De gevolgen van de vorst
DE ELFSTEDENTOCHT
ENGELAND EN DE
ATOOMENERGIE
Plan tot productie van een
volksauto
Roode Kruis zendt dekens
naar Parijs
Goeree-Overflakkee nu geheel
geïsoleerd
Sneltrein Zwolle-Amsterdam
ontspoord
De opdracht van Robert Mersham
137 Deelnemers aan de siari
Mooi weer zorgde voor nieuwe records
Hond redt kind van de dood
BOND VAN OUDEN VAN
DAGEN VRAAGT GRATIS
BRANDSTOFFEN.
Bevolking wordt verzocht
niet te hamsteren.
'Het eiland Goeree-Overflakkee
is door het ijs geheel ge-
isoleerd. De gehele nacht heeft
de veerboot van de R.T.M. ('Rot
terdamse Tramwegmij.) „Destad
Zierikzee" voor de haven van
Middelharnis in het ijs vastge
zeten. De passagiers zijn gedeel
telijk over het ijs aan de wal
gekomen. Anderen werden er
met ladders afgehaald. Het
eiland zou van noodzakelijke
levensmiddelen, medicijnen enz.
door vliegtuigen of helicopters
moeten worden voorzien, Er is
op het eiland Flakkee een par
ticulier vliegveld van de land
bouwer K. van Beek te Melis
sant, die zelf een Piper Cup be
zit. Woensdag kwamen alle bur
gemeesters van het eiland te
Middelharnis in vergadering bij
een om de toestand te bespre
ken.
Uit de besprekingen bleek dat
de levensmiddelenvoorraad niet
van dien aard is dat er de eerste
weken gebrek is. De burgerij
wordt aangeraden niet te ham
steren, daar dit absoluut niet
noodzakelijk is. De postdirec
teur zal overleg plegen om de
post per vliegtuig te vervoeren.
De eigenaar van het particuliere
vliegveld te Melissant, de heer
K. van Beek, heeft zijn vliegveld
gratis ten gebruike aangeboden.
Hij heeft zelf 3 Piper Cups ter
beschikking die hij tegen be
taling van de onkosten in ge
bruik wil stellen voor vervoer.
Met de kleine Piper kan echter
slechts 350 kg post worden ver
voerd.
De minister van Binnenland
se Zaken heeft toegezegd de
verbindingen hoe dan ook in
stand te houden, deelde de bur
gemeester van Middelharnis
mee. Het is dringend noodzake
lijk dat van overheidswege hulp
wordt geboden, om het vaarwa
ter met ijsbrekers open te hou
den, zodat er althans enige com
municatie blijft. Het is uiterst
gevaarlijk wanneer de veerboten
zonder assitentie vertrekken.
Schroef- en asbreuk is niet uit
gesloten waardoor zo'n veerboot
stuurloos zou ronddrijven. On
der toezicht van de verkeersin-
spectie werd Woensdagmiddag
weer een verboot met vrachtwa
gens geladen, die zou proberen
met uitgaande post en dergelijke
de overkant van het Haring
vliet te bereiken.
Later werd gemeld dat de
veerboot „De stad Zierikzee" om
half negen Woensdagmorgen in
Middelharnis is gearriveerd. Het
schip had de gehele nacht voor
de haven van Middelharnis in
het ijs vastgezeten. Om half 12
is de ygerboot weer in de rich
ting Hellevoetsluis vertrokken,
doch zit thans weer vast in het
ijs. Op het vliegveld te Melissant
is een vliegtuig aangekomen,
dat post komt halen en bren
gen.
Heden zal de passagiersboot
van Vlieland proberen Terschel
ling te bereiken, waarna men
zal trachten over de Noordzee
naar IJmuiden te varen, om zo
doende een verbinding met de
wal te krijgen.
Er zijn tnans twee ijsbrekers
van Moerdijk onderweg naar Mid
delharnis. De schepen zullen pro
beren een vaargeul open te bre
ken tussen Middelharnis en Hel
levoetsluis, waardoor de geregel
de veerdienst tussen beide plaat
sen kan worden hersteld.
Gisteren zijn enkele vluchten
gemaakt met vliegtuigen van het
luchtsproeibedrijf Van Beek uit
Melissant. In drie vluchten zijn
kranten en post overgebracht. De
heer Van Beek persoonlijk heeft
enkele passagiers overgevlogen,
bij wie prof. ir. L. J. Klein, hoofd
ingenieur-directeur van de pro
vinciale waterstaat Zuid-Holland,
die Dinsdagavond voor het we
tenschappelijk genootschap op
Goeree-Overflakkee een lezing
heeft gehouden.
Britse geleerden bouwen on
der het betrachten van de
strikste geheimhouding drie
miniatuur atoom-reactors, zo
meldt Reuter. Over enkele we
ken wordt de officiële bekend
making van deze kwestie ver
wacht doch dan zullen naar alle
waarschijnlijkheid geen bijzon
derheden bekendgemaakt wor
den.
Het werkende deel van de een
heeft de afmeting van een olie
vat van 18 liter en een ander is
tezamen met de betonnen iso
latie niet groter dan een bad
kamer.
De logische conclusie, aldus
Reuter is, dat men aan mobiele
„atoomfabrieken" werkt, ener
giebronnen voor schepen of
zelfs voor vliegtuigen, niette
genstaande de regeringsverkla
ring, dat Engeland zich concen
treert op de productie van
atoomenergie voor de industrie
er is (nog) geen officieel com
mentaar.
De verbindingen met Schou
wen en Duiveland.
Het veer Zijpe-Anna Jacöba
polder wordt op het ogenblik
met sleepboothulp in stand ge
houden. Hedenochtend vaart
van Vlissingen een schip van de
Prov. Stoombootdienst naar Zie
rikzee. Overwogen wordt van
Rotterdam een kustvaarder te
bevrachten naar Zierikzee.
Het kleine stoomschip „Zijpe"
is er gisterochtend in geslaagd
vanuit Zijpe Anna Jaoobapolder
te bereiken. Van een herstel van
de geregelde dienst is evenwel
nog geen sprake.
Men wil trachten de pontboot
„Grevelingen" weer tussen Zijpe
en Anna Jacobapolder in de yaart
te brengen. Het schip zou gister
middag een poging wagen en dan
vracht en auto's meenemen.
In Zijpe is gistermorgen een
kleine sleepboot gearriveerd die
zal proberen het ijs open te bre
ken. Op Schouwen en Duiveland
hoopt men dat spoedig grote ijs
brekers zullen arriveren. Er be
staat een tekort aan melk en
groenten.
De Rotterdamse Tramweg Mij.
zal alle pogingen in het werk stel
len om een vaargeul open te hou
den tussen Zijpe en Anna Jocoba-
polder, waardoor Schouwen-Dui-
veland uit het isolement kan wor
den veriost.
De eerste Dakota is gistermid
dag om 12.15 uur met post van
twee dagen op 't vliegveld Haam
stede gearriveerd. Het vliegtuig
heeft een hoeveelheid post mee
terug genomen, alsmede een aan
tal pasagiers, die door de autori
teiten zijn geselecteerd. Onder
hen is een gezin van zeven perso
nen, dat Vrijdag hoopt te emigre
ren. Alleen in zeer dringende ge
vallen zullen passagiers met
vliegtuigen worden meegenomen.
Het ligt in de bedoeling, dat elke
dag een Dakota naar Haamstede
vliegt, zolang het isolement van
Schouwen-Duiveland voortduurt.
Er was gisteren in het Zijpe
veel minder drijf ijs dan Dinsdag.
De veerboten „Zijpe" en „Greve
lingen" hebben gistermiddag ge
regeld heen en weer gevaren.
De ter assistentie aanwezige
sleepboot is de „Walcheren".
Door het s.s. „Zijpe" worden
vooral stukgoederen aangevoerd,
terwijl door de „Grevelingen'
auto's worden overgezet.
Terschelling geïsoleerd.
De post- en passagiersboot
van Terschelling heeft de vaart
moeten staken, zodat ook thans
dit eiland geen verbinding meer
heeft met de vaste wal.
Veerdienst ZierikzeeColijns-
plaat gestaakt.
De veerdienst Zierikzee-Ko-
lijnsplaat is gestaakt.
IJsbrekers voor de havens
van Middelharins en Helle
voetsluis.
Het ministerie van Verkeer en
Waterstaat deelt mee, dat twee
ijsbrekers naar Hellevoetsluis en
Middelharnis zijn vertrokken
om de havens aldaar in bevaar
bare toestand te brengen. Eén
van de ijsbrekers heeft averij
gekregen in de machinekamer.
Beide ijsbrekers, die gecombi
neerd optreden, daar wederzij d
se assistentie bij het werk van
het ijsbreken nodig is, konden
daarom niet op tijd te bestem
der plaatse aankomen. Thans
hebben zij hernieuwde pogingen
gedaan om Hellevoetsluis en
Middelharnis te bereiken.
den vermeld. Evenmin zal zulks
door de radio worden bekend
gemaakt, hoewel deze diepten op
Rijn en IJsel kleiner zijn dan
270 cm.
Op de Waal komt vast ijs voor
tot Tiel, op de Nieuwe Rijn tot
Arnhem, op de IJsel tot Does
burg. Op de Maas zijn de stu
wen, uitgezonderd die van Borg
haren, reeds enige dagen ge
streken. Tot voorbij Sambeek
ligt de Maas helemaal dicht met
vast ijs.
Stremming postvervoer
«oor ijsgang.
De P.T.T. heeft meegedeeld,
dat tengevolge van ijsgang de
situatie van de postverbindin
gen met de verschillende eilan
den vanaf 3 Februari als volgt
is:
Schiermonnikoog!Ameland: Ge
regelde postverbinding per
vliegtuig van de Kon. Lucht
macht van en naar het vlieg
veld Leeuwarden. Alle post
wordt in Leeuwarden geconcen
treerd.
Terschelling en Vlieland: De
bootverbinding is door bescha
diging van de boten bemoeilijkt.
De post wordt eveneens per
vliegtuig van en naar Leeuwar
den overgebracht.
Texel: Er is postvervoer met de
ongeregelde bootverbinding op
Den Helder.
Land van AltenaDe veerdien
sten van Gorinchem uit zijn ge
staakt. De post wordt per auto
via Zaltbommel-Andel naar de
plaatsen van bestemming ge
bracht.
Goeree en Over flakkee: Door
schroefbreuk is de bootverbin
ding op 2 Februari mislukt. De
boot zit nog in het ijs vast met
de post aan boord. Een ijsbreker
is onderweg. De post voor het
eiland wordt voorlopig in Hel
levoetsluis opgeslagen. Met de
Koninklijke Luchtmacht is con
tact opgenomen om zo nodig
heden de post per vliegtuig over
te brengen.
Schouwen en Duiveland: Op 2
Februari was geen bootverbin
ding mogelijk. Alle post, met in
begrip van de nachtpost van 2
Februari wordt naar Haamste
de overgebracht. In Zijpe is een
ijsbreker aamwezig. Getracht
wordt de bootverbinding op Zij
pe te herstellen. Op regelmatige
postverbinding kan evenwel de
eerste dagen niet worden gere
kend. De post wordt tot Roosen
daal normaal verzonden.
hl oord-Beveland: De veerdienst
is gestremd. De post wordt via
'Middelb urg-Veere-Kamperland
op onregelmatige" tijdstippen
overgebracht.
één grote ijsvlakte is. De Wad
denzee aan de andere kant van de
dijk is niet berijdbaar, er zijn veel
wakken.
Eerste auto over de Lek.
Woensdagmiddag is de eerste
auto over het ijs van de Lek ge
reden. Het was de groothandelaar
in tabaksartikelen Sanderse uit
Culemborg, die met zijn auto (een
volkswagenbusje) vanuit Culem
borg naar de overkant van de Lek
reed in de richting Utrecht. Toen
hij de tocht had volbracht volg
den meer automobilisten zijn
voorbeeld.
Marineluchtvaar dienst
is paraat.
De marineluchtvaartdienst heeft
een aantal vliegtuigen, waaronder
hefschroefvliegtuigen gereed
staan om eventueel contact tot
stand te brengen met geïsoleerde
eilanden. Voorlopig blijft de ko
ninklijke luchtmacht evenwel met
deze taak belast. Dinsdag heeft
een he'licoptère van de M.L.D.
post van en naar Lelystad ver
voerd.
Tsjecho-Slowakije heeft beslo
ten tot het ontwerpen en produ
ceren van een volksauto, welke
zal lijken op de Duitse volkswa
gen. De Tsjechische auto zal de
naam van „Spartak" dragen.
Een eerste model van de nieu
we auto werd onlangs getoond
op een bijeenkomst van de
Tsjechoslo waakse academie voor
politieke wetenschappen en van
het nationale technische mu
seum in Praag.
In beginsel is besloten, dat
het een 4-persoonswagen zal
worden met voldoende bagage
ruimte, met 2 deuren, electri-
sche verwarming en ander mo
dern comfort. Het gewicht der
wagen zou 700 kg moeten wor
den, het verbruik 7 liter benzine
per 100 km, terwijl de maximum
snelheid 90 km per uur en de
kruissnelheid 50 tot 60 km per
uur moet bedragen. Het eerste
model bestaat voor 80 procent
uit onderdelen van de Skoda
1200 en voor de resterende 20
procent uit onderdelen van de
Skoda 1101.
Nog voor de laatste trein Dins
dagavond het station van Leeu
warden binnenrolde was de stilte
in het inschrijvingsbureau voor
de elfstedentocht gevallen.
Herman Buyen, oud-kampioen
van Nederland op de langebaan,
en de onverwoestbare en veel
zijdige sportman Jan Zeegers Jr.
behoorden tot de laatsten, die
zich voor de wedstrijd kwamen
melden. Jan Zeegers bleek met
zijn 52 jaren de oudste van de
wedstrijdrijders te zijn. Hij is 34
jaar ouder dan de jongste in
schrijver H. van der Grift uit
Breukelen.
Terwijl het de gehele dag erg
koud was geweest in de Friese
hoofdstad begon in de loop van
de avond het kwik plotseling te
stijgen. Wolkenflarden waren de
hemel komen bedekken en tot
schrik van deelnemers en organi
satoren begon het zelfs te sneeu
wen.
Berichten uit De Bilt maakten
melding van 'n flink pak sneeuw,
dat op Ameland was gevallen en
zo dreigde er op het laatste mo
ment nog het gevaar te ontstaan,
dat de sneeuw (witte) roet in 't
elfstedeneten zou gaan gooien,
Optimisten beweerden echter, dat
het bij wat „gekrakeel" zou blij
ven en dat de sneeuw niet zou
doorzetten.
ZANDSTRA.
Het was een aardig moment,
toen de 75-jarige Leeuwardenaar
Theo Zandstra, de revers van zijn
colbertjasje behangen met een
rinkelende massa schaatsmedail-
les, een kijkje bij de inschrijving
kwam nemen. Deze veteraan, die
zes maal de tocht heeft gereden,
de laatste op 62-jarige leeftijd,
vertelde aan ieder, die het horen
wilde, hoe je zo'n 200 km-tocht
moet rijden. En menige jeugdige
deelnemer stond met iets van ont
zag in zijn blik naar de wijze
raadgevingen te luisteren.
Vliegverkeer met Wadden
eilanden uitgebreid.
Scheepvaart op Waddenzee
ligt stil.
Het tijdelijk luchtnet, dat het
vaste land met de ingevroren
eilanden verbindt, wordt steeds
uitgebreider. Van Leeuwarden uit
werden al verbindingen onder
houden met de Waddeneilanden
Schiermonnikoog en Ameland.
Gistermiddag zijn daaraan toege
voegd Vlieland en Terschelling.
Het Noordelijk deel van de Wad
denzee is door het zware drijf ijs
taboe geworden voor de scheep
vaart. Gelaten moet men wach
ten tot de dooi intreedt. Ook het
Zuidelijk deel van de Waddenzee
is gisteren „afgesloten voor alle
scheepvaartverkeer".
De veerboot tussen Den Helder
en Texel slaagde er in Woensdag
morgen in anderhalf uur het
eiland te bereiken. Vandaag zal
de boot de reis terug onderne
men. De bevoorrading van het
eiland levert nog geen moeilijk
heden op.
Op de afsluitdijk was het gis
termorgen duidelijk merkbaar,
dat er in de Friese hoofdstad iets
te doen was, vele auto's snorden
over de dijk naar Leeuwarden.
„De deksel zit op het IJselmeer"
zoals de insiders het noemen.
Hiermede bedoelen zij, dat het
Woensdagavond omstreeks
kwart over zeven zijn, naar van
de zijde van de Nederlandse
spoorwegen wordt medegedeeld,
van de sneltrein van zeven uur
uit Zwolle naar Amsterdam bij
de legerplaats Oldebroek de elec-
trische locomotief en enkele rij
tuigen ontspoord.
Er zijn geen persoonlijke onge
vallen.
Het baanvak Zwolle—Nunspeet
is door deze ontsporing over bei
de sporen versperd.
Nader vernemen wij van de zij
de van de spoorwegen dat de ont
sporing zich als volgt heeft toe
gedragen: L
Op het station legerplaats Ol
debroek stond de stoptrein die om
18.15 uur uit Zwolle naar Amers
foort was vertrokken. Deze trein
had om 18.31 de legerplaats Olde
broek moeten verlaten, maar
doordat er een rijtuig van deze
trein was defect geraakt en dit
rijtuig uit de trein moest worden
gerangeerd, was vertraging op
getreden. De stoptrein hield het
spoor dat de sneltrein zou hebben
moeten volgen bezet en daarom
werd de sneltrein op het emplace
ment van de legerplaats over een
ander spoor geleid. Tijdens het
overgaan op het andere spoor
zijn de electrische locomotief en
zes turquoise D-trein rijtuigen
ontspoord. Er zijn geen persoon
lijke ongelukken ontstaan.
De passagiers van de sneltrein
en van de stoptrein, ongeveer 250
in totaal, zijn met autobussen
naaf Amersfoort vervoerd.
De stoptreinen uit Amersfoort
rijden niet verder dan Nunspeet.
Van Nunspeet naar Zwolle ge
schiedt het vervoer voor de reizi
gers per bus. Van Zwolle naar
Amersfoort is het vervoer voor
personen die van de stoptrein ge
bruik maken op dezelfde wijze
geregeld.
De sneltreinen tussen Zwolle
en Amersfoort en omgekeerd zijn
voorshands opgeheven. Reizigers
uit het westen Voor het noorden
moeten van Amersfoort via De
venter naar Zwolle reizen. Reizi
gers uit het noorden voor het
westen moeten van Zwolle via
Deventer naar Amersfoort gaan.
Deze reisgelegenheid maakt
dat de reizigers met een uur ver
traging rekening moet houden.
Naar aanleiding van het ver
zoek van „Abbe" Pierre Groues
om dekens voor de Parijse dak
lozen heeft het Nederlandse
Roode Kruis 250 dekens ter be
schikking gesteld. De K.L.M.
heeft deze dekens inmiddels al
naar Parijs gebracht.
Ook bij Tiel zit de Waal dicht
De rivier de Waal heeft zich
in de nacht van Dinsdag op
Woensdag ook voor Tiel vastge
zet. Daags tevoren had het ijs
op verschillende stroomafwaarts
gelegen plaatsen al vast gezeten
maar door de druk van het wa
ter waren de ijsmassa's weer
gaan drijven. Indien het ijs be
trouwbaar is, zal er door het
veerpersoneel een voetpad over
de rivier worden gemaakt.
De Waal bij Nijmegen dicht.
De rivier De WTaal bij Nijme
gen heeft zich Woensdagmiddag
ook voor Nijmegen vastgezet.
Bij Eek en Wiel wielrijders
en voetgangers over het ijs.
Nu het niet meer mogelijk is,
wielrijders en voetgangers bij
Eek en Wiel per motorboot over
de Rijn te zetten, is een weg
over het ijs gebaand, die reeds
door voetgangers, wielrijders en
motorrijders is gebruikt. Heden
zal men met een lichte auto be
proeven of de overtocht met dit
soort voertuigen verantwoord is.
Op veel plaatsen vast ijs
op Nederlandse rivieren.
Op de Nederlandse rivieren
komt thans op veel plaatsen
vast ijs voor. De scheepvaart is
gestremd. Daarom worden de
minste vaarwaterdiepten niet
meer op de waarschuwingsbor-
door MARTIN VERDUYN.
30)
Nadruk verboden.
Waarom zweeg die man zelfs
nu nog, nu er nog weinige minu
ten te leven waren en er nog een
wereld tussen hen uitgesproken
moest worden. Waarom ging zij
niet naar de sympathieke ma
joor Crane, deze beschaafde
gentleman van de geheime dienst,
die haar op zijn bescheiden ma
nier vereerde en begreep. Die
kende haar geesteswereld, haar
strijd voor vrijheid en bescha
ving, haar vreselijke desillusie in
het verraad van professor Ni
chols. Doch Marion had nu
slechts oog voor die grote man,
die naar zijn graf staarde en
wiens gedachten zij niet kon
peilen.
Waarom moest zij zo verschriK-
kelijk eenzaam, zo zinloos schijn
baar, de dood ingaan? Een ver
schrikkelijke verlammende angst
overviel haar. Niet de angst voor
de dodende kogel of het wegzin
ken in de duistere schachten
van de dood, maar haar vorsen
de, in wetenschap gevormde geest
werd met afgrijzen bevangen
voor het niet-begrijpen, voor de
zinloosheid. Was het leven een
dwaze gril en de dood een grijn
zend monstert dat de mens liet
zien hoe zijn bestaan en zijn
strijd voor alles wat goed is er
niets op aan komen in een heel
al, dat er ook toevallig gekomen
is en eenvoudig bestemd is om
tot niets terug te keren?
Was het leven dan niet anders
dan geboren worden, existeren in
een grandioze illusie, en dan de
wrede ontgoocheling van de
dood?
Waren alle idealen tevergeefs
en leuzen als recht, vrijheid en
broederschap, ontwikkeling, mis-
plaatse grappen van de natuur,
wiens heerser zich de mens
waant?
Mershams starre rug gaf haar
geen atwoord. Zij zag op naar de
gloeiend witte Afrikaanse hemel,
maar ook daar was geen ant
woord. De jungle was zonder ge
rucht van dierenleven en straks
zou de ganse aarde zonder leven
zijn, een dode grauwe bol, op
wiens oppervlak slechts de
schroeiplekkeu en ashopen van
geatomiseerde steden te vinden
zouden zijn.
Alleen was er het geluid van
de schoppen die haar graf dol
ven. Zij kreunde en vóór zij het
wist, ontsnapten haar de woor-
Een hond te Nancy heeft een
baby van achttien maanden van
de honger- en bevriezingsdood ge
red.
Het dier zat aanhoudend te jan
ken voor de deur van een huisje
en vestigde hierdoor de aandacht
van de politie op zich. Enkele po
litiemannen besloten een onder-
oek in het huisje in te stellen en
zij forceerden de deur. Binnenge
komen troffen zij in een onver
warmde kamer een huilende ba
by aan, die naast zijn wieg lag.
Verder was er niemand in huis.
De baby, die geheel verkleumd
was, werd onmiddellijk naar een
ziekenhuis gebi'acht.
De politiemannen vermoedden
verband tussen de afwezigheid
an de moeder van het kind en
het aantreffen van een toen nog
niet geïdentificeerde jonge vrouw
die in een ander deel van de stad
was aangetroffen. Bij onderzoek
bleek, dat de moeder haar ouders
had opgezocht en dat zij op de te
rugweg door de koude bevangen
was. De baby was hierdoor der
tig uur aan zijn lot overgelaten
geweest.
den: „Er is geen antwoord."
,Nee, er is geen antwoord," zei
Mersham zacht. In zijn stem
klonk nu berusting. Verwonderd,
ondanks haar verbijstering, zag
zij Mersham aan. Hij had haar
onmiddelijk begrepen. „Ik geloof,
dat wij in het Westen te ver
waand waren metr zelf het ant
woord te willen geven door onze
wetenschap en techniek. Net als
die lui die vroeger de toren van
Babel bouwden om de hemel te
bestormen en daar het antwoord
te vinden. Halverwege was de
verwarring groter dan ooit en zij
begrepen er niets meer van. Ze
moesten er mee ophouden en hun
werk bleek zinloos."
Marion zweeg. Zij kon zich de
plotselinge blijdschap in haar
wezen niet verklaren. De solda
ten groeven nog en de mitrail
leurs stonden gereed. Maar het
was of Mershams plotselinge
woorden iets in haar openbra
ken, een kennis die zij al lang
bezat, maar nooit bewust ge
maakt werd.
„Misschien ligt het antwoord
achter het leven", zei zij einde
lijk aarzelend en ze zag naar
hem op. Nu was hij het die niet
antwoordde. Hij wendde zich
echter half om en zag haar aan.
In zijn grijze ogen las zij de
vreselijke kwelling van de twij
fel. De twijfel van het laatste
uur, het uur dat men zeker moet
„Zo'n elfstedentocht zal niet
gauw weer kunnen worden ge
houden", dit was het oordeel van
Karst Leemburg, die als winnaar
van de barre elfstedenwedstrijd
van 1929 in hoog aanzien staat bij
de schaatsminnende Friezen.
Leemburg had van de start tot
de finish de wedstrijd van giste
ren gevolgd. „Zijn jongen", zoals
hij Charisius en de andere jon
gere Friese lange afstandscracks
noemt, aanmoedigend waar en zo
vaak hij daar de gelegenheid voor
kreeg. En zijn oordeel werd door
allen, die bij de eindstreep een
goed plaatsje op het ijs hadden
gevonden, ten volle gedeeld.
Waneer men 200 km op ijs, dat
hier en daar goed is, maar dat
ook vol zit met ellendige stukken
met scheuren en vastgevroren
schotsen, moet rijden en voor een
dergelijke tocht bovendien nog in
het aardedonker moet starten,
dan kan men moeilijk spreken
van een plezierritje. Maar verge
leken bij de elfstedentochten uit
het verleden, met uitzondering
misschien van die van 1933, was
het dit keer voor de ervaren
tochtrijders toch verre van zwaar
geweest.
Geheel onverwacht overigens,
want de vooruitzichten waren in
de voorgaande dagen niet gun
stig geweest. De Siberische ijs
koude wind, die de adem afsneed
en het gezicht schrijnde was de
schrik geweest van hen, die ten
slotte besioten het toch maar te
gaan wagen. Maar Aeolus, de god
der winden, was de elfsteden
tocht van 1954, zijn organisatoren
en zijn deelnemers genadig. Hij
had zich wat ingebonden en ook
de gevreesde sneeuw, op 'n klein
buitje in de buurt van Franeker
na, achterwege gelaten.
Toen de dag kwam, was de he
mel vrijwel onbewolkt. De zon
had vrij spel. de zachte, niet zeer
koude bries, was voor de deelne
mers geen grote handicap. Het
vlakke Friese landschap met zijn
talloze vaarten en kanalen was
één vrolijk wintersportparadijs,
waarin zelfs de grootste koukleu
men zich deze dag konden ver
maken.
De talrijke p'leizierrijders vorm
den voor de jakkerende wed
strijdrijders hier en daar wel eens
een obstakel, maar dank zij de
goede afzetting bij nauwe passa
ges en bruggen, kwamen botsin
gen of oponthoud niet voor. Op
het traject tussen Bols ward en
Harlingen heeft de strijd eigenlijk
zijn beslag gekregen. Toen maak
te het zestal, zich los van de
hoofdmacht en weldra was de po
sitie van de vluchtelingen Lef-
fertsma, De Koning, Charisius,
Verhoeven, Van der Berg en Nau-
ta vrijwel onaantastbaar gewor
den. Bij Harlingen bedroeg de
voorsprong op het drietal jach
tende achtervolgers Lamberts,
Wijna en Van der Hoorn reeds
ruim twee minuten. Bij Franeker
was dit tot 5 Vz minuut aange
groeid en bij het passeren van
Dokkum had de kopgroep ruim 16
minuten voorsprong op de ach
tervolgers.
Het was duidelijk, dat de eer
ste prijs bij één van deze zes te
recht zou komen. Zouden de rij
ders bij elkaar blijven om ieder
voor zich te trachten in de eind
sprint te zegevieren? Of zou één
van hen op de Dokkumer Ee de
euvele moed hebben er tussenuit
te gaan? Misschien dat een paar
man dit laatste weieens heeft
geprobeerd, doch dan bleek over
hoeveel energie de anderen nog
beschikten. Onmiddellijk werd
dan het contact ondanks het ho
ge tempo hersteld en was de rij
van zes weer gesloten.
fraaie natuurlijke tribunes, maar
ook van uit de bomen, cje lan
taarnpalen en van de daken het
laatste gedeelte van het traject
gevolgd. Het was een fantastisch
schouwspel in de vrolijke zon met
de kleurige vlaggen, het rood wit
en blauw, de Friese pompebled-
den en de stadsvlag van Leeuwar
den aan de hoge masten op het
ijs, wuivend naar de dundoeken
boven de oldehove, een gejuich
steeg op om enkele minuten over
half twee. „Daar komen ze",
klonk het uit de dichte gelederen
en ja, in één der bochten, ver
scheen de eerste groep, niet meer
met de vaste streek van een paar
uur voordien, maar toch nog in
goede glijdende stijl. Het gejuich
plantte zich voort langs de dichte
rijen, maar plotseling verstomde
het gerucht, toen de voorop rij
dende Verhoeven in zijn oranje-
pak een fatale vergissing maak
te. Even werd hij misleid door
een consumptietent, denkende,
dat hij met de eindcontrole te ma
ken had. Hij zag zijn fout te laat
in en kon niet meer de energie en
de geestkracht opbrengen zich
tijdig te herstellen.
Terwijl hij zijn handen in wan
hoop naar het hoofd bracht sto
ven Jeen van der Berg en Jan
Charisius hem voorbij waarna de
eerste met een voorsprong van
ongeveer 20 meter als eerste door
de finish ging.
Dé strijd tussen de vier Frie
zen, Brabander en Hollander was
gewonnen door een Fries. Was
het wonder, dat de Leeuwarder
bevolking gul was met zijn hulde.
Een ovatie daalde van de wa'lle-
kant neer, terwijl Van der Berg
zijn dolgelukkige vader en moe
der in de armen sloot.
Met zijn moeke samen in de
grote krans van het elfstedenbe-
stuur werd hij door de fotografen
en filmmensen onder schot geno
men. En toen bekend werd ge
maakt, dat de winnaar en ook de
andere rijders van de eerste groep
het record van Sietse de Groot
(1942: 8 uur 44 min.) met meer
dan een uur hadden verbeterd,
klaterde het applaus nog eens
luider op. Later bleek, dat maar
liefst 31 rijders binnen de tijd van
8 uur 44 min. de wedstrijd had
den beëindigd.
Overweldigende belangstelling
aan de finish.
Zo zou het dus een beslissing
worden op de laatste paar hon
derd meter en de kijkers op de
groene wallen langs de singels
van Leeuwarden hadden niets lie
ver gewild. Duizenden en nog dui
zenden hebben, staande op deze
zijn van de zin en bestemming
van het leven.
Zij zag hoe hij een beweging
maakte, of hij alles van zich af
wilde schudden. Hij wilde weer
de practische vlieger-officier zijn
voor wie het gemakkelijker viel
probleemloos in de strijd te ster-
ven.
„Flanders is gevlucht, zei hij,
,ze zijn hem onmiddellijk ach
terna gegaan, maar natuurlijk
lukt hém wat niemand gelukt
Er was nu geen wrevel in
stem; hij constateerde nu
DE OFFICIëLE UITSLAG.
Van de groep wedstrijdrijders,
die tot 14.35 waren binnengeko
men, luidt de officiële uitslag:
1. J. van der Berg, Nijbeets, 7
u. 35 min.; 2. A. J. P. de Koning,
Purmerend, 7 uur 35 min. 3.8 sec.;
3. J. W. P. Charisius, Leeuwar
den, 7 uur 35 min. 4.2 sec.; 4. J.
Nauta, Wartena, 7 uur 36 min.;
5. A. Verhoeven, Dussen, 7 uur 36
min.; 6. K. Leffertstra, Stobbega,
7 uur 37 min.; 7. W. Wijnia, Corn-
werd, 7 uur 59 min.; 8. H. Lam
berts, Wageningen, 7 uur 59 min.;
9. J. van der Hoorn, Ter Aar, 7
uur 59 min.; 10. P. Zwart, Warga,
8 uur 7 min.
DE TOERRIJDERS STRO
MEN BINNEN.
Om enkele minuten over half
acht arriveerden midden in de
stroom toerrijders de minister
van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening, de heer S. L.
Mansholt en de Commissaris der
Koningin in de provincie Fries
land, mr. H. P. Linthorst Homan,
die beiden de toertocht hadden
volbracht.
Met trots leverden zij hun
kaart in, waarop zij het bewijsje
ontvingen, dat recht geeft op het
elfstedenkruisje.
Zowel mr. Linthorst Homan als
minister Mansholt waren goed te
spreken over het verloop van de
tocht. Zij hadden het kalm aan
gedaan en genoten van het heer
lijke winterweer. Voor beiden was
dit niet de elfstedendoop, want
minister Mansholt heeft in 1942
de toertocht gereden, terwijl de
sportieve Commissaris in 1933 de
wedstrijd heeft uitgereden en in
1942 een deel van de toertocht
heeft meegemaakt.
LEFFERTSTRA KRIJGT
TOCH EEN PRIJS.
Het bestuur van de Friese elf-
stedenvereniging heeft besloten
alsnog een zesde prijs uit te rei
ken en wel aan K. Leffertstra,
die bijna de gehele dag in de kop
groep heeft gereden, ook toen na
Bolsward de groep van zes man
ontstond, waaruit tenslotte de
winnaar naar voren kwam. Oor
spronkelijk waren maar vijf prij
zen beschikbaar, maar men is
van mening, dat ook Leffertstra
een medaille heeft verdiend.
is.
zijn
ik nu snel
heb ik een
slechts. „Wanneer
naar de jungle ren
kleine kans
„Nee, niet doen," antwoordde
Marion gejaagd, „ze zullen je
doodschieten."
Mersham lachte kort en vreug
deloos.
„Dat zullen ze zeker ook, als
ik niet vlucht."
„Misschien zal Flanders ons
nog redden," poogde het meisje
waphopig, „en Hartley en
Brent.
„Flanders zal het veel te druk
hebben om zichzelf te redden,"
klonk het hard.
„Je weet, dat je zult sterven
als je nu tracht te vluchten,
maar je geeft de voorkeur aan
de dood in actie dan hem lijde
lijk af te wachten."
(Wordt vervolgd).
DODELIJK ONGEVAL TE
BIGGEKERKE.
Toen de 26-jarige mevr. E. Ros-
cam—Abbing, echtgenote van de
Ned. Herv. predikant te Biggeker-
ke, zich nog in de badkamer be
vond hoorde haar echtgenoot
plotseling een gil, die gevolgd
werd door een slag. Hij spoedde
zich naar de badkamer en vond
zijn echtgenote dood op de grond
liggen.
Vermoed wordt, dat zij in aan
raking is gekomen met de elec
trische stroom van een straal
kacheltje of van de badgeyser.
Het hoofdbestuur van de alge
mene bond van ouden van dagen,
gevestigd in Schiedam, heeft een
telegram gezonden aan de minis
ter-president, dr. W. Drees.
Het verzoekt daarin zijn invloed
te willen aanwenden om in ver
band met de heersende koude
kosteloos brandstoffen te ver
strekken aan hen, die alleen van
de noodwetondersteuning moeten
bestaan. t
