalisme en pa triotisme en ik heb eerbied voor hen, die hun land met passie lief. hebben. .Maar patriotisme sluit niet uit, dat men realiteitszin heeft en verblindend sentiment het zwijgen oplegt. Wanneer men dat aan beide zijden ernstig tracht te doen, zie ik een goede kans voor goede en normale be trekkingen tussen Nederland en Indonesië. Ik hoop dan ook, dat de a.s. be sprekingen verhelderend zullen werken, misverstanden uit de weg zullen ruimen en dat zodoen. de een baslis voor meer hartelijke betrekkingen zal worden gelegd". slagen, bij Rithem en bij Veere. Wij denken aan de duizenden, die al hun kracht inspanden om Walcheren weer te doen herrijzen. De ingenieurs, hier thans aanwezig of elders in de wereld werkzaam, de aanne mers en de uitvoerders, de op zichters en de arbeiders. Wij denken aan de vele en onver moeide arbeid, door hen ver richt, het werk van de woning bouw, het landbouwherstel, de herverkaveling, het planten der bomen en zoveel andere arbeid meer. Wij beleven het vandaag als een bijzonder voorrecht, dat wij hier samen, Vorstenhuis en volk, in alle ootmoed knielen voor de troon van God om Hem te danken voor de grote zegen, dat Walcheren weer op deze wijze mocht herrijzen. Het was ons een behoefte, hier samen te belijden: God gaf ons iZijn zegeningen, Hem komt dan ook de lof en de dank, de eer en de aanbidding toe, hier in Zijn tempel. Zoals het grote leed in de jaren, die nu achter ons lig gen, gedragen werd omdat het gezien kon worden in het licht van Gods ondoorgrondelijke lei ding, komen wij Hem nu samen danken voor het wonder dat wij nu zien, het wonder van Zijn onbegrijpelijke barmhartigheid. Hij doet ons niet naar onze zonden, maar bewijst ons gena de voor genade. Wij hier in de kerk en de ve len, die door de radio met ons verbonden zijn, weten ons één in onze belijdenis: hoe dank baar wij ook zijn voor de grote kunde en het technisch vermo gen van onze ingenieurs en van allen, die hen terzijde stonden. Wij hebben de herrijzing van Walcheren niet in de eerste plaats aan de prestaties van mensen te danken, doch aan God, die deze menselijke aibeid zegenen wilde. Een Zeeuw zingt wel: „Ik worstel moedig en ont- zwem", doch bedoelt te zeggen, en dat bedoelen wij met dit sa menzijn: „Gij, o God, deed ons ontkomen toen de wateren de overhand over oris hadden. Gij alleen zijt ons een toevlucht van geslacht tot geslacht". Wij mo gen vandaag zeggen, en dat zullen andere na ons getroffen gebieden mogen herhalen: „On ze hulp is in de Naam des He ren, die Hemel en Aarde ge maakt heeft." Onze Bewaarder sluimert niet, noch slaapt en Hij zal nooit beschamen het ge loof dergenen, die in Hem ver trouwen". De marinierskapel zette daar op de „Mars Heroïque" van Saint Saens in. Ds P. van Til. Geref. perdikant, sloot met een dankgebed, waarna, begeleid door het orgel, door allen teza men twee coupletten van het Wilhelmus werden gezongen. Van de Nieuwe Kerk begaf de koninklijke stoet zich te voet via de arcade aan de Groen markt naar de Katholieke Kerk. Tijdens dit bezoek voerde het Maria-koor uit Nijmegen onder leiding van Jan W. Baurichter het ..Domine Salvam Fac Regi- nam" van Van Giezen uit. Parade op de Markt. Per extra-trein waren uit As sen. Den Haag, Rotterdam en Nijmegen militaire eenheden naar Middelburg gebracht, die tezamen met de in Zeeland ge legerde eenheden omstreeks het middaguur in de stromende regen paradeerden voor het koninklijke paar. Parade-com mandant was de luit.-kolonel der Mariniers, J. J. Honig, ter wijl de kapitein-ter-zee, J. G. Broexhuijsen als coördinator fungeerde. Het défilé voor Koningin en Prins werd geopend door de Marinierskapel, gevolgd door 'n compagnie matrozen uit Vlis singen. Daarna marcheerde de Kon. Mil. Kapel voorbij, gekleed in ceremonieel tenue. Het enthou siasme onder de duizenden toe schouwers, die zich ondanks het slechte weer langs de straten, waardoor de troepen marcheerden, verdrongen, nam met de seconde toe, toen daar op een compagnie van de gar deregimenten Grenadiers, Ja gers en Prinses Irene met de resp. vaandels in de praal en pracht van hun uniform voor bijtrokken. Achter hen kwam 'n detachement van 500 man van het Middelburgse garnizoen, dat bestaat uit de leerlingen van de opleidingsschool voor militaire administratie, de le C.O.A K. Nadat de Luchtmachtkapel, eveneens in ceremonieel tenue pittig spelend was voorbijge trokken, defileerden nog een bataljon van de Kon. Land macht. (Zie verder pag. 2.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1954 | | pagina 1