Uil Je Srovtncic
IJEUK
CHINEZENWIJK
D.D3
GEVONDEN VOORWERPEN
AGENDA:
Bevrijdings- en Herdenkingsfeesten te Axel
Cln tju Sang
minister wette naar
TERNEUZEN.
KOUDEKERKE.
SLUIS
VLISSINGEN.
STAVENISSE.
AXEL.
ZAAMSLAG.
OUWERKERK.
SCHOUWEN EN DUIVELAND.
Zaterdag 26 September zal de
minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, ir H. B. J. Wit
te, een bezoek brengen aan Schou
wen en Duiveland. De plaatselij
ke autoriteiten zullen deze ge
legenheid aangrijpen om de aan
dacht van de regering nogmaals
te vestigen op de zeer ernstige
moeilijkheden, waarmee op dit
eiland wordt geworsteld als ge
volg van de woningnood.
Deze moeilijkheden zouden ver
dwijnen als minstens 2000 wonin
gen zouden worden gebouwd.
Het is, zo meent men ter plaat
se, bovendien van het grootste
belang, dat met de bouw ten spoe
digste wordt begonnen teneinde
het mogelijk te maken, dat de
enkele duizenden geëvacueerden,
die als gevolg van de overstro
ming geen woning meer hebben
binnen niet al te lange tijd weer
een eigen dak boven het hoofd
hebben.
Aan de gemeente Zierikzee is
weliswaar bouwvolume voor 100
woningen toegezegd, maar teza
men met de 40 gezinsbarakken
welke over enkele weken in ge
bruik zullen worden genomen
betekenen deze naar de mening
van autoriteiten, slechts een zeer
geringe verbetering van de toe
stand. Alleen in de gemeente
Zierikzee zullen naar schatting
nog ruim 500 woningen nodig zijn
wanneer men de precaire situatie
van dit ogenblik de baas wil wor
den. Bovendien zijn deskundigen
van oordeel, dat men, om de zo
noodzakelijke snelle bouw te be
reiken, deze onmogelijk zal kun
nen laten verrichten door plaat
selijke arbeidskrachten. Een gro
te bouwmaatschappij zal voor de
bouw op het gehele eiland moeten
worden ingeschakeld om tot een
verantwoord resultaat te komen
stukken. Hier werden reeds diep
ten van ongeveer 15 meter ge
peild, doch naar wordt verwacht
zal men hier minder moeilijkhe
den ondervinden dan bij de aan
vankelijk geprojecteerde sluiting
van de opening in de ringdijk,
waar enkele dagen geleden reeds
een put van 27 m diepte werd
aangetroffen. Of men mettertijcj
ook nog tot sluiting van laatst
genoemd gat zal overgaan, is nog
niet bekend, doch wèl is zeker,
dat men nog niet helemaal de
plannen hiervoor heeft opgege
ven.
De werkzaamheden bij Ouwer-
kerk zullen nog geruime .tijd in
beslag nemen. Deskundigen ne
men aan, dat de sluitingsdatum
vermoedelijk in de tweede helft
van October zal vallen, mits de
weersomstandigheden niet al te
ongunstig worden.
Pas na de sluiting zal kunnen
worden begonnen met het leeg
pompen van de ruim 2700 ha gro
te Vierbannenpolder. De dorpen
Ouwerkerk en Nieuwerkerk in
die polder liggen nog steeds mid
den in het water.
tricts-inspecteur voor het brand
weerwezen in Noord-Brabant en
Zeeland, besprak hierop de pres
taties der deelnemende corpsen
en verklaarde, hoewel hij over 't
algemeen tevreden was, toch
verschillende tekortkomingen te
hebben geconstateerd.
Ook de heer G. Korthuis gaf
als wedstrijdleider zijn bevindin
gen weer.
BURGEMEESTER VAN
STAVENISSE BEZOEKT KOP
VAN NOORD-HOLLAND.
Burgemeester en mevrouw
L. A. Verburg van Stavenisse
uilen eind September begin
October a.s. een bezoek van en
kele dagen aan de kop van
Noord-Holland brengen, waar
van een groot aantal gemeenten
de getroffen gemeenten op het
eiland Tholen adopteerden.
Dit bezoek is in de eerste
plaats bedoeld om de dank van
de bevolking van Stavenisse te
vertolken, terwijl in enkele
plaatsen (Alkmaar, Den Helder,
Hoorn en Bergen) de film
„Storm over Stavenisse" zal
worden vertoond. Deze film zal
worden vertoond op speciaal ten
bate van Stavenisse georgani
seerde avonden.
Burgemeester Verburg is ver
der voornemens op die avonden
een door hem vervaardigde (op
ae band opgenomen) reportage
aver Stavenisse te geven, waar
uit de dankbaarheid van Sta
venisse's bevolking jegens de
adopterende gemeenten blijkt.
Tragisch.
(Sisternamiddag omstreeks 5
uur wandelde mej. C. H., wonen
de in de Nieuwediepstraat, met
een vriendin tussen de brug over
de middensluis en de brug over
de Westsluis, toen zij door een
hartverlamming werd getroffen.
Dokter De Koek, die, evenals de
inspecteur van politie, spoedig
ter plaatse was, moest de dood
van mej. H. constateren.
Bezoek van H. M. de Koningin.
H M de Koningin zal Woens
dagmiddag 30 September in Kou-
dekerke op Walcheren de uitbrei
ding van het verpleeghuis voor
chronische zieken „Der Boede
officieel in gebruik stellen.
De opening is voorlopig bepaald
op 3 uur 's namiddags. Sinds 1951
wordt gewerkt aan de uitbrei
ding van „Der Boede", waarbij
de architect, de heer M. Duin-
tier uit Amsterdam, zich voor de
moeilijke taak zag gesteld, deze
uitbreiding zó te ontwerpen, dat
het stijlvolle oude gebouw met
ontluisterd zou worden. De heer
Duintjer werd geïnspireerd door
het paleis Soestdijk en ontwierp
voor de uitbreiding twee symme
trisch gebogen vleugels.
Brandweerwedstrijden.
Zaterdagmiddag vond alhier de
jaarlijkse brandweerwedstrijden
plaats waaraan werden deelgeno
men door de corpsen van Aar
denburg, Biervliet, Breskens,
Cadzand, Hontenisse, Sluis, Wa
terlandkerkje, Hoofdplaat, IJzen-
dijke en Schoondijke en door de
Belgische corpsen uit Ardoije,
Avelghem, Gullegem, Ingelmun-
ster, Marke, Menen, Nieuwpoort,
Rumbeke en Zwevele.
Op het gemeentelijk sportter
rein verwelkomde burgemeester
P. F. van Hootegem de corpsen,
waarna onmiddellijk de wedstrijd
een aanvang nam. De uitslag
hiervan was: le. Prijs voor de
beste Belgische brandweercom
mandant, de heer Alb. Debacker,
uit Ingelmunster. Van de Neder
landse corpsen hadden de com
mandanten van Hoofdplaat en
Waterlandkerkje, de heren Le-
cluze en Kramer een gelijk aan
tal punten verkregen. De heer
Kramer, die vorig jaar de com
mandantsprijs verwierf, reikte de
erepalm, onder gejuich van 200
brandweerlieden, over aan zijn
collega, de heer Lecluze, wiens
klein corps een extra pluim van
de jury in ontvangst mocht ne
men voor de wijze waarop het
met gering materiaal maar met
groot enthousiasme voor de eer
ste maal aan deze wedstrijd
deelnam.
Voor de corpsen was de uitslag:
Belgische afdeling: 1. Ingel
munster; 2. Avelghem; 3. Rum
beke; 4. Marke (winnaar 1952»;
de overige corpsen werden gelijk
gewaardeerd.
Nederlandse afdeling: 1. Aar
denburg; 2. Breskens; 3. Sluis
(winnaar 1952); 4. Hoofdplaat;
de overige corpsen werden gelijk
gewaardeerd.
Het corps van Hontenisse, als
enigste deelnemer uit het ooste
lijk deel werd gelijk gewaardeerd
met de prijswinnaar Aardenburg,
maar viel buiten de prijzen in
deze afdeling. Een gelijkwaardige
prijs zal aan dit corps worden
nagezonden.
De prijzen werden na afloop
door de burgemeester in het pa
rochiehuis aan de commandanten
en corpsen uitgereikt.
De heer G. Schoonheim, dis
Het muziekfestival ter ere
van het 75-jarig bestaan
van de muziekvereniging
„Apollo"
werd Zaterdag begunstigd door
buitengewoon fraai zomerweer
en dit had tot gevolg dat de jubi
lerend,e vereniging en het organi
serend comité met voldoening
konden terugzien op de vele voor
afgaande werkzaamheden die
men had moeten verrichten.
Dit kwam ook tot uiting in de
toespraak die door de wnd voor
zitter, de heer M. Leenhouwers,
op het gemeentehuis werd gehou
den bij de ontvangst van de geno
digden. Hierbij waren aanwezig
de besturen van de muziekgezel
schappen, het college van B. en
W. en notabelen uit de gemeente,
w.o. oud-burgemeester A. F. J.
Aernoudts.
De burgemeester van Sluis fe
liciteerde de jubilerende vereni
ging en na de toegebrachte ere-
dronk werd nog het woord ge
voerd door de heer C. Wijfels, na
mens de muziekvereniging Aar
denburg, door pastoor G. Rom-
bouts en door dominee L. Groen
veld In deze toespraken kwam
tot uiting het belang van de mu
ziek als vrije-tijdsbesteding. De
zelfbesteding van de muziek
heeft voor de mensen een grotere
culturele waarde dan het beluis
teren van mechanische muziek
via radio en gramofoon.
Hierna volgde een rondwande
ling door de gemeente in twee
groepen onder grote belangstel
ling van het publiek. Deze ging
vooral uit naar de keurig ver
zorgde korpsen uit Ter neuzen en
St Caecilia uit Vlissingen. Dit
laatste korps verzorgde ook de
taptoe, hetgeen bij het publiek
zeer in de smaak viel.
Na ieder concert dat op de mu-
ziekkiosk op de Markt werd gege
ven, werd aan de concerterende
vereniging een herinnerings-me-
daille uitgereikt. De muziekver
eniging met het grootst aantal
werkende leden, in dit geval de
Harmonie Terneuzen, mocht het
genoegen smaken een 2 liter
kruik vocht van Schiedam", ge
schonken door de firma Bols in
ontvangst te nemen, dit om de
85 inwoners van Stavenisse en
omgeving 15, 16 en 17 Septem
ber j.l. aan Mantes (Fr.) heeft
gebracht werd o.m. besproken
de uitwisseling van landbouwjon-
geren van Mantes en het eiland
Tholen.
Het gemeentebestuur van Man
tes zal volgend jaar 3050 land-
bouwjongeren naar het eiland
Tholen zenden, om aldaar (tegen
kost en inwoning) in de land
bouw werkzaam te zijn en kennis
te maken met de methode van
bedrijfsvoering. Men is in Man
tes van Qordeel, dat bij toepas
sing van Nederlandse methoden
de opbrengsten uit de landbouw
aanzienlijk verhoogd zullen kun
nen worden.
Indien daarvoor belangstelling
bestaat zal t.z.t. een aantal land-
bouwjongeren van het eiland
Tholen kennis kunnen maken
met de methode van bedrijfsvoe
ring in Mantes.
Met het oog op deze uitwisse
ling van landbouw jongeren
bracht het gezelschap uit Stave
nisse o.a. een bezoek aan de jaar
beurs in Mantes, waar o.m. land
bouwmachines te bezichtigen
waren.
Nieuw stadhuis.
We lagen eens in Fu-Shang. aldus
Stuurman Steven, toen we tijdens een
wandeling langs een rotsachtige weg
wat gerommel boven ons hoofd hoor
den etvopkijkend een stuk losgeraakt
steen naar beneden zagen komen.
„Pas opl" schreeuwde ik en. terwijl
het stuk steen op de grond plofte,
hoorden we:.„Pas op!" en weer een
plof. ,,Wie is daar" riep ik. ..Wie is
daar" klonk het. Opeens begrepen we
het. er was hier een prachtige echo!
„Nou Uw lijfspreuk. Stuur." Ik zoog
mijn longen vol en riep keihard
..Sta - op Sterling!" En daar klonk het
over China terug: „Sta - op - Sterling!"
We grinnikten over dit prachtige effect,
maar merkten ook nog een ander
effect: van verscheidene kanten
kwamen Chinezen op ons toegerend.
die ons met het roepen van „Stel-ling!M
duidelijk maakten, dat ze graag wilden
opsteken! Eén van hen sprak een
beetje Engels en vertelde dat ze jaren
jp Nederlandse schepen gevaren
hadden. Daardoor kwam het dus, dat
Sterling hier een magische klank had!
„Vooruit mannen" zei ik tegen mijn
maats, „we geven ze allemaal een pluk
van die gouden Sterling-shag. Maar
niet alles hoor! *T Ik dénk er niet
aan. de hele verdere dag zonder die
fijne lekkere Virginia-shag te zitten,
want je weet. ik
Sta op STERLING!
B. W. van Vlissingen hebben
aan de gemeenteraad medege
deeld, dat het thans noodzakelijk
is om de bouw van een nieuw
stadhuis met alle mogelijke mid
delen te bespoedigen.
Het college is namelijk in ken
nis gesteld van het voornemen
van de Kon. Mij „De Schelde'
om op korte termijn over te gaan
tot het slopen van aan deze Mij
toebehorende percelen ten O. van
het stadhuis. Aangezien de ter
reinen ten W. van het stadhuis
reeds eigendom zijn van „De
Schelde", zou na de voorgeno
men sloop het stadhuis practisch
een enclave gaan vormen in het
omringende Schelde terrein. Dit
acht het college van B. W. op
den duur een onhoudbare situa
tie. Daarom wensen zij de mees
te spoed te te betrachten bij de
verdere voorbereiding van de
plannen voor het bouwen van 'n
nieuw stadhuis aan de Nieuwe
Markt. Voor de dekking van de
kosten van voorbereiding wordt
een crediet van 40.000 ge
vraagd.
en Abr. Koster gehouden collec
te voor de aanleg van een centra
le verwarming in het rusthuis
bracht ƒ1100 op, die onder lei
ding van ouderling A. P. Wisse
spoedig tot stand kwam.
Wegens drukke werkzaamhe
den heeft de heer A. Haak thans
gemeend als zodanig te moeten
aftreden en past het hem voor
die lange staat van dienst dank te
betuigen.
In de jaren 1938 en 1939, toen
de heer Joh. Scheele administra
teur was, werd het rusthuis uit
gebreid, thans nu de" heer K. de
Jonge, de heer Scheele is opge
volgd, zal „Rustoord" wederom
een uitbreiding ondergaan.
Nadat ds Jansma nog een over
zicht had gegeven van de oude en
nieuwe armenwet, welke laatste
veel
kelen na het gegeven concert te
herstellen.
Na afloop van de concerten
werd door de deelnemende corp
sen op een door het comité aan
gegeven plaats nog een buurtcon-
cert gegeven.
De gehele dag heerste er in
Sluis eert gezellige drukte van
muzikanten, brandweerlieden, in
gezetenen en bezoekers uit vele
gemeenten.
Aanbesteding woningen,
De centrale dienst in West Zw.-
Vlaanderen heeft voor rekening
dezer gemeente aanbesteed de
bouw van 5 woningen aan de Rid
derstraat. Hiervoor werd als
volgt ingeschreven:
J. F. H. A. Boogaard 45.535^,
H van Poecke ƒ45.730; F
Leenhouts 47.000; J. J. van Hee
ƒ47.195; C. G. Hast ƒ47.995; C.
Cortvriendt Zn 48.360; firma
Daanse, Aardenburg, 48.990.
Waar geen woonplaats vermeld,
wonen de inschrijvers te Sluis
De begroting bedroeg 44.720.
De gunning werd aangehouden.
Uitwisseling landbouwjongeren
MantesTholen.
Tijdens het bezoek, dat burge
meester L. A. Verburg van Sta
venisse tesamen met ongeveer
aan de gemeenten veel meer
armslag geeft, bepaalde hij zich Stationsstr. 30.
weder tot de tekst van deze her- j
denkingsdienst en besloot met i
innige dank te betuigen voor het
geloof en de liefde waardoor de
gemeente Christus kan dienen in
het werk der barmhartigheid.
Na het uitspreken van het
dankgebed volgde als slotzang
Gez. 115 14 en 6, waarna ds
Jansma de zegenbede uitsprak.
Bij de groepscommandant der
rijkspolitie zijn als gevonden aan
gegeven:
Jongensjasje, Pr. Mauritsstr. 35;
Haarstrik, Walstr. 54; 6 Bouten
met moeren, Wilhelminastr. 60;
Kindersokje, Bylocquestr. 1; Zak
doek en Zadeldekje, Koster, Pr.
Mauritsstr.; Hooivork, Sassing
P 60; Zakdoek, Bylocquestr. 1;
IJzeren ketting, kazerne rijkspo
litie; 2 papieren Boorden, firma
Deij, Noordstraat; Konijn, Byloc
questr. 23 boven; Shawl, Juliana-
str. 97; reep Touw, Vlaander, Sas
sing Q 39; Ijzerzaag, De Ridder,
Weststr. 21; Halssnoer, Beatrix-
str. 20; witte Gymnastiekschoen,
WERELDSNELHEIDSRECORD
VERBETERD.
De Britse testpiloot Neville Du
ke heeft Zaterdag met een Haw
ker Hunter straaljager het snel
heidsrecord op een gesloten cir
cuit van 100 km, dat in Ameri
kaanse handen was, verbeterd.
Hij bereikte een gemiddelde
snelheid van 1141,4 km per uur.
De recordpoging is ondernomen
boven het Britse graafschap Sur
rey. Twee weken geleden brak
Duke het wereldsnelheidsrecord
met 1171 km per uur.
Duke vloog beide keren in het
zelfde vliegtuig. Beide records
moeten nog officieel worden be
vestigd door de „Fédération
Aéronautique Internationale".
Zilveren jubileum „Rustoord"
In de ochtendienst van de Ned
Herv. kerk herdacht ds G. Jans
ma het 25-jarig bestaan van het
tehuis voor ouden van dagen
.Rustoord".
Als tekst voor deze dienst had
de predikant gekozen Handelin
gen 26: 19-22. Nadat ds Jansma
er op gewezen had, dat in de Bij
bel herhaaldelijk wordt gespro
ken over het werk der barmhar
tigheid, verheugde spr. zich er
over dat ook te Zaamslag op zo
milde wijze het werk der barm
hartigheid wordt betracht, zodat,
toen ruim 25 jaar geleden tot de
bouw van een rusthuis besloten
was, de giften en gaven niet uit
bleven en met voortvarendheid
onder leiding van ds Van Dis tot
de totstandkoming ervan kon
worden overgegaan.
Hierna gaf de predikant een
overzicht van de geschiedenis van
het rusthuis. Hoe vlug er gear
beid is moge blijken uit het feit,
dat op 31 Dec. 1927 de le verga
dering werd gehouden, gevolgd
door een tweede op 10 Jan. 1928,
waarna op 2 Maart 1928 de bouw
van het rusthuis werd aanbe
steed en reeds op 27 April d.a.v.
ds Van Dis de eerste steen legde.
Op 3 Dec. 1928 werd het rusthuis
officieel geopend en 4 dagen la
ter werden de eerste ouden van
dagen opnomen
De eerste commissaris de heer
A Haak heeft 25 jaar en de
tweede commissaris de heer Anth
Dekker 20 jaar het werk
barmhartigheid met liefde ver
vuld.
Hedenavond zal in tegenwoor
digheid van de kerkeraad, het
bestuur van „Rustoord", burge
meester Trimpe en echtgenote en
verdere genodigden in een ge
zellig samenzijn in het rusthuis
met de verpleegden het zilveren
jubileum worden herdacht.
- Onder Egyptische pelgrims, die
uit Mekka zijn teruggekeerd, zijn
een honderdtal gevallen van pok
ken geconstateerd. Er worden maat
regelen getroffen voor de inenting
van de bevolking.
De Zuid-Afrikaanse minister
van Justitie Swart, heeft in de
Volksraad meegedeeld, dat 33 func
tionarissen van vakverenigingen
en 89 anderen is aangezegd, dat zij
moeten aftreden op grond van de
wet tot onderdrukking van het
communisme.
HEDEN:
TERNEUZENLuxor Theater
8 uur: Fanfaren der Liefde.
Concertgeb. 8 uur: Zonen
der Siaux.
Bethel, 7.30 uur: Evange
lisatie.
MORGEN
TERNEUZENLuxor Theater
3 uur: Het banket der smok-
kGlssrs
Concertgeb. 8 uur: Zonen
der Siaux.
Bethel, 7.30 uur: Evange
lisatie.
Een stralende dag, was deze
negende herdenking der bevrij-
ding van onder het Duitse juk
op 19 September 1944.
Volkomen in de lijn van voor
gaande jaren was door de ver
eniging „Axel-Polen" weer een
sober en bescheiden programma
opgesteld van de herdenkings
plechtigheden, gevolgd door con
certen en verdere festiviteiten.
Overeenkomstig deze gewoon
te werd als inzet van deze dag in
de R. K. kerk een plechtige H.
Mis opgedragen ter nagedachte
nis van diegenen, die toen voor
de bevrijding van Axel het leven
hebben geofferd.
Ook nu weer moesten in de
allereerste plaats de gedachten
uitgaan naar hen in wie wij op
die gedenkwaardige September
namiddag de kampioenen voor
onze vrijheid mochten begroeten
Des namiddags te 3 uur werden
ten stadhuize dé Poolse gasten
uit Vlissingen ontvangen. Zi;
vormen in onze provincie de eni
ge kern van Poolse oud-strijders
die aldaar sedert de bevrijding
nu wel als ingeburgerd mag
worden beschouwd. Bevrijders
van een land, maar burgers van
.'seconden, dooc
Niet krabben. De helder
vloeibare D. D. D. kal-
meert de jeuk in enkele
der /seconden, doodt de ziektekiemen en ge
neest tot diep in de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN'
Een door de heren A. Haak] huidaandoeningen
In'geautoriseerde bewerking uit het Amerikaanse door
E. VEEGENSLATORF.
37)
(Nadruk verboden).
De dijkdichtingswerkzaam
heden.
De dijkdichtingswerkzaamhe
den zijn een nieuw stadium in
gegaan. De Westelijke verbm-
dingsdam tussen de oude zeedijk
en de nieuwe ringdijk is thans
dicht Wel werkt men er nog
door 'aan 't aanbrengen van klei-
bekleding tegen de geplaatste
caissons om de dijk waterdicht
te- maken, doch niettemin kan
cfèze phase van het werk zo goed
als afgelopen worden beschouwd.
Intussen vordert de Oostelijke
verbindingsdam. Deze zal geheel
als een aarden dam worden aan
gelegd. Deze Oostelijke verbin
ding dient als beveiliging voor het
daar achter gelegen stuk van de
®ude zeedijk. Dit stuk is derma
te gehavend, dat men nieuwe
moeilijkheden voorzag voor de
sluiting, welke hier straks
worden voltrokken.
Wanneer ook deze Oostelijke
dam voltooid is, zal de grote bres
ïn de oude zeedijk, welke dan
sluitgat zal zijn geworden, kun
nen worden gedicht. Over de me
thode van sluiting, welke zal
worden toegepast, bestaat nog
niet voldoende zekerheid. In elk
geval komen hier Phoenix-cais-
Sons aan te pas. In de sluitope
ning is men intussen reeds be
gonnen met het leggen van zink
„Waar kwam hij terecht.
„In het gekkenhuis of op bt.
Helena Dat is net hetzelfde,
waar alle krankzinnigen moes
ten worden opgesloten.
„Tja, in zekere zin zou je kun
nen zeggen, dat alle grote man
nen een beetje gek zijn.
„Thomas Edison met. Die was
goed, dat heeft hij bewezen. Die
man van Singer was ook goed.
Maar ik bedoel al die kerels die
ons niet met rust willen laten,
Zoals Ziffy Hrushka."
„Wat is er met Ziffy Hrush
ka7"
„Hij wil alle jongens op hun
kop zitten. Hij en Gus willen de
baas zijn en laten yps kleine jon
gens niet met rust."
De leraar wist weinig van
Hrushka, behalve dat hij altijd
onvoldoende had. In weikelij
heid wist hij niets van wat zijn
leerlingen buiten de school de
d6"wil je zeggen, dat Ziffy de
aanvoerder van de jongens is.
„Ja Hij wil minister of ka
merlid of zoiets worden als hi.
groot is."
„En jij, wil jij nooit aan het
hoofd van andere mensen
staari?''
„Nee. Dat kan ik niet."
„Nu, tussen ons gezegd en ge;
zwegen," zei de leraar, terwijl hij
zijn ogen dichtkneep, „ik zou het
ook niet willen. Ik maak alleen
maar een objectieve studie van
al die helden."
II.
Maar Tom nam allerlei meu
we ideeën in zich op. Toen hij in
de negende klas zat, moest hi
meer van de Amerikaanse ge
schiedenis leren. Hij voelde zich
er niet in thuis. Hij worstelde
moeizaam met de Onafhanke
lijkheidsverklaring. Hij had nooit
zo iets moeilijks en onbegrijpe
lijks gelezen en bovendien was
het niet het soort Engels, dat hi;
graag las. Hij ging naar zijn
leraar om hulp. De leraar was
dit jaar een jonge socialist met
een bril op. Tom had moeite met
de zeer lange eerste zin, die een
plechtige en rhythmische tirade
Wa,Wat betekent „de politieke
banden losmaken?"
„Dat betekent de banden ver
breken, banden die Engeland en
de Koloniën verbinden."
„En dit: „gepaste eerbied voor
de meningen der mensheid ver
eist, dat zij de oorzaken verkla
ren, die hen tot de scheiding be
wegen."
„Dat betekent, dat wij ver
plicht zijn aan de andere lui te
vertellen waarom wij het gedaan
hebben."
Naar Chinees gebruik probeer
de Tom de zin hard op te lezen
om te horen hoet het klonk
vereist dat zij verklaren". Het
klinkt wel mooi. Maar wat ver
eist?"
„Eerbied vereist."
„Vereist dat zij wat verkla
ren?"
,De oorzaken verklaren, die
hen bewegen".
„Eerbied vereist dat je oorza
ken verklaart, die bewegen", lijs-
de Tom.
„Mijnheer Watson, dit is net
oud Chinees. Zij maken het zo
dat je er niets van begrijpt en
dan denk je, dat de schrijver erg
knap is."
De leraar had lange tijd nodig
om de woorden „onvervreemd
bare rechten" uit te leggen.
„Waarom zijn het onvervreemd
bare rechten?"
„Omdat niemand ze je af kan
nemen. Leven, vrijheid en het
zoeken van geluk. Die zijn je
eigendom als je geboren wordt.
Niemand kan je je vrijheid af
nemen."
„Niemand?"
„Niemand," zei de leraar be
slist. Hij had het gevoel, dat dit
de jonge Tom verschrikkelijk
raar en revolutionnair toeklonk.
„Wie heeft dat gezegd?" vroeg
Tom.
„De stichters van de Republiek
hebben dat gezegd."
„Gelooft u dat ook?"
„Dat geloven alle Amerikanen.
Denk eraan, niemand," voegde
hij erbij. „En daarom bestaan
vandaag de Verenigde Staten
van Amerika." Het gelaat van
de jonge leraar droeg een be
zielde uitdrukking.
„En als er nu iemand komt,
die je die rechten af wil ne
men?"
„Die gooi je eruit. Lees maar
verder. De regering bestaat om
die rechten te beschermen. De
regering heeft geen recht om te
regeren als het volk dat niet
wil. En wanneer een regering
daar inbreuk op maakt, dan
heeft het volk het recht om een
verandering aan te brengen, de
regering eruit te zetten en een
nieuwe aan te stellen"
Mr. Watson zag, dat er nieu
we ideeën in Toms geest door
drongen. Hij nam de hele tekst
met hem door 'en sprak meer
tegen hem dan hij ooit tegen de
klas deed, omdat Tom luisterde.
Het duurde een uur.
„Belastingen zonder volksver
tegenwoordiging zijn tyrannie,"
herhaalde de leraar. Dat was
bijna het merkwaardigste, dat
Tom nog ooit in zijn leven ge
hoord had, zo nieuw dat hij er
letterlijk verstomd van stond.
„De belastingbetaler is het be
langrijkste wezen in de Verenig
de Staten. Hij betaalt de belas
tingen en kiest zijn eigen rege
ring." Hij kon het nauwelijks ge
loven. „Dat is de grondslag van
de Amerikaanse democratie.
Toen de leraar de volgende dag
zei: „Tom Fong, sta op en ver
tel de klasse wat de Onafhanke
lijkheidsverklaring zegt," deed
Tom iedereen verbaasd staan.
„Wie was de Engelse koning,
Tom? begon Mr. Watson.
„George III."
„Wat was hij voor een man.
„Hij was een zwakzinnige. Hij
kon niet eens goed Engels
spreken."
De klas brulde„En zijn
koningin was een flodder," voeg
de Tom erbij, een nieuw woord
gebruikend, dat hij kort geleden
had opgevangen.
De klas brulde weer.
(Wordt vervolgd.)
een vaderland dat nog zucht on
der een tyranniek bewind en
daarom nog niet door hen kan
worden betreden.
Ten overstaan van het voltalli
ge college van burgemeester en
wethouders onzer gemeente (met
de heer C. Hamelink als lid van
Ged. Staten van Zeeland in haar
midden), werden de ongeveer 20
Poolse oud-strijders, velen njet
hun dames, door burgemeester
Van Oeveren verwelkomd, terwijl
mede aanwezig waren enige
raadsleden en het bestuur van
de vereniging „Axel-Polen."
Ook dit jaar mag de soberheid
van deze herdenkingsdag niet
als de „graadmeter" worden be
schouwd van de dankbaarheid
van de burgerij dezer gemeente,
aldus de burgemeester.
Daarom gedenken en herdenken
wij ook nu weer hen, die onze
vrijheid met hun bloed hebben
gekocht. Daaronder vergeten wij
de burgerslachtoffers zeker niet.
Het beste bewijs van deze vriend
schapsband tussen U en ons, zei
spr. zich tot de Polen richtend, is
ook nu weer Uwe aanwezigheid.
De tijd heelt alles" moge in ab
solute zin niet, doch in relatieve
zin wèl gelden in betrekking tot
de spannende dagen van 1944.
Maar wij voelen ons toch blijvend
gedrongen telkenjare weer deze
dank te vertolken voor het grote
goed van de herkregen vrijheid.
Deze vrijheid is door de Poolse
soldaat voor ons bevochten. Het
is daarom dat hij ook thans hulde
brengt aan de hier aanwezige
oud-strijders in eerbiedige nage
dachtenis van hun gevallen kame
raden.
Door de heer B. Stroik, secreta
ris van de ver. van Poolse oud
strijders werd met ontroering ge
memoreerd welke daden van
dankbaarheid door de Axelse
burgerij sinds de bevrijding wer
den daargesteld, n.l. de jaarlijkse
huldiging op de graven der ge
vallen kameraden en inzonder
heid ook de zorg voor het graf
van mevr. Szydlofski, alsmede
de aanbieding van het ereburger
schap der stad-Axel aan kolonel
Szydlofski en de steeds tot uiting
komende banden van vriendschap
telkenjare. De vrijheid zij en b ij-
ve één en ondeelbaar. Namens de
ver. van oud-strijders spreekt hij
de wens uit, dat Axel nooit en
te nimmer meer opnieuw behoeft
te worden her-bevrijd.
Door de burgemeester werd nog
een telegram van kolonel Szydlof
ski uit Canada ontvangen met
goede wensen voor zijn Axelse
medeburgers.
Officieel was daarmede deze
plechtigheid beëindigd en werden
daarop enige verversingen rond
gediend, waarna men zich kort
nadien opmaakte tot het neerleg
gen van Kransen op de graven op
de beide begraafplaatsen. Bij deze
kranslegging werd niet meer ge
sproken. Nadat deze huldebetui
ging was verlopen, volgde deze
ook bij het Poolse monument aan
de Zeestraat. Even tevoren was de
aangebrachte toorts van gemeen
tewege ontstoken. Deze symbo
lische handeling werd in het bij
zijn van enige honderden belang
stellenden, onder doodse stilte
door de burgemeester verricht
Per auto ging het naar het z.g
„Poolse Kruis". Zowel hier, als
bij het Poolse monument werd
resp. door een kleinkoor, o.l.v. de
heer J. Smies, en door de Poolse
deputatie het Poolse volkslied
gezongen. Tot besluit klonk daar
bij ook spontaan het Wilhelmus.
Het feestelijk gedeelte.
Dit deel van het programma
werd te 5 uur 45 door de harmo
nie „Concordia" op het markt
plein ingezet met een kort mars
concert.
Vanwege het wel zeer ongewo
ne uur (het was rond etenstijd)
bestond voor dit concert slechts
geringe belangstelling. Heel wat
meer belangstelling bestond voor
de later op de avond gegeven
concerten door de Chr.-fanfare
„Hosanna", o.l.v. de heer P. C.
Brakman, die een vrij goed ge
slaagd gevarieerd programma ten
gehore bracht, dat met een ver
dienstelijk uitgevoerde „taptoe"
werd besloten, terwijl aan „Mond-
accordeola" de eer te beurt viel
de bekende populaire best-sellers
uit te voeren, waarmede het
feestelijk gedeelte binnen de kom
der gemeente werd beëindigd.
Rondom „De Bleye Ilaghe".
Voor de eerste maal was dit
maal ook gebruik gemaakt van
het sportterrein in de omgeving
van de „Bleye Haghe", waarbij
de hele plaatselijke en logerende
trekkersbeweging vrijwel volle
dig was ingeschakeld. In de voor
avond was het een „internatio
naal"' treffen doormiddel van een
geeostumeerde voetbalwedstrijd.
Holland—België. Deze ploegen
waren geformeerd uit trekkers
van beider nationaliteit. Voor
deze door „Concordia" opgeluis
terde ontmoeting bestond heel
wat belangstelling. Met het oog
op de wonderlijke type's en figu
ren die in het strijdperk waren
getreden, was het een tot uitbars
tingen van vrolijkheid aanlei
ding gevende vertoning. Tenslot
te werd het pleit na tal van dol
le situaties en capriolen met 76
beslecht ten gunste van de Hol
landse trekkers.
In de avonduren werd op dit
terrein een groots trekkerskamp
vuur ontstoken in het bijzijn van
enige honderden trekkers (sters),
waarna zang en dans volgde. De
dansen in wijde cirkel om dit
kampvuur boden een fantastisch
schouwspel en wanneer af en toe
verpoosd werd, klonken de be
kende liederen van de honderden
jongens en meisjes, die amphi-
theatersgewijs om het kampvuur
geschaard zaten.
Dit geslaagde onderdeel werd
besloten met het reciteren van 'n
gedicht van Adama van Schelte-
ma, dat niet naliet indruk te ma
ken en de Vlaamse oorlogs-psy-
chose vertolkte. Zo eindigde deze
bevrijdings-herdenkingsdag, ter
wijl de Poolse gasten met auto's
reeds in de richting Breskens
waren vertrokken.
Ons bezinnende op het verloop
ervan en afgaande op de van jaar
tot jaar verflauwende deelne
ming aan de bloemenhulde, etc.
rijst toch de vraag of voor de
toekomst de hiervoor in aanmer
king komende plaatselijke ver
enigingen niet kunnen worden
ingeschakeld.
Met het oog op de komende
tiende herdenkingsdag in 1954
moge dit tijdig onder het oog
worden gezien.
