Kan Mendès-France Frankrijk en
Indo-China redden?
KONINKLIJK BEZOEK AAN WALCHEREN
Verklaring van Nederlandse Hoge Commissaris over de
verhoudingen tussen Nederland en Indonesië
WEERSVERWACHTING
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
Aankomst te Middelburg
Eén internationaal geschilpunt: Ned. Nieuw-Guinea
Wekelijkse wereldschouw
Duitse herbewapening buiten de E.D.G. om
op
onder
op
onder
Juni.
26
Frankering bij Abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Noordstraat 55-57 Terneuzen
Redactie-adres:
Telefoon 2073 en 2510
Nè 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 5,35 per kwartaal; per
maand 1,80; per week 43 cent. Losse nrs 8 ct.
DE VRIJE ZEEUW
ZATERDAG 26 JUNI 1954.
9e Jaargang No. 3184.
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs: per mm 15 ct.; minimum per
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels Xi
iedere regel meer 20 cent.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrea
Bureau van dit Blad 20 ceijt meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het Maandagnummer: Zaterdags 10.30 uur.
Tegen de verwachtingen, zelfs
die van het laatste ogenblik in,
kreeg Mendès-France een meer
derheid voor zijn investituur,
gelijk in de na-oorlogse jaren
nog niet is voorgekomen. Tevo
ren had hij zich, heel tactisch,
van de communisten verwijderd,
door hun steun bij voorbaat af te
wijzen. De cijfers liggen zo, dat
hij er zonder communisten ge
makkelijk zou zijn gekomen en
hij heeft de rechterzijde onge
twijfeld genoegen gedaan door
de boosheid der communisten op
te wekken, die zo ver ging, dat
Duelos, hun woordvoerder, van
Mendès-France's uitlating zelfs
sprak als van een ongrondwet
tigheid. Maar op de investituur
volgdode samenstelling van het
ministerie.
Hier deden zich reeds dadelijk
moeilijkheden voor met de so
ciaal-democraten, die uit tacti
sche overwegingen aan dit mi
nisterie, zij het ook tegen de con
servatieven gericht, niet wilden
deelnemen, hoewel Mendès-Fran
ce hun zes portefeuilles aanbood:
drie aan degene, die vóór. drie
aan degene in de partij die
tegen de Europese Defensiege
meenschap zijn.
Er hebben zich ook reeds an
dere moeilijkheden voorgedaan,
die op de aanvankelijk sprekende
overwinning van Mendès-France
een schaduw wierpen. Zijn eco
nomisch programma is vaag;
voor de E.D.G. wil hij een alter
natief, tussen de partijen over
eengekomen. En voor alles: bin
nen. een maand wapenstilstand
in Indo-China, of anders treedt
hij af-
Op Genève heeft de regerings
wisseling in Frankrijk invloed
gehad. Wat Korea betreft, moet
de conferentie, die eigenlijk in
hoofdzaak daarom was samenge
komen, als afgesloten worden
beschouwd. Korea komt nu op
nieuw voor de Verenigde Naties,
die er zeker niet meer van te
recht zullen brengen dan op de
nog altijd beperkte besprekin
gen te Genève mogelijk was.
TREKKEN VIETMINM
TERUG?
Eden stond op het ogenblik,
dat de regeringscrisis in Frank
rijk uitbrak, op het standpunt,
dat hij de onderhandelingen over
Indo-China wilde verdagen; in
elk geval overlaten aan de han
den van hooggeplaatste vervan
gers, b.v. de ambassadeurs in
Bern; maar niet meer aan de
ministers zelf.
Toen reeds is Tsjoe En Lai met
een schijnbaar belangrijke con
cessie gekomen: uit Laos en
Cambodja zullen de troepen van
de Vietminh waarschijnlijk wor
den teruggetrokken. Nu mogen
grote persagentschappen bewe
ren, dat dit gevolg is van de re
geringscrisis, omdat men van
Mendès-France meer concessies
verwacht dan Laniel bereid was
te geven, maar dit lijkt hoogst
onlogisch.
Wat Tsjoe En Lai zeide, was
natuurlijk om het afbreken der
besprekingen te voorkomen en
dit kon alleen door tegenover
Engeland een concessie te doen,
die van betekenis was. Laos en
Cambodja redden, betekent
Siam, betekent dus ook Malakka
en Birma althans voorlopig red
den. Hieruit volgt duidelijk, dat
Eden's spel slecht werd gespeeld;
had hij van de aanvang af stren
ge, waarschuwende woorden
doen horen gelijk de vorige week,
de conferentie had vermoedelijk
een geheel andere draai geno
men. Nu dient men nog af te
wachten wat ondanks zekere
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Zaterdagoch
tend tot Zaterdagavond.
Veel wind.
Overwegend zwaar bewolkt
met aanvankelijk enige regen en
later ook enkele verspreide op
klaringen. Matige tot krachtige
westelijke wind. Koel weer.
ZONDAG 27 JUNI.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m. n.m.
10.42 11.09
11.17 11.44
11.57 12.24
0.07 12.34
gunstiger perspectieven geschie
den zal. Men verlieze ook niet
uit het oog, dat Syngmann Rhee
terzake van Korea heeft gezegd,
diat hij zich nu vrij voelt. Hij zal
zeker de oorlog niet hervatten
als er geen zekere kans op winst
is, want het is er Rhee om te
doen om tot het uiterste de
Amerikaanse hulp voor de we
deropbouw van Zuid-Kora uit te
buiten.
BEWAPENING
E.D.G. OM?
BUITEN
Dan is er ook de ontmoeting,
die Churchill en Eden binnen
enkele dagen met Eisenhower te
Washington zullen hebben. Het
heet nu, dat Eisenhower deze
uitnodiging al enige tijd geleden
heeft gedaan, vermoedelijk, ge
lijk een jaar tevoren toen Chur
chill met alle geweld met Malen-
kow wilde praten, om een Ame
rikaans-Engelse verkoeling te
voorkomen.
Van Molotow zegt men, dat hij
ter conferentie te Berlijn aan
Azië dacht en ter conferentie te
Genève aan Europa. Van Ameri
ka zou men geneigd: zijn, hetzelf
de te zeggen en1 van Engeland
ook. Want hoewel er geen agen
da is voor de ontmoeting Chur
chillEisenhower, zijn er toch
punten genoemd, die zeker be
sproken zullen worden.
Engeland en Amerika schijnen
er langzamerhand van doordron
gen te worden, dat de kans op
het tot stand komen van de
Europese Defensiegemeenschap,
gezien Frankrijk's houding, ge
ring is. Men spreekt er nu al
van, dat te Washington over
Duitse herbewapening buiten de
E.D.G. om zal worden gesproken.
Dit zou de politieke positie in
Duitsland zelf van Adenauer ver
moedelijk vergemakkelijken.
Deze is door de z.g. Volksbewe
ging, die de hereniging van
Duitsland meer naar voren
brengt, moeilijker worden. De
oppositie inzake concessies in de
Saar is nu.ook verstijfd en daar
mede staat en valt Franse vriend
schap.
Het ligt in het voornemen van
Churchill om, na de besprekin
gen te Washingtn, de eerste mi
nisters van het gemenebest sa
men te roepen en dan met hen
nader te overleggen. Daaruit
mag afgeleid worden, dat Enge
land in geen geval aan een ver
enigde actie inzake Oost-Azië zal
deelnemen, indien niet de Azia
tische landen van d;e Common
wealth daarin toestemmen. En,
ondanks wat te Genève gebleken
is, is niet wel aan te nemen, dat
Pandit Nehroe ertoe zal over
gaan om een standpunt in te
nemen, dat Amerika kan bevre
digen.
EEN VOORAZIATISCH PACT
Het bezoek van de Pakistaanse
premier in Ankarra heeft ertoe
geleid, dat de verhouding tussen
beide landen nader is toegehaald.
Dit is van belang, wanneer men
bedenkt, dat Turkije nauw met
Griekenland en Joego-Slavië is
verbonden.
Het is van nog meer belang,
nu men verneemt, dat Amerika
aan Engeland heeft medege
deeld ,dat 't inzake het Midden-
Oosten meer dan tevoren zijn
eigen weg zal gaan. Men ver
lieze daarbij niet uit het oog, dat
èn Turkije èn Griekenland vooral
dank zij de economische steun
van Amerika er weer bovenop
zijn gekomen. Nog altijd staat
Turkije en Pakistan voor ogen
om een voor-Aziatisch pact te
sluiten, waartoe Irak, ondanks
de laatste verkiezingen, wel kan
toetreden en Iran (Perzië) even
eens, wanneer werkelijk de moei
lijkheden van de olie geheel tot
het verleden behoren.
De West-Duitse regering heeft
aan de wensen van Berlijn, dat
bezig is zich economisch krach
tig te herstellen, in zoverre toe
gegeven, dat de verkiezing van
de president van West-Duitsland
te Berlijn zal plaats hebben. Men
weet, dat het westelijk gedeelte
van Berlijn niet tot West-Duits
land behoort, dit naar aanleiding
van de door de geallieerden uit
gesproken wensen, maar op deze
wijze wil men symboliek tot
uiting brengen hoe nauw beider
lot samenhangt.
Voor Amerika zijn er moeilijk-
hecjei^ in Midden-Amerika. Het
is nu niet Guatemala, dat een in-
val doet in Honduras of een an
der Amerikaanse staat, waardoor
het de veiligheid van het Pana
makanaal zal bedreigen, maar
het zijn z.g. bevrijdingstroepen
uit Honduras, die een actie in
Guatemala ondernemen. Deze
is tegen het communistisch re
giem van de tegenwoordige rege-
ring gericht, maar veler mening
is natuurlijk, dat Washington
hier achter zit. Dit is bij het
veto van Rusland in de Veilig
heidsraad gebleken, waardoor
verwijzing naar de pan-Aimeri-
kaanse conferentie niet automa
tisch kon geschieden. Het is een
echte burgeroorlog, zij het voor
lopig in klein formaat.
VAN DER MANDERE.
Walcheren viert de voltooiing
van zijn herstel en wederop
bouw. Drie dagen gonst de
vreugde over dit Zeeuwse eiland.
Vrijdag kreeg deze haar hoog
tepunt, toen H. M. Koningin
Juliana en Prins Bernhard dit
eens verdronken, maar thans
glorievol herrezen eiland be-
zocnten. Het was de Middel
burgse stadsbeiaardier Th. Fer-
werda, die deze jubeldag inzet
te met een luisterrijk Wilhel
mus, gespeeld op de beiaard,
dat hij onmiddellijk liet volgen
door het stoere Zeeuwse VoIks-
lied. En terwijl de beiaard
klanken over Middelburg klon
ken, arriveerde H. M. de Konin-
'gin met Z. K. H. Prins Bern
hard aan de gemeentegrens.
Heel Middelburg was uitgelo
pen om het koninklijk paar te
Degroeten. De stoet reed over
het voetpad langs het kanaal
door Walcheren, waar de ko
ninklijke bezoekers een rijk ge-
pavoiseerde visservloot, bestaan,
de uit ongeveer 100 schepen, in
ogenschouw namen.
Vandaar ging het over de
Stationsbrug via de Loskade, de
Koningbrug, Houtkaai, Londen-
se Kaai en de Lange Delft naar
de woning van de Commissaris
van de Koningin in Zeeland,
jhr mr A. F. C. de Casembroot, al
waar het koninklijk paar enkele
ogenblikken vertoefde, waarna
de Koningin en Prins zich onder
het gebeier van de grote luiklok
van de Lange Jan naar de
Nieuwe Kerk begaven.
Herdenkingsbijeenkomst in
de Nieuwe Kerk.
Tegen 11 uur hadden vele
Zeeuwse notabelen zich verza
meld in de Nieuwe Kerk, waar
een plechtige herdenkingsbij
eenkomst werd gehouden. Be
geleid door de Commissaris der
Koningin, jhr mr De Casembroot,
arriveerden H. M. de Koningin
en Z. K. H. de Prins om 11 uur
bij het kerkgebouw. Nadat het
koninklijk gezelschap had plaats
genomen zongen alle aanwezi
gen 3 coupletten van het „Wilt
heden nu treden". Deze zang
werd op het orgel begeleid door
ZON
MAAN
4.21
21.04
0.49
16.48
27
4.21
21.04
1.19
18.12
28
4.22
21.04
1.59
19.27
29
4.22
21.04
2.52
20.28
30
4.23
21.04
4.00
21.13
Jan Rijn. Nadat dr L. Rijksen,
predikant der Geref. Gemeente
geopend had en de Schriftle
zing had verricht, speelde de
marinierskapel der Kon. Mari
ne een ouverture van Handel.
Ds E. Durkstra, Herv. predi
kant, sprak het herdenkings
woord. Hieraan ls het volgende
ontleend:
,,Wat is het voor alle bewo
ners van Walcheren een dag
van grote vreugde, die wij he
den mogen vieren, tezamen
met de duizenden die komen
delen in onze blijdschap en bo
venal, dat u onze geliefde Vor
stin, en onze Prins, in ons mid
den zijn.
Vóór echter de feestelijkheden
zullen beginnen, zullen wij hier
in deze kerk met uwe Majesteit
en uwe Koninklijke Hoogheid
een ogenblik stil zijn voor God,
om voor Zijn aangezicht ons te
bezinnen op het grote, wat wij
vandaag motgen gedenken, en
waarvoor wij samen Hem willen
danken. Immers, gedenken wil
len wij en danken. Gedenken,
hoe na de verschrikkelijke ja
ren van oorlog en bezetting,
waarin eerst Middelburg en
daarna Vlissingen zo zwaar had.
de te lijden, in October 1944 de
inundatie kwam over geheel het
eiland. Dezelfde zee, waartegen
de bewoners van Walcheren
van ouds af moesten strijden,
en die verleden jaar op alles
vernielende wijze wederom gro
te delen van Zeeland en van de
aangrenzende provincies voor
zich kwam opeisen, overweldig
de ons eiland jfreer.
Als wij dan nu nog eenmaal
aan deze jaren, die diep ge
grift staan in ons geheugen,
willen terugdenken, dan geden
ken wij allereerst met ontroe
ring de offers, die de bevolking
brengen moest voor de vrijheid.
Met diepe eerbied gedenken wij
de slachtoffers van de bombar
dementen op Westkapelle en in
het bijzonder de tientallen, die
op hartverscheurende wijze
verdrinken moesten in de mo
len op de zeedijk aldaar zonder
dat mensenhulp mogelijk bleek.
Wij denken aan de grote offers
en mensenlevens, die de Ver
bonden troepen hebben ge
bracht bij de landing op deze
zelfde plaats. Wij gedenken de
slachtoffers te Biggekerke, en al
diegenen die in die dagen vie
len, getroffen door een bom of
verdronken in het water.
Met niet minder eerbied past
het ons te gedenken de fiere
houding der boeren, die de aar
de waarop zij gewerkt hadden,
zagen verdelgen door de zee, de
erven der vaderen, waarop zo
vele geslachten vóór hen had
den gewoond, zagen verloren
gaan, die hun vee, dat zij met
liefde hadden verzorgd en dat
zij stuk voor stuk bij name ken
den, voor hun ogen zagen ver
drinken. Geen boer zal ooit bij
machte zijn, weer te geven, wat
er in die dagen in hem omging,
toen hij lijden moest dezelfde
smart, die zovelen op andere
eilanden verleden jaar weer
hebben doorgemaakt. Dit leed
is door de Walcherse boeren ge
dragen niet in doffe berusting,
maar het aanvaardend uit Gods
hand, het aanvaardend tevens
als een offer, dat van hen werd
gevraagd te brengen naast de
zware offers, die landgenoten
en onbekende vrienden der ge
allieerde volken hadden te bren
gen voor hetzelfde hoge doel.
Zij zagen het water komen dat
hen van huis en hof verdreef,
maar zij zagen ook de vijand
vluchten, zij hebben verstaan,
dat het offer niet tevergeefs
werd gebracht.
Doch vandaag mogen wij dan
in diepe dankbaarheid jegens
God tegen elkaar zeggen: ,,Die
ramp is nu verleden. Walche
ren is herrezen op een wijze, als
velen toen onmogelijk scheen.
Nooit zal Walcheren meer zo
lieflijk worden als voorheen. Het
oude pittoreske is voorgoed ver
dwenen. Maar toch is Walche
ren weer mooi. Het is opuieuw
geworden de tuin van Zeeland."
Wij vieren vandaag het feest
van een nieuw en herboren
Walcheren in een herboren Mid
delburg. Als Uwe Majesteit en
Uwe Koninklijke Hoogheid van
middag door dit eiland rijden
zullen, nu het hersteld is van de
wonden die de oorlog en de be-]
vrijding het sloeg, zult u een
Walcheren aanschouwen, dat
tot nieuwe bloei, tot nieuwe wel
vaart is gekomen. Op de weer
vruchtbaar geworden bodem
groeit weer het gewas van de
landbouw en staan weer meer
dan een imillioen bomen en
struiken in hun rijke blader
tooi. Welk een ander beeld
toont Walcheren vandaag dan
in de tijd, toen eenmaal de zee
was teruggedreven achter nieu
we sterke en beveiligende dij
ken en toen pas recht duidelijk
recht werd, welk een doodse en
trieste woestenij dit eiland was
geworden.
In die woestenij, dode bomen
en bouwvallen van boederijen,
was 95 procent der woningen
beschadigd of vernield. Schier
bovenmenselijk zijn geweest de
prestaties van het dichten der
dijken bij Westkapelle, bij de
Nolledijk met zijn vele tegen-
MAANDAG 28 JUNI.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
11.25
n.m.
11.49
12.24
0.40 1.04
0.50 1.141
De Hoge Commissaris der Ne
derlanden te Djakarta, mr W. F,
L. graaf Van Bijlandt, heeft gis
teren de volgende verklaring af
gelegd tegenover vertegenwoor
digers van de binnen, en buiten
landse pers in Indonesië:
„Ik ben gaarne bereid aan de
vooravond van de besprekingen
over de herziening van de Unie
verhouding iets te zeggen over
de verhoudingen tussen beide
landen.
Het is eigenlijk een raar geval
met dezb verhoudingen. Men
heeft hier in de couranten de
laatste tijd steeds kunnen lezen,
dat deze verhoudingen zo slecht
en moeilijk zijn, maar waarom
eigenlijk?
Ja, wij hebben één geschilpunt,
dat men van internationale orde
zou kunnen noemen: West-Irian,
wat wij noemen Nederlands
Nieuw-Guinea. Men noemt dit
hier een nationale claim en vindt
dat de Uniepartner Nederland
zich slecht gedraagt door dit ge
bied niet aan Indonesië over te
dragen. Welnu, wij van onze
kant beschouwen Nieuw-Guiena
nog altijd als volkomen Neder
lands gebied. Ook voor ons is dat
een nationale zaak. Naar mijn
oprechte mening behoeft echter
deze kwestie de verhouding tus
sen beide landen niet slecht te
beïnvloeden. Ook andere landen
hebben dergelijke geschillen zon
der dat daarvoor overigens de
onderlinge betrekkingen worden
geschaad. Ik moge wijzen op een
ernstig grensgeschil, dat jaren
lang tussen de Verenigde Staten
en Canada heeft geheerst, zon
der dat men kan zeggen, dat de.
relaties tussen deze landen hier
door ernstig werden geschaad.
Inzake de in Indonesië dikwijls
gehoorde uitingen van vrees, dat
dit gebied zou kunnen worden
gebruikt als uitgangspunt voor
infiltraties op Indonesisch terri
toir, mag ik er wel op wijzen,
dat de Nederlandse regering zich
reeds enige malen bereid ver
klaarde er toe mede te werken,
dat misvattingen worden wegge
nomen, welke in Indonesië zou
den kunnen bestaan, t.a.v. de
Nederlandse oogmerken in
Nieuw-Guinea.
En nu die slechte verhoudin
gen. Waar heeft Indonesië zich
eigenlijk over te beklagen? Men
praat elkaar na over knellende
Uniebanden en nadelige R.T.C.-
overeenkomsten en Nederlandse
onwil. Ik nodig u alleen maar
uit u daarop eens te bezinnen.
Toen Indonesië de Nederland
se militaire missie, die op ver
zoek van de Indonesische rege
ring te harer beschikking werd
gesteld, niet langer wenste, trok
Nederland haar terug, even goe
de vrienden. Indonesië verzocht
desalniettemin, dat haar cadetten
en adelborsten verder in Neder
land werden opgeleid en dat een
stuk van de zeemacht-missie lan
ger in Soerabaja achterbleef. Ne
derland ging zonder meer ac-
coord.
Het Uniestatuut voorziet er in,
dat twee maal per jaar er een
conferentie op ministerieel ni
veau wordt gehouden. In 1950
hebben twee conferenties plaats
gehad, daarna niet meer. Knel
lende banden? Heeft de R.T.C.
soms belet, dat de Indonesische
regering transfer-beperkingen in
voerde?
In 1951 gaf de Indonesische re
gering te kennen de Unie te wil
len herzien. De besprekingen, die
toen begonnen, werden begin '52
afgebroken door een kabinets
crisis in Indonesië. Bij nota van
24 September 1952 stelde de
nieuw opgetreden Indonesische
regering vervolgens voor de be
sprekingen te hervatten. Op 1
October 1952, derhalve nog
slechts een week later, verklaar,
de de Nederlandse regering zich
daartoe bereid. Van Indonesische
zijde werd op deze bereidverkla
ring echter nimmer enige reactie
ontvangen, totdat, anderhalf jaar
later, in Maart 1954 de huidige
Indonesische regering op deze
aangelegenheid terug kwam. Me
dio April j.l. verklaarde de Ne
derlandse regering zich bereid in
de tweede helft van Juni bespre
kingen over de Unie te voeren.
Waar is de z.g. Nederlandse on
wil? Van den beginne af heeft
Nederland te kennen gegeven be
reid te zij» te spreken over een
andere basis voor onze weder
zijdse verhoudingen.
Een bijzonder toverwoord om
de mensen te verblinden is het
woord „koloniaal". Dit wordt zo
veel gebruikt, dat men waarlijk
zou gaan denken, dat Indonesië
geen onafhankelijke staat is. Men
praat van koloniale instelling,
van koloniale economie en wat
dies meer zij. Is het bestaan van
rubber-, koffie- en thee-onderne
mingen soms koloniaal?
Ja, het is ongetwijfeld een ge
volg van de koloniale tijd, dat er
in Indonesië mijnbouw en cul
tuurondernemingen en andere
grote, Nederlandse bedrijven en
ondernemingen bestaan. Maar
vormen deze niet een waardevol
onderdeel van de Indonesische
economie?
Ook in Nederland zijn en wor
den nog in toenemende mate bui
tenlandse b.v. Amerikaanse be
drijven gevestigd, welker activi
teit een nuttige bijdrage vormt
tot de welvaart van het land.
Vergeet u wat Indonesië betreft
niet, dat van het belastinggeld,
dat in de Indonesische schatkist
vloeit, zowat de helft door de Ne
derlandse bedrijven wordt opge
bracht.
Ik ben er ook van overtuigd,
dat men in Indonesië reeds, even
als in de meeste andere landen
der wereld, zeer algemeen tot de
erkenning zou zijn gekomen, dat
men buitenlands kapitaal behoeft
en buitenlandse, ook Nederland
se werkzaamheid in een onafhan
kelijk Indonesië niet behoeft te
schuwen of te vrezen, ware het
niet, dat men hierin ten onrechte
een vorm van kolonialisme ziet.
In dit verband zou ik willen op
merken, dat er een andere vorm
van kolonialisme bestaat, die in
het huidige tijdsbestek voor In
donesië veel gevaarlijker is n.l.
het communistische imperialis-
j me, dat zijn beste kans krijgt- in
een economisch en financieel ont
redderd Indonesië. Aangezien de
buitenlandse werkzaamheid de
grote verdiener is van de vreem
de deviezen, die zo nodig zijn
voor de opbouw van Indonesië,
zoekt diit communisme allereerst
de buitenlandse werkzaamheid
hier te lande op allerlei wijze te
verlammen. De vernietiging van
de buitenlandse bedrijven is de
j snelste weg naar de ondergang
van Indonesië, dat weet het in
ternationale communisme wel.
Wil dat zeggen, dat de Indone
siërs zelf niet een groter aandeel
moeten nemen in de nationale
economie dan tot nu toe het ge
val is? Zeker niet. Er valt ge
noeg te doen aan de opbouw van
Indonesië, dat er ruimte is voor
buitenlanders naast Indonesiërs.
Ik vind het dan ook diep be
droevend te zien, dat de Panitaya
Kerdjasama Partai2 organisasi2,
waarin n.b. ook alle regerings
partijen zijn vertegenwoordigd,
aan de vooravondvan het ver
trek van de Indonesische delega
tie, een verklaring afgeeft, waar
in, volgens het bekende commu
nistische recept, het buitenlands
kapitaal weer als een imperialis-
tische uitzuiger wordt voorge-
steld, die uit het zweet en bloed
van het Indonesische volk over
vloedige winsten perst en daar
bij steun verleent aan zogenaam
de anti-republikeinse complot
ten. Het eerste dergelijke com
plot moet mij nog blijken.
Indien deze opvattingen over
werkzaamheid van het buiten
lands kapitaal maatgevend moe
ten worden geacht voor Indone
sië, heb ik een zwaar hoofd, in de
toekomst van onze betrekkingen.
Ik versta nationalisme en pa
triotisme en ik heb eerbied voor
hen, die hun land met passie lief.
hebben. .Maar patriotisme sluit
niet uit, dat men realiteitszin
heeft en verblindend sentiment
het zwijgen oplegt. Wanneer
men dat aan beide zijden ernstig
tracht te doen, zie ik een goede
kans voor goede en normale be
trekkingen tussen Nederland en
Indonesië.
Ik hoop dan ook, dat de a.s. be
sprekingen verhelderend zullen
werken, misverstanden uit de
weg zullen ruimen en dat zodoen.
de een baslis voor meer hartelijke
betrekkingen zal worden gelegd".
slagen, bij Rithem en bij Veere.
Wij denken aan de duizenden,
die al hun kracht inspanden
om Walcheren weer te doen
herrijzen. De ingenieurs, hier
thans aanwezig of elders in de
wereld werkzaam, de aanne
mers en de uitvoerders, de op
zichters en de arbeiders. Wij
denken aan de vele en onver
moeide arbeid, door hen ver
richt, het werk van de woning
bouw, het landbouwherstel, de
herverkaveling, het planten der
bomen en zoveel andere arbeid
meer.
Wij beleven het vandaag als
een bijzonder voorrecht, dat wij
hier samen, Vorstenhuis en
volk, in alle ootmoed knielen
voor de troon van God om Hem
te danken voor de grote zegen,
dat Walcheren weer op deze
wijze mocht herrijzen. Het was
ons een behoefte, hier samen
te belijden: God gaf ons iZijn
zegeningen, Hem komt dan ook
de lof en de dank, de eer en de
aanbidding toe, hier in Zijn
tempel. Zoals het grote leed in
de jaren, die nu achter ons lig
gen, gedragen werd omdat het
gezien kon worden in het licht
van Gods ondoorgrondelijke lei
ding, komen wij Hem nu samen
danken voor het wonder dat wij
nu zien, het wonder van Zijn
onbegrijpelijke barmhartigheid.
Hij doet ons niet naar onze
zonden, maar bewijst ons gena
de voor genade.
Wij hier in de kerk en de ve
len, die door de radio met ons
verbonden zijn, weten ons één
in onze belijdenis: hoe dank
baar wij ook zijn voor de grote
kunde en het technisch vermo
gen van onze ingenieurs en van
allen, die hen terzijde stonden.
Wij hebben de herrijzing van
Walcheren niet in de eerste
plaats aan de prestaties van
mensen te danken, doch aan
God, die deze menselijke aibeid
zegenen wilde. Een Zeeuw zingt
wel: „Ik worstel moedig en ont-
zwem", doch bedoelt te zeggen,
en dat bedoelen wij met dit sa
menzijn: „Gij, o God, deed ons
ontkomen toen de wateren de
overhand over oris hadden. Gij
alleen zijt ons een toevlucht van
geslacht tot geslacht". Wij mo
gen vandaag zeggen, en dat
zullen andere na ons getroffen
gebieden mogen herhalen: „On
ze hulp is in de Naam des He
ren, die Hemel en Aarde ge
maakt heeft." Onze Bewaarder
sluimert niet, noch slaapt en
Hij zal nooit beschamen het ge
loof dergenen, die in Hem ver
trouwen".
De marinierskapel zette daar
op de „Mars Heroïque" van
Saint Saens in. Ds P. van Til.
Geref. perdikant, sloot met een
dankgebed, waarna, begeleid
door het orgel, door allen teza
men twee coupletten van het
Wilhelmus werden gezongen.
Van de Nieuwe Kerk begaf de
koninklijke stoet zich te voet
via de arcade aan de Groen
markt naar de Katholieke Kerk.
Tijdens dit bezoek voerde het
Maria-koor uit Nijmegen onder
leiding van Jan W. Baurichter
het ..Domine Salvam Fac Regi-
nam" van Van Giezen uit.
Parade op de Markt.
Per extra-trein waren uit As
sen. Den Haag, Rotterdam en
Nijmegen militaire eenheden
naar Middelburg gebracht, die
tezamen met de in Zeeland ge
legerde eenheden omstreeks het
middaguur in de stromende
regen paradeerden voor het
koninklijke paar. Parade-com
mandant was de luit.-kolonel
der Mariniers, J. J. Honig, ter
wijl de kapitein-ter-zee, J. G.
Broexhuijsen als coördinator
fungeerde.
Het défilé voor Koningin en
Prins werd geopend door de
Marinierskapel, gevolgd door 'n
compagnie matrozen uit Vlis
singen.
Daarna marcheerde de Kon.
Mil. Kapel voorbij, gekleed in
ceremonieel tenue. Het enthou
siasme onder de duizenden toe
schouwers, die zich ondanks
het slechte weer langs de
straten, waardoor de troepen
marcheerden, verdrongen, nam
met de seconde toe, toen daar
op een compagnie van de gar
deregimenten Grenadiers, Ja
gers en Prinses Irene met de
resp. vaandels in de praal en
pracht van hun uniform voor
bijtrokken. Achter hen kwam 'n
detachement van 500 man van
het Middelburgse garnizoen, dat
bestaat uit de leerlingen van de
opleidingsschool voor militaire
administratie, de le C.O.A K.
Nadat de Luchtmachtkapel,
eveneens in ceremonieel tenue
pittig spelend was voorbijge
trokken, defileerden nog een
bataljon van de Kon. Land
macht.
(Zie verder pag. 2.)